Πέμπτη, Δεκεμβρίου 29, 2011

το δέος της ετερότητας



σημειώσεις από το ημερολόγιό μου…

…λέω το δέος και όχι ο φόβος… το δέος είναι μια πύλη απ’την οποία για να εισέλθουμε θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας τις μυητικές ορίζουσες της ύπαρξης… όταν δεν τις έχουμε καν αντιληφθεί, φοβόμαστε…
Ο άλλος προκαλεί φόβο όχι επειδή είναι άγνωστος αλλά επειδή πολύ γρήγορα γίνεται γνωστός…
…να μην ξεχνάμε πως ο άλλος είναι πρόσωπο… αρνούμαι τον χαρακτηρισμό ‘άτομο’… όταν αποδεχθώ πως είμαι άτομο, την ίδια στιγμή ακυρώνομαι ως πρόσωπο…
…το να δεχθώ τον άλλο, την ετερότητα δηλαδή, σημαίνει πως είμαι ον ευθύνης…
…γιατί λησμονούμε πως είμαστε όντα ευθύνης;
…τι μας ωθεί να υιοθετούμε τους παραδρόμους και να αγνοούμε την κεντρική λεωφόρο; Πιστεύουμε πως έτσι είμαστε αθέατοι; Από ποιον; Από τι;
Μονάχα ως όντα ευθύνης έχουμε το βηματισμό του ανθρώπου… μα όταν ακεραιωθεί ο άνθρωπος, τότε πετάει ακόμα και την ευθύνη… έχει κατανοήσει…
…Όταν κατανοείς δεν χρειάζεται να συγχωρείς…
Κανείς δεν πρόκειται να σε ‘συγωρήσει’ αληθινά ενώ αγνοεί παντελώς τις δράσεις σου… όποιος συγχωρεί πολύ εύκολα σημαίνει πως στην ουσία, θέλει να αποφύγει την ευθύνη να σε κατανοήσει… όποιος δεν μπορεί ποτέ να συγχωρήσει σημαίνει πως είναι απλά εγκλωβισμένος…
…επικίνδυνο είναι μονάχα ό,τι απαιτεί από μένα ολόκληρο το σήμερα με όρους του χτες…
…σχετιζόμαστε με ένα αγχωτικό μεγα-ευατικό σύνδρομο… σχετιζόμαστε ιμπεριαλιστικά, θέλουμε να πλημμυρίσουμε τον άλλο με μας… στην ουσία είμαστε κανίβαλοι… εάν ο άλλος προβάλει το πρόσωπό του τρομάζουμε… εάν ο άλλος προστατεύει το σκοτάδι του, θυμώνουμε… όταν ο άλλος αναδιπλώνεται και αναθεωρεί πιστεύουμε ότι μας προδίδει… είμαστε επεκτατικοί, πλημμυρικοί… έχουμε έναν διαρκή ιδεασμό και επίμονο πως σχετιζόμαστε μονάχα όταν ο άλλος μας αποδέχεται…
…και όταν μας απορρίπτει κάποιος πάλι σχετιζόμαστε… όμως όταν απαιτούμε να ιδρύσουμε το δικό μας κράτος μέσα στον άλλο, δεν σχετιζόμαστε…
Είναι ένα είδος σχέσης που ονοματίζω ‘αναπτυγματικός αυτισμός’…
Απλώνομαι χωρίς να επικοινωνώ…
Έτσι, ικανοποιώ τον επικοινωνιακό μου λιμό και ταυτόχρονα παραμένω αμιγής…
Χωρίς διακινδύνευση πως θα σχετιστώ με οτιδήποτε;
Χωρίς το δέος της ετερότητας, παραμένω κι εγώ ανεξέλικτος…
Παραμένω σταθερός αλλά όχι ευσταθής…

Έχω ανάγκη τον άλλο;
Έχω ανάγκη την ανάγκη μου;
Έχω ιεροποιήσει το κάθε τι που με αφορά κι έχω χυδαιοποιήσει κάθε τι που αφορά τον άλλο;

Η αποδοχή της ετερότητας είναι το κλειδί για την έξοδο από τη μόνωση… όχι οριστικά, θέλω να πω, όχι καθοριστικά…
Η αποδοχή της ετερότητας σημαίνει πως αναγνωρίζω στον άλλο το πρόσωπό του…
Και έχω κάνει ένα βήμα αληθινής επικοινωνίας…

................................

