Κεμαλισμός, Ισλαμ, Τουρκοκύπριοι: Δύσκολη σχέση

 

«Το φυσικό αποτέλεσμα της επιχείρησης ειρήνης της 20^ης Ιουλίου 1974 ήταν ότι σώσαμε τα δίκαια και την ανεξαρτησία μας και τα καταστήσαμε συγκεκριμένα στο κράτος μας. Το ύψιστο μας καθήκον είναι να προστατεύσουμε το κράτος μας… Το κράτος μας είναι το δώρο της αντίστασης μας»[1]. Με αυτά τα λόγια περιέγραψε κάποτε ο Ραούφ Ντενκτάς τη δημιουργία χωριστών δομών στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα. Η ίδρυση του ντενκτασικού «κράτους», μπορεί να θεωρηθεί ως μια πράξη συνέχειας των δυναμικών που απελευθέρωσαν τόσο οι διακοινοτικές ταραχές της δεκαετίας του 1960, όσο και η εισβολή του 1974. Ως τέτοιες που ήταν οι «νέες» δομές εξουσίας στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, επιδίωξαν ταυτόχρονα να μετατραπούν και σε μια «ιερή» νομιμοποίηση για το δόγμα ενός «χωριστού λαού που χρειάζεται το κράτος του». 

Αυξάνονται οι πιέσεις της Άγκυρας για ιδιωτικοποιήσεις

 

Σύντομο σχόλιο για τις οικονομικές εξελίξεις στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα από τον Τουρκολόγο Νίκο Μούδουρο:

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, ιδιαίτερα μετά την εκλογική διαδικασία και τους πρώτους τριγμούς στο πολιτικό σύστημα, οι οποίοι προκλήθηκαν από τα εγκαίνια λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής Χαλά Σουλτάν, συνιστούν μια πολύ δύσκολη “εξέταση” για τη συνεργασία του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος με το Δημοκρατικό. Η επικέντρωση του ενδιαφέροντος αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο πως θα χειριστεί η “κυβέρνηση” το καυτό και δύσκολο ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων. Ήδη από την προεκλογική εκστρατεία του περασμένου καλοκαιριού και τα δύο κόμματα εδωσαν την υπόσχεση ότι το πακέτο οικονομικών μέτρων της Άγκυρας θα έπρεπε να αλλάξει ριζικά. Το κυριότερο σημείο του πακέτου που είναι την ίδια στιγμή και ψηλά στην οικονομική ιεράρχηση της Άγκυρας είναι η ολοκλήρωση των ιδιωτικοποιήσεων. Συνεπώς το συγκεκριμένο θέμα έχει στο παρόν στάδιο εγκλωβίσει τα δύο κόμματα, τα οποία από τη μία υποσχέθηκαν αλλαγή του μνημονίου και παρεμποδισμό των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά από την άλλη βρίσκονται τώρα ενώπιον των πιεστικών παρεμβάσεων του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Δημοκρατικό προπέτασμα καπνού Ερντογάν

Δελτίο Τύπου της Σεβίμ Νταγκντελέν, Βουλευτής και στέλεχος του Αριστερού Κόμματος της Γερμανίας, και Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Γερμανίας-Τουρκίας του Γερμανικού Κοινοβουλίου

30 Σεπτεμβρίου 2013

Δημοκρατικό προπέτασμα καπνού Ερντογάν

 

