Ανδρέας Χρ. Αργυρόπουλος

Σάββατο 20 Απριλίου 2013

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΚΠ/ΣΗΣ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ:3ο Συνέδριο Στελεχών της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΚΠ/ΣΗΣ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ

3^ο Συνέδριο Στελεχών της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης

18-19 Νοεμβρίου 2007

Βελτίωση του Εκπαιδευτικού έργου:

Προβληματισμοί - Προτάσεις

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΟΞΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΘΡΗΣΚΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Εισηγητής : Ανδρέας Αργυρόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Β. Αιγαίου

«Η θρησκευτική αγωγή αποτελεί τη βάση κάθε εκπαίδευσης».

Λέων Τολστόι

Το μάθημα των Θρησκευτικών όπως όλα τα ενταγμένα μαθήματα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διέπεται από τους εκπαιδευτικούς νόμους του ελληνικού κράτους. Οι θεολόγοι, καθηγήτριες και καθηγητές, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της σύγχρονης Παιδαγωγικής και εφαρμόζοντας τις αρχές της μεταφέρουν στις σχολικές αίθουσες τα πορίσματα της επιστήμης τους.

Λόγω του περιεχομένου του σχετίζεται μέχρι ένα σημείο με την Εκκλησία. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος βάσει του Καταστατικού Χάρτη

( Ν.590/1977, άρθρο 9) παρακολουθεί το δογματικό περιεχόμενο των βιβλίων των Θρησκευτικών της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης.

Αυτό σε καμμία περίπτωση δε σημαίνει ότι το μάθημα ταυτίζεται με το κατηχητικό έργο της Εκκλησίας. Είναι μάθημα γνωσιολογικό, δια-θεματικό και δια-πολιτισμικό. Σύμφωνα με τα νέα αναλυτικά προγράμματα το Μ.τ.Θ. βοηθάει τις μαθήτριες και τους μαθητές:

α) να γνωρίσουν την Ορθόδοξη πίστη και το ρόλο του Χριστιανισμού στην παγκόσμια Ιστορία και τον πολιτισμό,

β) να αντιληφθούν «την πολυπολιτισμική, πολυφυλετική και πολυθρησκευτική δομή των σύγχρονων κοινωνιών

γ) να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά προβλήματα και τα μεγάλα σύγχρονα διλήμματα

δ) να πληροφορηθούν ότι τα χριστιανικό μήνυμα είναι υπερφυλετικό, υπερεθνικό και οικουμενικό ».

Το μάθημα λοιπόν των Θρησκευτικών απευθύνεται σε όλους τους μαθητές ανεξάρτητα από τα θρησκευτικά τους πιστεύω, γι’αυτό και είναι υποχρεωτικό. Κανένας δεν απαλλάσεται αυτοδίκαια.

Η Ελληνική Πολιτεία ακολουθώντας τα Ευρωπαικά πρότυπα και σεβόμενη τις πεποιθήσεις των αλλοδόξων και των αλλοθρήσκων, έχει δώσει το δικαίωμα απαλλαγής από το μάθημα στις μαθήτριες και τους μαθητές που δεν επιθυμούν να το παρακολουθήσουν.

Σύμφωνα με οδηγία του ΥΠΕΠΘ δικαίωμα απαλλαγής έχει η μαθήτρια ή ο μαθητής που θα το ζητήσει με δήλωσή του, αν είναι ενήλικος, ή με δήλωση των γονέων του, αν είναι ανήλικος. Στη δήλωση αυτή πρέπει να «αναφέρει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει. Σε περίπτωση απαλλαγής του μαθητή από την παρακολούθηση του μαθήματος των Θρησκευτικών, στη θέση “Θρήσκευμα” στον Απολυτήριο Τίτλο δεν υπάρχει λόγος αναγραφής ενδείξεως» (61723/Γ2/13-6-2002).

Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ (12907/Γ2/8-2-2005) η κατάθεση των υπεύθυνων δηλώσεων καλό είναι να γίνεται κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, όπως προβλέπεται και για το μάθημα της Γυμναστικής. Αυτό βοηθάει στο να μη δημιουργούνται προβλήματα γενικά με τη λειτουργία του σχολείου. Αν για κάποιο λόγο η υπεύθυνη δήλωση γίνει κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και μάλιστα μετά την κατάθεση βαθμολογίας τετράμηνου ή τριμήνου, τότε ο προφορικός βαθμός των Θρησκευτικών δεν θα συνυπολογίζεται στον Γ.Μ.Ο. ούτε θα υπάρχει βαθμός ετήσιας επίδοσης στο μάθημα (Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ – 20213/Γ2/27-2-2003). Η απαλλαγή πρέπει να κοινοποιείται στο Σύλλογο των καθηγητών και να αναγράφεται σε πράξη στο βιβλίο των πρακτικών του σχολείου, όπως ακριβώς γίνεται και με τις απαλλαγές στο μάθημα της Γυμναστικής .

Στην ίδια κατεύθυνση του σεβασμού των αλλοθρήσκων και αλλοδόξων μαθητριών και μαθητών κινούνται και άλλα μέτρα που έχουν ληφθεί από την Ελληνική Πολιτεία όπως:

α. Λειτουργία μειονοτικών σχολείων για τους μουσουλμάνους της Θράκης

β. Διορισμός Ρωμαιοκαθολικών εκπαιδευτικών στα σχολεία του Ν. Κυκλάδων για την εξυπηρέτηση των τοπικών Ρωμαιοκαθολικών κοινοτήτων. Να σημειώσουμε μάλιστα πως από φέτος η Ρωμαιοκαθολικοί της Ελλάδας αποδέχτηκαν τη χρήση των ίδιων διδακτικών βιβλίων με τους Ορθόδοξους, κάτι που δεν είχε γίνει στο παρελθόν.

γ. Θέσπιση και αναγνώριση ως αργιών, θρησκευτικών εορτών των Ρωμαιοκαθολι κών και Μουσουλμάνων. ( Π.Δ. 294/1979, φ.87 α)

δ. Απαγόρευση διακίνησης στο σχολικό χώρο μη εγκεκριμένων εντύπων από το Υπουργείο Παιδείας που προβάλλουν αρνητικά ή δυσφημίζουν άλλες θρησκείες ή δόγματα.

Το μάθημα των Θρησκευτικών δεν είναι προσηλυτιστικό, αλλά μάθημα γνωσης ελευθερίας και αναζήτησης. Απευθύνεται σε όλες τις μαθήτριες και τους μαθητές των ελληνικών σχολείων. Τους αντιμετωπίζει με ισότητα, σέβεται τις όποιες θέσεις και πεποιθήσεις τους .

Η διδασκαλία του Μ.τ.Θ. συμβάλει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης του μαθητή, στην ελεύθερη έκφρασή του , στην καλλιέργεια του ήθους και της προσωπικότητάς του. Ο καθηγητής και η καθηγήτρια οφείλει να σέβεται τις διαφορετικές απόψεις, αντιρρήσεις και ενστάσεις των μαθητών και μαθητριών. Να αποδέχεται την όποια διαφορετικότητα (θρησκευτική, ιδεολογική κ.ά.) χωρίς να εκφράζεται απαξιωτικά προς όσους διαφωνούν μαζί του και χωρίς να μεροληπτεί σε βάρος τους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στις ετήσιες οδηγίες του προς τους θεολόγους καθηγήτριες και καθηγητές συστήνει να αποφεύγονται « προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, υποτίμηση, περιφρόνηση, γελιοποίηση, καθώς επίσης και φανατική αντίθεση» με τους μαθητές που διαφωνούν. Τέτοιες νοοτροπίες και συμπεριφορές, εκτός από απαράδεκτες παιδαγωγικά, ουδεμία σχέση έχουν με το ορθόδοξο ήθος.

Η ορθόδοξη θεολογία είναι από τη φύση της οικουμενική. Δεν ταυτίζεται δηλ. με ένα λαό αλλά απευθύνεται σε όλη την οικουμένη. Ο « άλλος», αλλόδοξος, αλλόθρησκος, ή άθεος, αλλοδαπός ή όχι, αποτελεί για την θεολογία μας « εικόνα του Θεού», πρόσωπο με ανεπανάληπτη αξία που οφείλουμε να το σεβόμαστε. Η άρνηση του «άλλου» αποτελεί και άρνηση του ίδιου του Θεού.

