No 340

André Marchand (Γαλλία)

Το θέμα της ομοφυλοφιλίας δημιουργεί περαιτέρω διχογνωμίες και διαμάχες αναφορικά με τον Προυστ. Ομοφυλόφιλοι είναι ο Σαρλύς, Ο Σαιν-Λου, η Δεσποινίς Βεντέιγ, η Αλμπερτίν (ίσως), η Ζιλμπέρτ (πιθανόν), ο πρίγκιπας ντε Γκερμάτ, ο Μορέλ (που του αρέσει και το γυναικείο φύλο) και πλήθος άλλοι που προέρχονται απ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα (…)
Ο Προυστ απαριθμεί εννιά δυσβάσταχτα φορτία που έχει επωμισθεί η «καταραμένη αυτή φυλή», συγκρίνοντας τη μοίρα της μ’ αυτή των εβραίων. (…) Η τελευταία σελίδα της τριαντασέλιδης αυτής ενότητάς μας προσφέρει μια περιεκτική κατάθεση των απόψεων του Αφηγητή αλλά και, κατά την κρίση μου, των απόψεων του Προυστ όσον αφορά τους ομοφυλόφιλους.
Σε κάθε χώρα, βέβαια, σχηματίζουν μια παροικία εξεζητημένη, καλλιεργημένη, φιλόμουση και δηκτική, με γοητευτικές αρετές και ανυπόφορα ελαττώματα. Όλα αυτά θα φανούν πολύ πιο γλαφυρά στη συνέχεις του βιβλίου’ για την ώρα όμως πρέπει να προειδοποιήσω ότι θα ήταν ολέθριο σφάλμα να δημιουργηθεί – όπως το σιωνιστικό κίνημα – και ένα κίνημα σοδομιτικό, και να ξαναχτιστούν τα Σόδομα (ΙΙ632)
Ο Προυστ κατηγορείται στις μέρες μας πως δεν είχε το θάρρος να βγει ανοιχτά και να διακηρύξει την ομοφυλοφιλία του. Ο Προυστ όμως αρνιόταν τη δήθεν αλληλεγγύη που βρίσκει κανείς κάτω από ταμπέλες, λάβαρα και κοινούς σκοπούς. Ασχολήθηκε με όλους τους ανθρώπους, όχι μονάχα με ένα μέρος του. Η οπτική του διαμορφώθηκε από την επιθυμία του να μην επιτρέψει στη σεξουαλική του ταυτότητα να καθορίσει την εμβέλεια του έργου του.

Ρότζερ Σάτακ: Από τη μεριά του Προυστ (Μεταίχμιο)

No 339

Jean Auguste Dominique Ingres(Γαλλία)

Το τεχνητό όμως αυτό κατασκεύασμα δεν ήταν παρά ένα ξυλοκόπημα που έδινε ο Σαιν-Λου και που ο επιθετικός και όχι πια αισθηματικός του χαρακτήρας, μου αποκαλύφθηκε αρχικά από την όψη τού μέτρια ντυμένου κυρίου, ο οποίος φάνηκε να χάνει ταυτόχρονα την ισορροπία του, τη μασέλα του και πολύ αίμα. Έδωσε ψεύτικες εξηγήσεις σ’ όσους τον πλησίασαν να ρωτήσουν, γύρισε το κεφάλι και, βλέποντας πως ο Σαιν-Λου απομακρυνόταν οριστικά για να με πλησιάσει, έμεινε να τον κοιτάζει με μια έκφραση μνησικακίας και εξουθένωσης, αλλά όχι αγριεμένος. Ο Σαιν-Λου αντίθετα ήταν, αν και δε χτυπήθηκε, και τα μάτια του άστραφταν ακόμη από θυμό όταν με πλησίασε. Το επεισόδιο δεν θα είχε καμία σχέση όπως είχα φανταστεί, με τα χαστούκια στο θέατρο. Ήταν ένας παθιασμένος περιπατητής που βλέποντας το ωραίο στρατιωτικό Σαιν-Λου, του έκανε προτάσεις. Ο φίλος μου δεν μπορούσε ακόμη να συνέλθει από το θράσος αυτής της «κλίκας» που δεν περίμενε καν τις νυχτερινές σκιές για να εκτεθεί, και μιλούσε για τις προτάσεις που του είχαν κάνει με την ίδια αγανάκτηση που μιλούν οι εφημερίδες για μια ένοπλη ληστεία, μέρα μεσημέρι, σε κεντρικό σημείο του Παρισιού. Ο κύριος ωστόσο που τις είχε φάει μπορούσε να συγχωρεθεί από την άποψη πως, στο λοξό επίπεδο της κατηφόρας ο πόθος, βρίσκεται αρκετά γρήγορα κοντά στην απόλαυση ώστε και μόνη της η ομορφιά να φαίνεται ήδη σα συναίνεση.
.