"Μια διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία εξακολουθεί να είναι απλά ένας ευσεβείς πόθος από μέρους της Γερμανικής Ομοσπονδιακής κυβέρνησης: Αντ 'αυτού, ο δρόμος προς ένα κράτος που βασίζεται στη ισλαμική καταπίεση, όπως αυτή εφαρμόζεται για χρόνια από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου της πολιτικής δίωξης ανθρώπων με διαφορετικές απόψεις, παραμένει η πικρή πραγματικότητα . Η χαλάρωση της απαγόρευσης της μαντίλας είναι ένα θλιβερό παράδειγμα του περαιτέρω εξισλαμισμού της Τουρκικής κοινωνίας." Αυτή ήταν η απάντηση της Σεβίμ Νταγκντελέν, Εκπρόσωπος για τις Διεθνείς Σχέσεις της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Αριστερού Κόμματος Γερμανίας και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας, μιλώντας για το "πακέτο εκδημοκρατισμού" που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Σεβίμ Νταγκντελέν, ο οποία είναι επίσης αναπληρωτής Πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Γερμανίας-Τουρκίας του Γερμανικού Κοινοβουλίου, συνέχισε:

«Μαθήματα» από το Πάρκο Γκεζί (Gezi) - Ανοιχτή Συζήτηση

«Μαθήματα» από το Πάρκο Γκεζί (Gezi): Η ηγεμονία του Έρντογαν και η νέα αντιπολίτευση στην Τουρκία

 

Διάλεξη-Συζήτηση του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών

 

ΤΡΙΤΗ, 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, 7:30 Μ.Μ.

ΑΙΘΟΥΣΑ A019, ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ

(ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

 

Οχήματα καταστολής και ένα τουρκοκυπριακό «δίδαγμα»

 

Μια σημαντική εξέλιξη στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, η οποία ελάχιστα έχει συζητηθεί στην Ελληνοκυπριακή, είναι η επιτυχής ακύρωση της εισαγωγής των ΤΟΜΑ από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Κάποια διευκρινιστικά στοιχεία: ΤΟΜΑ είναι τα αρχικά της ονομασίας των οχημάτων «παρέμβασης» σε κοινωνικά γεγονότα που διαθέτει η τουρκική αστυνομία. Πρόσφατα έγιναν ιδιαίτερα γνωστά για τις «επιδόσεις» τους στην βίαιη καταστολή των κινητοποιήσεων στην Τουρκία με αφορμή τα γεγονότα του Γκεζί. Η εταιρεία που κατασκευάζει και εμπορεύεται τα ΤΟΜΑ ανήκει στον πρώην βουλευτή του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), Ισμαήλ Κατμερτζί και τώρα εκτελεστικός διευθυντής της είναι ο γιος του Μεχμέτ. Ένα τέτοιο όχημα στοιχίζει περίπου 340 χιλιάδες δολάρια και η τεχνολογική του «καινοτομία» επικεντρώνεται στην «ικανότητα» του να χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες νερού και χημικών ενάντια στους διαδηλωτές. Αποτελεί το «καμάρι» των τουρκικών δυνάμεων καταστολής.

Διάλεξη: Η ιστορικότητα των όρων "μιλλέτ", έθνος, γένος, κλπ. στην ελληνική ιστοριογραφία

Μεταπτυχιακό Σεμινάριο

Το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών

σας Προσκαλεί στο μεταπτυχιακό σεμινάριο:

 

Η ιστορικότητα των όρων "μιλλέτ", έθνος, γένος, κλπ. στην ελληνική ιστοριογραφία

 

*

Ομιλήτρια:

 

Σία Αναγνωστοπούλου

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα

 

Σύντομο περιεχόμενο

Μια από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές στην προσπάθειά τους να πραγματευτούν την πολύπλοκη ιστορία του οθωμανικού 19ου αιώνα είναι η ορολογία που πρέπει να χρησιμοποιήσουν προκειμένου να αποδώσουν έννοιες των οποίων το περιεχόμενο είναι ιδιαίτερα ρευστό εκείνη την περίοδο. Η σύγχυση και η ρευστότητα που επικρατεί αποτυπώνεται στην ιστοριογραφία της εποχής. Με παράδειγμα την ελληνική ιστοριογραφία γίνεται προσπάθεια για εντοπισμό της ρευστότητας των όρων, της διαδικασία σταθεροποίησης του περιεχομένου τους και, τέλος, των ιδεολογικών ρευμάτων που οι αλλαγές που υφίστανται αντανακλούν.

