Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Προσπαθείς να τον ευχαριστείς

Ο φόβος του Θεού υπάρχει όταν τον αγαπάς με όλη σου την καρδιά, και παλεύεις να μην τον προσβάλεις ποτέ ή να τον στενοχωρήσεις, όχι μόνο με τα έργα σου, τις πράξεις και τα λόγια σου, αλλά ούτε με τους λογισμούς σου. 

Η Υποκρισία. ‘Οταν το “φαίνεσθαι” γίνεται σημαντικότερο του “είναι”

«Ένας άνθρωπος πέφτει στην κατάσταση της υποκρισίας όταν προσπαθεί να διατηρήσει μια εξωτερικά καλή εικόνα του εαυτού του προς τους άλλους, χωρίς ταυτόχρονα να φροντίζει ώστε και εσωτερικά να είναι αυτός ο καλός άνθρωπος που θέλει να φαίνεται ότι είναι».

‘Οταν το “φαίνεσθαι” γίνεται σημαντικότερο του “είναι”

του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου –συγγραφέα

ΟΡΙΣΜΟΣ: Υποκρισία είναι η απόκρυψη των αληθινών αισθημάτων και σκέψεων, δηλαδή η προσποίηση. Υποκρισία είναι όταν λέω ένα πράγμα αλλά κατά βάθος πιστεύω κάτι άλλο, όταν φανερώνω ένα πρόσωπο αλλά κατά βάθος είμαι κάποιος άλλος. Οι τόσο κοινοί στο νεοελληνικό μας λεξιλόγιο όροι υποκριτής και υπόκριση προέρχονται από το αρχαίο ελληνικό θέατρο, όπου δηλώνουν τον ηθοποιό και την επί σκηνής τέχνη του, αντίστοιχα. Όταν χρησιμοποιώ την ηθοποιϊα στην καθημερινότητα και στις σχέσεις μου με τους συνανθρώπους, είμαι υποκριτής.

Η υποκρισία, με άλλα λόγια, είναι το αντίθετο της γνησιότητας και της ειλικρίνειας. Ένας άνθρωπος πέφτει στην κατάσταση της υποκρισίας όταν προσπαθεί να διατηρήσει μια εξωτερικά καλή εικόνα του εαυτού του προς τους άλλους, χωρίς ταυτόχρονα να φροντίζει ώστε και εσωτερικά να είναι αυτός ο καλός άνθρωπος που θέλει να φαίνεται ότι είναι.

Η ΚΑΤΑ ΚΟΣΜΟΝ ΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ: Οι αρχαίοι Έλληνες ουδέποτε εκτιμούσαν την υποκρισία. Έτσι ο σοφιστής Γοργίας έλεγε: “Ο άνθρωπος οφείλει να φροντίζει όχι απλώς να φαίνεται καλός, αλλά να είναι πράγματι.”, ενώ ο Δημόκριτος τόνιζε: “Πολλοί δρώντες τά αίσχιστα λόγους αρίστους ασκέουσιν (λένε)”.

Βάσταζε παιδί μου (του Γέροντος Εφραίμ, Ι.Μ. Αγ. Αντωνίου Αριζόνα)

Βάσταζε, παιδί μου, τον σταυρόν σου και γνώριζε ότι εις όσα πάσχομεν είναι γνώστης ο Θεός και ως Πατήρ γνήσιος προσπαθεί με κάθε τρόπον να μας μορφώση εντός μας, τον Ιησούν Χριστόν.

Ο Θεός παιδεύει και πάλιν ιάται, ανεβάζει και κατεβάζει. Εις το θέλημα του Κυρίου τις δύναται αντιστήναι; Εάν θέλει ο Θεός να πάσχωμεν, άρα έχει κάποιον σωτήριον σκοπόν, τον οποίον ημείς οι γήϊνοι δεν δυνάμεθα προορατικώς να τον προϊδωμεν, ενώ η υπομονή και η μακροθυμία και το ταπεινόν της παραδοχής του πειρασμού, πάντοτε, ναι, πάντοτε, θα φέρη κατόπιν βεβαίαν ωφέλειαν.

Βάσταζε, παιδί μου, τον σταυρόν σου και γνώριζε ότι εις όσα πάσχομεν είναι γνώστης ο Θεός και ως Πατήρ γνήσιος προσπαθεί με κάθε τρόπον να μας μορφώση εντός μας, τον Ιησούν Χριστόν. Θέλει να πάσχωμεν, διότι οίδεν, τι έχει ετοιμάσει δια τα πάσχοντα παιδιά Του εις τους ουρανούς.

Τι κάνουν οι Άγγελοι στην Θεία Λειτουργία; (Οράματα Αγίου Νήφωνος)

Άγγελοι συλλειτουργοί. Ο Άγιος Νήφων επίσκοπος Κωνσταντιανής 4ος αιώνας, αξιώθηκε να δει πολλά θεϊκά οράματα, με τα φωτισμένα από το Άγιο Πνεύμα μάτια της ψυχής του.

Κάποτε σε μία Θεία Λειτουργία, μόλις ο Λειτουργός εκφώνησε: «Ευλογημένη η Βασιλεία» ο Άγιος είδε φωτιά να κατεβαίνει από τον ουρανό, και να καλύπτει το Άγιο Θυσιαστήριο και τον ιερέα, χωρίς εκείνος να καταλάβει τίποτα.

Αργότερα όταν άρχισε να ψάλετε ο Τρισάγιος Ύμνος από το λαό, τέσσερις Άγγελοι κατέβηκαν και έψαλαν μαζί τους.