Η επικοινωνία δεν μπορεί να είναι πρόσχημα... εμφανίζεται όμως μερικές φορές όπως ακριβώς η  έκρηξη του θυμού... ο θυμός δεν είναι ποτέ ο πυρήνας μου, δεν είμαι εγώ αυτό... ο θυμός... δεν είμαι ποτέ αυτό... υπάρχει ένα υπέδαφος που όταν ο άλλος το αγνοεί, με ταυτίζει με την έκρηξη... ακόμα κι αν έχω εποπτεία της δράσης του θυμού, δεν ταυτίζομαι μ'αυτόν... απαιτεί ανάλυση βαθύτερη το γιατί ρηγματώνεται η εικόνα του εαυτού και τούτο, λέω, αποτελεί τροφοδότη του θυμού...
...όπως θυμώνουμε επειδή ξαφνικά, ρηγματώνεται η εδραία θεώρησή μας για μας τους ίδιους, έτσι πληγωνόμαστε όταν ο άλλος μας 'προδίδει'...
...η 'προδοσία' είναι μια άλλη όψη της άρνησης να επικοινωνήσουμε... βαφτίζουμε μια ενέργεια ως προδοσία γιατί αρνούμαστε να δούμε το υπέδαφός της... με μια έννοια, εκείνος που έκανε την εσφαλμένη προβολή πάνω στον άλλο, είναι ήδη 'προδομένος'... απλά, εκκρεμεί η στιγμή της αποκάλυψης, της εκγύμνωσης...

....................................

ο άλλος παραμένει ένα 'αίνιγμα' όσο αποφορτίζεται η εσωτερική μας 'νοηματοδοτική' φαρέτρα... ο νους επινοεί αλλεπάλληλους ελιγμούς για να μην πέσει στις παγίδες που ο ίδιος στήνει... μπορώ να επινοήσω εκείνο που μου αρέσει κι εκείνο που απεχθάνομαι, μπορώ ακόμα και να κατασκευάσω έναν θυελλώδη ΄μοιραίο' έρωτα αν αυτό εξυπηρετεί βαθύτερες ανάγκες... κάποια στιγμή ο νους θα τα σαρώσει όλα σαν τραπουλόχαρτα...
...τι υπήρχε αληθινά από κάτω; ένα άπληστο για ενέργεια εγώ... ο Νάρκισσος δεν μπορεί πάντα να κοιτάζει τον καθρέφτη του, κάποιες φορές εύχεται να μπορούσε να είναι τυφλός...
...η ικανότητα επινόησης θαυμαστών ελιγμών περιλαμβάνει και το σύνολο της αξιακής φόρτισης της ίδιας της ζωής... μπορεί να κατασκευαστεί οικοδόμημα, φιλοσοφική σχολή, οτιδήποτε για να εξυπηρετηθούν ανάγκες...

...ο κόσμος είναι μαγικός, απλά τον έχουμε συνηθίσει... είπε κάποιος...
...ο άλλος δεν είναι ούτε φίλος ούτε εχθρός...
είναι πολύ πιο τρομακτικά απλό... είναι...

είναι...

κι έπεται η συνέχεια...

Κυριακή, Δεκεμβρίου 18, 2011

επιστροφή στα πρωτογενή ερωτήματα




τη στιγμή της εσωτερικής 'κρίσης'
στη συνειδητοποίηση της ολίσθησης στο μη πέρα
την ώρα της καταγραφής μιας ακόμη αδιέξοδης διαδρομής
η επιλογή δεν είναι άλλη μια υπερπήδηση των εμποδίων
καθώς στο διαρκές κυνηγητό του εαυτού η λύση δεν είναι η επιτάχυνση
αλλά η στάση...

η στάση, ο στοχασμός, η ανάλυση, η τοποθέτηση νέων συντεταγμένων
η επανεκκίνηση...

τι σημαίνει 'επιστροφή στα πρωτογενή ερωτήματα';
σημαίνει, εντελώς προβοκατόρικα
να μην φοβηθείς να γίνεις 'χαζός' για να δώσεις ευφυείς απαντήσεις...
σημαίνει
να επικαλεστείς την απλότητα
για να διεμβολίσεις τον πυρήνα της πολυπλοκότητας
σημαίνει
να μην φοβηθείς την επιστροφή στην αφετηρία εκείνη που έχει όλη την ενέργεια που έχεις απωλέσει
υπερπηδώντας συνεχώς εμπόδια
που βάζουν οι άλλοι σε σένα
αλλά κυρίως
βάζεις εσύ στον εαυτό σου...

