AVISO PARA NAVEGANTES: La traducción al castellano figura más abajo, en este mismo color.
Cando os analistas económicos volvan a anunciar que estamos a piques de chegar ó cénit da crise, botarei as mans ó peto para asegurarme de que aínda me queda algo co que subsistir. I é que as imaxes coas que me esperta o xornal a diario non deixan lugar a ningún tipo de esperanza. O que ata o de agora nos parecía alleo, propio das grandes cidades nas que a especulación foi a raíña, vai achegándose cada vez máis. De feito, xa está ás portas da nosa comodidade, a punto de franquealas e de rachar con todo ese estado de benestar que criamos que protagonizaba as nosas vidas, e que ninguén se atreveu a poñer en entredito.
Na Galiza, como adoitan á chamar algúns ó país, o boom inmobiliario tardou en espertar. Non soubemos, dicían os expertos, atraer inversións e aproveitar a conxuntura. Sen embargo, cando a loucura se apoderou de nós, en Lugo, principalmente na costa, inflamos os prezos das vivendas ata cotas insospeitadas. Vivendas tasadas en 100.000 euros pasaron, á entrega das chaves, a cotizarse nuns 210.000 e ían “mal vendidos”, segundo subliñaban os gurús da economía. Polo visto, dicían, os madrileños, a piques de xubilarse, estaban tan abraiados coa posibilidade de mercar un piso de 100 metros cadrados por ese ridículo prezo que ningún promotor dubidou á hora de respostar ás súas demandas: pisos e máis pisos, pretiño do litoral, que parece ser que se pagan máis. Esto levou a mil e unha discusións políticas, que levaron a que uns culpabilizaran ós outros nunha debate que parecía levar a ningures. Namentres, centos de persoas chegaron á provincia atraídos pola oferta de traballo no sector da construción, no que se solicitaban todo tipo de operarios. Mesmo foron buscar os empresarios continxentes de traballadores a outros países.
Pero chegou o caos. A excusa, a situación de crise detectada nos Estados Unidos debido ó sistema crediticio que, en lugar de axudar ó benestar, levaba á bancarrota dos máis pobres que, alentados polos que pregoaban o estado do benestar, atrevíanse por fin solicitar préstamos e gastar máis aló das súas posibilidades reais. Parecía que non había teito para o afán consumista, pero, aínda que de cristal, aí estaba. E, cando rachou, esnaquizouse en miles de pedazos para chegar para todos.
Ó caso é que os consumidores colleron medo e a suba imprevisible do euríbor ralentizou, ó outro lado do charco, o sono de hipotecarse das familias, que, a fin de contas, son as que máis dependen dunha moderación nos prezos e dunha suba real do poder adquisitivo, para poder facer fronte ás necesidades mínimas. Este medo provocou o dos bancos, que, debido á inflación bestial da vivenda, viron tamén como moitos se vían obrigados a renunciar ós seus soños e, malia a pagar créditos durante anos, recoñecer a súa incapacidade para seguir sufragando o seu fogar. A elección da compra sobor do aluguer, e parece ser que desto se esqueceron tamén os políticos, tiña moito que ver co feito de que, a fin de contas, era máis rendible, dado que os prezos dos arrendamentos tamén se inflaron nos últimos tempos. Aínda que moitos boten as mans á testa, esto ten que ver coas axudas ó aluguer, xa que os propietarios buscaron seguir percibindo a mesma cantidade que outrora por parte do inquilino e sumar a esta a subvención outorgada polas administracións. Deste xeito cubrían os riscos e os posibles desperfectos que, calquera que alugara a súa vivenda, sabían que sufriría o inmoble.
Non se mercan pisos, posto que ata os de protección oficial teñen prezos desorbitados se se atende ós salarios e á confianza dos bancos, pero tampouco se alugan, dado que as familias deberán voltar á casa nai se queren subsistir. De feito, a maior parte das parellas precisa pagar dous vehículos para poder optar a sendos traballos, dado que, aínda que non se esixe, o que carece de vehículo rara vez é admitido para según que empregos. Esto lévanos a mercar dous automóbiles para traballos nos que a precariedade está á orde do día. Gastos e salarios precarios. Podemos caer máis? Por suposto, é a hora de que comecen os despidos masivos.
