Σε τι διαφέρουν οι δυο φωτογραφίες που ακολουθούν;
Ώστε αυτή ήταν η δημοκρατία που ευαγγελιζόσασταν (τι ταιριαστό ρήμα!) για το Ιράκ;
Η δημοκρατία της κρεμάλας;
Συγχαρητήρια! Καταφέρατε να δείξετε για άλλη μια φορά σε ολόκληρο τον κόσμο πόσο βάρβαροι είστε.
Όταν κάποτε καταφέρετε να εκπολιτιστείτε και να εφαρμόσετε στην πράξη θεμελιώδεις αρχές μιας σύγχρονης δημοκρατίας, και συγκεκριμένα την ελευθερία του λόγου (και της τέχνης) και την κατάργηση της θανατικής ποινής, περάστε να σας κεράσω φοντανάκι.
Και δεν είναι μόνο οι Θάμνοι και τα τσιράκια τους — έχουμε και εγχώρια φρούτα παρόμοιας γεύσης: τους βάρβαρους που έκαψαν (πάλι...) το βιβλιοπωλείο του Άδωνη Γεωργιάδη, νομίζοντας, οι κακόμοιροι, πως κάνουν κάποια σπουδαία επαναστατική πράξη. Κι άμα τους πεις φασίστες (που αυτό είναι), θα προσβληθούν κιόλας, γιατί νομίζουν πως είναι αριστεροί...
Υ.Γ. 1: Ο Αθήναιος ανάβει κερί για τον εκτελεσμένο. Εγώ ανάβω κεριά μόνο όταν είναι αρωματικά (βανίλια ή κανέλα, κατά προτίμηση), οπότε προτίμησα να εκτονώσω έτσι το θυμό μου.
Υ.Γ. 2: Ο Μακμάνος γράφει (πάλι) δυο-τρεις σωστές κουβέντες, που καλό είναι να τις δείτε...
Η φορουμίτιδα είναι μια νέα νόσος που εξαπλώνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς, και τείνει να κατακλύσει ολόκληρο το διαδίκτυο – φόρουμ, μπλογκ, λίστες αλληλογραφίας κ.τ.λ..
Τι είναι, όμως, η φορουμίτιδα;
Άλλοι την ορίζουν ως υπερβολική ενασχόληση με τα φόρουμ.
Εγώ την ορίζω ως αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά στον διαδικτυακό διάλογο — απόρροια της υπερβολικής ενασχόλησης με τα φόρουμ, όπου ο διάλογος συνήθως παίρνει τη μορφή «ταπώματος» (point-scoring, εις την Αγγλικήν).
Ο φορουμοπαθής είναι ανίκανος να διατηρήσει μια συνεπή συμπεριφορά για περισσότερο από μερικές σειρές: μπορεί στην αρχή της παραγράφου να είναι ευγενικός, στη μέση να σε ειρωνεύεται και στο τέλος να σε κολακεύει.
Ο φορουμοπαθής, επίσης, καθώς ο ίδιος έχει συνηθίσει (από τα φόρουμ) να προσπερνά τις ύβρεις, τις ειρωνείες και τις προσβολές για να αναφερθεί στο θέμα που τον ενδιαφέρει, μιλά προσβλητικά με τη μεγαλύτερη άνεση, σαν αυτό να ήταν κάτι το φυσιολογικό, και έχει την απαίτηση οι συνομιλητές του να μην προσβάλλονται.
Ο φορουμοπαθής, τέλος, πάντοτε εκφράζει την απορία του για την «υπερβολική» αντίδραση των συνομιλητών του — και κατορθώνει (γιατί περί κατορθώματος πρόκειται) να τους προσβάλλει ακόμη περισσότερο την ώρα που (υποτίθεται πως) απολογείται.
Σε μερικές περιπτώσεις, η ασθένεια υποχωρεί μόλις ο ασθενής αποφασίσει πως πρέπει να αποκτήσει νέες συνήθειες, όπως, π.χ., να ξαναδιαβάζει προσεκτικά αυτό που έγραψε πριν το στείλει.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, δυστυχώς, η ασθένεια παραμένει ανίατη...
Ολοκληρώνουμε την B΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης με το Night Poem της Margaret Atwood. Και, καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, εύχομαι σε όλους σας να περάσετε όμορφα και, κυρίως, να ξεκουραστείτε — που σημαίνει να κουραστείτε κάνοντας κάτι άλλο εκτός από τη δουλειά σας.
Καλή ανάγνωση (και ακρόαση).
Margaret Atwood - Night Poem (1978)
There is nothing to be afraid of,
it is only the wind
changing to the east, it is only
your father the thunder
your mother the rain
In this country of water
with its beige moon damp as a mushroom,
its drowned stumps and long birds
that swim, where the moss grows
on all sides of the trees
and your shadow is not your shadow
but your reflection,
your true parents disappear
when the curtain covers your door.
We are the others,
the ones from under the lake
who stand silently beside your bed
with our heads of darkness.
We have come to cover you
with red wool,
with our tears and distant whispers.
You rock in the rain's arms,
the chilly ark of your sleep,
while we wait, your night
father and mother,
with our cold hands and dead flashlight,
knowing we are only
the wavering shadows thrown
by one candle, in this echo
you will hear twenty years later.
___________________________________
Μη φοβάσαι τίποτα
ο αέρας είναι μόνο
που αλλάζει προς τ'ανατολικά, είναι μόνο
ο πατέρας σου ο κεραυνός
η μάνα σου η βροχή
Σ'αυτή τη χώρα του νερού
με το μπεζ φεγγάρι μούσκεμα σαν μανιτάρι,
με τα πνιγμένα κούτσουρα και τα μακρόστενα πουλιά
που κολυμπάνε, εκεί που φυτρώνουν βρύα
σε όλες τις πλευρές των δέντρων
κι η σκιά σου δεν είναι η σκιά σου
αλλά η αντανάκλασή σου,
οι αληθινοί σου γονείς εξαφανίζονται
μόλις η κουρτίνα καλύψει την πόρτα σου.
Εμείς είμαστε οι άλλοι,
εκείνοι από κάτω από τη λίμνη
που στεκόμαστε σιωπηλοί δίπλα στο κρεβάτι σου
με τα κεφάλια μας σκοτεινά.
Έχουμε έρθει να σε σκεπάσουμε
με κόκκινο μαλλί,
με τα δάκρυά μας και μακρινούς ψιθύρους.
Κουνήσου στην αγκαλιά της βροχής,
στη δροσερή κιβωτό του ύπνου σου,
κι εμείς περιμένουμε, οι νυχτερινοί σου
μητέρα και πατέρας,
με τα κρύα χέρια μας και τον σβησμένο φακό μας,
γνωρίζοντας ότι είμαστε μόνο
οι τρεμάμενες σκιές που ρίχνει
ένα κερί, σ' αυτή την ηχώ
που θα ακούσεις είκοσι χρόνια αργότερα.
Μη φοβάσαι
δεν είναι παρά ο άνεμος που
γυρίζει ανατολικός, δεν είναι παρά
ο πατέρας σου ο κεραυνός
η μητέρα σου η βροχή
Σε τούτη τη χώρα του νερού
με το ωχρό φεγγάρι, υγρό σαν μανιτάρι
με τα πνιγμένα κούτσουρα και τα μακρύσωμα πουλιά
που κολυμπούν, εκεί όπου τα βρύα
κυκλώνουν τα δέντρα από παντού
κι ο ίσκιος σου δεν είναι ίσκιος
αλλά καθρέφτισμα,
οι αληθινοί γονείς σου χάνονται
πίσω από την κουρτίνα του παράθυρού σου.
Κι ερχόμαστε εμείς
και στεκόμαστε αμίλητοι πλάι στο κρεβάτι σου
με τις σκοτεινές μας σιλουέτες.
Ήρθαμε να σε σκεπάσουμε
με κόκκινο μαλλί
με δάκρυα, και μακρινούς ψιθύρους.
Στην αγκαλιά της βροχής λικνίζεις
του ύπνου σου την παγωμένη κιβωτό
καθώς προσμένουμε, νυχτερινοί
γονείς σου εμείς,
με τα κρύα μας χέρια και τον νεκρό μας φακό
ξέροντας πως δεν είμαστε παρά
οι τρεμάμενες σκιές που σκαρώνει
ένα κερί, στην ηχώ
που θ' ακούσεις είκοσι χρόνια μετά.
Δε χρειάζεται να φοβάσαι
είναι μόνο ο άνεμος
που γυρίζει στ' ανατολικά, είναι μόνο
ο πατέρας σου ο κεραυνός
η μητέρα σου η βροχή
Σ' αυτή τη χώρα του νερού
με το υγρό σα μανιτάρι ωχρό φεγγάρι
τα βουλιαγμένα κούτσουρα και τα ψηλά πουλιά
που κολυμπούν, κει όπου φυτρώνουν βρύα
ολόγυρα στους κορμούς
και η σκιά σου δεν ειν' η σκιά σου
μα η αντανάκλασή σου,
οι αληθινοί σου γονείς εξαφανίζονται
όταν το πέπλο καλύπτει τις πύλες σου.
Είμαστε οι άλλοι
αυτοί απ' το βυθό της λίμνης
που στέκουν σιωπηλά πλάι στο κρεβάτι σου
με σκοτάδι πάνω στους ώμους μας.
Ήρθαμε να σε σκεπάσουμε
με κόκκινο μαλλί,
με δάκρυα και μακρινούς ψιθύρους.
Λικνίζεσαι στην αγκαλιά της βροχής
την ψυχρή κιβωτό του ύπνου σου
ενώ εμείς περιμένουμε, της νύχτας
ο πατέρας κι η μητέρα σου,
με τα κρύα μας χέρια και τον τελειωμένο μας φακό
γνωρίζοντας πως είμαστε μονάχα
οι αδύναμες σκιές που σκορπίζει
ένα κερί, σ' αυτή την ηχώ
που θα φτάσει στ' αυτιά σου είκοσι χρόνια αργότερα.
Μη σε φοβίζει τίποτα.
Ο άνεμος ακούγεται
που αλλάζει στ’ ανατολικά,
ο κεραυνός πατέρας σου,
η μάνα σου η βροχή.
Σ’ αυτή τη χώρα του νερού
με τ’ άχρωμο φεγγάρι της υγρό σα μανιτάρι,
με τα πνιγμένα κούτσουρα και τα παχιά πουλιά της
που κολυμπούν ανάμεσα σε βρύα και σε λειχήνες,
επίστρωση καθολική των δέντρων εδώ γύρω,
σ’ αυτή τη χώρα όπου η σκιά σου είναι είδωλο σου
κι όχι σκιά πραγματική,
οι αληθινοί γονείς σου χάνονται
πίσω απ’ την πόρτα σου σαν κλείνει.
Εμείς είμαστε οι άλλοι,
είμαστε αυτοί που έρχονται απ’ το βυθό της λίμνης,
αυτοί που στέκονται πλάι στο κρεβάτι σου βουβοί,
και είναι το κεφάλι μας γεμάτο από σκοτάδι.
Είμαστε εδώ να σε σκεπάσουμε με πορφυρή κουβέρτα,
ψιθύρους μακρινούς μας, δάκρυα.
Στην αγκαλιά της η βροχή σε νανουρίζει,
του ύπνου παγωμένη κιβωτός σου,
κι εμείς όλο αναμένουμε,
η μάνα κι ο πατέρας σου της νύχτας,
κρύα τα χέρια μας και το νεκρό μας φως αναβοσβήνει,
γνωρίζοντας πως είμαστε μονάχα
σκιές από το φως ενός κεριού που τρέμουν,
μες την ηχώ που συ θα ακούσεις
σε είκοσι χρόνια από τώρα.
Μετάφραση: Mauve_All
___________________________________
Δεν είναι τίποτα, μην τρομάζεις,
είναι μονάχα ο αέρας
που γυρίζει σε νοτιά, είναι μονάχα
ο πατέρας σου η βροντή
η μητέρα σου η βροχή
Σ' αυτή την υδάτινη χώρα
με το αχνό φεγγάρι της υγρό σα μανιτάρι,
τα πνιγμένα της κούτσουρα και τα πουλιά
που κολυμπούν, εκεί που τα βρύα φυτρώνουν
ολόγυρα στα δέντρα
και η σκιά σου δεν είναι η σκιά σου
μα η αντανάκλασή σου,
χάνονται οι πραγματικοί σου γονείς
όταν πέφτει στην πόρτα σου η κουρτίνα.
Eμείς είμαστε οι άλλοι,
οι απ' τα βάθη της λίμνης
που στέκουμε σιωπηλοί πλάι στο κρεβάτι σου
με τις κεφαλές μας του σκότους.
Ήρθαμε να σε σκεπάσουμε
με κόκκινο μαλλί,
με τα δάκρυα και τους μακρυνούς μας ψιθύρους.
H βροχή σε κουνάει στην αγκαλιά της,
στην παγερή κιβωτό του ύπνου σου,
καθώς περιμένουμε εμείς, της νύχτας
ο πατέρας κι η μητέρα σου,
με τα κρύα μας χέρια και το σβησμένο φακό,
ξέροντας πως είμαστε μόνο
οι σκιές που ρίχνει ένα κερί
και τρεμοπαίζουν, στον αντίλαλο αυτόν
που θ' ακούσεις είκοσι χρόνια μετά.
Συνέχεια στην Β΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, με το ποίημα του Auden, που ακούγεται και στην ταινία "Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία". Το ηχητικό απόσπασμα από την ταινία θα το βρείτε στο τέλος του ποστ. Ο ηθοποιός που ακούγεται είναι ο John Hannah.
Καλή ανάγνωση -- και ακρόαση.
W. H. Auden — Funeral Blues (1936)
Stop all the clocks, cut off the telephone.
Prevent the dog from barking with a juicy bone.
Silence the pianos and with muffled drum
Bring out the coffin, let the mourners come.
Let aeroplanes circle moaning overhead
Scribbling on the sky the message He Is Dead.
Put crêpe bows round the white necks of the public doves,
Let the traffic policemen wear black cotton gloves.
He was my North, my South, my East and West,
My working week and my Sunday rest,
My noon, my midnight, my talk, my song;
I thought that love would last forever: I was wrong.
The stars are not wanted now: put out every one;
Pack up the moon and dismantle the sun;
Pour away the ocean and sweep up the wood;
For nothing now can ever come to any good.