Σάββατο 13 Απριλίου 2013

στη Σάμο...

Αξέχαστη η συμπαράσταση και συνεχής στήριξη του Διευθυντή της Δευτεροβάθμιας θεολόγου κ.Ευάγγελου Αποστόλου αλλά και η συνεργασία με τους συναδέλφους.

Οι φωτογραφίες είναι από το σχολικό έτος 2008-09.

Σάμος Αύγουστος 2008

Μετά από πολλή προσπάθεια πετύχαμε να δημιουργηθεί ξεχωριστό τμήμα θεολόγων στην επιμόρφωση των νεοδιόριστων. Είχαμε λοιπόν τη δυνατότητα να εργαστούμε όλοι μαζί και να προετοιμαστούμε ουσιαστικά.Πραγματικά χάρηκα πολύ γιατί συνάντησα νέους συναδέλφους με μεράκι,πολλές γνώσεις και αγάπη για το μάθημα.

Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ-Ο π.Βασίλειος Θερμός στη Λέσβο-Μάης 2009

O Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Β. Αιγαίου κ. Ανδρέας Αργυρόπουλος σε συνεργασία με την Ένωση Θεολόγων Λέσβου πραγματοποίησε συνάντηση των Θεολόγων του νησιού με τον π. Βασίλειο Θερμό, επίκουρο καθηγητή Ανώτερης Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών, ψυχίατρο παιδιών και εφήβων, το Σάββατο στις 23 Μαΐου 2009 στο Π.Ε.Κ. Μυτιλήνης.

Τη συνάντηση τίμησαν με την παρουσία τους ο Προϊστάμενος Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης κ. Ευστράτιος Αναγνώστου, ο Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών κ. Πρόδρομος Ελευθερίου, ο Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής κ. Γεώργιος Πανσεληνάς και ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ν. Λέσβου κ. Αθανάσιος Φραγκόπουλος.

Το θέμα της εισήγησης του π. Βασιλείου Θερμού ήταν «Η Θεολογία σε διάλογο με το σήμερα». Ιστορικά ο εισηγητής αναφέρθηκε στην εποχή της νεωτερικότητας, που ξεκίνησε την εποχή του διαφωτισμού, όπου κυριαρχούσε η έννοια της ιδεολογίας. Κάθε ιδεολογία ερχόταν με την φιλοδοξία της μοναδικής αλήθειας. Στη συνέχεια με τη μετανεωτερικότητα ήρθε να ατονήσει η σημασία της ιδεολογίας και τονίστηκε η έννοια και η αξία της εμπειρίας. Ακόμα και με την αποδόμηση κάποιων παραδοσιακών αξιών έρχονται κάποιες άλλες νέες αξίες, που έχουν τη δική τους συμβολή στη δημιουργία του κοινωνικού «γίγνεσθαι».

Το θέμα, λοιπόν, της εισήγησης αποκτά ιδιαίτερη σημασία σήμερα, γιατί ζούμε σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία, όπου καλείται ο καθένας μας, και πιο συγκεκριμένα ο θεολόγος, να αναπτύξει διάλογο με το «διαφορετικό» άνθρωπο, σε ένα κλίμα σεβασμού και αποδοχής του άλλου.

Η λέξη κλειδί, που χρησιμοποιήθηκε από τον π. Βασίλειο Θερμό, ήταν η «συγκατάβασή» μας προς τον «Άλλο». Αυτό σημαίνει ότι κατεβαίνω εκεί, που είναι «ο Άλλος», και τον συναντώ ως πρόσωπο με αγάπη και ωριμότητα. Αυτά τα γνωρίσματα είναι απαραίτητα για το θεολόγο να συνυπάρχουν, προκειμένου να πετύχει μια ουσιαστική σχέση με τους μαθητές του και τις μαθήτριες του. «Δεν μιλώ για την πίστη μου από θέση υπεροχής και έπαρσης, γιατί αυτά τα γνωρίσματα δεν συνάδουν με το Ορθόδοξο ήθος», τόνισε χαρακτηριστικά ο π. Βασίλειος Θερμός.

