Την 13η Φεβρουαρίου του 2005 Ο Πατέρας Φιλόθεος Φάρος έδωσε την ακόλουθη συνέντευξη για το περιοδικό «Κ» της εφημερίδος Καθημερινή.Η συνέντευξη πάρθηκε από το τελευταίο βιβλίο του Πατέρα Φιλόθεου Φάρου «ΣΥΓΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Αυτοβιογραφία, σσ, 308-313» και διατηρήθηκε η ορθογραφία του κειμένου. Οι παραπομπές είναι πρόσθετες και πρόχειρες.
ΕΡ: "Αμαρτία" ή "κουσούρι" είναι η ομοφυλοφιλία; Με τέτοιες θέσεις μήπως οι κληρικοί απορρίπτουν ένα τμήμα της κοινωνίας;
ΑΠ: Ο Χριστός δήλωνε κατηγορηματικά: «Εγώ δεν ήρθα να κρίνω τον κόσμο αλλά να τον σώσω» (Ιωάν. 12,47).Συμβούλευε «μην κρίνετε, ίνα μη κριθήτε»(Ματθ. 7,1). Δηλαδή, η έννοια της κρίσεως και πολύ περισσότερο της κατακρίσεως του άλλου είναι εντελώς αντιχριστιανική. Οι εντολές του Χριστού είναι δύο: η αγάπη για τον Θεό και η αγάπη για τον συνάνθρωπο. Ως προς την σεξουαλικότητα, θα πρέπη να κάνουμε σαφές ότι ο Χριστός αντιμετωπίζει τις ερωτικές παρεκτροπές με πάρα πολύ μεγάλη επιείκεια. Ουδέποτε αναφέρεται στην ομοφυλοφιλία.
ΕΡ: Μήπως απλώς έχουμε να κάνουμε με μια «συντηρητική στάση» της Ιεραρχίας και των κληρικών απέναντι στα ζητήματα της ιδιωτικής ζωής, όπως είναι οι προγαμιαίες σχέσεις ή οι «σεξουαλικές ιδιαιτερότητες»;
ΑΠ: Πέφτετε έξω να τη θεωρήτε απλά συντηρητική. Αυτή είναι μεθόδευση, δεν είναι συντηρητικότητα. Πρέπει να γίνει ένας αποπροσανατολισμός για να μπορέσουμε να σώσουμε το τομάρι μας. Αλλιώς είμαστε φοβερά έκθετοι. Εμφανιζόμαστε αυστηροί και βράχοι ηθικής με το αζημίωτο, ενώ η ανηθικότητα κατά τον Ιησού Χριστό είναι η καλοπέραση, η πολυτέλεια και η χλιδή. Αυτό είναι το άκρον άωτον της ανηθικότητας. Επιπροσθέτως, κυριαρχώντας πάνω στον ερωτισμό –επειδή είναι ένα καίριο μέρος της υπάρξεώς μας– εξασφαλίζουμε πάνω στον άνθρωπο απόλυτη εξουσία. Αυτά λοιπόν είναι πολύ καλά σχεδιασμένα και μεθοδευμένα. Είναι πολύ αφελής ο χαρακτηρισμός αυτής της στάσης ως συντηρητικότητας. Είναι μία μεθόδευση αποπροσανατολισμού και στήριξης της εξουσίας. Ένας τρόπος να εξασφαλίσουμε για τον εαυτό μας ένα άλλοθι. Να φαινόμαστε ως βράχοι ηθικής καταργώντας καίρια την πρόταση του Χριστού.
Όσοι αναφέρονται στην ομοφυλοφιλία επικαλούνται τον λόγο του Αποστόλου Παύλου ότι «οι λοίδοροι, οι πλεονέκτες, οι ειδωλολάτρες, οι μοιχοί και οι αρσενοκοίτες δεν θα κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού» (1Κορ. 6,10). Οι Γραφές όμως έχουν ποιμαντική πρόθεση. Κατά συνέπεια δεν μπορεί να επικαλήται κανείς την αναφορά του Παύλου σαν να είναι ο απόλυτος νόμος. Επιπλέον, ο Απόστολος Παύλος τοποθετεί την ομοφυλοφιλία μαζί με την πορνεία, τη λοιδορία και με την πλεονεξία. Γιατί δεν άκουσα κανένα να βγη να καταδικάση τους πλεονέκτες; Ή μήπως ο χαρακτηρισμός «κουσούρι» δεν αποτελεί λοιδορία; Γιατί λοιπόν τόσο βολικά ξεχνάμε όλες τις άλλες αναφορές και περιοριζόμαστε στην ομοφυλοφιλία; Δεν είναι από ηλιθιότητα, δεν είναι από βλακεία. Όχι, δεν είμαστε τόσο βλάκες εμείς οι παπάδες, κάθε άλλο. Όπως σας είπα, έτσι γλυτώνουμε το τομάρι μας.