Μαρσέλ Προυστ: Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο (Ηριδανός)

No 338

Steve Walker(Καναδάς)

Βλέπω πιο νέα παιδιά που δεν δείχνουν να έχουν τόσες δυσκολίες. Μεγαλώνοντας σε πιο επιτρεπτικούς καιρούς, μάλλον δεν έχουν πληρώσει τόσο βαρύ τίμημα όσο η δική μου γενιά. Ίσως κάπου στο μέλλον να βρίσκεται και μια γενιά, σεξουαλικά πολύμορφη, που δεν θα χρειάζεται καν να εμπλακεί στο λεγόμενο identity politics.
Μέχρι τότε, και μετά από τις τόσες δικές μου περιπέτειες, τέρμα οι εξηγήσεις και οι απολογίες. Σε προσωπικό επίπεδο, έχει μετριαστεί σημαντικά η γενική και αδιάκριτη ανάγκη μου γι’ αποδοχή και επιβεβαίωση. Νομίζω ότι, όσο μεγαλώνω, τόσο γίνομαι λιγότερο «καλόβολος» και, αντίστοιχα, πιο ελεύθερος μέσα στο πετσί μου. Δε νιώθω, για παράδειγμα, ντε και καλά, υποχρεωμένος να διαφωτίσω όποιον είναι περίεργος για τη σεξουαλική μου ταυτότητα. Και σε όποιον έχει πρόβλημα με αυτήν, συνήθως, ζητάω απλά να το πάει αλλού.
Τα πιο πολλά απ’ όσα έχω κατακτήσει σήμερα σε θα μπορούσα να τα είχα χωρίς την εμπειρία άλλων ομοφυλόφιλων ανδρών, που, επίσης, χρειάστηκε να παλέψουν ώστε να μην τους χωρίζει η ερωτική τους επιθυμία από τον ίδιο τους τον εαυτό.
Σ’ αυτούς τους γενναίους φίλους κι εραστές θέλω να πω:
Άντρες μου, σας ευχαριστώ.

Κωνσταντίνος Ματσούκας: Ερωτικό βιογραφικό
από τη συλλογή με τα βραβευμένα διηγήματα του πρώτου Διαγωνισμού Ομοφυλόφιλου Διηγήματος: Πρόσεχε τη στροφή και άλλα διηγήματα (Πολύχρωμος Πλανήτης)

No 337

Cornelius McCarthy (Μ. Βρετανία)

.
«…Δεν ξέρω πώς να σ’ το πω’ θαρρείς κι οι άνθρωποι μισούνε καθετί το διαφορετικό. Κι αυτό τους το μίσος είναι που τους κάνει να σε βλέπουνε με κακό μάτι, να σε κοροϊδεύουνε, να σε περιπαίζουν ή να σε ταπεινώνουν και να σε προσβάλλουν. Μερικές φορές μπορεί να τους οδηγήσει και στο έγκλημα ακόμα. Τότε σκοτώνουν κάποιους ή κάποιες από εμάς. Άλλοτε μαθεύεται κι άλλοτε όχι. Και δε λέω για τις περιπτώσεις που τα φονικά γίνονται πάνω σε μια ληστεία ή σε μια απαγωγή. Όχι, μας σκοτώνουν μόνο και μόνο από οργή που ‘μαστε διαφορετικοί. Και σαν να μην έφτανε αυτό, επειδή είμαστε αυτό που είμαστε, όποτε γίνεται τίποτα κακό, οι πρώτοι ή οι πρώτες που πάνω τους θα πέσουν οι υποψίες είμαστε εμείς. Γιατί αυτοί πιστεύουν ότι η διαφορετικότητά μας δεν είναι κάτι φυσικό, παρά μια διαστροφή, κάτι το κακό. Λες και η σεξουαλική μας προτίμηση είναι προϊόν ενός εγκληματικού νου, χαρακτηριστικό μιας εγκληματικής προσωπικότητας… ή κάτι που μας κάνει όμοιους με τα ζώα, γιατί ένας επίσκοπος είπε μια φορά ότι είμαστε σαν τις κατσαρίδες. Δεν ξέρω, αλλά το ζήτημα είναι ότι αν κάποια ή κάποιος είναι ομοφυλόφιλος, λεσβία, τρανσέξουαλ ή εργαζόμενος στο χώρο του σεξ, σίγουρα θα είναι ο πρώτος ύποπτος ή η πρώτη ύποπτη για οτιδήποτε κακό συμβαίνει. Έτσι, λοιπόν, υποχρεώνεται κανείς να κρύβει τη διαφορετικότητά του ή να τη στριμώχνει σε σκοτεινά δρομάκια. Και γιατί πρέπει να κρύβουμε αυτό που είμαστε; Δουλεύουμε όπως όλος ο κόσμος, αγαπάμε και μισούμε όπως όλος ο κόσμος, ονειρευόμαστε όπως όλος ο κόσμος, έχουμε αρετές και ελαττώματα όπως ο καθένας, είμαστε δηλαδή ίδιοι με τους υπόλοιπους αλλά και διαφορετικοί. Όμως, όχι, γι’ αυτούς δεν είμαστε φυσιολογικά άτομα, είμαστε ένα είδος φοβερών φαινομένων, έκφυλοι, που πρέπει να εξολοθρευτούν. Και μη με ρωτήσεις ποιοι είναι αυτοί, γιατί δεν θα μπορούσα να σ’ το εξηγήσω καλά. Αυτοί. Όλοι. Ακόμα κι εκείνοι που λένε πως είναι προοδευτικοί, δημοκράτες, αριστεροί…»