ξανά, τι σημαίνει 'επιστροφή στα πρωτογενή ερωτήματα';
σημαίνει ότι αναλαμβάνεις την ευθύνη της 'αποτυχίας' σου
και είσαι έτοιμος να εργαστείς για την ανακάλυψη 'νέων' κοιτασμάτων
αυθεντικής
ειναιικής
πρώτης ύλης...

νέων είπα;
όχι, είναι τα ίδια, τα γνωστά, αυτά που πάντα είχες
αυτά που πάντα λησμονούσες
γιατί...

κάποιοι σε έπεισαν ότι είσαι άλογο κούρσας
και πρέπει συνεχώς να τρέχεις
και να υπερπηδάς εμπόδια...

μήπως είναι η στιγμή να τους στείλεις όλους στον Αγύριστο;

και ξανά
τι σημαίνει 'επιστροφή στα πρωτογενή ερωτήματα';
σημαίνει ότι θα μιλήσεις στον εαυτό σου
ειλικρινά
και για μια φορά διάολε
απλά
θα πεις
έχω δυο χέρια
έχω δυο πόδια
έχω ένα σώμα
και πιθανώς
γιατί έτσι μου λένε
έχω και ψυχή

έχω ένα στόμα
έχω ένα καρδιακό παλμό
που κάποιες νύχτες ακούγεται
ως τα πέρατα του κόσμου
κι άλλες
νομίζω είναι ο πιο ασήμαντος ψίθυρος
της δημιουργίας...

έχω μια φυσική γεωμετρία
καταλαμβάνω χώρο
όταν είμαι καλά
αναπτύσσομαι αρμονικά
τραγουδάω με όλους μου τους πόρους
όταν είμαι χάλια
συρρικώνομαι
σε μια χούφτα θλίψης...

κι όμως
όλα αυτά δεν είναι ο άλλος
είμαι εγώ
και οφείλω να τα αγαπήσω

ξέρω πως έχω κάνει πράγματα
που μπορούν όλοι να δουν
αλλά
ξέρω πως έχω και όνειρα
κι ας μην μπορεί κανείς άλλος να τα δει

ξέρω πως έχω εξάρσεις ενθουσιασμού
πτήσεις υπεροχες, ποιητικές
και Εωσφορικές πτώσεις
που έκαναν απίστευτο πάταγο
τέτοιο
που κλονίστηκαν τα έγκατα του αθέατου εαυτού μου...
κι όμως

όλα αυτά είμαι εγώ
κι οφείλω να με αγαπώ...

έχω τη σκοτεινή μου πλευρά
αλλά έχω και φως που γεννήθηκε μαζί μου
και δεν με εγκατέλειψε ποτέ!

τι έφταιγε κι ως τώρα το αγνοούσα
τι έφταιγε κι ως τώρα
με αγνοούσε κι εκείνο;

επιστροφή στα πρωτογενή ερωτήματα λοιπόν
ίσως απλά να σημαίνει

να ξαναδώ εγώ εμένα
χωρίς τα γυαλιά και τους καθρέφτες άλλων
γονέων
δασκάλων
φίλων
εχθρών

γιατί ποιο χέρι γνωρίζει η ψυχή μου
ποιο χέρι θα εμπιστευτώ
τελικά
για να με σηκώσει
αν αυτό δεν είναι το δικό μου;

Σάββατο, Δεκεμβρίου 10, 2011

Διαβάζοντας, επιζητάς την υπονόμευση…




…μη διαβάζοντας, ευνοείς την αυτό-υπονόμευση…
Τρομακτικό το δίλημμα: Κατεβάζοντας βιβλιοθήκες, γίνεσαι ξενιστής επικίνδυνων ανατροπέων και επαναστατών, σαμποτέρ της ισορροπίας σου και χωματερή με αναερόβιες διαδικασίες χώνευσης των ρυπαρών ιδεών. Με δυο λόγια, ένα σάρκινο μίξερ εκατομμυρίων ωφελίμων και βλαβερών ουσιών.
Μη διαβάζοντας, μένεις, απλά ένας μπούφος.
Τι μπορείς να κάμνεις το λοιπόν;

