Διαβάστε επίσης: HOT DOC: Άρρωστα μυαλά αισχροκερδούν σε βάρος ψυχικά αρρώστων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αποασυλοποίηση. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αποασυλοποίηση. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2014
HOT DOC: Άνθρωποι στον Καιάδα της «ψυχιατρικής μεταρρύθμισης»
Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2014
Σχόλια για το δελτίο τύπου του Διοικητή του Ψ.Ν.Α. από τον Χ. Βαρουχάκη
Ο κ. Χάρης Βαρουχάκης, ψυχίατρος και πρώην Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του Ψ.Ν.Α. (Δαφνί), σχολιάζει το δελτίο τύπου του Διοικητή του Ψ.Ν.Α. της 6ης Οκτωβρίου 2014 σχετικά με τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στο Ψ.Ν.Α. και υπενθυμίζει με απλά λόγια, σε όσους "δεν ξέρουν" ή "δεν θυμούνται", τους στόχους της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης:
1. Πολλοί δεν ξέρουν -ή καμώνονται πως δεν ξέρουν- ότι η κατάργηση των γιγαντιαίων και αποκρουστικών ασύλων, η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των αρρώστων και η μετακίνησή τους από τα άσυλα στην κοινότητα, δεν ήταν ο στόχος της, αλλά μόνο οι απαραίτητες και στοιχειώδεις προϋποθέσεις για να επιτευχθεί η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Δεν ήταν αυτοσκοπός που πρέπει να επιτευχθεί παντί τρόπω, με κάθε μέσο ή με μεθόδους που θυμίζουν «τελικές αλλά ναζί λύσεις». Και πολλοί ξεχνούν ή καμώνονται πως δεν ξέρουν ότι η βελτίωση των συνθηκών της ζωής των αρρώστων στο βαθμό που κερδήθηκε είναι πολύ μικρότερη από αυτή που επέβαλλε η μετά τόσα χρόνια αύξηση του δημόσιου πλούτου της χώρας, η παγκόσμια κατακραυγή και το χρέος τιμής προς τις χιλιάδες των αρρώστων που πέθαναν πολύ πριν από την ώρα τους, βασανιζόμενοι και ψυχικά νεκροί πολύ πριν από το βιολογικό τους θάνατο στα πανάθλια άσυλα που είχαν στηθεί εναντίον τους.
2. Στόχος της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης όπως την οραματίστηκαν οι εμπνευστές της και όσοι πορεύτηκαν σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της δεν είναι απλώς να επιβιώσει ο άρρωστος. Αλλά να επιβιώσει ως άνθρωπος. Δεν είναι να επιβιώσει ως όν που οι μόνες ανάγκες του και τα μόνα του δικαιώματα είναι «Μαμ, κακά και νάνι». Και οι μόνες του υποχρεώσεις να μη πειράζει, να μη ενοχλεί, να μη ταράσσει τη μακάρια και αναίσθητη γαλήνη των άλλων.
3. Σκοπός, πνεύμα, αίμα και σάρκα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης είναι να ξαναβρεί ο άρρωστος το χαμένο του Πρόσωπο, να ξαναζήσει το θαύμα της ανθρώπινης ύπαρξης της μοναδικής και ανεπανάληπτης που παραμένει η ίδια και ταυτόχρονα διαφορετική στη πορεία του χρόνου.
4. Στο Πρόσωπο του Ανθρώπου επικεντρώνονται οι προσπάθειες. Ένα Πρόσωπο που έχει και άλλες ανάγκες εκτός από τις βασικές για την επιβίωση του. Να νιώσει τη χαρά της δημιουργίας, τη χαρά από την αγωγή της ψυχής του, τη χαρά από την συνύπαρξη εν κοινωνία με τους άλλους, τη χαρά από την ανταλλαγή συναισθημάτων και όλες τις άλλες κοινές και πανανθρώπινες χαρές (και τις λύπες). Και ακόμη τη χαρά από τη συνείδηση και την εκπλήρωση του χρέους του προς τους άλλους.
5. Στόχος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που αφορά όλους –πάσχοντες και υγιείς– είναι επίσης, να μη χάσει ποτέ ξανά άνθρωπος το Πρόσωπό του. (Και γι’ αυτό πρέπει να ξανασκεφτούμε τι πράττουμε, όταν μιλάμε για πρόσωπα που πάσχουν, και τα χαρακτηρίζουμε ως «περιστατικά» ή ως «λήπτες υπηρεσιών». Γιατί σοβαροί για τους πάσχοντες κίνδυνοι ελλοχεύουν από τη χρήση όρων που έχουν τις ρίζες τους στην άνυδρη επικράτεια των αριθμών και τη στενόκαρδη τεχνοκρατική αντίληψη των πραγμάτων).
6. Γι‘ αυτή τη Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση πάλευαν λοιπόν πριν από τριάντα και περισσότερα χρόνια αυτοί που τολμά και ειρωνεύεται τώρα ο Διοικητής του Ψ.Ν.Α. Και όχι γι’ αυτή που ακάθεκτη καταποντίστηκε και κατάντησε γραφή κενή περιεχομένου και σύνθημα προς εξαπάτηση των αφελών ή όσων δεν γνωρίζουν, και άγρα των ψήφων τους.
7. Οργή προκαλούν αυτά τα παιδικά παιχνίδια με τους αριθμούς και η μπακαλίστικη χρήση τους που οδήγησε στο συμπέρασμα ότι «…από τους 4.500 χρόνιους ασθενείς που υπήρχαν στα ψυχιατρεία, σήμερα έχουν απομείνει μόνο 240 …οι 4.260 αποασυλοποιήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια». Αυτοί οι 4.260 άρρωστοι, λοιπόν, μετρημένοι ένας προς ένα από τον κ. Διοικητή ζουν και βασιλεύουν. Κανείς από αυτούς δε πέθανε στα δέκα χρόνια που πέρασαν, κανείς δεν νοσηλεύεται σε ιδιωτική κλινική, κανείς δεν νοσηλεύεται στα Ψυχιατρεία που δεν έκλεισαν ακόμα. (Και, προφανώς, πολλοί από αυτούς απολαμβάνουν τις υπηρεσίες αμαρτωλών Ν.Π.Ι.Δ., που ό ίδιος ο κ. Διοικητής και οι προϊστάμενοί του κατακεραύνωναν πριν λίγο καιρό για τις ατασθαλίες τους. Και προφανώς επίσης οι υπόλοιποι 240 που ξέμειναν από το θαύμα περιμένουν με αγωνία τη δική τους σειρά να ευτυχήσουν).
8. Αντί ο κ. Διοικητής λοιπόν να ονειρεύεται τέτοια θαύματα και να ζητάει «το όνομα και το επίθετο ενός χρόνιου ασθενούς ...ο οποίος ζει σε παγκάκι ή κάτω από γέφυρα», ας ζητήσει να μάθει τουλάχιστον, έστω και τώρα, που βρίσκονται οι ασθενείς του Νοσοκομείου που διοικεί, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στα Οικοτροφεία των Ν.Π.Ι.Δ. Και βέβαια, με ποιες διαδικασίες μεταφέρθηκαν, ποιος υπέγραψε το εξιτήριό τους, ποιο Ν.Π.Ι.Δ. ενεπλάκη στη μεταφορά τους, ποια η σχέση του Ν.Π.Ι.Δ με τον υπογράψαντα το εξιτήριο. Και κυρίως να μάθει ποιοι από αυτούς πέθαναν και ποια ήταν η αιτία του θανάτου τους. Γιατί, όπως του έχω ξαναπεί, προ αυτού Διοικητής, όταν ρωτήθηκε εγγράφως σχετικά, πριν από τέσσερα χρόνια και βάλε, από το Συνήγορο του Πολίτη και μένα ως εκπρόσωπο της ΕΨΕ, δεν μας απάντησε. Κανείς τους εκεί στο Δαφνί δεν ήξερε, ούτε ενδιαφέρθηκε να μάθει τι είχαν απογίνει οι άρρωστοι., που με τέτοιες μεθοδεύσεις, που δυστυχώς επαναλαμβάνονται, «αποασυλοποιήθηκαν».
2. Στόχος της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης όπως την οραματίστηκαν οι εμπνευστές της και όσοι πορεύτηκαν σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της δεν είναι απλώς να επιβιώσει ο άρρωστος. Αλλά να επιβιώσει ως άνθρωπος. Δεν είναι να επιβιώσει ως όν που οι μόνες ανάγκες του και τα μόνα του δικαιώματα είναι «Μαμ, κακά και νάνι». Και οι μόνες του υποχρεώσεις να μη πειράζει, να μη ενοχλεί, να μη ταράσσει τη μακάρια και αναίσθητη γαλήνη των άλλων.
3. Σκοπός, πνεύμα, αίμα και σάρκα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης είναι να ξαναβρεί ο άρρωστος το χαμένο του Πρόσωπο, να ξαναζήσει το θαύμα της ανθρώπινης ύπαρξης της μοναδικής και ανεπανάληπτης που παραμένει η ίδια και ταυτόχρονα διαφορετική στη πορεία του χρόνου.
4. Στο Πρόσωπο του Ανθρώπου επικεντρώνονται οι προσπάθειες. Ένα Πρόσωπο που έχει και άλλες ανάγκες εκτός από τις βασικές για την επιβίωση του. Να νιώσει τη χαρά της δημιουργίας, τη χαρά από την αγωγή της ψυχής του, τη χαρά από την συνύπαρξη εν κοινωνία με τους άλλους, τη χαρά από την ανταλλαγή συναισθημάτων και όλες τις άλλες κοινές και πανανθρώπινες χαρές (και τις λύπες). Και ακόμη τη χαρά από τη συνείδηση και την εκπλήρωση του χρέους του προς τους άλλους.
5. Στόχος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που αφορά όλους –πάσχοντες και υγιείς– είναι επίσης, να μη χάσει ποτέ ξανά άνθρωπος το Πρόσωπό του. (Και γι’ αυτό πρέπει να ξανασκεφτούμε τι πράττουμε, όταν μιλάμε για πρόσωπα που πάσχουν, και τα χαρακτηρίζουμε ως «περιστατικά» ή ως «λήπτες υπηρεσιών». Γιατί σοβαροί για τους πάσχοντες κίνδυνοι ελλοχεύουν από τη χρήση όρων που έχουν τις ρίζες τους στην άνυδρη επικράτεια των αριθμών και τη στενόκαρδη τεχνοκρατική αντίληψη των πραγμάτων).
6. Γι‘ αυτή τη Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση πάλευαν λοιπόν πριν από τριάντα και περισσότερα χρόνια αυτοί που τολμά και ειρωνεύεται τώρα ο Διοικητής του Ψ.Ν.Α. Και όχι γι’ αυτή που ακάθεκτη καταποντίστηκε και κατάντησε γραφή κενή περιεχομένου και σύνθημα προς εξαπάτηση των αφελών ή όσων δεν γνωρίζουν, και άγρα των ψήφων τους.
7. Οργή προκαλούν αυτά τα παιδικά παιχνίδια με τους αριθμούς και η μπακαλίστικη χρήση τους που οδήγησε στο συμπέρασμα ότι «…από τους 4.500 χρόνιους ασθενείς που υπήρχαν στα ψυχιατρεία, σήμερα έχουν απομείνει μόνο 240 …οι 4.260 αποασυλοποιήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια». Αυτοί οι 4.260 άρρωστοι, λοιπόν, μετρημένοι ένας προς ένα από τον κ. Διοικητή ζουν και βασιλεύουν. Κανείς από αυτούς δε πέθανε στα δέκα χρόνια που πέρασαν, κανείς δεν νοσηλεύεται σε ιδιωτική κλινική, κανείς δεν νοσηλεύεται στα Ψυχιατρεία που δεν έκλεισαν ακόμα. (Και, προφανώς, πολλοί από αυτούς απολαμβάνουν τις υπηρεσίες αμαρτωλών Ν.Π.Ι.Δ., που ό ίδιος ο κ. Διοικητής και οι προϊστάμενοί του κατακεραύνωναν πριν λίγο καιρό για τις ατασθαλίες τους. Και προφανώς επίσης οι υπόλοιποι 240 που ξέμειναν από το θαύμα περιμένουν με αγωνία τη δική τους σειρά να ευτυχήσουν).
8. Αντί ο κ. Διοικητής λοιπόν να ονειρεύεται τέτοια θαύματα και να ζητάει «το όνομα και το επίθετο ενός χρόνιου ασθενούς ...ο οποίος ζει σε παγκάκι ή κάτω από γέφυρα», ας ζητήσει να μάθει τουλάχιστον, έστω και τώρα, που βρίσκονται οι ασθενείς του Νοσοκομείου που διοικεί, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στα Οικοτροφεία των Ν.Π.Ι.Δ. Και βέβαια, με ποιες διαδικασίες μεταφέρθηκαν, ποιος υπέγραψε το εξιτήριό τους, ποιο Ν.Π.Ι.Δ. ενεπλάκη στη μεταφορά τους, ποια η σχέση του Ν.Π.Ι.Δ με τον υπογράψαντα το εξιτήριο. Και κυρίως να μάθει ποιοι από αυτούς πέθαναν και ποια ήταν η αιτία του θανάτου τους. Γιατί, όπως του έχω ξαναπεί, προ αυτού Διοικητής, όταν ρωτήθηκε εγγράφως σχετικά, πριν από τέσσερα χρόνια και βάλε, από το Συνήγορο του Πολίτη και μένα ως εκπρόσωπο της ΕΨΕ, δεν μας απάντησε. Κανείς τους εκεί στο Δαφνί δεν ήξερε, ούτε ενδιαφέρθηκε να μάθει τι είχαν απογίνει οι άρρωστοι., που με τέτοιες μεθοδεύσεις, που δυστυχώς επαναλαμβάνονται, «αποασυλοποιήθηκαν».
Διαβάστε και το κείμενο της Πρωτοβουλίας για ένα Πολύμορφο Κίνημα για την Ψυχική Υγεία:
Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014
West 47th Street
Μια ταινία με αφορμή το επικείμενο κλείσιμο των ψυχιατρείων
χωρίς να έχει δημιουργηθεί ένα κοινοτικό δίκτυο υπηρεσιών
για τη φροντίδα και υποστήριξη των ψυχικά πασχόντων
West 47th Street
Film Description: Life on the streets of New York City for the poor and homeless is an unforgiving struggle. For those who also battle mental illness, it is marked by the additional pressures of fear, isolation and misunderstanding. "West 47th Street," a remarkable film, takes its cameras into the heart of the struggle as it rejects the invisibility of the mentally ill who inhabit America's urban streets. Filmed over three years at Fountain House, a renowned 50-year-old rehabilitation center in New York, West 47th Street reveals the human face of mental illness — and the faith and courage with which its victims fight to recover control of their lives... read more
An interview with the directors: Bill Lichtenstein and June Peoples
Η μεγάλη απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης στις ΗΠΑ
People with severe mental illness were once housed by the hundreds of thousands in state mental hospitals. But the "deinstitutionalization" movement that began in the 1960s and gained steam in the '70s and '80s changed the landscape -- and the challenges that mentally ill people face.
It did not, however, mean the end to institutionalization. "What we have now is trans-institutionalization," says Andrew Sperling, legislative director for the National Alliance for the Mentally Ill. People with mental illness leave acute or chronic care facilities without adequate provisions for their housing or support, and end up sliding into homeless shelters or the criminal justice system, Sperling says.
The numbers are stark. The numbers of in-patient beds in state and county institutions for the mentally ill declined from 413,000 in 1970 to 119,000 in 1986. By the 1990s, the number fell well below 100,000.