 

Σύντομο βιογραφικό

Η Σία Αναγνωστοπούλου εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στην École des hautes études en sciences sociales (EHESS), στο Παρίσι (1993). Δίδαξε στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου (1995-2003) και σήμερα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Βοσπόρου, το Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης και το Πανεπιστήμιο Σορβόννης. Έχει δημοσιεύσει στα ελληνικά, στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα τουρκικά για θέματα που αφορούν την οθωμανική και τουρκική ιστορία, την ιστορία της αποικιοκρατίας και την ιστορία της Κύπρου.

 

Πέμπτη, 12 Σεπτεμβρίου 2013

7:00 μ.μ.

Αίθουσα Α106, Κεντρικά Κτίρια

Πανεπιστήμιο Κύπροy

Το τέλος της αυτοκρατορικής λογικής, το τέλος της αυτοκρατορικής Κωνσταντινούπολης, 1919-1922

 

Το Τμημα Τουρκικων και Μεσανατολικων Σπουδων σας Προσκαλει

στη διαλεξη:

 

Το τέλος της αυτοκρατορικής λογικής, το τέλος της αυτοκρατορικής Κωνσταντινούπολης, 1919-1922

Ομιλήτρια:

*

Σία Αναγνωστοπούλου

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα

 

Σύντομο περιεχόμενο

Πολλά έχουν γραφτεί για το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κυρίως κατά την κρίσιμη περίοδο μεταξύ 1919-1922. Για τις εθνικές ιστοριογραφίες, τόσο την ελληνική όσο και την τουρκική, η περίοδος έχει αποτελέσει το πρόσφορο έδαφος για τη θεμελίωση των εθνικών αφηγήσεων, περί δράματος και καταστροφής στην πρώτη περίπτωση, περί αγώνων μέχρι εσχάτων του έθνους στη δεύτερη. Λίγη ωστόσο σημασία έχει δοθεί στις αλλαγές που υφίστανται μέχρι να καταρρεύσουν ολοσχερώς στους θεσμούς και την Πόλη που εξέφραζαν μια αυτοκρατορική λογική περί εξουσίας. Το πως αυτοί οι θεσμοί και η αυτοκρατορική πρωτεύουσα αντιμετωπίζουν αυτή τη βίαιη πλέον επαφή με την εθνική λογική περί εξουσίας, το πως αντιστέκονται ή αμύνονται απέναντι σε αυτή. Το παράδειγμα που θα χρησιμοποιήσω σε αυτή τη διάλεξη είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Θα προσπαθήσω να εντοπίσω τη διαδικασία μέσα από την οποία προσαρμόζεται στη νέα πραγματικότητα η οποία ορίζεται πλέον από τις αρχές Ουίλσων. Η "μάχη" που δίνει το Πατριαρχείο εκείνη την περίοδο αντανακλά τις μεταλλάξεις που υφίστανται οι αυτοκρατορικοί θεσμοί και μαζί τους η ίδια η Κωνσταντινούπολη.

Σύντομο βιογραφικό

Η Σία Αναγνωστοπούλου εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στην École des hautes études en sciences sociales (EHESS), στο Παρίσι (1993). Δίδαξε στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου (1995-2003) και σήμερα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Βοσπόρου, το Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης και το Πανεπιστήμιο Σορβόννης. Έχει δημοσιεύσει στα ελληνικά, στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα τουρκικά για θέματα που αφορούν την οθωμανική και τουρκική ιστορία, την ιστορία της αποικιοκρατίας και την ιστορία της Κύπρου.

 

Τρίτη, 10 Σεπτεμβρίου 2013

 7:30 μ.μ.

