Παρουσίαση Βιβλίου Δουμά

 

Η Βασιλική Β. Παππά προτείνει...

 

Αλέξανδρος Δουμάς, Οι Κορσικανοί αδελφοί
Σελίδες: 272, ISBN: 978-960-229-384-3, Εκδόσεις Ερατώ
 
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ερατώ το βιβλίο του σημαντικού Γάλλου συγγραφέα Αλέξανδρου Δουμά «Οι Κορσικανοί αδελφοί». Αν και δίδυμοι οι Κορσικανοί αδελφοί, Λυσιέν και Λουί, με μια εκπληκτική ομοιότητα στην εμφάνισή τους, διαφέρουν στον τρόπο ζωής τους. Ο σκληροτράχηλος Λυσιέν ζει με βάση την παράδοση και τις ηθικές αξίες της κλειστής κοινωνίας της Κορσικής, ζει στον τόπο όπου γεννήθηκε μαζί με την μητέρα του, ενώ ο Λουί συνεπαρμένος από τη διανόηση, τη λάμψη που εκπέμπει μια καριέρα νομικού και την κοινωνική ζωή της πρωτεύουσας, ζει στο Παρίσι, προσπαθώντας να διατηρήσει όμως στην ψυχή του τις αξίες του τόπου του.
 
Εν τούτοις, παρά τις διαφορές στα ενδιαφέροντά τους, οι δύο αδελφοί μένουν ενωμένοι με ισχυρούς δεσμούς τηλεπάθειας, ένα στοιχείο που, κατά μυστηριώδη τρόπο υπάρχει στην οικογένεια τους, εδώ και πολλές γενιές. Αναθρεμμένοι με τα ιδανικά της Κορσικής, οι δύο δίδυμοι αδελφοί νοσταλγούν τις υψηλές ιπποτικές αρετές του παρελθόντος και τους κανόνες της ανδρικής τιμής.
 
Το μυθιστόρημα «Οι Κορσικανοί αδελφοί», έχοντας γίνει το θέμα πολλών κινηματογραφικών ταινιών, αρχίζει με την ήρεμη περιγραφή ταξιδιωτικών εντυπώσεων για να καταλήξει σε μια μεγάλη τραγωδία.
 
Ο Αλέξανδρος Δουμάς, γάλλος μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας γεννήθηκε στο Παρίσι το 1824. Ήταν νόθος γιος του Αλέξανδρου Δουμά (πατέρα), γεγονός που επέδρασε σημαντικά στην προσωπικότητα και στο συγγραφικό του έργο. Τα έργα του διακήρυτταν την αντίθεσή του απέναντι στη ρομαντική ηθική, στις συνήθειες των πλουσίων και στον αστικό συντηρητισμό. Έγινε γνωστός από το πρώτο του μυθιστόρημα, Η κυρία με τις καμέλιες (1848), που είχε αυτοβιογραφική αφετηρία. Το μυθιστόρημα αυτό διασκεύασε ο ίδιος σε θεατρικό έργο (1852), το οποίο θριάμβευσε στις θεατρικές σκηνές. Το έργο διακρίνεται από μία αναλογία ρομαντικών και ρεαλιστικών στοιχείων, που συντείνουν σε ένα υψηλό δραματικό αποτέλεσμα. Στην Κυρία με τις καμέλιες βασίστηκε αργότερα η όπερα του Βέρντι Λα Τραβιάτα. Ακολούθησαν τα βιβλία του, Ο ημίκοσμος (1855), Ο νόθος (1858), Ο άσωτος πατέρας (1859)  και ο Φίλος των γυναικών (1864), όπου εμβαθύνει περισσότερο στην ψυχολογική διερεύνηση των προσώπων, κυρίως των γυναικών. Από τα μεταγενέστερα έργα του αξιόλογα είναι Η ξένη (1676) και Φρανσιγιόν (1887).

Νέος... Ξενόπουλος

 
Η Βασιλική Β. Παππά προτείνει...
 
Επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Ψυχογιός» τα βιβλία του Γρηγόρη Ξενόπουλου «Ο Ποπολάρος» και το «Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας». Ο Ξενόπουλος είναι ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες συγγραφείς. Πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός και δημοσιογράφος. Το έργο του κατέχει ξεχωριστή θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία, καθώς επεξεργάστηκε, σε μια πρώιμη για τα ελληνικά γράμματα εποχή, ρεαλιστικά στοιχεία του αστικού βίου. Ένα σημαντικό μέρος του πεζογραφικού του έργου είναι εμπνευσμένο από τη ζωή και την κοινωνική ιστορία της Ζακύνθου.
 

Τα θεατρικά του έργα όπως μεταξύ αυτών «Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας», αν και γράφτηκε το 1904 παίζονται έως σήμερα, χάρη στον έντεχνο και ζωντανό διάλογό τους και τη γνώση της σκηνικής οικονομίας.

 
Ο Ξενόπουλος αποκαλύπτει με την ηθογραφία του ένα σημαντικό μέρος των συγκρούσεων και των εσωτερικών αντιφάσεων ενός νεοδημιούργητου αστικού κόσμου. Χρησιμοποιώντας μια γλώσσα γλαφυρή, απλή, ρέουσα γίνεται αρεστός στο κοινό, του οποίου όξυνε έτσι ευεργετικά τα κοινωνικά κριτήρια.

«Κάπου στην Κύπρο...»

 
Η Βάσω Παππά προτείνει...
 