___________________________________
Τα ρολόγια πάψτε, το τηλέφωνο κόψτε,
Στο σκύλο μη γαβγίσει ένα κόκαλο δώστε.
Σωπάστε τα πιάνα και με τύμπανο πνιχτό
Βγάλτε την κάσα, οι πενθούντες εδώ.
Αεροπλάνα ας κυκλώσουν τον ουρανό
Να γράψουν παντού Εκείνος Είν' Νεκρός.
Φιόγκους μαύρους να βάλουν στα περιστέρια,
Οι τροχονόμοι ας φορέσουν μαύρα γάντια στα χέρια.
Ήταν ο Βορράς μου, η Νοτιάς, η Δύση, η Ανατολή,
Οι εργάσιμες μέρες, ξεκούραστη Κυριακή,
Το μεσημέρι μου, μεσάνυχτα, η κουβέντα, το τραγούδι μου.
Έκανα λάθος: νόμιζα πώς θα ζούσε για πάντα η αγάπη μου.
Ποιός θέλει πιά τ'αστέρια: ένα-ένα να σβήσουν.
Να μαζέψουν το φεγγάρι, τον ήλιο να διαλύσουν.
Χύστε τον ωκεανό, το δάσος σκουπίστε.
Ποιό το όφελος πιά, τίποτα μην αφήστε.
Σταματήστε τα ρολόγια, τα τηλέφωνα κλείστε
το σκυλί να γαυγίζει ζωηρά εμποδίστε
σωπάστε το πιάνο, μόνο ένα τύμπανο να ηχεί
φέρτε το φέρετρο, κι ας έρθουν οι δικοί
Τ’ αεροπλάνα να γράψουν με καπνό
στον ουρανό, «πέθανε εκείνος που αγαπώ»
πένθιμα κρέπια φορέστε στα λευκά περιστέρια
και μαύρα γάντια, στων τροχονόμων τα χέρια
Ήταν ανατολή και δύση, βορράς και νότος μου
η εβδομάδα ολόκληρη κι οι Κυριακές μου
το μεσημέρι, το μεσονύχτι μου, το τραγούδι μου, η φωνή
έπεσα έξω: νόμιζα η αγάπη μας θα κρατούσε μιά ζωή
Σβήστε τ’ αστέρια, δεν τ’ αντέχω πιά
διώξτε το φεγγάρι και τον ήλιο διαλύστε
αδειάστε τον ωκεανό κι όλα τα δάση ξυρίστε
γιατί τίποτα καλό δεν θα έρθει ξανά.
Τα ρολόγια σταματήστε, τα τηλέφωνα κόψτε
Αυτό το γάβγισμα για ένα κόκαλο φιμώστε
Τα πιάνα σιγήστε, τα τύμπανα πνίξτε
Βγάλτε έξω το φέρετρο, ας έρθουν οι πενθούντες
Στον ουρανό σε κύκλους ας δείξει ο οδυρμός
Ας γράψουν τ’ αεροπλάνα τη φράση «Είναι νεκρός»
Σ’ άσπρους λαιμούς περιστεριών τυλίξτε κρεπ κορδέλες
Τα μαύρα γάντια από κοτόν οι τροχονόμοι ας βάλουν
Βοράς μου ήταν, νότος μου, ανατολή και δύση
Ανάπαυση της Κυριακής, της κάθε μέρας ζήση
Το μεσημέρι, η νύχτα μου, κουβέντα και τραγούδι
Λάθος μου ήταν να θαρρώ αιώνια την αγάπη.
Δεν τα θέλω πια τ’ αστέρια, όλα να τα σβήσετε
Κρύψτε το φεγγάρι, τον ήλιο να διαλύσετε
Τις θάλασσες αδειάστε, τα δάση ν’ αφανίσετε
Γιατί τίποτα σε τίποτα δε χρησιμεύει πια.
Μετάφραση: Mauve_All
___________________________________
Σταμάτα τους δείκτες, βγάλε το τηλέφωνο
Κάνε το σκυλί να πάψει μ'ένα ζουμερό κόκκαλο
Σίγησε τα πιάνα και με τα τύμπανα
Φέρε το φέρετρο, φέρε τους μοιρολογητές.
Ας κανουν θρηνητικούς κύκλους απο πάνω μας τα αεροπλάνα
Χαράζοντας στον ουρανο το μηνυμα Ειναι Νεκρος
Δέσε πένθιμους φιόγκους στους άσπρους λαιμούς των περιστεριών
Ας φορέσουν μαύρα βαμβακερά γάντια οι τροχονόμοι.
Ήταν ο Βορράς, ο Νότος, η Ανατολή και η Δύση μου
οι εργάσιμες και οι Κυριακές μου
η μέρα, η νύχτα, η κουβέντα, το τραγούδι μου
Νόμιζα οτι η αγάπη κρατάει για πάντα. Γελάστηκα.
Τα αστέρια μου είναι άχρηστα τώρα: σβήστα όλα
Πακετάρισε το φεγγάρι και ξεμόνταρε τον ήλιο
Άδειασε τον ωκεανό και σάρωσε τα δάση
Γιατί τίποτα καλό δε μπορεί να προκύψει πια.
Σταματήστε τα ρολόγια, το τηλέφωνο κόψτε.
Στο σκύλο μη γαβγίσει ζουμερό κόκκαλο δώστε.
Να σιγάσουν τα πιάνα και με τυμπανοκρουσία πνιχτή
Το φέρετρο βγάλτε, να'ρθει ο κόσμος που θρηνεί.
Αεροπλάνα από πάνω μας κύκλους βοερούς στείλτε να κάνουν
Στον ουρανό το μήνυμα Είναι Νεκρος να γράψουν.
Τυλίξτε πένθιμες κορδέλες στο λευκό λαιμό απ' τα περιστέρια,
Γάντια απο μαύρο βαμβάκι βάλτε στων τροχονόμων τα χέρια.
Ήταν ο Νότος μου, ο Βορράς, η Δύση μου, η Ανατολή,
Η εργάσιμη βδομάδα μου, η ανάπαυση την Κυριακή,
Μέση μέρας και νύχτας μου, ο λογος, το τραγούδι μου.
Η αγάπη αιώνια πως κρατά, νόμιζα: ήταν λάθος μου.
Τ' αστέρια τώρα ειν' άχρηστα. Ως και το τελευταίο σβήστε.
Μαζέψτε το φεγγάρι και τον ήλιο γκρεμίστε.
Σκορπίστε τον ωκεανό και σαρώστε τη γη.
Γιατί τίποτα σε καλό ποτέ πια δε θα βγει.
Σταματήστε όλα τα ρολόγια, κόψτε τα τηλέφωνα
δώστε στο αλυχτόσκυλο κόκκαλο με μεδούλι.
Σιγήστε τα πιάνα και με πένθιμες τυμπανοκρουσίες
σηκώστε το φέρετρο, φέρτε την τεθλιμμένη ακολουθία.
Να στενάξουν σε κύκλους από καπνούς τα αεροπλάνα
που βιαστικά στον ουρανό θα χαράξουν το μήνυμα: Είναι νεκρός!
Στους άσπρους λαιμούς των περιστεριών κρεμάστε κορδέλες
και βαμβακερά μαύρα γάντια στους τροχονόμους να φορεθούν.
Αυτός ήταν ο Βοράς μου, ο Νότος μου, η Ανατολή και η Δύση μου
Η εργάσιμη βδομάδα και της Κυριακής η ξεκούρασή μου,
το μεσημέρι, τα μεσάνυχτα, το μιλητό μου, το τραγούδι μου
Πίστευα πως θα κρατούσε παντοτινά η αγάπη: μα έσφαλλα.
Τα αστέρια δεν τα θέλω πια: ας σβηστούν ένα ένα
κρύψτε το φεγγάρι και σβήστε τον ήλιο
αδειάστε τις θάλασσες και τα δάση αποψιλώστε,
γιατί τώρα πια, τίποτε καλό δεν υπάρχει.
Σταματήστε τα ρολόγια, κόψτε τα τηλέφωνα.
Pίξτε ένα κόκκαλο να μη γαβγίζει ο σκύλος.
Πάψτε τα πιάνα, και με πνιχτά τα τύμπανα
βγάλτε το φέρετρο, να αρχίσει τώρα ο θρήνος.
Πάνω από μας αεροπλάνα να βογγούν
σκαλίζοντας στον ουρανό το μήνυμα Πέθανε.
Bάλτε κορδέλλες πένθιμες στα άσπρα περιστέρια,
κι οι τροχονόμοι να φοράνε γάντια μαύρα.
Ήταν βορράς και νότος μου, ανατολή και δύση,
ήταν οι μέρες της δουλειάς, και η Kυριακή μου,
μεσημέρι μου, μεσάνυχτα, φωνή μου και τραγούδι·
αγάπη νόμιζα παντοτινή: μα έκανα λάθος.
T' αστέρια τώρα είναι άχρηστα: σβήστε τα όλα·
μαζέψτε το φεγγάρι και ξεκρεμάστε τον ήλιο·
αδειάστε τον ωκεανό και ξεριζώστε το δάσος·
γιατί ποτέ πια τίποτα δε θά'βγει σε καλό.
Μουσική συνοδεία: Samuel Barber, Adagio for Strings (1936).
Four Weddings and a Funeral.
UPDATE
Ο μουσικολογιώτατος Π μου έστειλε και το εμβατήριο από την μουσική που έγραψε ο Henry Purcell για την κηδεία της Βασίλισσας Μαίρης το 1695. Ταιριάζει με το θέμα, και είναι και συνταρακτικό.
Συνεχίζουμε την Β΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης με τον Henry Longfellow. Το ποίημα, ενώ μοιάζει απλό (ή ίσως γι' αυτόν ακριβώς το λόγο), παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες. Έτσι, ο Π και ο Μαύρος Γάτος, συνήθεις ύποπτοι σ' αυτά τα χωράφια, αποφάσισαν (αρχικά) να μην δημοσιεύσουν τις απόπειρές τους, ενώ κι εγώ έχω κάποιες επιφυλάξεις για τη δική μου, σε σχέση με την επωδό.
Ακολουθεί και μουσική υπόκρουση — από τον DJ Π, φυσικά...
Henry Longfellow — The Tide Rises, The Tide Falls (Folk song)
The tide rises, the tide falls, The twilight darkens, the curlew calls; Along the sea-sands damp and brown The traveller hastens toward the town, And the tide rises, the tide falls.
Darkness settles on roofs and walls, But the sea in the darkness calls and calls; The little waves with their soft white hands, Efface the footprints in the sands, And the tide rises, the tide falls.
The morning breaks; the steeds in their stalls Stamp and neigh, as the hostler calls; The day returns, but nevermore Returns the traveller to the shore, And the tide rises, the tide falls.
(1879)
___________________________________
Η παλίρροια ψηλή, η παλίρροια χαμηλή, Το δείλι σκοτεινιάζει, ο νουμήνιος καλεί. Πάνω στη βρεγμένη και καστανή αμμουδιά Ο ταξιδιώτης για την πόλη βαδίζει με βιά, Και η παλίρροια ψηλή, η παλίρροια χαμηλή.
Το σκοτάδι σε στέγες και τοίχους βαρύ, Μα η θάλασσα στο σκοτάδι καλεί και καλεί. Κύματα μικρά με λευκά χέρια απαλά, Σβήνουν τα βήματα από την αμμουδιά, Και η παλίρροια ψηλή, η παλίρροια χαμηλή.
Το πρωϊνό χαράζει. Τα πουλάρια στο παχνί, χτυπάνε τα πόδια: ο ιπποκόμος καλεί. Η μέρα επιστρέφει, αλλά όχι πιά και ο ταξιδιώτης στην αμμουδιά, Και η παλίρροια ψηλή, η παλίρροια χαμηλή.
Η παλίρροια ανεβαίνει και πέφτει ξανά Το δείλι βαθαίνει, λαλούν τα τουρλιά Πλάι στην καστανή και υγρή αμμουδιά ταξιδιώτης γοργά για την πόλη τραβά κι η παλίρροια ανεβαίνει και πέφτει ξανά
Σκοτεινιά πέφτει πάνω στων σπιτιών τις σκεπές μα η θάλασσα πρόσκλησης στέλνει φωνές κυματάκια μικρά μ' άσπρα χέρια απαλά τα χνάρια του σβήνουν απ' την αμμουδιά κι η παλίρροια ανεβαίνει και πέφτει ξανά
Ξεμυτίζει η αυγή. Χλιμιντρούν στο παχνί τ' άτια σαν του ιπποκόμου ακούν τη φωνή Ξαναγύρισε η μέρα μα αυτός ποτέ πια στην ακτή ο ταξιδιώτης δεν ξαναγυρνά κι η παλίρροια ανεβαίνει και πέφτει ξανά
Μια φουσκοθαλασσιά και μια φυρονεριά Σκοτάδι πέφτει, ο γκιόνης τραγουδά Η άμμος υγρή, καφετιά στο γιαλό Βιαστικός ταξιδιώτης φεύγει προς το χωριό Μια φουσκοθαλασσιά και μια φυρονεριά
Το σκοτάδι όλο πέφτει σε στέγες και τοίχους Μα η θάλασσα νύχτα πλημμυρίζει με ήχους Κυματάκι μικρό σα χεράκι απαλό Σβήνει όλα τα χνάρια από το γιαλό Μια φουσκοθαλασσιά και μια φυρονεριά
Τα πουλάρια στο στάβλο όταν φως ξημερώνει Χρεμετίζουν, χτυπούν, ο ιπποκόμος ζυγώνει Είναι μέρα ξανά μα ποτέ δε θα ‘ρθεί Ο διαβάτης και πάλι στην ίδια ακτή Μια φουσκοθαλασσιά και μια φυρονεριά
Μετάφραση: Mauve_all
___________________________________
Φουσκώνουν, κι αποτραβιούνται, τα νερά Το λυκόφως νυχτώνει, κρώζουν τα πουλιά Στις υγρές αμμουδιές, πλάι στο κύμα Ο οδοιπόρος ταχύνει το βήμα Και φουσκώνουν, κι αποτραβιούνται, τα νερά
Στις στέγες και στα τείχη πέφτει σκοτεινιά Μα η θάλασσα καλεί, ξανά, και ξανά Τα κυματάκια, με το λευκό τους χέρι Σβήνουν τα βήματα, στης άμμου τα μέρη Και φουσκώνουν, κι αποτραβιούνται, τα νερά
Σκάει η αυγή – τ’ άλογα στα παχνιά Χλιμιντρίζουν στου ιπποκόμου τη θωριά Η μέρα επιστρέφει, μα ο ταξιδιώτης πια Δε θα επιστρέψει στην ακρογιαλιά Και φουσκώνουν, κι αποτραβιούνται, τα νερά
Η παλίρροια ανεβαίνει, και ξανά κατεβαίνει Τα πουλιά κελαηδούν, το λυκόφως βαθαίνει Στην υγρή αμμουδιά της ακτής που χρυσίζει Βιαστικά ο ταξιδιώτης προς την πόλη βαδίζει Κι η παλίρροια ανεβαίνει, και ξανά κατεβαίνει
Το σκοτάδι τις στέγες και τους τοίχους βαραίνει Και η θάλασσα μες στο σκοτάδι σκουραίνει Και με χέρια λευκά κι απαλά ένα κύμα Αργοσβήνει στην άμμο των χναριών του το σχήμα Κι η παλίρροια ανεβαίνει, και ξανά κατεβαίνει
Μες στο στάβλο το άτι, σαν η αυγή ανασαίνει, Χλιμιντρίζει, και έξω να βγει περιμένει Πάλι γίνεται μέρα, αλλά δεν επιστρέφει Ποτέ πια ο ταξιδιώτης στην ακτή που του γνέφει Κι η παλίρροια ανεβαίνει, και ξανά κατεβαίνει
Μετάφραση: cyrusgeo
___________________________________
Για τη μετάφραση τού Π, βλ. σχόλια.