Αίθουσα A019, Κεντρικά Κτίρια

(Καλλιπόλεως)

Πανεπιστήμιο Κύπροy

Διάλεξη του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κύπρου

 

Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κύπρου

 Διαλέξεις Χειμερινού Εξαμήνου 2013/2014

«Το τέλος της αυτοκρατορικής λογικής, το τέλος της αυτοκρατορικής Κωνσταντινούπολης (1919-1922)»

Ομιλήτρια: Σία Αναγνωστοπούλου

Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2013

Αίθουσα Α019, Κεντρικά Κτίρια (Καλλιπόλεως) Πανεπιστημίου Κύπρου

Ώρα: 19:30

Διαστάσεις της ψηφοφορίας στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα

 

Το βασικό χαρακτηριστικό του πλαισίου μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκε η ψηφοφορία στα κατεχόμενα την 28^η Ιουλίου δεν ήταν οι γνωστές πτυχές του Κυπριακού που συνήθως γίνονται αντικείμενο αντιπαραθέσεων. Όμως το ευρύτερο πλαίσιο που περιβάλλει την τουρκοκυπριακή κάλπη συνιστά μέρος μιας σχετικά νέας κοινωνικο-οικονομικής πραγματικότητας, η οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρεάζει την εξέλιξη του Κυπριακού. Οι Τουρκοκύπριοι ψήφισαν με βασικό κριτήριο την πορεία του επιβαλλόμενου από την Άγκυρα μετασχηματισμού του ψευδοκράτους, αλλά και την ανάγκη της ίδιας της κοινότητας να επανακαθορίσει τις σχέσεις της με την Τουρκία.

Μια ήττα του Ερτογάν και ένα νέο πλαίσιο ρευστότητας στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα

Από το νέο τεύχος της Δέφτερης Ανάγνωσης

 

Τουρκοκυπριακές εκλογές: μια ήττα του Ερτογάν και ένα νέο πλαίσιο ρευστότητας με τρεις πρωταγωνιστές – Ρεπουμπλικανικό κόμμα, Σερντάρ, Έρογλου

Τελικά, όντως δεν του βγαίνουν οι τουρκοκυπριακές εκλογές του Ερτογάν. Και το 2010, φημολογείτο ότι ο κ. Ερτογάν και το κόμμα του είχαν προσπαθήσει να βοηθήσουν τον κ. Ταλάτ, αν και συνοδεύονταν από φήμες ότι υπόγεια στήριξε και τον Έρογλου. Αυτή τη φορά, η επένδυση του Ερτογάν ήταν πιο άμεση – από το 2011 είχε εμπλακεί σε μια αντιπαράθεση με τους τουρκοκύπριους, που οδήγησε σε κόντρα, όχι μόνο με τα συνδικάτα και την κουλτούρα της αριστεράς, αλλά και με τη δεξιά. Το τελευταίο διάστημα, η αντιπαράθεση εστιάστηκε στον έλεγχο του μέχρι πρόσφατα κυβερνώντος κόμματος εθνικής ενότητας. Οι διαμάχες στο συνέδριο, που οδήγησαν σε διάσπαση το κόμμα και τελικά σε εκλογές ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να πει κάποιος ότι ένα ποσοστό άνω των 70% απέρριψε τον επεμβατισμό του Ερτογάν. Και αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για σημαντικές διαρροές προς τα αριστερά από περιοχές με πληθυσμό από την Τουρκία, τότε υπάρχει και μια τάση κυπριοποιημένων εποίκων μεταναστών, που αντιδρά στις τούρκικες παρεμβάσεις.