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ερατώ το νέο βιβλίο του Παντελή Βουτουρή «Κάπου στην Κύπρο, στον νομό Πρεβέζης… Εισαγωγή στην ποιητική του Κώστα Μόντη». Μέχρι το 1954, το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του, ο Κώστας Μόντης, ο μεγαλύτερος Κύπριος ποιητής, εκδίδει τρεις ποιητικές συλλογές. Τούτη η περίοδος των πρώτων είκοσι δημιουργικών του χρόνων, χαρακτηρίζεται από τη συστροφή, την ανασφάλεια και την καταβύθιση στα επαγγελματικά, βιοτικά και οικογενειακά προβλήματα. Κανένα του ποίημα αυτής της περιόδου η οποία κυοφορεί τον ένοπλο αγώνα του 1955–1959 δεν υποδηλώνει το κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα της αποικιοκρατούμενης Κύπρου και γενικότερα δεν διακρίνεται πουθενά καμιά διάθεση για ρήξη. Θα πρέπει να φτάσουμε στα 1958, για να εκδηλωθεί αυτή η διάθεση. Στις «Στιγμές», την πρώτη συλλογή που εκδίδεται στα χρόνια του Αγώνα, την ώρα που στα διπλωματικά παρασκήνια προετοιμάζεται η συνθηκολόγηση, τα ιδιωτικά αδιέξοδα εγγράφονται στα συλλογικά και η ποίηση του Μόντη αποκτά το πολιτικό έρμα που της έλειπε. Μερικά χρόνια αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, καθώς δοκιμάζεται ο ανθρωπισμός του μπροστά στα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα (τον εμφύλιο, την πείνα και τον θάνατο χιλιάδων παιδιών στην Μπιάφρα, τον πόλεμο του Βιετνάμ, την εισβολή των Ρώσων στην Τσεχοσλοβακία) ο πολιτικός ορίζοντας του έργου του διευρύνεται και προσλαμβάνει οικουμενικές πλέον διαστάσεις. Διαγράφονται με αυτό τον τρόπο, ξεκάθαρα, τρεις αλληλένδετες και επικαλυπτόμενες ισοτοπίες (προσωπική, συλλογική, οικουμενική) οι οποίες αναλογούν σε ισάριθμες εννοιακές περιοχές ή θεματικούς κύκλους (εγώ, εμείς, όλοι). Αυτό είναι το σχήμα της ποιητικής του Μόντη το οποίο προτείνεται και αναπτύσσεται στα τρία μέρη αυτού του βιβλίου. Συγχρόνως στον θεματικό πυρήνα των τριών ισοτοπιών συσπειρώνονται πολλές παιδικές. Έχουμε, κατά συνέπεια, να κάνουμε με έναν αυτοβιογραφούμενο ποιητή ο οποίος μετουσιώνει σε όλη την έκταση του έργου του, μνημονικές εικόνες της μητέρας του Καλομοίρας, του πατέρα του Θεόδουλου, του αδελφού του Γιώργου, του αδελφού του Νίκου, της αδελφής του Ελέγκως και της αδελφής του Χρυστάλλας (για την τραγική ιστορία της οικογένειας με τους αλλεπάλληλους θανάτους, γίνεται λόγος σε διάφορα σημεία του βιβλίου). Τούτες οι μνήμες μορφώνονται ποιητικά, κατασταλάζουν και συστήνουν σταθερούς θεματικούς τόπους της ποιητικής του οι οποίοι εξετάζονται διεξοδικά στα οικεία κεφάλαια: (α) το σύνδρομο της Πρέβεζας, (β) το οδυνηρό θέμα του μισθοφόρου πατέρα, (γ) η τραυματική μνήμη της ετοιμοθάνατης μητέρας, έγκλειστης σε ένα δωμάτιο μακριά από τον δωδεκάχρονο τότε Κώστα Μόντη, (δ) ο ποιητικός «ετερόκοσμος» της έρημης χώρας.
 
Ο Παντελής Βουτουρής είναι Ομότιμος Kαθηγητής της Nεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Kύπρου, Διευθυντής του Νεοελληνικού Σπουδαστηρίου Πετρώνδα του Πανεπιστημίου Κύπρου, και πρόεδρος του Δ.Σ. του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου. Σπούδασε Μεσαιωνική και Nεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δίδαξε Νεοελληνική Φιλολογία στις Φιλοσοφικές Σχολές των Πανεπιστημίων Kρήτης και Kύπρου. Δίδαξε επίσης, ως Επισκέπτης Καθηγητής, στο King΄s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, στην Ακαδημία της Βαρκελώνης, στο Κέντρο Βυζαντινών Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γρανάδας και στο Τμήμα Ελληνικής και Λατινικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Pώμης La Sapienza. Εξέδωσε 13 βιβλία και δημοσίευσε περισσότερες από εκατό μελέτες για τη λογοτεχνία, την κριτική και την ιστορία των ιδεών. Το βιβλίο του «Ιδέες της σκληρότητας και της καλοσύνης. Εθνικισμός, σοσιαλισμός, ρατσισμός (1897-1922)», εκδόσεις Καστανιώτη 2017, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο δοκιμίου του Αναγνώστη και το πρώτο Κρατικό Βραβείο της Κύπρου. Πιο πρόσφατο βιβλίο του: «Κάπου στην Κύπρο, στον νομό Πρεβέζης... Εισαγωγή στην ποιητική του Κώστα Μόντη», εκδόσεις Ερατώ, 2024.

Παραμύθια

 
Η Βάσω Παππά προτείνει...
 
Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ρήσος το παιδικό βιβλίο του Μιχάλη Μηνιώτη «Τα παραμύθια του μπαμπά». Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο βιβλίο με τέσσερα παραμύθια. «Οι νεράιδες του σκοταδιού», όπου ο συγγραφέας προσπαθεί να εξηγήσει τη χρησιμότητα της νύχτας ώστε τα παιδιά να μην φοβούνται το σκοτάδι, «Ο Φώτης και η νεράιδα του δάσους», ένα παραμύθι με χιούμορ, για ένα παιδάκι που είχε αδυναμία στις σοκολάτες, «Το “σοφό” προβατάκι», σ’ αυτό το ζητούμενο είναι η κατανόηση της φύσης. Οι λύκοι δεν είναι κακοί, απλά η φύση τούς οδηγεί να έχουν αυτή την συμπεριφορά και τέλος το παραμύθι «Οι χρυσές μηλιές». Σε αυτό το παραμύθι ο περιβολάρης δεν κάνει σωστά την δουλειά του, αφού αντί να περιποιείται το περιβόλι το παραμελεί, λόγω της απληστίας του για τα χρυσά μήλα!
 

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου ο συγγραφέας αναφέρει: «Απ’ όταν γεννήθηκαν οι κόρες μου θέλησα να τους πω πράγματα που είχα στο μυαλό μου. Ο καλύτερος τρόπος για να πεις τις σκέψεις σου στα παιδιά είναι τα παραμύθια. Έτσι λοιπόν έγινα ο Παραμυθατζής τους. Αυτός δηλαδή που πριν κοιμηθούν τους έλεγε παραμύθια (δικά μου παραμύθια). Σ’ εκείνες έμοιαζαν να τους αρέσουν και σκέφτηκα γιατί να μην μάθουν αυτές τις ιστορίες και άλλα παιδιά;»

Ο Μιχάλης Μηνιώτης γεννήθηκε στον Πειραιά. Κατάγεται από τη Μικρά Ασία και τη Χίο και είναι Πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού. Είναι πατέρας δύο κοριτσιών κι αυτό του έδωσε το κίνητρο να ασχοληθεί με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων. Πιστεύει πως η γονική στοργή και η αγάπη δίνουν έμπνευση και ομορφιά για να συνθέσουν ένα ευαίσθητο παραμύθι.

Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

 

H Χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και η επενέργειά τους στην καθημερινή μας ζωή

 

Το φαινόμενο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, φαίνεται πως έχει ήδη ξεπεράσει την παροδική διάσταση μιας μόδας και τείνει να παγιωθεί σαν ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο βρίσκεται ακόμα σε φάση εξέλιξης. Όπως κάθε πρωτόγνωρο κοινωνικό φαινόμενο, με προεκτάσεις οικονομικές, πολιτικές, προσωπικές, η ηλεκτρονική κοινωνική δικτύωση εγείρει ανησυχίες, απορίες, διλήμματα και για τον λόγο αυτό έχει γίνει αντικείμενο έντονης παρατήρησης και συζήτησης από την Επιστημονική Κοινότητα.
 
