I. Lit., blood relationship, kindred, connection by birth.
A. Of men.
1. Absol.: societas ... quae nata a primo satu... serpit sensim foras, cognationibus primum, tum adfinitatibus, deinde amicitiis, post vicinitatibus, tum civibus, Cic. Fin. 5, 23, 65: “frater noster cognatione patruelis,” id. ib. 5, 1, 1: “ut quisque te maxime cognatione, adfinitate, necessitudine aliquā attingebat,” Cic. Verr. 2, 2, 10, § 27: “cognationem commemorare,” id. ib. 2, 2, 26, § “64: cognationis jura inpetrare,” Plin. Pan. 37, 3: propinqua, a near or close relationship: “cujus gloriae faveo propter propinquam cognationem,” Cic. Lig. 3, 8: “Barcina, propinquā cognatione Hannibali junctus,” Liv. 23, 41, 2; cf. id. 6, 39, 4 (infra 2); Nep. praef. 7; Suet. Ner. 3; Curt. 5, 3, 12; 6, 11, 20; “for which: artissimā cognatione alicui junctum esse,” Just. 5, 6, 4: longa or longinqua, a distant relationship: “longā quidem cognatione stirpi regiae adnexus,” Curt. 4, 1, 19: “Alexandrum etiam longinquā cognatione contingere,” id. 10, 10, 19. —
2. With cum: “dicere, sibi cum eo amicitiam cognationemque esse,” Cic. Verr. 2, 2, 26, § 64: “nulla tibi cum isto cognatio, nulla necessitudo,” id. ib. 2, 5, 68, § 176; cf. id. ib. 2, 4, 33, § “72: agere mecum per cognationem quae mihi secum esset,” id. Att. 12, 49, 1.—
3. With gen. pers.: “deorum cognationem agnoscerem non invitus ( = cum dis),” Cic. N. D. 1, 32, 91; cf.: “deorum cognatione teneri,” id. Div. 1, 30, 64: “dictatorem propinquā cognatione Licini se apud patres excusare solitum,” Liv. 6, 39, 4: “Alexandro cognatio Bubaris non Darei tantum temporibus pacem praestitit,” Just. 7, 4, 1; 12, 3, 1.—
C. Of plants: “arborum,” Plin. 16, 12, 23, § 61: “caeparum,” id. 19, 6, 33, § 108: “papyri cum calamis,” id. 16, 36, 64, § 157.—
II. Transf., concr., kindred, relations, persons, allied by descent: “homo summae potentiae et magnae cognationis,” Caes. B. G. 7, 32: “hoc commune dedecus familiae, cognationis, nominis,” Cic. Clu. 6, 16: cum tibi tota cognatio sarraco advehatur, id. ap. Quint. 8, 3, 21.—
III. Trop.
A. In gen., relationship, association, intimate or natural connection, agreement, kindred, resemblance, affinity (freq. and class.): “quibus (poëtis) est maxima cognatio cum oratoribus,” Cic. de Or. 3, 7, 27; id. Ac. 2, 36, 115: “cognatio studiorum et artium,” Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81; cf.: “omnes artes ... quasi cognatione quādam inter se continentur,” id. Arch. 1, 2: “numerus... nec habebat aliquam necessitudinem aut cognationem cum oratione,” id. Or. 56, 187: “numquam sibi cognationem cum praediis esse existimavit suis,” id. Sull. 20, 59: “an potest cognatio propior ulla esse quam patriae?” id. Phil. 5, 2, 6: “cum rerum naturā,” id. Div. 2, 14, 33: “rerum duarum,” subjects, Quint. 9, 2, 105: “dierum ac noctium,” Plin. 6, 33, 39, § 211: “quid in litteris proprium, quid commune, quae cum quibus cognatio,” Quint. 1, 4, 12; 1, 10, 36: “huic (napthae) magna cognatio ignium,” Plin. 2, 105, 109, § 235.—
B. Transf., concr., of works of art: “Pamphili cognatio et proelium ad Phliuntem ac victoria Atheniensium,” the allied commanders painted by Pamphilus, Plin. 35, 10, 36, § 76; 35, 11, 40, § 136.