Λίγες ώρες πριν την κάλπη: Η νέα κατάσταση ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους

 

Εξελίξεις στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα: Η νέα κατάσταση λίγες ώρες πριν την κάλπη

Μόνο μερικά 24ωρα πριν από την έναρξη της ψηφοφορίας στα κατεχόμενα είναι εφικτό να καταγραφούν ορισμένες τάσεις ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα και την κοινωνία, οι οποίες όχι μόνο θα επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα, αλλά ταυτόχρονα θα αναδείξουν ευρύτερες δυναμικές των επόμενων χρόνων. Οι πρόωρες εκλογές της 28^ης Ιουλίου στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, διεξάγονται υπό τη σκιά που δημιουργεί η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, η φθορά και η διάσπαση της τουρκοκυπριακής Δεξιάς, η αποτυχία κατάληξης στο Κυπριακό και επιπλέον η κρίση στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, η οποία δημιούργησε πολλαπλούς συνειρμούς ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους. Στο επίκεντρο της πολιτικής πραγματικότητας της κοινότητας βρίσκεται η κατάσταση έτσι όπως εξελίχθηκε ιδιαίτερα μετά το 2010 όταν πλέον αποφασίστηκε από την τουρκική και τουρκοκυπριακή ηγεσία ότι ο μετασχηματισμός των δομών θα έπρεπε να προχωρήσει με κάθε κόστος. Με λίγα λόγια, στις εκλογές της 28^ης Ιουλίου, ίσως για πρώτη φορά και με τόσο έντονο τρόπο το σημείο αναφοράς θα κινηθεί σε δύο πολύ σημαντικούς άξονες: Ο πρώτος είναι οι σχέσεις που διεκδικούν να έχουν οι Τουρκοκύπριοι με την Άγκυρα. Ο δεύτερος είναι το πώς αντιμετωπίζουν σε σχέση με την Άγκυρα τις δομές που επικράτησαν ανάμεσα τους ιδιαίτερα μετά το 1974. Επομένως η σημασία αυτής της ψηφοφορίας είναι μεγάλη για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.

Η «δύσκολη» ιστορία της καταστροφής στα Γαστριά

 

 

Τα χαράματα της 16^ης Ιουλίου 2013 πετρελαιοφόρο πλοίο μετέφερε ποσότητες πετρελαίου στη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα Γαστριά, η οποία ανήκει στην ιδιωτική εταιρεία AKSA. Από διαρροή στους αγωγούς του πλοίου, χύθηκαν στη θάλασσα περίπου 100 τόνοι πετρελαίου μέσα σε ένα δεκάλεπτο, ποσότητες οι οποίες φυσιολογικά έφτασαν και στην παραλία. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ζημιά είναι παραπάνω από τραγική: οι επιπτώσεις στο βυθό της θάλασσας θα διαρκέσουν πάνω από 20 χρόνια, ενώ τα επόμενα 2-3 χρόνια σοβαρές συνέπειες θα κλονίζουν το περιβάλλον ολόκληρης της περιοχής. Ήδη περίπου 5-6 χιλιόμετρα της παραλίας της περιοχής έχουν καταστραφεί και υπολογίζεται να χρειαστούν πάνω από δύο μήνες εργασίας για τον καθαρισμό της. Αυτά σε σχέση με την πρώτη και εύκολη ανάγνωση της πρόσφατης περιβαλλοντικής καταστροφής.

Το στάτους κβο, τα επικοινωνιακά και η δύσκολη πραγματικότητα

 

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

Μια κλασσική, κυρίαρχη ανάγνωση της Τουρκίας και ιδιαίτερα της πολιτικής που ακολουθεί στην Κύπρο, υπογραμμίζει εμφαντικά την προσπάθεια της Άγκυρας για διατήρηση του «στάτους κβο». Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει την πολιτική εκείνη που έχει ως στόχο της, τη διατήρηση της διχοτομικής κατάστασης στην Κύπρο έτσι όπως προέκυψε από την εισβολή του 1974. Αυτή ήταν και η αντίληψη που οδήγησε τελικά – μεταξύ άλλων – και στην ερμηνεία της αντιπαράθεσης της τουρκικής κυβέρνησης με τον Ραούφ Ντενκτάς την περίοδο 2002-2004 ως ένα «επικοινωνιακό τέχνασμα». Ως τέτοιο που ήταν φυσιολογικά οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι τελικά η Άγκυρα θα συμβιβαστεί με τον Ντενκτάς και θα τορπιλίσει τις διαπραγματεύσεις για το σχέδιο Ανάν.

