Związek Producentów Audio-Video

polskie stowarzyszenie przemysłu muzycznego

Związek Producentów Audio-Video, ZPAVpolskie stowarzyszenie producentów fonogramów i wideogramów zarejestrowane 11 lipca 1991 roku[2], Grupa Krajowa Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego[3]. ZPAV przyznaje certyfikaty sprzedaży, tj. złote, platynowe i diamentowe płyty dla najlepiej sprzedających się w Polsce wydawnictw muzycznych.

Związek Producentów Audio-Video
ZPAV
Ilustracja
Logotyp związku
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Data założenia

11 lipca 1991

Status

stowarzyszenie

Profil działalności

zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi

Zasięg

Polska

Przewodniczący

Andrzej Puczyński
Zobacz też sekcję Zarząd

Nr KRS

0000013087

Data rejestracji

1 czerwca 2001[1]

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Związek Producentów Audio-Video”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Związek Producentów Audio-Video”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Związek Producentów Audio-Video”
Ziemia52°13′28″N 21°02′26″E/52,224357 21,040456
Strona internetowa

Historia

edytuj

XX wiek

edytuj
 
Kaseton z poprzednim logiem ZPAV-u

Stowarzyszenie powstało z inicjatywy muzyków, producentów muzycznych i dziennikarzy, natomiast głównym celem jest reprezentowanie producentów oraz zwalczanie praktyk piractwa fonograficznego, co umożliwiają umowy partnerskie z tłoczniami nośników optycznych[4][5]. Od 12 czerwca 1991 ZPAV jest Grupą Krajową Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego (IFPI), która zrzesza i reprezentuje światowy przemysł muzyczny. Oficjalnie związek został zarejestrowany 11 lipca 1991. Założycielami stowarzyszenia byli: Dariusz Andrzejewski, Jacek Borawski, Jan Chojnacki, Piotr Dubiel, Adam Galas, Katarzyna Kanclerz, Barbara Klimaszewska, Krzysztof Konarzewski, Marek Kościkiewicz, Krzysztof Koziński, Piotr Kubiaczyk, Andrzej Puczyński, Wojciech Puczyński, Zofia Skubikowska oraz Paweł Walczak[2].

W latach 1992 i 1993 ZPAV organizował koncerty antypirackie, gdyż, według szacunków IFPI, piractwo fonograficzne w Polsce przekroczyło wówczas poziom 90 proc. rynku. W wydarzeniach wzięli udział tacy artyści jak: Czesław Niemen, Edyta Bartosiewicz, Wilki, Elektryczne Gitary, Krystyna Prońko czy Kayah[2].

Od stycznia 1995 związek uczestniczy w międzynarodowych targach muzycznych MIDEM, reprezentując dorobek polskiego przemysłu fonograficznego[2].

Decyzją Ministra Kultury 1 lutego 1995 wydano stowarzyszeniu zezwolenie na zbiorowe zarządzanie prawami pokrewnymi do fonogramów i wideogramów, w tym do pobierania wynagrodzenia, na następujących polach eksploatacji: zwielokrotnianie określoną techniką, wprowadzenie do obrotu, najem oraz użyczenie egzemplarzy, odtwarzanie, reemitowanie, publiczne udostępnianie fonogramu lub wideogramu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym[6].

8 lutego 1995 Związek Producentów Audio-Video przyznał pierwsze certyfikaty sprzedaży: złoty dla Maryli Rodowicz za Marysię biesiadną oraz platynowy dla Trzech Tenorów za Three Tenors Live[2][7][8].

19 marca 1995 roku w Teatrze Polskim w Warszawie odbyło się pierwsze wręczenie nagród polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk[2]. Od 1999 to odznaczenie przyznaje Polska Fundacja Muzyczna pomagająca potrzebującym związanym z muzyką i Akademia Fonograficzna (założona 16 grudnia 1999[2])[9].

W 1998 ZPAV wraz z Fundacją Ochrony Twórczości Audiowizualnej (FOTA) i Business Software Alliance (BSA) zawiązali Koalicję Antypiracką[2].