Στον Απόστολο φανερώθηκε ο Μακάριος Παύλος να καθοδηγεί τον αναγνώστη, στο Αλληλούια μετά τον Απόστολο, οι φωνές του λαού ανέβαιναν ενωμένες στον ουρανό, σαν ένα πύρινο σφιχτοπλεγμένο σχοινί.

Για να καθηλώσει το νου μας

Ο αόρατος εχθρός μας, ο σατανάς, χαίρεται πολύ με την κενοδοξία μας και υποστηρίζει κάθε κενόδοξη σκέψη που κάνουμε. 

Μας απασχολεί με κάθε λογής μικρότητες και άσκοπες κινήσεις,

Ο Κύριος θα κρίνει την Ημέρα της Κρίσεως και με κριτήριο την ομολογία της Πίστεως

Αρκεί η Πίστις;

Χρειάζεται μαζί με την Πίστη, η ομολογία.

Τί λέγει ο Παύλος; «Καρδία πιστεύεται εις δικαιοσύνην, στόματι δε λαλήται εις σωτηρίαν». Ο άνθρωπος με την καρδιά του πιστεύει «εις δικαιοσύνην», σημαίνει για να δικαιωθεί, και με το στόμα του ομολογεί για να σωθεί.

Τί είπε ο Χριστός; Καθαρά και ξάστερα λόγια. «Όποιος με ομολογήσει ενώπιον των ανθρώπων, όποιος δεν ντραπεί να ομολογήσει Εμένα και το Ευαγγέλιό μου, τους λόγους μου ενώπιον των ανθρώπων, θα τον ομολογήσω και Εγώ και ενώπιον του Πατρός μου και των αγίων αγγέλων.

Χειμώνας βαρύς. Σαρακοστή στον Άθω

Ο Θανασός είχε ξεμείνει στο κελλί του γερο Κοσμά αφού το χιόνι είχε αποκλείσει τα μονοπάτια. Κλειστός ο δρόμος για τα μοναστήρια και η θάλασσα κάτω δεν ησύχαζε. Τα μοναστήρια άλλωστε ήτανε και μακριά και δεν είχε τρόπο να φύγει.

-Μη χολοσκάς. Θα μείνεις στο κελλί, του είπε ο γέροντας Κοσμάς όλο αρχοντιά. Κουκιά έχουμε, ξύλα για το τζάκι έχουμε, νάναι καλά ο γερο Τιμόθεος που μας οικονόμησε νωρίς κούτσουρα. Και είναι ελιά που καίει όμορφα.

Σαν να κατάλαβε ο Θανασός τώρα στα σοβαρά τι του έλεγε ο γερο Κοσμάς και πήρε να το χαρεί. Κι όσοι θα του λέγανε γιατί άργησε να γυρίσει από τον Άθωνα, την είχε την δικαιολογία έτοιμη κι αληθινή. Ήθελα εγώ... αλλά το χιόνι μας απέκλεισε...

Θερίζει αγκάθια

Όποιος σπέρνει σε γη ακαλλιέργητη, χάνει το σπόρο και αντί για σιτάρι θερίζει αγκάθια. Έτσι κι εμείς, αν σπέρνουμε στη ψυχή την προσευχή έχοντας παχιά σάρκα, τότε, αντί για καρπό καλό, θα θερίσουμε αμαρτία. 

Η προσευχή θα χάνεται ή θα μολύνεται μέσα σε μάταιες σκέψεις. Η σάρκα μας προέρχεται από τη γη και αν δεν την καλλιεργήσουμε όπως τη γη, ποτέ δεν θα φέρει καρπό καλό, τον καρπό της αλήθειας.

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ

πηγή

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Ἱερά Ἀγρυπνία ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου

Η Βίβλος διδάσκει με παραδείγματα, ότι ο ηθικός νόμος είναι ο μόνος αληθινός νόμος του Θεού

Η Βίβλος μας διδάσκει με παραδείγματα, ότι ο ηθικός νόμος είναι ο μόνος αληθινός νόμος του Θεού και ότι όλα τα άλλα είναι σκιά του νόμου αυτού. Όποιος έστω και λίγο παραβεί αυτό τον αληθινό νόμο του Θεού και δεν μετανοήσει, πρέπει να πάθει και να υποφέρει. 

Ο Θεός κτυπά με τιμωρίες αυτούς που αμαρτάνουν για να τους καλέσει σε μετάνοια και μαζί τους απογόνους και τους γείτονες τους. Μόνο η αληθινή μετάνοια και τα επακόλουθά της (αλλαγή, ανανέωση, αναγέννηση) δίνει ικανοποίηση στον αναπόφευκτο ηθικό νόμο του Θεού. Να μερικά παραδείγματα:

Το κτύπημα στον Αδάμ: Όταν ο πρόγονος του ανθρωπίνου γένους αμάρτησε, ο Θεός του είπε: «με μόχθο να καλλιεργείς σ’ όλη σου τη ζωή· αγκάθια και τριβόλια θα σου βλασταίνει και θα τρως το χορτάρι του αγρού» (Γεν. γ΄, 17-18).

H προσευχή που κατέχει σημαντική θέση στην όλη λατρεία της Μεγάλης Σαρακοστής και το νόημά της

Ανάμεσα σ’ όλες τις προσευχές και τους ύμνους της Μεγάλης Σαρακοστής μια σύντομη προσευχή μπορεί να ονομαστεί η προσευχή της Μεγάλης Σαρακοστής.