Η «εισβολή» του πολιτικού Ισλάμ και του τουρκικού κεφαλαίου

ΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΣΗΜΕΡΑ

Η τουρκοκυπριακή κοινότητα βρίσκεται σε αναβρασμό εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής εξάρτησης από την Τουρκία. Η συνεχής παρουσία του τουρκικού στοιχείου, τόσο οικονομικά όσο και πολιτιστικά, έχει ως αποτέλεσμα τον κίνδυνο να χάνουν οι Τουρκοκύπριοι όλο και περισσότερο την ιστορική τους υπόσταση ως οντότητα.

Την κατάσταση που επικρατεί στην κατεχόμενη Κύπρο και τις πολιτικές της προεκτάσεις αναλύουν αποκλειστικά στην εφημερίδα «ΑΛΗΘΕΙΑ» ο ακαδημαϊκός κ. Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, μέλος του Συμβουλίου του τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου και ο τουρκολόγος κ. Νίκος Μούδουρος, συνεργάτης του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, για τουρκικά και τουρκοκυπριακά θέματα.

Οι "τραμπούκοι" Τούρκοι και ο Έρντογαν

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά αποτελέσματα των κινητοποιήσεων στην Τουρκία, ήταν μια νέα διαδικασία επαναπολιτικοποίησης όρων και ανανοηματοδότησης εννοιών που χρησιμοποίησε με ιδιαίτερα αυταρχικό τρόπο η ισλαμική ελίτ ενάντια στους διαδηλωτές. Η λέξη/έννοια που επικράτησε ως η πιο ολοκληρωμένη μορφή αυτής της "νέας" μορφής πολιτικοποίησης, νοηματοδότησης και αυτοκαθορισμού των διαδηλωτών ήταν η λέξη "çapulcu" (στα ελληνικά: τραμπούκος, πλατσικολόγος, άρπαγας), την οποία χρησιμοποίησε πολλές φορές ο Έρντογαν για να περιγράψει και να επικρίνει τους συμμετέχοντες στις κινητοποιήσεις. Η λέξη αυτή τελικά υιοθετήθηκε ακόμα και ως αγγλικό ρήμα (chapulling) για να περιγράψει την κινηματική δραστηριότητα στην Πλατεία Ταξίμ και στο Πάρκο Γκεζί, ενώ αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις ονομασίες που πήραν οι εθελοντικοί ραδιοσταθμοί και διαδικτυακά κανάλια που δημιούργησαν οι οργανώσεις κατάληψης του Γκεζί.

Η Πλατεία Τάξιμ και ο ισλαμικός "προτεσταντισμός"

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΣΤΙΣ 17 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

 

Τίτλος : Η πόλωση στην Τουρκία δεν πρόκειται να ξεπεραστεί εύκολα, εκτιμά στο ΚΥΠΕ ο Νίκος Μούδουρος

Η πόλωση μεταξύ του ισλαμικού πολιτικού χώρου και όλων όσοι έχουν αφετηρία την ιστορική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης δεν πρόκειται να ξεπεραστεί εύκολα πλέον, όποια και αν είναι η διάρκεια των κινητοποιήσεων, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο Νίκος Μούδουρος, τουρκολόγος, συνεργάτης του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, για τουρκικά και τουρκοκυπριακά θέματα.  

Τις πρώτες ημέρες έναρξης των συγκρούσεων στο πάρκο Γκεζί ο κ. Μούδουρος βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη και τώρα, δύο και πλέον εβδομάδες μετά εκτιμά ότι αν υπάρχει κάτι στο οποίο να μετουσιώνεται όλη αυτή η κινητοποίηση διαμαρτυρίας είναι η διεκδίκηση για ολοκλήρωση του εκδημοκρατισμού της Τουρκίας, επισημαίνοντας ότι ο κεντρικός κορμός των διαδηλώσεων τήρησε ξεκάθαρες αποστάσεις και από την προηγούμενη κεμαλική έκδοση της αυταρχικότητας.