XXI wiek

edytuj

24 stycznia 2000 ZPAV zawiązało współpracę z Głównym Urzędem Ceł (obecna Służba Celna)[2]. W jego ramach do 2005 były przyznawane nagrody Złote Szlabany za skuteczną walką z przestępstwami w zakresie naruszania praw własności intelektualnej[10].

5 lipca 2000 roku została przyznana pierwsza diamentowa płyta za album Kayah i Bregović[2][11]. Złotą i platynową płytę DVD przyznano po raz pierwszy w 2003[12][13]. 30 października 2000 odbyło się pierwsze notowanie Oficjalnej Listy Sprzedaży (OLiS)[2].

25 czerwca 2003 roku Związek Producentów Audio-Video powołuje Polską Fundację Muzyczną, która od 2004 jest organizacją pożytku publicznego. Pomaga ona artystom i muzykom w trudnej sytuacji życiowej[2].

W pierwszym półroczu 2004 roku organizacja podpisuje porozumienia o współpracy w zakresie wymiany informacji z Izbami Celnymi w Warszawie, Białej Podlaskiej, Łodzi i Przemyślu. 13 i 14 października 2004 roku odbyło się międzynarodowe spotkanie organizacji producentów fonograficznych, którego ZPAV jest gospodarzem. Również w 2004 Marek Staszewski (ówczesny pełnomocnik ZPAV) oraz Jan Bałdyga (koordynator ds. walki z piractwem) otrzymują od Ministra Kultury Waldemara Dąbrowskiego odznaki honorowe „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[2].

W listopadzie 2005 roku, podczas walnego zebrania członków ZPAV, powstał pierwszy zarząd stowarzyszenia. Na jego czele stanął Andrzej Puczyński[2], który od tego czasu nieprzerwanie obejmuje stanowisko przewodniczącego organizacji[14]. Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej została wówczas Dorota Janczarska[2].

W 2006 roku ZPAV podpisał kontrakt z firmą Nielsen Music Control na monitorowanie muzyki w 42 polskich stacjach radiowych i dostarczanie zestawień najczęściej granych utworów[2][15].

W styczniu 2007 roku w ramach Światowego Dnia Celnictwa związek reprezentował przemysł muzyczny podczas wydarzenia opatrzonego hasłem „Nie! dla podrabiania i piractwa”[2].

W lipcu 2009 Związek Producentów Audio-Video utworzył stronę internetową dj.zpav.pl, gdzie można otrzymać licencję na kopiowanie nagrań przez didżeja. Miesiąc później, podczas walnego zebrania członków związku, wybrano nowy zarząd, wybierając ponownie Andrzeja Puczyńskiego na przewodniczącego.

W 2009 roku organizacja, we współpracy z FOTA, policją i prokuraturą we Wrocławiu zorganizowała głośną konferencję prasową z okazji aresztowania właścicieli serwisu odSiebie.com m.in. pod zarzutem paserstwa[16]. W 2013 roku właściciele zostali uniewinnieni i oczyszczeni ze wszystkich zarzutów, zaś sąd wskazał niekompetencję organów ścigania oraz oskarżycieli posiłkowych w tej sprawie[17].

Od 2010 do 2016 roku ZPAV przyznaje coroczne wyróżnienia Cyfrowej Piosenki Roku najlepiej sprzedającym się utworom w formacie cyfrowym w Polsce[2][18]. Od 4 lipca 2011 do czerwca 2018 związek publikował swój Newsletter[2][19].

14 lipca 2021 roku Związek Producentów Audio-Video podjął decyzję o zwiększeniu progów wymaganych do wyróżnienia singli cyfrowych certyfikatami sprzedaży. Zarządzenie weszło w życie 1 sierpnia tego samego roku[20]. Z tego powodu 11 sierpnia przyznano rekordową liczbę złotych, platynowych i diamentowych płyt CD[21][22][23].

16 stycznia 2023 ZPAV ogłosił reformę sporządzania list przebojów. Kryteria sporządzania listy OLiS zostały porzeszone o dane o popularności utworów w mediach strumieniowych. Statystyki popularności muzyki są od tego czasu publikowane w sześciu notowaniach: czterech dla albumów i dwóch dla utworów[24].