Είναι μία απάτη, μία κραυγαλέα απάτη, που ούτε οι άνθρωποι της μαφίας δεν θα έκαναν. Αυτή η απάτη στοιχίζει βάσανα και ταλαιπωρίες σε έναν τεράστιο αριθμό νέων κυρίως ανθρώπων, οι οποίοι καταλήγουν να ζουν με ψυχοφάρμακα. Επειδή ακριβώς αντιμετωπίζουν εσωτερικές συγκρούσεις σε σχέση με τον ερωτισμό τους, εξ αιτίας κάποιων τέτοιων αφορισμών, καταλήγουν στην ψυχική διαταραχή, στο τέλμα. Είναι παροπλισμένοι, αχρηστεμένοι και έχουν χάσει ανεπιστρεπτί το τρένο της ζωής. Και η κατάστασή τους αυτή οφείλεται κυρίως στη στάση των παπάδων που για να σώσουν το τομάρι τους εξαπολύουν όλες αυτές τις κατάρες και τους αφορισμούς, οι οποίοι σε έναν έφηβο λειτουργούν με τρόπο καταλυτικώτατο.
ΕΡ: Ορισμένοι έχουν πει ότι το έιτζ είναι η τιμωρία του Θεού στους ομοφυλόφιλους, οι οποίοι με τη σειρά τους απαντούν ότι για τις «αμαρτίες» ευθύνεται η χριστιανική ηθική.
ΑΠ: Εκείνος ο οποίος λέει ότι ο θεός τιμωρεί δεν είναι χριστιανός. Δεν έχει καμιά σχέση με τον Ιησού Χριστό. Ο Θεός ούτε οργίζεται ούτε εξευμενίζεται ούτε τιμωρεί ούτε εξαγοράζεται. Ο Θεός μόνον αγαπάει. Δεν υπάρχει λοιπόν τιμωρία από το Θεό. Όταν εγώ βιάζω την ίδια μου τη φύση αυτοτιμωρούμαι. Αυτό είναι και η αμαρτία: το να στρεφόμαστε ενάντια στη φύση μας, που είναι τελικά κάτι το αυτοκαταστροφικό και μας οδηγεί στο «θάνατο».
ΕΡ: Πάτερ Φιλόθεε, τελικά τι είναι ο Παράδεισος, τι η Κόλαση και ποιοι θα πάνε εκεί;
ΑΠ: Στο Ευαγγέλιο η πιο αυστηρή καταδίκη ανθρώπου που πηγαίνει στην Κόλαση βρίσκεται στην παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου. Ο Χριστός μας λέει για έναν πλούσιο που απολάμβανε τα πλούσια φαγητά του. Δίπλα του ήταν ένας φτωχός που μάζευε τα ψίχουλα. Όταν πέθαναν, ο φτωχός πήγε στον Παράδεισο και ο πλούσιος στην Κόλαση, που όμοιά της δεν περιγράφεται πουθενά αλλού στο Ευαγγέλιο. Τι κακό έκανε ο πλούσιος; Ούτε σκότωσε ούτε μοίχευσε ούτε ομοφυλόφιλος ήταν ούτε κλέφτης και ανέντιμος επιχειρηματίας ήταν. Γιατί αυτός ο άνθρωπος βασανίζεται τόσο πολύ; Απλούστατα γιατί δεν παρατήρησε τον Λάζαρο. Ήταν τόσο πολύ αυτό-απασχολημένος ώστε δεν παρατήρησε τον άλλον. Αυτό το αμάρτημα κι εγώ και ο αρχιεπίσκοπος κι εσείς το κάνουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ. Γιατί δεν αναφερόμαστε σε αυτό; Την Κόλαση δεν μας την φτιάχνει ο Θεός. Την Κόλαση την φτιάχνουμε εμείς για τον εαυτό μας. Όταν εγώ στρέφωμαι προς τον εαυτούλη μου, νοιάζωμαι μόνο για την καλοπέρασή μου, να εξασφαλίσω ανέσεις, ακόμα και να σώσω την ψυχή μου, αδιαφορώντας για τον άλλον. Δηλαδή, να καίγεται ο κόσμος και να σκέπτωμαι μόνο πώς θα σωθώ εγώ. Όμως ο Χριστιανός πηγαίνει στον Παράδεισο θυσιάζοντας τον Παράδεισο για τον άλλον. Γιατί ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να είναι σε κοινωνία με τον άλλον. Ο Παύλος λέει ότι «ευχαρίστως πηγαίνω στην κόλαση για να σωθούν οι Εβραίοι αδελφοί μου». Η Κόλαση που κάνει λόγο ο Ιησούς Χριστός και που ο άνθρωπος δημιουργεί για τον εαυτό του είναι η αυτο-απασχόληση και ο εγωκεντρισμός.