Εξηγεί την «προτεσταντικού τύπου» ισλαμική ηθική και τη νέα επιχειρηματική ελίτ του κεφαλαίου της Ανατολίας που βρίσκεται τώρα στην εξουσία.   Σε πιο βαθμό η κρίση θα επηρεάσει το ΑΚΡ δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη, αναφέρει, σημειώνοντας πως για την επιρροή της στο Κυπριακό δεν διαφαίνεται στο παρόν στάδιο διαφοροποίηση των τουρκικών θέσεων κατά τα πρότυπα της περιόδου 2002-2004, αλλά θα πρέπει να εντοπίσουμε κάποιες νέες δυναμικές εντός της τ/κ κοινότητας, μια μεγάλη μερίδα της οποίας διεκδικεί την αλλαγή των σχέσεων της με την Τουρκία.  

Ακολουθεί ολοκληρωμένη η συνέντευξη:  

Δεν θέλω να είμαι ούτε «αναγιωτός», ούτε στρατιώτης της Τουρκίας…!

Από τις εκδηλώσεις συμπαράστασης των Τουρκοκυπρίων προς τους διαδηλωτές στην Τουρκία. Η επιγραφή είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική: "Τουρκία, όταν νευριάζεις γίνεσαι πολύ όμορφη!".

Μια συγκλονιστική φωνή διαμαρτυρίας ενός Τουρκοκύπριου

«Εάν ένας άνθρωπος είναι φασίστας, οπισθοδρομικός, συντηρητικός και δικτάτορας, είναι τέτοιος σε όλα τα θέματα. Ένας άνθρωπος που κουβαλά όλα αυτά τα επίθετα στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας, δεν μπορεί να περιγραφεί διαφορετικά για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Μπορεί όποιος θέλει να τον περιγράψει αλλιώς όμως θα είναι μια ρητορεία ανόητη, μια ρητορεία που προκαλεί γέλιο.

Τα όσα λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες είκοσι μέρες στην Τουρκία είναι μια ιστορική ευκαιρία για την Τουρκοκυπριακή πολιτική. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι δηλώσεις του τύπου ‘Ισότιμες σχέσεις μεταξύ ΤΔΒΚ και Τουρκίας’, ‘καλές σχέσεις χωρίς καβγάδες’, ‘ένα κράτος που να αυτοδιοικείται’, έχουν πλέον χάσει έδαφος. Βεβαίως ποτέ δεν υπήρξε βάση για τα προαναφερθέντα, αλλά ακόμα και αυτοί που τα λένε εδώ και χρόνια και ξεγελούν τους εαυτούς τους, έχασαν την ευκαιρία τους να χρησιμοποιούν τέτοια επιχειρήματα.

"Εξέγερση" στην πλατεία Τάξιμ: Ενάντια σε κάθε αυταρχικότητα

Συνέντευξη του Νίκου Μούδουρου στην εφημερίδα ΧΑΡΑΥΓΗ, 16 Ιουνίου 2013

Νίκη Κουλέρμου

Μετά από τρεις πενταετίες διακυβέρνησης από τον κ. Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) γιατί τόσες διαμαρτυρίες εναντίον του;

