Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris antikva. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris antikva. Mostrar tots els missatges

dissabte, 2 de gener del 2021

Catalunya, comtat gran (Kataluna grafoland')


Tiu ĉi antikva versio de la himno de Katalunio estas kroniko pri la etoso kaj okazintaĵoj de la 7a de junio de 1640, kiam eniris tumulte en Barcelonon kamparanoj kaj laboristoj proteste kontraŭ la fiagoj de la hispana Grafo-Duko De Olivares. Tiu historia momento estis nomita Corpus de Sang (Sanga Kristokorpa Tago). Kantas: Rafael Subirachs

Kataluna grafoland'

Kataluna grafoland'
en pasinto riĉa-plena
Nun la reĝo kaj sinjor'
deklaris al ni militon

Lertu la falĉ'!
Lertu la falĉ' ĉar la pajlo tre karas!
Lertu la falĉ'!

La grafduko de Olivares
jam delonge al li susuras
"Tempas nun mia sinjor',
tempas nun por ekmilito

Kontraŭ la katalunar',
vidu kion ili faris:
pasis trupoj tra vilaĝoj
ĝis vilaĝo Riudarenes.

Ekbruligis la preĝejon,
Santa Coloma ĝia nomo;
brulas alboj kaj kazubloj,
la kalikoj kaj patenoj.

Se al pano mankis blank'
ili diris: "troe nigra"
kaj ĝin donis al  ĉeval'
por povrigi nian teron.

Pri la ne tre bona vin'
ili nomis ĝin vin' agra
kaj ĝin verŝis sur la strat'
por povrigi nian teron.

Antaŭ plena famili'
perfortis ili fraŭlinojn
kaj mortigis la gepatrojn
okaze de ajnprotesto.

Raportita la vicreĝ'
pri la fi' de la soldatoj:
"La  permeson donis mi,
eĉ pli donos se necese!"

Jen aŭdinte tion ĉi
ekbruegis nia tero.
Jen aŭdante tion ĉi
ekbruegis nia tero.

Eniris en Barcelonon
cent personoj tiam fremdaj,
Sub la nomo Falĉistar'
ĉar jam estis falĉsezono.

Tri gvardianoj mortis jam
sur la vojo de protesto;
iris ĉiuj al prizon'
por liberigi prizonulojn.

Mortis la deputitar'
kaj juĝistoj tribunalaj,
morton trovis  la vicreĝ'
dum la fuĝo en galero.

Ilin benis episkop'
per man' dekstra kaj maldekstra
"Kie via kapitan'?
kiu estas via flago?"

Tuj ekstaris Jesukruc', 
kovrita per vualo nigra.
Tuj ekstaris Jesukruc', 
kovrita per vualo nigra:

"Tie ĉi nia kapitan'!
kaj jen estas nia flago!
armu vin katalunar',
ĉar militon Reĝ' deklaris!"

Lertu la falĉ'!
Lertu la falĉ' ĉar la pajlo tre  karas!
Lertu la falĉ'!
Lertu la falĉ'!
Lertu la falĉ'!
Lertu la faaalĉ'!




divendres, 7 de desembre del 2018

La plej antikva kataluna teksto: Les Homilies d'Organyà

Les Homilies d'Organyà (La Predikoj de Organyà), estas fragmentoj el la predikaro de la Evangelio, trovita en la paroĥestrejo de la vilaĝo Organyà en 1904. Ili estas la dokumentoj plej antikvaj el ĉiuj redaktitaj en la kataluna lingvo. Temas pri la traduko al la kataluna el predikoj originale verkitaj en la okcitana kaj montras la uzon de la kataluna por la predikado al popolo. La originala manuskripto konserviĝas en la Biblioteko de Katalunio kaj en Organyà estas reproduktaĵo el ĝi.

Laŭ specialistoj, la dokumetoj estis skribitaj inter la fino de la 12a jarcento kaj la komenco de la 13a. Les Homilies d'Organyà estas inspiritaj en la agostinaj bibliaj kanonoj, kiel ekzemple Sankta Rufo de Avinjono, kiuj antaŭenpuŝis pastran gvidadon inter la popolanoj, laŭ la gregoria reformo. La litertipo estas la uzata en la epoko transira al la gotika arto kaj la kvalito de la pergameno, rimarkinde dika kaj ordinara. Kelkaj karakterizoj de la lingvaĵo pensigas la spertulojn pri tio ke, la manuskriptoj apartenas  al la periodo de la reĝo Petro la Unua, la katolika (1196-1213). La teksto estas skribita en kataluna ne-provenca, kvankam fojfoje oni renkontas vortojn ne tre konatajn en la kataluna lingvo.



.Homilies d'Organya.jpg

Originala fonto: Viquipèdia

dijous, 29 de novembre del 2018

Hispania reĝlando kaj Katalunia princlando en moneroj de la jaro 1838


Noto: Princlando, en tiama epoko (kaj ankoraŭ nun), estis uzata por difini la teritorion regata de la kataluna parlamento. Etimologie ĝi devenas de la latina principatus kaj "princo" estis nobela titolo por homoj en supera kategorio ol grafo, pli malpli ekvivalenta al reĝo-titolo