But in 1998, 283,800 people with mental illnesses were incarcerated in American jails or prisons - four times the number in state mental hospitals, according to the Department of Justice. "These days, the largest single provider of housing for people with severe mental illness is the criminal justice system," says Sperling.
Those incarcerations are generally short-term and involve crimes like disturbing the peace or vagrancy. But no one argues that jailing the mentally ill is a solution to their housing needs. The situation persists, say some advocates, because of the stigma still attached to diseases of the mind.
"Mental illness is an equal opportunity illness -- it strikes across all barriers of race and class. Yet the public perception is still the disheveled person on the street," says Michael Allen, senior staff attorney at the Judge David L. Bazelon Center for Mental Health Law in Washington, D.C.
Today's reality falls far short of the vision of four decades ago, when the deinstitutionalization movement was born. In theory, people were to move from mental hospitals into community mental health care systems, and be reintegrated into towns and neighborhoods where they'd get services and shelter. Several studies have shown the idea can work, and thousands of Americans with mental illness have benefited -- but thousands more have failed to get adequate follow-up, treatment and assistance.
One model that shows promise is so-called "supportive public housing." Residents have the same rights as any other tenant, with freedom to come and go as they please, and the housing complex links them to social services including mental health care. Advocates believe all but the most severely mentally ill can succeed in such a setting.
The supportive housing model also saves taxpayers money, experts say. Researchers at Berkeley University's Goldman School of Public Policy examined the consequences of providing supportive housing for 250 people with mental illness. Before moving in, the participants had made frequent use of emergency rooms and hospitals, costing thousands of dollars per person annually. Once the people were placed in supportive housing, the study found a 58 percent decrease in emergency room visits, a corresponding drop in hospital stays, and virtual elimination of their use of residential mental health facilities.
But supportive housing is still lamentably scarce, advocates say. People with mental illness continue to suffer from the general shortage of affordable housing, compounded by some landlords' unwillingness to rent to the mentally ill. "What we call in-your-face discrimination still exists," Sperling says, "even though it's against the law." And in some cases, the law itself limits housing options: Federal legislation that allows public housing to be designated "elderly only" has closed off up to 300,000 housing units to the mentally ill, Allen estimates.
Approximately one-third of the nation's homeless have a severe mental illness. Many others with mental illness end up living nomadically, moving among the homes of parents and other family members. Outside the family, group homes are the primary housing option for people with mental illness, but they often face stiff resistance from neighbors: "There are huge NIMBY (not-in-my-backyard) battles about establishing a four-person home for people with depression," says Allen.
These battles contribute to the persistence of larger facilities in some states, now usually privately-run but still paid for by taxpayers. They go by different names in different states. In New York state they're called "adult care homes."
In Spring 2002, the New York Times detailed appalling conditions in the adult care homes that house hundreds of the mentally ill in New York City. The articles revealed a level of neglect and abuse that echoed the horror stories about state mental hospitals in the 1950s and '60s. Advocates say it's an old problem in a new guise, and one likely to persist as long as prejudices about mental illness survive.
"If I had to describe the public attitude toward people with mental illness," says Allen, "it would be 'Out of sight, out of mind.'"
Διαβάστε επίσης: Για τον τρόπο κατάργησης των ψυχιατρείων
The numbers are stark. The numbers of in-patient beds in state and county institutions for the mentally ill declined from 413,000 in 1970 to 119,000 in 1986. By the 1990s, the number fell well below 100,000.
But in 1998, 283,800 people with mental illnesses were incarcerated in American jails or prisons - four times the number in state mental hospitals, according to the Department of Justice. "These days, the largest single provider of housing for people with severe mental illness is the criminal justice system," says Sperling.
Those incarcerations are generally short-term and involve crimes like disturbing the peace or vagrancy. But no one argues that jailing the mentally ill is a solution to their housing needs. The situation persists, say some advocates, because of the stigma still attached to diseases of the mind.
"Mental illness is an equal opportunity illness -- it strikes across all barriers of race and class. Yet the public perception is still the disheveled person on the street," says Michael Allen, senior staff attorney at the Judge David L. Bazelon Center for Mental Health Law in Washington, D.C.
Today's reality falls far short of the vision of four decades ago, when the deinstitutionalization movement was born. In theory, people were to move from mental hospitals into community mental health care systems, and be reintegrated into towns and neighborhoods where they'd get services and shelter. Several studies have shown the idea can work, and thousands of Americans with mental illness have benefited -- but thousands more have failed to get adequate follow-up, treatment and assistance.
One model that shows promise is so-called "supportive public housing." Residents have the same rights as any other tenant, with freedom to come and go as they please, and the housing complex links them to social services including mental health care. Advocates believe all but the most severely mentally ill can succeed in such a setting.
The supportive housing model also saves taxpayers money, experts say. Researchers at Berkeley University's Goldman School of Public Policy examined the consequences of providing supportive housing for 250 people with mental illness. Before moving in, the participants had made frequent use of emergency rooms and hospitals, costing thousands of dollars per person annually. Once the people were placed in supportive housing, the study found a 58 percent decrease in emergency room visits, a corresponding drop in hospital stays, and virtual elimination of their use of residential mental health facilities.
But supportive housing is still lamentably scarce, advocates say. People with mental illness continue to suffer from the general shortage of affordable housing, compounded by some landlords' unwillingness to rent to the mentally ill. "What we call in-your-face discrimination still exists," Sperling says, "even though it's against the law." And in some cases, the law itself limits housing options: Federal legislation that allows public housing to be designated "elderly only" has closed off up to 300,000 housing units to the mentally ill, Allen estimates.
Approximately one-third of the nation's homeless have a severe mental illness. Many others with mental illness end up living nomadically, moving among the homes of parents and other family members. Outside the family, group homes are the primary housing option for people with mental illness, but they often face stiff resistance from neighbors: "There are huge NIMBY (not-in-my-backyard) battles about establishing a four-person home for people with depression," says Allen.
These battles contribute to the persistence of larger facilities in some states, now usually privately-run but still paid for by taxpayers. They go by different names in different states. In New York state they're called "adult care homes."
In Spring 2002, the New York Times detailed appalling conditions in the adult care homes that house hundreds of the mentally ill in New York City. The articles revealed a level of neglect and abuse that echoed the horror stories about state mental hospitals in the 1950s and '60s. Advocates say it's an old problem in a new guise, and one likely to persist as long as prejudices about mental illness survive.
"If I had to describe the public attitude toward people with mental illness," says Allen, "it would be 'Out of sight, out of mind.'"
Διαβάστε επίσης: Για τον τρόπο κατάργησης των ψυχιατρείων
Δευτέρα 12 Αυγούστου 2013
Για τον τρόπο κατάργησης των ψυχιατρείων
Γιατί προκάλεσε αντιδράσεις το επείγον έγγραφο της υφυπουργού Υγείας και αρμόδιας για την Ψυχική Υγεία Ζέττας Μακρή, με το οποίο ζητά από τα τρία μεγάλα ψυχιατρεία (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, Δρομοκαϊτειο και Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης) να αποστείλουν σχέδιο μετακίνησης των χρονίων ασθενών σε στεγαστικές κοινοτικές δομές και να υποβάλλουν προτάσεις για το μετασχηματισμό των ψυχιατρείων;
“Βολεύει όλους αυτούς (που διαμαρτύρονται) να παρουσιάζουν το μνημόνιο ως μεγάλο μπαμπούλα”, ισχυρίζεται ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης και συμπληρώνει ότι “η απόφαση είχε χαιρετιστεί από τα κόμματα ως θετική όταν ελήφθη”.
“Η κατάργηση των δημόσιων ψυχιατρείων στην Ελλάδα δεν αποτελεί δέσμευση απέναντι στην τρόικα, αλλά, με βάση το πρόγραμμα ΨΥΧΑΡΓΩΣ, υποχρέωση της χώρας που προκύπτει από τις πρώτες δύο φάσεις του προγράμματος (δηλαδή από το 2000) πολύ πριν υπάρξουν η οικονομική κρίση και τα μνημόνια”, γράφει ο καθ. Ψυχιατρικής Βένος Μαυρέας, με αφορμή το άρθρο της Ντάνι Βέργου στην «Εφημερίδα των Συντακτών».
Το θέμα όμως δεν είναι αν η απόφαση (για την κατάργηση των ψυχιατρείων) “είχε χαιρετιστεί από τα κόμματα ως θετική” ή εάν αποτελεί “υποχρέωση της χώρας” από το 2000. Δηλαδή, η διαφωνία δεν είναι για την κατάργηση των ψυχιατρείων (όπως λέγεται ή αφήνεται να εννοηθεί) αλλά για τον τρόπο με τον οποίο επιχειρείται/επιβάλλεται.
“Βολεύει όλους αυτούς (που διαμαρτύρονται) να παρουσιάζουν το μνημόνιο ως μεγάλο μπαμπούλα”, ισχυρίζεται ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης και συμπληρώνει ότι “η απόφαση είχε χαιρετιστεί από τα κόμματα ως θετική όταν ελήφθη”.
“Η κατάργηση των δημόσιων ψυχιατρείων στην Ελλάδα δεν αποτελεί δέσμευση απέναντι στην τρόικα, αλλά, με βάση το πρόγραμμα ΨΥΧΑΡΓΩΣ, υποχρέωση της χώρας που προκύπτει από τις πρώτες δύο φάσεις του προγράμματος (δηλαδή από το 2000) πολύ πριν υπάρξουν η οικονομική κρίση και τα μνημόνια”, γράφει ο καθ. Ψυχιατρικής Βένος Μαυρέας, με αφορμή το άρθρο της Ντάνι Βέργου στην «Εφημερίδα των Συντακτών».
Το θέμα όμως δεν είναι αν η απόφαση (για την κατάργηση των ψυχιατρείων) “είχε χαιρετιστεί από τα κόμματα ως θετική” ή εάν αποτελεί “υποχρέωση της χώρας” από το 2000. Δηλαδή, η διαφωνία δεν είναι για την κατάργηση των ψυχιατρείων (όπως λέγεται ή αφήνεται να εννοηθεί) αλλά για τον τρόπο με τον οποίο επιχειρείται/επιβάλλεται.
Εξάλλου είναι σε όλους γνωστό ότι η κατάργηση των ψυχιατρείων και η μετάβαση των χρονίων ασθενών σε στεγαστικές κοινοτικές δομές αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Ένα στόχο που, όπως και πολλοί άλλοι, θα είχε επιτευχθεί αν οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις τηρούσαν τις δεσμεύσεις τους για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, δεν την ακύρωναν στην πράξη με κάθε ευκαιρία και δεν τη χρησιμοποιούσαν για να διευκολύνουν τα γνωστά διαπλεκόμενα συμφέροντα.
Είναι, επίσης, γνωστό ότι “η κατάργηση των ψυχιατρείων θα πρέπει να συνδυάζεται με την ανάπτυξη υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην κοινότητα, προκειμένου να υποστηρίξουν τόσο τους χρόνιους, όσο και τους νέους ασθενείς με σοβαρές ψυχικές διαταραχές”, όπως επισημαίνει στο κείμενό του και ο καθηγητής Βένος Μαυρέας, για να καταλήξει ότι αυτό “δεν συνέβη στο βαθμό που θα όφειλε”.
Να συμπληρώσω, λοιπόν, ότι όχι μόνο “δεν συνέβη στο βαθμό που θα όφειλε”, αλλά όλοι ξέρουμε ότι οι στεγαστικές κοινοτικές δομές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υποχρηματοδότησης (και όχι μόνο), εδώ και τουλάχιστον πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα οι περισσότερες να λειτουργούν πλέον κάτω από τα όρια ασφαλείας και κάποιες από αυτές να έχουν ήδη κλείσει. Επίσης, όλοι ξέρουμε ότι ακόμα δεν έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίοι πόροι για τη λειτουργία τους μέχρι το 2015 (παρά την πολυδιαφημισμένη έκτακτη χρηματοδότηση από την Ε.Ε.) και φυσικά το μέλλον, από το 2015 και μετά, είναι από αβέβαιο έως σκοτεινό. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εργαζόμενοι στις κοινοτικές δομές των ΝΠΙΔ παραμένουν μόνιμα απλήρωτοι για διαστήματα που ξεκινούν από 3 και φτάνουν τους 11 μήνες !
Κάτω από αυτές λοιπόν τις συνθήκες, η υφυπουργός Ζέττα Μακρή ζητά, με έγγραφο-τηλεγράφημα, να υποβάλλουν τα ψυχιατρεία το σχέδιο μετακίνησης των χρονίων ασθενών (και που; φυσικά, στις δομές που λέγαμε παραπάνω!). Και μάλιστα το θέλει μέσα σε 10 μέρες (και συγκεκριμένα το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου!).
Βέβαια, καθόλου δεν μας εκπλήσσει που ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος είναι αποφασισμένος να ολοκληρώσει τη ...”μεταρρύθμιση” στο δρόμο που έστρωσαν οι Λοβέρδος, Λυκουρέντζος (καθώς και προηγούμενοι υπουργοί υγείας), φτάνει στο σημείο να υποστηρίζει ότι κάποιοι αντιδρούν στο κλείσιμο των ψυχιατρείων επειδή τους βολεύει. Σα να λέμε ότι, ξαφνικά, οι άνθρωποι που εργάστηκαν για την αποϊδρυματοποίηση των ψυχικά πασχόντων, τόσα χρόνια, δεν θέλουν την κατάργηση των ψυχιατρείων, για την οποία προσπαθεί ο Άδωνις Γεωργιάδης και η Ζέττα Μακρή.
Ίσως ακούσουμε και άλλα, όπως για τις εμπειρίες άλλων χωρών που έκλεισαν τα ψυχιατρεία, αλλά μάλλον δεν θα ακούσουμε για χώρες που έκλεισαν τα ψυχιατρεία, όχι επειδή ανέπτυξαν τις κατάλληλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην κοινότητα, αλλά για οικονομικούς και μόνο λόγους (ή μήπως στην περίπτωση της Ελλάδας το κλείσιμο των ψυχιατρείων δεν γίνεται για οικονομικούς και μόνο λόγους;). Για παράδειγμα, δεν θα ακούσουμε για τις ΗΠΑ που ουσιαστικά πέταξαν στο δρόμο τους ψυχικά ασθενείς. Δεν θα ακούσουμε ότι πριν από 15 χρόνια οι New York Times παρομοίαζαν τους δρόμους του Berkeley με θαλάμους ψυχιατρείων και, παρ' όλα αυτά, οι περικοπές στην ψυχική υγεία συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα σήμερα να υπολογίζεται ότι το 50% των αστέγων είναι ψυχικά ασθενείς.
Και μιας και μιλάμε για εμπειρίες άλλων χωρών, ο Franco Basaglia, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, σχολίαζε ότι οι ΗΠΑ, με τη λογική του “όποιος δεν εργάζεται δεν τρώει”, όταν αποφάσισε να κλείσει τα ψυχιατρεία έβαλε τους γέρους σε γηροκομεία, τα παιδιά σε ιδρύματα και πέταξε τους ενήλικες στους δρόμους, και είχε πει ότι “εμείς θέλουμε να κλείσουμε το ψυχιατρείο, όχι γιατί κοστίζει αλλά γιατί καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα και επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο περίθαλψης και φροντίδας που να είναι κοντά στις ανάγκες αυτού που δεν αισθάνεται καλά και να τον βοηθά εκεί που ζει”.
Η βιασύνη των Γεωργιάδη-Μακρή για την κατάργηση των ψυχιατρείων, χωρίς να υπάρχει ικανοποιητικό δίκτυο υπηρεσιών στην κοινότητα (και χωρίς ούτε καν να έχει εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των υπαρχουσών κοινοτικών δομών) είναι επικίνδυνη.
