φωτογραφίες (c) Γιάννης Γαβαλάς
Παρασκευή 31 Μαΐου 2013
Πέμπτη 30 Μαΐου 2013
Araneus circe
Λαυρεωτική 28/05/2013
H αράχνη αυτή μάλλον ανήκει στο είδος Araneues circe. Είχε στήσει τον ιστό της (με μήκος πάνω από τρία μέτρα) μαζί με τουλάχιστον άλλες τρείς ανάμεσα σε δύο πεύκα, σε ύψος 3 μέτρων. Η φωτογράφιση έγινε με υπερτηλεφακό.
Μια παρόμοια αράχνη είχε στήσει τον ιστό της στο περίπτερο του καταφυγίου στο Μπάφι της Πάρνηθας, όπως φαίνεται στην επόμενη φωτογραφία
Μπάφι 16/07/2011 Πάρνηθα
Τρίτη 28 Μαΐου 2013
Limenitis reducta
Γεράνεια 25/05/2013
Η πεταλούδα «Προστάτις του λιμανιού» (Limenitis reducta, Staudinger, 1901) είναι διαδεδομένη στις μεσογειακές περιοχές της Ευρώπης. Εξαπλώνεται και ανατολικότερα φτάνοντας στα παράλια της Κασπίας Θάλασσας και το Βόρειο Ιράν. Δεν υπάρχει στην Αφρική και στην άκρη νότια της Ιβηρικής Χερσονήσου.
Πετάει από τη στάθμη της θάλασσας μέχρι περίπου τα 1300 μέτρα, προτιμώντας ανοιχτές περιοχές κοντά σε γραμμές δέντρων ή άκρες θάμνων όπου προσκολλάται στο αγιόκλημα (Lonicera sp.), που είναι το κύριο φυτό - ξενιστής του. Είναι ένα θερμόφιλο είδος και πετά κυρίως όταν ο ήλιος λάμπει, προτιμώντας να παραμένει κρυμμένο στην βλάστηση κατά τη διάρκεια των συννεφιασμένων ημερών. Πετάει από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο
Το επιστημονικό όνομα του γένους προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ο λιμενίτης - η λιμενίτις. Εκτιμάται ότι του δόθηκε το όνομα Limenitis - λιμενίτις, επειδή το δείγμα από το οποίο περιγράφτηκε πορερχόταν από το ιταλικό λιμάνι του Λιβόρνο (Leghorn). Το επίθετό του είναι η λατινική λέξη reducta.
Ετυμολογία:
** Limenitis > (ο) λιμενίτης & (η) λιμενίτις (θεός, προστάτης του λιμανιού, αυτός που ανήκει στο λιμάνι).
** reducta = μικρή, μικροσκοπική.
Γεράνεια 25/05/2013
Πάρνηθα 13/06/2012
Δευτέρα 27 Μαΐου 2013
Τετάρτη 22 Μαΐου 2013
Χελμός και Ζήρεια: Το «βόρειο τείχος» της Πελοποννήσου
Ο Χελμός
Τα βουνά της Πελοποννήσου αναδύθηκαν από την πανάρχαια Τηθυΐα θάλασσα πριν 50 εκατομμύρια χρόνια, με πρώτα τον Χελμό και τη Ζήρεια. Ακολούθησαν κοσμοϊστορικές αλλαγές, μέχρι που πριν περίπου 1 εκατομμύριο χρόνια η Πελοπόννησος πήρε τη σημερινή της μορφή. Η Ζήρεια (2.376 μ.) και ο Χελμός (2.341 μ.) είναι, μετά τον Ταΰγετο (2.457 μ.), τα ψηλότερα βουνά του Μοριά και αποτελούν το λεγόμενο «βόρειο τείχος», έτσι όπως υψώνονται σχεδόν κάθετα από το επίπεδο της θάλασσας.
Η γεωλογική ιστορία των βουνών του «βόρειου τείχους» της Πελοποννήσου έχει σαν αποτέλεσμα να διατηρούν πολύ σπάνια φυτά της ευρωπαϊκής χλωρίδας. Από την εποχή που η Ελλάδα ήταν ενωμένη με τη Μικρά Ασία, έχουν διασωθεί φυτά που στην εποχή μας φύονται μόνο στην Ασία και τον Καύκασο. Και από την εποχή της γένεσης των ελληνικών μύθων επιζεί στη χαράδρα της Υδάτων της Στύγας στον Χελμό, μαζί με τα σπάνια ενδημικά φυτά και η παράδοση ότι εδώ ήταν η είσοδος του Άδη.
