Jak zrobić domek dla owadów? Instrukcje i inspiracje

Domki dla owadów to jedne z najbardziej popularnych w ostatnich latach dodatków do ogrodu. Proste czy wyszukane, są doskonałym schronieniem dla pożytecznych owadów zapylających i owadów-pogromców szkodników. Sprawdź, dlaczego warto na swojej działce ustawić chociaż jeden taki domek, jak go wykonać i dlaczego w ten sposób pomagasz naturze. Nie bądź samolubem, pomóż owadom!

Prosty hotel dla owadów wypełniony trzciną

Dlaczego owady potrzebują naszej pomocy?

Kiedyś wszystko było inaczej - człowiek i żył w zgodzie z naturą i bliżej natury i stosował mniej chemicznych środków ochrony roślin. Teraz wszystko się zmieniło - ale nie ma co narzekać, że jest gorzej. Jest po prostu inaczej. A jeśli tak, to trzeba iść z duchem czasu i zrozumieć sytuację w jakiej postawiliśmy dziką przyrodę. Owady zapylające służą nam od dawien dawna, jednak trudno im nadążyć za zmieniającymi się warunkami środowiska które jest ich domem. Nie tylko stosowane na masową skalę pestycydy przyczyniają się do zmniejszenia ich liczebności. Pośrednio winne są temu również środki chwastobójcze, które działając selektywnie prowadzą do powstawania olbrzymich połaci monokultur. Kiedy ostatnio widziałeś łan zboża z makami, chabrami, wyką i rumiankami? No właśnie. Zmniejszająca się bioróżnorodność dzikich gatunków roślin skutkuje zmniejszeniem się liczby siedlisk, w których owady mogą bytować oraz liczby roślin, którymi owady się żywią. Na pewno pamiętasz z lekcji biologii łańcuchy pokarmowe w których zajączek zjadał trawkę, a lisek zjadał zająca. To bardzo prosty przykład pozwalający dzieciom zrozumieć zależności występujące w przyrodzie, ale rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Ogniw łańcuchów pokarmowych jest bardzo wiele, a na dodatek pozostają ze sobą w szalenie skomplikowanych zależnościach. Nigdy nie wiadomo czym może skutkować zmniejszenie się liczby osobników jakiegoś gatunku, nawet jeśli jest to mały, pozornie niewiele znaczący owad. Czasami wystarczy jedno drobne zadraśnięcie i w nowych rajstopach pojawia się ogromne oczko rujnujące cały wieczór (to nie mój problem, ale panie na pewno wiedzą jak jest ;). Tak samo może być z przyrodą, a nie od dziś wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć.

Dlatego wiesz co? Nie bądź samolubem.

Pomóż owadom tak, jak one pomagają tobie!

Takie widoki to dzisiaj już rzadkość

Po co owadom specjalny domek?

Taki domek to wcale nie zbytek owadziego luksusu. To przede wszystkim ich schronienie i miejsce do rozmnażania. Czasami posłuży im jako tymczasowy przystanek, letniskowy domek w którym ukryją się przed upałem, deszczem czy grożącym im niebezpieczeństwem i w którym spokojnie odpoczną. To także miejsce ich zimowania. Jeśli zapewnisz im takie lokum zostaną na twojej działce na cały rok!

To nie zwykły hotelik, to już prawdziwy Hilton

Jak zrobić domek - hotel dla owadów?

Domek dla owadów powinien być wypełniony bardzo różnorodnymi materiałami, aby zadowolił wymagania i potrzeby wszystkich swoich gości. Do wypełnienia owadziego lokum możesz wykorzystać wszystkie porowate materiały jakie wpadną ci w ręce. Ponieważ sama idea pomocy owadom i budowy dla nich schronienia pozostaje w zgodzie z duchem ekologii, najlepiej podążać tym tropem i wykorzystać tylko naturalne materiały, z których większość można znaleźć przecież we własnym ogrodzie. Będą to więc:

• słoma lub siano - może to być suchy zwitek siana, garść słomek zebranych przy żniwach albo źdźbła traw ozdobnych lub pocięte  łodygi kukurydzy
• gliniane doniczki - napełnione słomą i zatknięte do góry dnem na płocie same w sobie będą owadzimi domkami. Możesz je również napełnić gliną w której wykonasz otworki lub patykami
• porowate cegły - uwielbiają je samotne pszczoły. W ceglanych komórkach składają swoje jajeczka
• deski - najlepiej z drewna drzew liściastych. Wykorzystasz je do budowy zewnętrznej ramy, daszku i półek.
• szyszki - podczas jesiennego grzybobrania oprócz prawdziwków nie zapomnij wrzucić do koszyka kilku szyszek, które wykorzystasz przy budowie domku
• bambus - stare bambusowe tyczki, których już nie potrzebujesz będą idealne - nie musisz specjalnie kupować nowych!
• suche liście - jesienią jest ich pod dostatkiem. Wiele owadód znajduje schronienie pod opadłymi liśćmi
• tektura - wykorzystaj tekturę falistą ze starych pudełek, rolki po papierze toaletowym lub papierowym ręczniku

Dodatkowo możesz wykorzystać:

pałki wodne, trzciny, suche kwiatostany przekwitniętych kwiatów (np. szczeci sukienniczej), nawiercone wiertarką polana (wykonaj otwory o różnych rozmiarach) oraz kępki mchów i porostów.

Domek dla owadów wcale nie musi być skomplikowany. Wykonanie najprostszego hotelu zajmie ci tylko kilkanaście minut: wystarczy obwiązać drutem pęczek suchych trzcin lub pociętych bambusowych tyczek i zawiesić je w miejscu osłoniętym od deszczu - np. pod dachem tarasu lub w ogrodowej altanie.