Centos de persoas perden o seu traballo na construción, o que deriva nunha merma da utilización dos máis variados servizos. Non hai que esquencer de que moitos dos clientes habituais de ducias de restaurantes son operarios deste sector que, trasladados ó lugar onde se edifica, deben nutrirse fóra da casa.
Menos clientes, menos demanda de produtos e incapacidade para manter á totalidade do cadro de persoal.
Eses traballadores despedidos (moitos tamén chegados de alén das nosas fronteiras) xa non precisan gastar en atuendos e cosméticos axeitados, e se o precisan saben que deberán aforrar para facer fronte ó que se aveciña, xa que o tempo no que se atopaba traballo con relativa facilidade concluíu.
Tamén comezan a aforrar nos produtos básicos de consumo e, malia a que ata o momento desconfiaban das marcas brancas, agora depositan a súa fe nelas. E esto produce novas quebras, como a que vén de vivir o plantel da factoría de Pascual en Outeiro de Rei (un municipio con 4.886 veciños censados na actualidade) supeditado a un ERE (expediente de regulación de emprego) que leva a perder a súa principal fonte de ingresos a un total de 155 familias. Esto, claro está, falando de postos de traballo directos. Pero é que a cifra de afectados é moi superior, xa que levará tamén a supresión da necesidade de distribución de dita produción. Novas regulacións de emprego se aveciñan, polo tanto, neste eido. E o sector gandeiro, que xa estaba ó límite dado o baixísimo prezo ó que se lle mercaba o leite (0,26 euros o litro, algo que dificulta a rendibilidade da produción e máis aínda tendo en conta que compite con produtores que, de forma que eu cualificaría coma desleal, venden o leite a 16 céntimos), perde un cliente máis.
O sector cárnico tamén vive horas baixas, dado que outros países, cuxos produtores non precisan pasar a metade dos controis que aquí se esixen, poden vender sen problemas as súas mercadorías. E esto mesmo sucede co peixe.
De novo, reestruturacións.
Os gastos, polo tanto, deben limitarse. Non obstante, só o consumo podería levar a un reequilibrio da situación, dado que, no caso contrario, continuaremos cos peches de pequenas e medianas empresas (que a fin de contas son as principais xeneradoras de emprego), e tamén de grandes compañías. A pescada que se morde a cola e afoga sen remedio aparente.
Agora ben, unha proposta é incrementar o gasto público e formar ós obreiros para capacitalos para a obra civil. Non está mal a idea, pero… esquecinme dunha cousa. De onde sacarán os fondos para investir en obra pública? Haberá novos impostos? Dada a contaminación crecente, derivada da falta de respecto ó medio ambiente, penso que os habitantes do medio rural deberían pagar un plus por non compartir o seu ar cos que sobrevivimos na cidade. E á falta de fondos para obras que chegará hai que sumar que os concellos, por exemplo, dos que dependen en moitos casos as respostas máis urxentes ás necesidades da cidadanía, xa viron reducida drasticamente a súa capacidade de gasto, dado que deixaron de percibir unha importante contía derivada dos impostos sobor das obras e sobor das empresas que pecharon.
Amais, é preciso un maior gasto social, dado que cada vez hai máis familias en risco de exclusión. Tamén é preciso incrementar o número de prestacións por desemprego e a cifra de pensionistas segue a medrar, xa que se fomentan as prexubilacións.
A Sanidade pública, pola súa banda, deberá facer fronte a un maior número de solicitudes de atención. Chegou a época das depresións e, ademais, o censo incrementouse notablemente ante o espellismo do emprego fácil. Contra, pero non hai por que preocuparse que esto o pagaba a Xunta que non cobra impostos. De onde vén entón a súa liquidez? Ai, si, certo, das taxas coas que nos gravan outros.
E mentres tanto o país preocupado polo aspecto dun cú en relación a outro na portada duns diarios. É ben triste, si, señor. Menos mal que os políticos de a pé aparecen ben lustrosos. Eu estou contenta, os meus representantes lucen coma nos mellores tempos. Será que non hai crise? Ou que a eles o café segue a custarlles 80 pesetas? Salarios desorbitados de por vida e traballo escaso para merecelos. Eu tamén quero. Todos nós tamén queremos. Amén.