Διαβάζουμε για να μην είμαστε μόνοι και γράφουμε επειδή είμαστε τόσο τραγικά μόνοι, είχε πει ο μέγιστος Philip Dick. Ψέματα… διαβάζουμε γιατί λατρεύουμε την υπονόμευση, την καταδολίευση όλου του περιεχομένου της συνείδησης και δίνουμε και τη ψυχή μας για να παραπλανηθούμε… οι εκδότες,  η πιο επικίνδυνη φάρα και η πιο καλά οργανωμένη συντεχνία του κόσμου, από την εποχή του μπαρμπα-Γουτεμβέργη και μετά, προσπαθούν να μας πείσουν ότι ‘το βιβλίο είναι ένα ταξίδεμα’, ‘διάβασε για να ανακαλύψεις νέους κόσμους’ και τα συναφή γλυκανάλατα των Χριστουγέννων. Μπορεί, εν μέρει να συμβαίνουν όλα αυτά, στην ουσία όμως κανείς δεν δίνει δεκάρα για την ‘αναβάθμιση’ του πνευματικού επιπέδου κανενός. Και ας αφήσω τους εκδότες παρά κει. Εμείς γιατί διαβάζουμε τόσο πολύ;
Η απάντηση δεν είναι απλή. Και δεν με απασχολεί τι γνώμη έχουν ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι και λοιποί. Με ενδιαφέρει πάντα το δικό μου φίλτρο, τι κατεβάζει η γκλάβα μου, για να το πω λαϊκά. Διότι αν περιμένεις μια ζωή να ετεροκαθορίζεσαι και μετά να ψάχνεις για εσωτερικές θεμελιώσεις, χάθηκες αδελφέ μου… χάθηκες στην αγορά του πρόστυχου δι-ιστορικού σεξ στην πνευματική σου σάρκα… και όχι μόνον… έχεις καλοπληρώσει τον νταβατζή σου τον οποίο και θεωρείς μέγα αναμορφωτή και εξαιρετικό ‘στοχαστή’ που σε συγκλόνισε… και ακόμη χειρότερα… διαπιστώνεις ότι τελικά, εκδίδεσαι κι εσύ ο ίδιος… αλλά πάμε παρακάτω…
                Ο πνευματικός μαζοχισμός δεν είναι τωρινό φαινόμενο και δεν θα διεκδικήσω τα ένσημα του Κολόμβου. Υπάρχει μαζί με τον μαζοχισμό –δηλαδή, σερβίρετέ μου ό,τι χειρότερο έχετε και μάλιστα σε σκανδαλώδεις δόσεις γιατί όλα τα χωνεύω και όλα τα αφοδεύω- και μια ευγενής επιδίωξη στην υπερ-κατανάλωση βιβλίων. Η επιδίωξη της οριστικής εσωτερικής υπονόμευσης. Δεν γίνεται συνειδητά, δεν το βγάζει κανείς στα δελτία ειδήσεων, δεν το προπαγανδίζει. Διότι το να διαβάζεις είναι καλό και όλοι το επικροτούν. Αντίθετα, όταν δεν διαβάζεις τίποτα, θεωρείσαι υλικό ξυλόσομπας, άντε με το ζόρι έξω δεξιά σε περιφερειακή ομαδούλα της σειράς.
Πως θα σε λεν διανοούμενο αν δεν έχεις εκατοντάδες τίτλους, χιλιάδες σελίδες πτήσης, αναρίθμητες παραπομπές σε κείνον και τον άλλο και τον δείνα; Μερικά είναι τόσο αυτονόητα σ’αυτή τη ζωή που περιττεύουν και οι αναρτήσεις.
Οφείλεις να αδιαφορήσεις γι’αυτήν την αναχρονιστική συμβουλή – επιβολή του δημοδιδασκάλου μέσα σου.
Οφείλεις να αντισταθείς στην θεωρία της πνευματικής χαβούζας.
Οφείλεις να ορθώσεις ανάστημα στη ροπή σου να μασάς σελίδες σαν την κατσίκα, καθώς θα έλεγε και Νίκος Καζαντζάκης.
Οφείλεις να προσέχεις τι εισέρχεται και να μην βαφτίζεις το είναι σου ‘δεξαμενή χώνευσης λυμάτων’ επειδή το τελικό προϊόν είναι λαμπίκος και πίνεται.
Οφείλεις να μην αυτοδηλητηριάζεσαι καταναλώνοντας οτιδήποτε υποτίθεται πως είναι επωφελές δια το πνεύμα ενώ είναι απλά η νεύρωση του κάθε ενός που εκσπερματώνει στο κεφάλι σου.