Ο ομιλητής στη συνέχεια αναφέρθηκε σε ιεραποστόλους, που έζησαν κοντά σε ανθρώπους, σεβόμενοι τους ίδιους, τον πολιτισμό τους, τη γλώσσα τους. Αφού πρώτα δημιούργησαν κλίμα αγάπης και εμπιστοσύνης, τότε μόνο μπόρεσαν να τους μιλήσουν για το Χριστό. Αυτή η στάση τους μας παραπέμπει στην «ενανθρώπηση» του Χριστού. Ο ίδιος γίνεται άνθρωπος, δίνει αξία στον άνθρωπο και τον καλεί να εξυψωθεί. Ο Υιός και Λόγος του Θεού ήλθε σε συγκεκριμένο πολιτισμό, στον οποίο ο ίδιος υπάκουσε κατά την ανθρώπινη φύση Του.

Ο π. Βασίλειος Θερμός μας υπενθύμισε ότι έχουμε ξεχάσει σήμερα οι ορθόδοξοι τη μεγάλη σημασία της ενανθρώπησης. Ενοχλούμαστε απ’ τη διαφορετικότητα του άλλου, την αμφιβολία του, την όποια αθεΐα του, γιατί πιθανώς όλα αυτά αποκαλύπτουν τις δικές μας ανασφάλειες, τις δικές μας αμφιβολίες. Είναι καιρός να ανοιχτούμε και να εκτιμήσουμε το όποιο καλό έχουν και οι «Άλλοι».

Μας ανέφερε επίσης ο π. Βασίλειος τα λόγια του προφήτη Ησαΐα, ο οποίος γράφει προς τη Νέα Ιερουσαλήμ, τη μελλοντική Εκκλησία: «Θα θηλάσεις γάλα Εθνών», δηλαδή τα έθνη θα προσφέρουν το γάλα τους, για να θρέψουν την Εκκλησία, η οποία μπορεί να το μεταβολίσει, διατηρώντας την ταυτότητά της. Αυτό ας το πάρουμε εμείς ως παράδειγμα ζωής. Εξάλλου, όλοι γνωρίζουμε την προσφορά του Ελληνισμού στο Χριστιανισμό και τη στάση των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας απέναντι στους Έλληνες συγγραφείς.

Ο π. Βασίλειος τόνισε παράλληλα τη μεγάλη προσφορά της θεολογικής σκέψης, που σήμερα αναγνωρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Έργα αξιόλογων θεολόγων, όπως του Ολιβιέ Κλεμάν, του Σμέμαν, του Στανιλοάε, του Φλωρόφσκυ, του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, έρχονται να διατρανώσουν την επικαιρότητα και την αναγκαιότητα του διαλόγου της Θεολογίας με το σήμερα.

Είναι καιρός πλέον να αναλάβουμε την προσωπική μας ευθύνη ως άνθρωποι και ως θεολόγοι.

Ο λόγος του π. Βασίλειου, όπως πάντα μεστός προβληματισμού, μας έφερε αντιμέτωπους με την ευθύνη μας μπροστά στο θεολογικό ρόλο μας. Θίχτηκε το θέμα του σχολικού εκκλησιασμού απ’ τους παρευρισκόμενους και τονίστηκε η αναγκαιότητα ουσιαστικών αλλαγών στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Συνοψίζοντας, νομίζω, ότι η επιτυχία μιας συζήτησης κρίνεται απ’ τον προβληματισμό και τη διάθεση αυτοκριτικής, που γεννά στον καθένα. Ευχόμαστε να ακολουθήσουν πολλοί από μας την ανοιχτότητα της σκέψης του π. Βασίλειου Θερμού, την αμεσότητα του λόγου του και την γλυκύτητα της έκφρασής του, μα πάνω από όλα την αγάπη του, γι αυτό που υπηρετεί.

Αναστασία Σκούρτσου – Αναγνώστου

Θεολόγος