Struktura

edytuj

Zarząd

edytuj
Obecny zarząd
Oś czasu

Źródła: 2001[25], 2002[26], 2005[2], 2006[27], 2009[2], 2010[28], 2011[29], 2019[30]

Uwaga

Pierwsze walne zebranie zakończone wyborem zarządu odbyło się 12 lipca 1991 roku[2], jednak jego wyniki są nieznane.

Członkostwo

edytuj

Symbolika

edytuj
Lata Opis logo Ilustracja
11 lipca 1991 – 23 listopada 2011[2] Czerwony napis „ZPAV”, szary podpis Związek Producentów Audio Video (stylizowany dużymi literami) oraz dwa łuki czerwonej (mniejszy) i szarej (większy) barwy.  
od 23 listopada 2011[2][31] Biały skrót „ZPAV” (stylizowany małymi literami: „zpav”) na fioletowym tle.  
Alternatywny logotyp związku: biały skrót „ZPAV” (stylizowany małymi literami: „zpav”) na czarnym tle.  
Alternatywny logotyp związku: fioletowy skrót „ZPAV” (stylizowany małymi literami: „zpav”) na białym tle.  

Listy przebojów

edytuj

Związek Producentów Audio-Video sporządza i publikuje listy przebojów przedstawiające dane o popularności albumów i utworów na terenie Polski.

Listy albumów

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Listy albumów numer jeden w Polsce.
Nazwa Częstotliwość Liczba
miejsc
Data pierwszej listy Data ostatniej listy Opis
OLiS tygodniowa 100[c] 2000-10-23 23 października 2000(dts) Lista najpopularniejszych albumów, sporządzana na podstawie sprzedaży nośników fizycznych i odtworzeń w serwisach strumieniowych[d]. [24][32][33]
OLiS – albumy fizycznie tygodniowa 100 2023-01-12 12 stycznia 2023(dts) Lista najlepiej sprzedających się albumów na nośnikach fizycznych. [24]
OLiS – albumy w streamie tygodniowa 100 2023-01-12 12 stycznia 2023(dts) Lista albumów najczęściej odtwarzanych w serwisach strumieniowych. [24]
OLiS – albumy – winyle[e] tygodniowa 50[f] 2017-06-01T00:00:00.001 1 czerwca 2017(dts) Lista najlepiej sprzedających się płyt gramofonowych. [24][34]
Dawne
OLiS miesięczny miesięczna 10 2010-02-01T00:00:00.001 1 lutego 2010(dts) 2022-12-01T00:00:00.001 1 grudnia 2022(dts) Lista najlepiej sprzedających się albumów na nośnikach fizycznych. [35][36]
OLiS winyl miesięczny miesięczna 10 2017-07-20 20 lipca 2017(dts) 2022-12-29 29 grudnia 2022(dts) Lista najlepiej sprzedających się płyt gramofonowych. [37][38]

Listy utworów

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Listy singli numer jeden w Polsce.
Nazwa Częstotliwość Liczba
miejsc
Data pierwszej listy Data ostatniej listy Opis
OLiA[g] tygodniowa 100[h] 2010-03-27 27 marca 2010(dts) Lista airplay utworów najczęściej słuchanych w stacjach radiowych i telewizyjnych. [24][39][40]
OLiS – single w streamie tygodniowa 100 2023-01-12 12 stycznia 2023(dts) Lista utworów najczęściej odtwarzanych w serwisach strumieniowych. [24]
Dawne
AirPlay – Nowości tygodniowa 5 2010-03-27 27 marca 2010(dts) 2023-01-14 14 stycznia 2023(dts) Lista airplay premierowych utworów najczęściej słuchanych w stacjach radiowych i telewizyjnych. [39][41][42]
AirPlay – Największe skoki tygodniowa 5 2010-03-27 27 marca 2010(dts) 2023-01-14 14 stycznia 2023(dts) Lista airplay utworów z największymi wzrostami słuchalności w stacjach radiowych i telewizyjnych. [39][43][44]
AirPlay – TV tygodniowa 5 2010-03-27 27 marca 2010(dts) 2023-01-14 14 stycznia 2023(dts) Lista airplay utworów najczęściej słuchanych w stacjach telewizyjnych. [39][45][46]
Top – dyskoteki tygodniowa 50 2010-04-01T00:00:00.001 1 kwietnia 2010(dts) 2018-08-20 20 sierpnia 2018(dts) Lista utworów najczęściej odtwarzanych w klubach muzycznych. [47][48]
Top – centra handlowe kwartalna 20 2010-05-01T00:00:00.001 1 maja 2010(dts) 2014-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 2014(dts) Lista utworów najczęściej odtwarzanych w centrach handlowych. [49][50]

