Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το ελληνικό Σύνταγμα

Ι.  Το θεσμικό πλαίσιο
 
ΙΙ. Η επιβολή του ευρωπαϊκού δικαίου στον εθνικό δικαστή. 
α) Γενικά. Ο αναγκαίος “Διάλογος των δικαστών”.
β) Η αρχή της επικουρικότητας.
 
ΙΙΙ. Η σταδιακή πρόσκτηση κανονιστικού χαρακτήρα στη νομολογία του Δικαστηρίου. 
α) Γενικά.
β) Η κανονιστική αυθεντία της νομολογίας του Δικαστηρίου (autorité normative).
αα) Το δεδικασμένο των αποφάσεων. 
ββ) Η αυθεντία της δικαστικής ερμηνείας. 
γγ) Η αρχή της διπλής ενέργειας.
 
IV. Η συμπεριφορά των εθνικών δικαστηρίων. 
α) Γενικά.
β) Η απαξίωση της ΕΣΔΑ στην Ελλάδα.
αα) Από την άρνηση στην σταδιακή αποδοχή της ΕΣΔΑ. 
ββ) Η αιρετική απόφαση ΣΕ 2067/2011.
γγ) Ο αντίλογος κατά της ΣΕ 2067/2011.
 
1) Ερμηνεία του Συντάγματος “φιλική” προς τις διεθνείς συμβάσεις περί προστασίας δικαιωμάτων του ανθρώπου.
2) Εφαρμογή της αρχής του πλέον φιλελεύθερου δικαίου (άρθρ. 53 ΕΣΔΑ).
3) Η “ρήτρα της αμοιβαιότητας” δεν ισχύει σε διεθνείς συμβάσεις περί προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
4) Το άρθρο 28 § 1 Σ δεν ισχύει σε διεθνείς συμβάσεις που προστατεύουν δικαιώματα του ανθρώπου.
 
V. Συμπέρασμα.

Διαβάστε το κείμενο του καθηγητή Πέτρου Παραρά στα "Νομικά Νέα". 

Διαβάστε και το ολοκαίνουριο βιβλίο της επίκουρης καθηγήτριας του Παντείου Πανεπιστημίου Ντίας Αναγνώστου

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η Ελλάδα

Η έδρα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο

Του Στέλιου Περράκη, 

καθηγητή Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών του Παντείου Πανεπιστημίου, κατόχου της Έδρας Jean Monnet ad personam «Δημοκρατία και Δικαιώματα του Ανθρώπου στην Ε.Ε.» και της Έδρας UNESCO «Δικαιώματα του Ανθρώπου, Δημοκρατία και Ειρήνη», διευθυντή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ερευνας και Κατάρτισης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Ανθρωπιστικής Δράσης.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή της 11ης Νοεμβρίου 2012 υπό τον τίτλο "Τα δικαιώματα του ανθρώπου: Η μεταπολεμική κατοχύρωσή τους στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ευρώπη άλλαξε κάθε εθνική έννομη τάξη και τη διεθνή δικαιοταξία".

  Η υιοθέτηση στις 4 Νοεμβρίου 1950, στη Ρώμη, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕυρΣΔΑ) αποτέλεσε μια κρίσιμη καμπή στις μεταπολεμικές διεργασίες της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας, ενώ σηματοδοτεί την απαρχή μιας νέας εποχής για τον άνθρωπο, για τα δικαιώματα του ανθρώπου, που έμελλε να αλλάξει κάθε εθνική έννομη τάξη και τη διεθνή δικαιοταξία. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν ήταν μόνο ένας αγώνας κατά των δυνάμεων του Αξονα. Ηταν μια τιτάνια μάχη για την απελευθέρωση του ανθρώπου και για τα δικαιώματά του, που τόσο θανάσιμα είχαν απειλήσει ο ναζισμός και ο φασισμός. Ηταν κυρίως μια «σταυροφορία για τα δικαιώματα του ανθρώπου» (R. Cassin). Οι ωμότητες των ολοκληρωτικών καθεστώτων απέναντι στον άνθρωπο, ο εξευτελισμός και η έκπτωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, οι βαρβαρότητες του πολέμου, κατέδειξαν σε όλους ότι θεμελιώδης προϋπόθεση για διεθνή ειρήνη, ασφάλεια και συνεργασία είναι η αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αφού ελευθερία και ειρήνη πρέπει να συμπορεύονται. Η δοκιμασία του 1939-1945 κυοφόρησε, έτσι, την ιστορική ατμόσφαιρα εκκόλαψης των ιδεωδών της ειρήνης και της ελευθερίας, όπως εκφράσθηκαν μεταπολεμικά. Καθοδήγησε τη διεθνή κοινότητα στην αναζήτηση μιας νέας μορφής διεθνούς συνεργασίας, πάνω σε νέες καταστατικές βάσεις, πάνω στις οποίες στήθηκε ο ΟΗΕ. Μια συνειδησιακή έπαρση της διεθνούς κοινής γνώμης, που αντανακλούσε και την ωρίμαση της ίδιας της οικουμενικής αναγνώρισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της διεθνούς προστασίας τους.