Η Παράδοση την αποδίδει σε έναν από τους μεγάλους δασκάλους της πνευματικής ζωής, τον Άγιο Εφραίμ το Σύρο. Να το κείμενο της προσευχής:

Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας και αργολογίας μη μοι δώς. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισέ μοι τω σω δούλω. Ναι Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου· ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Τούτη η προσευχή λέγεται δύο φορές στο τέλος κάθε ακολουθίας της Μ. Τεσσαρακοστής από τη Δευτέρα ως την Παρασκευή (δεν τη λέμε το Σάββατο και την Κυριακή, όπως θα δούμε και πιο κάτω, γιατί οι ακολουθίες αυτές τις δύο μέρες δεν έχουν το τυπικό της Σαρακοστής). Την πρώτη φορά λέγοντας την προσευχή κάνουμε μια μετάνοια σε κάθε αίτηση. Έπειτα κάνουμε δώδεκα μετάνοιες λέγοντας: «ελέησόν με τον αμαρτωλόν».

Το θαύμα δεν θέλει πίστη στον εαυτό μου αλλά στο Θεό!

“Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν”.

Ο άνθρωπος, αν θέλη να μη βασανίζεται, πρέπει να πιστέψη στο “χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν”, που είπε ο Χριστός. Να απελπισθή δηλαδή από τον εαυτό του με την καλή έννοια και να πιστέψη στην δύναμη του Θεού. Όταν κανείς απελπισθή με την καλή έννοια από τον εαυτό του, τότε βρίσκει τον Θεό. “Την πάσαν ελπίδα μου είς σε ανατίθημι”. 

Ακόμη και οι πιο πνευματικοί άνθρωποι δεν έχουν εξασφαλίσει την ζωή τους, γι’ αυτό και κρατούν συνέχεια τον εαυτό τους στην ασφάλεια του Θεού, ελπίζουν στον Θεό και απελπίζονται μόνον από το “εγώ” τους, διότι το “εγώ” φέρνει στον άνθρωπο όλη την πνευματική δυστυχία.

Η αυτοπεποίθηση είναι ο μεγαλύτερος και χειρότερος εχθρός μας, γιατί μας τινάζει ξαφνικά αλύπητα στον αέρα και μας αφήνει δυστυχισμένους στους δρόμους. Όταν ο άνθρωπος έχει αυτοπεποίθηση, δένεται και δεν μπορεί να κάνη τίποτε ή παλεύει μόνος του. 

Ωφέλιμος λόγος

«Πήγε κάποτε στον αββά Φήλικα ένας αδελφός, έχοντας μαζί του και μερικούς κοσμικούς. Παρακάλεσε λοιπόν τον αββά να τους πει ωφέλιμο λόγο. Ο γέροντας όμως σώπαινε. Ο αδελφός συνέχισε να τον παρακαλεί ώρα πολλή, οπότε εκείνος τους είπε:

– Θέλετε ν΄ ακούσετε ψυχωφελή λόγο;

– Ναι, αββά, αποκρίθηκαν.

Ἱερά Ἀγρυπνία ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου

Ο Λόγος της Νηστείας στην εποχή μας

Πολλοὶ χριστιανοὶ τῆς ἐποχῆς μας περιφρονοῦν τὴ νηστεία. Κι αὐτὸ τὸ κάνουν ἐπειδὴ ἔχουν μάθει στὸν ὑλιστικὸ τρόπο ζωῆς. Ἔχουν τὴν αἴσθηση ὅτι ἡ ζωή μας ἔχει περιορισμένο χρονικὸ ὁρίζοντα. 

Σύνθημα τοὺς εἶναι αὐτὸ τῶν ἀρχαίων Στωϊκῶν φιλοσόφων: «Φάγωμεν, πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνήσκωμεν». Δὲν πιστεύουν ὅτι ὑπάρχει παράδεισος καὶ κόλασις. Εἰρωνεύονται κάθε τί τὸ ἐκκλησιαστικό. Εἰρωνεύονται ὅσους πηγαίνουν ἐκκλησία, ὅσους κάνουν τὸ σταυρό τους, ὅσους φέρνουν ἱερέα στὸ σπίτι τους, ἰδίᾳ δὲ κοροϊδεύουν ὅσους νηστεύουν. Ἡ νηστεία λένε εἶναι γιὰ τοὺς ἀφελεῖς. 

Μήπως είσαι υποκριτής;

Έχουμε έναν θησαυρό και δεν κάνουμε τίποτα όχι μόνο για να τον μάθουμε αλλά και για να τον ζήσουμε και αυτός δεν είναι άλλος από την Ορθόδοξη αλήθεια. Πάμε να δούμε όμως, πόσο υποκριτές είμαστε.

Γεννιόμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί μέσα δηλαδή στην αληθινή πίστη όπου ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος ώστε να μας διδάξει της πνευματικές νουθεσίες για την σωτηρία μας και εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα.

Δεν ερευνούμε γιατί είμαστε Ορθόδοξοι και τι σημαίνει αυτό. Στην συνέχεια της ζωή μας γινόμαστε άθεοι, δωδεκαθεϊστές ή αιρετικοί έχουμε όμως το βάπτισμα διότι γνωρίζουμε ότι μπας και η Ορθοδοξία είναι η αλήθεια και καλά να έχουμε μια πισινή που λέει ο λαός.