Certyfikaty sprzedaży

edytuj

Początkowo wyznaczone progi obejmowały sprzedaż 100 tys. egzemplarzy dla złotej i 200 tys. dla platynowej płyty[51]. Nie przyznawano wówczas wyróżnień w kategorii diamentowa płyta. W czerwcu 1997 progi przyznawania wyróżnień wyznaczono na poziomie 50, 100 i 500 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty, przy braku rozgraniczenia na repertuar krajowy i zagraniczny[52].

1 maja 2002 po raz drugi zmianie uległy kryteria przyznawania wyróżnień[53] – nagrania wydane po tym dniu mogły uzyskać status złotej, platynowej i diamentowej płyty, sprzedając się, odpowiednio, w nakładzie 35, 70 i 350 tys. egzemplarzy[54]. Natomiast progi dla repertuaru zagranicznego zostały wyznaczone na poziomie 20, 40 i 100 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty[53].

Trzecia zmiana kryteriów weszła w życie 1 lipca 2005[53]. Nagrania wydane po tym dniu mogły uzyskać status złotej, platynowej i diamentowej płyty sprzedając się, odpowiednio, w nakładzie 15, 30 i 150 tys. egzemplarzy[53]. Natomiast progi dla repertuaru zagranicznego obniżono do 10, 20 i 50 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty[53].

1 kwietnia 2013 ZPAV przyjął zasadę zliczania albumów, tj. pakietów, jako jedna sztuka[55]. W poprzednich latach stowarzyszenie uwzględniało liczbę nośników w zestawie[55]. W konsekwencji, np. album trzypłytowy mógł otrzymać złotą płytę za sprzedaż 5 tys. zestawów.

Od 3 kwietnia 2014 we wnioskach o przyznanie wyróżnienia ZPAV uwzględnił odtworzenia utworów, tzw. streaming, m.in. w serwisach typu YouTube[56]. Przyjęto zasadę iż odtworzenie jednego utworu 2,5 tys. razy stanowi równoznaczność sprzedaży jednego albumu[56]. Według tychże zmian, dla repertuaru krajowego, aby zyskać status złotej, platynowej i diamentowej, suma odtworzeń powinna wynieść, odpowiednio 37,5, 75 oraz 375 mln.

Pierwszym albumem, który uzyskał status złotej płyty w Polsce tylko na podstawie odtworzeń (streaming), był Night Visions zespołu Imagine Dragons[57]. Ten sam tytuł uzyskał jako pierwszy status platynowej na podstawie łącznej sprzedaży cyfrowej i odtworzeń[57].

Do końca maja 2015 certyfikaty przyznawane były na mocy wniosku złożonego przez upoważnioną stronę, na podstawie kryteriów obowiązujących członków ZPAV[53]. Nagroda była przyznawana w przeciągu trzydziestu dni od złożenia wniosku[53]. ZPAV nie prowadził statystyk sprzedaży przy czym zastrzegało sobie prawo do kontroli danych liczbowych wykazanych we wniosku o przyznanie wyróżnienia[53]. Od 1 czerwca 2015 stowarzyszenie przyznaje wyróżnienia na podstawie sprawozdań TNS Polska, na podstawie których sporządzana jest lista przebojów – OLiS (nośniki fizyczne), oraz danych nadsyłanych przez wytwórnie muzyczne (sprzedaż cyfrowa)[58]. Zsumowane dane służą do przyznania wyróżnienia bez uprzedniej potrzeby składania wniosku[58].

