Εκπαιδευτική Ημερίδα

To Γραφείο Συντονιστή Εκπαίδευσης της Ελληνικής Πρεσβείας Λονδίνου (Προϊσταμένη: κα. Βαρβάρα Καμπουρίδη) και η Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή (Επιθεωρήτρια-Προϊσταμένη: κα. Μαρία Π. Παπαλούκα) καλούν τους εκπαιδευτικούς της Ομογένειας να παρακολουθήσουν την Ημερίδα με θέμα:

 

«Περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης ΕΔΙΑΜΜΕ στην τάξη και την πράξη»

Ημερομηνία Ημερίδας: Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014

Τόπος: Αίθουσα Εκδηλώσεων Καθεδρικού Ναού Παναγίας, Wood Green, 22 Trinity Road, Λονδίνο N22 8LB, τηλ. 020 8888 2295, 020 8881 9362

Πρόγραμμα Ημερίδας

9.45 -10.00                    προσέλευση-εγγραφές

10.00 -10.10         Χαιρετισμοί

10.10-12.00                   Δέσποινα Βασαρμίδου, Δρ.  Παν. Κρήτης

 «Παιδαγωγικά χαρακτηριστικά του Ηλεκτρονικού Περιβάλλοντος-διδακτικές προτάσεις αξιοποίησης».

Εργαστήριο: υλοποίηση σεναρίων διδασκαλίας/διδακτικών προτάσεων από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς.

Ερωτήσεις-συζήτηση.

12.00-12.15                   Διάλειμμα

12.15-14.00                   Διονυσία Κοντογιάννη, Λέκτορας Παν. Κρήτης

«Παρουσίαση και εφαρμογές του παιδαγωγικού υλικού “Θέλεις να παίξουμε;” για παιδιά προσχολικής ηλικίας στη Διασπορά».

Περί του ιστορικού μυθιστορήματος

Το ιστορικό μυθιστόρημα έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της μνήμης του λαού και ανταποκρίνεται στην ανάγκη του κάθε ανθρώπου να πληροφορηθεί με εύκολο, ευχάριστο και εποικοδομητικό τρόπο το παρελθόν του έθνους του. Ο αξιόλογος συγγραφέας Άγγελος Τερζάκης γράφοντας  για το ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα, του οποίου υπήρξε εκ των σημαντικοτέρων εκπροσώπων, τονίζει ότι αυτό είναι η νεώτερη μορφή και η συνέχεια του αρχαίου έπους. Τα ηρωικά έπη του Ομήρου  και τα διδακτικά και θρησκευτικά έπη του Ησιόδου  δίδαξαν και γαλούχησαν γενιές Ελλήνων.

Για τη σχέση μεταξύ του ιστορικού και του λογοτεχνικού κειμένου παρατηρεί εύστοχα ο Ι. Συκουτρής: «Ο ιστορικός που θα πραγματευθή την εν Σαλαμίνι ναυμαχίαν, θα αναζητήση τους στρατηγικούς και πολιτικούς λόγους, που ωδήγησαν εις την ήτταν του περσικού στόλου: σφάλματα τακτικής, άγνοια του τόπου, ασυμφωνία μεταξύ του επιτελείου των Περσών, δυσκολίαι ανεφοδιασμού, έλλειψις ψυχικής ενότητος μεταξύ των περσικών δυνάμεων, προδοσία ίσως κ.λ.π. Ζήτημα είναι, αν θα μνημονεύση καν εν παρόδω, ότι οι Πέρσαι επυρπόλησαν και τους ναούς. Αλλ’ ο Αισχύλος παραμερίζει όλα αυτά και βλέπει εις την ήτταν των Περσών όχι ενοχήν ανδρών, αλλά θέλημα των αθανάτων. Εκείνοι συντρίβουν με χείρα κραταιάν την υπαρφίαλον δύναμιν βαρβάρων και ασεβών δεσποτών και εμψυχώνουν υπερανθρώπως τους ολιγάριθμους αλλά θεοσεβείς υπερασπιστάς της ελληνικής ελευθερίας, Και με την μεγαλειώδη αυτήν σύλληψιν παραγόντων λογικώς ασταθμήτων, αντιμετωπίζει ο Αισχύλος φιλοσοφικώτερα το ιστορικόν γεγονός, αφού προχωρεί, όπως ελέχθη, πέραν από την πραγματικότητα: προς την αλήθειαν». (Από την Εισαγωγή του Ι. Συκουτρή εις την «Ποιητικήν» του Αριστοτέλους, Εκδ. Ακαδημίας Αθηνών, Αριθμ. 2 - Ελληνικής Βιβλιοθήκης, Βιβλιοπ. «Εστίας», σελ. 75).