Με τον όρο Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αναφερόμαστε στα μέσα που χρησιμοποιούνται για την κοινωνική αλληλεπίδραση, και μας παρέχουν τεχνικές δυνατότητες έκδοσης και δημοσίευσης. Στόχος τους είναι η επικοινωνία και η ενεργοποίηση του ευρύτερου κοινωνικού  διαλόγου. Τo 1971, εστάλη το πρώτο e-mail. Έκτοτε, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κατακλύσει τον κόσμο. Καθημερινά ακούμε να γίνεται λόγος από ανθρώπους γύρω μας για νέα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης που εμφανίζονται καθημερινά. Μπορεί να είναι κάποιο Messenger app, όπως το Viber, ή κάποιο Κοινωνικό Δίκτυο, όπως το Pinterest. Σήμερα χρησιμοποιούνται από 1 στους 4 ανθρώπους παγκοσμίως, με μόνο το Facebook να απαριθμεί πάνω από 1.4 δισεκατομμύρια χρήστες. Σύμφωνα με μια έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που πραγματοποιήθηκε το 2014, υπάρχει αυξητική τάση στη χρήση όλων των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης ακόμη και στη χώρα μας, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
           
Στα περισσότερα κοινωνικά δίκτυα οι χρήστες δεν αναζητούν νέα άτομα ή να δικτυωθούν, αλλά επιδιώκουν να διατηρούν επαφή με τις ήδη υπάρχουσες ομάδες φίλων και γνωριμιών, αν και με το λογισμικό του Facebook μπορεί κανείς να βρει εύκολα κοινούς φίλους. Από έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα το διάστημα από τις 6 Νοεμβρίου του 2011 έως τις 28 Απριλίου του 2012 καταδεικνύεται ότι οι Έλληνες συνδέονται σ’ αυτό κατά μέσο όρο 219 λεπτά ημερησίως. Πιο συγκεκριμένα το 74,9% των συμμετεχόντων κοιτάζουν τη σελίδα τους καθημερινά, κατά μέσο όρο 5 φορές (4,9) τη μέρα, και περίπου το 30% από αυτούς είναι συνδεδεμένοι με το εν λόγω μέσο για περισσότερες από 3 ώρες ημερησίως. Παρόλο που η επικοινωνία αναδεικνύεται σε σημαντικό κίνητρο για τους χρήστες, εντούτοις περιορίζεται στο στενό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, γεγονός που καταδεικνύει ότι τα κίνητρα των χρηστών περιορίζονται στη διατήρηση των παρελθοντικών σχέσεων. H προβολή και των πιο προσωπικών στιγμών θεωρείται γεγονός αυτονόητο.  Η «τέλεια» ομορφιά, οι πολυτελείς διακοπές, το ακριβό αυτοκίνητο, όλα γίνονται αναρτήσεις σε ένα προφίλ με σκοπό την πρόκληση εντυπωσιασμού και τη συγκέντρωση like. Οι πολύχρωμες καρδούλες, τα θαυμαστικά, τα σχόλια τρέφουν πια την ανθρώπινη ματαιοδοξία και την έμφυτη ανάγκη για προσοχή και αποδοχή.
 
Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης με το πλήθος δυνατοτήτων που προσφέρουν στους χρήστες έχουν αλλάξει δραστικά την έννοια της επικοινωνίας στη σύγχρονη εποχή, επηρεάζοντας σημαντικά, όχι μόνο τις διαπροσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις, αλλά ακόμη και τις διακρατικές, αφού έχουν ενταχθεί πια στους τρόπους άσκησης της διπλωματίας. Όπως είναι φυσικό η επίδραση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης μελετάται ήδη εδώ και αρκετά χρόνια με μεγαλύτερη έμφαση να δίδεται στο Facebook[1] διότι ενσωματώνει μια ποικιλία επιστημονικών ευρημάτων σχετικών με την κοινωνική ωφελιμότητα των νέων τεχνολογιών και κυρίως των ψηφιακών και διαδικτυακών εφαρμογών.
 
Σύμφωνα και πάλι με την έρευνα του πανεπιστημίου Αιγαίου έχει παρατηρηθεί ότι οι ηλικίες 15-55 ετών είναι αυτές που χρησιμοποιούν κατά κόρον τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης σε ποσοστό που αγγίζει το 71% με τα ποσοστά να κυμαίνονται σε αρκετά υψηλές τιμές ακόμα και στις μεγαλύτερες ηλικίες, γεγονός που μαρτυρά ότι οι διαπροσωπικές σχέσεις έχουν περάσει πλέον σε ένα νέο επίπεδο και η προθυμία μας να ‘’ξεμπροστιάζουμε’’ κάθε τι ιδιωτικό και προσωπικό χωρίς κανείς να μας υποχρεώνει έχει γίνει πια κάτι παραπάνω από αυτονόητο, σε μια εποχή που η προστασία της προσωπικής μας ζωής φαντάζει ως το υπέρτατο.
 
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες:
 
-          στα social networking. Σ’ αυτή την κατηγορία υπάγεται το Facebook, το Twitter κ.ά όπου δίδεται η δυνατότητα αλληλεπίδρασης με φίλους, σχολιασμού και έκφρασης απόψεων.
 
-          στα conversation apps. Εδώ ανήκει το skype, το Oovoo και άλλες υπηρεσίες που εστιάζουν στην επικοινωνία μέσω βιντεοκλήσεων.
 
-          στο video. Eδώ υπάγεται το youtube και άλλα συναφή web sites όπου οι χρήστες έχουν την δυνατότητα ανταλλαγής φωτογραφιών και video αλλά και σχολιασμού σ’ αυτά.
 
Η εντυπωσιακή δημοτικότητα των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης τα τελευταία χρόνια Facebook, Twitter, Instagram, Flickr, My Space έχει οδηγήσει σε μια πιο διεξοδική και ενδελεχή εξέταση των επιπτώσεων της χρήσης τους στην ψυχολογία των ατόμων.Το Facebook, αποτελεί την κορυφαία σελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Η «επανάστασή» του έχει γίνει αντικείμενο ενδιαφέροντος για την επιστημονική κοινότητα, κυρίως όσον αφορά τις επιπτώσεις της χρήσης του στην ψυχολογία των ανθρώπων και τους λόγους που το χρησιμοποιούν. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης παρέχουν τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης μεταξύ ατόμων μέσω διαδικτυακών υπηρεσιών που επιτρέπουν στους χρήστες τη δημιουργία ατομικών προφίλ, την επικοινωνία με άλλα άτομα μέλη της υπηρεσίας, καθώς και το μοίρασμα κάθε είδους ψηφιακών αρχείων (μουσικής, φωτογραφίας, κειμένου κ.ά.), αλλά και προσωπικών σκέψεων και συναισθημάτων. Επιπλέον, δίδεται  η δυνατότητα στους χρήστες να ενημερώνουν τους υπολοίπους ανά πάσα στιγμή για την κατάσταση τους ή το μέρος στο οποίο βρίσκονται. Όλα αυτά φαντάζουν υπέροχα με την πρώτη ματιά, αφού φαίνεται να προσφέρεται εύκολη και χαλαρή επικοινωνία σε συνδυασμό με διασκέδαση ενώ ταυτόχρονα οι αποστάσεις εκμηδενίζονται.
 