Η ανθρώπινη αμαρτία στην οποία ο Χριστός δίνει την μεγαλύτερη έμφαση είναι αυτή της πλεονεξίας, του πλούτου, της υποδουλώσεως στα υλικά αγαθά. Δεν είναι δυνατόν κανείς να αγαπά Θεό και συνάνθρωπο όταν είναι υποδουλωμένος στα υλικά πράγματα, όταν βάζη πρώτες στην ιεράρχηση των αξιών του την καλοπέραση, την άνεση, τη χλιδή… Γιατί ειδωλοποιεί, θεοποιεί και λατρεύει τα πράγματα. Δεν μπορεί να αγαπήση τον συνάνθρωπο, διότι ο άλλος έχει κάτι που θέλει να του το πάρη ή μπορεί ο άλλος να του πάρη κάτι που έχει εκείνος. Οι κληρικοί, λοιπόν, που υποτίθεται ότι είναι μαθητές του Χριστού, θα πρέπη να εμφανίζωνται ότι ακολουθούν τις εντολές Του. Αλλά οι περισσότεροι από εμάς τους κληρικούς περνάμε πάρα πολύ καλά. Το βιοτικό μας επίπεδο είναι πολύ πάνω από το επίπεδο του μέσου ανθρώπου. Και όχι μόνο. Πολλοί ζούμε σε συνθήκες χλιδής. Έχουμε τις Chrysler, τις Mercedes, τα παλάτια μας και ντυνόμαστε σαν μεσαιωνικοί πρίγκιπες. Δηλαδή, όταν ο αρχιεπίσκοπος έκανε αυτή τη δήλωση για τους ομοφυλόφιλους αυτά που φορούσε μπορεί να στοίχιζαν είκοσι και τριάντα χιλιάδες ευρώ. Εάν θα έπρεπε ο αρχιεπίσκοπος να είναι το πρότυπο του καλού Χριστιανού, με βάση την εντολή του Χριστού που καταδικάζει την υποδούλωση στα υλικά πράγματα, δεν θα το κατάφερνε. Ενώ αν αναφέρεται σε μία πράξη που έχει σχέση με τον ερωτισμό είναι πολύ εύκολο να τα καταφέρη. Γιατί; Κατ’ αρχήν κανένας δεν μπορεί να ισχυρισθή ότι είναι ερωτικά ανέπαφος. Ο Μέγας Βασίλειος έλεγε ότι «αν και δεν παντρεύτηκα δεν είμαι παρθένος». Ο δε Συμεών ο Νέος Θεολόγος δεν διστάζει να ομολογήση ότι ήταν και σοδομίτης «γνώμη και προαιρέσει». Καθένας άνθρωπος δεν μπορεί να ισχυρισθή ότι δεν έχει ερωτικές ανησυχίες, λογισμούς ή εμπειρίες. Όμως οι ερωτικές παρεκτροπές, είτε της σκέψης είτε της πράξης, δεν φαίνονται. Αντιθέτως, το γεγονός ότι ζη κανείς σε συνθήκες χλιδής και πολυτέλειας, αυτό δεν μπορεί να το κρύψη. Κατά συνέπειαν ένας κληρικός που ζη σε τέτοιες συνθήκες δεν μπορεί να εμφανιστή σαν κάποιος που τηρεί τις εντολές του Χριστού. Γι’ αυτό είναι πολύ εύκολο να ανακαλύψη κάποια αμαρτία την οποία δεν φαίνεται ότι διαπράττει ο ίδιος.