Otrzymanie certyfikatu sprzedaży w Polsce nie jest jednoznaczne z przyznaniem go przez ZPAV. Szereg twórców honoruje progi wyznaczone przez stowarzyszenie. Jednakże szczegółowy regulamin może podlegać dowolnej interpretacji. Przykładem takiego wyróżnienia jest diamentowa płyta dla zespołu Kult za album MTV Unplugged (2010) przyznana przez wydawcę – S.P. Records[59]. Wydawnictwo to sprzedało się w nakładzie ponad 60 tys. zestawów oraz 10 tys. wydań w formie DVD i Blu-ray[60].

Kryteria

edytuj
Okres Uwagi Kryteria (w tys. egzemplarzy)
Złota płyta Platynowa płyta Diamentowa płyta
czerwiec 1997 – maj 2002[52] Album
/ Zestaw wielopłytowy (Box)
Muzyka rozrywkowa 50 100 500
Klasyka 10 20 100
Jazz
Singel / Maxi-singel
Singel wideo 5 10 50
Album wideo
/ Zestaw wielopłytowy (Box)
Muzyka rozrywkowa
Jazz 2,5 5 25
Klasyka
maj 2002 – lipiec 2005[54][53] Album
/ Zestaw wielopłytowy (Box)
Repertuar krajowy 35 70 350
Repertuar zagraniczny 20 40 200
Klasyka 5 10 50
Jazz / blues
Muzyka poważna – popularna 10 20 100
Soundtrack
Singel / Maxi-singel
Singel wideo 5 10 50
Album wideo
/ Zestaw wielopłytowy (Box)
Muzyka rozrywkowa
Jazz 2,5 5 25
Klasyka
lipiec 2005 – czerwiec 2015[53] Album
/ Zestaw wielopłytowy (Box)
Repertuar krajowy 15 30 150
Składanki
Repertuar zagraniczny 10 20 100
Klasyka 5 10 50
Muzyka poważna – popularna
Jazz / blues
Soundtrack 10 20 100
Singel / Maxi-singel
Singel wideo 5 10 50
Album wideo
/ Zestaw wielopłytowy video (Box)
Muzyka rozrywkowa
Jazz 2,5 5 25
Klasyka
czerwiec 2015 – lipiec 2021[61] Album audio Repertuar krajowy 15 30 150
Składanki
Repertuar zagraniczny 10 20 100
Soundtrack
Muzyka poważna 5 10 50
Muzyka poważna – popularna
Jazz / blues / folk / muzyka źródeł[62]
Album wideo Muzyka rozrywkowa 5 10 50
Muzyka poważna 2,5 5 25
Jazz / blues / folk / muzyka źródeł[62]
Singel / Maxi-singel
Singel cyfrowy (od 1 marca 2017[62])
10
20 000 zł
20
40 000 zł
100
200 000 zł
od sierpnia 2021[63] Album audio Repertuar krajowy 15 30 150
Składanki
Repertuar zagraniczny 10 20 100
Soundtrack
Muzyka poważna 5 10 50
Muzyka poważna – popularna
Jazz / blues / folk / muzyka źródeł
Album wideo Muzyka rozrywkowa 5 10 50
Muzyka poważna 2,5 5 25
Jazz / blues / folk / muzyka źródeł
Singel cyfrowy 25
50 000 zł
50
100 000 zł
250
500 000 zł

Inne wyróżnienia

edytuj

Fryderyki

edytuj

Od 1995 roku związek przyznawał Nagrodę Muzyczną „Fryderyk”[2]. Od 1999 to odznaczenie przyznaje Polska Fundacja Muzyczna pomagająca potrzebującym związanym z muzyką i Akademia Fonograficzna (założona 16 grudnia 1999[2])[9].

Cyfrowa Piosenka Roku

edytuj
Osobny artykuł: Cyfrowa Piosenka Roku.

W latach 2010–2016 ZPAV przyznawał wyróżnienie Cyfrowej Piosenki Roku dla dwóch kategorii: „Piosenka polska” i „Piosenka zagraniczna”[18].

Złote Blachy

edytuj

Od 1998 Koalicja Antypiracka (ZPAV, FOTA i BSA) przyznaje Złote Blachy – nagrody za najskuteczniejsze działania antypirackie policji[2].