Σ’ αυτές τις σελίδες ο κάθε χρήστης έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει τον εαυτό του μέσω φωτογραφιών, να δηλώσει χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, όπως ημερομηνία γέννησης, τόπο καταγωγής, επίπεδο εκπαίδευσης, κ.ά. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να δημοσιεύει και να ανταλλάσσει μηνύματα με άλλα μέλη της σελίδας του, φωτογραφίες, να γίνει μέλος σε ομάδες κοινών ενδιαφερόντων αλλά και να επισκεφθεί προφίλ άλλων χρηστών.
 
Αυτό που καθιστά τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης πρωτότυπες είναι το γεγονός ότι επιτρέπουν στον κάθε χρήστη να δημιουργήσει ο ίδιος το περιεχόμενο στο Διαδίκτυο και να το μοιράζεται με άλλους χρήστες. Έτσι μπορούν να προκύψουν γνωριμίες μεταξύ των χρηστών οι οποίες δεν γνωρίζονται στην πραγματική ζωή τους, κάτι το οποίο δεν θα ήταν εφικτό κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.
 
Όπως και τα περισσότερα τεχνολογικά επιτεύγματα, έτσι και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης μπορεί να έχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιδράσεις στη ζωή μας, ανάλογα πάντα με τον τρόπο που τα χρησιμοποιούμε. Υπάρχουν πάντα δύο όψεις του κάθε νομίσματος.
 
Θετική επίδραση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης
 
Ένα από τα προφανέστερα θετικά στοιχεία των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης είναι η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ οργανισμών, κοινοτήτων κι ατόμων, η εύρεση εργασίας, η ενασχόληση με διάφορα παιχνίδια και η ενημέρωση των χρηστών. Για τους δημιουργούς περιεχομένου, τα οφέλη της συμμετοχής στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης εκτείνονται πολύ πέρα απ’ το απλό κοινωνικό μοίρασμα στο χτίσιμο υπόληψης, καθώς επίσης και σε επαγγελματικές ή οικονομικού τύπου ευκαιρίες.
 
Σαφώς η δυνατότητα επικοινωνίας που προσφέρουν -επικοινωνία που βασίζεται κυρίως στον γραπτό λόγο-, η οποία ξεπερνά πλήρως τους τοπικούς περιορισμούς και φέρνει σ’ επαφή ανθρώπους απ’ όλα τα μέρη του κόσμου. H διαρκής διαθεσιμότητα στην επικοινωνία επισημαίνεται και από τους χρήστες καθώς δηλώνουν: «Πάντα βρίσκεις παρέα να περάσεις ευχάριστα την ώρα σου»[2] καθώς έχουν την ευκαιρία να επικοινωνούν με άτομα τα οποία μπορεί να μην γνωρίζουν προσωπικά, αλλά τα συνδέουν κοινά ενδιαφέροντα και παρόμοιες ανησυχίες. Η δυνατότητα αυτής της επικοινωνίας, που δεν απαιτεί κατ’ ανάγκη δια ζώσης γνωριμία, διευρύνει κατά πολύ τον κύκλο γνωστών κάθε ατόμου και του επιτρέπει να εντοπίσει ανθρώπους με τους οποίους έχει πολλά κοινά στοιχεία και ενδιαφέροντα, όπως την αγάπη για τη φωτογραφία, ένα πολιτικό θέμα ή μια αγαπημένη τηλεοπτική εκπομπή.
 
Επιπλέον, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης επιτρέπουν στους χρήστες να ενισχύουν τις μεταξύ τους σχέσεις, καθώς τα μέλη συμμετέχουν ενεργά κατά τη χρήση των μέσων επικοινωνίας και δεν είναι παθητικοί δέκτες. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά μέσα, ενθαρρύνουν σημαντικά την ανάδραση και το διάλογο. Τους δίδεται η ευκαιρία να συζητούν για τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους, απαλλαγμένοι από τη συστολή και το δισταγμό που δημιουργεί κάποτε η δια ζώσης επικοινωνία. Η εκμυστήρευση που προκύπτει οδηγεί συχνά στην εμβάθυνση των σχέσεων και την αλληλοϋποστήριξη.
 
Ακόμη, προσφέρει τη δυνατότητα επανασύνδεσης με φίλους που έχουν «χαθεί στο παρελθόν», «παλιούς φίλους και συμμαθητές», να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους. Αιαθάνονται κατ’ αυτόν τον τρόπο ότι μπορούν να παρακολουθούν τις εξελίξεις στις ζωές των φίλων τους. Επίσης, δίδεται στις οικογένειες η δυνατότητα επικοινωνίας τόσο με φίλους ή συγγενείς τους που βρίσκονται σε άλλη πόλη ή στο εξωτερικό ή τα παιδιά που πηγαίνουν στο εξωτερικό για σπουδές έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν ουσιαστική επαφή με τους γονείς τους. Γενικά τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών, ανάγκες για άμεση ενημέρωση, ψυχαγωγία, ανταλλαγή απόψεων, νέες γνωριμίες, φλερτ ακόμα και σχέσης. Άλλωστε δεν είναι λίγοι οι γάμοι που έχουν γίνει ανάμεσα σε ανθρώπους που γνωρίστηκαν μέσω Facebook.
 
Τα Social Media, έχουν τη δύναμη να οδηγήσουν σε αλλαγές, να αποτρέψουν πολιτικά καθεστώτα και να αναδιοργανώσουν μια ολόκληρη κοινωνία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2008, ο Πρόεδρος Ομπάμα κέρδισε τις εκλογές μέσα από την αποτελεσματική χρήση των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης να προσεγγίσουν εκατομμύρια θεατές ή τους ψηφοφόρους. Η εκστρατεία του Ομπάμα πραγματοποιήθηκε διανέμοντας τεράστια ποσότητα μηνυμάτων μέσω e-mail, SMS, κοινωνικές πλατφόρμες μέσων μαζικής ενημέρωσης και τους δικτυακούς τόπους. Ακόμη, ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Αιγύπτου όπου, το 2011, χιλιάδες διαδηλωτές οργανώθηκαν σε μαζική κινητοποίηση μέσω Facebook και Twitter σε μαζικές οδηγώντας  στην ανατροπή του καθεστώτος του Χόσνι Μουμπάρακ.
 
Ενδεικτικά αναφέρουμε επίσης, ότι τον Μάη του 2011 το Facebook συνέβαλε στην κινητοποίηση των Αγανακτισμένων Ελλήνων Πολιτών ενάντια στα μέτρα της κυβέρνησης, εκείνη την περίοδο. Η ίδρυση του κόμματος των Ανεξάρτητων Ελλήνων το 2011 είναι επίσης απότοκος των Social Media. Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα της ταχείας μετάδοσης των νέων μέσω κοινωνικών δικτύων, αποτελεί ο σεισμός της Ιαπωνίας το 2011, ενεργοποιώντας τους ακτιβιστές και την διεθνή υποστήριξη, ενώ παράλληλα αποτελούν τον μόνο δίαυλο επικοινωνίας της χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο.
 