Μετά την Επανάσταση του 1821 εμφανίζεται το νεοελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα. Μεταξύ των πρώτων συγγραφέων ήσαν οι Α.Ρ. Ραγκαβής, με το «Χρονικόν του Μορέως» (1845),  Παύλος Καλλιγάς με τον «Θάνο Βλέκα» (1855-56),  Κων. Ράμφος με το έργο του «Αι τελευταίαι ημέραι του Αλή Πασά» (1862), ο Στέφανος Ξένος με «Την ηρωίδα της Ελληνικής Επαναστάσεως» (1867), ο Σπ. Ζαμπέλιος με τους «Κρητικούς Γάμους» (1871), και ο Δημ. Βικέλας με τον «Λουκή Λάρα» (1879).   Όπως γράφει  ο Θανάσης Πετσάλης - Διομήδης «η στροφή των νεοελλήνων πεζογράφων προς τη μυθιστορικοποίηση του ταραγμένου και περιπετειώδους παρελθόντος του Γένους είναι ένα ξαναγύρισμα στις ρίζες της φυλής, ένα σκύψιμο στην εθνική βρυσομάνα».

Σημειώνεται ότι την ιστορία του ο απλός λαός στην κάθε χώρα την έχει διδαχθεί μέσα από το ιστορικό μυθιστόρημα. Υπενθυμίζεται ότι οι εγγλέζοι γνωρίζουν την ιστορία του ιπποτικού τους μεσαίωνα από τα βιβλία του  Ουόλτερ Σκοτ (Ιβανόης, Ριχάρδος Λεοντόκαρδος, Κυρά της λίμνης). Οι Ρώσοι γνώρισαν τις μάχες κατά των στρατευμάτων του Ναπολέοντα από το «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι. Οι Γερμανοί τους προγόνους τους από το ομώνυμο έργο του Φράϊταγκ. Οι Γάλλοι την ιστορία επί Λουδοβίκου του ΙΓ΄ με τους «Τρεις σωματοφύλακες» και με το «Μετά από είκοσι έτη» του Αλεξάνδρου Δουμά πατέρα. Οι Ιταλοί τα δεινά που πέρασαν οι πρόγονοί τους υπό την ισπανική και, κατ΄ επέκταση, αυστριακή κυριαρχία από το έργο του Αλεσάντρο Μαντσόνι «Οι αρραβωνιασμένοι». Οι Αμερικανοί τα βάσανα των αφρικανών σκλάβων με την «Καλύβα του Μπάρμπα Θωμά», της Χάριετ Ελίζαμπεθ Στόου.

Στην Ελλάδα η παράδοση των συγγραφέων ιστορικού μυθιστορήματος συνεχίστηκε και κατά τον 20ό αιώνα και συνεχίζεται έως τις ημέρες μας. Ο Άγγελος Τερζάκης με την «Πριγκηπέσσα  Ιζαμπώ» ζωντανεύει τις περιπέτειες των Ελλήνων κατά τη Φραγκοκρατία. Ο Κ. Μπαστιάς με τον «Μηνά τον ρέμπελο» περιγράφει τα προεπαναστατικά χρόνια, και με τον «Παπουλάκο» τα μετεπαναστατικά, επί Όθωνα. Σημαντικότατα είναι τα ιστορικά μυθιστορήματα του Θανάση Πετσάλη Διομήδη, με πρώτο τους «Μαυρόλυκους», στο οποίο διατρέχει την εποποιία της εθνικής και θρησκευτικής επιβίωσης των Ελλήνων κατά την βασανιστική σκλαβιά της τουρκοκρατίας. Εξαιρετικά είναι τα βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα για τα βυζαντινά χρόνια («Για την Πατρίδα», «Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου») και για τους αγώνες των Ελλήνων για την απελευθέρωση της Μακεδονίας («Τα μυστικά του βάλτου»).