Εδώ, στο «βόρειο τείχος» της Πελοποννήσου, τον Απρίλιο η άνοιξη γνωρίζει την αποθέωσή της. Όταν στα νησιά και τα νοτιότερα μέρη η άνοιξη βαδίζει προς το τέλος της και στα ψηλά βουνά της βόρειας Ελλάδας αρχίζει να ξυπνάει, στη Ζήρεια και τον Χελμό τα ανοιξιάτικα αγριολούλουδα και τα σπάνια φυτά γεμίζουν τη φύση με ατέλειωτα χρώματα κι αρώματα.
Η χλωρίδα του Χελμού (αρχαίο όνομα: Αροάνια) περιλαμβάνει πάνω από 1.100 φυτά. Τα 87 είναι ενδημικά της Ελλάδας και τα 14 της Πελοποννήσου. Στα μεσαία υψόμετρα του Χελμού ανθίζουν αυτές τις μέρες το κατακόκκινο Λείριο το χαλκηδονικό (Lilum chalcedonicum), ο Λάθυρος ο μεγανθής (Lathyrus grandiflorus), η Πρίμουλα η κοινή (Primula vulgaris) που προτιμά υγρές θέσεις, η αγριοτριανταφυλλιά (Rosa pulverulenta), ο Δίανθος ο διανθής (Dianthus biflorus), το Λίνο το κομψό (Linum elegans), ο Μελιτίτης ο μελισόφυλλος (Melittis melissophyllum), το ανοιξιάτικο Κυκλάμινο το πελοποννησιακό (Cyclamen peloponnesiacum), η Βιόλα η ελληνική (Viola graeca) και πολλές άγριες ορχιδέες, όπως η Όρχις η πευκοφυής (Orchis pinetorum), Ανακαμπτίς η πυραμιδοειδής (Anacamptis pyramidalis), Πλατανθέρα η χλωρανθής (Platanthera chlorantha), Λιμόδωρο το εκτρωτικό (Limodorum abortivum). Από τις ορχιδέες του γένους Οφρύς ξεχωρίζει η Οφρύς των Δελφών (Ophrys delphinensis), που περιγράφτηκε το 1963 από τους βόρειους πρόποδες τoυ Χελμού.
Στην αλπική ζώνη η άνθιση διαρκεί μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού και περιλαμβάνει φυτά υψηλής καλλωπιστικής αξίας, όπως ο Κρόκος ο μετέωρος (Crocus sieberi subsp. sublimis) που ξεπροβάλει μέσα από τις χιονούρες, η φαρμακευτική Γεντιανή η εαρινή (Gentiana verna subsp. balcanica), η ορχιδέα Δακτυλόρριζα σαμβυκίνα (Dactylorhiza sambucina) και το ενδημικό Βερμπάσκο το άβλαστο (Verbascum acaule).
Από την αλπική ζώνη και την κορυφή Νεραϊδοράχη του Χελμού ξεκινάει η περίφημη χαράδρα της Στύγας. Ένας μεγάλος καταρράκτης ξεχύνεται από την κορυφή και καταλήγει στο μέσο της χαράδρας. Είναι τα μυθικά Ύδατα της Στυγός, στα οποία η Θέτις έλουσε τον γιo της Αχιλλέα και τον έκανε άτρωτο, εκτός από τη φτέρνα που τον κρατούσε. Στη βάση του καταρράκτη είναι μια μικρή σπηλιά, που οι αρχαίοι πίστευαν ότι οδηγούσε στα Τάρταρα, όπου είχε το παλάτι της η Στύγα, κόρη του Ωκεανού. Στην έξοδο της σπηλιάς και γύρω της ανθίζουν τα σπάνια φυτά του Χελμού Γλοβουλαρία η στυγία (Globularia stygia), Ακουϊλέγια του Όθωνα ή κολομπίνα του Χελμού (Aquilegia othonis), Αστέρας ο αλπικός (Aster alpinus) και Βιόλα του Χελμού (Viola helmea).
