I.gen. plur. of the part. pres. habitantum, Ov. M. 14, 90), v. freq. a. and n. habeo.
I. In gen., to have frequently, to be wont to have (anteclass. and very rare): epicrocum, Varr. ap. Non. 318, 25: “comas,” id. ib. 27.—
II. In partic., to have possession of, to inhabit a place; and more freq. neut., to dwell, abide, reside, live anywhere (the class. signif. of the word; cf.: colo, incolo, commoror).
A. Lit.
1. Act.: “centum urbes habitant magnas,” Verg. A. 3, 106: “silvas,” id. E. 6, 2: “hoc nemus, hunc collem (deus),” id. A. 8, 352: “humiles casas,” id. E. 2, 29: “terras,” Ov. H. 1, 66; id. M. 1, 195: “pruinas,” Val. Fl. 2, 177: “locum,” Tac. Agr. 11; cf. Liv. 5, 51, 3. —Pass.: “colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,” Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119; cf. Quint. 1, 4, 28: “arx procul iis, quae habitabantur,” Liv. 24, 3, 2: “applicata colli habitatur colonia Corinthus,” Plin. 4, 4, 5, § 11; 5, 7, 7, § 42: “Scythiae confinis est regio habitaturque pluribus vicis,” Curt. 8, 2, 14: “nobis habitabitur orbis Ultimus,” Ov. Tr. 1, 1, 127: “tellus Bistoniis habitata viris,” id. M. 13, 430; cf.: “nec patria est habitata tibi,” id. Tr. 5, 3, 21; Sil. 2, 654: “raris habitata mapalia tectis,” Verg. G. 3, 340; cf.: “(agellus) habitatus quinque focis,” Hor. Ep. 1, 14, 2: “campi olim uberes magnisque urbibus habitati,” Tac. H. 5, 7: “quae sit tellus habitanda (sibi), requirit,” Ov. M. 3, 9; cf.: “cesserunt nitidis habitandae piscibus undae,” id. ib. 1, 74: “habitandaque fana Apris reliquit et rapacibus lupis,” Hor. Epod. 16, 19: “proavis habitatas linquere silvas,” Juv. 15, 152.—
2. Neutr.: “in illisce habitat aedibus Amphitruo,” Plaut. Am. prol. 97; cf.: “cujus hic in aediculis habitat decem, ut opinor, milibus,” Cic. Cael. 7, 17: “in gurgustio,” id. N. D. 1, 9, 22: “in via,” on the high-road, id. Phil. 2, 41, 106: “in Sicilia,” Cic. Verr. 2, 3, 41, § 95: “in arboribus (aves),” Plin. 18, 35, 87, § 363: “Lilybaei,” Cic. Verr. 2, 4, 18, § 38: “lucis opacis,” Verg. A. 6, 673: “vallibus imis,” id. ib. 3, 110: “casa straminea,” Prop. 2, 16 (3, 8), 20; cf.: “sub terra habitare,” Cic. N. D. 2, 37, 95: “apud aliquem,” id. Ac. 2, 26, 115; cf. id. Brut. 90, 309; id. Cael. 21, 51; id. Clu. 12, 33; Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83: “cum aliquo,” id. ib. 2, 1, 25, § “64: cum illa apud te,” Ter. Phorm. 5, 7, 41.—Absol.: “triginta milibus dixistis eum habitare,” Cic. Cael. 7, 17; cf.: “nunc si quis tanti (i. e. sex milibus) habitet,” Vell. 2, 10, 1: “bene,” to have a good habitation, Nep. Att. 13; so, “dum sic ergo habitat Cetronius,” so splendidly, Juv. 14, 92: “avecta est peregre hinc habitatum,” Plaut. Cist. 2, 3, 37; cf.: “is habitatum huc commigravit,” id. Trin. 4, 3, 77; and: “rus habitatum abii,” Ter. Hec. 2, 1, 27: “commorandi natura deversorium nobis, non habitandi locum dedit,” Cic. de Sen. 23, 84: “habitandi causa,” Caes. B. C. 3, 112, 8.—Part. as subst.: hăbĭtantes , ium, the inhabitants: numquam tecta subeamus: super habitantes aliquando procumbunt, Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 14, 90: “oppidum valetudine habitantium infame,” Mel. 1, 16, 1: “ad occasum,” Plin. 2, 70, 82, § 180.—Pass. impers.: “vides, habitari in terra raris et angustis in locis, et in ipsis quasi maculis, ubi habitatur, vastas solitudines interjectas,” Cic. Rep. 6, 19: “habitari ait Xenophanes in luna,” that the moon is inhabited, id. Ac. 2, 39, 123: “vicorum, quibus frequenter habitabatur,” Liv. 2, 62, 4.—
B. Transf., to stay, remain, dwell, or keep in any place; to keep to, dwell upon a thing (a favorite expression with Cicero): “cum iis, qui in foro habitarunt, de dignitate contendas?” Cic. Mur. 9, 21; cf.: “habitare in Rostris,” id. Brut. 89, 305: “in subselliis,” id. de Or. 1, 62, 264; cf. “also: in oculis,” to be always in public, id. Planc. 27, 66: “illi qui hoc solum colendum ducebant, habitarunt in hac una ratione tractanda,” id. de Or. 2, 38, 160: “in bonis haerebit et habitabit suis,” to dwell upon, id. Or. 15, 49; cf. id. de Or. 2, 72, 292: “qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus?” id. Fin. 2, 28, 92: “cum his habitare pernoctareque curis (i. e. studiis)!” id. Tusc. 5, 24, 69: “quorum in vultu habitant oculi mei,” id. Phil. 12, 1, 2: “animus habitat in oculis,” Plin. 11, 37, 54, § 145; cf.: “mens ibi (in corde) habitat,” id. 11, 37, 69, § 182: “qui tibi (Amori) jucundumst, siccis habitare medullis,” Prop. 2, 11 (3, 3), 17: “peregrinatus est hujus animus in nequitia, non habitavit,” Val. Max. 6, 9, ext. 1: “tecum habita,” i. e. retire within thyself, examine thyself, Pers. 4, 52.