Αχόρταγα να χορταίνεις

Αχόρταγα να χορταίνεις με το λόγο του Θεού, αχόρταγα να χορταίνεις με την εφαρμογή των εντολών του Χριστού, αχόρταγα να χορταίνεις με τα εδέσματα του τραπεζιού, που ετοιμάστηκε μπροστά σου από τον Κύριο, και να μεθάς με το θεσπέσιο κρασί Του.

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ

πηγή

Τη Σαρακοστή συχνά συμβαίνουν πειρασμοί, δοκιμασίες, σκάνδαλα και πτώσεις

Η προ του Πάσχα περίοδος που διερχόμαστε γεννά ή θα πρέπει να γεννά κάποια ιδιαίτερα συναισθήματα μέσα μας. Η ωραιότατη και κατανυκτική υμνογραφία αυτής της περιόδου, οι πολλές λατρευτικές ευκαιρίες, η σαρακοστιανή νηστεία θέλουν να μας συγκεντρώσουν. Να σκύψουμε μέσα μας, να προβληματιστούμε, να προβούμε σε έναν αυτοέλεγχο προς ειλικρινή μετάνοια.

Ο πολύς κόσμος αγνοεί ή δεν θέλει να προσεγγίσει το νόημα των ημερών αυτών, συνεχίζοντας τη μονότονη ζωή του. Ενώ λέει πως η ζωή τον κουράζει, δεν κάνει ούτε βήμα για μια ουσιαστική αλλαγή. Δίαιτα αυστηρή κάνει, αλλά νηστεία δεν κάνει.

Στον ψυχολόγο πηγαίνει, στην τηλεόραση κάθεται ώρες, αλλά στον εξομολόγο δεν πηγαίνει, ούτε στην εκκλησία. Δεν θέλει ο άνθρωπος σήμερα να δώσει κάτι, μόνο να πάρει, δίχως μόχθο και καμία προσωπική θυσία. Φοβάται να δει κατάματα τον εαυτό του. Συστηματικά τον αποφεύγει. 

Αγωνιά στο εσωτερικό κενό του. Η Σαρακοστή λειτουργεί σαν ακτινογραφικό μηχάνημα, σαν φωτογραφική μηχανή, σαν καθρέφτης. Κατά κάποιο τρόπο τη θεωρούμε αποκρουστική, γιατί θα αποκαλύψει την κρυφή πραγματικότητά μας.

Τι μιλά τελικά στην καρδιά που παλεύει με το Θεό;

Όταν ήμουν στο Άγιον Όρος στη Νέα Σκήτη ήταν περίπου τέτοιος μήνας, αρχάς Νοεμβρίου με το δικό μας ημερολόγιο εκεί, όπου ένα βράδυ, περασμένη λίγο η ώρα χτύπησε η πόρτα της καλύβας μας και ανοίξαμε να δούμε ποιος ήταν.

Ήταν τρία παιδιά τα οποία χάθηκαν στο δρόμο και δεν μπορούσαν να φιλοξενηθούν βέβαια στο Μοναστήρι γιατί είχε κλείσει, ούτε πουθενά αλλού και έπρεπε να τα φιλοξενήσουμε εμείς στη δική μας καλύβη. Δεν υπήρχε πρόβλημα βέβαια.

Προσπαθήσαμε να τους φιλοξενήσουμε, να τους ετοιμάσουμε κάτι να φάνε.

Ένας εξ’ αυτών όμως ήταν πολύ αρνητικός. Εγώ κάθισα λίγο μαζί τους να τους μιλήσω μέχρι να φάνε τα παιδιά, να μην τους αφήσουμε μόνους τους. Eίπαμε κάποια πράγματα.

Φωτογραφίες από την χθεσινή Ακολουθία της Λιτάνευσης των Ιερών Εικόνων

Γιατί φεύγει ο νους μου όταν Προσεύχομαι;

Αγαπώ την προσευχή. Γνωρίζω ότι είναι μεγάλη δυνατότητα να μπορεί να στέκεται ο άνθρωπος ενώπιον του Θεού, να αναφέρει τα προβλήματά του και να ζητεί βοήθεια· ότι είναι μέγιστη τιμή να μπορεί να συνομιλεί με τον άπειρο και παντοδύναμο Θεό ο μικρός και αδύναμος άνθρωπος·

ότι είναι πολύ μεγάλο και αποτελεσματικό όπλο στον αγώνα μας, που χαρίζει παρηγοριά, ελπίδα και ανάπαυση στην κουρασμένη ψυχή μας η προσευχή.

Για όλους αυτούς τους λόγους μου αρέσει η προσευχή, θέλω να προσεύχομαι· και να προσεύχομαι σωστά, με καθαρή την ψυχή μου, με πίστη στην καρδιά, με συγκεντρωμένο το νου.

Δυστυχώς όμως τόσο συχνά διαπιστώνω ότι δεν τα καταφέρνω. Δεν μπορώ να συγκεντρώσω το νου, έστω και για λίγη ώρα, στην προσευχή. Κάνω το σταυρό μου και ξεκινώ. Λέω λίγα λόγια και χαίρομαι γι’ αυτό. Άρχισε η συνομιλία μου με τον Θεό. Τι όμορφα που είναι! Πόση χαρά νιώθω, όταν σκέπτομαι ότι μ’ ακούει ο Θεός, ο πανάγαθος Πατέρας, που όλα τα γνωρίζει, όλα τα μπορεί και μόνο το καλό μου θέλει! Σύντομα όμως φεύγει ο νους!