Bardziej elegancki domek zbudujesz skręcając prostokątną lub kwadratową ramkę z desek wewnątrz której przykręcisz półeczki, a każdą w ten sposób powstałą komórkę wypełnisz innym materiałem. Wykorzystaj także drucianą siatkę o gęstych oczkach, która zapobiegnie wypadaniu elementów wypełniających domek. Hotele dla owadów mogą mieć przeróżne formy: zaprojektuj swój własny, który najbardziej będzie pasował do charakteru twojego ogrodu.

Hotel dla pożytecznych owadów możesz wypełnić zróżnicowanym materiałem

Gdzie kupić domek dla owadów?

Oczywiście najwięcej frajdy dostarczy własnoręczne wykonanie domku dla owadów, ale nie każdy ma na to czas i umiejętności. Hotele dla owadów stały się ostatnio tak popularne, że można je kupić praktycznie w każdym centrum ogrodniczym. Jeśli nie znajdziesz takiego miejsca, domki dla owadów możesz też zamówić online w ogrodniczych sklepach internetowych.

Sprawdź także, czy w twoim mieście nie odbywają się warsztaty budowania domków dla owadów - to doskonała okazja nie tylko do własnoręcznego wykonania takiego przedmiotu ale także do poznania niezwykłych ludzi dbających o dobro dzikiej przyrody i świetny sposób spędzania wolnego czasu.

Eleganckie domki dla owadów. Ten w środku to budka dla trzmieli.

Gdzie powiesić lub postawić hotel dla owadów?

Pożyteczne owady szukają schronienia także w naszych ogrodach. W nowoczesnym, zaprojektowanym w każdym drobnym szczególe ogrodzie może być niewiele takich miejsc. Najlepiej będzie jeśli umieścisz domek dla owadów w spokojnym i zacisznym miejscu, osłoniętym od wiatru i deszczu i z dala od większych hałasów i drgań. Możesz zawiesić go pod dachem altany lub tarasu albo przymocować do pnia drzewa, ustawić na kwiatowej rabacie (najlepiej w otoczeniu roślin dostarczających owadom pożytku: pyłku i nektaru), obok kompostownika w mało używanej części ogrodu i wszędzie tam, gdzie owady poczują się na tyle bezpiecznie by w nim zamieszkać. Nawet na balkonie możesz zamontować owadzi domek: w dużych miastach owadom zapylającym szczególnie trudno znaleźć swój własny kąt, w którym znajdą schronienie i bezpiecznie przezimują.

Znajdź odpowiednie miejsce dla swojego owadziego domku.

Jakie owady znajdują schronienie w owadzim hotelu?

Domki dla owadów są szczególnie ważne dla pszczół samotnic i drapieżnych os, które nie budują wielkich gniazd i nie produkują miodu. Pełnią jednak niezwykle ważną rolę: pszczoły zapylają kwiaty roślin ozdobnych, warzyw i drzew owocowych przyczyniając się tym samym do powiększenia plonów, które dostarcza ogród a osy polują na szkodniki. Czy nie fajnie byłoby zatem mieć ich u siebie jak najwięcej? (pszczół i os, a nie szkodników of course)

Oprócz pszczół w hotelach dla owadów zimować mogą złotooki i biedronki. Zarówno ich larwy jak i postacie dorosłe polują na mszyce, które stanowią ich ulubione źródło pokarmu. Owady te zazwyczaj zimują w różnych zakamarkach: szczelinach murów, drewnianych konstrukcji, dziuplach czy pod korą pni. W owadzim hotelu będą bardzo pożądanym i częstym gościem!

Do hotelu mogą zawitać także skorki i  trzmiele (zwłaszcza jeśli mamy w ogródku dużo kwiatów, które przywabiają trzmiele) oraz ważki. Larwy ważek żyją w zbiornikach wodnych (na pewno prędzej czy później pojawią się w twoim stawie lub oczku wodnym) i zjadają larwy komarów, dlatego pewnie nie trzeba nikogo przekonywać jak pożyteczną rolę pełnią.

To jeszcze nie wszystko! Wśród roślin żyje jeszcze mnóstwo innych pożytecznych owadów, których obecności często nawet nie dostrzegamy. Czasami wpadają tylko z wizytą, a czasami są ogrodowymi tubylcami jednak rzadko można je dostrzec. Znane, czy nieznane - one także chętnie skorzystają z zaoferowanej im gościny.

 Złotooki i biedronki często mieszkają w hotelach. Mnie na to nie stać.

Trudne pytanie:

"Czy w budce dla owadów mogą też zamieszkać owady - szkodniki?"

Niestety, nie można im tego zabronić. Jednak tak naprawdę najbardziej dokuczliwe ogrodowe szkodniki nie będą zainteresowane zimowaniem w takim hotelu. Stonka ziemniaczana zimuje ukryta głęboko w ziemi, podobnie jak chrabąszcz majowy - zimują tylko jego larwy (pędraki), również pod ziemią. Mszyce są tak małe, że przezimują gdziekolwiek, niezależnie czy będą miały do dyspozycji owadzi domek, czy nie. A osy? Wiele gatunków os prowadzi samotny tryb życia i chociaż potrafią użądlić, to wbrew pozorom pożyteczne owady drapieżne polujące na szkodniki. Budując domki dla owadów pomożesz więc przede wszystkim pożytecznym owadom, a nie szkodnikom.

Domek - gigant. Owadzia wieża Babel.