TRADUCCIÓN:
Cuando los analistas económicos vuelvan a anunciar que estamos a punto de llegar al cénit de la crisis, echaré las manos al bolsillo para asegurarme de que aún me queda algo con lo que subsistir. Y es que las imágenes con las que me despierta el periódico a diario no dejan lugar a ningún tipo de esperanza. Lo que hasta el momento nos parecía ajeno, propio de las grandes ciudades en las que la especulación fue reina, va acercándose cada vez más. De hecho, ya está a las puertas de nuestra comodidad, a punto de franquearlas y de romper todo ese estado de bienestar que creíamos que protagonizaba nuestras vidas, y que nadie se atrevió a poner en entredicho.
En Galicia, el boom inmobiliario tardó en despegar. No supimos, decían los expertos, atraer inversiones y aprovechar la coyuntura. Sin embargo, cuando la locura se apoderó de nosotros, en Lugo, principalmente en la costa, inflamos los precios de las viviendas hasta cuotas insospechadas. Viviendas tasadas en 100.000 euros pasaron, a la entrega de las llaves, a cotizarse en unos 210.000 euros y las malvendíamos, según afirmaban los gurús de la economía. Por lo visto, decían, los madrileños, a punto de jubilarse, estaban tan asombrados por la posibilidad de comprar un piso de 100 metros cuadrados por ese ridículo precio que ningún promotor dudó a la hora de responder a sus demandas: pisos y más pisos, cerquita del litoral, que parece ser que se pagan más. Esto derivó en mil y una discusiones políticas, que condujeron a que unos culpabilizaran a otros en un debate que parecía dirigirse a ninguna parte. Entre tanto, cientos de personas llegaron a la provincia atraídos por la oferta de trabajo en el sector de la construcción, en el que se solicitaban todo tipo de operarios. Incluso los empresarios optaron por buscar contingentes de trabajadores procedentes de otros países.
Pero llegó el caso. La excusa, la situación de crisis detectada en los Estados Unidos debido a un sistema crediticio que, en lugar de ayudar al bienestar, llevaba a la bancarrota a los más pobres que, alentados por los que pregonaban el estado del bienestar, se atrevían a solicitar préstamos y gastar más allá de sus posibilidades real. Parecía que no había techo para el afán consumista, pero, aunque de cristal, ahí estaba. Y, cuando rompió, se hizo añicos para llegar para todos.
El caso es que los consumidores se amedrentaron y la subida imprevisible de euríbor ralentizó, al otro lado del charco, el sueño de hipotecarse de las familias, que, a fin de cuentas, son las que más dependen de una moderación en los precios y de una subida real del poder adquisitivo, para poder hacer frente a las necesidades mínimas. Este miedo provocó el de los bancos, que, debido a la inflación bestial de la vivienda, vieron también como muchos de sus clientes se veían obligados a renunciar a sus sueños y, pese a pagar créditos durante años, reconocer su incapacidad para seguir sufragando su hogar. La elección de compra sobre la posibilidad de alquilar, y parece ser que de esto se olvidaron también los políticos, tenía mucho que ver con el hecho de que, a fin de cuentas, era más rentable, dado que los precios de los arrendamientos también se inflaron en los últimos tiempos. Aunque muchos echen las manos a la cabeza, esto tiene que ver con las ayudas al alquiler, ya que los propietarios buscaron seguir percibiendo la misma cantidad que antes por parte del inquilino y sumar a ésta la subvención otorgada por las administraciones. De este modo cubrían los riegos y los posibles desperfectos que cualquiera que alquilase alguna vez una vivienda intuye que sufrirá el inmueble.
No se compran pisos, puesto que hasta los de protección oficial tienen precios desorbitados si se atiende a los saliarios y a la confianza de los bancos, pero tampoco se alquilan, dado que las familias deberán volver a su casa madre si quieren subsisitir. De hecho, la mayor parte de las parejas precisa pagar dos vehículos para poder optar a sendos trabajos, dado que, aunque no se exige, quien carece de vehículo rara vez es admitido para según qué empleos. Esto nos lleva a comprar dos automóviles para trabajos en los que la precariedad está a la orden del día. Gastos y salarios precarios. ¿Podemos caer más? Por supuesto, es la hora de que comiencen los despidos masivos.
Cientos de personas pierden su trabajo en el sector de la construcción, lo que deriva en una merma de la utilización de los más variados servicios. No hay que olvidar que muchos de los clientes habituales de docenas de restaurantes son operarios de este sector que, trasladados al lugar en el que se edifica, deben nutrirse fuera de casa.