Όταν πεινάς για νόημα… (Μια βαθύτερη κατανόηση της τροφής και της νηστείας)

Τροφή δεν είναι μόνο ό,τι τρώμε αλλά κάτι πολύ βαθύτερο σε σχέση με την ύπαρξη μας. Όταν το βρέφος πεινάει δεν χορταίνει απλώς και μόνο μέσα από ένα γεύμα, αλλά κυρίως και πρωτίστως μέσα από μια σχέση.

Η μάνα είναι τροφός όχι δίνοντας το γάλα της, αλλά μεταγγίζοντας την σχέση της, την αγάπη, την θαλπωρή, την στοργή και την ασφάλεια στο μωρό της. Είναι η τροφή εκείνη, που πέρα από την βιολογική συντήρηση προσφέρει το νόημα της ύπαρξης.

Έτσι τροφή δεν είναι απλά ο χορτασμός ενός σώματος αλλά μιας ύπαρξης που πεινάει για Νόημα.

Ο Αδάμ λαμβάνει την λάθος «τροφή» και αυτοεξορίζεται από τον παράδεισο. Όμως στην πραγματικότητα η διήγηση μάς λέει ότι χάνει την σχέση του με τον Θεό και αμέσως με τον συνάνθρωπό του, αφού έχει θρυμματίσει πρωτίστως την εικόνα του Εαυτού του. Η πτώση του δεν είναι ότι θέλησε να τραφεί, αλλά ότι το έκανε με λάθος τρόπο. Ότι διάλεξε λάθος τροφή να χορτάσει την πείνα του για νόημα, για ελευθερία, για Θεό.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Λόγος εις την Α’ Κυριακή των Νηστειών

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

Την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Αγία μας Εκκλησία πανηγυρίζει το θρίαμβο της Ορθοδοξίας, της ορθής πίστεως, η οποία καταπάτησε όλες της αιρέσεις και στερεώθηκε για πάντα. Γι’ αυτό η Κυριακή αυτή καλείται Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι αιρέσεις φάνηκαν ήδη απαρχής του χριστιανισμού. Οι ίδιοι οι Απόστολοι του Χριστού προειδοποιούσαν τους συγχρόνους τους, και μαζί τους και εμάς, για τον κίνδυνο από τους ψευδοδιδασκάλους.

Ο Άγιος Απόστολος Πέτρος στη Β’ Καθολική επιστολή γράφει το εξής: «Εγένοντο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας, και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι, επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν, και πολλοί εξακολουθήσουσιν αυτών ταις ασελγείαις, δι’ ους η οδός της αληθείας βλασφημηθήσεται» (Β’ Πετ. 2, 1-2).

Ο Άγιος Παύλος, επιστρέφοντας στην Παλαιστίνη από την Ελλάδα, έκανε στάση στην Έφεσο. Εκεί στους χριστιανούς κατοίκους της πόλεως έλεγε: «Εγώ γαρ οίδα τούτο, ότι εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαροίς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ. 20, 29-30).

Τι φταίνε αυτοί;

Μη δείχνεις στους άλλους το πάθος σου. Μη βλάπτεις τους άλλους βγάζοντας προς τα έξω την κακία που έχεις μέσα σου.

Εξομολογήσου στον Θεό τη θλίψη σου, ότι η ψυχή σου είναι γεμάτη κακία, πως η ζωή σου είναι σκέτη κόλαση. 

Η βίωση της χαρμολύπης στην ορθόδοξη πνευματικότητα

Η περίοδος του Τριωδίου και ιδιαίτερα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι για την Αγία μας Εκκλησία η ιερότερη χρονική διάρκεια του ενιαυτού.

Είναι το νοητό στάδιο όπου ο κάθε πιστός καλείται να δώσει τον προσωπικό του αγώνα για την ψυχοσωματική του κάθαρση από τους ρίπους της αμαρτίας.

Να βιώσει την ορθόδοξη πνευματικότητα, η οποία ταυτίζεται με την ανάκτηση της αυθεντικής του φύσεως, από τη φθορά και την αμαρτία, «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ.4,13).

Η προπαρασκευή μας για τον εορτασμό του Πάσχα είναι ταυτόσημη με την πνευματική μας προαγωγή και ωρίμανση, ώστε να καταστούμε «σύμμορφοι της εικόνος του Υιού (του Θεού)» (Ρωμ.8,29).

Τι σημαίνει να συμφωνεί πράξη και Προσευχή;

Είπε ο αββάς Μωυσής: «Εάν δεν συμφωνήσει η πράξη με την προσευχή, είναι χαμένος ο κόπος σου».

Και τον ρώτησε άλλος αδελφός: «Και τι σημαίνει να συμφωνεί πράξη και προσευχή;»

«Σημαίνει -είπε ο Γέροντας- αυτά για τα οποία προσευχόμαστε να μας απαλλάξει ο Θεός, να μην τα κάνουμε πια.

Γιατί όταν ο άνθρωπος παραιτείται από τα θελήματά του, τότε ο Θεός γίνεται φίλος του και δέχεται την προσευχή του».

Είπε πάλι: «Για κάθε τι πού θα το υπομείνεις με φιλόσοφη διάθεση, θα βρεις τον καρπό του στην ώρα της προσευχής».

Ο σίγουρος δρόμος προς τη Βασιλεία

Στο βιβλίο του αγίου Ιωάννου Μαξίμοβιτς υπάρχει ένας διάλογος ενός ζητιάνου με ένα διάσημο θεολόγο. Ο θεολόγος επί οκτώ έτη ακατάπαυστα παρακαλούσε το Θεό να τού φανερώσει κάποιον άνθρωπο, πού θα μπορούσε να του δείξει τον πιο σίγουρο δρόμο για τη Βασιλεία των Ουρανών.