Αρνητική επίδραση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης
 
Η μη συνετή χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης ελλοχεύει πολλούς κινδύνους για τους χρήστες και ιδιαίτερα για τους νέους καθώς είναι πολύ εύκολο να εθιστεί κανείς, δηλαδή να αφιερώνει σταδιακά όλο και περισσότερο χρόνο σε αυτή τη δραστηριότητα, εις βάρος τελικά άλλων πτυχών της ζωής του (π.χ. της κοινωνικής του ζωής, της εργασιακής/ακαδημαϊκής του απόδοσης, της προσωπικής του υγιεινής κτλ.). Η καθημερινή χρήση εθίζει σιγά-σιγά τους χρήστες στην ανάγκη για συνεχή ανανέωση του "profile" τους για χάρη των διαδικτυακών τους φίλων. Αντί να επιλέγουν να συζητούν τις σκέψεις και τα προβλήματά τους με κοντινούς τους ανθρώπους αρκούνται στα "likes" των υπολοίπων χρηστών θεωρώντας καταξιωμένο όποιον κερδίσει τα περισσότερα. Έτσι, οδηγούνται στην απομόνωση και στην αποξένωση και ωθούνται σε έναν νέο τρόπο ζωής, πιο αντικοινωνικό και απόμακρο από τους ανθρώπους. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Κέντρου Εθισμού και Κατάχρησης Ουσιών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια (CASA), όσοι διαθέτουν καθημερινά αρκετό χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα, έχουν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να καπνίσουν, τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πίνουν συστηματικά αλκοόλ και διπλάσιες πιθανότητες να εθιστούν στην κάνναβη. Οι ειδικοί διευκρινίζουν πως οι φωτογραφίες που παρακολουθούν στις συγκεκριμένες ιστοσελίδες οι οποίες δείχνουν συνομήλικούς τους να πίνουν ποτά και να διασκεδάζουν, αποτελούν ένα ισχυρό μέσο ψυχολογικής πίεσης που δέχεται υποσυνείδητα ο ένας συνομήλικος από τον άλλον ώστε να υιοθετήσει το συγκεκριμένο πρότυπο. Ο αυξημένος χρόνος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται και με αυξημένη επιτήρηση του σώματος, ενίσχυση της πεποίθησης πως το ιδανικό σώμα είναι το αδύνατο σώμα.
 
Οι φρενήρεις ρυθμοί με τους οποίους επικοινωνούμε online μέσω του Τwitter, του Facebook και των γραπτών μηνυμάτων «οδηγούν σε μία ψυχοπαθολογική συμπεριφορά» , γράφει στο νέο της βιβλίο «Alone Together: Why We Expect More from Technology and Less from Each Other» η Sherry Turkle, καθηγήτρια στο ΜΙΤ. Η θέση της δρος Turkle είναι απλή: η τεχνολογία απειλεί να κυριαρχήσει επί της ζωής μας και να μας απομονώσει από την επαφή με τους άλλους ανθρώπους. Δημιουργώντας μας την ψευδαίσθηση ότι μας επιτρέπει να επικοινωνούμε καλύτερα, μας κάνει να ζούμε σε μία κυβερνο-πραγματικότητα πολύ κατώτερη, και συχνά πιο σκληρή, από τον πραγματικό κόσμο. Κλασικό παράδειγμα θεωρείται η περίπτωση της άτυχης Σιμόν Μπακ. Είχε 1.048 «φίλους» στο Facebook, όταν όμως ανακοίνωσε ότι θα αυτοκτονήσει δεν βρέθηκε κανένας να την αποτρέψει, και ούτε ένας δεν προσπάθησε να τη σώσει, κάτι που δεν θα μπορούσε να συμβεί τόσο εύκολα στην πραγματική ζωή.
 
Συχνά οι χρήστες των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης αντί να τα χρησιμοποιούν επικουρικά στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, φτάνουν στο σημείο να τις υποκαθιστούν με τη διαδικτυακή επικοινωνία. Περιορίζουν, δηλαδή, δραστικά την άμεση επαφή και τη δια ζώσης συνομιλία και συναναστροφή, και προτιμούν την εικονική μορφή της επικοινωνίας, που επιτυγχάνεται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η επιλογή αυτή, όμως, εντείνει το αίσθημα μοναξιάς, καθώς η διαδικτυακή επικοινωνία δεν προσφέρει την αμεσότητα και τα ψυχολογικά οφέλη της πρόσωπο με πρόσωπο συνομιλίας. Ελλείπουν από αυτή όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη επαφή∙ οι χειρονομίες, τα βλέμματα, οι κινήσεις του σώματος, το άγγιγμα κ.λπ.
 
Επίσης, η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια καταδεικνύει ότι τα παιδιά που περνούν πολλές ώρες μπροστά στον υπολογιστή τους, (κυρίως στο facebook) γίνονται πιο αντικοινωνικά, αναπτύσσουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά και είναι πιο επιρρεπή σε διάφορες ασθένειες. Ακόμη, η ανωνυμία ή η πλαστοπροσωπία που είναι εφικτές στα μέσα αυτά, επιτρέπουν σε κακοπροαίρετα άτομα κάθε πιθανή κακομεταχείριση άλλων χρηστών, όπως είναι η εξύβριση, η εξαπάτηση ή ακόμη και ο εκβιασμός.

Προτάσεις  αξιοποίησης των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης
 
Τα πλεονεκτήματα που παρέχουν τα social media χωρίς αφιβολία είναι πολλαπλά. Επειδή όμως από την άλλη ελλοχεύουν και πάρα πολλοί κίνδυνοι και επειδή κανένα εργαλείο δεν είναι στατικό και καλώς ή κακώς τίποτα δεν επιστρέφει πίσω, έχει νόημα να αρχίσουμε να αποκτάμε τέτοιες δεξιότητες που θα μας επιτρέπουν τον απεγκλωβισμό από την όποια αρνητική επιρροή των social media. Οφείλει κανείς να είναι προσεκτικός καθώς ότι  λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός. Προσφέρουν άπειρες ευκαιρίες για όμορφη επικοινωνία με φίλους και αγαπημένους ανθρώπους, αλλά μπορεί, ασυναίσθητα, να εγκλωβίσουν κάποιον σε μία εικόνα και να απωλέσει  την ομορφιά της ζωής που είναι και έξω από αυτό.
 
Οφείλει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός και επιφυλακτικός απέναντι σε μηνύματα και προσκλήσεις που τυχόν δέχεται από άτομα που δεν γνωρίζει. Όπως στην πραγματική ζωή, έτσι και στα social media υπάρχουν και δρουν άνθρωποι χαμηλής ηθικής και κακόβουλων προθέσεων. Επ’ ουδενί δεν πρέπει να υποκαθιστούν την επικοινωνία σε πραγματικό επίπεδο με τους φίλους και τους γνωστούς, καθώς τα οφέλη των καθημερινών διαπροσωπικών σχέσεων δεν μπορούν επί της ουσίας να καλυφθούν με την επικοινωνία μέσω ενός υπολογιστή ή τηλεφώνου. Για να επιτευχθεί όμως αυτό απαιτείται εκπαίδευση και κριτική εμπλοκή με τα social media σε όλα τα επίπεδα. Απαιτούνται συγκροτημένες προσπάθειες από το σχολείο ήδη με την εισαγωγή και διδασκαλία του ψηφιακού αλφαβητισμού από τους ειδικούς της Επικοινωνίας και των Μέσων.
 