Για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας έγραψαν, μεταξύ των άλλων, οι Ηλίας Βενέζης,  Διδώ Σωτηρίου και Τάσος Αθανασιάδης και συνεχίζεται η έκδοση μυθιστορημάτων. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Η διατήρηση της μνήμης για τις αλησμόνητες πατρίδες είναι η απάντηση στον δεύτερο ξεριζωμό που επιχειρείται, αυτή τη φορά από Έλληνες. Κι αν η γενοκτονία των Ελλήνων από το 1914 έως το 1922 θεωρείται δικαίως γεγονός τραγικότερο της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, ο σημερινός ξεριζωμός  είναι χειρότερος, γιατί επιδιώκεται να συμβεί στις ψυχές μας. Η επιχείρηση λήθη στο παρελθόν έχει σκοπό να μας μετατρέψει σε λωτοφάγους, σε ανθρώπους χωρίς πατρίδα, χωρίς συνείδηση, χωρίς θρησκεία, χωρίς οικογένεια, χωρίς αρχές, χωρίς αξίες.

Το δράμα, το οποίο βίωσαν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας από το 1914 έως το 1922 και μετά, στην προσφυγιά, επέλεξα να το περιγράψω ως ιστορικό μυθιστόρημα, με τον τίτλο «Μέρες Αποκάλυψης στην Ιωνία» (Εκδ. Αρχονταρίκι). Αυτό μετά από τη συζήτηση που είχα με την σεβαστή και προσφιλή φίλη μου και εξαίρετη λογοτέχνιδα  Γαλάτεια Γρηγοριάδου - Σουρέλη. Αποδέχθηκα το επιχείρημά της, ότι η λογοτεχνία «έχει τη δύναμη και το εθνικό χρέος να μορφοποιεί την ιστορική ύλη με τα δικά της μέσα και στη συνέχεια να την διοχετεύει στο λαό ευκολότερα και αποδοτικότερα». Πείστηκα επίσης ότι το μυθιστόρημα διαβάζεται ευκολότερα από μια μελέτη.  Όπως έγραψε ο αείμνηστος ιστορικός Τάσος Γριτσόπουλος, ο αναγνώστης του «ψυχαγωγούμενος και τερπόμενος αισθητικώς δια της τέχνης συγχρόνως μανθάνει την Ιστορία».

Με το ιστορικό μυθιστόρημα για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας βοηθάμε να μην ξεχάσουμε και να μην μαραθούμε ως Έθνος. Ο αείμνηστος καθηγητής Βασ. Ν. Τατάκης έγραψε: «Η ζωντανή αγάπη ύψωσε τις πατρίδες των προσφύγων σε ιδανικά, σε αψεγάδιαστα πρότυπα, που ωθούν τον καθένα να τις τιμήσει, με τη δράση του, να μην φανεί κατώτερός τους, να τις κρατήσει στη ζωή… Έτσι ο πόνος για την Πατρίδα που χάθηκε γίνεται δημιουργικός. Χάθηκαν όμως αλήθεια οι Πατρίδες; Όχι! Γιατί ό,τι αγαπάμε δεν πεθαίνει».

Γιώργου  Ν. Παπαθανασόπουλου

Αμφίπολη

…καθημερινές ανακαλύψεις στην μακεδονική ανασκαφή

Το τελευταίο διάστημα βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με νέα και ειδήσεις σχετικά με την ανασκαφή της Αμφίπολης. Όλοι οι Έλληνες αλλά και αλλοδαποί αρχαιολόγοι, ιστορικοί και γενικά ο απλός κόσμος περιμένει με αγωνία τις αποκαλύψεις σχετικά με την ταυτότητα του μνημείου, αφού οι επιστήμονες αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν την λέξη «ταφικός» ακόμα.

Τι έχει έως τώρα ανακαλυφθεί στην Αμφίπολη; Δύο σφίγγες από μάρμαρο Θάσου, δύο ιωνικά επίκρανα στους παραστάδες της θύρας, μαρμάρινοι τοίχοι στον προθάλαμο, βοτσαλωτό δάπεδο με γεωμετρικά σχέδια και δύο Καρυάτιδες. Οι τελευταίες ανακαλύφθηκαν μόλις στις 6 Σεπτεμβρίου και έκτοτε οι φωτογραφίες τους κάνουν τον γύρο της γης και έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον όλων των αρχαιολόγων, αφού θεωρούνται εξαιρετικής ποιότητας.