Κάποια μέρα πού έφθασε στο αποκορύφωμα τής προσευχής άκουσε μια φωνή «Πήγαινε και στην έξοδο τής Εκκλησίας θα βρεις τον άνθρωπο πού ζητάς». Πηγαίνει βιαστικά στην Εκκλησία, όπου βρίσκει ένα γέρο ζητιάνο με κουρελιασμένα ρούχα και πληγωμένα γόνατα και τον χαιρετά:

– «Καλό και ευτυχισμένο πρωινό, γέροντα».

– «Ποτέ δεν είχα κακό και δυστυχισμένο πρωινό».

(ο άλλος εν αμηχανία διορθώνει)

Ο Ασκητής – Μια ιστορία χάριτος στην περίοδο της Σαρακοστής!

Τα χείλη του μουδιασμένα ζητούσαν νερό. Είχε τρεις μέρες να φάει και να πιει κάτι. Ακολουθίες πολύωρες, μετάνοιες, μελέτη, ο κανόνας στο κελί του, η κατά μόνας αγρυπνία. Όλα μαζί του δίνανε μια μικρή γεύση από την άσκηση των μεγάλων ασκητών της ερήμου που ζούσανε έτσι όχι για μερικές ημέρες αλλά σχεδόν όλη τους την ζωή.

Ήταν τυπικό του μοναστηριού του να κρατούνε τριήμερη -απόλυτη- νηστεία οι πατέρες μέχρι την πρώτη Προηγιασμένη. Ήταν παράδοση να κάνουνε ένα γερό ξεκίνημα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Δίψα. Αυτό το αίσθημα ήταν φοβερό. Ήταν πλέον Τετάρτη απόγευμα. Η Προηγιασμένη έφτανε στο τέλος της. Έφτανε η στιγμή που μετά από σχεδόν τρεις ημέρες πλήρους νηστείας θα άνοιγε το στόμα του για να φάει. Ο ιερέας κάλεσε τους πιστούς. «Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε». 

Μια μικρή ζαλάδα τον έκανε να πιάσει την κολόνα του ναού. Ένας ένας οι μοναχοί σαν πουλάκια άνοιγαν το στόμα τους περιμένοντας την μάνα τους Εκκλησία να τα ταΐσει. Ήρθε η σειρά του. Άνοιξε το στόμα του. Ο ιερέας λέγοντας «…εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν την αιώνιον» τον μετάλαβε Σώμα και Αίμα Κυρίου. 

Μη σηκώνεις τους ώμους

Αν δεν μπορείς να γίνεις ένας πρώτης τάξεως άγιος, όπως ο άγιος Αντώνιος, όμως μη σηκώνεις τους ώμους σου και λες: «τίποτα δεν μπορώ να καταφέρω!».

Εσύ είσαι το πάν μου, κι ας το αρνούμαι

Κέρδος μου δεν είναι ότι παίρνω κάτι από Εσένα. Κέρδος μου είσαι Εσύ· το ότι υπάρχεις στην ζωή μου, ότι θέλεις να είσαι παρών στην ζωή μου.

Ακόμα και τότε που φεύγω μακρυά Σου, εσύ με κυνηγάς, με παρακαλείς να σταματήσω, να πάψω να απομακρύνομαι από την αγκαλιά Σου.

Αυτός ο μανικώς Σου έρωτας για μένα είναι καθηλωτικός, ιερός και άγιος.

Αυτή η αποδοχή Σου για μένα είναι αδιαπραγμάτευτη.

Ἄξιόν ἐστιν (Κ. Πρίγγου, εἰς ἦχον πλ. δ')

(Ζωντανή ἠχογράφηση στον Ι.Ν. Παντανάσσης Κατερίνης,

σήμερα, Κυριακή 10 Μαρτίου 2019)

Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σὲ τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον καὶ μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβεὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον, σὲ μεγαλύνομεν.

Πρόγραμμα Λειτουργικής Ζωής των Ενοριών της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος, της Μεγάλης Τεσσαρακοστής 2019

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

† Κυριακῇ 10 Μαρτίου 2019 (Τυρινῆς)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον

Κεφ. στ' : 14-21

Εἶπεν ὁ Κύριος· ῞Εὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. ῞Οταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ, σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν, ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες. Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων, ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν, καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ, ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.

Τό ἀλφαβητάρι τῆς ἀρετῆς

Ἄ ρχιζε πάντα ἀπ’ τὸ Θεὸ καὶ πάντα τελείωνε μαζί του

Β ίου τὸ κέρδος εἶν’ αὐτό: τὴ μέρα σου καλὰ νὰ τελειώνεις

Γ νώριζε ὅλα τὰ καλὰ ἔργα τῶν δικαίων

Δ εινὸν τὸ νὰ πεινάει κανείς, μὰ φοβερότερος ὁ πλοῦτος ὁ παράνομος

Ε ὐεργετεῖς; Μάθε λοιπὸν πὼς τὸ Θεὸ μιμεῖσαι.