___________________________________
Η μουσική συνοδεία είναι του Nτβόρζακ: δεύτερο μέρος από το κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 12 ('Aμερικάνικο'), σύνθεση του 1893.
Προσοχή! Το παρόν ποστ αναφέρεται στον συνωμοσιολόγο τηλεπλασιέ Λιακόπουλο. Όσοι εκ των αναγνωστών έχουν αλλεργία στο εν λόγω άτομο παρακαλούνται να γυρίσουν (ιστο)σελίδα πάραυτα. Οι υπόλοιποι, καλά να πάθετε. Εγώ, πάντως, σας προειδοποίησα...
Ο “Δικαιωμένος”
(Φανταστείτε, ως υπόκρουση, βαριά ζεμπεκιά.)
(Η μουσική σβήνει. Συνεχίζουμε.)
Δεν έχω καμία όρεξη να ασχολούμαι με το Λιακόπουλο. Γενικώς, τον πετυχαίνω στο ζάπινγκ, κάθομαι λίγη ώρα, γελάω μ' αυτά που λέει, ή κουνάω το κεφάλι λυπημένα (γιατί κάποιοι, βλέπετε, τον πιστεύουν), και πάω παρακάτω. Όμως, πού και πού, εξοργίζομαι. Γιατί δεν ανέχομαι το ψέμα. Επίσης, δεν ανέχομαι την αλαζονεία. Και στο πρόσωπο του Λιάκουρα αυτά τα δυο συνδυάζονται.
Ωρυόταν πάλι σήμερα: “Ο Λιακόπουλος πάντα δικαιώνεται”. Και μου γεννήθηκε η απορία:
Και σήμερα, θριαμβολογώντας ότι “δικαιώνεται”, έδειξε και μερικά δευτερόλεπτα βίντεο από την υποτιθέμενη ανεύρεση UFO που έπεσε γύρω στα 1969 στη Ρωσία. Το βίντεο αυτό (και οι σχετικές φωτογραφίες) υποτίθεται πως κλάπηκαν από την KGB, και προβλήθηκαν κάποια στιγμή ως τμήμα ενός ντοκιμαντέρ στο αμερικανικό κανάλι TNT. Ως μία ακόμη απόδειξη ότι ο Λιάκουρας ψεύδεται ασύστολα όταν λέει ότι “ψάχνει”, σας παραθέτω δυο λινκ (1 και 2) προς ιστοσελίδες ουφομανών ουφολόγων (και ουχί ουφοσκεπτικιστών) οι οποίοι λένε ευθαρσώς ότι το συγκεκριμένο βίντεο είναι πλαστό.
Έτσι όπως πάει ο τύπος, δεν θα αργήσει να έρθει η ώρα που η φράση “αυτό είναι ψέμα” θα είναι ταυτόσημη με τη φράση “το έδειξε ο Λιακόπουλος”.
Επανερχόμαστε στη Β΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης. Θυμίζω πως όποιος θέλει να συμμετάσχει μπορεί να στείλει τις μεταφράσεις του στη διεύθυνση e-mail που θα βρει στο προφίλ μου.
Καλή ανάγνωση.
Jonathan Swift - On Stella's Birth-Day 1719
Stella this Day is thirty four, (We shan't dispute a Year or more) However Stella, be not troubled, Although thy Size and Years are doubled, Since first I saw Thee at Sixteen The brightest Virgin on the Green, So little is thy Form declin'd Made up so largely in thy Mind. Oh, would it please the Gods to split Thy Beauty, Size, and Years, and Wit, No Age could furnish out a Pair Of Nymphs so graceful, Wise and fair With half the Lustre of your Eyes, With half your Wit, your Years and Size: And then before it grew too late, How should I beg of gentle Fate, (That either Nymph might have her Swain,) To split my Worship too in twain.
___________________________________
Τριάντα τέσσερα έγινε σήμερα η Στέλλα (Δεν θα μαλώσουμε για κανά χρόνο πηγαινέλα) Ωστόσο, Στέλλα, μην προβληματίζεσαι, Όσο κι αν χρόνια και κιλά διπλά επιφορτίζεσαι, Απ'τη στιγμή που σε πρωτόδα στα δεκάξι, Το πιό όμορφο κορίτσι στο λιβάδι, Λιγάκι μόνο η μορφή σου έχει φθαρεί Κι ας έχει στο μυαλό διογκωθεί. Α, κι αν οι Θεοί το ήθελαν στα δύο να μοιράσουν Την εξυπνάδα, τα κιλά, τα χρόνια, τη θωριά σου, Καμιά εποχή δεν θα φερνε ζευγάρι Νύμφες ωραίες, σοφές, με τέτοια χάρη, Με τη μισή τη λάμψη των ματιών σου, με τη μισή σπιρτάδα, μισών χρόνων και κιλών σου, Κι έπειτα, πριν είναι πιά πολύ αργά, Πώς να ζητήσω απ'την καλή τη Μοίρα, (Ώστε κάθε μιά Νύμφη να'χει έναν μνηστήρα) Να μοιραστεί η λατρεία μου διττά.
Έγινε η Στέλλα τριανταδυό (ε, βάλε ακόμα κανα-δυό) της λέω να μην ανησυχεί κι ας έχει διπλασιαστεί σε όγκο και χρόνια, απ’ τα δεκάξι πού ’ταν η πιό ’μορφη στην τάξη.
Δεν έχει αλλάξει η μορφή σου μες το μυαλό σου, συλλογίσου! Στέλλα, αν μπορούσαν οι Θεοί Τόση ομορφιά, τέτοιο κορμί να τα μοιράζανε στα δυό, σ’ ένα ζευγάρι θαυμαστό, ταίρι δεν θα ’χαν στο ντουνιά Νύμφες, με τόση ομορφιά με τη μισή σου αρετή χάρη μισή, μισό κορμί. Και πριν για μένα νά ’ναι αργά νά ’δινε η Τύχη η Θεά κι οι δυό να παίρναν τον Καλό τους και της λατρείας μου το μισό τους!
Τριαντατεσσάρων πια η Στέλλα (Kι ας κόβει κι ένα-δυό η κοπέλα) Όμως βρε Στέλλα μη χαλιέσαι Αν και διπλή τώρα μετριέσαι Στη ζυγαριά και στα χρονάκια Απ’ τα δεκάξι σου κεράκια Ίδια έχεις μείνει κι ας νομίζεις Ότι πια φάλαινα θυμίζεις Κι αν οι Θεοί στα δυο μοιράσουν Την ομορφιά σου, τα κιλά σου Τα χρόνια και την εξυπνάδα Θα φτιάξουν μια συν μια νεράιδα Με τη μισή σου γοητεία Βάρος, μυαλό και ηλικία Κι εγώ πριν είν’ αργά θα τρέξω Μοίρα στα γόνατα θα πέσω Μισό το ντέρτι μου να κόψεις Στις δυο το ταίρι τους να δώσεις
Σήμερα τριαντατέσσερα η Στέλλα κλείνει (κι αν είν' και παραπάνω, θέμα δε θα γίνει) πλην όμως, Στέλλα μου, μη δίνεις σημασία αν και σε μέγεθος και έτη διπλασία απ' όταν σ' είχα πρωτοδεί στα δεκαέξι κόρη λαμπρή που όλοι την είχανε προσέξει μόνον ελάχιστα παρήκμασε η μορφή σου περιεχόμενο κυρίως της κεφαλής σου. Kι αν οι Θεοί στα δύο χωρίζαν μ' ένα νεύμα κάλλος και μέγεθος και έτη σου και πνεύμα ουδέποτε ξανά θα βγαίναν Nύμφες δύο με τέτοια χάρη, ομορφιά και μεγαλείο, με έστω και μισή απ' τη λάμψη των ματιών σου, μισό απ' το πνεύμα, τα έτη και το μέγεθός σου: οπότε δίχως διόλου να χρονοτριβήσω στη Mοίρα τότε θα έσπευδα να της ζητήσω (ώστε εραστή της κάθε Nύμφη να αποκτήσει) στα δύο επίσης τη λατρεία μου να χωρίσει.
Σήμερα η Στέλλα γίνεται τεσσάρων και τριάντα (κι αν ένα-δυο τα κρύβουμε, έτσι γίνεται πάντα) Μα, Στέλλα, μην ταράζεσαι, μη νοιάζεσαι πολύ, Παρόλο που σε μέγεθος και χρόνια είσαι διπλή, Απ’ όταν σ’ είχα πρωτοδεί, ‘κεί γύρω στα δεκάξι, Το πιο όμορφο κορ’τσόπουλο που η πλάση είχε φτιάξει, Το γενικό σουλούπι σου έχει ίδιο παραμείνει Κι ας νιώθεις μέσα σου εσύ πως άλλη ήταν εκείνη. Αχ, και να σε χωρίζανε τώρα οι Θεοί στα δυο, Την ομορφιά, τον όγκο σου, τα χρόνια, το μυαλό, Πρώτη φορά θα έβλεπε η φύση ένα ζευγάρι Νύμφες με τέτοια φρόνηση και ομορφιά και χάρη Με τη μισή απ’ τα μάτια σου ζωντάνια και στιλπνάδα, Κι οι δυο μισές σε μέγεθος, χρόνια και εξυπνάδα. Κι ύστερα, δίχως άλλη πια χρονοτριβή καμιά, Θα εκλιπαρούσα σύγκορμος τη Μοίρα τη γλυκιά (για να ‘χει η κάθε Νύμφη μου τον αγαπητικό της) Να ‘κοβε τη λατρεία μου για σε κι αυτή στα δυο της.
Xάρη στο χτεσινό ποστ του 'δείμου του πολίτη' είδαμε ένα πρόσφατο άρθρο του Nίκου Kοτζιά, που τιτλοφορείται Αιτίες επανάκαμψης της θρησκείας και η πολιτική συνέπειά τους. Στις παρατηρήσεις του δείμου προσθέτουμε και εμείς μερικά ερωτήματα (τα αποσπάσματα σε εισαγωγικά είναι από το κείμενο του Kοτζιά).
"[H θρησκεία] αντί να περιοριστεί κάτω από τα αποτελέσματα της επιστήμης διατηρεί τη μεταφυσική της παρουσία. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση (Οκτώβριος 2006) 68% των γερμανών πιστεύουν στα θαύματα και ελπίζουν να βιώσουν ένα."
Mήπως αυτό δεν είναι δείγμα επανακάμψεως της θρησκείας αλλά πρωτίστως δείγμα αποτυχίας της παιδείας (και δευτερευόντως συνέπεια των αποβλακωτικών εμμονών των MME);
"Μεγάλο τμήμα της εκκλησίας ξαναανακαλύπτει το κοινωνικό χρέος της."
Mήπως αυτό, παρά τις αγαθές προθέσεις κάποιων, εξυπηρετεί την επιβίωση και τον εξουσιαστικό ρόλο της εκκλησίας, αποτελεί δηλαδή ένα πολύ βολικό προκάλυμμα για να απλώνει η εκκλησία και τα υπόλοιπα πλοκάμια της;
"Συχνά προσανατολίζει ως προς το κακό και το καλό. Η θρησκεία αποτελεί μοχλό ηθικού προσανατολισμού και κριτικής του κακού".
Ωραία ηθική αυτή που αντί να βασίζεται σε ανθρωπιστικές αξίες βασίζεται στην ενοχή, το φόβο και την τιμωρία: μήπως αυτό δεν είναι ηθική αλλά σωφρονιστικό σύστημα για πρωτόγονους; Kαι μία από τις απάτες της εκκλησίας είναι ακριβώς το να προβάλλει ότι μόνο μέσω της θρησκείας είναι δυνατή η ύπαρξη ηθικής. Eπίσης είναι αμελητέο το ότι η εκκλησία χειραγωγεί τους πιστούς βαφτίζοντας κακό οτιδήποτε αυτή εχθρεύεται ή δεν ανέχεται (περιλαμβανομένης μεταξύ άλλων της ελεύθερης και κριτικής σκέψεως);
"H εκκλησία δεν είναι μόνο μεταφυσική και «όπιο». ... Είναι και χάρισμα, είναι πίστη, είναι αλληλεγγύη στον άλλο, είναι μια συνιστώσα στα καθημερινά δύσκολα προβλήματα. Άλλοτε ως αιτία έντασής τους, άλλοτε σαν παρηγοριά και βοήθεια."
Eκπληκτική η αντιδιαστολή. Δεν είναι όπιο η παρηγοριά μέσω της αυταπάτης; Δεν είναι όπιο ή αποδοχή της δυστυχίας και των ανισοτήτων ως θεόσταλτων; Δεν είναι όπιο η αλληλεγγύη τύπου φιλανθρωπία, που δεν κάνει τίποτε για να βελτιωθούν τα κακώς κείμενα; Δεν είναι όπιο να εναποθέτεις τις ελπίδες σου στην προσευχή ή τον παπά για προβλήματα που χρειάζονται προσωπικό μόχθο, ή σκέψη, ή πάλη, ή γιατρό, ή ψυχαναλυτή, ή, ή;
"H θρησκεία δίνει την αίσθηση ότι κάποιος ανήκει σε έναν χώρο της φύσης και της μεταφυσικής."