Złote Szlabany

edytuj

W latach 1999–2005 ZPAV przyznawał nagrody Złote Szlabany – za skuteczną walką z przestępstwami w zakresie naruszania praw własności intelektualnej[10].

Zobacz też

edytuj
  1. Przedsiębiorstwo rumuńskie.
  2. Przedsiębiorstwo belgijskie.
  3. Do 5 stycznia 2023: 50.
  4. Do 5 stycznia 2023 tylko na podstawie sprzedaży nośników fizycznych.
  5. Do 5 stycznia 2023: OLiS winyl.
  6. Do 5 stycznia 2023: 30.
  7. Do 7 stycznia 2023 AirPlay – Top.
  8. Do 21 września 2013 5, od 28 września 2013 do 31 października 2015 20.

Przypisy

edytuj
  1. ZWIĄZEK PRODUCENTÓW AUDIO-VIDEO | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2021-07-09].
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Historia :: O nas :: Związek Producentów Audio-Video [online], www.zpav.pl [dostęp 2021-07-19].
  3. Co to jest ZPAV :: O nas :: Związek Producentów Audio-Video [online], www.zpav.pl [dostęp 2021-07-24].
  4. ZPAV podpisuje porozumienie o współpracy z tłocznią GM Records. www.zpav.pl. [dostęp 2012-03-01]. (pol.).
  5. ZPAV podpisuje porozumienie o współpracy z tłocznią Silver Media.. www.zpav.pl. [dostęp 2012-03-01]. (pol.).
  6. Obwieszczenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie ogłoszenia decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o udzieleniu i o cofnięciu zezwolenia na podjęcie działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (M.P. z 2009 r. nr 21, poz. 270).
  7. ZPAV: złote płyty 1995. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  8. ZPAV: platynowe płyty 1995. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  9. a b Fryderyki: Kto przyznaje?. www.zpav.pl. [dostęp 2012-03-01]. (pol.).
  10. a b ZPAV :: Muzyka a prawo – Złota Szlaban [online], map.zpav.pl [dostęp 2021-07-19].
  11. ZPAV: diamentowe płyty 2000. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  12. ZPAV: złote płyty DVD 2003. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  13. ZPAV: platynowe płyty DVD 2003. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  14. a b Władze :: O nas :: Związek Producentów Audio-Video [online], www.zpav.pl [dostęp 2021-07-24].
  15. Nielsen Music Control Enters Poland | Billboard, „Billboard”, 4 kwietnia 2006 [dostęp 2021-07-25].
  16. Po konferencji prasowej w sprawie zamknięcia Odsiebie.com. Dobre Programy, 2007.
  17. Twórcy serwisu OdSiebie.com uniewinnieni. Państwo wyszło przed szereg?. Nowe Media, 2013.
  18. a b ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – Cyfrowa Piosenka Roku [online], bestsellery.zpav.pl [dostęp 2021-07-09].
  19. ZPAV :: Opłaty za muzykę – Newsletter [online], ozz.zpav.pl [dostęp 2021-07-25].
  20. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – Aktualności [online], bestsellery.zpav.pl [dostęp 2021-08-12].
  21. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – Wyróżnienia – Złote płyty CD – Archiwum [online], bestsellery.zpav.pl [dostęp 2021-08-12].
  22. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – Wyróżnienia – Platynowe płyty CD – Archiwum [online], bestsellery.zpav.pl [dostęp 2021-08-12].
  23. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – Wyróżnienia – Diamentowe płyty CD – Archiwum [online], bestsellery.zpav.pl [dostęp 2021-08-12].
  24. a b c d e f g Nowe Oficjalne Listy Sprzedaży muzyki uwzględniają sprzedaż cyfrową. Związek Producentów Audio-Video, 2023-01-16. [dostęp 2023-01-17].
  25. ZWIĄZEK PRODUCENTÓW AUDIO-VIDEO – KRS 0000013087 – Poz. 9176 MSiG 117/2001 (1197) [online], krs-online.com.pl [dostęp 2021-07-26].
  26. ZWIĄZEK PRODUCENTÓW AUDIO-VIDEO – KRS 0000013087 – Poz. 49993 MSiG 100/2002 (1432) [online] [dostęp 2021-07-27].
  27. ZWIĄZEK PRODUCENTÓW AUDIO-VIDEO – KRS 0000013087 – Poz. 14385 MSiG 24/2006 (2369) [online] [dostęp 2021-07-27].
  28. ZWIĄZEK PRODUCENTÓW AUDIO-VIDEO – KRS 0000013087 – Poz. 35017 MSiG 52/2010 (3410) [online] [dostęp 2021-07-27].
  29. KRS – Archiwum z dnia 2011-10-24 – Podmiot nr: 0000013087, ZWIĄZEK PRODUCENTÓW AUDIO-VIDEO [online] [dostęp 2021-07-27].
  30. Aktualności :: O nas :: Związek Producentów Audio-Video [online], www.zpav.pl [dostęp 2021-07-26].