Η Ζέττα Μακρή, σε πρόσφατη συνέντευξή της (σε αυτή που μας λέει για ...πάρκα (!) υγείας για ψυχικά πάσχοντες), υποστηρίζει ότι “κάθε ασθενής χρειάζεται εξατομικευμένη θεραπεία, προσοχή και περίθαλψη” και ότι “ο σχεδιασμός θα γίνει με αυστηρά ποιοτικά κριτήρια, σύμφωνα με αυτά που επιβάλλει η σύγχρονη ψυχιατρική επιστήμη”, αλλά παράλληλα ζητάει το “σχέδιο μετακίνησης” σε δέκα μέρες. Ε, κάτι δεν πάει καλά! Για την ακρίβεια, κάτι πάει πάρα πολύ άσχημα όταν η υφυπουργός Υγείας θεωρεί την παρακράτηση των συντάξεων των ασθενών έναν ευπρεπή (!) και νόμιμο (!) τρόπο για να αποσυμφορηθούν τα ταμεία!
Ίσως, λοιπόν, μέσα σε αυτό το κλίμα που δημιουργεί η (αποφασισμένη να βρει μια γρήγορη λύση) ηγεσία του υπουργείου Υγείας, να μην πρέπει να μας παραξενεύει η (αδιανόητη σε άλλες εποχές) πρόταση του δημάρχου της Λέρου για τη μεταφορά ψυχικά ασθενών στο “οικείο περιβάλλον” του ψυχιατρείου της Λέρου.
Ίσως, λοιπόν, μέσα σε αυτό το κλίμα που δημιουργεί η (αποφασισμένη να βρει μια γρήγορη λύση) ηγεσία του υπουργείου Υγείας, να μην πρέπει να μας παραξενεύει η (αδιανόητη σε άλλες εποχές) πρόταση του δημάρχου της Λέρου για τη μεταφορά ψυχικά ασθενών στο “οικείο περιβάλλον” του ψυχιατρείου της Λέρου.
Όταν το μοναδικό κριτήριο για τη φροντίδα των ψυχικά πασχόντων είναι το οικονομικό κόστος, ή θα εγκαταλειφθούν οι ψυχικά πάσχοντες στους δρόμους. ή θα γίνουν αποδεκτές προτάσεις σαν αυτή του δημάρχου της Λέρου που ακολουθεί:
Προς:
Υπουργό Υγείας κ. Γεωργιάδη
Κοινοποίηση:
Πρόεδρο Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κρεμαστινό
Διοικητή Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου κ. Καρανικόλα
Υποδιοικητή Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου κ. Αντάρτη
Πρόεδρο Εργαζομένων κ Τσαχουργιανίδη
Κύριε Υπουργέ,
Μετά την πρόσφατη συνάντηση που είχαμε στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις αποφάσεις που πήραμε σχετικά με την αναμόρφωση του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου.
Υπουργό Υγείας κ. Γεωργιάδη
Κοινοποίηση:
Πρόεδρο Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κρεμαστινό
Διοικητή Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου κ. Καρανικόλα
Υποδιοικητή Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου κ. Αντάρτη
Πρόεδρο Εργαζομένων κ Τσαχουργιανίδη
Κύριε Υπουργέ,
Μετά την πρόσφατη συνάντηση που είχαμε στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις αποφάσεις που πήραμε σχετικά με την αναμόρφωση του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου.
Κατά την τελευταία σύσκεψη του Δημοτικού Συμβουλίου, αποφασίστηκε η δημιουργία και λειτουργία κέντρου αποκατάστασης ατόμων με ειδικές ανάγκες, την οποία και σας επισυνάπτω. Παράλληλα, έλαβα γνώση για το υπ’ αρ.πρωτ. Υ5α/Γ.Π.οικ.72395 έγγραφο σας, για μετασχηματισμό των ψυχιατρικών νοσοκομείων Αττικής, Θεσσαλονίκης και Δρομακαίτειου. Να σας υπενθυμίσω πως το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου, είναι ένα κατ εξοχήν ψυχιατρικό νοσοκομείο το οποίο έχει φιλοξενήσει χιλιάδες ψυχικά ασθενής από την πρώτη μέρα λειτουργίας του, ενώ είναι και το πρώτο που εντάχθηκε στο πρόγραμμα αποασυλοποίησης. Έχει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό, τα κτίρια αλλά και το προσωπικό για να μπορέσει να φιλοξενήσει τους νοσηλευόμενους των μεγάλων ψυχιατρικών νοσοκομείων, γι αυτό και προτείνουμε τη μεταφορά τους στο νησί μας. Είναι πολύ σημαντικό και για τους ίδιους τους ασθενείς να μεταφερθούν σε ένα περιβάλλον οικείο, αφού το προσωπικό είναι ήδη άρτια εκπαιδευμένο σε τέτοιες καταστάσεις και μπορεί να αναπτύξει τους κατάλληλους χειρισμούς για μια ομαλή ένταξη και προσαρμογή. Επίσης θα ήταν πολύ σημαντικό και για το νησί μας κάτι τέτοιο, αφού θα αξιοποιούνταν οι δομές και το προσωπικό, εξαλείφοντας τις δραματικές συνέπειες που θα είχε στο νησί μας, η κατάργηση του Κρατικού Θεραπευτηρίου.
Μια επίσκεψη στο νησί μας θα σας βοηθούσε να έχετε μια καλύτερη οπτική γωνία, προκειμένου να μπορέσετε ιδίοις όμμασι να διαπιστώσετε την δυναμικότητα του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου, αλλά και να μας παραθέσετε τις δικές σας προτάσεις.
Για οποιαδήποτε πληροφορία παραμένουμε στη διάθεση σας.
Ο Δήμαρχος Λέρου
Κόλιας Μιχαήλ
ΥΓ. Μια φωτογραφία...
"Λέρος" Φωτογραφία: Νίκος Παναγιωτόπουλος |
Σάββατο 29 Ιουνίου 2013
HOT DOC: Άρρωστα μυαλά αισχροκερδούν σε βάρος ψυχικά αρρώστων
Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013
Επιλεκτική μνήμη
Ο χώρος της ψυχιατρικής φροντίδας στην Κρήτη άλλαξε. Το ψυχιατρείο Χανίων -το μόνο ψυχιατρείο που έκλεισε- αποτελεί παρελθόν. Στην Κρήτη μια ολόκληρη περιφέρεια λειτουργεί εδώ και 8 χρόνια χωρίς ούτε μια κλίνη στο ψυχιατρείο.
Ενα δίκτυο κοινοτικών δομών και δράσεων ανά τομέα, το οποίο ασφαλώς πρέπει να επεκταθεί, συμπληρωθεί και ολοκληρωθεί, πρέπει να αντικαταστήσει αυτά που το άσυλο προσέφερε ως «θεραπεία».
Στην Κρήτη ξεκινήσαμε απ’ την τομεοποίηση. Τη θεωρούμε ως αρχή και προϋπόθεση της μεταρρύθμισης. Κάθε νομός με τις δομές του δίδει φροντίδα στους ασθενείς που τη ζητούν, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς παραπομπές. Την τομεοποίηση όχι ως μια απλή διοικητική ρύθμιση, αλλά σαν μια άλλη ψυχιατρική. Μια ψυχιατρική όχι της επιλογής των περιστατικών, της παραπομπής και εντέλει της εγκατάλειψης, αλλά μια ψυχιατρική της ευθύνης και της προσφοράς στον άρρωστο, στον κάθε άρρωστο.
Στην Κρήτη δεν δοκιμάστηκε μόνο η περίπτωση των Χανίων. Δοκιμάστηκε η πραγμάτωση μιας ψυχιατρικής ριζοσπαστικής, ανοιχτής, χωρίς περιορισμούς, στιγματιστικές διαγνώσεις και καταπάτηση δικαιωμάτων. Μια ψυχιατρική χωρίς ψυχιατρείο, χωρίς βία, εγκλεισμούς, μεταγωγές.
Αυτό που έγινε στην Κρήτη έχει μεγάλη αξία για τη θεωρία
Αφού σε μια ολόκληρη περιφέρεια το σύστημα λειτουργεί χωρίς ψυχιατρείο αυτό σημαίνει ότι μπορεί να γίνει και αλλού, παντού. Διάφορα στερεότυπα της ψυχιατρικής για χρονιότητα, ανίατο, επικινδυνότητα, κατερρίφθησαν. Διότι το ουσιαστικό διακύβευμα της μεταρρύθμισης δεν είναι τα κτήρια και οι υποδομές. Είναι η αλλαγή του ψυχιατρικού σκέπτεσθαι και του ψυχιατρικού πράττειν. Είναι η αλλαγή του ψυχιατρικού παραδείγματος, του επιστημονικού υποδείγματος. Χωρίς στερεότυπα, δοξασίες και κοινωνικές προκαταλήψεις. Χωρίς διαμεσολαβήσεις για την «κοινωνική προσαρμογή» των παρεκκλινόντων. Η ψυχιατρική πρέπει να πετάξει τα στερεότυπα και να ασκείται στο ανοιχτό πεδίο της κοινότητας σε πλαίσια ελευθερίας. Μόνον αν αναλάβει ο ασθενής την κοινωνική κα υπαρξιακή του ευθύνη μπορεί να θεραπευτεί. Η ψυχιατρική των απαγορεύσεων και των κανονιστικών αρχών επισημαίνει στον άνθρωπο που πάσχει το ανεύθυνο, το ακαταλόγιστο, το επικίνδυνο. Κινείται έτσι αντικειμενικά προς την κατεύθυνση της μη θεραπείας.
Η ψυχιατρική πριν γίνει πρόβλημα πόρων είναι πρόβλημα ψυχιατρικής κουλτούρας. Θέλουμε και έχουμε ανάγκη μιας άλλης «οικονομίας» του μυαλού εμείς οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Και επειδή εμείς οι ψυχίατροι είμαστε φυλακισμένοι στις επιστημονικές μας «βεβαιότητες» και τα στερεότυπα μας, δεν μας αρκούν όλα τα στοιχεία που καταδεικνύουν την υπεροχή του νέου μοντέλου, αλλά μερικοί από μας επιμένουμε στην ακαμψία και στην ασφάλεια του Ασύλου.
Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι σε μια σύσκεψη για τις εγκαταστάσεις του πρώην ψυχιατρείου στην περιφέρεια έπεσε πρόταση και μάλιστα από επαγγελματία ψυχικής υγείας, να επανέλθουν οι ασθενείς που ήδη κατοικούν εδώ και χρόνια σε ξενώνες στην πόλη, σε κτήρια του παλιού ψυχιατρείου; Στην ουσία είναι μια κεκαλυμμένη πρόταση επαναλειτουργίας του ψυχιατρείου.
Αυτό όμως δεν θα γίνει ποτέ, πέραν του ότι υπάρχουν συνέπειες και κυρώσεις, αν γίνει κάτι τέτοιο, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά διότι υπάρχουν όλοι αυτοί οι επαγγελματίες που για δυο και πλέον δεκαετίες δούλεψαν επίπονα, επίμονα και ψυχοφθόρα για να γίνει αυτό που έγινε.
Αλλά και διότι υπάρχουν οι ίδιοι οι έγκλειστοι του πρώην ψυχιατρείου, που μόνον αυτοί μπορούν να αφηγηθούν αυθεντικά και γνήσια την ιστορία του ψυχιατρείου και τη βαρβαρότητά του. Όποιος επαναφέρει τέτοιες προτάσεις ας πάει πρώτα να τους κοιτάξει στα μάτια.
Αυτοί μόνον μπορούν να κάνουν τις συγκρίσεις του παλιού με το καινούργιο, αυτοί μόνον μπορούν να αφηγηθούν το αφόρητο παρελθόν, τις οιμωγές και τους αποτρόπαιους κρότους, αλλά και σ’ αυτών το βλέμμα μπορεί κανείς να δει την ελπίδα και το μέλλον.
Ελπίζω να μην χρειαστεί να επανέλθει κανείς σε τέτοιο θέμα και προσδοκώ παρόμοιες προτάσεις να μην συζητιούνται στα σοβαρά από επίσημους φορείς.
Ενα δίκτυο κοινοτικών δομών και δράσεων ανά τομέα, το οποίο ασφαλώς πρέπει να επεκταθεί, συμπληρωθεί και ολοκληρωθεί, πρέπει να αντικαταστήσει αυτά που το άσυλο προσέφερε ως «θεραπεία».
Στην Κρήτη ξεκινήσαμε απ’ την τομεοποίηση. Τη θεωρούμε ως αρχή και προϋπόθεση της μεταρρύθμισης. Κάθε νομός με τις δομές του δίδει φροντίδα στους ασθενείς που τη ζητούν, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς παραπομπές. Την τομεοποίηση όχι ως μια απλή διοικητική ρύθμιση, αλλά σαν μια άλλη ψυχιατρική. Μια ψυχιατρική όχι της επιλογής των περιστατικών, της παραπομπής και εντέλει της εγκατάλειψης, αλλά μια ψυχιατρική της ευθύνης και της προσφοράς στον άρρωστο, στον κάθε άρρωστο.
Στην Κρήτη δεν δοκιμάστηκε μόνο η περίπτωση των Χανίων. Δοκιμάστηκε η πραγμάτωση μιας ψυχιατρικής ριζοσπαστικής, ανοιχτής, χωρίς περιορισμούς, στιγματιστικές διαγνώσεις και καταπάτηση δικαιωμάτων. Μια ψυχιατρική χωρίς ψυχιατρείο, χωρίς βία, εγκλεισμούς, μεταγωγές.
Αυτό που έγινε στην Κρήτη έχει μεγάλη αξία για τη θεωρία
Αφού σε μια ολόκληρη περιφέρεια το σύστημα λειτουργεί χωρίς ψυχιατρείο αυτό σημαίνει ότι μπορεί να γίνει και αλλού, παντού. Διάφορα στερεότυπα της ψυχιατρικής για χρονιότητα, ανίατο, επικινδυνότητα, κατερρίφθησαν. Διότι το ουσιαστικό διακύβευμα της μεταρρύθμισης δεν είναι τα κτήρια και οι υποδομές. Είναι η αλλαγή του ψυχιατρικού σκέπτεσθαι και του ψυχιατρικού πράττειν. Είναι η αλλαγή του ψυχιατρικού παραδείγματος, του επιστημονικού υποδείγματος. Χωρίς στερεότυπα, δοξασίες και κοινωνικές προκαταλήψεις. Χωρίς διαμεσολαβήσεις για την «κοινωνική προσαρμογή» των παρεκκλινόντων. Η ψυχιατρική πρέπει να πετάξει τα στερεότυπα και να ασκείται στο ανοιχτό πεδίο της κοινότητας σε πλαίσια ελευθερίας. Μόνον αν αναλάβει ο ασθενής την κοινωνική κα υπαρξιακή του ευθύνη μπορεί να θεραπευτεί. Η ψυχιατρική των απαγορεύσεων και των κανονιστικών αρχών επισημαίνει στον άνθρωπο που πάσχει το ανεύθυνο, το ακαταλόγιστο, το επικίνδυνο. Κινείται έτσι αντικειμενικά προς την κατεύθυνση της μη θεραπείας.
Η ψυχιατρική πριν γίνει πρόβλημα πόρων είναι πρόβλημα ψυχιατρικής κουλτούρας. Θέλουμε και έχουμε ανάγκη μιας άλλης «οικονομίας» του μυαλού εμείς οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Και επειδή εμείς οι ψυχίατροι είμαστε φυλακισμένοι στις επιστημονικές μας «βεβαιότητες» και τα στερεότυπα μας, δεν μας αρκούν όλα τα στοιχεία που καταδεικνύουν την υπεροχή του νέου μοντέλου, αλλά μερικοί από μας επιμένουμε στην ακαμψία και στην ασφάλεια του Ασύλου.
Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι σε μια σύσκεψη για τις εγκαταστάσεις του πρώην ψυχιατρείου στην περιφέρεια έπεσε πρόταση και μάλιστα από επαγγελματία ψυχικής υγείας, να επανέλθουν οι ασθενείς που ήδη κατοικούν εδώ και χρόνια σε ξενώνες στην πόλη, σε κτήρια του παλιού ψυχιατρείου; Στην ουσία είναι μια κεκαλυμμένη πρόταση επαναλειτουργίας του ψυχιατρείου.
Αυτό όμως δεν θα γίνει ποτέ, πέραν του ότι υπάρχουν συνέπειες και κυρώσεις, αν γίνει κάτι τέτοιο, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά διότι υπάρχουν όλοι αυτοί οι επαγγελματίες που για δυο και πλέον δεκαετίες δούλεψαν επίπονα, επίμονα και ψυχοφθόρα για να γίνει αυτό που έγινε.
Αλλά και διότι υπάρχουν οι ίδιοι οι έγκλειστοι του πρώην ψυχιατρείου, που μόνον αυτοί μπορούν να αφηγηθούν αυθεντικά και γνήσια την ιστορία του ψυχιατρείου και τη βαρβαρότητά του. Όποιος επαναφέρει τέτοιες προτάσεις ας πάει πρώτα να τους κοιτάξει στα μάτια.
Αυτοί μόνον μπορούν να κάνουν τις συγκρίσεις του παλιού με το καινούργιο, αυτοί μόνον μπορούν να αφηγηθούν το αφόρητο παρελθόν, τις οιμωγές και τους αποτρόπαιους κρότους, αλλά και σ’ αυτών το βλέμμα μπορεί κανείς να δει την ελπίδα και το μέλλον.
Ελπίζω να μην χρειαστεί να επανέλθει κανείς σε τέτοιο θέμα και προσδοκώ παρόμοιες προτάσεις να μην συζητιούνται στα σοβαρά από επίσημους φορείς.
Γ. Κοκκινάκος
(το κείμενο αναδημοσιεύθηκε στο www.psyspirosi.gr από τα Χανιώτικα Νέα)
Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012
Φωνές από ένα οικοτροφείο Ψυχικής Υγείας
Άρθρο που έγραψαν από κοινού θεραπευτές και μέλη του Α' Οικοτροφείου της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής Υγείας στα Μελίσσια.
Τριάντα χρόνια έχουν περάσει από την έναρξη της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, τριάντα χρόνια θεραπευτές και μέλη αγωνιζόμαστε για την εξασφάλιση ποιοτικών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Με αυτό το άρθρο δε θα μιλήσουμε οι εργαζόμενοι για την υποχρηματοδότηση της Ψυχικής Υγείας ούτε για την ανασφάλεια που βιώνουμε για το τι μέλλει γενέσθαι, έχουν ήδη γραφτεί πολλά.
Με αυτό το άρθρο θέλουμε να ακουστούν οι φωνές των ενοίκων μας, για τον τρόπο που αυτοί βιώνουν όλη αυτή την κατάσταση, που τους αναγκάζει να μετακομίσουν άρον άρον γιατί δεν μπορούν πλέον να καλύψουν το νοίκι, που δεν μπορούν να έχουν ψυχαγωγία γιατί από τις ήδη μικρές τους συντάξεις αναγκάζονται να καλύψουν τους λογαριασμούς για να μη μείνουν χωρίς ρεύμα, ακόμα και ένα ζεστό σπίτι κατάντησε πολυτέλεια..
Λόγια ενοίκων:
Δεν είναι έντιμο σε ένα κράτος να μην κρατάει τις υποσχέσεις του. Η Ψυχική Υγεία είναι θεσμός και για εσάς και για εμάς, και δεν πρέπει να καταρρεύσει. Θα ήταν επιστροφή στην βαρβαρότητα, να μην μας παρέχουν τα απαραίτητα. Μου κάνει εντύπωση να βλέπω τον κόσμο να σπάει πιάτα στα μπουζούκια και εμείς να κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε στα ψυχιατρεία. Θυμώνω που μ’ αυτό το καθεστώς δεν τιμάται η ιδιότητα του έλληνα. Έχω ζήσει στο ψυχιατρείο της Λέρου, και στεναχωριόμουνα. Οι άνθρωποι ήταν δυστυχείς. Δεν θέλω να το ξαναζήσω. Οι υπεύθυνοι του Υπουργείου είναι «θεομάχοι». Α.Α.
Κύριε Υπουργέ, με μεγάλη μου λύπη σας λέγω ότι είμαι ένοικος οικοτροφείου και παίρνω λίγη σύνταξη. Από αυτά χρειάστηκε να πληρώνω ΕΥΔΑΠ και ΔΕΗ και έχω και το πόδι μου, που πρέπει να ξοδεύω χρήματα. Κάντε κάτι σας παρακαλώ για αυτό. Θα ήθελα τη συνδρομή σας. Σας ευχαριστώ. Γ.Ε.
Θα πάω στη Λέρο; Α.Σ.
Νιώθω στεναχωρημένη γιατί λόγω οικονομικών προβλημάτων δεν μπορούμε πλέον να μένουμε εκεί που μέναμε, γιατί δεν μας δίνουν τα λεφτά για το ενοίκιο. Συνέχεια προβληματίζομαι και σκέφτομαι πως θα μου βγούν τα λεφτά της σύνταξης για να φτάνουν για τις ανάγκες μου και τις ανάγκες του Οικοτροφείου. Νιώθουμε μόνοι μας. Τ.Ε.
Χρειάστηκε να βρούμε πιο οικονομικές λύσεις για να τα βγάλουμε πέρα. Παλιά πηγαίναμε όλοι μαζί για καφέ. Πλέον δεν πάμε και γι’ αυτό στεναχωριέμαι. Με νοιάζει να είμαι υγιής και μου αρέσει να μιλάω με τους θεραπευτές. Αλλά τώρα είναι όλα πιο δύσκολα. Κ.Γ.
Θέλω να έχω καλά γεράματα. Να έχω ένα δωμάτιο σε σπίτι και να έχω και τον φίλο μου τον Κώστα. Θέλω να βγαίνω κάθε μέρα για καφέ, αλλά δεν μπορώ πάντα, γιατί πλέον πρέπει να δίνω λεφτά για φαγητό στο σπίτι και δεν φτάνει η σύνταξη μου. Το ψυγείο μας είναι άδειο και χρειάζομαι να βάλω και δόντια. Κ.Η.
Συγκεντρωνόμαστε για να μιλήσουμε για τα προβλήματα μας, τα ενδιαφέροντα μας και καταλήγουμε κάθε φορά να μιλάμε για οικονομία και πως από τις συντάξεις μας θα καλύψουμε τα χρέη του Οικοτροφείου. Κάποτε με τις συντάξεις μας πηγαίναμε όλοι μαζί για καφέ ή σε ταβέρνα. Πλέον τα έχουμε κόψει όλα για να πληρώσουμε το σουπερμάρκετ και την ΔΕΗ. Στεναχωριέμαι που δεν βρίσκεται μια λύση. Νομίζω πως δικαιούμαι ΔΕΗ, τηλέφωνο, νερό. Δεν θέλω να εκμεταλλευτώ κανένα, αλλά ούτε και επιτρέπω να μας εκμεταλλεύεται κανείς. Σ.Ν.
Οι εκάστοτε κυβερνήσεις μας έχουν υποσχεθεί πολλά γιατί «σέβονται το έργο που κάνουμε». Παράλληλα όμως χρειάζεται κάθε φορά να προσπαθούμε να εξηγήσουμε τα αυτονόητα. Ξεκίνησαν την ψυχιατρική μεταρρύθμιση δηλώνοντας την συμπαράσταση τους, οικονομική, ηθική απέναντι στους ανθρώπους που η μοίρα τους δεν είναι δεδομένη.
Κι όμως, εμείς ως εργαζόμενοι-θεραπευτές, προσπαθούμε μετά από τόσα χρόνια, να κατανοήσουμε γιατί αυτή η υπόσχεση δεν έγινε ποτέ. Αναρωτιόμαστε εάν η ψυχική υγεία, έχει λιγότερη σημασία από την ίδια την ύπαρξη του κάθε ανθρώπου. Κάποιοι μας μετρούν με αριθμούς...
Δεν παράγουμε χρήμα, βοηθάμε ανθρώπους, δυστυχείς κατά βάση, να ζήσουν με λιγότερο πόνο. Δεν ασχολούμαστε με έργα πολεοδομικά ή βιομηχανικά, αλλά το έργο μας φέρει περήφανα πολιτισμό και ανθρωπισμό.
Κι όμως πλέον δεν ξέρουμε πώς να εξηγήσουμε στους ενοίκους του Οικοτροφείου μας, που ζούμε σχεδόν την κάθε τους στιγμή και που προσπαθούμε να είμαστε συνοδοιπόροι τους στην καθημερινότητα, γιατί μοιάζουν για ακόμα μια φορά άτομα δεύτερης διαλογής. Γιατί μοιάζουν ξεχασμένοι. Γιατί πρέπει να χάσουν ότι πάσχισαν, πάλεψαν και με μεγάλο κόπο κατάκτησαν.
Η ευαισθησία τους λόγω της ασθένειας τους απέναντι σε μια τρομακτική πραγματικότητα είναι κάτι δεδομένο. Δεν μπορούμε όμως να ανεχτούμε αυτή την ίδια την πραγματικότητα να τους ταλαιπωρεί περαιτέρω, να τους τραυματίζει, να τους οδηγεί δεκαετίες πίσω, να τους φοβίζει με τρόμο για την ίδια τους την υγεία όταν οι ίδιοι αδυνατούν να καταλάβουν τους λόγους. Αναμετρήθηκαν με την ασθένεια τους, αντιμετώπισαν, δέχτηκαν και πολέμησαν τον κοινωνικό αποκλεισμό, πίστεψαν στις δυνάμεις τους κι όμως μοιάζει να μην είναι αρκετό.
Δεν είναι αρκετό;
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο tvxs.gr
Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012
“Θα κλείσουν οι κοινοτικές δομές και θα επιστρέψουν οι ασθενείς στα ιδρύματα”
Οι περικοπές στη χρηματοδότηση των φορέων ψυχικής υγείας (μη-κερδοσκοπικού χαρακτήρα ΝΠΙΔ) που λειτουργούν κοινοτικές δομές (Μονάδες Ψυχικής Υγείας και Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης) δεν είναι κάτι καινούργιο. Από το 2006, δηλαδή αρκετά χρόνια πριν από την οικονομική κρίση και το μνημόνιο, οι αντοχές των εργαζομένων στην ψυχική υγεία δοκιμάζονται καθημερινά.
Οι πολύμηνες καθυστερήσεις στην καταβολή μισθών, οι συχνές αλλαγές στο προσωπικό, λόγω παραιτήσεων όσων “δεν άντεχαν” ή απολύσεων όσων “περίσσευαν”, αποτελούν μέρος της εργασιακής μας πραγματικότητας εδώ και χρόνια. Αν προσθέσουμε τη δυσκολία κάλυψης των βασικών λειτουργικών εξόδων (ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, τρόφιμα, συντήρηση χώρων κα), τις αναγκαστικές περικοπές των δραστηριοτήτων των φιλοξενούμενων / ψυχικά ασθενών, την αδυναμία προγραμματισμού αποκαταταστασιακών προγραμμάτων, μπορεί εύκολα να κατανοήσει κάποιος γιατί οι δομές αυτές μετατρέπονται αργά και σταθερά από χώροι έκφρασης, δημιουργικότητας και ζωντάνιας σε χώρους σιωπής, απόγνωσης και μιζέριας.
Στους χώρους αυτούς, απελπισμένοι και εξουθενωμένοι εργαζόμενοι καλούνται να δώσουν ελπίδα και νόημα στη ζωή ανθρώπων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα που έζησαν είκοσι ή τριάντα χρόνια στα ελληνικά ιδρύματα, στις γνωστές αποθήκες ανθρώπων. Εργαζόμενοι που δεν γνωρίζουν αν αύριο θα έχουν δουλειά ή αν θα υπάρχει ο ξενώνας ή το οικοτροφείο που εργάζονται καλούνται να προσφέρουν ασφάλεια και προοπτική στους ενοίκους των δομών. Εργαζόμενοι που χάνουν καθημερινά τα δικαιώματά τους καλούνται να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των ασθενών τους. Και ο παραλογισμός δεν έχει τέλος...
Γνωρίζουμε ότι για τις εκάστοτε κυβερνήσεις οι κοινοτικές δομές είναι ένα “βάρος”. Εξάλλου, ποτέ δεν τις ήθελαν. Υποχρεώθηκαν να τις ανοίξουν μετά το “σκάνδαλο της Λέρου”, όταν αποκαλύφθηκαν οι μεσαιωνικές συνθήκες διαβίωσης των ψυχικά ασθενών στα ιδρύματα, και έκτοτε υποχρεώνονται από την Ε.Ε., που διέθεσε αρκετά χρήματα για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, να τις συντηρούν.
Να τις συντηρούν υποχρεώνονται και οι διοικήσεις των φορέων. Και γι αυτές έχουν γίνει “βάρος” οι κοινοτικές δομές, αφού η ασυνέπεια των κυβερνήσεων τις αναγκάζει να χρωστούν τεράστια χρηματικά ποσά σε εργαζόμενους, προμηθευτές, ιδιοκτήτες ακινήτων, ΙΚΑ κτλ.
Για τους εργαζόμενους δεν είναι “βάρος”. Είναι ο χώρος εργασίας τους, το “σπίτι” των ανθρώπων που φροντίζουν και υποστηρίζουν, το αποτέλεσμα των επίπονων και πολυετών προσπαθειών τους.
Και εδώ αρχίζει να περιπλέκεται το θέμα. Δεν θέλουμε να κλείσουν οι δομές, λέει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, δεν θέλουμε να κλείσουν οι δομές, λένε και οι διοικήσεις των φορέων. Αλλά ούτε οι μεν ούτε οι δε μπορούν να κάνουν κάτι. Ποιοι μπορούν; Οι εργαζόμενοι. Μόνο με τις θυσίες και την ανοχή των εργαζομένων δεν θα κλείσουν οι δομές! Ξεκίνησαν, λοιπόν, οι καθυστερήσεις στους μισθούς, μετά οι μειώσεις στον αριθμό του προσωπικού και, αναπόφευκτα, ήρθε η πτώση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Κάθε παράπονο, δυσαρέσκεια, διαμαρτυρία είχε πλέον απάντηση: “Προτιμάτε να κλείσουν οι κοινοτικές δομές και να επιστρέψουν οι ασθενείς στα ιδρύματα;”
Ο συναισθηματικός εκβιασμός απέδωσε για τέσσερα – πέντε χρόνια. Οι κοινοτικές δομές δεν έκλεισαν και οι ασθενείς δεν επέστρεψαν στα ιδρύματα. Μπορεί πολλές δομές να άρχισαν να μετατρέπονται σε ιδρύματα, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα.
Κάπως έτσι φτάσαμε στο σήμερα και ήρθαν ακόμα πιο δύσκολες μέρες. Οι μέχρι τώρα θυσίες των εργαζομένων δεν ήταν αρκετές. Τώρα χρειάζονται και άλλα μέτρα. Ανακοινώθηκαν απολύσεις, μετατροπές συμβάσεων, μειώσεις μισθών. Αν αντέχεις να εργάζεσαι απλήρωτος για έξι μήνες -και δεν έχεις παραιτηθεί ή απολυθεί- τότε μπορείς να εργάζεσαι με τα μισά χρήματα και πιο εντατικά (για να κλείνεις τις τρύπες που δημιουργούνται από τη μείωση προσωπικού). Και αν αντέξεις να εργάζεσαι περισσότερο με τα μισά χρήματα, τότε ίσως στο μέλλον να μπορείς να ζήσεις και χωρίς δουλειά.