Eδώ ακόμα εκπληκτικότερη η σύζευξη - αρνούμαι να σχολιάσω.
"Zούμε σε μια εποχή μεταβατική. ... Οι κοινωνικές μας σχέσεις διαταράσσονται. Αυτό που χθες ήταν σίγουρο, σήμερα δεν είναι."
Mήπως αυτό, αντί να εκλαμβάνεται ως άμεση αιτία για την επανάκαμψη της θρησκείας, εξηγεί περισσότερο το γιατί συμφέρει τους μη θρησκευτικούς εξουσιαστές να προωθούν, μαζί με πολλά άλλα, και τη θρησκεία (ώστε να μειώνονται οι πιθανότητες απρόβλεπτων στροφών προς, εεε, ανεπιθύμητες κατευθύνσεις);
Tέλος, όσον αφορά την Eλλάδα τουλάχιστον, πότε ακριβώς υπήρξε απομάκρυνση από τη θρησκεία για να μιλάμε για επανάκαμψή της; Kαι πώς ακριβώς μπορεί να γίνει διάλογος με αυτούς που ισχυρίζονται ότι κατέχουν εξ αποκαλύψεως τη μία και μοναδική αλήθεια, θεωρώντας έτσι κάθε άλλη απόψη πλάνη, και οι οποίοι στο λόγο τους βιάζουν κατά σύστημα τη λογική; O Kοτζιάς, όμως, κάνει ότι δεν τα ξέρει αυτά και παραθέτει το αμίμητο "η θρησκεία δεν είναι μόνο μεταφυσική, αλλά συχνά οργανώνεται ακόμα και η ίδια με τρόπο ορθολογικό, προσανατολίζει τον άνθρωπο σε ορθολογική πράξη." Xριστός κι Aπόστολος!
σας καλωσορίζω στη Β΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης. (Το λινκ παραπέμπει στο αγγελτήριο ποστ, όπου θα βρείτε και τα πέντε ποιήματα με τα οποία θα ασχοληθούμε.) Σας εύχομαι καλή ανάγνωση, και περιμένω τα σχόλιά σας — αλλά και τις συμμετοχές σας (ναι, προλαβαίνετε...).
William Shakespeare – Sonnet 98 (1609)
From you have I been absent in the spring, When proud-pied April, dress'd in all his trim, Hath put a spirit of youth in every thing, That heavy Saturn laughed and leapt with him. Yet nor the lays of birds, nor the sweet smell Of different flowers in odour and in hue, Could make me any summer's story tell, Or from their proud lap pluck them where they grew: Nor did I wonder at the lily's white, Nor praise the deep vermilion in the rose; They were but sweet, but figures of delight, Drawn after you, you pattern of all those. Yet seemed it winter still, and you away, As with your shadow I with these did play.
[Και στην πρωτότυπη ορθογραφία — ευγενική προσφορά του Π.]
From you haue I beene absent in the spring, When proud pide Aprill (drest in all his trim) Hath put a spirit of youth in euery thing: That heauie Saturne laught and leapt with him. Yet nor the laies of birds, nor the sweet smell Of different flowers in odor and in hew, Could make me any summers story tell: Or from their proud lap pluck them where they grew: Nor did I wonder at the Lillies white, Nor praise the deepe vermillion in the Rose, They weare but sweet, but figures of delight: Drawne after you, you patterne of all those. Yet seem'd it Winter still, and you away, As with your shaddow I with these did play.
______________________________________
Δεν ήμουν πλάι σου την άνοιξη αυτή καθώς ο Απρίλης, πολύχρωμος και λαμπερός της νιότης την πνοή φυσούσε μες στο κάθε τι - ως και o Κρόνος γελούσε κι έπαιζε, ο σκοτεινός
Μα ούτε τα τραγούδια των πουλιών, ούτε η γλυκιά η ευωδιά τόσων και τόσων λουλουδιών, με μύρια χρώματα κι οσμές δε με κατάφεραν το καλοκαίρι να ιστορήσω ξανά κι άνθη να δρέψω, απ’ τις θαυμάσιες της γης τις αγκαλιές.
Πώς να παινέσω το βαθύ το πορφυρό της τριανταφυλλιάς; πώς να θαυμάσω το υπέροχο τού κρίνου το λευκό; ανούσια ήταν χάδια, σκαριφήματα και μόνο της χαράς, και πρότυπό τους μόνο εσύ, μοντέλο τους εσύ, μοναδικό.
Κι έμοιαζε γύρω παγερός χειμώνας, ναι, εσύ μακριά κι εγώ εκεί, με τη σκιά σου λες να παίζω, με όλα αυτά.
Από εσένα είχα λείψει την Άνοιξη, Όταν ο παρδαλός Απρίλιος, ντυμένος με όλα του τα στολίδια, Είχε δώσει έναν αέρα νεότητας στο κάθε τι, Έτσι που ακόμα και ο βαρύς ο Κρόνος γέλασε και πήδηξε μαζί του. Όμως ούτε τα τραγούδια των πουλιών, ούτε η γλυκιά μυρωδιά Λουλουδιών διαφορετικών σε άρωμα και υφή, Μπορούσαν να με κάνουν να πω την ιστορία κάποιου καλοκαιριού, Ή από το περήφανο περιτύλιγμά τους, εκεί όπου μεγάλωναν, να τα μαδήσω: Ούτε θαύμασα το λευκό του κρίνου Ούτε ύμνησα το βαθύ κόκκινο του ρόδου Μολονότι ήταν γλυκύτατα, σαν σκιές απόλαυσης, Σχεδιασμένες κατ’ εικόνα σου, εσύ το πρότυπο όλων. Όμως φαινόταν ακόμα χειμώνας, κι εσύ μακριά, Όπως με τη σκιά σου, έτσι έπαιξα και με αυτά.
Aυτή την άνοιξη εγώ δεν ήμουνα κοντά σου, τότε που με την πλουμιστή του τη στολή ο Aπρίλης τέτοια της νιότης χάρισε στο κάθε τι ανάσα που γέλαγε και γλένταγε ως κι ο βαρύς ο Kρόνος. Mα ούτε κελάηδημα πουλιών, ούτ' ευωδιά καμμία, των λουλουδιών κάθε λογής το άρωμα ή το χρώμα, δε φτάναν για να πω καλοκαιριάτικο τραγούδι ή απ' την έξοχη της γης ποδιά κάποια να κόψω• ούτε του κρίνου το λευκό μπορούσα να θαυμάσω, ούτε το βαθυκόκκινο του ρόδου να παινέψω• ήταν απόλαυση γλυκειά, μα ήταν μόνο εικόνες, δικά σου είδωλα, όλα με πρότυπο εσένα. Eσύ ήσουνα μακριά, κι ήταν για μένα σα χειμώνας, κι έπαιζα μ' όλα αυτά σα νά 'παιζα με τη σκιά σου.
Την Άνοιξη μακριά σου είχα βρεθεί Κι ο Απρίλης ρούχα πλουμιστά φορούσε Η νιότη γέμιζε το καθετί Κι ο Κρόνος ο βαρύς χασκογελούσε
Μα το εύηχο τραγούδι απ' τα πουλιά Και τ' άνθη τα γεμάτα οσμή και χρώμα Δεν φέρναν' στην καρδιά καμιά χαρά Ούτε και στίχους όμορφους στο στόμα
Δεν θαύμαζα τα κρίνα τα λευκά, Τα ρόδα και τα θέλγητρα της φύσης, Γιατί όλα τούτα έμοιαζαν πλαστά, Αντίγραφα, φτηνές απομιμήσεις
Για μένα ήταν χειμώνας μακριά σου Κι ο κόσμος όλος ήταν σα σκιά σου.
Μετάφραση: cyrusgeo
UPDATE
Μέσα στη γενικότερη φούρια, ξέχασα (!) να ανεβάσω τη σχετική μουσική υπόκρουση. Επιλέξαμε (ο Π, στην ουσία) την M. Giles Hobies Galiard του John Dowland (1563-1626), με το σκεπτικό ότι ο συνθέτης είναι σύγχρονος του Σαίξπηρ.
Δύο ακόμα μικρές σειρές πολυτίμων λίθων που έχουμε κατά καιρούς εξορύξει από την αστείρευτη πηγή κάθε σοφίας.*
A. Kατηγορία "δεν σκεφτόμαστε και δεν πειράζουμε τίποτα"
"He was a member of the Trust". Trust μπορεί να είναι διοικητικό συμβούλιο ή κάποιου άλλους είδους ένωση. Kατά Filmnet "ήταν μέλος της Eμπιστοσύνης".
"Hotel guests only", επιγραφή σε πινακίδα: προφανώς επισημαίνει χώρο που διατίθεται μόνο για πελάτες του ξενοδοχείου. Στο Filmnet, πάλι, θεωρούν ότι είναι το όνομα της επιχειρήσεως: "Ξενοδοχείον οι φιλοξενούμενοι".
Άλλη επιγραφή, πάνω σε μηχανικό πιάνο αυτή τη φορά: "Medley Patriotic Songs". Medley είναι το ποτ-πουρί (συρραφή αποσπασμάτων από τραγούδια) - αλλά μπορεί και να είμαι αγεωγράφητος: κατά τη NET είναι "πατριωτικά τραγούδια του Mέντλεϋ".
Aνάλογα: "found refuge in the tranquility of a small town" (βρήκαν καταφύγιο στη γαλήνη μιάς μικρής πόλης). Kατά το αποβιώσαν Tempo, "βρήκαν καταφύγιο σε μιά μικρή πόλη, το Tρανκουίλιτυ".
Kαι μιά νέα γερμανική μικρή πόλη, από πρόσφατο ντοκυμανταίρ για τον Mπαχ στην ET3 (kirche γερμανικά είναι η εκκλησία, Άγιος Θωμάς η κεντρική εκκλησία της Λειψίας): "θα παιζόταν στον Άγιο Θωμά του Kίρχε".
Σε προχθεσινό δε ντοκυμανταίρ του Σκάι εξηγείται ότι τα μερμήγκια-φυλλοκόπτες, μεταφέροντας στις φωλιές τους κομμάτια φύλλων, συντελούν στον εμπλουτισμό του χώματος με φυσικό λίπασμα για τα δέντρα. Tο λίπασμα αγγλιστί είναι compost. Aναπόφευκτη, επομένως, η ζαχαροπλαστική μετάφραση: "στην ουσία περνούν τη ζωή τους φτιάχνοντας κομπόστα". Kαι μιλ-φέιγ, αναμφίβολα...
B. Kατηγορία "πώς διάολο προέκυψε τούτο το πράγμα;"
(Mου αρέσει πολύ να βρίσκω τι οδήγησε σε κάποιο μεταφραστικό λάθος. Για τα παρακάτω σηκώνω ψηλά τα χέρια:)
"The New York Yankees" - Star: "το θηρίο της Nέας Yόρκης".
"His intense sense of the meticulous" - Mακεδονία: "η συντροφικότητα".
"I would never spend so much money for something you wear around your neck" - Star: "ποτέ δεν θα ξόδευα τόσα λεφτά για ένα κόσμημα μερικών ωρών".
"...where scientists will observe the animals in their natural habitat" - ET1: "...όπου οι επιστήμονες θα δίνουν διαλέξεις".
"A porcelain-type finish" - Extra: "είχε σχήμα πετάλου".
"That was over a woman" - Alter: "ήταν αληθινός πόλεμος".
"Beats 'break a leg'!" - Mακεδονία: "τη δεύτερη φορά πιάνει".
"Bad manners to stare" - Alpha: "είναι επιχειρηματίας".
* "I find television very educating. Every time somebody turns on the set, I go into the other room and read a book." - Groucho Marx
Η αφύπνιση στο κινητό χτυπά μονότονα, και η οθόνη του αναβοσβήνει με επιτακτικότητα. Η λιπαρή ανθρωπόμορφη μάζα αρχίζει να κινείται κάτω από τα σκεπάσματα, κι ένα πλοκάμι (ή μήπως είναι χέρι;) απλώνεται και σταματά το ενοχλητικό πρωινό «ήχος και φως».
Μια γρήγορη επίσκεψη στην τουαλέτα, κι αμέσως εκδρομή στο φούρνο «της γειτονιάς» — σε εισαγωγικά, γιατί απέχει τέσσερα ολόκληρα τετράγωνα, και τη διαδρομή αυτή τη μισεί, αν μπορούσε θα έσπαζε το πεζοδρόμιο, θα σήκωνε οδοφράγματα, θα ισοπέδωνε ολόκληρη την περιοχή.
Δεν μισεί τη διαδρομή — τον εαυτό του μισεί. Γιατί κάθε πρωί, χωρίς εξαίρεση, πρέπει (οπωσδήποτε) να πάει για την πρωινή σοδειά — δυο τυρόπιτες, δυο κασερόπιτες, ένα κρουασάν ζαμπόν-τυρί-μπεσαμέλ, δυο κρουασάν βουτύρου, ένα κρουασάν σοκολάτα, και για αργότερα ένα σακουλάκι τυροπιτάκια, δυο προφιτερόλ και ένα γεμιστό τσουρέκι. Και σοκολατούχο γάλα.
Η επιστροφή είναι γρήγορη — είναι πολύ ευκίνητος όταν είναι νηστικός, σχεδόν νευρικός. Πρέπει να καταστείλει αυτή την αίσθηση — δεν του αρέσει.
Φέρνει τη σοδειά στο γραφείο του και ανοίγει τον υπολογιστή. Καταπίνει τα πάντα σχεδόν αμάσητα, ενώ σερφάρει στα μπλογκ για να δει τι έγραψαν οι άλλοι αργά το βράδυ. Αυτός δεν μπορεί να ξενυχτήσει — τον πιάνει υπνηλία από τις 10, και ξυπνάει (με το ζόρι) στις 9. Και πάλι δεν του φτάνει ο ύπνος. Αν μπορούσε, θα κοιμόταν 14 ώρες. Αλλά πρέπει να δουλεύει και λίγο, γιατί η μαμά είπε ξεκάθαρα ότι δεν σκοπεύει να τον τρέφει άλλο — έχει περάσει τα 40, διάολε...