Ιδιαίτερα οι γονείς επιβάλλεται να συζητούν με τα παιδιά τους για τους ψυχολογικούς κινδύνους που κρύβει η υπερβολική ενασχόληση με τις σελίδες Κοινωνικής Δικτύωσης και να παρατηρούν τις αλλαγές στην συμπεριφορά των παιδιών τους. Να τα ενθαρρύνουν  να ασχοληθούν  με εξωτερικές δραστηριότητες και να συμμετέχουν σε ομάδες αθλητισμού, χορού ή και θεάτρου. Εάν παρατηρήσουν ότι το παιδί τους είναι προσκολλημένο στον υπολογιστή και περνάει πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη αποφεύγοντας τις κοινωνικές επαφές, τότε είναι καλό είναι να απευθυνθούν σε έναν Ειδικό για συμβουλευτική.

Βασιλικής Β. Παππά
 
[Η Βασιλική Β. Παππά είναι Θεολόγος, κάτοχος τριών μεταπτυχιακών διπλωμάτων με ειδίκευση στην Εκκλησιαστική Ιστορία, τη Χριστιανική Ηθική και την Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού.]

---

 
[2] Βλ. Σ. Παπαθανασόπουλου-Μ. Ξενοφώντος-Α. Καραδημητρίου κ.ά. «Τα μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και οι Έλληνες: Η περίπτωση του Facebook”, Ζητήματα Επικοινωνίας, τεύχ. 16-17 (2013), σ. 35.

Σύγχρονος εθελοντισμός

 
Ο εθελοντισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας που διαρκώς εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν την έννοια και τον όρο “φιλάνθρωπον” και συνέδεαν την φιλανθρωπία με την προστασία των θεών. Το Βυζάντιο επηρεασμένο από τη διδασκαλία του Χριστού για φιλαλληλία και αγάπη, δίκαια μπορεί να χαρακτηρισθεί ως κράτος ελεημοσύνης και έργων φιλανθρωπίας. Οι πληροφορίες μας για την περίοδο της Τουρκοκρατίας είναι περιορισμένες. Γνωρίζουμε όμως ότι η Εκκλησία ένα μεγάλο μέρος των εσόδων της από την εκμετάλλευση της μοναστηριακής περιουσίας το διαθέτει σε φιλανθρωπικούς σκοπούς.
 

Σήμερα, τι είναι εθελοντισμός;
 
Είναι η οργανωμένη προσφορά υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο, που δεν σχετίζεται με το κέρδος αλλά αφορά μια στάση ζωής. Διακρίνεται σε επίσημο και ανεπίσημο. Επίσημος είναι η προσφορά σε μια μη κυβερνητική οργάνωση ή ένα ίδρυμα ενώ ο ανεπίσημος αφορά την προσφορά σε προσωπικό επίπεδο. Δεν υποκαθιστά το κοινωνικό κράτος, αλλά το συμπληρώνει, το επεκτείνει, το βελτιώνει. Από την άλλη η Ορθόδοξη Εκκλησία, τα τελευταία χρόνια κάνει μεγάλη προσπάθεια να προσφέρει σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού παρακινώντας πολλούς σε ανιδιοτελή προσφορά. Όσο κι αν οι άνθρωποι σήμερα μαστίζονται από τον εγωκεντρισμό και το συμφέρον, υπάρχουν κι εκείνοι που έχουν ικανά αποθέματα ανθρωπιάς. Είναι μια ενέργεια με βαθύτατο ηθικό περιεχόμενο και καταδεικνύει το δείκτη πολιτισμού μιας κοινωνίας. Τόσο τα κίνητρα όσο και η προσφορά του εθελοντή συνδέονται με την αγάπη για τον πλησίον, την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά, έννοιες δηλ. που αποτελούν τον πυρήνα της ηθικής.
 
Η ειδοποιός διαφορά του εθελοντισμού σε σχέση με τη φιλανθρωπία είναι ότι ο μεν εθελοντισμός έχει χαρακτήρα περισσότερο δημόσιο και κοσμικό, ενώ η φιλανθρωπία επιβάλλεται να έχει κατεξοχήν μυστικό, εσωτερικό χαρακτήρα, σύμφωνα με το κέλευσμα του Ιησού Χριστού, ο οποίος είπε “...μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου”. Είχε προτρέψει να μην επιδεικνύουμε τις αγαθοεργίες μας, υπολογίζοντας στον έπαινο. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι επωφελές για το κοινωνικό σύνολο ανεξάρτητα από τα κίνητρα.
 
Ο εθελοντισμός δεν πρέπει να είναι υπόθεση μόνο ανθρώπων ενός συγκεκριμένου κοινωνικού status, αλλά επιβάλλεται να γίνει υπόθεση όλων.
 
Ο εθελοντής συνδυάζει τον έρωτα του ερασιτέχνη, τη συνέπεια του επαγγελματία, την πειθαρχία του στρατιώτη και την ανιδιοτέλεια του ανώτερου ανθρώπου. Οι εθελοντές προέρχονται από οποιοδήποτε κοινωνικοοικονομικό στρώμα της κοινωνίας. Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, προσφέρουν χωρίς τυμπανοκρουσίες. Μπορεί να είναι οποιασδήποτε ηλικίας και ακαδημαϊκού υπόβαθρου. Συνήθως το 1/4 είναι πτυχιούχοι ανώτατης εκπαίδευσης, η πλειονότητά τους είναι γυναίκες, ηλικίας 26-55 ετών. Είναι άνθρωποι που τολμούν να αφήσουν τη σιγουριά και τις ανέσεις τους, προκειμένου να βρεθούν σε λιγότερο προνομιούχες γωνιές του πλανήτη. Ίσως να διαθέτουν παραπάνω ρομαντισμό από τους υπόλοιπους.
 
Μετά το 1930, η εθελοντική δράση αφορά ένα ευρύ φάσμα. Οι πιο πολλές οργανώσεις αναπτύσσουν δράση σε τοπικό επίπεδο, ενώ υπάρχουν και άλλες οι οποίες δρουν σε εθνικό ή Διεθνές επίπεδο. Οι εξυπηρετούμενοι προέρχονται κυρίως από τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα και το μορφωτικό επίπεδο είναι γενικά χαμηλό.
 
Οι πιστοί που προσφέρουν εθελοντική δράση μέσα στο χώρο της Εκκλησίας επιδιώκουν μίμηση της στάσης του Θεού. Ιδιαίτερα σήμερα, η Εκκλησία επιβάλλεται να συμπράξει με πιο αποτελεσματικό τρόπο στους ανθρώπους που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στην κρίση, έτσι, ώστε και κοινωνικό έργο να προσφέρει, αλλά να αμβλύνει και τις φωνές κριτικής που δέχεται.
 