Menos clientes, menos demanda de productos e incapacidad para mantener a la totalidad del cuadro de personal.
Esos trabajadores despedidos (muchos también llegados de fuera de nuestras fronteras) ya no precisan gastan en atuendos y cosméticos adecuados, y si lo necesitan saben que deberán ahorrar para hacer frente a lo que se avecina, ya que el tiempo en el que se hallaba trabajo con relativa facilidad (o eso nos decían) concluyó.
También comienzan a ahorrar en los productos básicos de consumo y, aunque hasta el momento desconfiaban de las marcas blancas, ahora depositan su fe en ellas. Y esto produce nuevas quiebras, como la que acaba de vivir la plantilla de la factoría de Pascual en Outeiro de Rei (un municipio con 4.886 vecinos censados en la actualidad) supeditada a un ERE (expediente de regulación de empleo) que llevará a perder su principal fuente de ingresos a un total de 155 familias. Esto, claro está, hablando de puestos de trabajo directos. Pero es que la cifra de afectados es muy superior, ya que también incidirá en la distribución de dicha produción, que será innecesaria y por tanto suprimida. Nuevas regulaciones de empleo se avecinan, por tanto. Y el sector ganadero, que ya estaba al límite, dado el bajísimo precio al que debía vender la leche (0,26 euros el litro, algo que dificulta la rentabilidad de la producción y más aún si se tiene en cuenta que compite con productores que, de forma que yo calificaría como desleal, venden la leche a 16 céntimos), pierde un cliente más.
El sector cárnico también vive horas bajas, dado que otros países, cuyos productores no precisan pasar la mitad de los controles que aquí se exigen, puenden vender sin problemas sus mercancías. Y esto mismo sucede con el pescado.
De nuevo, reestructuraciones.
Los gastos, por tanto, deben limitarse. No obstante, sólo el consumo puede llevar a un reequilibrio de la situación, dado que, en el caso contrario, continuaremos con los cierres de pequeñas y medianas empresas (que a fin de cuentas son las principales generadoras de empleo), y también de grandes compañías. La pescadilla que se muerde la cola y que se ahoga sin remedio aparente.
Ahora bien, una propuesta es incrementar el gasto público y formar a los obreros para capacitarlos para la obra civil. No está mal la idea, pero... me olvidé de una cosa. ¿De dónde sacarán los fondos para invertir en obra pública? ¿Habrá nuevos impuestos? Dada la contaminación creciente, derivada de la falta de respeto al medio ambiente, creo que los habitantes del medio rural (léase en tono irónico) deberían pagar un plus, por no compartir su aire con los que sobrevivimos en la ciudad. Y a la falta de fondos para obras que vendrá hay que sumar el hecho de que los concellos, por ejemplo, de los que dependen en muchos casos las respuestas más urgentes a las necesidades de la ciudadanía, ya vieron reducida drásticamente su capacidad de gasto, dado que dejaron de percibir una importante cuantía derivada de los impuestos sobre las obras y sobre las empresas que cerraron.
Además, es preciso un mayor gasto social, dado que cada vez hay más familias en riesgo de exclusión. También es preciso incrementar el número de prestaciones por desempleo y la cifra de pensionistas sigue creciendo, ya que se fomentan las prejubilaciones.
La Sanidad pública, por su parte, deberá hacer frente a un mayor número de solicitudes de atención. Llegó la época de las depresiones y, además, el censo se incrementó notablemente ante el espejismo del empleo fácil. Pero, ahora que caigo, no hay por qué preocuparse, que esto lo pagaba la Xunta y ésta no cobra impuestos. ¿De dónde viene entonces su liquidez? Ay, sí, cierto, de las tasas con las que nos gravan otros.
Y mientras tanto el país preocupado por el aspecto de un culo en relación a otro en la portada de unos diarios. Es bien triste, sí, señor. Menos mal que los políticos de a pie aparecen bien lustrosos. Yo estoy contenta, mis representantes lucen como en los mejores tiempos. ¿Será que no hay crisis? ¿O que a ellos el café les sigue costando 80 pesetas? Salarios desorbitados de por vida y trabajo escaso para hacerse merecedores de éstos. Yo también quiero. Todos nosotros también queremos. Amén.