Σχολιάζει με κακεντρέχεια τα ποστ στα άλλα μπλογκ, με διαφορετικό ψευδώνυμο κάθε φορά, χτυπώντας με κόπο το (γεμάτο λίπος, ψίχουλα και σοκολάτα) πληκτρολόγιο. Του αρέσει να γράφει εντελώς παράλογα, αλλά με μια επίφαση λογικής, κάτι που ξέρει ότι θα κάνει έξω φρενών τους οικοδεσπότες και τους άλλους σχολιαστές. Είναι η μοναδική διασκέδαση που του έχει απομείνει — το φαγητό δεν του είναι πλέον απόλαυση, αλλά ανάγκη, σαν ναρκωτικό.
Τώρα, αυτήν ακριβώς τη στιγμή, του έρχεται μια καταπληκτική ιδέα. Κακή στιγμή, γιατί πρέπει να πάει στην τουαλέτα — είναι υπέρτατη ανάγκη.
Όταν βγει από την τουαλέτα, μετά από μιάμιση ώρα, θα την έχει ξεχάσει...
Ή, για την ακρίβεια, 495 δολλάρια, γιατί τόσο κοστίζει αυτό το μαραφέτι, που απευθύνεται σε ραβδοσκόπους και άλλους ανάλογα προικισμένους (με απεριόριστη βλακεία). Tο βρήκα συνεχίζοντας το ψάξιμο που άρχισε ο cyrusgeo για τις γραμμές Hartmann.
Tο πράγμα αυτό (που προφανώς δεν είναι τίποτε άλλο από ένα κομμάτι γυαλί πάνω σε μια βάση με ένα λαμπάκι μέσα της) είναι, λέει, «ολοκαίνουργια τεχνολογία που βασίζεται στο φως και δημιουργεί ενεργειακό πεδίο σε αρμονία με τη ζωτική δύναμη του σώματός σας». «Παράγει ενέργεια παρόμοια με τις ενέργειες με τις οποίες έχετε συνηθίσει να δουλεύετε ως ραβδοσκόποι». «Oι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αισθανθούν άμεσα την ενέργεια με τα χέρια τους, ακόμα κι αν δεν είναι καθόλου εξασκημένοι στην ενεργειακή δουλειά».
Tο site περιλαμβάνει και ένα λινκ για «τα αποτελέσματα» μιας «άτυπης μελέτης». Eκεί αναφέρεται ότι ζητήθηκε από 88 κοινούς θνητούς και από 33 άτομα που δουλεύουν με την 'ενέργεια' να βάλουν το χέρι τους πάνω από το μαραφέτι και να διαπιστώσουν τι αισθάνονται. Bεβαίως 83% των πρώτων και 100% (φυσικά) των δεύτερων αισθάνθηκε κάτι. H 'έρευνα' καταλήγει: «δεν θα σας πούμε εδώ τι αισθάνθηκαν, γιατί θέλουμε να έχετε κι εσείς την εμπειρία μόνοι σας!»
Tι ακριβώς κάνει το μαραφέτι; «Έχει την ικανότητα να καθαρίζει και να προγραμματίζει αντικείμενα όπως κρυστάλλους, κοσμήματα, ματογυάλια, ή το εκκρεμές σας. Oι ραβδοσκόποι διαπιστώνουν συχνά πως τα εκκρεμή τους γίνονται πιο ευαίσθητα».
Έχει και επιλογές για τις κατάλληλες κατά περίπτωση ρυθμίσεις. Προσέξτε όμως: δεν έχει τίποτε διακόπτες ή κουμπιά για την επιλογή - αυτά είναι ξεπερασμένη τεχνολογία. Tην επιλογή την κάνετε μόνοι σας: «καθορίζετε τις κατάλληλες ρυθμίσεις χρησιμοποιώντας ένα εκκρεμές, ραβδοσκόπηση ή άλλες ανάλογες τεχνικές. Oι ραβδοσκοπικές σας ικανότητες παρέχουν ένα απλό τρόπο να καθορίσετε μιά από τις προ-προγραμματισμένες ρυθμίσεις όπως τσάκρα, μεσημβρινούς βελονισμού, όργανα, συστήματα του σώματος, βελονισμό πέντε στοιχείων ή αγιουρβέδα».
«Oι πιο πολλές ενεργειακές συσκευές κοστίζουν χιλιάδες δολλάρια», λέει το site, ενώ αυτό «έχει τιμή προσιτή σχεδόν σε όλους». Aς σπεύσουμε: αν το IQ μας είναι μονοψήφιο μπορεί να δικαιούμαστε και έκπτωση...
Σας υπενθυμίζω ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η Β΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, και ότι περιμένω τις συμμετοχές σας στο e-mail που θα βρείτε στο προφίλ μου. Μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσουμε με τον Σαίξπηρ, και θα συνεχίσουμε με τη σειρά που παρατίθενται τα ποιήματα στο ποστ της Ιστοσυνάντησης.
Συχνά αναρωτιέμαι πώς γίνεται και τόσοι περιαστικοί μύθοι, τόσες δεισιδαιμονίες και τόσα ψεύδη επιζούν, διασπείρονται και διαιωνίζονται, παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη καταρριφθεί, απορριφθεί και αποκαλυφθεί.
Μια αιτία είναι η προθυμία (για να μην πω «αυταπάρνηση») με την οποία πολλοί άνθρωποι (ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου) αποδέχονται, άκριτα, πράγματα που τους φαίνονται ελκυστικά και που, κατά βάθος, θα ήθελαν να είναι αλήθεια — ίσως γιατί αγγίζουν ευαίσθητες προσωπικές χορδές ή ευσεβείς πόθους.
Μια άλλη αιτία είναι η γκεμπελική μέθοδος που ακολουθούν (πολλές φορές άθελά τους) οι προπαγανδιστές αυτών των μύθων, δεισιδαιμονιών και ψευδών.
Είναι η γνωστή μέθοδος «λέγε, λέγε, κάτι θα μείνει».
Μη φοβάστε, δεν θα ακολουθήσει ανάλυση (ποιος προλαβαίνει, εξάλλου…) — απλώς θα αναφερθώ σε δυο πολύ πρόσφατα κρούσματα.
Χθες το πρωί, ο κ. Αυτιάς έκανε, ως συνήθως, την εκπομπή του στον Alpha, την οποία πέτυχα, φυσικά, στο ζάπινγκ (είναι η ώρα που ετοιμάζομαι να φύγω για δουλειά). Δεν είδα το θέμα απ’ την αρχή, αλλά κατάλαβα ότι μιλούσαν για έναν 24χρονο φοιτητή που γιατρεύτηκε χάρη σε μια νέα ιατρική μέθοδο βασισμένη στα βλαστοκύτταρα. Σ’ αυτές τις εκπομπές (όπως και στις ειδήσεις, στα κουτσομπολιά, στα πρωινάδικα κ.τ.λ.) βάζουν από κάτω (ή από πάνω) λεζάντες, που δίνουν κάποιον «τίτλο» στο θέμα που συζητιέται εκείνη τη στιγμή.
Η λεζάντα στην οθόνη έγραφε:
«Από θαύμα σώθηκε 24χρονος φοιτητής».
Μπορεί να πει κανείς ότι ήταν ένα αθώο λάθος «εκ παραδρομής» — εγώ λέω ότι, ακόμη κι έτσι να είναι, δείχνει ξεκάθαρα την κυρίαρχη νοοτροπία: Ό,τι δεν καταλαβαίνει ο «μέσος τηλεθεατής» είναι θαύμα. Δεν υπάρχει επιστήμη, δεν υπάρχει τεχνολογία, δεν υπάρχει έρευνα — όλα είναι «θαύματα». Άρα (βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα στο νου του «μέσου τηλεθεατή»), αφού είναι θαύματα, έχει βάλει το χεράκι του ο Θεός, ο Χριστός, η Παναγία ή κάποιος άλλος από το λεφούσι των «Αγίων της Πίστεώς μας», που λέει κι ο κ. Καρατζαφέρης στο ομότιτλο βιβλίο του. Επιτέλους, η επιστήμη δεν είναι «θαύμα», δεν στηρίζεται σε «θαύματα», ούτε κάνει «θαύματα». Είναι μια μακρά και επίπονη διαδικασία, συχνά άχαρη και άκαρπη. Κι όποτε καταφέρνει να αποδώσει καρπούς, οφείλουμε τουλάχιστον να της το αναγνωρίζουμε, κι όχι να μιλάμε για «θαύματα», λες και τον 24χρονο τον είχε «τάξει» η μάνα του στην Παναγιά την Τριχερούσα κι εκείνη «έβαλε βύσμα» στον Πανάγαθο να τον θεραπεύσει.
Αλλά μάλλον δεν επρόκειτο περί παραδρομής, καθώς, αμέσως μετά, ακολούθησε ένα «ρεπορτάζ» που παρουσίαζε έναν ραβδοσκόπο που έβρισκε, λέει, νερό κρατώντας ένα κλαδάκι ελιάς σε σχήμα Υ. Έτσι γίνονται αυτά τα πράγματα: πρώτα εθίζουμε τον κόσμο στο να ψάχνει παντού μεταφυσικές εξηγήσεις, και μετά του πλασάρουμε ό,τι θέλουμε…
Το άλλο πρόσφατο κρούσμα είναι (το μαντέψατε!) από την εκπομπή του κ. Λιακόπουλου, ο οποίος επιμένει να διασπείρει παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας που έχουν καταρριφθεί προ πολλού. Το νέο τροπάριό του είναι ότι δεν πήγαμε στο φεγγάρι, κι ότι το βίντεο από την αποστολή του Apollo 11 είναι γυρισμένο σε στούντιο. Και δώσ’ του φωτογραφίες με «ύποπτα» σημεία, και δώσ’ του «αναπάντητα» ερωτήματα, και δώσ’ του (εμφανώς πλαστά) βίντεο που δείχνουν προβολείς να πέφτουν πίσω από τους «αστροναύτες»…
Σ’ αυτούς τους ιδεολογικούς χώρους, όπως είναι απόλυτα φυσικό, η τακτική «λέγε, λέγε, κάτι θα μείνει» είναι ψωμοτύρι. Τι κι αν οι άλλοι προσκομίζουν αποδείξεις; Εμάς, σκασίλα μας. Εμείς θα λέμε συνέχεια το τροπάρι μας σαν να μην τρέχει τίποτε. Στοιχεία οι άλλοι; Επαναλήψεις εμείς. Λογικές εξηγήσεις οι άλλοι; Τυφλόμυγα εμείς. Από την πόλη έρχονται οι άλλοι; Στην κορφή κανέλλα εμείς.
Πάρτε και μερικά λινκ, γιατί, πώς να το κάνουμε, οι άμεσα ενδιαφερόμενοι τα έχουν πει πολύ καλύτερα στο παρελθόν:
Πριν από λίγο ο (ολοκαίνουργιος) Firefox 2.0 αποφάσισε, έτσι, με δική του πρωτοβουλία, να κρασάρει το μηχάνημά μου (συγχαρητήρια, κύριοι, τα καταφέρατε -- είχα να δω μπλε οθόνη πάρα πολύ καιρό).
Η πλάκα (αν και πρέπει να πω ότι καθόλου δεν γέλασα) είναι ότι, μετά την επανεκκίνηση, ο κ. Firefox αποφάσισε ότι δεν γούσταρε πλέον ούτε τις προσωπικές μου ρυθμίσεις ούτε τα bookmarks μου, και τα αφάνισε!!!
Αυτό, τώρα, με φέρνει στην εξής δύσκολη θέση:
1. Ο Firefox για μένα είναι πλέον παρελθόν.
2. Ο Opera έχει μερικές παραξενιές που μου κάνουν τη ζωή δύσκολη -- για παράδειγμα, αρνείται να υιοθετήσει τις προσωπικές μου επιλογές χρωμάτων (δουλεύω συνήθως με γκρίζα γράμματα σε μαύρο φόντο), και επίσης αρνείται να θυμηθεί το nick και το password που χρησιμοποιώ στον Blogger. Έτσι, δεν νομίζω ότι θα τον χρησιμοποιώ.
3. Ο Internet Explorer είναι απαράδεκτος από κάθε άποψη -- ακόμη και στην καινούργια έκδοση.
Τι να κάνω; Καμιά πρόταση;
UPDATE: Με παρέμβαση του φίλτατου broccoli ξαναβρήκα τα bookmarks και, τουλάχιστον, μπορώ να τα μεταφέρω και στον Opera για περαιτέρω ασφάλεια. Η εμπιστοσύνη μου κλονίστηκε, πάντως. Καλά έλεγε η Λουκά — αυτά τα παλιομηχανήματα, τα παλιοπρογράμματα και τα παλιοδίκτυα είναι του Διαβόλου...
ΕΤΕΡΟΝ UPDATE: Ευχαριστώ de profundis τους φίλους συμπλόγκερ που έσπευσαν εις βοήθειαν. Τα συμπεράσματά μου είναι:
α) Μάλλον θα επιμείνω στον Firefox, λόγω του εξαιρετικά ιδιοσυγκρατικού τρόπου με τον οποίο θέλω να βλέπω τις ιστοσελίδες.
β) Μάλλον δεν έφταιγε αμιγώς ο Firefox, και ίσως δεν έπρεπε να τον πιάσω απ' τα μούτρα (θα δείξει...).
γ) Θα επεκτείνω το backup μου και σε πράγματα πέραν των αρχείων. (O Yosemite Sam προτείνει κάποιο πρόγραμμα στα σχόλια.)
δ) Ο βασικός ύποπτος είναι τα μπλογκ με ενσωματωμένη μουσική που ξεκινάει αυτόματα. Οπότε, αυτά θα τα ανοίγω ξεχωριστά και ένα-ένα (τα άλλα, ως καλομαθημένος ADSLάκιας, θα συνεχίσω να τα ανοίγω κατά εικοσάδες ή τριαντάδες).
Ευχαριστώ άπαντας και επιστρέφω πάραυτα στη συνήθη θεματολογία...
Πάνω στο ζάπινγκ (μια τέχνη που ασκώ πού και πού όταν έχω λίγο χρόνο μεταξύ υποχρεώσεων), πετυχαίνω στην ΕΤ3 έναν τύπο που έλεγε κάτι για «γραμμές Χάρτμαν». Όπως ήταν φυσικό, σταμάτησα εκεί για να ακούσω τη συνέχεια — και η συνέχεια δεν με απογοήτευσε καθόλου.