Όμως, φαίνεται ότι ούτε αυτά τα μέτρα αρκούν. Και τι άλλο να περικόψουν “για να μην κλείσουν οι κοινοτικές δομές και επιστρέψουν οι ασθενείς στα ιδρύματα”;
Την απάντηση έδωσε ο ευφάνταστος υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος αποφάσισε να παρακρατείται μέρος των πενιχρών επιδομάτων και αναπηρικών συντάξεων των ασθενών είτε αυτοί φιλοξενούνται σε κοινοτικές δομές είτε περιθάλπονται σε ιδρύματα. Δεν έκανε διακρίσεις ο υπουργός: Ο ψυχικά ασθενής δεν χρειάζεται χρήματα ούτε στην κοινότητα ούτε στο ίδρυμα! Και επειδή οι μόνοι που πλήττονται από την απόφαση είναι οι ίδιοι οι ψυχικά ασθενείς, όπως αναμενόταν, δεν υπήρξαν αντιδράσεις.
Όχι μόνο δεν υπήρξαν αντιδράσεις, αλλά κάποιοι φορείς ΝΠΙΔ βιάστηκαν να “επεκτείνουν” την απόφαση Λοβέρδου στις δομές τους -και ας ισχύει προς το παρόν μόνο για τα ΝΠΔΔ. Βέβαια, είναι σίγουρο ότι το υπουργείο Υγείας δεν θα τους απογοητεύσει. Σύντομα οι άνθρωποι που έπαιρναν ένα μικρό επίδομα ή σύνταξη και μέχρι τώρα το διέθεταν για προσωπικά τους είδη και ανάγκες (ένα ρούχο ή ένα ζευγάρι παπούτσια, μια εκπαιδευτική ή θεραπευτική δραστηριότητα, μια έξοδος για έναν καφέ κτλ) θα είναι υποχρεωμένοι να το δώσουν “για να μην επιστρέψουν στα ιδρύματα”.
Τελικά, κάτι πήγε ανάποδα. Καταφέραμε να μετατρέψουμε την προσπάθεια για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών σε προσπάθεια επιβίωσης των δομών. Όχι της λειτουργίας των δομών, αλλά των κτηρίων. “Να μην κλείσουν οι κοινοτικές δομές”, αυτή είναι η αγωνία μας. “Να μην επιστρέψουν οι ασθενείς στα ιδρύματα”. Τι και αν σε λίγο δε θα μπορούμε να τους προσφέρουμε τίποτα περισσότερο από ένα πιάτο φαγητό και την ημερήσια δόση φαρμάκων; Τι και αν στο τέλος θα τους μείνει ένα κρεβάτι και ένας τοίχος για να κοιτάζουν;
Ξεχάσαμε ποια είναι η δουλειά μας. Ξεχάσαμε γιατί βγήκαν αυτοί οι άνθρωποι από τα ιδρύματα. Ξεχάσαμε και την ιστορία τους. Ήταν οι άνθρωποι χωρίς φωνή, χωρίς δικαιώματα. Τώρα που χάσαμε και εμείς τη φωνή μας και τα δικαιώματά μας δυσκολευόμαστε να διαχωρίσουμε τις ανάγκες τους από τις ανάγκες μας: “Κόψαμε και εμείς τον καφέ, ας τον κόψουν και αυτοί”, “Δεν μπορούμε να ψυχαγωγηθούμε εμείς, ας μην ψυχαγωγηθούν και αυτοί”. Εμείς και αυτοί. Αντί να διεκδικήσουμε μαζί τα δικαιώματά μας, θυσιάζουμε και αυτά που μας απόμειναν “για να μην κλείσουν οι κοινοτικές δομές”. Έχουμε αναλάβει το ρόλο του κράτους, του υπουργείου Υγείας, των φορέων και χάσαμε το δικό μας.
Την απειλή ότι “θα κλείσουν οι κοινοτικές δομές και θα επιστρέψουν οι ασθενείς στα ιδρύματα” την ακούμε στους χώρους εργασίας μας όσο συχνά ακούμε από τα ΜΜΕ ότι “θα επιστρέψουμε στη δραχμή”. Αφού τελευταία σκέφτομαι πως αν συμβεί το ένα, σίγουρα θα συμβεί και το άλλο.
*Φωτογραφία: “So called cure” by HanKai (deviantart.com)
Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2012
Στον Καιάδα οι ψυχικά πάσχοντες
Από το απεργιακό φύλλο των εργαζομένων της Ελευθεροτυπίας:
Στον Καιάδα οι ψυχικά πάσχοντες
Αποπαίδι ανέκαθεν η ψυχική υγεία στη χώρα μας, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των λειτουργών της, χρειάστηκε η "καλοσύνη των ξένων", μέσω της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, για να προχωρήσουν κάποιες μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, το ελληνικό κράτος, που ήταν πάντα ανακόλουθο απέναντι στις υποχρεώσεις του, δίνει με αφορμή την κρίση, τη χαριστική βολή, έχοντας περικόψει κατά 55% τον προϋπολογισμό στις ΜΚΟ που είχαν αναλάβει μέρος της αποασυλοποίησης.
Απλήρωτοι για μήνες, οι εργαζόμενοι σε αυτές κατέλαβαν για περισσότερες από δύο εβδομάδες το υπουργείο Υγείας εκπέμποντας σήματα κινδύνου, αντιμέτωποι "με τη συρρίκνωση των υπηρεσιών, απολύσεις εργαζομένων και εγκαταλελειμμένους ασθενείς που θα τους υποχρεώσουν να ζήσουν σε συνθήκες ασύλου ή και στο δρόμο, δίπλα στους αρκετούς άστεγους", όπως μας λέει η Αγγελική Συλλιγαρδάκη, πρόεδρος στο Σωματείο Εργαζομένων σε φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευάλωτων Κοινωνικών Ομάδων (ΣΕΨΑΕΚΟ).
Ανθρώπινα δράματα
Η απειλή αφορά πάνω από 30.000 ανθρώπους που φροντίζουν 3.500 εργαζόμενοι σε κέντρα ημέρας, στεγαστικές δομές, κινητές μονάδες κ.ά. "Ο υπουργός Υγείας έχει πάψει να ασχολείται με την υγεία, εμείς ούτε που τον απασχολούμε, ενώ ο υφυπουργός δεν δεσμεύεται για τίποτα παρά μόνον για την προσπάθεια να βρει λεφτά", επισημαίνει η πρόεδρος.
Τη στιγμή που μια ολόκληρη κοινωνία βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, με τους αριθμούς της ανεργίας να καλπάζουν, υποδηλώνοντας παράλληλα ανθρώπινα δράματα, αυτοί που θα βρεθούν σε μια ανάγκη δεν θα έχουν πού να απευθυνθούν, αφού την ίδια στιγμή μπαίνει λουκέτο σε κέντρα ψυχικής υγείας, ειδικά σχολεία, ξενώνες, κλινικές και νοσοκομεία. "Ήδη έκλεισε το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αιγάλεω, συγχωνεύτηκαν οι δύο ξενώνες στη Λιβαδειά, στα ψυχιατρεία, τόσο στο Δαφνί όσο και στο "Δρομοκαΐτειο", συρρικνώνεται το προσωπικό - ιατρικό και νοσηλευτικό - αφού συνταξιοδοτείται χωρίς να αντικαθίσταται, με αποτέλεσμα να απειλείται η λειτουργία όλων των δομών, αφού τίθεται πλέον θέμα επιβίωσης και για τα οικοτροφεία και για τους ξενώνες. Από την άλλη πλευρά οι ανάγκες είναι αυξημένες καθώς υπάρχουν εκατοντάδες ασθενείς οι οποίοι μένουν πλέον ανασφάλιστοι και δεν μπορούν να πάρουν ούτε τα φάρμακά τους. Το "Αιγινήτειο" ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί να περιθάλπει απόρους ασθενείς και θα τους στέλνει στο ΕΣΥ. Γίνεται φανερό ότι οι άποροι ασθενείς οδηγούνται πλέον με μαθηματική ακρίβεια στον Καιάδα", μας λέει ο ψυχίατρος Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, θεωρώντας τα τεκταινόμενα στις ΜΚΟ προάγγελο του τι θα συμβεί και στον δημόσιο τομέα της ψυχικής υγείας, αφού "δεν υπάρχει πολιτική για την ψυχική υγεία παρά μόνον η λογική των περικοπών".
Γι΄ αυτό και προκαλεί ερωτήματα σύμφωνα με το συνομιλητή μας, το γεγονός ότι οι διοικήσεις των ΜΚΟ ψυχικής υγείας εξαγγέλουν την εκπόνηση προγραμμάτων πολλών εκατομμυρίων ευρώ μέσω των ΕΣΠΑ για την κατ' οίκον νοσηλεία και τους άνεργους όταν, σύμφωνα με την ανακοίνωση των εργαζόμενων στην ψυχική υγεία και την ειδική αγωγή που προχώρησαν στην κατάληψη του Υπουργείου, "ήδη ζούμε σε καθεστώς τρομοκρατίας με απειλές και υπονοούμενα για μειώσεις μισθών μέχρι και 50%, περικοπές ωραρίων από 8ωρο σε 4ωρο και οι απολύσεις είναι πραγματικότητα".
48ωρη απεργία
Οι ίδιοι έχοντας προχωρήσει από κοινού με δεκάδες σωματεία και εκατοντάδες εργαζόμενους στο χώρο της Υγείας σε Πανυγειονομικό Συντονισμό, έχοντας οργανώσει 48ωρη απεργία την περασμένη εβδομάδα καταγγέλλουν ότι η υποτροπή των "χωρίς φωνή" συνανθρώπων μας που στηρίζουν καθημερινά με τη δουλειά τους και η αύξηση των αυτοκτονιών "οφείλεται στη συνειδητή επιλογή της πολιτικής ηγεσίας να εγκαταλείψει το κοινωνικό κράτος".
Αποπαίδι ανέκαθεν η ψυχική υγεία στη χώρα μας, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των λειτουργών της, χρειάστηκε η "καλοσύνη των ξένων", μέσω της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, για να προχωρήσουν κάποιες μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, το ελληνικό κράτος, που ήταν πάντα ανακόλουθο απέναντι στις υποχρεώσεις του, δίνει με αφορμή την κρίση, τη χαριστική βολή, έχοντας περικόψει κατά 55% τον προϋπολογισμό στις ΜΚΟ που είχαν αναλάβει μέρος της αποασυλοποίησης.
Απλήρωτοι για μήνες, οι εργαζόμενοι σε αυτές κατέλαβαν για περισσότερες από δύο εβδομάδες το υπουργείο Υγείας εκπέμποντας σήματα κινδύνου, αντιμέτωποι "με τη συρρίκνωση των υπηρεσιών, απολύσεις εργαζομένων και εγκαταλελειμμένους ασθενείς που θα τους υποχρεώσουν να ζήσουν σε συνθήκες ασύλου ή και στο δρόμο, δίπλα στους αρκετούς άστεγους", όπως μας λέει η Αγγελική Συλλιγαρδάκη, πρόεδρος στο Σωματείο Εργαζομένων σε φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευάλωτων Κοινωνικών Ομάδων (ΣΕΨΑΕΚΟ).
Ανθρώπινα δράματα
Η απειλή αφορά πάνω από 30.000 ανθρώπους που φροντίζουν 3.500 εργαζόμενοι σε κέντρα ημέρας, στεγαστικές δομές, κινητές μονάδες κ.ά. "Ο υπουργός Υγείας έχει πάψει να ασχολείται με την υγεία, εμείς ούτε που τον απασχολούμε, ενώ ο υφυπουργός δεν δεσμεύεται για τίποτα παρά μόνον για την προσπάθεια να βρει λεφτά", επισημαίνει η πρόεδρος.
Τη στιγμή που μια ολόκληρη κοινωνία βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, με τους αριθμούς της ανεργίας να καλπάζουν, υποδηλώνοντας παράλληλα ανθρώπινα δράματα, αυτοί που θα βρεθούν σε μια ανάγκη δεν θα έχουν πού να απευθυνθούν, αφού την ίδια στιγμή μπαίνει λουκέτο σε κέντρα ψυχικής υγείας, ειδικά σχολεία, ξενώνες, κλινικές και νοσοκομεία. "Ήδη έκλεισε το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αιγάλεω, συγχωνεύτηκαν οι δύο ξενώνες στη Λιβαδειά, στα ψυχιατρεία, τόσο στο Δαφνί όσο και στο "Δρομοκαΐτειο", συρρικνώνεται το προσωπικό - ιατρικό και νοσηλευτικό - αφού συνταξιοδοτείται χωρίς να αντικαθίσταται, με αποτέλεσμα να απειλείται η λειτουργία όλων των δομών, αφού τίθεται πλέον θέμα επιβίωσης και για τα οικοτροφεία και για τους ξενώνες. Από την άλλη πλευρά οι ανάγκες είναι αυξημένες καθώς υπάρχουν εκατοντάδες ασθενείς οι οποίοι μένουν πλέον ανασφάλιστοι και δεν μπορούν να πάρουν ούτε τα φάρμακά τους. Το "Αιγινήτειο" ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί να περιθάλπει απόρους ασθενείς και θα τους στέλνει στο ΕΣΥ. Γίνεται φανερό ότι οι άποροι ασθενείς οδηγούνται πλέον με μαθηματική ακρίβεια στον Καιάδα", μας λέει ο ψυχίατρος Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, θεωρώντας τα τεκταινόμενα στις ΜΚΟ προάγγελο του τι θα συμβεί και στον δημόσιο τομέα της ψυχικής υγείας, αφού "δεν υπάρχει πολιτική για την ψυχική υγεία παρά μόνον η λογική των περικοπών".
Γι΄ αυτό και προκαλεί ερωτήματα σύμφωνα με το συνομιλητή μας, το γεγονός ότι οι διοικήσεις των ΜΚΟ ψυχικής υγείας εξαγγέλουν την εκπόνηση προγραμμάτων πολλών εκατομμυρίων ευρώ μέσω των ΕΣΠΑ για την κατ' οίκον νοσηλεία και τους άνεργους όταν, σύμφωνα με την ανακοίνωση των εργαζόμενων στην ψυχική υγεία και την ειδική αγωγή που προχώρησαν στην κατάληψη του Υπουργείου, "ήδη ζούμε σε καθεστώς τρομοκρατίας με απειλές και υπονοούμενα για μειώσεις μισθών μέχρι και 50%, περικοπές ωραρίων από 8ωρο σε 4ωρο και οι απολύσεις είναι πραγματικότητα".
48ωρη απεργία
Οι ίδιοι έχοντας προχωρήσει από κοινού με δεκάδες σωματεία και εκατοντάδες εργαζόμενους στο χώρο της Υγείας σε Πανυγειονομικό Συντονισμό, έχοντας οργανώσει 48ωρη απεργία την περασμένη εβδομάδα καταγγέλλουν ότι η υποτροπή των "χωρίς φωνή" συνανθρώπων μας που στηρίζουν καθημερινά με τη δουλειά τους και η αύξηση των αυτοκτονιών "οφείλεται στη συνειδητή επιλογή της πολιτικής ηγεσίας να εγκαταλείψει το κοινωνικό κράτος".
Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012
Κινδυνεύει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Κρήτη
Το παράδειγμα της Κρήτης 7 χρόνια μετά το κλείσιμο του ψυχιατρείου έχει ορισμένα χαρακτηριστικά ιδιαίτερα που αξίζει να τα προσέξει κανείς, διότι είναι χρήσιμα για την θεωρία, πέρα από το γεγονός ότι άλλαξαν αποφασιστικά το σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας στην Κρήτη. Το παρόν δεν έχει καμιά σχέση με το παρελθόν.
1) 7 χρόνια αφ’ ότου έκλεισε το ψυχιατρείο, στην Κρήτη λειτουργούμε χωρίς ούτε μια κλίνη ψυχιατρείου.
Στην Κρήτη μια ολόκληρη περιφέρεια λειτουργεί χωρίς ούτε ένα κρεβάτι στο ψυχιατρείο. Τούτο σημαίνει ότι η Κρήτη αποτελεί ζωντανό-πρακτικό παράδειγμα ότι η ψυχιατρική χωρίς ψυχιατρείο δεν είναι ουτοπία.
2) Στην Κρήτη (έστω μερικώς) λειτουργεί η τομεοποίηση. Τέρμα οι μεταγωγές. Κάθε νομός απαντά στα ψυχιατρικά αιτήματα της περιοχής του, χωρίς παραπομπές, χωρίς μεταγωγές και ταλαιπωρία των ασθενών. Και είναι το μοναδικό μέρος στην Ελλάδα που λειτουργεί η τομεοποίηση. Διαμορφώνεται έτσι μια άλλη ψυχιατρική κουλτούρα της ευθύνης και όχι της εγκατάλειψης.
3) Στην Κρήτη το ψυχιατρείο δεν έκλεισε διοικητικά, αλλά δημιουργήθηκε ένα δίκτυο στην κοινότητα, το οποίο ασφαλώς πρέπει να συμπληρωθεί, επεκταθεί, ολοκληρωθεί. Οι κλίνες των ‘’εισερχομένων’’ του παλιού ψυχιατρείου, 90 περίπου τον αριθμό, διεσπάρησαν στα γενικά νοσοκομεία της Κρήτης, όπως έπρεπε να γίνει.
4) Οι χρόνιοι του παλιού ψυχιατρείου σήμερα κατοικούν σε ξενώνες, διαμερίσματα, οικοτροφεία. Αυτό το στεγαστικό πλέγμα είναι αλήθεια ότι δημιουργήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του στα Χανιά, ενώ έπρεπε να δημιουργηθεί σε όλες τις πόλεις της Κρήτης ανάλογα με την εντοπιότητα των εγκλείστων. Είναι δε αυτό το θέμα, ένα σημείο προς διεκδίκηση. Να διασπαρεί το στεγαστικό πλέγμα σε όλη την Κρήτη.
Όλες αυτές οι δομές δεν λειτουργούν αποκαταστασιακά διότι όλοι ξέρουμε ότι η νέα κουλτούρα δεν ‘’αγοράζεται’’ αλλά διαμορφώνεται στην καθημερινή πράξη.
Η νοοτροπία των επαγγελματιών ψυχικής υγείας σήμερα δεν έχει καμιά σχέση με το παρελθόν, αλλά είμαστε ακόμα πολύ μακριά από τις ιδανικές συνθήκες.
5) Στην Κρήτη δεν δημιουργήθηκε ούτε μια ιδιωτική ψυχιατρική κλίνη αυτή την επταετία.
6) Οι Κρήτες δεν φεύγουν από το νησί τους για θεραπεία (έχει ελεγχθεί το θέμα και ερευνητικά) σε ποσοστό μεγαλύτερο, μετά το κλείσιμο του ψυχιατρείου.
Η περίπτωση της Κρήτης, μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα και από τις λίγες στον κόσμο ολόκληρο πρέπει να στηριχθεί. Είναι δυνατή μια ψυχιατρική χωρίς ψυχιατρείο.
Κι ενώ θα περίμενε κανείς την συμπλήρωση αυτής της προσπάθειας, για να αποτελέσει η Κρήτη παράδειγμα για όλη την Ελλάδα και όχι μόνο, αφού όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πραγματικά το μοντέλο δουλεύει εξαιρετικά έρχεται η αιώνια ελληνική παγαποντιά.
Να κοροϊδέψουμε τους κουτόφραγκους, αφού πήραμε τα χρήματα για Κ.815, Ψυχαργώς Α’ και Ψυχαργώς Β’ φάση να ξανανοίξουμε το Άσυλο της Σούδας. Διότι περί αυτού πρόκειται. Ετοιμάζεται ηδη νέος οργανισμός που προβλέπει 20 κλίνες παρά το ότι το ψυχιατρείο εδώ και 7 χρόνια δεν εχει ουτε μία κλίνη, αντί να μεριμνήσει για την ολοκλήρωση του κοινοτικού δικτύου. Αυτό γίνετα αναιτίως, σχεδόν εκδικητικά. Έναντι ποίου; Και γιατι;
Είναι προσβολή για όλους τους επαγγελματίες που δούλεψαν αφοσιωμένα επί 2 δεκαετίες για να εξαλείψουν την Ασυλική βαρβαρότητα στην Κρήτη.
Είναι πραγματική σπατάλη χρημάτων, αφού τόσα χρήματα που δαπανήθηκαν για το κλείσιμο του Ασύλου πηγαίνουν στο βρόντο.
Αλλά είναι και μια άσκεφτη, αδικαιολόγητη επιλογή των φωστήρων του ελληνικού υπουργείου.
Ας το ξανασκεφθούν πριν καταστραφεί ότι έχει με κόπο και ιδρώτα γίνει.
Είναι εγκληματικό. Τώρα που οι έγκλειστοι ζουν μια ελεύθερη φυσική ζωή, ενσωματωμένοι στην κοινότητα να επιστρέψουν στα κάτεργα.
Ξέρουμε τι σημαίνει ελληνικό ψυχιατρείο. Καιάδας πραγματικός.
Ας σταματήσει επιτέλους η ελληνική κουτοπονηριά και ας επικρατήσει έστω για λίγο η λογική. Η Δνση ψυχικής υγείας και το Υπουργείο υγείας πρέπει να ξαναδούν το θέμα. Η περίπτωση της Κρήτης δεν αφορά μόνο την Κρήτη. Αφορά ολους όσους ενδιαφέρονται για μια άλλη ψυχιατρική χωρίς βιαιους εγκλεισμούς και στιγματικές διαγνώσεις. Αφορά ολόκληρο το ψυχιατρικό κίνημα που εδώ και χρόνια ζητά ένα άλλο, πιο ανθρώπινο και πιο θεραπευτικό σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας.
Γ. Κοκκινάκος, ψυχίατρος
Κατηγορίες
Αποασυλοποίηση,
Θ.Ψ.Π. Χανίων,
ΠΑΣΟΚ,
Υπουργείο Υγείας,
Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση
Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2011
Ψυχικά πάσχοντες, συγγενείς τους και εργαζόμενοι μιλούν για τις περικοπές στην ψυχική υγεία
ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΡΕΩΝ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ «ΑΡΓΩΣ»
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΥΠΟΥ
Σαράντα μέρες μετά την πρώτη ενημέρωση για την περικοπή του 45% των κονδυλίων για την ψυχική υγεία, εργαζόμενοι, ψυχικά πάσχοντες και συγγενείς πενθούν πλέον για το τέλος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και το κλείσιμο των πρώτων τεσσάρων μονάδων και βιώνουν πλέον το θάνατο του οράματος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.
Σαράντα μέρες που τίποτα δεν έχει γίνει παρά τις δεσμεύσεις, σαράντα μέρες αγωνίας και προβληματισμού για τους πιο αδύναμους της κοινωνίας μας. Ο κωδικός χρηματοδότησης των Μονάδων Ψυχικής Υγείας παραμένει στα 90.000 ευρώ χωρίς να υπάρχει καμία πλέον προοπτική για τις 210 μονάδες των ΝΠΙΔ. Ήδη οι πρώτες 4 μονάδες και οι πρώτοι ψυχικά πάσχοντες ξεριζώθηκαν και βρήκαν νέα στέγη και νέα ζωή.
Στο πλαίσιο αυτό αντί να μιλάμε γενικά και απρόσωπα θεωρούμε σκόπιμο να ακουστεί η φωνή των πραγματικών θυμάτων των ασκούμενων πολιτικών. Έτσι, για την κατάσταση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και της επικείμενης διακοπής των παρεχόμενων υπηρεσιών των δομών ψυχικής υγείας, αναφέρθηκαν φορείς, οικογένειες και λήπτες υπηρεσιών σε επείγουσα συνάντηση που έγινε την Τρίτη 11 Οκτωβρίου, ώρα 14.00 – 16.00, στο Κέντρο Ημέρας της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας την οποία συντόνισαν ο κ. Μενέλαος Θεοδωρουλάκης (πρόεδρος του δικτύου ΑΡΓΩΣ) και η κα. Καίτη Μυλωνοπούλου (Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του δικτύου ΑΡΓΩΣ). Μεταξύ των Φορέων που εκπροσωπήθηκαν ήταν η Ε.Κ.Ψ. & Ψ.Υ., η Ε.Π.Α.Ψ.Υ., η Π.Ε.Ψ.Α.Ε.Ε., η Ε.Ψ.Α.Μ.Υ., η ΑΛΘΑΙΑ, η ΑμκΕ ΜΕΤΑΒΑΣΙΣ, ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Αθήνας, ο Σ.Ο.Ψ.Υ. ΒΑ Αττικής, το «ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ» όπως και αρκετοί λήπτες και μέλη οικογενειών στο χώρο της ψυχικής υγείας.
Παπαγιαννόπουλος Γεώργιος, Μέλος ΣΟΨΥ Αθήνας
Εγώ είμαι πατέρας και έχω δύο παιδιά. Και τα δυο μου παιδιά πάσχουν από ψυχική διαταραχή. Εγώ νιώθω σαν βάλσαμο την ύπαρξη του Ξενώνα. Θα είχα πάθει 10 εγκεφαλικά εάν δεν είχα αυτή τη βοήθεια. Ως πατέρας, ο οποίος έχει πρόβλημα με δύο μεγάλα παιδιά, παλεύω χρόνια με την ασθένεια και δεν κοιμάμαι χρόνια για αυτό το θέμα. Ωστόσο, τώρα τελευταία μου μένει κάποιος χρόνος να αναπνεύσω διότι τα παιδιά μου υποστηρίζονται από τον Ξενώνα του ΣΟΨΥ στο Βύρωνα, όπου δίνεται όχι μόνο υλική αλλά και πνευματική υποστήριξη. Όλα εκεί γίνονται με αγάπη. Αυτό με ανακουφίζει ιδιαίτερα. Όταν λίγο θυμώσει ένας από τους γιους μου, παίρνει τηλέφωνο στο Κέντρο Ημέρας και λέει στην Ψυχολόγο ή την Κοινωνική Λειτουργό αυτό που τον προβληματίζει και όλοι βοηθάνε τόσο πολύ! Για μένα είναι μια μεγάλη βοήθεια αυτή την οποία προσφέρουν όλοι. Από την κα. Κανελλή που είναι διοικητικά υπεύθυνη του Ξενώνα και του Κέντρου Ημέρας έως και τον τελευταίο εργαζόμενο στις δομές αυτές. Δεν μπορούν να μου πουν αύριο ότι ο Μάνος, το παιδί σου, φεύγει επειδή δεν πληρώνει το κράτος! Το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Γιατί θα είμαι κι εγώ αύριο με δυο παιδιά που έχουν μεγάλη ανάγκη και δε θα αντέξω.
Γιατί οι γονείς και τα αδέλφια και οι οικογένειες ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να ζεις με τα παιδιά σου που έχουν πρόβλημα. Εκεί γίνεται εργασία που είναι υπέροχη. Εκπαίδευση, Σεμινάρια, Ξένες Γλώσσες, Τρόποι συμπεριφοράς, Εκδηλώσεις. Βλέπεις τη χαρά στο πρόσωπο των παιδιών αυτών και αυτήν πάνε να κόψουν με τους κωδικούς.
Και θα σας πω μια ιστορία: Κάποτε φέρνανε γαϊδουράκια στην Αττική. Είχαν βάλει σανό αλλά δεν προσέξανε το σανό και λόγω του αέρα και της κακοκαιρίας έφυγε. Δεν ήξεραν λοιπόν τι να κάνουν, ώσπου κάποιος είπε: Βάρα νομή! Δηλαδή Βάρα τη Σάλπιγγα! Αυτά ξέρανε ότι όταν βάραγε η σάλπιγγα θα φάνε. Ωστόσο πήγαιναν και περίμεναν υπομονετικά αλλά τίποτα δεν τρώγανε. Αφού περίμεναν πολλή ώρα, η Σάλπιγγα ακουγόταν ξανά. Και τα γαϊδουράκια πάλι με υπομονή περίμεναν. Κάποια στιγμή, όταν κατάλαβαν ότι ποτέ δε θα έρθει το φαγητό έκαναν πάλι μεγάλο σαματά και δεν ησύχαζαν. Έτσι και τώρα. Με τη διαφορά ότι ακούγεται το «Βάρα κώδικα» Και κόβουν νέους κωδικούς και κάνουν νέες περικοπές ενώ εμείς περιμένουμε να φάμε και να επιβιώσουμε. Ας κόψουν τα είδη πολυτελείας όχι τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Βρισκόμαστε σε απελπισία. Δε θα έπρεπε ούτε για μια ημέρα να σταματήσει η λειτουργία των φορέων! Ντράπηκα πάρα πολύ όταν είχα δει τα συμβάντα της Λέρου. Γυμνά άτομα εγκαταλελειμμένα στα αζήτητα.
Απορώ, πώς ο ίδιος ο Υπουργός πήρε τη φυλλάδα και έπιασε ένα νούμερο και το διέγραψε απλώς για να παρουσιάσει τις απαραίτητες «μειώσεις»! Μα δεν ψάχνεις να δεις τι είναι αυτό το πράγμα με τους κωδικούς; Πώς τα μηδενίζεις με ένα κονδύλιο; Ξυπνάμε τη νύχτα και λέμε «Τι θα κάνω εγώ μεθαύριο;».
Στάθης, Κέντρο Ημέρας ΣΟΨΥ Αθήνας
Είναι τώρα 4 – 5 χρόνια που λειτουργεί το Κέντρο Ημέρας και είμαι μέλος του. Μένω με τη γυναίκα μου αλλά το θέμα είναι ότι όλοι οι υπεύθυνοι, από τον Ψυχίατρο μέχρι το διοικητικό υπάλληλο στο Κέντρο Ημέρας, είναι σα δεύτεροι γονείς μας. Όταν παθαίνουμε υποτροπή είμαστε σαν τα Κυκλωπάκια που έχουμε στίγμα γιατί διαφέρουνε από τους υπόλοιπους. Τώρα πάνε να μας βγάλουν και το μοναδικό μάτι που έχουμε για να βλέπουμε.
Σαράντα μέρες που τίποτα δεν έχει γίνει παρά τις δεσμεύσεις, σαράντα μέρες αγωνίας και προβληματισμού για τους πιο αδύναμους της κοινωνίας μας. Ο κωδικός χρηματοδότησης των Μονάδων Ψυχικής Υγείας παραμένει στα 90.000 ευρώ χωρίς να υπάρχει καμία πλέον προοπτική για τις 210 μονάδες των ΝΠΙΔ. Ήδη οι πρώτες 4 μονάδες και οι πρώτοι ψυχικά πάσχοντες ξεριζώθηκαν και βρήκαν νέα στέγη και νέα ζωή.