Ζ ήτα ἀπ’ τὸ Θεὸ νὰ σοῦ εἶναι σπλαχνικός, σὰν ὅμως εὔσπλαχνος εἶσαι καὶ ἐσὺ

Ἡ σάρκα ἡ ἀνθρώπινη νὰ συγκρατεῖται πρέπει καὶ νὰ δαμάζεται γερὰ

Τί σημαίνει ἡ φράση, Αἰωνία ἡ μνήμη

Σὲ ταλαιπωρεῖ τὸ ὅτι δὲν ξέρεις τὴ σημασία αὐτῶν τῶν λέξεων, ποὺ ἄκουγες πολλὲς φορὲς καὶ ὁ ἴδιος ἔλεγες ἐπάνω ἀπὸ τοὺς νεκρούς. Καὶ καλὰ κάνεις ποὺ ρωτᾶς. Ὅσο καλύτερα γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος τὴν ἀρχαία καὶ καλὴ ὀρθόδοξη πίστη μας, τόσο καὶ περισσότερο τὴν ἀγαπᾶ.

«Αἰωνία ἡ μνήμη» σημαίνει: αἰώνια νὰ ὑπάρχει ἡ μνήμη γιὰ σένα. Ἄκουσα μιὰ φορὰ πὼς κάποιος στὸν ἐπικήδειο λόγο ἐπάνω ἀπὸ τὸν νεκρὸ φώναξε: «αἰωνία σου ἡ μνήμη στὴ γῆ!» Παραξενεύθηκα σὲ μιὰ τόσο λανθασμένη ἑρμηνεία τῆς πίστης μας. Μὰ μπορεῖ κάτι νὰ εἶναι αἰώνιο στὴ γῆ, ὅπου ὅλα περνοῦν βιαστικὰ σὰν προσκεκλημένοι σὲ γάμο; 

Ὄντως, δὲν εὐχόμαστε στὸν νεκρὸ ἐντελῶς μηδαμινὸ πλοῦτο, ὅταν τοῦ εὐχόμαστε νὰ τὸν μνημονεύουν σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο, ὁ ὁποῖος καὶ ὁ ἴδιος πλησιάζει στὸ τέλος του; Ἀλλὰ ἂς ποῦμε πὼς τὸ ὄνομα κάποιου μνημονεύεται στὴ γῆ ἕως τὸ τέλος τοῦ χρόνου – τί κερδίζει αὐτὸς ἀπ’ αὐτό, ἐὰν ἡ μνήμη του στὰ οὐράνια ἔχει ξεχαστεῖ;

Τὸ σωστὸ εἶναι νὰ ἐπιθυμοῦμε τὸ ὄνομα τοῦ νεκροῦ νὰ μνημονεύεται αἰώνια στὴν αἰωνιότητα, στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὸ Βασίλειο τοῦ Θεοῦ. Τοῦτο καὶ εἶναι τὸ νόημα τῶν λέξεων «αἰωνία σου ἡ μνήμη».

Δεν πίστευα στον Θεό…

Δεν πίστευα στον Θεό.

Όταν ήρθε η ώρα για το στρατό, η μητέρα μου, που συχνά πήγαινε στην εκκλησία και προσευχόταν για μένα, μου έδωσε ένα κομμάτι χαρτί με μια προσευχή γραμμένη πάνω της και είπε: «Γιε μου ας είναι πάντα μαζί σου.»

Αργότερα έμαθα ότι στο κομμάτι χαρτί υπάρχει ο 90 ψαλμός. Κατόπιν έγινα αλεξιπτωτιστής . Ο στρατός δεν επιτρέπει να έχει επιπλέον τσέπες, και έβαλα την προσευχή στην επένδυση του χιτώνα στον αριστερό ώμο.

Το πρώτο άλμα με αλεξίπτωτο.

Δεν θα ξεχάσω τη στιγμή που, έχοντας φτάσει στην άβυσσο του εναέριου χώρου, έσυρα το δαχτυλίδι – και … το αλεξίπτωτο δεν άνοιξε.

Ἡ συνείδηση

ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ εἶναι ἡ αἴσθηση τοῦ πνεύματος τοῦ ἀνθρώπου, αἴσθηση λεπτὴ καὶ φωτεινή, ποὺ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό.

Ἡ αἴσθηση αὐτὴ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακὸ πιὸ καθαρὰ ἀπ’ ὅσο ὁ νοῦς. Πιὸ δύσκολο εἶναι νὰ παραπλανήσει κανεὶς τὴ συνείδηση παρὰ τὸν νοῦ. Καὶ τὸν πλανεμένο νοῦ, ποὺ τὸν ὑποστηρίζει τὸ φιλάμαρτο θέλημα, γιὰ πολὺν καιρὸ τὸν ἀντιμάχεται ἡ συνείδηση.

Ἡ συνείδηση εἶναι ὁ φυσικὸς νόμος(1). Ἡ συνείδηση χειραγωγοῦσε τὸν ἄνθρωπο πρὶν τοῦ δοθεῖ ὁ γραπτὸς νόμος. Ἡ μεταπτωτικὴ ἀνθρωπότητα βαθμιαῖα οἰκειώθηκε ἕναν λαθεμένο τρόπο σκέψεως γιὰ τὸν Θεό, τὸ καλὸ καὶ τὸ κακό. Ἡ λαθεμένη σκέψη ἐπηρέασε, φυσικά, καὶ τὴ συνείδηση. Ἔτσι, ὁ γραπτὸς νόμος ἀποτέλεσε ἀναγκαιότητα γιὰ τὴ χειραγώγηση τοῦ ἀνθρώπου στὴν ἀληθινὴ θεογνωσία καὶ τὴ θεοφιλή διαγωγή.

Ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, ἐπισφραγισμένη μὲ τὸ ἅγιο Βάπτισμα, θεραπεύει τὴ συνείδηση ἀπὸ τὴν κακὴ προδιάθεση (2) μὲ τὴν ὁποία τὴ δηλητηρίασε ἡ ἁμαρτία. Ἡ ὀρθὴ λειτουργία τῆς συνειδήσεως ἀποκαθίσταται, ἐνισχύεται καὶ σταθεροποιεῖται μὲ τὴν τήρηση τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ.

Για το παραμικρό

Οι γονείς κατσαδιάζουν τα παιδιά τους για το παραμικρό. Είναι σαν να μην ξέρουν πως γίνεται να τους μιλά κανείς ήσυχα και τρυφερά. 

Όταν είναι αναγκαίο να θέσει ένας γονιός όρια πειθαρχίας σ’ ένα παιδί, το παιδί πρέπει να νιώθει ότι πίσω από την αυστηρότητα υπάρχει αγάπη. 

Αυτή είναι η δύναμη των Μυστηρίων...

Αυτή είναι η δύναμη των Μυστηρίων.. να μεταβάλλουν πράγματα, να αλλοιώνουν καταστάσεις, να καθιστούν το αμαρτωλό άγιο, να υψώνουν το γεώδες στον ουρανό...

Ακριβώς αυτή είνε η φύσις και η δύναμις και η αξία των Μυστηρίων. Να μεταβάλλουν πράγματα, να αλλοιώνουν καταστάσεις, να μεταμορφώνουν γεγονότα, να καθιστούν το αμαρτωλόν άγιον, το απηγορευμένον ευλογημένον, να υψώνουν το γεώδες εις τον ουρανόν.

Ναι, «πέντε λεπτά» προ του γάμου είνε αμαρτία η σαρκική συνάφεια του ζεύγους· «πέντε λεπτά αργότερα» δεν είνε αμαρτία.

«Πέντε λεπτά» προ της ευλογίας του Ιερέως έχομεν επί της αγίας Τραπέζης «ψωμάκι» και «κρασάκι» «πέντε λεπτά (γράφε, εν δευτερόλεπτον,) αργότερα» έχομεν αυτό τούτο το τεθεωμένον Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας!

Τά σημάδια τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό

Ἄς δοῦμε ποιά εἶναι τά σημάδια τῆς ἀγάπης μας πρός τόν Θεό, γιά νά μήν ἔχουμε ψεύτικη ἰδέα γιά τήν ἀγάπη αὐτή. Γιατί σέ τίποτε ἄλλο δέν ἀπατᾶται ὁ ἄνθρωπος, ὅσο στό θέμα τῆς ἀγάπης. Τά σημάδια τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης εἶναι τά ἑξῆς:

Α΄ Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν Του

Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος καθορίζει καί λέει: «Ὁ ἔχων τάς ἐντολάς Μου καί τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνος ἐστιν ὁ ἀγαπῶν Με» (Ἰω. 14 : 21). Ὅποιος ἀγαπάει εἰλικρινά τόν Θεό, προσπαθεῖ νά φυλάγεται ἀπ᾿ ὅσα δέν ἀρέσουν σ᾿ Ἐκεῖνον καί ἀγωνίζεται νά ἐφαρμόζει ὅσα Ἐκεῖνος ἀγαπάει. Γι᾿ αὐτό ἐκτελεῖ τίς ἅγιες ἐντολές τοῦ Κυρίου. Ἑπόμενο εἶναι λοιπόν νά μήν ἔχουν ἀγάπη πρός τόν Θεό ὅσοι χριστιανοί δέν δείχνουν ἐνδιαφέρον γιά τίς ἐντολές Του. Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται καί οἱ κακοποιοί, ὅσοι βλάπτουν τούς ἄλλους μέ ποικίλους τρόπους, οἱ ἄσωτοι, οἱ μοιχοί, οἱ αἰσχροί, οἱ κλέφτες, οἱ ἅρπαγες, οἱ ληστές, οἱ ἄδικοι…

Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται οἱ πονηροί, οἱ δόλιοι, οἱ γόητες, οἱ ἀπατεῶνες καί οἱ ὑποκριτές. Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται ἀκόμα οἱ μάγοι κι᾿ ἐκεῖνοι πού τούς φωνάζουν στά σπίτια τους καί γενικά ὅλοι οἱ παράνομοι. Αὐτοί, ὅπως δέν ἀγαποῦν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἔτσι δέν ἀγαποῦν κι᾿ Αὐτόν τόν Ἴδιο. Αὐτοί ἀγαποῦν τόν ἑαυτό τους καί τά πάθη τους, καί ὄχι τόν Θεό καί τόν ἅγιο νόμο Του.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

† Κυριακῇ 3 Μαρτίου 2019 (Ἀπόκρεω)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον

Κεφ. κε' : 31-46

Εἶπεν ὁ Κύριος· ῞Οταν ἔλθῃ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων· καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. Τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν· ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με· ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με· γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με· ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με· ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι, λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν; ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν; ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σέ; Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε.

Ήταν καπνός

Ακόμη και την ώρα του θανάτου του, αν δεις κάποιον να αμαρτάνει, μήτε τότε να τον κατακρίνεις. Διότι η απόφαση του Θεού είναι άγνωστη στους ανθρώπους. 

Μερικοί έπεσαν φανερά σε μεγάλα αμαρτήματα, κρυφά όμως έπραξαν πολύ μεγαλύτερα καλά.