Processorbenchmarks

Bij Tweakers testen we diverse malen per jaar alle courante processors van AMD en Intel opnieuw, met de nieuwste softwareversies, de driverupdates en het bios voor het moederbord. In de onderstaande tabel zie je alle specificaties van de testsystemen die we hebben gebruikt voor de testresultaten op deze pagina.

Instellingen en vermogenslimieten

Ons uitgangspunt is dat we ons zoveel mogelijk houden aan de door de cpu-fabrikant aanbevolen instellingen voor zaken als kloksnelheden, vermogenslimieten en powerstates. Specifiek in het geval van Intel-processors stellen we de Intel Default Settings in zoals die door de fabrikant zijn gecommuniceerd. Voorheen gebruikten we de standaardinstellingen van het moederbord, omdat dat destijds het best overeenkwam met wat je als eindgebruiker kon verwachten. Nu Intel strikter toeziet op de naleving van zijn richtlijnen door moederbordfabrikanten, onder meer door aanhoudende klachten over de stabiliteit van recente Intel-cpu's, houden ook wij die aan voor onze tests.

Als je benieuwd bent naar de impact van de Default Settings op de 13th- en 14th-Gen Intel Core-processors, kun je ons artikel daarover lezen.

Geheugen

We geven de mainstreamplatforms 16GB per geheugenkanaal, wat in totaal op 32GB uitkomt voor de geteste systemen. Voor hedt-platforms houden we 32GB per kanaal aan. Voor de kloksnelheid van het geheugen houden we de officiële, maximaal ondersteunde snelheid aan. Bij de AMD Ryzen 9000-processors is dat DDR5-5600, net als bij de nieuwste Intel-processors.

Videokaart

Bij processors met een geïntegreerde gpu draaien we het gros van onze benchmarks zonder extra videokaart, terwijl we cpu's zonder (geactiveerde) igpu combineren met een Nvidia GeForce GTX 1650. Alle gamebenchmarks en de DaVinci Resolve-test draaien we in combinatie met de snelste videokaart van dit moment: een Nvidia GeForce RTX 4090.

Opslag, koeling en voeding

We voorzien onze testsystemen van een Transcend 250H 2TB-ssd. Met 2TB snelle opslag kunnen we alle benchmarks en games, die steeds meer ruimte vergen, tegelijk geïnstalleerd houden. Om tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen die high-end processors aan de koeling stellen, gebruiken we Alphacool Ocean T38-waterkoelers. De gebruikte voeding is een Corsair RM850.

Gametests

We benchmarken games in twee resoluties: 1920x1080 pixels (full hd) en 2560x1440 pixels (wqhd), met Medium- en Ultra-settings. Doorgaans zie je de grootste verschillen op de laagste resolutie, omdat de cpu in dat scenario het snelst een bottleneck vormt. Toch zijn die ook relevant als je op een hogere resolutie speelt, bijvoorbeeld als er in de toekomst snellere videokaarten verschijnen die het knelpunt naar de processor laten verschuiven.

De geteste games zijn:

Met behulp van PresentMon meten we in elke geteste game de prestaties, waaruit we zowel de gemiddelde framerates, of fps, als de frametimes van het 99e percentiel berekenen. Die laatste rapporteren we los in ms, maar vind je ook terug in de samengestelde balkjes, bestaande uit het 99e percentiel, omgerekend naar frames per seconde, genoteerd als minimumframerate en gevolgd door de gemiddelde framerate per seconde. Op die tweede score, het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen, wordt primair gesorteerd.

De frametimes geven geen beeld van de gemiddelde framerate, maar van de uitschieters in negatieve zin. Die kunnen immers tot gevolg hebben dat een game, ondanks een goed gemiddelde, niet vloeiend aanvoelt. De tijd die het kost om beelden binnen een 3d-game en dus binnen onze benchmark te renderen, varieert van frame tot frame. Bij onze frametimemeting worden de rendertijden van alle individuele frames opgeslagen. Daarna gooien we de 1 procent langzaamste frames weg. De hoogste rendertijd van de resterende 99 procent van de frames, oftewel het langzaamste frame, is het 99e percentiel frametime.

Energiegebruik

Uiteraard meten we ook het stroomverbruik van de processors. Daarvoor nemen we met ingang van deze review een nieuwe meetmethode in gebruik, op basis van de door ElmorLabs en Open Benchtable ontwikkelde Benchlab. Dit is een dochterbord dat met afstandsbusjes onder het daadwerkelijke moederbord wordt geplaatst en in- en uitgangen heeft voor alle stroomkabels die naar het moederbord en de processor gaan.

Van de ATX-kabel met 24 pinnen, maximaal twee EPS-kabels met 8 pinnen, maximaal drie PEG-kabels met 8 pinnen en maximaal twee 12Vhpwr-kabels kunnen we live de spanning en stroomsterkte monitoren en loggen. De meters zijn aangesloten op een externe pc die de bijgeleverde software draait, zodat het rekenwerk dat hierdoor wordt verricht, geen invloed heeft op het energiegebruik van het geteste systeem.

In deze review tonen we het energiegebruik van de processor in vier verschillende scenario's. Eerst meten we het gebruik in een idlescenario, waarbij de processor niet wordt belast en uitsluitend continu de Windows-desktop wordt getoond. Als testscenario voor een volledige allcorebelasting gebruiken we Cinebench 2024, dat tijdens het renderen van een 3d-scène een vrijwel oneindig aantal cores maximaal kan gebruiken. Niet alle software schaalt zo perfect en daarvan is de test in Adobe Premiere Pro een mooi voorbeeld. Het renderen van een video in dat programma kan wat cores gebruiken, maar niet onbeperkt. We testen het stroomgebruik van de processor tijdens het spelen van Cyberpunk 2077 in combinatie met een losse videokaart.

Tot slot rapporteren we de totale hoeveelheid gebruikte energie in Wh. Dat is vooral interessant in tests die korter duren als de processor sneller is, wat het geval is bij Cinebench en Premiere Pro. Daar zegt de totale hoeveelheid gebruikte energie dus iets over de efficiëntie van de processor. De geteste game duurt niet korter met een snellere cpu, maar om ook iets te kunnen zeggen over de efficiëntie in dit scenario, hebben we een aparte 'watt per fps'-berekening gemaakt. Hierin kun je snel zien welke processors relatief gezien het zuinigst werken.