  31. Związek Producentów Audio-Video :: Materiały do pobrania [online], www.zpav.pl [dostęp 2021-07-25].
  32. OLiS wreszcie powie prawdę o polskim rynku muzycznym. Codzienna Gazeta Muzyczna, 2023-01-16. [dostęp 2023-01-17].
  33. Dziesięć lat polskiej listy przebojów Olis. Rzeczpospolita, 2010-10-24. [dostęp 2023-01-17].
  34. Robert Filipowski: Iron Maiden, Breakout i jazz na topie. Ruszyła lista OLiS winyl. Teraz Muzyka, 2019-03-19. [dostęp 2023-01-17].
  35. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – OLiS miesięczny – Archiwum: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  36. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – OLiS miesięczny – Archiwum: 2022. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  37. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – OLiS miesięczny – Archiwum: 2017. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  38. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – OLiS miesięczny – Archiwum: 2022. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  39. a b c d Jak powstają listy airplays. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  40. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Top – Archiwum: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  41. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Nowości – Archiwum: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  42. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Nowości – Archiwum: 2023. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  43. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Nowości – Archiwum: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  44. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Nowości – Archiwum: 2023. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  45. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Nowości – Archiwum: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  46. ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – AirPlay – Nowości – Archiwum: 2023. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  47. ZPAV :: TOP Dyskoteki: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  48. ZPAV :: TOP Dyskoteki: 2018. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  49. ZPAV :: TOP Centra handlowe: 2010. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  50. ZPAV :: TOP Centra handlowe: 2014. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-01-17].
  51. Mirosław Pęczak: Milknąca płyta. [w:] Polityka [on-line]. archiwum.polityka.pl, 2004-10-02. [dostęp 2014-12-12]. (pol.).
  52. a b ZPAV: regulamin przyznawania wyróżnień (po pierwszej zmianie kryteriów). www.zpav.pl. [dostęp 2014-12-12]. (pol.).
  53. a b c d e f g h i j ZPAV: regulamin przyznawania wyróżnień (po trzeciej zmianie kryteriów). bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  54. a b ZPAV: regulamin przyznawania wyróżnień (po drugiej zmianie kryteriów). zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  55. a b Nowe zasady przyznawania wyróżnień. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  56. a b Streaming zaliczany do Złotych Płyt. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  57. a b Pierwsza Złota Płyta za streaming, Platynowa – za sprzedaż cyfrową. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  58. a b Zmiany w regulaminie przyznawania wyróżnień.. zpav.pl. [dostęp 2015-06-05]. (pol.).
  59. MTV UNPLUGGED KULT DIAMENTOWĄ PŁYTĄ!!!. sprecords.com.pl. [dostęp 2011-03-20].
  60. Paweł Kasa. Brutalna rzeczywistość sceny muzycznej. „Trendy – Art of Living”, s. 32–36, 2011-03-30. Warszawa. 
  61. Regulamin przyznawania wyróżnień [online], ZPAV, 1 czerwca 2015 [dostęp 2021-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-26].
  62. a b c Regulamin przyznawania wyróżnień [online], ZPAV, 1 marca 2017 [dostęp 2021-08-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-04].
  63. Regulamin przyznawania wyróżnień [online], ZPAV, 1 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-05].

Linki zewnętrzne

edytuj