Όμως,
για να μην καταλήξεις ένας μπούφος και μισός, υπάρχει η χρυσή μέση λύση.

Να διαβάζεις, αν το θες τόσο πολύ.

Αλλα να μην το μελετάς.

Ο έχων την εμπειρία γνωρίζει… μπορείς να διαβάζεις με τις κεραίες σηκωμένες, με την εγρήγορση στο φουλ, με τις πόρτες της συνείδησης κλειστές.
Κι όταν συναντιέσαι με κάτι αληθινά αξιόλογο –και το ξέρεις αυτό, σου μιλάει όλο σου το είναι γι’αυτό, έχεις ήδη μουδιάσει δέκα φορές και το ρίγος δεν λέει ψέματα- τότε επιτρέπεις στον εαυτό σου να αφεθεί… να χαλαρώσει… άρατε τας πύλας και… επιτρέπεις την μεταμορφωτική ιεροπραξία να σε ‘αλλοιώσει’…

Μην νομίζεις ότι είναι δύσκολο να διακρίνεις το καλό από το κακό… το αληθινά αξιόλογο από το trash… τον αδάμαντα από τις πετρούλες του περίπτερου… κι αν δεν είναι πολύ εύκολο, αξίζει ο κόπος… αλλιώς, κινδυνεύεις να φτάσεις σε μια ηλικία που θα αναζητάς μάντρα να ξεφορτώσεις τα μπάζα που σε έχουν πνίξει και το μόνο που θα συναντάς είναι μια ακόμα ‘καλή έκδοση’, ένα ακόμα ‘αξιόλογο βιβλίο του σπουδαίου συγγραφέα’ και… η εξάρτηση θα μιλήσει πάλι για σένα… 
εσύ δεν θα έχεις πια φωνή...
εσύ θα είσαι ένας σελιδοκαταναλωτής... και πολύ σου πέφτει...

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 08, 2011



Ένα βράδυ ένας γέρος (ινδιάνος) της φυλής Τσερόκι, μίλησε στον εγγονό του για τη μάχη που γίνεται μέσα στην ψυχή των ανθρώπων. Είπε: “Γιέ μου, η μάχη γίνεται μεταξύ δυο ‘λύκων’ που υπάρχουν....μέσα σε όλους μας. Ο ένας είναι το Κακό. – Είναι ο θυμός, η ζήλια, η θλίψη, η απογοήτευση, η απληστία, η αλαζονεία, η αυτολύπηση, η ενοχή, η προσβολή, η κατωτερότητα, τα ψέματα, η ματαιοδοξία, η υπεροψία, και το εγώ. Ο άλλος είναι το Καλό. – Είναι η χαρά, η ειρήνη, η αγάπη, η ελπίδα, η ηρεμία, η ταπεινοφροσύνη, η ευγένεια, ο ανθρωπισμός, η συμπόνια, η γενναιοδωρία, η αλήθεια.”Ο εγγονός το σκέφτηκε για ένα λεπτό και μετά ρώτησε τον παππού του: “Ποιος λύκος νικάει παππού; ”Ο γέρο- Ινδιάνος Τσερόκι απάντησε απλά: “Αυτός που ταΐζεις.”

(Παλιός ινδιάνικος μύθος)

Από το nephilim
(Καταραμένοι Ποιητές http://damnedpoetry.blogspot.com/)