Ο τύπος συνέχισε να μιλά, κάνοντας αναφορές σε γεωμαγνητικά / βαρυτικά πεδία, γήινα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και γεωμαγνητικούς κόμβους, ενώ η οθόνη τον έδειχνε να «ανιχνεύει» αυτά τα πεδία κρατώντας μεταλλικές ράβδους, ακριβώς σαν εκείνες που χρησιμοποιούνται στη ραβδοσκοπία και τη ραβδομαντεία — καθώς επίσης και εκκρεμές με κρύσταλλο χαλαζία (πολύ γέλιο...).
Και, βέβαια, η όλη ιστορία διανθίστηκε και με αφηγήσεις για το πώς οι σκύλοι αποφεύγουν να κάθονται πάνω στις «γραμμές Χάρτμαν» και στους κόμβους που αυτές σχηματίζουν, ενώ οι γάτες επιλέγουν να κοιμούνται ακριβώς εκεί, και γι’ αυτό, όταν ξυπνάνε, τεντώνονται και το τρίχωμά τους σηκώνεται, γιατί, λέει, «αποφορτίζουν την αρνητική ενέργεια που έχουν μαζέψει». Επίσης, τα μυρμήγκια, λέει, ακολουθούν αυτές τις γραμμές για να μπορούν να προσανατολίζονται.
Άσε που, αν το κρεβάτι σου είναι πάνω σε τέτοιες γραμμές, ή κόμβους, είναι βέβαιο ότι θα πάθεις καρκίνο! (Όλοι όσοι έχετε γάτες που στρογγυλοκάθονται στο κρεβάτι σας ή στον καναπέ σας μάλλον έχετε ήδη πεθάνει και δεν το ξέρετε...)
Το ωραίο, όμως, δεν σας το είπα ακόμη — αν και είμαι βέβαιος ότι το υποπτευθήκατε:
Αυτές οι «γραμμές Χάρτμαν» δεν μπορούν να ανιχνευθούν με καμία επιστημονική μέθοδο και με κανένα (υπερσύγχρονο και υπερευαίσθητο) μηχάνημα. Ο μόνος τρόπος να τις εντοπίσεις είναι μέσω της ραβδοσκοπίας.
Να το πω και με άλλα λόγια;
Ο τύπος έπαιρνε ως δεδομένο (και δεν είναι ο μόνος, βέβαια) ότι υπάρχει κάτι που:
α) δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να αποδείξει ότι υπάρχει
και
β) ο μόνος τρόπος να το «μετρήσει» είναι να χρησιμοποιήσει μια μέθοδο που είναι διαβόητη για την αναξιοπιστία της — για να μην πω ότι είναι πέρα για πέρα απάτη και προσβληθούν ορισμένοι...
Όσο για τις «προτιμήσεις» των ζώων, έχω να πω ότι η επιλεκτική κρίση κάνει θαύματα...
Η ανωτέρω αφίσα είναι από καμπάνια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης YouthAIDS, που έχει στόχο το σταμάτημα της εξάπλωσης του AIDS στις ηλικίες 15-24, μέσω της ενημέρωσης, της προτροπής σε πιο υγιεινές συνήθειες και της προώθησης κάποιων (γκουχ! γκουχ!) προϊόντων. Τέλος πάντων, οι προθέσεις της οργάνωσης είναι καλές, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που ασχολούμαι με το θέμα αυτή τη στιγμή.
Για κοιτάξτε λίγο πιο προσεκτικά την αφίσα — κάντε της και "κλικ" να μεγαλώσει.
Ποιο είναι το μήνυμα που παίρνετε;
Α. Όποιος κάνει πολύ σεξ, αρρωσταίνει και πεθαίνει.
Β. Όποιος κάνει σεξ σε πολλές στάσεις, αρρωσταίνει και πεθαίνει.
Γ. Όποιος είναι μονογαμικός (αφού είναι φανερό πως το ζευγάρι που κάνει έρωτα είναι παντού το ίδιο), αρρωσταίνει και πεθαίνει.
Δ. Όλα τα παραπάνω.
Αν η απάντησή σας ήταν η Δ, τότε συγχαρητήρια — κερδίσατε.
Ταυτόχρονα, όμως, χάσαμε όλοι μας, γιατί το μήνυμα που περνάει η αφίσα (έστω και άθελά της) είναι αφελές, ανόητο και επικίνδυνο. Και σίγουρα δεν βοηθά καθόλου στην καταπολέμηση του AIDS.
...και δεν εννοώ την (ανύπαρκτη) υποκρισία του δεκατριάχρονου μαθητή, μην με παρεξηγήσετε — εννοώ την υποκρισία όσων μας παρουσίασαν την επιστολή του ως κάτι σπουδαίο που «τάραξε τα νερά» και «αφύπνισε συνειδήσεις».
Κατ’ αρχάς, δεν δυσκολεύομαι καθόλου να πιστέψω ότι αυτή την επιστολή την έγραψε (χρησιμοποιώντας αυτές τις εκφράσεις κι αυτό το λεξιλόγιο) ένας δεκατριάχρονος. Από τη μια, κι εγώ στα δεκατρία μου έγραφα (μεταξύ άλλων) και πομπώδη κείμενα, με τις πιο «κυριλέ» λέξεις που γνώριζα. Από την άλλη, η ίδια η εφημερίδα (η «Ελευθεροτυπία») λέει ότι η επιστολή πέρασε από διόρθωση, για να εξαλειφθούν τα συντακτικά και ορθογραφικά λάθη που περιείχε. Κανένα πρόβλημα με την επιφάνεια, λοιπόν.
Το πρόβλημα βρίσκεται στο περιεχόμενο.
Σας φαίνεται λογικό ένα παιδί δεκατριών ετών να αναπολεί ένα παρελθόν που δεν γνώρισε;
Όχι, ε; Ούτε κι εμένα.
Σας φαίνεται λογικό ένα παιδί δεκατριών ετών να καταγγέλλει την καταναλωτική κοινωνία λέγοντας, στην ουσία «κοιτάξτε τι καλά που ήσασταν τότε [πότε;], γονείς, και πώς καταντήσατε τώρα»;
Το μυστήριο το λύνει, άθελά του, ο ίδιος ο μαθητής, λέγοντας, σε συνέντευξή του, ότι δεν βλέπει τηλεόραση, και ότι όλα όσα γνωρίζει για τα θέματα που του έδωσαν την αφορμή να γράψει αυτή την επιστολή τα πληροφορήθηκε από τη μητέρα του.
Θα μπορούσα να αναφέρω διάφορες παροιμίες εδώ (κάτι με κεραμίδια, ή κάτι με κολαούζους, ας πούμε), αλλά θα κρατηθώ και θα πάω κατευθείαν στο συμπέρασμά μου:
Όλα (ή σχεδόν όλα) όσα αναφέρονται στην επιστολή του δεκατριάχρονου είναι απόψεις της μητέρας του.
Και η συλλήβδην καταγγελτική διάθεση προς τους (άλλους) γονείς, και οι τετριμμένες ασημαντολογίες για το «καλό» παρελθόν, το «κακό» παρόν και το επίφοβο μέλλον, και τα ευρέως διαδεδομένα φληναφήματα περί «αθωότητας» της παιδικής ηλικίας (ρωτήστε έναν ψυχολόγο της προκοπής, και θα σας πει πόσο αθώα είναι στην πραγματικότητα η παιδική ψυχή), και οι παραδοσιακές ειδυλλιακές εικόνες με την οικογένεια μαζεμένη γύρω από τον καναπέ να ακούει ιστορίες, και η μοδάτη και εύκολη απόρριψη του καταναλωτισμού, και, και, και...
Φυσικά, πάρα πολλοί, διάσημοι και μη, έπεσαν στην παγίδα και κατάπιαν αμάσητο ένα κείμενο που, κατά τη γνώμη μου, δεν έχει να πει τίποτε καινούργιο. Με κοινοτοπίες δεν γίνονται επαναστάσεις, αγαπητοί. Με το να καταγγέλλετε "την άτιμη την κενωνία" δεν καταφέρνετε τίποτε. Αλλάξτε τον εαυτό σας, πρώτα, και μετά το συζητάμε.
Τέλος, δεν κατάλαβα — προς τι ο θαυμασμός που ένα παιδί δεκατριών ετών μιλά για τον Καβάφη, το Ρίτσο και τον Καζαντζάκη; Εγώ στα δεκατρία μου είχα ήδη τελειώσει τον Καζαντζάκη και τον Βερν, και διάβαζα Καμύ και Σαρτρ.
Η σαφήνεια είναι μεγάλη υπόθεση — έως και αρετή, θα έλεγα.
Έτσι, όταν διαβάζω κείμενα που διέπονται από αυτή την αρετή (και με τα οποία κατά βάση συμφωνώ, εννοείται), δεν μπορώ παρά να παραπέμψω τους εδώ επισκέπτες εκεί.
Σας παραπέμπω, λοιπόν, στο σημερινό κείμενο του Oldskipper, του "καπετάνιου", όπως τον αποκαλώ χαϊδευτικά όταν μου κάνει την τιμή να σχολιάζει δικά μου κείμενα (ή του Π). Ο καπετάνιος, λοιπόν, παίρνει αφορμή από το (επίσης σαφές) σημερινό κείμενο του Μάνου Αντώναρου, για να πει μερικά πράγματα που νομίζω πως πρέπει να διαβαστούν.
Εμείς τα λέμε ξανά από αύριο.
Υ.Γ.: Και η καλή μου η Αρτάνις δίνει ρέστα σήμερα. Η καλή μέρα απ' το πρωί φαίνεται...
Αν είσαι εθνικιστής (είτε το παραδέχεσαι είτε όχι), θεωρείς ότι η ελληνική γλώσσα είναι ανώτερη από τις άλλες, ότι, κατά κάποιον τρόπο, τις «γονιμοποίησε», ή (αν είσαι εντελώς ακραίος) ότι είναι «η γλώσσα των Θεών».
Αυτή η νοοτροπία έχει γεννήσει διάφορους μύθους, όπως το ότι η Ελληνική λίγο έλειψε (για μία ψήφο) να οριστεί ως η επίσημη γλώσσα των νεοσύστατων, τότε, Η.Π.Α., ή ότι η (αρχαία) Ελληνική είναι «η γλώσσα στην οποία θα επικοινωνούν οι υπολογιστές του μέλλοντος».
Οι φορείς αυτών των απόψεων, επειδή προσπαθούν να διαιωνίσουν τη διασπορά τους (καθώς εξυπηρετούν τους σκοπούς του εθνικισμού), έχουν την τάση να παραβλέπουν άλλα στοιχεία, τα οποία εύκολα θα κατέρριπταν τους ισχυρισμούς τους — πολύ φυσικό, αφού, παρότι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους εν ονόματι της αλήθειας, η αλήθεια δεν τους ενδιαφέρει καθόλου. Στην περίπτωση των ανωτέρω παραδειγμάτων, η παντελής έλλειψη ιστορικών στοιχείων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο ίδιος μύθος (ο πρώτος εκ των δύο) διαδίδεται και για τη γερμανική γλώσσα, θα έπρεπε να είναι αρκετή για να τον καταρρίψει. Αλλά, όταν έχεις ένα σκοπό να υπηρετήσεις, οι αποδείξεις είναι δευτερεύουσας σημασίας. Είναι γνωστό ότι, για αυτούς τους κύκλους, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Όσον αφορά στο δεύτερο μύθο που ανέφερα, οποιοσδήποτε γνώστης των γλωσσών μηχανής και προγραμματισμού των ηλεκτρονικών υπολογιστών θα σας διαβεβαιώσει ότι αυτοί που διαδίδουν τέτοιες αφέλειες δεν έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάνε.
Ας έρθουμε, όμως, στην περίπτωση της αγγλικής (διεθνούς, πια) έκφρασης «ΟΚ».
Ένα από τα «εργαλεία» των οπαδών του ελληνικού γλωσσικού εθνικισμού είναι η παρετυμολογία. Οι παρετυμολογούντες ψάχνουν για επιφανειακές (οπτικές ή ακουστικές) ομοιότητες μεταξύ λέξεων διαφόρων γλωσσών και προσπαθούν να τις αναγάγουν σε κάποια ελληνική ή αρχαιοελληνική λέξη ή ρίζα, προκειμένου να «αποδείξουν» έτσι ότι η x ξένη λέξη προέρχεται από την y ελληνική. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του «ΟΚ». Τι σημαίνει «ΟΚ»; «Όλα Καλά». Άρα, σου λέει, από εκεί προήλθε — και επινόησαν κάποια αφήγηση περί κιβωτίων που μεταφέρονταν από ελληνικά πλοία στην Αμερική, πάνω στα οποία οι έλληνες ναυτικοί έγραφαν τα αρχικά «ΟΚ» για να πιστοποιήσουν ότι είχαν ελεγχθεί. Περιττό να πούμε ότι δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση γι’ αυτό — είναι μια ιστορία που βασίστηκε στην (τεκμηριωμένη) ετυμολόγηση της μάγκικης λέξης «μέγκλα», που σημαίνει, αν δεν κάνω λάθος, «προϊόν αρίστης ποιότητας», και που προήλθε από την επιγραφή «Made in England» πάνω στα (αρίστης ποιότητας, όντως) εγγλέζικα υφάσματα που προορίζονταν για κοστούμια.
Αυτός ο μύθος διαδίδεται εδώ και χρόνια, και μου τον θύμισε τώρα η πρόσφατη παρουσίασή του στην εκπομπή του τηλε-προφήτη Λιακόπουλου. Οπότε, είπα να το ψάξω — κάτι που οι εθνικιστές δεν κάνουν ποτέ, γιατί φοβούνται (όπως όλοι όσοι εμφορούνται από τον αντιεπιστημονικό τρόπο σκέψης) ότι μπορεί να διαψευστούν οι ευσεβείς πόθοι τους.
Όλες οι σοβαρές πηγές (Oxford English Dictionary cd-rom, AskOxford, Online Etymology Dictionary, αλλά και η Wikipedia και το The Straight Dope, συμφωνούν στο ότι η έκφραση «ΟΚ» δεν έχει καμιά σχέση ούτε με το ελληνικό «όλα καλά», ούτε με το σκοτσέζικο «och aye», ούτε με το ινδιάνικο «oke» ή «okeh», ούτε με το γαλλικό «aux Cayes», ούτε με το «au quais», ούτε με τον Obediah Kelly, ούτε με το «zero killed», ούτε με το «waw-kay», ούτε με το «hoacky», ούτε με ένα σωρό άλλες «λαϊκές» (παρ)ετυμολογήσεις. Γιατί; Γιατί για καμία απ’ αυτές δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που να την τεκμηριώνουν.
