A Fonte dos Carballos. Unha lenda sobre serpes

Na aldea de San Cibrao, concello de Oímbra, uha asociación cultural ten colocado unha serie de carteis que fan referencia a lendas e lugares de interese da zona. Un deles trata sobre a Fonte dos Carballos onde se conta unha lenda sobre as serpes.

Asociación Cultural Santa Cruz

A FONTE DOS CARBALLOS

Houbo un tempo en que a xente de San Cibrao, ía colle-la auga á fonte dos Carballos, era unha auga certamente rica e fresca amén de posuír propiedades curativas. Ó mesmo tempo púñanse á sombra do carballo, que como todos sabemos é boa para a saúde.

Era como unha especie de ritual que os veciños facían de cotío, mais un día declarouse unha treboada tan grande e vigorosa que semellaba ser a fin do mundo, un raio caeu no carballo que estaba ó pé da fonte, fíxolle tal fenda que o oco que quedou servíu de niño para unha serpe que alí botou os seus ovos, ovos dos que saíron serpes e serpes que escurrizaron á xente da fonte dos carballos para sempre.

Destas serpes, non só son perigosas as súas picaduras senón tamén o seu aire e mesmo a súa sombra.

E disque as tales cobras son mouras encantadas que gardan un tesouro na ráiz do carballo que ninguén pode imaxinar, para desencantalas hai que, primeiro, cantarlle a seguinte cantiga:

"Unha señorita deitada no prado

vestida de pano labrado,

nin era pano, nin era seda,

e oque a ve pasmado queda"

E a seguir, darlles tres bicos na boca ou facerlles sangue: agora ben, que quen lles dé un bico non sexa un mozo e a cobra non se namore del, porque pode contar con que a serpe o matará.

Mitoloxía da serpente

A cobra que non é máis que un animal, e non un ser preternatural, é tamén obxecto de moitos ditos e crenzas, unhas verdadeiras, outras trabucadas. Pode nacer ben da terra, onde a nai deixa os ovos sen volverse ocupar deles; ben dun ovo dun galo de sete anos; ben dos cabelos de muller postos en maceración en auga; ben da maxia. Aliméntanse no inverno, de terra; no verán de animais; e sempre que pode, de leite. Para esto, métese na corte e mama nas vacas; métese nas casas e mama nas mulleres que están criando. Como a cobra ten o mamar moi doce, a muller non se decata, nota somentes que o neno devece, porque o que había mamar, mámallo a cobra, a cal, namentras ela mama, entreteno meténdolle a punta do rabo na boca e o rapaz deste xeito, mama en seco. Igual acontece coas vacas e os becerros (páx. 51)

Tamén adoita a serpe meterse pola boca dos animais e mais dos homes, entrarlles dentro do corpo e devorarlles as entrañas. Por eso é malo deitarse a durmir no campo. O perigo é maior para os homes que non para as mulleres, porque as cobras -en lembranza probable da historia de Adán e Eva- son inimigas dos homes e amigas das mulleres. O contrario pasa cos lagartos, e din que se dá moitas veces o caso de que a un home que está durmindo no campo, veña espertalo un lagarto, cando unha cobra se chega a el (páx. 51).

Extraído de: Vicente Risco. Obras completas. Tomo 3. Editorial Galaxia, S. A. Vigo - 1994.

Xosé Ramón.