Όσον αφορά τα οφέλη, ένας εθελοντής συμμετέχοντας σε μια εθελοντική πράξη έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει καινούργιους ανθρώπους, να γνωρίσει άλλες κουλτούρες, αποκτά δεξιότητες, κοινωνικές, επικοινωνιακές, του δίδεται η δυνατότητα να ανακαλύψει τυχόν κρυφά του ταλέντα, να κατανοήσει τα όρια και τις αδυναμίες του. Επίσης, έρευνες καταδεικνύουν ότι ο εθελοντισμός χαρίζει μακροζωία στον εθελοντή, αρκεί τα κίνητρα να μην είναι εγωκεντρικά. Δυστυχώς όμως, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου τα κίνητρα μπορεί να είναι εγωιστικά. Κάποιοι μπορεί να αναζητούν την περιπέτεια ή να συμμετέχουν από ανάγκη προσωπικής επιβεβαίωσης, για προσωπική προβολή, για να καλύψουν οικονομικές και πολιτικές φιλοδοξίες, για τη βελτίωση των πιθανοτήτων εύρεσης εργασίας κάτω από το ένδυμα της εθελοντικής ενεργοποίησης.
 
Για την ενεργοποίηση των πολιτών απαιτούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Πρώτα απ' όλα η οικογένεια δίδοντας το παράδειγμα συμμετέχοντας σε κοινωφελείς δραστηριότητες. Το σχολείο επίσης επιβάλλεται να δώσει έμφαση στην αλλαγή της νοοτροπίας και στην καλλιέργεια της εθελοντικής συνείδησης ήδη από τα πρώτα στάδια ανάπτυξης και εκπαίδευσης των νέων. Τα ΜΜΕ μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση των πολιτών. Παράλληλα η Εκκλησία, όπως είναι γνωστό διεκπεραιώνει την παγκόσμια και οικουμενική αποστολή της, στην οποία υπάγεται και το πνεύμα του εθελοντισμού.
 
Αν όλοι αυτοί οι φορείς συνειδητοποιήσουν το ρόλο τους και εργαστούν με ψυχραιμία θα μπορέσουν να μετακενώσουν την ιδέα του εθελοντισμού.
 
Η πορεία και το μέλλον του εθελοντισμού εξαρτάται από τις ίδιες τις οργανώσεις και τη δράση τους. Όσο πιο ανιδιοτελής και ανυστερόβουλη είναι η δράση τους, τόσο πιο μεγάλη θα είναι η καταξίωση και ο σεβασμός που θα τρέφει η κοινωνία γι' αυτούς.
 
Βασιλικής Β. Παππά
 
[Η Βασιλική Β. Παππά είναι Θεολόγος, κάτοχος τριών μεταπτυχιακών διπλωμάτων με ειδίκευση στην Εκκλησιαστική Ιστορία, τη Χριστιανική Ηθική και την Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού.]

Ποιήματα για τον κορωνοϊό - Β’

 
Πέρσι τέτοια εποχή είχε εκδοθεί στη Θεσσαλονίκη και κυκλοφόρησε ευρύτερα μια Ανθολογία Ποίησης, που ήταν αφιερωμένη στην πανδημία του κορωνοϊού.
 

Τώρα κυκλοφόρησε η μετάφραση, στην αγγλική γλώσσα, μέρους της Ανθολογίας εκείνης, με τον γενικό τίτλο: «Coronavirus: The new name of confinement»!

 
Την επιμέλεια της Ανθολογίας είχε -όπως και στην ελληνική έκδοση- η διακεκριμένη ποιήτρια Βασιλική Β. Παππά, η οποία έχει μεγάλη εμπειρία σε αυτού του είδους τις εκδόσεις. Τη μετάφραση των Ποιημάτων επιμελήθηκε η Αλίκη Νάκα.

 
Η κα. Παππά έγραψε, μεταξύ άλλων, στον Πρόλογό της: «Covid-19 will be vanished one day. The mask and all the measures imposed will be vanished, too. Though the poems of this collection will be there to remind us how we felt, how we reacted, how we have acquired mental resilience throughout this crisis».

 
Στην Ανθολογία αυτή συμμετέχουν με έργα τους πέντε ποιητές, ένας εκ των οποίων είναι και ο παρών ιστολόγος. Όλα τα έργα είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα κι είναι γραμμένα σε διάφορους ποιητικούς τύπους και μορφές. Στην παρούσα ανάρτηση παρατίθενται τα δύο δικά μας ποιήματα.

Ποίημα της Βασιλικής Β. Παππά

 
Η αγαπητή φίλη και συνοδοιπόρος στα μονοπάτια της Ποίησης Βασιλική Β. Παππά, μας έδωσε τη χαρά να δημοσιεύσουμε από το ιστολόγιο αυτό ένα όμορφο στιχούργημά της. Την ευχαριστούμε από καρδιάς και τη συγχαίρουμε.
 

Ένα μνημόσυνο-ένας απολογισμός
 
Ανίατος μονόλογος σαν προπολεμική φυματίωση.
Ένα μνημόσυνο - ένας απολογισμός.
 
"Γιατί να αποφασίζω για τα λάθη των άλλων;" είπες μια μέρα
Θέλω πια μόνο τα δικά μου λάθη.
Θέλω να ονειρεύομαι σε φόντο λευκό,
αναζητώντας τη χαμένη Ατλαντίδα
ιδεών και αισθημάτων,
μια εραστής πολυσυλλεκτικών ήχων,
όρθια, καθιστή και αναποφάσιστη αεί διδασκόμενη.
 
"Μακάρι να τελειώσει αυτή η βραδιά" είπες
απομυθοποιώντας τη θερινή ελαφρότητα.
ΝΑΙ ή ΟΧΙ
ΟΧΙ ή ΝΑΙ.
 
Κρίσιμη η αρετή της ψυχραιμίας..
Συγκλίσεις, αντιφάσεις και υπερβάσεις..
Νυν υπέρ πάντων ...το δίλημμα.
 
          Καλαμαριά 13.07.2015

Ποιήματα για τον κορωνοϊό - Α'

 
Μια νέα Ανθολογία Ποίησης, που είναι αφιερωμένη στην πανδημία του κορωνοϊού, εκδόθηκε και κυκλοφόρησε πρόσφατα (2022) στη Θεσσαλονίκη.
 

Ο γενικός τίτλος είναι: «Coronavirus: Το νέο όνομα του εγκλεισμού»! Την επιμέλεια της Ανθολογίας είχε η διακεκριμένη ποιήτρια Βασιλική Β. Παππά, η οποία έχει μεγάλη εμπειρία σε αυτού του είδους τις εκδόσεις.
 

Η κα. Παππά έγραψε, μεταξύ άλλων, στον Πρόλογό της: «Ο Covid-19 κάποια στιγμή δεν θα υπάρχει, όπως θα φύγουν, τόσο η μάσκα όσο και τα μέτρα που επιβλήθηκαν. Τα ποιήματα όμως αυτής της συλλογής θα υπάρχουν και θα μας θυμίζουν πως αισθανθήκαμε, πως αντιδράσαμε, την ψυχική ανθεκτικότητα που αποκτήσαμε μέσα από αυτή την κρίση».
 

