Dum la krizo de oktobro 2017a, kiam Eŭropo ŝokiĝis pro la perfortado kontraŭ la katalunaj balotantoj, Manuel Valls, taksigis la indignadon. Por ke la ŝtata perfortemo skuigu la eŭropan konsciencon estis bezonataj prezenti mortojn. Nu, jen nun mortoj, en granda kvanto. Multaj mortoj atribuiĝas al neglekto, kaj nun, oni klare povas atribui ilin al la fivolo de la hispana registaro. La faktoj estas la faktoj, kaj ili estas ekstreme gravaj. Eŭropo manifestis sian indigniĝon nun, male ol kiam okazis la skandalo pri demokratiaj rajtoj. Fine, la hispana aroganteco iĝis eŭropa problemo kiam Sánchez pretendis submeti Katalunion ĉantaĝe sub preteksto de solidareco kaj uzante la militistaron. Sánchez estis admonita kaj hontigita kaj nur post tio, li deklaris la fermon de teritoriojn petita de la katuluna prezidento Torra semajnojn antaŭe. La prezo estis kvin mil sescent mortintoj. Manuel Vall ŝajne sentos sin rekonata.
Ĝis pasintsemajne, ministroj de Sánchez plu minacadis la katalunan prezidenton pro lia postulo de tio kio finfine estis adoptita de Sánchez. Kiam proksimiĝis la sanitara kolapso kaj la skandalo de lia koncerna ministro montris la tuton de malregulecoj kaj eraroj fare de la hispana registaro.
Sanchez konfesas la erarojn por aspekti nobla sed neniu oficiala institucio kaj reprezentanto emas rekoni la pravecon de Torra. Li estis la nura aŭtonomeca prezidento kiu kuraĝis rifuzi la proklamon de hispanan escepto-stato per unika estro kaj kompetenta aŭtoritato, se tio ne estas kaŝa puĉo, ĝi povus pligatigi la vojon al ĝi. Por maski la aferon kaj ne misprezenti la uniismon flatata de la amaskomunikiloj, la atakoj al la kataluna prezidento pli akriĝos kaj cinikos, se tio eblas.
Oni aludos al la nombro de katalunaj mortintoj kiel pruvo de la kundividita misagado kaj oni atribuos ĝin al Generalitat (kat. registaro), kies povo estis nuligita pro la proklamita escepto-stato. Kontraŭ la evidento pri la disposicioj ordonitaj antaŭ la blokado fare de la centra registaro, oni neos ke tiuj dispozicioj kapablintus malrapidigi la infektadon, plilongigante la kurbon, same kiel okazis en aliaj eŭropaj landoj. Neniu el la amaskomunikiloj, kiuj kritikegas la "ideologiigon" de la pandemio, ekzamenos la efikon de la konfiskado de urĝo-materialo kaj la centralizigo de la petoj, kies damaĝitoj estis ne nur malsanuloj sed kuracistoj kaj sanitaraj laboristoj. Kaj eblus ankaŭ mencii la fuŝan aĉetadon de senutilaj testoj al ne registrita entrepreno.
Tiu ĉi krizo ion demonstris. La taŭgeco malcentralizi la decidojn por rapidigi agojn ka ĝustigi ilin laŭ la karakterizo de la teritorioj. En Germanio, kie la malsano rapide disvastiĝas kaj tamen la morto-statistiko estas kompare pli malalta, la prezidento fieris pri la sukceso de la aplikitaj rimedoj por kontroli kaj limigi danke al la federala sistemo. Ankaŭ en Usono, malgraŭ la senrespondeco ĉe la Blanka Domo, oni povis konstati la taŭgecon disdoni povon al la diversaj ŝtatoj, kiuj ne nur povas mem adopti konvenajn rimedojn sed ankaŭ povas fermi sian teritorion laŭnecese. Ili povas dikti mem-enfermiĝon. Sed la malcentralizo okazas ne nur ĉe la leĝaj organismoj, ene de ĉiu ŝtato, lokaj jurisdikciaj entoj povas decidi rimedojn kiaj la amplekso de la enfermiĝo. Hispanio, en grava momento, same kiel estas ĉiam en ekstremaj kazoj, montras sin kiel malprogresema, neniel surprize por iu ajn kiu observis ĝian evoluon dum la lastaj jardekoj.
La katastrofo, kies grandeco estis evitebla, havas evidentajn politikajn radikojn. Sed aperos la kutimaj voĉoj kiuj neos tion, provante kaŝi la mortojn sub la planktapiŝon. Aŭ, se ili vidos tion neeble, ili klopodos socializi la skandalon asertante ke neniu estus povinta agi pli bone. La falsaj egaldistanculoj denuncos la politikigon de la krizo kaj akuzos la sendependistojn pri la volo profiti el la epidemio, tiel neutralizante la ĝustajn kritikojn al la fuŝagado. La prioritato estos ke la civitanoj ne reagu al la krizo kalkulante la politikajn kulpojn, krizo kiu tute ne rilatis al politiko dekomencde sed ĝi iĝis tia pro la senmezura oportunismo de la hispana prezidento.
Kiel kutime, Hispanio havas problemon pri sia marko. Pli ol la viruso, la ŝtato timis la trafan pritrakton de la epidemio fare de la sendependisma registaro kiun la ŝtato deziris malsukcesigi. En Madrido oni estis terurigitaj de la ebleco ke Katalunio povus prezenti nivelon de infektado multe pli malaltan ol la sia. Tial oni prononcis la pompan frazon asertanta ke la viruso ne komprenas pri teritorioj, el kio oni devas subkompreni ke Sánchez ja jes komprenas pri virusoj. Kaj pro tio, ke li komprenas la virusojn, ni ĉiuj devas submetiĝi al iliaj katastrofaj decidoj. El tiuj saĝaĵoj venas tiuj ĉi mortintoj. De tio venas la patrieska militarismo subtenata de maldekstruloj kiuj subfosas la katalunajn instituciojn de ene kaj kiu devos poste ankaŭ kalkuli la mortintojn. El tio venas la postulo de la ekstremdekstro por ke Sánchez profitu la escepto-staton por elpostenigi la katalunan prezidenton kaj dissolvi la katalunan aŭtonomecon. En la ebrieco de la escepo-stato, oni eĉ postulis la enprizonigon de la prezidento Torra pro lia provo savi vivojn, sekvante saman modelon de proceduro aplikita al la kataluna ĉefpolicestro Trapero, kiu bonege agadis dum la terorisma atenco en Barcelono en 2017. ankoraŭ juĝita pro supozita kaj ne pruvita kompliceco kun la sendependisma registaro.
Kiu cinike diros, ke neniu povintus fari pli bone ol Sánchez, envere tiu starigos pordojn sur la kamparo*, t.e., li/ŝi klopodos limigi la debaton sen transpasi landlimojn, kie eblos rebati la veron kaj validigi la falsaĵojn. Sed, ĉar la viruso ne komprenas pri teritorioj kaj konstatinte la rezultojn, oni konkludu ke, se aliaj registaroj pli trafis, eĉ multe pli trafis, kataluna sendependa registaro aŭ kun aŭtentaj povoj povintus agi same trafe.
Fragmento el artikolo de Joan Ramon Resina : Vilaweb
*"Starigi pordojn sur la kamparo" estas metaforo por aludi al tio, ke ne eblas limigi ion kio ne estas limigebla pro naturaj aŭ evidentaj kialoj
