I.perf. sync. instruxti, Plaut. Mil. 4, 1, 34), ctum, 3, v. a., to build in or into; to build,, erect, construct (class.).
I. Lit.
A. In gen.: “contabulationem in parietes,” Caes. B. C. 2, 9: “tubulos in earum (cloacarum) parietibus,” Vitr. 5, 9, 7: “muros,” Nep. Them. 6: “aggerem,” Tac. H. 2, 22.—
B. In partic.
1. To set in order, draw up in battle array: “legiones,” Plaut. Am. 1, 1, 66: “aciem,” Cic. Mur. 9, 22; id. Phil. 4, 5, 11: “contra copias praesidia vestrosque exercitus,” id. Cat. 2, 11 init.—Absol.: “ad instruendum spatium,” Liv. 9, 37, 3; 10, 19, 15; 24, 48, 11: “insidias in loco aliquo,” to lay an ambush, id. Clu. 66, 190; cf.: “quem insidiis instruendis locum?” Liv. 6, 23, 6: “acies circa vallum,” id. 3, 22, 5: “ad hunc modum aciem,” Caes. B. C. 3, 88: “postremo in plures ordines,” Liv. 8, 8, 4: “naves,” Just. 5, 4, 1.—
2. To prepare, make ready, furnish, provide, to equip, fit out (with necessaries): “domum,” Cic. Verr. 2, 4, 5, § 9: “instruere et parare convivium omnibus rebus,” id. ib. 2, 4, 27, § “62: mensas,” Verg. A. 3, 231; Ov. M. 8, 571: “agrum,” to stock, furnish, Liv. 6, 5, 5: “hortos,” Col. 11, 2, 25; Plin. Ep. 8, 18, 11: “frumento et stipendio victorem,” Just. 6, 6: “et dotare filiam,” Suet. Vesp. 14: “mulieri aurum atque ornamenta,” Plaut. Mil. 4, 1, 35: “instruit focum provincia,” Juv. 5, 97: “socios simul instruit armis,” Verg. A. 8, 80: “concubinas securibus peltisque,” Suet. Ner. 44: “Xerxes bellum per quinquennium instruxit,” Just. 2, 10, 12; 8, 5, 2.—
II. Trop.
A. In gen., to procure, provide for, prepare for, furnish: “accusationem,” Cic. Clu. 6: “causam,” Plin. Ep. 10, 85: “in instruendo (orationem) dissipatus,” in arranging, Cic. Brut. 59, 216: se, to furnish, prepare one's self: “ad judicium nondum se satis instruxerat,” Cic. Verr. 2, 4, 19: “neque spatium erat instruendi bellum,” Just. 8, 5, 2. —
B. In partic., to provide with information, to teach, instruct: “(oratores) parum his artibus instructos vidimus,” Cic. Brut. 59, 214: “judicem notitiā rerum,” Quint. 4, 2, 24: “juvenes salubribus praeceptis,” Petr. 140: aliquem scientiā alicujus rei, Quint. prooem. § 23; cf. id. 1, 10, 5; 2, 4, 20; 2, 5, 1 al.— Absol., Just. praef. 4 (but in Cic. Cael. 30, 72, the true reading is instituimur).—
2. To plan, devise: “magnas res hic agito in mentem instruere,” Plaut. Rud. 4, 2, 31: “instruendae fraudi intentior,” Liv. 23, 35, 14: insidias mihi, Cat. 18 (21), 7.—Hence, instructus , a, um, P. a., ordered, drawn up; furnished, provided with any thing.
A. Lit.: “exercitus ita stetit instructus, ut, etc.,” Liv. 4, 18: “acies,” Caes. B. G. 1, 48: “domicilia rebus iis omnibus, quibus, etc.,” Cic. N. D. 2, 37, 95: “instructa et exornata domus,” provided with necessaries, Cic. Verr. 2, 2, 34, § 84: “instructae ornataeque naves,” id. ib. 2, 5, 51, § “133: instructae atque ornatae omnibus rebus copiae,” id. de Imp. Pomp. 8: “omnibus rebus instructum et paratum convivium,” Cic. Verr. 2, 4, 27.—
B. Trop.
1. Arranged, prepared; instructed: “jam instructa sunt mihi in corde consilia omnia,” Ter. Phorm. 2, 2, 7: “res satis scite instructae et compositae,” Cic. Leg. 1, 13, 39: “ad permovendos animos instructi et parati,” id. Or. 5: “ad mortem contemnendam,” id. Fin. 2, 17: “ad dicendum instructissimus,” id. de Or. 3, 8.—
2. Instructed, versed in: “in jure civili,” Cic. de Or. 1, 58, 249: “omnibus ingenuis artibus,” id. ib. 1, 16, 73: “a jure civili, ab historia instructior (v. ab),” id. Brut. 43.— “In a bad sense: accusatores instructi et subornati,” prepared, instructed, Cic. Vatin. 1, 3: “vitiis instructior,” Hor. Ep. 1, 18, 25.—Adv.: instructē , with great preparation; only comp.: “ludos opulentius instructius facere,” Liv. 1, 35, 7: “instructius accusare,” App. Mag. 34, p. 296.