Villa Surrentina Pollii Felicis
Est inter notos Sirenum nomine muros
saxaque Tyrrhenae templis onerata Minervae
celsa Dicarchei speculatrix villa profundi,
qua Bromio dilectus ager. collesque per altos
5uritur et prelis non invidet uva Falernis.
huc me post patrii laetum quinquennia lustri,
cum stadio iam pigra quies canusque sederet
pulvis ad Ambracias conversa gymnade frondes,
trans gentile fretum placidi facundia Polli
10detulit et nitidae iuvenilis gratia Pollae. [p. 96]
flectere iam cupidum gressus, qua limite noto
Appia longarum teritur regina viarum.
Sed iuvere morae, placido lunata recessi!
hinc atque hinc curvas perrumpunt aequora rupes,
15dat natura locum montique intervenit unum 1
litus et in terras scopulis pendentibus exit.
gratia prima loci, gemina testudine fumant
balnea, et e terris occurrit dulcis amaro
nympha mari. levis hic Phorci chorus udaque crines
20Cymodoce viridisque cupit Galatea lavari.
ante domum tumidae moderator caerulus undae
excubat, innocui custos laris: huius amico
spumant templa salo. felicia rura tuetur
Alcides; gaudet gemino sub numine portus:
25hic servat terras, hic saevis fluctibus obstat.
mira quies pelagi: ponunt hic lassa furorem
aequora, et insani spirant clementius austri,
hic praeceps minus audet hiems, nulloque tumultu
stagna modesta iacent dominique imitantia mores.
30Inde per obliquas erepit porticus arces,
urbis opus, longoque domat saxa aspera dorso,
qua prius obscuro permixti pulvere soles
et feritas inamoena viae, nunc ire voluptas:
qualis, si subeas Ephyres Baccheidos altum
35culmen, ab Inoo fert semita tecta Lechaeo. 2 3 4 [p. 98]
Non, mihi si cunctos Helicon indulgeat amnes
et superet Pimplea sitim largeque volantis
ungula sedet equi reseretque arcana pudicos
Phemonoe fontes vel quos meus auspice Phoebo
40altius immersa turbavit Pollius urna,
innumeras valeam species cultusque locorum
Pieriis aequare modis, vix ordine longo
suffecere oculi, vix, dum per singula ducor,
suffecere gradus, quae rerum turba! locine
45ingenium an domini mirer prius? haec domus ortus
aspicit et Phoebi tenerum iubar; illa cadentem
detinet exactamque negat dimittere lucem,
cum iam fessa dies et in aequora montis opaci
umbra cadit vitreoque natant praetoria ponto,
50haec pelagi clamore fremunt, haec tecta sonoros
ignorant fluctus terraeque silentia malunt.
his favit natura locis, hic victa colenti
cessit et ignotos docilis mansuevit in usus.
mons erat hic, ubi plana vides; et lustra fuerunt,
55quae nunc tecta subis; ubi nunc nemora ardua cernis,
hic nec terra fuit: domuit possessor, et illum
formantem rupes expugnantemque secuta
gaudet humus, nunc cerne iugum discentia saxa
intrantesque domos iussumque recedere montem,
60iam Methymnaei vatis manus et chelys una
Thebais et Getici cedat tibi gloria plectri:
et tu saxa moves, et te nemora alta sequuntur. [p. 100]
Quid referam veteres ceraeque aerisque figuras,
si quid Apellei gaudent animasse colores,
65si quid adhuc vacua, tamen admirabile, Pisa
Phidiacae rasere manus, quod ab arte Myronis
aut Polycliteo iussum est quod vivere caelo,
aeraque ab Isthmiacis auro potiora favillis,
ora ducum ac vatum sapientumque ora priorum,
70quos tibi cura sequi, quos toto pectore sentis,
expers curarum atque animum virtute quieta
compositus semperque tuus? quid mille revolvam
culmina visendique vices? sua cuique voluptas
atque omni proprium thalamo mare, transque iacentem
75Nerea diversis servit sua terra fenestris:
haec videt Inarimen, illinc Prochyta aspera paret;
armiger hac magni patet Hectoris, inde malignum
aera respirat pelago circumflua Nesis;
inde vagis omen felix Euploea carinis
80quaeque ferit curvos exserta Megalia fluctus,
angitur et domino contra recubante proculque
Surrentina tuus spectat praetoria Limon.