Στο πλαίσιο αυτό αντί να μιλάμε γενικά και απρόσωπα θεωρούμε σκόπιμο να ακουστεί η φωνή των πραγματικών θυμάτων των ασκούμενων πολιτικών. Έτσι, για την κατάσταση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και της επικείμενης διακοπής των παρεχόμενων υπηρεσιών των δομών ψυχικής υγείας, αναφέρθηκαν φορείς, οικογένειες και λήπτες υπηρεσιών σε επείγουσα συνάντηση που έγινε την Τρίτη 11 Οκτωβρίου, ώρα 14.00 – 16.00, στο Κέντρο Ημέρας της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας την οποία συντόνισαν ο κ. Μενέλαος Θεοδωρουλάκης (πρόεδρος του δικτύου ΑΡΓΩΣ) και η κα. Καίτη Μυλωνοπούλου (Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του δικτύου ΑΡΓΩΣ). Μεταξύ των Φορέων που εκπροσωπήθηκαν ήταν η Ε.Κ.Ψ. & Ψ.Υ., η Ε.Π.Α.Ψ.Υ., η Π.Ε.Ψ.Α.Ε.Ε., η Ε.Ψ.Α.Μ.Υ., η ΑΛΘΑΙΑ, η ΑμκΕ ΜΕΤΑΒΑΣΙΣ, ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Αθήνας, ο Σ.Ο.Ψ.Υ. ΒΑ Αττικής, το «ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ» όπως και αρκετοί λήπτες και μέλη οικογενειών στο χώρο της ψυχικής υγείας.
Παρεμβάσεις
Παπαγιαννόπουλος Γεώργιος, Μέλος ΣΟΨΥ Αθήνας
Εγώ είμαι πατέρας και έχω δύο παιδιά. Και τα δυο μου παιδιά πάσχουν από ψυχική διαταραχή. Εγώ νιώθω σαν βάλσαμο την ύπαρξη του Ξενώνα. Θα είχα πάθει 10 εγκεφαλικά εάν δεν είχα αυτή τη βοήθεια. Ως πατέρας, ο οποίος έχει πρόβλημα με δύο μεγάλα παιδιά, παλεύω χρόνια με την ασθένεια και δεν κοιμάμαι χρόνια για αυτό το θέμα. Ωστόσο, τώρα τελευταία μου μένει κάποιος χρόνος να αναπνεύσω διότι τα παιδιά μου υποστηρίζονται από τον Ξενώνα του ΣΟΨΥ στο Βύρωνα, όπου δίνεται όχι μόνο υλική αλλά και πνευματική υποστήριξη. Όλα εκεί γίνονται με αγάπη. Αυτό με ανακουφίζει ιδιαίτερα. Όταν λίγο θυμώσει ένας από τους γιους μου, παίρνει τηλέφωνο στο Κέντρο Ημέρας και λέει στην Ψυχολόγο ή την Κοινωνική Λειτουργό αυτό που τον προβληματίζει και όλοι βοηθάνε τόσο πολύ! Για μένα είναι μια μεγάλη βοήθεια αυτή την οποία προσφέρουν όλοι. Από την κα. Κανελλή που είναι διοικητικά υπεύθυνη του Ξενώνα και του Κέντρου Ημέρας έως και τον τελευταίο εργαζόμενο στις δομές αυτές. Δεν μπορούν να μου πουν αύριο ότι ο Μάνος, το παιδί σου, φεύγει επειδή δεν πληρώνει το κράτος! Το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Γιατί θα είμαι κι εγώ αύριο με δυο παιδιά που έχουν μεγάλη ανάγκη και δε θα αντέξω.
Γιατί οι γονείς και τα αδέλφια και οι οικογένειες ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να ζεις με τα παιδιά σου που έχουν πρόβλημα. Εκεί γίνεται εργασία που είναι υπέροχη. Εκπαίδευση, Σεμινάρια, Ξένες Γλώσσες, Τρόποι συμπεριφοράς, Εκδηλώσεις. Βλέπεις τη χαρά στο πρόσωπο των παιδιών αυτών και αυτήν πάνε να κόψουν με τους κωδικούς.
Και θα σας πω μια ιστορία: Κάποτε φέρνανε γαϊδουράκια στην Αττική. Είχαν βάλει σανό αλλά δεν προσέξανε το σανό και λόγω του αέρα και της κακοκαιρίας έφυγε. Δεν ήξεραν λοιπόν τι να κάνουν, ώσπου κάποιος είπε: Βάρα νομή! Δηλαδή Βάρα τη Σάλπιγγα! Αυτά ξέρανε ότι όταν βάραγε η σάλπιγγα θα φάνε. Ωστόσο πήγαιναν και περίμεναν υπομονετικά αλλά τίποτα δεν τρώγανε. Αφού περίμεναν πολλή ώρα, η Σάλπιγγα ακουγόταν ξανά. Και τα γαϊδουράκια πάλι με υπομονή περίμεναν. Κάποια στιγμή, όταν κατάλαβαν ότι ποτέ δε θα έρθει το φαγητό έκαναν πάλι μεγάλο σαματά και δεν ησύχαζαν. Έτσι και τώρα. Με τη διαφορά ότι ακούγεται το «Βάρα κώδικα» Και κόβουν νέους κωδικούς και κάνουν νέες περικοπές ενώ εμείς περιμένουμε να φάμε και να επιβιώσουμε. Ας κόψουν τα είδη πολυτελείας όχι τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Βρισκόμαστε σε απελπισία. Δε θα έπρεπε ούτε για μια ημέρα να σταματήσει η λειτουργία των φορέων! Ντράπηκα πάρα πολύ όταν είχα δει τα συμβάντα της Λέρου. Γυμνά άτομα εγκαταλελειμμένα στα αζήτητα.
Απορώ, πώς ο ίδιος ο Υπουργός πήρε τη φυλλάδα και έπιασε ένα νούμερο και το διέγραψε απλώς για να παρουσιάσει τις απαραίτητες «μειώσεις»! Μα δεν ψάχνεις να δεις τι είναι αυτό το πράγμα με τους κωδικούς; Πώς τα μηδενίζεις με ένα κονδύλιο; Ξυπνάμε τη νύχτα και λέμε «Τι θα κάνω εγώ μεθαύριο;».
Στάθης, Κέντρο Ημέρας ΣΟΨΥ Αθήνας
Είναι τώρα 4 – 5 χρόνια που λειτουργεί το Κέντρο Ημέρας και είμαι μέλος του. Μένω με τη γυναίκα μου αλλά το θέμα είναι ότι όλοι οι υπεύθυνοι, από τον Ψυχίατρο μέχρι το διοικητικό υπάλληλο στο Κέντρο Ημέρας, είναι σα δεύτεροι γονείς μας. Όταν παθαίνουμε υποτροπή είμαστε σαν τα Κυκλωπάκια που έχουμε στίγμα γιατί διαφέρουνε από τους υπόλοιπους. Τώρα πάνε να μας βγάλουν και το μοναδικό μάτι που έχουμε για να βλέπουμε.
Υπάρχει άνθρωπος που παίρνει τα διπλάσια φάρμακα από εμένα και του κόψανε το επίδομα. Έχουν σκληρύνει οι Επιτροπές. Πρέπει να κόψουν τις παράνομες επιδοτήσεις αλλά όχι και από ανθρώπους που τα δικαιούνται. Ακούγεται πως η χώρα βρίσκεται σε κατάθλιψη. Εμείς έχουμε περισσότερα συμπτώματα και τα κουβαλάμε μια ζωή μαζί μας. Πρέπει να έχουμε το χώρο μας και τους ανθρώπους που αγαπάνε και τους αγαπούμε. Αν κλείσουν αυτά θα γίνει όπως με τους τοξικομανείς που πιάνουν τα άτομα και αφήνουν ελεύθερους τους εμπόρους.
Η Ψυχιατρική θα ξαναγυρίσει στα Άσυλα που μας είχαν δεμένους και μας κάνανε κρύα ντους με το λάστιχο όπως στο Μεσαίωνα για να ηρεμήσουμε.
Και θα ήθελα να τελειώσω και με ένα ανέκδοτο: Τι κοινό έχει μια γαλοπούλα και η Ελλάδα; Και οι δυο τη βγάζουν δεν τη βγάζουν μέχρι τα Χριστούγεννα…
Γιώργος, Προστατευόμενο Διαμέρισμα ΕΚΨ & ΨΥ
Είναι σημαντικό να έχουμε τους θεραπευτές μας διότι είναι σημαντικό να μας προλαβαίνουν σε κάθε στραβοτιμονιά. Να μην πηγαίνουμε νοσοκομείο εξαιτίας της υποτροπής. Εμείς, ξέρετε, πληρώνουμε το φαγητό μας και έχουμε τη στέγη που μας προσφέρεται στο προστατευόμενο διαμέρισμα. Στηριζόμαστε διότι χωρίς τη στέγη δεν μπορούμε να ελπίζουμε. Δεν έχουμε βοήθεια από κανέναν παρά μόνο από το κράτος και αυτό πάνε να μας το στερήσουν.
Έτσι και φύγουμε από τα κέντρα θα είμαστε όλοι στις φυλακές. Τα ψυχιατρεία είναι φυλακές να το ξέρετε.
Εάν διακοπεί η επιχορήγηση προς τις δομές ψυχικής υγείας θα έχουν να αντιμετωπίσουν όλους αυτούς τους ανθρώπους και τους ασθενείς και συνοδοιπόρους και φροντιστές με μαχητικό τρόπο. Δε θα είμαστε αρνιά στη σφαγή. Δε θα επιτρέψουμε μια δεύτερη Λέρο.
Λουίζα Παπαγιάννη, ΣΟΨΥ ΒΑ Αττικής
Η εμπειρία μου είναι με την κόρη μου που ήταν ένα άγριο θηρίο που σκαρφάλωνε στα δένδρα και τώρα βρίσκεται εδώ και 5 χρόνια στο Κέντρο Ημέρας. Κυκλοφορεί μόνη της. Και είναι ιδιαίτερα κοινωνική. Σήμερα είχε πάει στην Αυτοεκπροσώπηση. Κοιτάζει να βρει εργασία σε μια δύσκολη περίοδο. Κάνει μόνη της χειροτεχνήματα που προσπαθεί να πουλήσει. Η προσοχή που δίνουν και η στήριξη των ληπτών είναι πάρα πολύ σημαντική όπως και η στήριξη προς τις οικογένειες. Θα σβήσουν όλα. Τα προνόμια των βουλευτών θα μπορούσαν να τα κόψουν όμως προτιμούν να κόψουν την τόσο αναγκαία για εμάς βοήθεια με τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
4 μέρες κλαίει για το Ματθαίο Δαρμή, μέλος της ΚΙΝΑΨΥ που δυστυχώς έφυγε από κοντά μας. Είχε τη στήριξη του Κέντρου Ημέρας σε αυτό της το πένθος. Εγώ τη στηρίζω όμως δεν είναι το ίδιο. Εκεί υπάρχει η ομάδα την οποία ακούει. Ο ασθενής είναι το κουκούτσι και ο ζουμερός καρπός είναι τα άτομα του Κέντρου Ημέρας. Και εγώ είμαι το φλούδι μόνο. Το δικό σου τον άνθρωπο δεν μπορείς να τον βοηθήσεις όπως τους άλλους.
Τα άτομα και οι οικογένειες με τη βοήθεια των ανθρώπων που δουλεύουν στις δομές Ψυχικής υγείας έχουν αποστιγματιστεί.
Κανελλή Μαρία, Διοικητικά Υπεύθυνη Ξενώνα και Κέντρου Ημέρας ΣΟΨΥ Αθήνας
Είμαστε 12 εργαζόμενοι που δουλεύουμε για τον Ξενώνα, το Κέντρο Ημέρας του ΣΟΨΥ και το Προστατευόμενο Διαμέρισμα που πρόσφατα δημιουργήθηκε από το ΣΟΨΥ με επιχορήγηση του φορέα. Πού θα μας πάνε; Τι θα γίνει; Αυτήν τη στιγμή και οι εργαζόμενοι στο χώρο της ψυχικής υγείας είναι δυνάμει ασθενείς. Εάν δεν μπορούμε να στηρίξουμε αυτούς τους ανθρώπους , τι θα γίνει; Αυτοί οι άνθρωποι πώς έγιναν ξαφνικά νούμερα; Δε θέλω να μου επιβάλλουν τρόπους για να βοηθήσω την Ελλάδα. Μου λένε ότι πρέπει να δουλεύω εθελοντικά. Όμως δεν μπορώ να παράγω παραπάνω εθελοντικό έργο γιατί πρέπει να ζήσω.
Καρακουλίδου Νατάσα, Πνευματικάτου Κυριακούλα, Μονάδα «ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ»
Το Περιβολάκι λειτουργεί από το 1983 και αυτήν τη στιγμή παρέχει Κέντρο Ημέρας, Ομάδα Διάγνωσης και Υποστήριξης και Ξενώνα μερικής φιλοξενίας για παιδιά από 3 έως 16 χρονών (Κέντρο Ημέρας) και 12 ετών (ξενώνας).
Αυτήν τη στιγμή είμαστε σε πολύ μεγάλο κίνδυνο να σταματήσουμε να παρέχουμε υπηρεσίες. Δυσκολευόμαστε να υποστηρίξουμε τις οικογένειες στον Ξενώνα. Κάποιος μπορεί να αφήσει το παιδί του από 1 ημέρα έως 1 μήνα. Είναι μεγάλη ανάγκη των οικογενειών.
Δεν έχουμε υλικό για τα Κέντρα Ημέρας. Δε θα έχουμε ούτε πετρέλαιο να βάλουμε. Οι εργαζόμενοι είναι τουλάχιστον 3 μήνες απλήρωτοι. Τα χρέη στο ΙΚΑ και το Δημόσιο πολύ μεγάλα. Με την απελπισία που υπάρχει οι εργαζόμενοι φεύγουν. Μπορούμε να καλύψουμε φιλοξενία μόνο για λίγες ημέρες με αυτήν την κατάσταση.
Λένε ότι καμία δομή δε θα κλείσει αλλά σιγά - σιγά δεν μπορούμε να προσφέρουμε υπηρεσίες.
Βάσω Καλογιάννη, εργαζόμενη ΣΟΨΥ ΒΑ Αττικής
Χρόνια εργάζομαι και παλεύω γι’αυτήν την αρρώστια. Δε θα ήθελα να βρεθώ σε ιδρύματα και να μην υπάρχουν οι υπηρεσίες για τις οποίες δούλεψα 25 χρόνια. Δε θα ήθελα να βρεθώ σε Νοσοκομείο ή Ίδρυμα με τις ελάχιστες προδιαγραφές. Αντί το κράτος να τα προσφέρει σε εμάς που δουλέψαμε για να υπάρχει πρόνοια, τώρα στρέφεται εναντίον μας. Πώς ένας εργαζόμενος απλήρωτος θα αντιμετωπίσει ένα ψυχικά πάσχοντα;
Φοβάμαι πολύ, μήπως καταπιεζόμενοι οι εργαζόμενοι δε θα έχουν κουράγιο να παρέχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Είναι αδύνατον. Όσο εθελοντικά κι αν θέλεις να το δεις, έχεις και την ανάγκη να ζήσεις. Το έργο μπορεί να είναι ανεκτίμητο αλλά η επιβίωση σε κάνει να μη μπορείς να δουλέψεις.
Λυπάμαι για την ανθρωπιά των πολιτικών μας. Έχει καταργηθεί τελείως η ανθρωπιά στο πολιτικό σκηνικό της χώρας!