.
Υποδιοικητής Μάρκος – Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ: Ανήσυχοι νεκροί (κι ό,τι λείπει, λείπει) (Άγρα)

No 336

John Carter( Μ. Βρετανία)

Η μαμά και ο μπαμπάς αντέδρασαν πρώτα με δυσπιστία. «Δεν μπορεί να είσαι γκέι! Κάνεις λάθος.» Ήταν τόσο αναστατωμένοι που με έστειλαν πίσω στο σχολείο και είπαν «Μην επιστρέψεις σπίτι μέχρι να σου πούμε ότι μπορείς.» Εκείνες ήταν οι πιο επίπονες λέξεις που έχω ακούσει ποτέ. Για μια φευγαλέα στιγμή σκέφτηκα την αυτοκτονία, αλλά είχα φίλους και ιερείς για να στραφώ για στήριξη. Δεν ήμουν μόνος.
Μετά από μερικές εβδομάδες αποκατέστησαν την επαφή μαζί μου. Συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να αποφύγουν το πρόβλημα. Έπειτα από το αρχικό σοκ, ένιωσαν ένα κύμα από συναισθήματα. Θυμός. Ήταν θυμωμένοι μαζί μου που τους προκάλεσα τόσο μεγάλο πόνο και που αρνιόμουν να δω ψυχίατρο. Ήταν θυμωμένοι με οποιονδήποτε που θα μπορούσε να με είχε «κάνει» γκέι – φίλους από το κολέγιο, τους ιερείς που με συμβούλευαν και, τελικά, με τους εαυτούς τους. Ένιωθαν ένοχοι και απορούσαν, «Πώς αποτύχαμε;» Φόβος. Γνώριζαν ότι είναι σκληρό να είσαι γκέι στην κοινωνία μας, και φοβόντουσαν ότι πετούσα την κολεγιακή μου μόρφωση και ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον. Θλίψη. Ο «μικρός Ρίκυ» δεν ήταν πια ο ίδιος. Οι προσδοκίες τους από μένα, ειδικά μια γυναίκα και παιδιά, ξαφνικά τους αφαιρέθηκαν. Πολλά είχαν αλλάξει, και θρηνούσαν για τον χαμό των ονείρων τους για τη ζωή μου…και της δικής τους ζωής επίσης.