ΑΠ: Στο Ευαγγέλιο η πιο αυστηρή καταδίκη ανθρώπου που πηγαίνει στην Κόλαση βρίσκεται στην παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου. Ο Χριστός μας λέει για έναν πλούσιο που απολάμβανε τα πλούσια φαγητά του. Δίπλα του ήταν ένας φτωχός που μάζευε τα ψίχουλα. Όταν πέθαναν, ο φτωχός πήγε στον Παράδεισο και ο πλούσιος στην Κόλαση, που όμοιά της δεν περιγράφεται πουθενά αλλού στο Ευαγγέλιο. Τι κακό έκανε ο πλούσιος; Ούτε σκότωσε ούτε μοίχευσε ούτε ομοφυλόφιλος ήταν ούτε κλέφτης και ανέντιμος επιχειρηματίας ήταν. Γιατί αυτός ο άνθρωπος βασανίζεται τόσο πολύ; Απλούστατα γιατί δεν παρατήρησε τον Λάζαρο. Ήταν τόσο πολύ αυτό-απασχολημένος ώστε δεν παρατήρησε τον άλλον. Αυτό το αμάρτημα κι εγώ και ο αρχιεπίσκοπος κι εσείς το κάνουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ. Γιατί δεν αναφερόμαστε σε αυτό; Την Κόλαση δεν μας την φτιάχνει ο Θεός. Την Κόλαση την φτιάχνουμε εμείς για τον εαυτό μας. Όταν εγώ στρέφωμαι προς τον εαυτούλη μου, νοιάζωμαι μόνο για την καλοπέρασή μου, να εξασφαλίσω ανέσεις, ακόμα και να σώσω την ψυχή μου, αδιαφορώντας για τον άλλον. Δηλαδή, να καίγεται ο κόσμος και να σκέπτωμαι μόνο πώς θα σωθώ εγώ. Όμως ο Χριστιανός πηγαίνει στον Παράδεισο θυσιάζοντας τον Παράδεισο για τον άλλον. Γιατί ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να είναι σε κοινωνία με τον άλλον. Ο Παύλος λέει ότι «ευχαρίστως πηγαίνω στην κόλαση για να σωθούν οι Εβραίοι αδελφοί μου». Η Κόλαση που κάνει λόγο ο Ιησούς Χριστός και που ο άνθρωπος δημιουργεί για τον εαυτό του είναι η αυτο-απασχόληση και ο εγωκεντρισμός.
Η ανθρώπινη αμαρτία στην οποία ο Χριστός δίνει την μεγαλύτερη έμφαση είναι αυτή της πλεονεξίας, του πλούτου, της υποδουλώσεως στα υλικά αγαθά. Δεν είναι δυνατόν κανείς να αγαπά Θεό και συνάνθρωπο όταν είναι υποδουλωμένος στα υλικά πράγματα, όταν βάζη πρώτες στην ιεράρχηση των αξιών του την καλοπέραση, την άνεση, τη χλιδή… Γιατί ειδωλοποιεί, θεοποιεί και λατρεύει τα πράγματα. Δεν μπορεί να αγαπήση τον συνάνθρωπο, διότι ο άλλος έχει κάτι που θέλει να του το πάρη ή μπορεί ο άλλος να του πάρη κάτι που έχει εκείνος. Οι κληρικοί, λοιπόν, που υποτίθεται ότι είναι μαθητές του Χριστού, θα πρέπη να εμφανίζωνται ότι ακολουθούν τις εντολές Του. Αλλά οι περισσότεροι από εμάς τους κληρικούς περνάμε πάρα πολύ καλά. Το βιοτικό μας επίπεδο είναι πολύ πάνω από το επίπεδο του μέσου ανθρώπου. Και όχι μόνο. Πολλοί ζούμε σε συνθήκες χλιδής. Έχουμε τις Chrysler, τις Mercedes, τα παλάτια μας και ντυνόμαστε σαν μεσαιωνικοί πρίγκιπες. Δηλαδή, όταν ο αρχιεπίσκοπος έκανε αυτή τη δήλωση για τους ομοφυλόφιλους αυτά που φορούσε μπορεί να στοίχιζαν είκοσι και τριάντα χιλιάδες ευρώ. Εάν θα έπρεπε ο αρχιεπίσκοπος να είναι το πρότυπο του καλού Χριστιανού, με βάση την εντολή του Χριστού που καταδικάζει την υποδούλωση στα υλικά πράγματα, δεν θα το κατάφερνε. Ενώ αν αναφέρεται σε μία πράξη που έχει σχέση με τον ερωτισμό είναι πολύ εύκολο να τα καταφέρη. Γιατί; Κατ’ αρχήν κανένας δεν μπορεί να ισχυρισθή ότι είναι ερωτικά ανέπαφος. Ο Μέγας Βασίλειος έλεγε ότι «αν και δεν παντρεύτηκα δεν είμαι παρθένος». Ο δε Συμεών ο Νέος Θεολόγος δεν διστάζει να ομολογήση ότι ήταν και σοδομίτης «γνώμη και προαιρέσει». Καθένας άνθρωπος δεν μπορεί να ισχυρισθή ότι δεν έχει ερωτικές ανησυχίες, λογισμούς ή εμπειρίες. Όμως οι ερωτικές παρεκτροπές, είτε της σκέψης είτε της πράξης, δεν φαίνονται. Αντιθέτως, το γεγονός ότι ζη κανείς σε συνθήκες χλιδής και πολυτέλειας, αυτό δεν μπορεί να το κρύψη. Κατά συνέπειαν ένας κληρικός που ζη σε τέτοιες συνθήκες δεν μπορεί να εμφανιστή σαν κάποιος που τηρεί τις εντολές του Χριστού. Γι’ αυτό είναι πολύ εύκολο να ανακαλύψη κάποια αμαρτία την οποία δεν φαίνεται ότι διαπράττει ο ίδιος.
