Capilli Flavi Earini 1
Ite, comae, facilemque precor transcurrite pontum,
ite coronato recubantes molliter auro;
ite, dabit cursus mitis Cytherea secundos
placabitque notos, fors et de puppe timenda
5transferet inque sua ducet super aequora concha.
accipe laudatos, iuvenis Phoebeie, crines,
quos tibi Caesarem donat puer, accipe laetus
intonsoque ostende patri, sine dulce nitentes
comparet atque diu fratris putet esse Lyaei.
10forsan et ipse comae numquam labentis honorem
praemetet atque alio clusum tibi ponet in auro.
Pergame, pinifera multum felicior Ida! 2 [p. 186]
illa licet sacrae placeat sibi nube 3 rapinae
—nempe dedit superis illum, quem turbida semper
15Iuno videt refugitque manum nectarque recusat—,
at tu grata deis pulchroque insignis alumno
misisti Latio, placida quem fronte ministrum
Iuppiter Ausonius pariter Romanaque Iuno
aspiciunt et uterque probant, nec tanta potenti
20terrarum domino divum sine mente voluptas.
Dicitur Idalios Erycis de vertice lucos
dum petit et molles agitat Venus aurea cygnos,
Pergameas intrasse domos, ubi maximus aegris
auxiliator adest et festinantia sistens
25fata salutifero mitis deus incubat angui.
hic puerum egregiae praeclarum sidere formae
ipsius ante dei ludentem conspicit aras.
ac primum subita paulum decepta figura
natorum de plebe putat; sed non erat illi
30arcus et ex umeris nullae fulgentibus umbrae.
miratur puerile decus vultumque comasque
aspiciens ‘tune Ausonias’ ait ‘ibis ad arces,
neglectus Veneri? tu sordida tecta iugumque
servitii vulgare feres? procul absit: ego isti,
35quem meruit, formae dominum dabo. vade age mecum,
vade, puer: ducam volucri per sidera curru
donum immane duci; nec te plebeia manebunt
iura: Palatino famulus deberis amori, nil ego,
nil, fateor, toto tam dulce sub orbe aut vidi
40aut genui, cedet tibi Latmius 4 ultro 5 6 [p. 188]
Sangariusque puer quemque irrita fontis imago
et sterilis consumpsit amor. te caerula Nais
mallet et adprensa traxisset fortius urna.
tu, puer, ante omnis; solus formosior ille,
45cui daberis.’ sic orsa leves secum ipsa per auras
tollit olorinaque iubet considere biga.
nec mora. iam Latii montes veterisque penates
Evandri, quos mole nova pater inclitus orbis
excolit et summis aequat Germanicus astris.
50tunc propior iam cura deae, quae forma capillis
optima, quae vestis roseos accendere vultus
apta, quod in digitis, collo quod dignius aurum.
norat caelestis oculos ducis ipsaque taedas
iunxerat et plena dederat conubia dextra:
55sic ornat crines, Tyrios sic fundit amictus,
dat radios ignemque suum. cessere priores
deliciae famulumque greges; hic pocula magno
prima duci murrasque graves crystallaque portat
candidiore manu: crescit nova gratia Baccho.
60Care puer superis, qui praelibare verendum
nectar et ingentem totiens contingere dextram
electus, quam nosse Getae, quam tangere Persae
Armeniique Indique petunt! o sidere dextro
edite, multa tibi divum indulgentia favit!
65olim etiam, ne prima genas lanugo nitentes
carperet et pulchrae fuscaret gratia formae,
ipse deus patriae celsam trans aequora liquit
Pergamon. haud ulli puerum mollire potestas [p. 190]
credita, sed tacita iuvenis Phoebeius arte
70leniter haud ullo concussum vulnere corpus 7
de sexu transire iubet, tamen anxia curis
mordetur puerique timet Cytherea dolores,
nondum pulchra ducis clementia coeperat ortu
intactos servare mares; nunc frangere sexum
75atque hominem mutare nefas, gavisaque solos
quos genuit natura videt, nec lege sinistra
ferre timent famulae natorum pondera matres.
Tu quoque nunc iuvenis, genitus si tardius esses,
umbratusque genas et adultos fortior artus,
80non unum gaudens Phoebea ad limina munus
misisses; patrias nunc solus crinis ad oras
naviget. hunc multo Paphie saturabat amomo,
hunc nova tergemina pectebat Gratia dextra;
huic et purpurei cedet coma saucia Nisi,
85et quam Sperchio tumidus servabat Achilles.
ipsi, cum primum niveam praecerpere frontem
decretum est umerosque manu nudare nitentes,
adcurrunt teneri Paphia cum matre volucres
expediuntque comas et Serica pectore ponunt
90pallia, tunc iunctis crinem incidere sagittis
atque auro gemmisque locant, rapit ipsa cadentem
mater et arcanos iterat Cytherea liquores.8
tunc puer e turba, manibus qui forte supinis
nobile gemmato speculum portaverat auro,
95‘hoc quoque demus," ait; " patriis nec gratius ullum
munus erit templis ipsoque potentius auro. 9 10 [p. 192]
tu modo fige aciem et vultus hic usque relinque.’
sic ait et speculum reclusit imagine rapta.
At puer egregius tendens ad sidera palmas,
100‘his mihi pro donis, hominum mitissime custos,
si merui, longa dominum renovare iuventa
atque orbi servare velis! hoc sidera mecum,
hoc undae terraeque rogant, eat, oro, per annos
Iliacos Pyliosque simul, propriosque penates
105gaudeat et secum Tarpeia senescere templa.’
sic ait et motas miratur Pergamos aras.