Ποιος είναι ο μυστηριώδης ένοικος του τάφου; Οι επιστήμονες μπορούν να κάνουν μόνο υποθέσεις προς το παρόν. Ο γνωστός ακαδημαϊκός και καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας Μιχάλης Τιβέριος ανέλυσε πρόσφατα τις σκέψεις του στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ». Σύμφωνα λοιπόν με τον Τιβέριο: «Δεν αποκλείει την εκδοχή οι ένοικοι των τάφων να είναι η σύζυγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ρωξάνη και ο υιός του Αλέξανδρος ο Δ΄, επειδή και οι δύο δολοφονήθηκαν στην Αμφίπολη από τον Κάσσανδρο. Φυσικά δεν θα κατασκεύαζε ο ίδιος ο Κάσσανδρος ένα μεγαλειώδες μνημείο για τα θύματά του, αλλά ο Κάσσανδρος πέθανε το 294 π.Χ. και τον διαδέχτηκε στον θρόνο της Μακεδονίας ο Δημήτριος ο Πολιορκητής. Ο τελευταίος προκειμένου να περιβάλει με κύρος τον θρόνο του και για να αποκαταστήσει και την τάξη θα μπορούσε να είχε ξεθάψει τις σορούς και να είχε αποφασίσει την ανέγερση του μνημείου.»

Ο Τιβέριος θεωρεί απίθανο το ενδεχόμενο να είναι ο τάφος της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδας και εξηγεί την σκέψη του: «Η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου λιθοβολήθηκε στην Πύδνα. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής θα μπορούσε κάλλιστα να οργανώσει και για αυτήν μια μεγαλόπρεπη ταφή, αλλά γενικά στην Αμφίπολη δεν γίνονταν βασιλικές ταφές. Ο Αλέξανδρος ο Δ΄ και η Ρωξάνη είναι η εξαίρεση επειδή δολοφονήθηκαν στην Αμφίπολη. Στην περίπτωση της Ολυμπιάδας η ταφή λογικά θα γινόταν στις Αιγές.». Ο Τιβέριος επίσης θεωρεί απίθανο το ενδεχόμενο ο τάφος να ανήκει στον πατέρα του Δημητρίου του Πολιορκητή και επιφανή στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Αντίγονο τον Μονόφθαλμο, επειδή: «ο Αντίγονος σκοτώθηκε στην μάχη στην Ιψό της Φρυγίας και έτυχε εκεί βασιλικής ταφής. Ακόμα και αν μεταφέρονταν τα οστά του στην Μακεδονία δεν θα επέλεγαν την Αμφίπολη με την οποία ο Αντίγονος δεν είχε καμία σχέση.»

Ο Αιγυπτιολόγος Άντριου Τσαγκ, ο οποίος έχει γράψει το βιβλίο «Ο χαμένος τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου», δήλωσε στο Discovery ότι ο τάφος ανήκει είτε στην Ολυμπιάδα είτε στην Ρωξάνη είτε και στις δύο μαζί, με το επιχείρημα ότι: «οι ροζέτες που βλέπουμε στην Αμφίπολη είναι παρόμοιες με εκείνες στην χρυσή λάρνακα του Φιλίππου του Β΄, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στην Βεργίνα.»

Αρκετοί ερευνητές θεωρούν ότι ο τάφος ανήκει στον Νέαρχο, επικεφαλή του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά την διάρκεια της εκστρατείας του στην Ασία. Το επιχείρημα υπέρ αυτής της άποψης είναι η ύπαρξη του λέοντος στο μνημείο. Ο λέοντας αποτελούσε σύμβολο πολεμικής ανδρείας, ταιριαστό σύμβολο για έναν επιφανή στρατιωτικό.

Πρέπει να κάνουμε υπομονή, οι ανασκαφές καθώς και τα ευρήματα και τα αντίστοιχα ασφαλή συμπεράσματα μπορεί να διαρκέσουν χρόνια. Ένα είναι σίγουρο: το μνημείο της Αμφίπολης πρόκειται για ένα μεγαλειώδες μνημείο και σε έκταση και σε ποιότητα. Ας ελπίσουμε ότι η ελληνική πολιτεία θα το προστατεύσει (ήδη έχει γίνει σχετική αίτηση για να συμπεριληφθεί στα προστατευόμενα μνημεία της Unesco) και ότι οι Έλληνες θα το αγαπήσουν με τον μοναδικό τρόπο που αγαπά κανείς μια πολιτιστική κληρονομιά: επισκεπτόμενός την μαζί με τα παιδιά του.    

Eύη Ρούτουλα

Ἐπιστροφές...

«Στὸ σπίτι μου τὸ πατρικὸ ἐγύρισα μιὰ μέρα

Καὶ τὄβρα ὄπως τἄφησα μισεύοντας παιδί.

..................................................................