Αν Έρον (επιμ): 2 έφηβοι στους 20. Eκθέσεις γκέι και λεσβιών νέων (Γοργώ)

No 335

MatthewStradling

Εξημμένος από τον πόθο, δεν κοιμήθηκα καθόλου όλη τη νύχτα, και η επόμενη μέρα φαινόταν να παρατείνει την ίδια, σχεδόν παραισθητική νοητική κατάσταση. Τη νύχτα που ακολούθησε, πάλεψα με κάθε είδος συγκρουόμενων επιθυμιών, κι ήταν μονάχα στο κρύο φως του δεύτερου πρωινού που κατάλαβα πως είχα πάρει μια αμετάκλητη απόφαση.
Ακριβώς στις δέκα , σχημάτισα το νούμερο του τηλεφώνου του νεαρού ηθοποιού- το νούμερο που δεν είχα δικαίωμα να γνωρίζω(…)

Άρχισε να σηκώνεται, με ευχαρίστησε για ό,τι είχα πει σχετικά με τη δουλειά του και ήλπιζε πως παρ’ όλα αυτά θα συνέχιζε να πιστεύει πως ήμουν ειλικρινής. Είχαν όλα τελειώσει, το ήξερα, ωστόσο το μόνο που μ’ ενδιέφερε ήταν να τον κρατήσω όσο το δυνατόν περισσότερο κοντά μου, μπροστά στα μάτια μου, να κοιτάζω απλώς το πρόσωπό του και ν’ ακούω τη φωνή του. Κι όταν, εξαιτίας του φάρδους και της στενότητας του τραπεζιού, αναγκάστηκε να βγει με το πλάι, βρέθηκα να τον κρατάω σαν τρελός, σφιχτά από τον καρπό, από το χέρι του, να τον συγκρατώ και τότε, μ’ ένα μανιασμένο ψίθυρο, να προφέρω τις αναπόφευκτες, αναντικατάστατες λέξεις, τις χιλιοειπωμένες και ιερές: «Σ’ αγαπώ!»

Gilbert Adair: Έρωτας και θάνατος στο Λονγκ Άιλαντ (Μεδουσα/Σέλλας)

No 334

Phipippe Martez

Δεν περίμενε να δει την αγαπημένη μορφή, ήρθε ανέλπιστα, δεν είχε χρόνο να πάρει το ήρεμο και αυστηρό του ύφος. Χαρά, έκπληξη και θαυμασμός ζωγραφίστηκαν φανερά στο πρόσωπό του όταν το βλέμμα του συνάντησε τα μάτια του έφηβου – και την ίδια στιγμή, ο Τάτζιο χαμογέλασε: χαμογελούσε σ’ αυτόν ανοίγοντας αργά τα χείλη του, σαν να του μιλούσε, εμπιστευτικά, θελκτικά κι ανυπόκριτα. Ήταν το χαμόγελο του Νάρκισσου που σκύβει πάνω απ’ τον καθρέφτη του νερού, εκείνο το μαγεμένο, βαθύ και παρατεταμένο χαμόγελο καθώς απλώνει τα χέρια στο είδωλο της ομορφιάς του – ένα χαμόγελο σαν ανεπαίσθητος μορφασμός, λίγο σπασμωδικό από το άσκοπο της προσπάθειας του να φιλήσει τα γλυκά χείλη του ίσκιου του, ένα κράμα φιλαρέσκειας, περιέργειας και ελαφριάς ταραχής, σαγηνεμένο και σαγηνευτικό.
Ο Άσενμπαχ δέχθηκε το χαμόγελο, κι έφυγε γρήγορα μαζί του σαν να του είχαν εμπιστευτεί ένα μοιραίο δώρο. Ήταν τόσο συγκλονισμένος, που αναγκάστηκε να περάσει σαν κυνηγημένος απ’ τα φώτα της βεράντας και του κήπου, και να καταφύγει βηματίζοντας βιαστικά στο σκοτάδι του κήπου του πάρκου στην πίσω μεριά του ξενοδοχείου. Κάτι επιπλήξεις τού ξέφυγαν με αγανάκτηση και μαζί τρυφερότητα : «Πώς τολμάς να χαμογελάς έτσι! Σε κανέναν δεν επιτρέπεται να χαμογελά έτσι!» Σωριάστηκε ξαναμμένος σ’ ένα παγκάκι κι ανάσαινε το νυχτερινό άρωμα των φυτών. Έγειρε πίσω στην πλάτη του πάγκου, με τα χέρια του κρεμασμένα κάτω, νικημένος, και ριγώντας σύγκορμος ψιθύρισε τη χιλιοειπωμένη λέξη του πόθου – ανάρμοστη εδώ, παράλογη, αποκρουστική, γελοία κι ωστόσο ιερή, σεβαστή ακόμη και σ’ αυτή, η δική του περίπτωση: «Σ’ αγαπώ!»