Σακελλαροπούλου Ερασμία, Παπαδημητράτου Ναυσικά, εργαζόμενοι στα Προστατευόμενα Διαμερίσματα της ΕΚΨΥ & ΨΥ
Φιλοξενούμε ανθρώπους που έχουν κάνει τεράστια βήματα στην επανένταξή τους, εισχωρώντας στην κοινωνία. Εργάζονται και δουλεύουν αρκετοί άνθρωποί μας. Δεν είναι μόνο το στεγαστικό τους πρόβλημα αλλά και όλες οι περιφερειακές υπηρεσίες τις οποίες έχουν ανάγκη και απολαμβάνουν (Κέντρο Ημέρας, Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης, Ξενώνας).
Έχουμε φτάσει στο σημείο να μην ξέρουμε εάν θα υπάρχει φαγητό για το Σάββατο. Έχουμε ανθρώπους που έχουν το λόγο τους και την άποψή τους ισότιμα. Εργάζονται, πληρώνουν μόνοι τους το ενοίκιο και το μόνο που έχουν ανάγκη είναι οι θεραπευτές τους. Δεν υπάρχουν λέξεις να χαρακτηρίσω το ενδεχόμενο να τα στερηθούν όλα αυτά κάποια στιγμή.
Παναγιώτης από Προστατευόμενο Διαμέρισμα ΕΚΨ & ΨΥ
Είμαι ικανοποιημένος 100% από τη ζωή μου τώρα και αυτό το οφείλω στους θεραπευτές μου. Επικρατούσε ένα χάος μέσα μου όταν πήγα στον Ξενώνα. Δεν ήξερα τίποτα. Ούτε πώς να πορευτώ, ούτε πώς να κινηθώ. Με σωστά και σταθερά βήματα και με την υπερ-πολύτιμη βοήθειά τους τα κατάφερα και είναι δίπλα μου και είναι πάντα οδηγοί μου. Και πάντα πιστεύω στη βοήθειά τους. Τι θα κάνω αν σταματήσουν όλα αυτά;
Ανδριτσοπούλου Αναστασία, Αδελφή Λήπτη Υπηρεσιών στο ΣΟΨΥ Αθήνας
Σήμερα βρίσκεται ο αδελφός μου στο ΣΟΨΥ του Βύρωνα. Η διαμονή του εκεί του εξασφαλίζει μια ζωή με αξιοπρέπεια. Έχει κάθε μέρα ψυχολογική υποστήριξη, φροντίδα για τα φάρμακα και ιατρική περίθαλψη. Οι άνθρωποι με ιδιαίτερες ευαισθησίες απαιτούν την υποστήριξή μας. Αιφνιδιάστηκα όταν έμαθα ότι θα κλείσουν αυτές οι δομές. Νιώθω απόγνωση. Δεν μπορεί ο ασθενής να έχει κάπου αλλού αυτήν τη φροντίδα. Ζητάμε να ανοίξουν κι άλλοι ξενώνες και όχι να κλείσουν. Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Ας μην πάμε άλλο πίσω. Πολιτισμός σημαίνει συμπαράσταση στους ανθρώπους που πάσχουν από ψυχική ασθένεια.
Εκλιπαρώ τους Υπουργούς Υγείας και Οικονομικών να μην πάψουν να χρηματοδοτούν τις δομές αυτές. Βοηθήστε μας. Δώστε λύση. Σήμερα! Τώρα!
Στάθης από ΣΟΨΥ Αθήνας
Είμαι σκιτσογράφος ερασιτεχνικά και ασχολούμαι και με τη μουσική. Έφτιαξα μια μπλούζα στην οποία έγραψα με άσπρο μαρκαδόρο ότι είμαστε αερικά αλλά δεν είμαστε σκουπίδια. «Είστε σκοτάδι» γράφει από πίσω.
Αλεξάνδρα Δημητρακοπούλου, Μέλος ΣΟΨΥ Αθήνας
Το κράτος θα μας βρει απέναντι. Θυμώσαμε και έχουμε τρελαθεί. Παλεύουμε για το αυτονόητο πλέον.
Βασίλης Σιγάλας, ΕΨΑΜΥ
Προσπαθούμε μέρες να βρούμε καινούριους πιστωτές να μας δίνουν τρόφιμα. Είναι περισσότερο ο θυμός που αισθανόμαστε γιατί συζητάμε για ένα προϋπολογισμό 12 εκατομμυρίων που είναι σταγόνα στο νερό. Είναι τόσο κρίμα γιατί γίνεται καλή δουλειά και σωστή. Εγώ προέρχομαι από διαχειριστικό τμήμα και βλέπω το αντικείμενο της δουλειάς μου να έχει αποτέλεσμα σε αυτό που κάνω άμεσα. Είναι εκνευριστικό για τόσα λίγα λεφτά να μη μπορούν να τα βρουν και να ταλαιπωρούν εργαζόμενους και εξυπηρετούμενος για αυτό.
Νίκος Ρωμανάκης, Ψυχολόγος Κέντρο Ημέρας ΠΕΨΑΕΕ
Ήρθαμε αντιμέτωποι με ένα έγγραφο που ανάγει την ποιότητα ζωής των ληπτών σε ένα κωδικό. Είναι αδύνατον να διαχειριστούμε όλες αυτές τις συνέπειες που βλέπουμε ότι θα έρθουν σε περίπτωση που συμβεί αυτό το άγριο και πολύ βίαιο κόψιμο της χρηματοδότησης. Κληθήκαμε να διαχειριστούμε την αγωνία που είχαν τα μέλη μας. Ετησίως το Κέντρο Ημέρας εξυπηρετεί περίπου 100 άτομα. Η αγωνία των ανθρώπων με τους οποίους συνεργαζόμαστε είναι μεγάλη και από εδώ και πέρα οι συνέπειες θα είναι πολλές. Δυσκολευόμαστε να οργανώσουμε πράγματα και ομάδες για το μέλλον. Τα θεραπευτικά προγράμματα θα μειωθούν, οι εργαζόμενοι έχουμε φτάσει στα όριά μας. Αναρωτιέμαι κατά πόσον ένας φροντιστής που στην καλύτερη περίπτωση παραμελείται, μπορεί να φροντίσει επαρκώς; Το μόνο πράγμα που μας κρατάει είναι η πίστη και η ικανοποίηση από τη βελτίωση των μελών μας. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Όταν πλήττεται και η δική μας αίσθηση ασφάλειας, αναρωτιέμαι πώς θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να παρέχουμε τις υπηρεσίες που οφείλει κάθε κοινωνία που θέλει να λέγεται πολιτισμένη να παρέχει σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες;
Γιάννης Αναστασιάδης, Κοιν. Λειτουργός ΑΛΘΑΙΑ
Φιλοξενούμε 15 ασθενείς. Θα ήθελα να μιλήσω για τους ασθενείς που δεν έχουν ενεργό οικογενειακό δίκτυο. Καλούμαστε να φροντίσουμε χρόνιους ασυλικούς ασθενείς για τους οποίους δεν υπάρχει διαθέσιμο ή εν ζωή δίκτυο. Καταφέραμε άνθρωποι που είναι έως 50 χρόνια σε ψυχιατρείο να ονομάσουν τη δομή μας σπίτι τους. Ήταν μια συγκλονιστική στιγμή αυτή. Από τον Αύγουστο και μετά καλούμαστε όλοι εκεί να διαχειριστούμε ένα τεράστιο πένθος γιατί το σπίτι μας φεύγει. Αυτό παραλληλίζεται μόνο με την εμπειρία που έχουν ζήσει παλαιότεροι άνθρωποι σε δύσκολες στιγμές ξεριζωμού, προσφυγιάς και μετανάστευσης. Οι άνθρωποι χάνουν το σπίτι τους! Αυτό δημιουργεί ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον δουλειάς. Καλούμαστε να στηρίξουμε και ο ένας τον άλλον. Μου είναι αδιανόητο στο 2011 να μιλάμε για ένα πολιτισμό των αριθμών. Οι δομές αυτές είναι όντως η ζωή των ασθενών που φιλοξενούμε. Δεν έχουν πουθενά αλλού τόπο για ζωή. Τους παύει τη ζωή μια απόφαση του Υπουργείου. Μου είναι ανυπόφορο να το βιώνω σε έναν τόπο που θεωρητικά γέννησε το δημοκρατικό τρόπο σκέψης.
Πώς μπορείς σε μια νύχτα να παίρνεις μια απόφαση για τη ζωή αυτών των ανθρώπων;
Καίτη Μυλωνοπούλου, ΕΚΨ & ΨΥ
Σημαντική είναι και η αναφορά στις Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας όπου μια ομάδα ανθρώπων πηγαίνει σε βουνά, νησιά και απομακρυσμένες περιοχές όπου οι πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Εκεί παρακολουθούν τον ασθενή και αντιμετωπίζουν και τυχόν υποτροπή του ώστε να τον κρατήσουν εντός της εργασίας και του σπιτιού του χωρίς να χρειαστεί να νοσηλευτεί σε κάποια ψυχιατρική υπηρεσία στην Αθήνα. Οι επαγγελματίες αυτοί συνεχίζουν να τον βλέπουν μετά την υποτροπή. Ευαισθητοποιούν και την κοινότητα ώστε να αγαπήσει την προσπάθεια. Μετά από 50 χρόνια δουλειάς, βλέπεις ότι οι ίδιοι οι κάτοικοι έχουν ευαισθητοποιηθεί και ενδιαφέρονται για τους ασθενείς συγκατοίκους τους ενημερώνοντας τους επαγγελματίες μας για οποιοδήποτε ανησυχητικό σημείο παρατηρήσουν. Οι ξένοι στην Ευρώπη παραδέχτηκαν ότι έχουμε κάνει πολλά πράγματα σε πολύ λίγο διάστημα. Είναι κρίμα να χαλάσει αυτό.
Γ. Σ., αδελφός ενοίκου στο οικοτροφείο Λυκόβρυσης ΕΠΑΨΥ
Έχω μια αδελφή που είναι 22 χρόνια ασθενής και διαμένει στο Οικοτροφείο της ΕΠΑΨΥ στη Λυκόβρυση. Οι άνθρωποι που εργάζονται στη δομή αυτή, κάνουν λειτούργημα. Είναι μεγάλη ευχαρίστηση να μιλάς μαζί τους. Τους θαυμάζεις για την αγάπη που έχουν προς στους ασθενείς και τη φροντίδα με την οποία τους περιβάλλουν. Τους ευχαριστώ από την καρδιά μου για τη βοήθειά τους.
Ψυχική Υγεία και Ελληνική Πραγματικότητα:
Ζούμε ένα παραλογισμό που διαλύει και παραλύει!
Κατά την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, στη Γενεύη διεξήχθη το 2ο Μental Ηealth GAP Forum του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) στο οποίο εκπροσωπήθηκε η Ελλάδα από τον Αν. Καθ. Κοινωνικής Ψυχιατρικής, εθνικό εκπρόσωπο για την ψυχική υγεία, δρ. Στέλιο Στυλιανίδη. Παραθέτουμε μία σύντομη συνέντευξή του στην οποία παρουσιάζει τα πρόσφατα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τον Π.Ο.Υ.:
“Αυτά που συζητήθηκαν αφορούν καινοτομίες που γεφυρώνουν το χάσμα στην ψυχική υγεία. Συγκεκριμένα, το κεντρικό θέμα σχετίζεται με την προώθηση και εφαρμογή του εκπαιδευτικού πακέτου mhGAP στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Αποτελεί έναν ολοκληρωμένο, τεκμηριωμένο οδηγό για παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και της Κοινότητας· σχέδια που μοιάζουν ανεφάρμοστα σε μια Ελλάδα όπου η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση βρίσκεται στον αέρα με 4 δομές να έχουν ήδη διακόψει τη λειτουργία τους. Σε μια στιγμή που, λόγω των δυσχερών συνθηκών και επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, θα έπρεπε να δίνεται ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στην ενίσχυση της ψυχικής υγείας, ζούμε τον παραλογισμό που διαλύει και παραλύει. Τον παραλογισμό, όπου η ψυχική υγεία, θυσιάζεται στο όνομα της οικονομικής κρίσης και αφήνει με λιγότερες άμυνες τον πληθυσμό της Ελλάδας. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους παγκοσμίως. Η κατάθλιψη αποτελεί την πρώτη αιτία αναπηρίας, ενώ σε διεθνές επίπεδο, το 33% των χωρών δε διαθέτουν πόρους για την ψυχική υγεία. 1 στους 4 ανθρώπους επηρεάζεται ή θα επηρεαστεί σε κάποια στιγμή της ζωής του από κάποια ψυχική διαταραχή. Κάθε 40 δευτερόλεπτα κάποιος κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση μετρά οικονομικούς δείκτες. 4 στους 5 ανθρώπους που πάσχουν ήδη από κάποια ψυχική διαταραχή, δε λαμβάνουν υποστήριξη. Όλα αυτά ισχύουν, γνωρίζοντας πως το 50% των ψυχικών διαταραχών εμφανίζεται πριν την ηλικία των 14 χρόνων. Ωστόσο, οι Παιδοψυχιατρικές Υπηρεσίες στην Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτες, ενώ αυτές που ήδη λειτουργούν βρίσκονται σε διαρκή κίνδυνο κλεισίματος. Δεν αποφεύγουμε να μιλήσουμε και για την ανεργία που, εντός του 2012, θα αγγίξει το 15,2% για το μέσο Έλληνα ενώ για το μέσο Έλληνα με κάποια ψυχική διαταραχή, φτάνει και το 90%.
Οι ελάχιστοι πόροι που διατίθενται για την ψυχική υγεία στο διεθνή χώρο, αγγίζουν το 2%, ενώ από αυτό το ποσοστό, το 80% χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση των ψυχιατρικών ασύλων που λειτουργούν πολλές φορές παράλληλα και εις βάρος του κοινοτικού συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας, απευθυνόμενα στο 7% του πάσχοντος πληθυσμού. Ακόμα, είναι εμφανής η έλλειψη των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών παρά το γεγονός ότι η παρέμβαση σε αυτές τις ηλικίες προλαμβάνει την εμφάνιση χρόνιων ψυχικών διαταραχών.
Η σημερινή κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα αποτελεί ένα παραλογισμό που δεν μπορεί παρά να διαλύσει ένα χώρο που με τόσο κόπο έχει συγκροτηθεί και να οδηγήσει σε μια «παλινδρόμηση» του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας με κόστος όχι μόνο τη διαρκώς αυξανόμενη ανεργία των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αλλά και τον ψυχικό και βιολογικό θάνατο των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας από τους οποίους ήδη έχουν δηλωθεί απόπειρες αυτοκτονίες σε μια ενδεχόμενη «Νέα Λέρο»".
Η Συντονιστική Επιτροπή
Οι ελάχιστοι πόροι που διατίθενται για την ψυχική υγεία στο διεθνή χώρο, αγγίζουν το 2%, ενώ από αυτό το ποσοστό, το 80% χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση των ψυχιατρικών ασύλων που λειτουργούν πολλές φορές παράλληλα και εις βάρος του κοινοτικού συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας, απευθυνόμενα στο 7% του πάσχοντος πληθυσμού. Ακόμα, είναι εμφανής η έλλειψη των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών παρά το γεγονός ότι η παρέμβαση σε αυτές τις ηλικίες προλαμβάνει την εμφάνιση χρόνιων ψυχικών διαταραχών.
Η σημερινή κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα αποτελεί ένα παραλογισμό που δεν μπορεί παρά να διαλύσει ένα χώρο που με τόσο κόπο έχει συγκροτηθεί και να οδηγήσει σε μια «παλινδρόμηση» του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας με κόστος όχι μόνο τη διαρκώς αυξανόμενη ανεργία των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αλλά και τον ψυχικό και βιολογικό θάνατο των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας από τους οποίους ήδη έχουν δηλωθεί απόπειρες αυτοκτονίες σε μια ενδεχόμενη «Νέα Λέρο»".
Η Συντονιστική Επιτροπή