una tamen cunctis, procul eminet una diaetis,
quae tibi Parthenopen derecto limite ponti
85ingerit: hic Grais penitus delecta metallis
saxa; quod Eoae respergit vena Syenes,
Synnade quod maesta Phrygiae fodere secures
per Cybeles lugentis agros, ubi marmore picto
candida purpureo distinguitur area gyro;
90hic et Amyclaei caesum de monte Lycurgi [p. 102]
quod viret et molles imitatur rupibus herbas,
hic Nomadum lucent flaventia saxa Thasosque
et Chios et gaudens fluctus spectare Carystos:
omnia Chalcidicas turres obversa salutant,
95macte animo, quod Graia probas, quod Graia 5 frequentas
arva: nec invideant quae te genuere Dicarchi
moenia! nos docto melius potiemur alumno.
Quid nunc ruris opes pontoque novalia dicam
iniecta et madidas Baccheo nectare rupes?
100saepe per autumnum iam pubescente Lyaeo
conscendit scopulos noctisque occulta sub umbra
palmite maturo rorantia lumina tersit
Nereis et dulces rapuit de collibus uvas.
saepe et vicino sparsa est vindemia fluctu,
105et Satyri cecidere vadis, nudamque per undas
Dorida montani cupierunt prendere Panes.
Sis felix, tellus, dominis ambobus in annos
Mygdonii Pyliique senis nec nobile mutes
servitium, nec te cultu Tirynthia vincat
110aula Dicarcheique sinus, nec saepius isti
blanda Therapnaei placent 6 vineta Galaesi.
hic ubi Pierias exercet Pollius artes,
seu volvit monitus, quos dat Gargettius auctor, 7 8 [p. 104]
seu nostram quatit ille chelyn seu dissona nectit
115carmina sive minax ultorem stringit iambon:
hinc levis e scopulis meliora ad carmina Siren
advolat, hinc motis audit Tritonia cristis.
tune rapidi ponunt flatus, maria ipsa vetantur
obstrepere, emergunt pelago doctamque trahuntur
120ad chelyn et blandi scopulis delphines aderrant.
Vive, Midae gazis et Lydo ditior auro,
Troica et Euphratae supra diademata felix,
quem non ambigui fasces, non mobile vulgus,
non leges, non castra ferent, qui pectore magno
125spemque metumque domas voto 9 sublimior omni,
exemptus fatis indignantemque refellens
Fortunam; dubio quem non in turbine rerum
deprendet suprema dies, sed abire paratum
ac plenum vita. nos. vilis turba, caducis
130deservire bonis semperque optare parati,
spargimur in casus: celsa tu mentis ab arce
despicis errantes humanaque gaudia rides,
tempus erat. eum te geminae suffragia terrae
diriperent celsusque duas veherere per urbes,
135inde Dicarcheis multum venerande colonis,
hine adscite meis, pariterque his largus et illis
ac iuvenile calens plectrique errore superbus,
at nunc discussa rerum caligine verum
aspicis—illo alii rursus iactantur in alto—,
140et tua securos portus placidamque quietem
intravit non quassa ratis, sic perge nee umquam 10 [p. 106]
emeritam in nostras puppem dimitte procellas.
tuque, nurus inter longe praedocta Latinas
parque viro mentem, cui non 11 praecordia curae,
non frontem vertere 12 minae, sed candida semper
150gaudia et in vultu curarum ignara voluptas;
non tibi sepositas infelix strangulat arca
divitias avidique animum dispendia torquent
fenoris: expositi census et docta fruendi
temperies. non ulla deo meliore cohaerent
155pectora, non alias docuit 13 Concordia mentes.
discite securi, quorum de pectore mixtae
in longum coiere faces sanetusque pudicae
145servat amicitiae leges amor. ite per annos
saeculaque et priscae titulos praecedite famae.