Διεθνείς Συνθήκες: #02 - Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώμάτα του Ανθρώπου

Ονομασία: 
Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)
European Convention on Human Rights
Convention Européenne des Droits de l'Homme
Convenzione Europea dei Diritti dell'Uomo
Europäische Menschenrechtskonvention

Επίσημη ονομασία:
Σύμβαση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών


Υπογραφή: 
4 Νοεμβρίου 1950

Τοποθεσία: 
Ρώμη (Ιταλία)

Σε ισχύ: 
3 Σεπτεμβρίου 1953

Επικυρώσεις: 47

Κύρωση από την Ελλάδα:
1η κύρωση: 28 Μαρτίου 1953 (Ν. 2329/1953, ΦΕΚ Α'68)
Καταγγελία Σύμβασης: 13 Ιουνίου 1970 (Υ.Σ. 01-16, ΦΕΚ Α' 36)
2η κύρωση:  28 Νοεμβρίου 1974 (Ν.Δ. 53, ΦΕΚ Α' 256)

Κύρωση από την Κύπρο:
6 Οκτωβρίου 1962

Άρθρα: 59

Κλάδοι διεθνούς δικαίου που κυρίως αφορά:
Διεθνές Δίκαιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Αυθεντικό κείμενο: 
Αγγλικά, Γαλλικά

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στα Ελληνικά

Θεματοφύλακας: 
Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης

Πρωτόκολλα στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

• Πρωτόκολλο (1) (Παρίσι, 20 Μαρτίου 1952):

Προστασία ορισμένων δικαιωμάτων και ελευθεριών που δεν περιλαμβάνονται στο Τμήμα Ι της Σύμβασης

• Πρωτόκολλο 2 (Στρασβούργο, 6 Μαΐου 1963):

Εκχώρηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αρμοδιότητας γνωμοδότησης

• Πρωτόκολλο 3 (Στρασβούργο, 6 Μαΐου 1963):

Τροποποίηση των άρθρων 29, 30 και 34 της Σύμβασης

• Πρωτόκολλο 4 (Στρασβούργο, 16 Σεπτεμβρίου 1963):

Προστασία ορισμένων πρόσθετων δικαιωμάτων

• Πρωτόκολλο 5 (Στρασβούργο, 20 Ιανουαρίου 1966):

Τροποποίηση των άρθρων 22 και 40 της Σύμβασης

• Πρωτόκολλο 6 (Στρασβούργο, 28 Απριλίου 1983):

Κατάργηση της θανατικής ποινής

• Πρωτόκολλο 7 (Στρασβούργο, 22 Νοεμβρίου 1984)

• Πρωτόκολλο 8 (Βιέννη, 19 Μαρτίου 1985)

• Πρωτόκολλο 9 (Ρώμη, 6 Νοεμβρίου 1990)

• Πρωτόκολλο 10 (Στρασβούργο, 25 Μαρτίου 1992)

• Πρωτόκολλο 11 (Στρασβούργο,11 Μαΐου 1994)

Επαναδόμηση του μηχανισμού ελέγχου της Σύμβασης και των πρωτοκόλλων αυτής

• Πρωτόκολλο 12 (Ρώμη, 4 Νοεμβρίου 2000)

• Πρωτόκολλο 13 (Βίλνιους, 3 Μαΐου 2002)

Πλήρης κατάργηση της θανατικής ποινής 

• Πρωτόκολλο 14 (13 Μαΐου 2014):

Τροποποίηση του συστήματος ελέγχου της Σύμβασης 

Η Ελλάδα δεν έχει κυρώσει το Πρωτόκολλο 4 (φυλάκιση για χρέη, απελάσεις κ.α.), ενώ έχει απλά υπογράψει (2000) το Πρωτόκολλο 12
Η Κύπρος έχει κυρώσει όλα τα Πρωτόκολλα

           

Τελευταία ενημέρωση: Ιούλιος 2012

Διαγωνισμός Προσομοίωσης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Η ELSA (European Law Students' Association), σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης, διοργανώνει για πρώτη φορά το European Human Rights Moot Court Competition.

Η εγγραφή των ομάδων για το πρώτο έτος του διαγωνισμού ξεκίνησε στις 15 Ιουλίου και θα διαρκέσει έως τις 31 Οκτωβρίου 2012. 

Οι ομάδες θα προετοιμάσουν γραπτές εισηγήσεις πάνω σε μία φανταστική υπόθεση του ΕΔΑΔ. Η υπόθεση του πρώτου European Human Rights Moot Court Competition αφορά στη στείρωση μιας γυναίκας φορέα του AIDS μετά την εγκυμοσύνη της. 

Οι καλύτερες 16 ομάδες θα λάβουν μέρος στον τελικό γύρο που θα διεξαχθεί το Φεβρουάριο του 2013 στο Στρασβούργο. Το βραβείο της καλύτερης ομάδας θα είναι μια μηνιαία πρακτική άσηση στο ΕΔΑΔ.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του Διαγωνισμού Προσομοίωσης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: www.humanrightsmootcourt.org

           

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Η Ιταλία παραβίασε την αρχή της μη επαναπροώθησης

Η αρχή της μη επαναπροώθησης

"Ουδεμία συμβαλλόμενη χώρα θα απελαύνει ή θα επαναπροωθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπον, πρόσφυγες, εις τα σύνορα εδαφών ένθα η ζωή ή η ελευθερία αυτών απειλούνται δια λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων."

Σύμβαση για το καθεστώς των προσφύγων (αρ.33§1)

Ιστορική απόφαση του Δικαστηρίου του Στρασβούργου για τις επαναπροωθήσεις στη Μεσόγειο 

Πηγή: UNHCR

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο εξέδωσε σήμερα απόφαση σύμφωνα με την οποία η Ιταλία παραβίασε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου όταν συνέλαβε και επαναπροώθησε στη Λιβύη το 2009 μία ομάδα υπηκόων Σομαλίας και Ερυθραίας χωρίς να εξετάσει εάν η πράξη αυτή θα έθετε τη ζωή τους σε σοβαρό κίνδυνο. Η υπόθεση είναι γνωστή ως Hirsi Jamaa and Others v. Italy.