Αν κάποιος επιδιώξει να αξιολογήσει ολοκληρωμένα την πορεία του ΑΚΡ στην εξουσία και να αναλύσει την κοινωνική συμμαχία γύρω από το κυβερνών κόμμα, μια συμμαχία που συνέβαλε στην ιδεολογικο-πολιτική του ηγεμονία, τότε θα πρέπει να αναδείξει την ευρύτητα των κοινωνικών δυνάμεων που βρίσκονται πίσω από την ενίσχυση του ΑΚΡ, αλλά και τα όρια του τουρκικού νεοφιλελευθερισμού. Αρχικά, στα τέλη του 2002 και μέχρι το 2005 τουλάχιστον, το ΑΚΡ είχε προωθήσει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας ως το κυριότερο εργαλείο ηγεμονίας του. Είχε καταφέρει να προσαρμοστεί περισσότερο στο διεθνές περιβάλλον, να υιοθετήσει με ολοκληρωμένο τρόπο τα προγράμματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Τουρκία και να ενσωματώσει τις ισλαμικές του αναφορές στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο. Με αυτό τον τρόπο γύρω από τη χαρισματική προσωπικότητα του Έρντογαν και τις παραδοσιακές ισχυρές οργανωτικές δομές του Ισλάμ στη χώρα, το ΑΚΡ πέτυχε να δημιουργήσει μια ευρύτερη κοινωνική συμμαχία, η οποία με τη συμβολή της Ε.Ε θα λειτουργούσε ως ασπίδα νομιμοποίησης του κόμματος και άμυνας από τις εσωτερικές πιέσεις του κεμαλικού κατεστημένου.

Οι μαζικές κινητοποιήσεις στην Τουρκία - Ιστορικές Διαδρομές στον ΑΣΤΡΑ 92.8

 Εκπομπή 37η

11 Ιουνίου 2013

Ο τουρκολόγος Νίκος Μούδουρος και ο διεθνολόγος Πέτρος Ζαρούνας αναλύουν τις εξελίξεις στην Τουρκία και τις διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της χώρας.

Μια «ανατομία» του δρόμου στην Τουρκία

Οι μαζικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας στην Τουρκία απέκτησαν αμέσως διεθνές ενδιαφέρον. Τόσο το μέγεθος, η μαζικότητα των κινητοποιήσεων, όσο και η κοινωνική σύνθεση των διαδηλωτών, αλλά πολύ περισσότερο το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκαν, ήταν μερικοί από τους βασικούς παράγοντες που ώθησαν στο παγκόσμιο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη χώρα. Ενώ η εικόνα της Τουρκίας συνηγορούσε στην επικράτηση μιας πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας τέτοιας που ονομάστηκε το «θαύμα του Έρντογαν», ξαφνικά η πραγματικότητα ανέδειξε φυγόκεντρες δυναμικές, πολύπλοκες και δύσκολες στην κατανόηση τους.

Καθόλου τυχαία λοιπόν, οι αναλύσεις εντός και εκτός Τουρκίας μεταξύ άλλων συνεχίζουν να ασχολούνται με το εάν πρόκειται για «άνοιξη» στα πρότυπα της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, ή για ένα «κίνημα αγανακτισμένων» στα πρότυπα της Δύσης. Η πολυπλοκότητα της κατάστασης στην Τουρκία, μάλλον οδηγεί στην αναγκαιότητα ερμηνείας των διαδηλώσεων υπό το φακό άλλων γεωγραφικών περιοχών, κάτι που βεβαίως δεν συμβαίνει για πρώτη φορά. Όμως χωρίς να μειώνεται η σημασία του διεθνούς πλαισίου και των επιρροών του, το ετερόκλητο του πλήθους που διαμαρτύρεται, καθώς και ο τρόπος αντίδρασης της τουρκικής κυβέρνησης, είναι δεδομένα που προσφέρονται για να αναστοχαστούμε την Τουρκία, μέσα από το βαθύτερο ιδεολογικό περιεχόμενο των διεκδικήσεων που καταγράφονται στο δημόσιο χώρο και χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιούμε μόνο εργαλεία άλλων περιοχών. Ποιοι είναι τελικά αυτοί που αντιδρούν και τι ζητούν; Απαντώντας σε αυτό το ερώτημα, ίσως να οδηγηθούμε και σε πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα για ένα τουλάχιστον μέρος του «υπόλοιπου 50%» που δεν στηρίζει τον Έρντογαν.