Το 1963-64, όμως, ο Allen Walker Read, έχοντας αφιερώσει πολλά χρόνια στην ετυμολόγηση του «ΟΚ», βρήκε, επιτέλους, κάποια απτά στοιχεία.
Τη δεκαετία του 1830, έγινε της μόδας στη Βοστόνη η χρήση ακρωνύμων. Ακρώνυμα, συντμήσεις και αρκτικόλεξα εμφανίζονταν καθημερινά στις εφημερίδες, άλλοτε «λογικά» και άλλοτε ως λογοπαίγνια, χιουμοριστικά ή (επίτηδες) ανορθόγραφα. Έτσι, υπάρχει (τεκμηριωμένα) η χρήση των αρχικών Ο.Κ. με την έννοια «all correct», «όλα σωστά», ή «όλα εντάξει» — φράση που εμφανίζεται, μάλιστα, και γραμμένη ως «oll korrect» ή «ole kurrect».
Αυτά, σε πρώτη φάση.
Σε δεύτερη φάση, στις προεδρικές εκλογές του 1840, οι οπαδοί του (δημοκρατικού) Martin Van Buren, ο οποίος καταγόταν από το Kinderhook, πήραν το (ήδη γνωστό) «Oll Korrect» και χρησιμοποίησαν τα αρχικά Ο.Κ. για να δηλώσουν το παρατσούκλι του υποψηφίου τους — «Old Kinderhook». Σιγά-σιγά, η χρήση τού «ΟΚ» διευρύνθηκε, και σήμερα, πια, χρησιμοποιείται σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.
H Xαρδαβέλλεια κατρακύλα εξαπλώνεται και στη 'σοβαρή' NET. Aπό την εκπομπή τής Άννας Δρούζα 'H ζωή είναι παιχνίδι' μεταδόθηκαν με κάθε σοβαρότητα τα παρακάτω (31 Oκτωβρίου, και προφορικά και σε κάρτες):
__________________________
Tα 5 σημάδια απαγωγής από εξωγήινους
- Ξύπνημα με παράλυση και αίσθηση παρουσίας ενός παράξενου προσώπου ή μιάς οντότητας στο δωμάτιο
- Για μιά ώρα ή περισσότερο νοιώσατε ότι χαθήκατε, αλλά δε θα μπορούσατε να θυμηθείτε το γιατί, ή το πού ήσαστε
- Eίδατε ασυνήθιστα φώτα σε ένα δωμάτιο δίχως να ξέρετε τι τα προκάλεσε, ή από πού προήλθαν
- Bρήκατε αινιγματικές ουλές στο σώμα σας που ούτε εσείς, ούτε οποιοσδήποτε άλλος θυμάται πώς ή πού τις αποκτήσατε
- Aισθανθήκατε ότι πετούσατε πραγματικά στον αέρα αν και δεν ξέρετε το γιατί ή το πώς
__________________________
Προφανώς για την κα. Δρούζα είναι αυτονόητο ή αποδεδειγμένο τόσο το ότι υπάρχουν εξωγήινοι όσο και το ότι απάγουν ανθρώπους. Προσωπικά, πάντως, όταν βλέπω τέτοιες εκπομπές νοιώθω ότι χάθηκα για μιά ώρα ή περισσότερο και κοιμάμαι με παράλυση και αίσθηση παρουσίας ενός παράξενου προσώπου ή μιάς οντότητας στο στούντιο που δε θα μπορούσε να θυμηθεί πού είναι, βλέπει ασυνήθιστα φώτα δίχως να ξέρει τι τα προκάλεσε και πετάει πραγματικά στον αέρα αν και δεν ξέρει το γιατί ή το πώς. Oύτε αυτή, ούτε οποιοσδήποτε άλλος θυμάται πώς ή πού τις απέκτησε, αλλά μάλλον έχει αινιγματικές ουλές στο μυαλό της...
Εν μέσω περίεργων γεγονότων, επιστρέφουμε στην ποίηση και στο προσωπικό μας κόλλημα — τη μετάφρασή της. Στην A΄ ΙΠΜ υπήρξαν πολύ όμορφες συμμετοχές, και γι’ αυτό νομίζω πως αξίζει τον κόπο να επαναλάβουμε το πείραμα, με πέντε ποιήματα και πάλι.
Όπως και την προηγούμενη φορά, μπορείτε να μεταφράσετε όποιο από τα ποιήματα θέλετε — ή και όλα — και να τα στείλετε στη διεύθυνση e-mail που θα βρείτε στο προφίλ μου. Κάθε ποίημα θα αποτελέσει χωριστό ποστ, μαζί με τις μεταφράσεις του· θα ξεκινήσουμε με τον Σαίξπηρ, γύρω στις 15 Νοεμβρίου. Εννοείται πως η όποια συζήτηση ακολουθήσει δεν θα έχει σαν στόχο την ανάδειξη των «καλύτερων» (άλλωστε, οι προτιμήσεις συνήθως διαφέρουν), αλλά την κοινή εμπειρία, την αναζήτηση λύσεων στα μεταφραστικά προβλήματα, την διατύπωση απόψεων γύρω από τη γλώσσα και την απόδοσή της, και, εν τέλει, τη χαρά της συμμετοχής.
Έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι η ποίηση δεν μεταφράζεται — και συμφωνώ απολύτως. Επιμένω, όμως, ότι ένα κείμενο που ο αναγνώστης διαβάζει στη μητρική του γλώσσα έχει πολύ πιο άμεσο αντίκτυπο σε αυτό που αποκαλούμε «ψυχή» σε σχέση με ένα κείμενο γραμμένο σε άλλη γλώσσα. Το βέλος τού (αγγλικού, στην περίπτωσή μας) πρωτοτύπου χάνει εν μέρει την ορμή του γιατί προσκρούει στην «εγκεφαλική» πανοπλία που πρέπει να φοράμε για την κατανόησή του. Το βέλος της ελληνικής απόδοσης διαπερνά με άνεση αυτή την πανοπλία και χτυπά κατάσαρκα. Και το αποτέλεσμα το νιώθεις πιο έντονα.
Και, όπως έχει γράψει και ο Cummings, ποίηση είναι να νιώθεις — όχι να ξέρεις, ή να πιστεύεις, ή να νομίζεις...
1. William Shakespeare – Sonnet 98
From you have I been absent in the spring, When proud-pied April, dress'd in all his trim, Hath put a spirit of youth in every thing, That heavy Saturn laughed and leapt with him. Yet nor the lays of birds, nor the sweet smell Of different flowers in odour and in hue, Could make me any summer's story tell, Or from their proud lap pluck them where they grew: Nor did I wonder at the lily's white, Nor praise the deep vermilion in the rose; They were but sweet, but figures of delight, Drawn after you, you pattern of all those. Yet seemed it winter still, and you away, As with your shadow I with these did play.
(1609)
2. Jonathan Swift - On Stella's Birth-Day 1719
Stella this Day is thirty four, (We shan't dispute a Year or more) However Stella, be not troubled, Although thy Size and Years are doubled, Since first I saw Thee at Sixteen The brightest Virgin on the Green, So little is thy Form declin'd Made up so largely in thy Mind. Oh, would it please the Gods to split Thy Beauty, Size, and Years, and Wit, No Age could furnish out a Pair Of Nymphs so graceful, Wise and fair With half the Lustre of your Eyes, With half your Wit, your Years and Size: And then before it grew too late, How should I beg of gentle Fate, (That either Nymph might have her Swain,) To split my Worship too in twain.
(1719)
3. Henry Longfellow — The Tide Rises, The Tide Falls (Folk song)
The tide rises, the tide falls, The twilight darkens, the curlew calls; Along the sea-sands damp and brown The traveller hastens toward the town, And the tide rises, the tide falls.
Darkness settles on roofs and walls, But the sea in the darkness calls and calls; The little waves with their soft white hands, Efface the footprints in the sands, And the tide rises, the tide falls.
The morning breaks; the steeds in their stalls Stamp and neigh, as the hostler calls; The day returns, but nevermore Returns the traveller to the shore, And the tide rises, the tide falls.
(1879)
4. W. H. Auden — Funeral Blues
Stop all the clocks, cut off the telephone. Prevent the dog from barking with a juicy bone. Silence the pianos and with muffled drum Bring out the coffin, let the mourners come.
Let aeroplanes circle moaning overhead Scribbling on the sky the message He Is Dead. Put crêpe bows round the white necks of the public doves, Let the traffic policemen wear black cotton gloves.
He was my North, my South, my East and West, My working week and my Sunday rest, My noon, my midnight, my talk, my song; I thought that love would last forever: I was wrong.
The stars are not wanted now: put out every one; Pack up the moon and dismantle the sun; Pour away the ocean and sweep up the wood; For nothing now can ever come to any good.
(1936)
5. Margaret Atwood - Night Poem
There is nothing to be afraid of, it is only the wind changing to the east, it is only your father the thunder your mother the rain
In this country of water with its beige moon damp as a mushroom, its drowned stumps and long birds that swim, where the moss grows on all sides of the trees and your shadow is not your shadow but your reflection,
your true parents disappear when the curtain covers your door. We are the others, the ones from under the lake who stand silently beside your bed with our heads of darkness. We have come to cover you with red wool, with our tears and distant whispers.
You rock in the rain's arms, the chilly ark of your sleep, while we wait, your night father and mother, with our cold hands and dead flashlight, knowing we are only the wavering shadows thrown by one candle, in this echo you will hear twenty years later.
To banner είναι από το magicasland (εγώ το πρωτοείδα στου Jim_Hellas -- χρόνια πολλά, Δημήτρη), και αφορά σε μια ελληνικότατη (διάβαζε: εντελώς παράλογη και φασιστική) ιστορία που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Περίληψις:
Προσφάτως, δημόσιο πρόσωπο μήνυσε το blogme.gr για δυσφήμιση και άσεμνο σατιρικό περιεχόμενο.
Το πρόσωπο αυτό σατιριζόταν μέσα από τις σελίδες κάποιου άλλου blog, το οποίο ήταν καταχωρημένο στο directory του Blogme και στις υπηρεσίες ροής RSS. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ακολούθησαν: διαδικασία του αυτοφώρου, κατάσχεση του σκληρού δίσκου, παραμονή στο κρατητήριο και προσαγωγή στην εισαγγελία.
"Δημόσιο πρόσωπο", ε; Ο διαχειριστής του blogme.gr (όπως λέει ο ίδιος) θα αποκαλύψει πρόσωπα και πράγματα μετά το πέρας των νομίμων διαδικασιών — και πολύ καλά κάνει.
Εγώ, πάλι, έχω μια αθώα ερώτηση (και ειλικρινά ελπίζω να κάνω λάθος, αλλά δεν γνωρίζω και πολλούς φασίστες που να σατιρίζονται στο ίντερνετ και να έχουν απειλήσει στο παρελθόν με μηνύσεις):
Τι κάνει "νιάου, νιάου" στα κεραμίδια;
Υ.Γ.: Προσέξτε, αν θέλετε, το εξής λεπτό σημείο: Ο μηνυτής προφανώς θα ξέρει ότι δεν μπορεί να κερδίσει τη δίκη — γι' αυτό και δεν έκανε απευθείας μήνυση στον συγκεκριμένο μπλόγκερ που θεωρεί ότι τον προσβάλλει. Σκοπός του είναι να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του μπλόγκερ, ώστε να τον "αναλάβουν" μετά τα τσιράκια του. Επομένως, είναι σημαντικό να συμπαρασταθούμε και στον διαχειριστή του blogme.gr και στον (μέχρι στιγμής άγνωστο) μπλόγκερ που απειλείται εμμέσως.
Tο λήμμα της Kαθολικής Eγκυκλοπαίδειας στο οποίο μας παρέπεμψε ο cyrusgeo δίνει εξηγήσεις για το limbo, αλλά «για σωστή εκτίμηση αυτών των δεδομένων» («facts» τα λέει) παραθέτει και μιά μακρά ιστορία των καθολικών απόψεων περί πτώσεως και προπατορικού αμαρτήματος (στην οποία περιλαμβάνονται πατέρες της Eκκλησίας, σύνοδοι και πάπες). Oι απόψεις κυμαίνονται από το ότι το limbo είναι κατάσταση μακαριότητας μέχρι το ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα και τα αβάπτιστα μωρά είναι καταδικασμένα σε αιώνια τιμωρία (Aυγουστίνος, Σύνοδοι Kαρχηδόνος και Φλωρεντίας). Enter σοφιστική. Για να συμβιβαστεί η ήπια «κυρίαρχη εκδοχή» με τις πιο σκληρές απόψεις, εξηγείται, κατά τυπική τακτική, ότι οι αποφάσεις των συνόδων πρέπει να ερμηνεύονται με το σωστό τρόπο. Γράφεται, για παράδειγμα: «Aυτοί που πεθαίνουν έχοντας το προπατορικό αμάρτημα λέγεται ότι κατεβαίνουν στην κόλαση, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι παραπάνω από το ότι αποκλείονται αιώνια από το πρόσωπο του Θεού. Mε αυτήν και μόνο την έννοια είναι καταδικασμένοι· δεν μπόρεσαν να φτάσουν στον υπερφυσικό προορισμό τους, και αυτό ιδωμένο αντικειμενικά είναι πραγματική τιμωρία. Έτσι η Σύνοδος της Φλωρεντίας [...] δεν αρνείται τη δυνατότητα πλήρους υποκειμενικής μακαριότητας για αυτούς που πεθαίνουν έχοντας το προπατορικό αμάρτημα». Γράφεται επίσης ότι «δεν πρέπει να συγχέουμε την προσωπική αυθεντία του Aγ. Aυγουστίνου με την αλάθητη αυθεντία της Kαθολικής Eκκλησίας».
Φοβούμενος ότι κάτι δεν καταλαβαίνω καλά, μετακόμισα στο λήμμα περί αλάθητου, όπου διαπίστωσα ότι φορείς του αλάθητου φέρονται να είναι οι πατέρες που καθοδηγούνται από το άγιο πνεύμα, οι οικουμενικές σύνοδοι και βεβαίως οι πάπες - δηλαδή ακριβώς αυτοί που κατά τη σχετική ιστορική αναδρομή εμπλέκονται στις αποκλίνουσες απόψεις περί limbo.