Μονάχα πὼς μέσα στὴ μικρὴ κι ἔρμη κάμαρά μου

ἡ σκόνη κάθουνταν πυκνὴ ἀπάνω στὰ βιβλία

καὶ πού, σὰν μπῆκα, τρίξανε βαρειὰ τὰ βήματά μου

ξυπνώντας τὴν πολύχρονη, θανατερὴ ἡσυχία...»

( Κ. Οὐράνης)

Αὐτὲς οἱ ὧρες τοῦ βροχεροῦ φθινοπώρου μὲ τὸ πυκνό τους νόημα γίνονται ἡ ἀφορμὴ ν᾿ ἀναχαράζει μέσα μου μιὰ περίεργη νοσταλγία χρόνων παλιῶν. Χρόνων, στὰ ὁποῖα χωνεύτηκαν πρόσωπα καὶ γεγονότα, χῶροι καὶ δρόμοι, ἀσχολίες καὶ μυρωδιές, ποὺ τότε δὲν εἴχανε γιὰ μᾶς καμμιὰ σημασία. Ἀντίθετα, σήμερα, ποὺ ἐκεῖνα εἶναι φευγᾶτα πιὰ καὶ δὲν ξανάρχονται, καταλαβαίνουμε πόσο πολύτιμα ἦσαν καὶ ἀξεπέραστα. Καὶ μαζὶ μὲ ὅλ᾿ αὐτὰ καὶ τὸ πατρικὸ τὸ σπίτι, στὸ ὁποῖο καὶ ἐπανέρχομαι, αὐτὴ τὴ φορὰ μὲ ἀφορμὴ τοὺς στίχους τοῦ Κώστα Οὐράνη. Γιατὶ αὐτὴ τὴ θανατερὴ ἡσυχία στὶς σκονισμένες κάμαρες νοιώθω κάθε φορὰ ποὺ θὰ τὸ ἐπισκεφτῶ, κλειστὸ κι ἔρημο καθὼς εἶναι ἀπὸ τὸν Αὔγουστο τοῦ 2012, τότε δηλαδὴ ποὺ τὸ ἄφησε ἡ τελευταία ζωντανὴ ὕπαρξη: ἡ Μάνα.

Τώρα πιὰ δὲν θὰ μοσχοβολήσει ὁ καφὲς τὸ πρωΐ, τὸ καψαλισμένο ψωμὶ τὸ μεσημέρι καὶ τὸ τσάι τοῦ βουνοῦ τὸ βράδυ. Μήτε φωτίζεται τὸ παράθυρο κατὰ τὸ δρόμο, μόνο τὰ κάδρα μὲ τὰ κρυσταλλωμένα πρόσωπα ἀπομένουν νὰ κοιτάζουν μὲ τ᾿ ἄδεια τους τὰ μάτια τὴν κλειστὴ τὴ θύρα, τὸ κουρτινάκι ποὺ ἔγειρε, τὸ ἀνθοδοχεῖο δίχως λουλούδια, τὸ τραπέζι χωρὶς τὸ δίσκο μὲ τὸ κέρασμα...

Ναί, στὰ λίγα βιβλία ποὺ ἀπόμειναν ἀπὸ τὰ μαθητικὰ τὰ χρόνια ἔχει σταθεῖ μπόλικη σκόνη, ἀλλὰ καὶ σταλαγμοὶ ἀπὸ δάκρυα, ποὺ μοιάζουν μὲ ἕνα περίεργο ράντισμα ἀπὸ ἁγίασμα... Τὸ ἁγίασμα τῆς ψυχῆς ποὺ καθὼς τὰ σιμώνει τὰ πασπαλίζει μὲ σταλαγμοὺς δακρύων, ἱερῶν δακρύων, ὄχι τόσο γιὰ τὰ χρόνια ποὺ πέρασαν ἤ τὴ σκόνη ποὺ τὰ ἔντυσε, μόνο γιὰ τὴν εὐγνωμοσύνη πρὸς αὐτὰ ποὺ ἀπόμειναν, μετὰ τὶς ζωντανὲς φωνές, οἱ μυστικὲς φωνὲς ποὺ συντροφεύουν τὸ σπίτι καὶ μιὰ ἄλλη γλώσσα, μυστικὴ γλώσσα ποῦ μιλοῦν καὶ ξυπνοῦν μέρες καὶ πρόσωπα περασμένα, χτεσινά. Ὡστόσο, ποτὲ λησμονημένα...

Ὁμως μπορεῖ καὶ νὰ ἐπανέλθω στὸ θέμα... Γιατὶ κάτι τέτοια γραφτὰ δὲν τελειώνουν ποτέ.

π. Κων. Ν. Καλλιανός