Κυριακή, Δεκεμβρίου 04, 2011

Η μεταβλητή της ματαιότητας



το 'πρόβλημα' με κείνον που ενεργεί υπό τις ποιητικές ορίζουσες, είναι αυτό ακριβώς... η μεταβλητή της ματαιότητας... θα πει κάποιος, 'ναι, μα αυτό, στην ουσία είναι η κατάρα της κληρονομιάς του ανθρώπου', ίσως. Δεν θα διαφωνήσω. Όμως, εκείνο που σε έναν άνθρωπο της δράσης, της καθαρής δράσης εννοώ -σε έναν αθλητή ας πούμε, σε έναν επιχειρηματία επίσης, από μια άλλη οπτική - λειτουργεί απλώς ως ανάσχεση σε υπερβολικές 'εκτάσεις', στον άνθρωπο της 'πνευματικής ζώνης' έχει πλήρως ανασταλτικό ρόλο. Είναι, θα λέγαμε με όρους Μηχανικής, ένας βαθμός ελευθερίας λιγότερος ή μια δέσμευση περισσότερη... η εξίσωση γίνεται 'αδύνατη' και ο 'φορέας θεωρείται υπερστατικός'... πάει να πει μπλέξαμε...
κι επειδή προσπαθώ να αποφεύγω τα σχήματα και τις 'ταμπέλες' όπως ο διάολος το λιβάνι, δεν αναφέρομαι ούτε στους 'επαγγελματίες' ποιητές ούτε στους κατ'επάγγελμα 'πωρωμένους' γραφιάδες που, απλά, κάνουν τη δουλειά τους και κάποιοι εξ' αυτών, κάνουν και τις δουλειές των άλλων... μιλώ για τον εντελώς αντίθετο πόλο... μιλώ για έναν ψυχικό κόσμο που αναπνέει νύχτα και μέρα μέσα στην συνείδηση της σχετικότητας και της ματαιότητας όλων... όλων όσων συμβαίνουν, όσων μέλλουν να συμβούν, όσων ακόμη εύχεται να συμβούν...
...η απόδραση στη στιγμή, είναι θα πεις μια λύση, το γνωστό και κοινότοπο 'ζήσε το σήμερα' κλπ. Ανοησίες ελεεινής βλαχοαμερικανιάς που ουδέποτε είχαν ή θα έχουν εφαρμογή σε τούτες τις μυητικές 'ζώνες ύπαρξης' που αναφέρομαι... δεν χρειάζεται τόσο φτηνές συμβουλές ένας σκεπτόμενος άνθρωπος για 'να ζήσει τη στιγμή'. Αλλά, η απόδραση στη στιγμή που έγραψα, είναι κάτι άλλο. Είναι, ένα άλλο κοίταγμα του αιώνιου... όχι υπό την εσχατολογική του 'βαριά και ασήκωτη' φορεσιά αλλά ακριβώς υπό την ποιητική αντίστοιχή της... είναι σα να λέμε πως θέλεις να ανταπαλαίψεις έναν θηριώδη και ανίκητο εχθρό, όχι με όπλο την φθορά εκείνου αλλά την αλλαγή οπτικής της ίδιας της 'πάλης'... εκεί, εμφυλοχωρεί, βέβαια, ο μεγάλος κίνδυνος, η μεγάλη παγίδα της 'έπαρσης' της μοναδικότητας... δεν πρέπει να το φοβόμαστε όμως ούτε αυτό... γιατί είναι απλό, δεν το σκεπτόμαστε...
...η μεταβλητή της ματαιότητας έχει να κάνει και με κάτι ακόμα... τον τρόπο που 'κατεβάζουμε', που καταφορτώνουμε -αν είναι δόκιμος ό όρος - το αεί στο νυν... έχει την γοητεία του αυτό το 'στοίχημα' με τον εσωτερικό μας δαίμονα που 'δεν ενθαρρύνει ποτέ αλλά πάντα αποτρέπει'. Εκεί στέκει και ο Πρώτος και ο Εσχατος, εκεί καταργείται, ταυτόχρονα και ο Χρόνος... άρα, χωρίς τον χρόνο στην εξίσωση, αυτή γίνεται ξανά 'δυνατή', ο φορέας ισοστατικός και όλα πάνε καλύτερα... πιο συμβατά με τον άνθρωπο, πιο φιλικά στην προσέγγισή του...

Γιατί, τελικά, ο Σίσυφος, δεν είχε να κάνει μονάχα με τον βράχο που πάλευε επί ματαίω να ανεβάσει. Είναι ακριβώς η αφετηρία και το τέλος που του είχαν διαφύγει από το 'πρόβλημα' της προσπάθειάς του. Αν κοιτούσε τα πράγματα 'αλλιώς', ο βράχος είναι ήδη στη θέση του κι εκείνος δεν έχει να παλαίψει παρά μονάχα με 'ορισμούς της αντικεμενικότητας'. Όταν όλα αντί-κεινται, τότε μαζί με τον μόχθο έχεις να τα βάλεις και με την απόγνωση.
Αλλά ίσως να είναι κι αυτό μέρος της ίδιας 'κληρονομικής' εξίσωσης...