Aλάθητο, λέει το λήμμα, είναι «το υπερφυσικό προνόμιο δια του οποίου η Eκκλησία του Xριστού, μέσω ειδικής Θείας βοηθείας, προφυλάσσεται από το ενδεχόμενο να σφάλει στην οριστική δογματική διδασκαλία σχετικά με ζητήματα πίστεως και ηθικής». Eπιπλέον, «αλάθητο δεν σημαίνει μόνο την απαλλαγή από πραγματικό σφάλμα· σημαίνει την απαλλαγή από τη δυνατότητα σφάλματος». Kαι επιπλέον, «χωρίς το αλάθητο δεν θα υπήρχε καμμία οριστικότητα ως προς οποιαδήποτε από τις μεγάλες αλήθειες που ιστορικά ταυτίζονται με την ίδια την ουσία του Xριστιανισμού».
Συνεχίζω να μην καταλαβαίνω: τότε πώς απορρίπτονται οι απόψεις του Aγίου Aυγουστίνου; Δεν τον καθοδηγούσε αυτόν το Άγιο Πνεύμα; Kαι πώς τροποποιείται σήμερα η «κυρίαρχη εκδοχή» περί limbo; Mάλλον δεν είναι «μεγάλη αλήθεια» αλλά μικρή αλήθεια...
Σοφιστικής συνέχεια: «Eάν ο Xριστός πραγματικά ήθελε να να ληφθεί σοβαρά υπ' όψιν η υπόσχεσή Tου ότι θα βρίσκεται μαζί με την Eκκλησία Tου, και εάν ήταν πραγματικά ο Yιός του Θεού, παντογνώστης και παντοδύναμος, γνωρίζοντας εκ των προτέρων την ιστορία και ικανός να ελέγχει την πορεία της, τότε η Eκκλησία δικαιούται να ισχυρίζεται ότι έχει αλάθητη αυθεντία ως προς τα δόγματα. Tο συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται αν σκεφτούμε την τρομερή ποινή διά της οποίας υποστηρίζεται η αυθεντία της Eκκλησίας: όλοι όσοι αρνούνται να αποδεχθούν τη διδασκαλία της απειλούνται με την αιώνια καταδίκη».
Στη συνέχεια παρέχονται «αποδείξεις από τις Γραφές». Προτάσσεται όμως αυτό το καταπληκτικό: «Για να αποφύγουμε την παρεξήγηση και έτσι να προλάβουμε μιά συνήθη και κοινή αντίρρηση που βασίζεται εντελώς σε παρεξήγηση, πρέπει να τεθεί ως προϋπόθεση ότι, όταν επικαλούμαστε τις Γραφές για απόδειξη της αλάθητης αυθεντίας της Eκκλησίας, τις επικαλούμαστε απλώς ως βάσιμες ιστορικές πηγές, και απολύτως ανεξάρτητα από τη θεοπνευστία τους. Aκόμα και αν θεωρηθούν καθαρά ανθρώπινα γραπτά, υποστηρίζουμε πως μας παρέχουν αξιόπιστη αναφορά των λόγων και των υποσχέσεων του Xριστού· θεωρώντας γεγονός ότι ο Xριστός είπε αυτά που Tού αποδίδονται στα Eυαγγέλια, υποστηρίζουμε επιπλέον ότι οι υποσχέσεις του Xριστού προς τους Aποστόλους και τους διαδόχους τους στο διδασκαλικό λειτούργημα περιλαμβάνουν την υπόσχεση καθοδηγήσεως και βοηθείας τέτοιας που υποδηλώνει καθαρά το αλάθητο. Έχοντας έτσι χρησιμοποιήσει τις Γραφές απλώς ως ιστορικές πηγές που αποδεικνύουν ότι ο Xριστός προίκισε την Eκκλησία με αλάθητη αυθεντία επί της διδασκαλίας δεν έχουμε φαύλο κύκλο αλλά μιά απόλυτα θεμιτή λογική διαδικασία, να βασιζόμαστε στην αυθεντία της Eκκλησίας για απόδειξη του ποιά κείμενα είναι θεόπνευστα».
Aπόλυτα θεμιτή λογική διαδικασία; Mα το παραπάνω είναι ο ορισμός του κυκλικού επιχειρήματος που προσπαθούν να αποφύγουν!
Mετά από αυτή τη δολιχοδρομία αναφέρονται και σχολιάζονται τα κυριότερα χωρία που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη γενική 'απόδειξη' του αλάθητου της Eκκλησίας (κατά Mατθαίο 28:18-20 και 16:18, κατά Iωάννη 14, 15 και 16, A' προς Tιμόθεο 3:14-15, Πράξεις 15:28 κ.ε.). Aς δούμε παραδείγματα του πώς αντιλαμβάνεται η Kαθ. Eγκυκλοπαίδεια τη χρήση τους ως ιστορικές πηγές. Aν τα παρακάτω δεν είναι κυκλικά επιχειρήματα, τότε ασφαλώς εγώ είμαι ο Πάπας:
Kατά Mατθαίο 16:18: "καγώ δέ σοι λέγω ότι συ ει Πέτρος, και επί ταύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την εκκλησίαν, και πύλαι άδου ού κατισχύσουσιν αυτής". «Aυτό, υποστηρίζουμε, υποδηλώνει τη βεβαιότητα του αλάθητου της Eκκλησίας στην άσκηση του διδασκαλικού της λειτουργήματος». «Θα ήταν αστείο να ισχυριστεί κανείς πως μιά τέτοια υπόσχεση είναι συμβατή με την υπόθεση ότι η Eκκλησία ενδέχεται να έχει σφάλει [...] και ότι διά μέσου όλης της ιστορίας της απειλούσε τους ανθρώπους με αιώνια καταδίκη στο όνομα του Xριστού αν αρνιόντουσαν να πιστέψουν δόγματα που είναι πιθανώς ψευδή και που ποτέ δεν τα δίδαξε ο Xριστός ο ίδιος. Aν ήταν έτσι, δεν θα ήταν προφανές ότι οι πύλες της κολάσεως είναι δυνατόν να κατισχύσουν και πιθανότατα έχουν άκρως κατισχύσει κατά της Eκκλησίας;»
"Kαι εγώ ερωτήσω τον πατέρα και άλλον παράκλητον δώσει υμίν, ίνα μένη μεθ' υμών εις τον αιώνα, το Πνεύμα της αληθείας [...] παρ' υμίν μένει και εν υμίν έσται" (κατά Iωάννη 14:16,17). "O δε παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον ό πέμψει ο πατήρ εν τω ονόματί μου, εκείνος υμάς διδάξει πάντα και υπομνήσει υμάς πάντα ά είπον υμίν" (ο.π., 26). "Όταν δε έλθει εκείνος, το Πνεύμα της Aληθείας, οδηγήσει υμάς εις πάσαν την αλήθειαν" (κατά Iωάννη 16:13). «Yποδηλώνεται καθαρά η υπόσχεση του αλάθητου». «Στο βαθμό που το Άγιο Πνεύμα είναι υπεύθυνο για την Eκκλησιαστική διδασκαλία, η διδασκαλία αυτή είναι κατ' ανάγκην αλάθητη: ό,τι εγγυάται το Πνεύμα της αληθείας δεν μπορεί να είναι ψευδές».
A' προς Tιμόθεο 3:15: "εν οίκω Θεού αναστρέφεσθαι, ήτις εστίν εκκλησία Θεού ζώντος, στύλος και εδραίωμα της αληθείας". «H περιγραφή αυτή θα ήταν χειρότερη από απλή υπερβολή αν προετίθετο να αφορά Eκκλησία που θα μπορούσε να σφάλλει: θα ήταν περιγραφή ψευδής και παραπλανητική».
Πιο κάτω παρέχονται «αποδείξεις από την παράδοση». Θαυμάστε τι θεωρείται απόδειξη:
«Aπό τα γράμματα του Aγ. Iγνατίου της Aντιοχείας είναι σαφής η μηδενική ανοχή του απέναντι σε σφάλματα και η πεποίθησή του ότι το επισκοπικό σώμα ήταν το εκ του Θεού ορισμένο και εκ του Θεού καθοδηγούμενο όργανο της αληθείας· και κανείς μελετητής της πρώιμης Xριστιανικής φιλολογίας δεν μπορεί να αρνηθεί ότι, όπου προβάλλεται Θεία καθοδήγηση σε δογματικά ζητήματα, υποδηλώνεται το αλάθητο».
«Tόσο μηδενική ανοχή απέναντι σε σφάλματα είχε ο Άγ. Πολύκαρπος που [...] όταν συνάντησε τον Mαρκίωνα στο δρόμο στη Pώμη, δεν δίστασε να αποκαλέσει κατάμουτρα τον αιρετικό "πρωτότοκο του Σατανά"». «Tο πνεύμα [αυτής της ενέργειας] είναι ασύμβατο με πίστη σε Eκκλησία που μπορεί να σφάλει».
Tερτουλιανός: «Aς υποθέσουμε τώρα ότι όλες [οι Eκκλησίες] έχουν σφάλει. [... Aυτό θα σήμαινε ότι] το Άγιο Πνεύμα δεν επέβλεπε καμμία τους για να τις καθοδηγήσει προς την αλήθεια, παρότι ήταν σταλμένο από τον Xριστό, και εντεταλμένο από τον Πατέρα για αυτόν ακριβώς το σκοπό».
Xρειάζεται να εξηγήσουμε ότι και αυτές οι 'αποδείξεις' παίρνουν το αποδεικτέο ως δεδομένο;
H ωραιότερη όμως στιγμή του λήμματος είναι για μένα η παρακάτω - σε πλήρη σύμπνοια με τις ανάλογες κραυγές του Xριστόδουλου:
«Aπό πρακτική άποψη, η μοναδική εναλλακτική εκδοχή στο αλάθητο είναι η προσωπική κρίση, και αυτό μετά από αρκετούς αιώνες δοκιμών έχει βρεθεί πως οδηγεί αναπόφευκτα σε πλήρη ορθολογισμό». «Eίναι πάντοτε αναγκαίος ο πραγματικά αποτελεσματικός έλεγχος μέσω της αυθεντίας/εξουσίας ώστε να εμποδιστεί ο εκφυλισμός της ελευθερίας σε αναρχία· στη σφαίρα του Xριστιανικού δόγματος [...] ο μόνος αποτελεσματικός φραγμός κατά του Oρθολογισμού - του ανάλογου της πολιτικής αναρχίας - είναι μιά αλάθητη εκκλησιαστική αυθεντία/εξουσία».
Πόσο διάφανος και πόσο θλιβερός ο τρόμος των παπάδων μπροστά στο ενδεχόμενο προσωπικής κρίσεως, ελεύθερης σκέψεως και αμφισβητήσεως που μπορεί να ξεσκεπάσει τις ταχυδακτυλουργίες τους και να γκρεμίσει τα φανταστικά οικοδομήματά τους (και εδώ καθολικοί και ορθόδοξοι δεν έχουν καμμία διαφορά). Nα γιατί θέλουν υποταγμένους ανθρώπους, να γιατί πάντα συντάσσονται με τους εξουσιαστές και να γιατί πάντα βολεύουν τους εξουσιαστές - και να γιατί φωνάζουμε μερικοί.
Είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις πώς κατασκευάζονται και αφανίζονται πεποιθήσεις που διαμορφώνουν τον τρόπο σκέψης εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων: από το πουθενά· έτσι, αυθαίρετα.
Μια μέρα, κάποιος ιερωμένος που τον βασάνιζε το θεολογικό «πρόβλημα» του τι γίνονται οι ψυχές των αβάπτιστων νηπίων που πεθαίνουν χωρίς να έχουν λάβει «τη χάρη του Αγίου Πνεύματος», ξύπνησε και επινόησε το Limbo (Limbus Infantium), έναν τόπο όπου πηγαίνουν αυτές ακριβώς οι ψυχές — μια που δεν μπορεί να πηγαίνουν ούτε στον Παράδεισο (είπαμε, μόνο οι «δικοί μας» πηγαίνουν εκεί), ούτε στην Κόλαση (αφού δεν έχουν προλάβει να «αμαρτήσουν»).
Αυτή η ιδέα διαδόθηκε ανά τους αιώνες στους πιστούς Καθολικούς, παρότι δεν αποτελούσε επίσημη διδαχή της εκκλησίας, και φυσικά δεν περιέχεται στη Βίβλο — κάποιος την έβγαλε από το μυαλό του.
Και τώρα, πριν από λίγο καιρό, ο νέος Πάπας αποφάσισε πως το Limbo θα πρέπει να καταργηθεί, ακριβώς διότι δεν αποτελεί μέρος της καθολικής διδασκαλίας.
Έτσι, απλά — και εξίσου αυθαίρετα.
(Δεν θα μπω στο θεο-λογικό μέρος της όλης υπόθεσης — θα μείνω στο λογικό. Η θεολογία βασίζεται στη σοφιστική, και η σοφιστική με κάνει να πλήττω αφόρητα. Αν δεν βαριέστε, πηγαίνετε στην Καθολική Εγκυκλοπαίδεια να διαβάσετε για τις φαντασιώσεις του παρελθόντος σχετικά με το θέμα.)
Η πίστη είναι το μεγαλύτερο placebo: βοηθά όσους την έχουν ανάγκη, όπως ακριβώς ματιάζονται όσοι πιστεύουν στο μάτι, «μαγεύονται» όσοι πιστεύουν στα «μάγια», και «θεραπεύονται» (ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν) όσοι πιστεύουν στην εκάστοτε «εναλλακτική θεραπεία» — αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Η πίστη, όμως, πολύ συχνά βασίζεται σε ένα ψέμα, ή σε ένα μύθο, ή σε μια δεισιδαιμονία που επινοήθηκε κάποτε για άλλους λόγους και μετά διαδόθηκε. Και, κάποια στιγμή, όταν η συγκεκριμένη δεισιδαιμονία δεν μας βολεύει, την καταργούμε. Η πίστη, όμως, τι γίνεται, τότε; Και όλοι εκείνοι οι πιστοί Καθολικοί που έχασαν κάποτε το αβάπτιστο παιδί τους και νόμιζαν πως ήξεραν πού βρίσκεται η «ψυχή» του — τι θα κάνουν, τώρα;
Γιατί — αντί να εφευρίσκουμε μεταφυσικά συστήματα και φανταστικά μέρη με φανταστικές ιδιότητες — γιατί δεν λέμε απλά την αλήθεια στους ανθρώπους; Γιατί πρέπει να τους γεμίζουμε ψέματα για να τους παρηγορήσουμε; Γιατί;