Στην Ανθολογία αυτή συμμετέχουν με έργα τους δέκα ποιητές, οκτώ γυναίκες και δύο άνδρες, ένας εκ των οποίων είναι και ο παρών ιστολόγος.
 

Όλα τα έργα είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα κι είναι γραμμένα σε διάφορους ποιητικούς τύπους και μορφές. Στην παρούσα ανάρτηση παρατίθενται τα δύο δικά μας ποιήματα.

Δίφωνος μελωδία

 

ἤ, Μιὰ ἀνάγνωση τῆς ποιητικῆς συλλογῆς,

«Στῆς πριγκίπισσας τὶς ὄχθες», Λονδίνο 2021, σσ. 43

 

«Δυὸ συνοδοιπόροι στὸ μονοπάτι τῆς Ποίησης, φίλοι μεταξύ τους, ἡ Βασιλικὴ Β. Παπᾶ καὶ ὁ Τάσος Βυζάντιος» μᾶς προσφέρανε εὐγενῶς μιὰ φωτεινή, ἀλλὰ καὶ πρωτότυπη ποιητικὴ ἀνθολογία, στὴν ὁποία ταμιεύονται ψελλίσματα εὐλαβικά, εὐαίσθητα καὶ καλογραμμένα κι  ἀπὸ τοὺς δύο δημιουργούς. Ψελίσματα τῆς ψυχῆς τους, λοιπόν, ἤ, μὲ λίγα λόγια ἐμβιωμένες καταθέσεις, ποὺ θυμίζουν χοροὺς ἱεροψαλτῶν: Τὸν Πρωτοψάλτη δηλ. καὶ τὸν Δομέστιχο, ποὺ εὐλαβικὰ συνεργάζονται, μὲ ἀποτέλεσμα αὐτὴ ἡ εὐλογημένη διακονία, ὅπως, πολὺ σωστά- ἀναφέρει κι ὁ κ. Λ. Τζόκας νὰ  εἶναι ὄντως μιὰ «εὐτυχισμένη στιγμὴ» (σ. 6). Στιγμή, ὅπου παραμερίζονται ἐγωισμοί, συγκρούσεις καὶ περίεργοι ἀνταγωνισμοί, ποὺ ἄν δὲ συμμορφωθοῦν μὲ πειθαρχία καὶ ἀλληλοσεβασμό, θὰ χρειαστεῖ ἕνας τρίτος νὰ «βγάλει τὰ κάστανα ἀπὸ τὴ φωτιά», κατὰ τὴ σοφὴ λαϊκὴ ρήση. Ἔτσι, λοιπόν, τόσο ἡ κ. Παπᾶ, ὅσο καὶ ὁ π. Ἀναστάσιος ἀποφάσισαν νὰ μᾶς ἀποδείξουν τὸ Κυριακὸ λόγιο: «Οὗ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» Μτθ. 18, 20.
 
Ὁλιγοσέλιδο τὸ βιβλίο, ώστόσο πυκνὸ σὲ νοήματα καὶ ἀφορμὲς διαλόγων.
 
«Τὸ ποίημα
ὑπομονετικὰ περίμενε…»
(σελ. 17)
 
θὰ μᾶς πεῖ ὁ π. Ἀναστάσιος καὶ δὲν θἄχει ἄδικο. Γιατὶ θὰ μᾶς ἀπαντήσει ἡ κ. Παπᾶ:
 
«Ἄν καὶ τὸ μέλλον μοιάζει  νὰ ἀνήκει στοὺς ἀριθμούς
Κράτα γιὰ τὸ τέλος
μιὰ πλούσια παλέτα μὲ χρώματα»
(σελ. 32)
 
ποὺ ἀσφαλῶς θέλει νὰ μᾶς πεῖ ὅτι τὸ ποίημα, ὠς ἄλλη Δημιουργία, εἶναι μιὰ χαραμάδα ἐλπίδας μέσα στὸ ἔρεβος τῶν ὑπολογισμῶν καὶ τῶν προσθαφαιρέσεων, τὶς ὁποῖες μᾶς κληρονομεῖ ἡ καθημερινότητα. Γι’ αὐτὸ καὶ δικαίως, πάλι ἡ κ. Παπᾶ, θὰ μᾶς πεῖ ὅτι ἡ μοναδικὴ ἀντιβίωση ἀπέναντι σ’αὐτοὺς τοὺς θανατηφόρους γιὰ τὴν ὕπαρξη ἰοὺς εἶναι,
 
«Ὥρα νὰ κάνουμε ταμεῖο… ὥρα μνήμης.
Τὰ παραμύθια τοῦ παπποῦ (νὰ) ἔρχονται καὶ νὰ ξανάρχονται
Ξεθωριασμένα… ἀλλὰ πολὺ συχνά.
(Γιατὶ ἀναμφίβολα εἶναι καὶ παραμένουν νὰ εἶναι)
Ἱστορίες ἑνὸς χαμένου Παραδείσου
καὶ μιᾶς ἀληθινῆς ζωῆς
ποὺ ἔφυγε ἀνεπιστρεπτί…»
(σελ. 28)
 
Φοβᾶμαι, πὼς μὲ τὸ φτωχικό μου αὐτὸ γραφτὸ ὑποτιμῶ τὰ λαμπρὰ αὐτὰ ποιήματα τῆς ἐν ἐν λόγῳ συλλογῆς τῶν δύο δόκιμων ποιητῶν. Γιατὶ μέσα σ’αυτὸ τὸ βιβλίο τῶν σαράντα σελίδων συναντᾶς τὸ λυρισμό, τὴ νοσταλγία, τὴν ἀλήθεια, τὴν εἰλικρίνεια, ἀλλὰ καὶ τὸ Θεό: Τὸν ὄντως Δημιουργὸ καὶ ποιητὴ τοῦ παντός.
 
«Ὁ Ἅγιος ποὺ ἀγάπησαν
οἱ Ἀρχάγγελοι
ἀτενίζει πάντα στοργικὰ
τὸ κερὶ ποὺ συνεχίζει
ἀκόμα νὰ φωτίζει,
σύμβολο ἐλπίδας
ἀναίρεση ἀπουσίας»!
(σελ. 31)
 
Θὰ μοῦ ἐπιτραπεῖ τέλος, καθὼς κλείνω αὐτὸ τὸ ἄτεχνο κέιμενό μου,  νὰ συγχαρῶ τοὺς ποιητές, ὄχι μόνο γιὰ τὸν εὔχυμο λόγο τους, ἀλλὰ καὶ γιατὶ παρέδωσαν τὸ ἔργο τους αὐτὸ μεταφρασμένο καὶ στὴν Ἀγγλικὴ γλῶσσα. Ἔπραξαν πολὺ σωστά, ἐπειδὴ ὅλο καὶ κάποιοι νέοι, ποὺ δε γνωρίζουν καλὰ τὴν Ἑλληνικὴ καὶ ζοῦν «εἰς τὴν ξένην», θὰ μπορέσουν νὰ τὸ διαβάσουν καὶ νὰ κοινωνήσουν ἔτσι μὲ τὸν εὐαίσθητο καὶ τρυφερό ψυχισμὸ τῶν δύο ποιητῶν.
 

π. Κ.Ν. Καλλιανός