Τόμας Μαν: Θάνατος στη Βενετία (γράμματα)

No 333

Ross Bleckner (ΗΠΑ)

Βέβαια, ανάμεσα στη χρονία επίσημη υποκρισία και την ελευθεριότητα που είναι του συρμού στις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει πελώριο χάσμα. Η άποψη ότι οι ασθένειες που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή δεν είναι σοβαρές φθάνει στο απόγειό της στη δεκαετία του 1970, που είναι και η περίοδος κατά την οποία πολλοί άρρενες ομοφυλόφιλοι ανασυγκροτήθηκαν σ’ ένα είδος εθνικής ομάδας, της οποίας το χαρακτηριστικό φολκλοριστικό έθιμο ήταν η σεξουαλική αδηφαγία, και οι θεσμοί του ομοφυλόφιλου βίου στις πόλεις αποτέλεσαν ένα σύστημα σεξουαλικής διανομής πρωτοφανούς ταχύτητας, αποτελεσματικότητας και έντασης. Ο φόβος του AIDS ενισχύει μια μετριοπαθέστερη χρήση της ορμής, και όχι μόνο ανάμεσα στους ομοφυλόφιλους άνδρες. Η προ του 1981 σεξουαλική συμπεριφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται τώρα στο βλέμμα της μεσαίας τάξης μέρος μιας χαμένης αθωότητας - αθωότητας υπό την αμφίεση, βέβαια, της ακολασίας. Ύστερα από δυο δεκαετίες σεξουαλικής ανάλωσης, σεξουαλικής κερδοσκοπίας. Σεξουαλικού πληθωρισμού, βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια μιας σεξουαλικής ύφεσης. Η αναπόληση της σεξουαλικής κουλτούρας της δεκαετίας του 1970 έχει παρομοιαστεί με την αναπόληση της εποχής της τζαζ μεσ’ από την κακή πλευρά της οικονομικής κρίσης του 1929.

Σούζαν Σόντακ: Η νόσος ως μεταφορά. Το AIDS και οι μεταφορές του (Ύψιλον)

No 332

Ross Bleckner (ΗΠΑ)

(…) Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, οι ομοφυλόφιλοι μπορούσαν να εκφραστούν χωρίς κώδικες, πιο ελεύθερα. Χρησιμοποίησαν ελληνορωμαϊκούς μύθους, τη λαϊκή τέχνη και τόνιζαν την ηδονιστική πλευρά και τη φανερή σεξουαλικότητα σε μια ευτυχισμένη, ειδυλλιακή ατμόσφαιρα. Η τέχνη του μοντερνισμού απαγόρευσε αυστηρά την αφήγηση, την εικονογράφησης και τη διακόσμηση, την οποία θεωρούσε θηλυπρεπές ιδίωμα. Η διακόσμηση για ένα διάστημα αποτέλεσε σύμπτωμα της τέχνης των ομοφυλοφίλων που είχε στοιχεία κραυγαλέου κιτς, φαντασίας, θεατρικότητας, της νοοτροπίας του «περιθωριακού», με εμφανή τάση προσηλυτισμού και προπαγάνδας: σιγά σιγά, χτιζόταν και ο μύθος του «όμορφου αγοριού»που έβρισκε ανταπόκριση στα ΜΜΕ. Ηπολιτεία άρχισε να ενοχλείται σοβαρά για όλες αυτές τις κινήσεις δείχνοντας τάσεις λογοκρισίας. Η θεματολογία και η στάση αυτής της απελευθέρωσης σε λίγα χρόνια άλλξε ριζικά με την καταστροφική για τον καλλιτεχνικό κόσμο των ΗΠΑ επιδημία του AIDS.(…) ο μύθος του «όμορφου αγοριού» κατακερματίζεται. Οι παραμορφώσεις του σώματος των ασθενών με AIDS προκάλεσαν ψυχικές επιπτώσεις ανάλογες με τον ακρωτηριασμό του στήθους στις γυναίκες με καρκίνο. Οι καλλιτέχνες με AIDS δεν άργησαν να καταγράψουν τον αυξημένο φόβο και πανικό τους για την άγνωστη και αθεράπευτη ασθένεια αλλά κυρίως την οργή τους. Οργή αρχικά εναντίον της κοινωνίας που είχε φοβηθεί, τους είχε απομονώσει, τους είχε στιγματίσει, και εν συνέχεια εναντίον του κράτους που δεν προωθούσε την έρευνα για τη θεραπεία.

Σταύρος Τσιγκόγλου: Η Τέχνη στις αρχές του 21ου αιώνα (Λιβάνης)