Η Ζήρεια (αρχαίο όνομα: Κυλλήνη) ενώνεται με τον Χελμό με την υψηλή πεδιάδα του Φενεού και το χαμηλό βουνό Σαραντάπηχο (1.546 μ.). Η συγγενική με του Χελμού χλωρίδα της περιλαμβάνει 1.100 είδη από τα οποία τα 87 είναι ελληνικά ενδημικά. Σε απόμερα ξέφωτα, ρεματιές και δολίνες ανθίζει την άνοιξη ο Άδωνις ο κυλληναίος (Adonis cyllenea), ένα λουλούδι του Καύκασου που απομονώθηκε στη Ζήρεια, όταν το Αιγαίο έγινε θάλασσα. Ένα άλλο ασιατικό είδος είναι η Βιβερστεϊνία η ορφανίδειος (Biebersteinia orphanidis), που στην Ευρώπη φύεται μόνο στη Ζήρεια και τα γύρω βουνά.
Εκτός από τα αγριολούλουδα που προαναφέρθηκαν, ανθίζουν αυτή την εποχή στη Ζήρεια η κίτρινη τουλίπα (Tulipa australis), η Tουλίπα του Ορφανίδη (Tulipa orphanidea), το Kεφαλάνθηρο το ερυθρό (Cephalanthera rubra), Ορνιθόγαλο το ορεινό (Ornithogalum montanum), η Φριτιλάρια η μεταλάσσουσα (Fritillaria mutabilis), το ανοιξιάτικο Κολχικό το τρίφυλλο (Colchicum triphyllum).
Η πρόσβαση στη Ζήρεια γίνεται από το Κιάτο και το Ξυλόκαστρο (προς Τρίκαλα Κορινθίας) και στον Χελμό από την Ακράτα και το Διακοφτό. Και τώρα είναι οι μέρες που η άνοιξη βρίσκεται στις δόξες της σ’ αυτά τα ψηλά και πανέμορφα βουνά μας.
Φωτογραφίες και πληροφορίες για φυτά Χελμού και Ζήρειας υπάρχουν στο μπλοκ
http://www.florahellenica.blogspot.gr/
που ανανεώνεται σταδιακά...
Η Μεγάλη Ζήρεια
Τρίτη 21 Μαΐου 2013
Τετάρτη 15 Μαΐου 2013
Colias crocea
Υλίκη 26/04/2013
Η «Κωλιάς η κροκωτή» είναι μια πεταλούδα της οικογένειας των Πιερίδων (Pieridae), με ευρεία εξάπλωση στην Νότια Ευρώπη και την Βόρεια Αφρική, περιοχές στις οποίες και αναπαράγεται. Φθάνει ανατολικά, μέσω Τουρκίας, στην Μέση Ανατολή. Στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη εμφανίζεται σαν καλοκαιρινός μετανάστης.
Φυτά-ξενιστές με τα οποία τρέφονται οι προνύμφες είναι πολλά είδη της οικογένειας των Ψυχανθών (Fabaceae), όπως τριφύλλια, μηδικές, βίκοι, κ.ά. Τα ενήλικα άτομα τρέφονται κυρίως με νέκταρ ανθέων από φυτά της οικογένειας των Σύνθετων (Compositae-Asteraceae) όπως γαϊδουράγκαθα, πικραλίδες κ.ά. Πετάνε από τον Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο, σε υψόμετρα 0-1600 μέτρα. Το είδος έχει ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Επιστημονικό όνομα: Colias crocea (Geoffroy, 1785), Κωλιάς η κροκωτή.
Ετυμολογία:
Colias < Κωλιάς παλιά θεότητα της Αττικής που αργότερα ταυτίστηκε με την Αφροδίτη.
crocea < κρόκος = κρόκινη, κροκωτή ==> επειδή το πάνω μέρος των φτερών έχει πορτοκαλοκίτρινο χρώμα, όπως πολλοί κρόκοι.
Πατέρας 12/05/2103
Τρίτη 14 Μαΐου 2013
Δευτέρα 13 Μαΐου 2013
Τετάρτη 1 Μαΐου 2013
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)