Flora Mirabilis

Αύριο, Σάββατο στη μία το μεσημέρι θα πω δύο λόγια στην έκθεση τηςΠένης Μαναβή Flora Mirabilis. Art Appel Gallery, Νεοφύτου Βάμβα 5, δίπλα στην πλατεία Κολωνακίου.

Υπάρχουν ζωγράφοι που, δημιουργώντας, ακολουθούν τυφλά το ένστικτο τους και μόνο, με όποιο κόστος. Όπως υπάρχουν και ζωγράφοι που λειτουργούν ορθολογικά και μεθοδευμένα ως προς το χτίσιμο των εικαστικών τους συνθέσεων. Από την αρχή ως το τέλος. Οι πρώτοι είναι προφανές ότι εμπιστεύονται το τυχαίο και το ρίσκο της ελεύθερης χειρονομίας πάνω στον καμβά ενώ οι δεύτεροι επιθυμούν να ελέγχουν απόλυτα τα επιμέρους στάδια της εργασίας τους έτσι ώστε από τον χρωστήρα τους να προκύπτουν εικόνες τερπνές αλλά και λίγο προβλεπόμενες ή προβλέψιμες. Αν θέλαμε να θεωρητικοποιήσουμε αυτές τις ομάδες θα μιλούσαμε από τη μια για μια τέχνη εξπρεσιονιστική και παράφορη κι από την άλλη για μιαν έκφραση "προγραμματική" ή προγραμματισμένη.

 
Παρακολουθώ τη δουλειά της Πένης Μαναβή περίπου είκοσι χρόνια - από την αποφοίτηση της το 2004 και τις πρώιμες συμμετοχές της στη γκαλερί Titanium ως σήμερα - και ειλικρινά ακόμη δυσκολεύομαι να κατατάξω την ζωγραφική της σε μία από τις ανωτέρω δύο κατηγορίες. Και τούτο γιατί στην έρευνα της υπάρχει τόσο το στοιχείο του προγραμματισμού και της οργάνωσης - φανταστείτε πως δουλεύει τέσσερα και πέντε τελάρα συγχρόνως έτσι ώστε να εξελίσσεται, πολλαπλασιαστικά θα λέγαμε, η κεντρική ιδέα - όσο και οι δυναμικοί αυτοσχεδιασμοί, το dripping, οι τυχαίες γραφές, οι ανατροπές. Με λίγα λόγια η συνεχής διακινδύνευση του τελικού αποτελέσματος. Πράγμα που σημαίνει ότι ζωγράφος δεν επαναπαύεται στα ευρήματα ή τις ευκολίες της αλλά επιδιώκει σε κάθε καινούργια ενότητα πινάκων της να καιροφυλακτούν λυτρωτικά και το στοιχείο του αιφνιδιασμού και εκείνο της ανανεωμένης οπτικής. Θα έλεγα λοιπόν ότι η ώριμη, πλέον, ζωγραφική ματιά της Πένης Μαναβή έχει καταφέρει να συνθέτει τα αντίθετα, τα αποκλίνοντα στοιχεία και να καταλήγει σε μία πολύ ευαίσθητη όσο και πειστική, αισθητικά, ισορροπία.
Η ενότητα που παρουσιάζεται σήμερα, η Flora Mirabilis, η θαυμαστή δηλαδή όσο και μυστική ανθοφορία, απογειώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της γραφής της που είναι οι μεγάλες χειρονομίες, η μνημειακή προσέγγιση των λεπτομερειών, η πλούσια, χρωματική αίσθηση, η συνύπαρξη του πλαστικού στοιχείου με το διακοσμητικό, η λειτουργία μιας σταθερά κεντρικής ιδέας, ενός βασικού θέματος το οποίο όμως δουλεύεται σε πάμπολλες παραλλαγές. Με λίγα λόγια ωριμότητα κι ευαισθησία. Τέλος εντοπίζεται κι εδώ η - συχνά συγκεκαλυμμένη πίσω από τις εκρηκτικές της φόρμες - στοχαστική και ρεμβαστική διάθεση. Επειδή ακριβώς οι πίνακες της και η αμφιδέξια θεματολογία τους είναι οι αφορμές ώστε να μιλήσει η ίδια έμμεσα για ευρύτερα θέματα που έχουν να κάνουν με τη γέννηση και τη φθορά των πραγμάτων, με τον χρόνο που κυλάει είτε δημιουργικά είτε καταστροφικά. Με την ποιητική του φωτός, τέλος, που αποτελεί την άλλη όψη του σκότους. Και μπορεί μεν τα θέματα της να εκκινούν από τον φυσικό κόσμο και την εμπειρία του - ας πούμε ότι αρχικά εμπνέεται από την τροπική βλάστηση, τη σπάνια χλωρίδα του πλανήτη - εξελίσσονται όμως στη συνέχεια σε αυτόνομες παραστάσεις, άλλοτε ημι-αφηγηματικές κι άλλοτε ημι-αφηρημένες το μυστήριο των οποίων αποτελεί και τη γοητεία τους. Αφού πρόθεση της ζωγράφου είναι η συνειδητή σύγχυση του πραγματικού με το ονειρικό, του θετικού με αρνητικό και του αναγνωρίσιμου με το φανταστικό ή το μυστηριώδες. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή. Έτσι ώστε ο προσεκτικός θεατής να βρίσκεται συχνά εμπρός σε μικρά, κομψά αινίγματα τα οποία απελευθερώνουν την φαντασία και βέβαια τρέφουν το συναίσθημα του. Πράγμα που νομίζω πως είναι ο βαθύτερος σκοπός κάθε καλλιτεχνικής δημιουργίας. Δηλαδή να καταστήσει τον θεατή, τον αναγνώστη, τον ακροατή όχι απλά δέκτη αλλά συμμέτοχο της αισθητικής διαδικασίας.
Και η Πένη Μαναβή με τις συχνά περίπλοκες και πολυεπίπεδες συνθέσεις της προσκαλεί τον θεατή σ' ένα ταξίδι ανάμεσα σε χρώματα και εικόνες απολεσθέντων παραδείσων. Με τροπικά φυτά και κάκτους ερημικούς. Με την υπόσχεση του νερού που τελικά δεν εκπληρώνεται. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Τελικά όσο ευφορική και αν είναι αυτή η κολορίστικη ζωγραφική, δύσκολα αποκρύπτει και μία σκιά μελαγχολίας πίσω από τα λαμπερά χρώματα για εκείνη την ιδανική και τέλεια Φύση την οποία δεν δικαιούμαστε πια και για εκείνη την Εδέμ που η ανθρώπινη αλαζονεία ξερίζωσε με τα ίδια της τα χέρια. Για την ονειρεμένη δηλαδή Flora Mirabilis που υπάρχει πια μόνο στους στίχους των ποιητών και τους πίνακες των ζωγράφων. Για εκείνο τον μυστικό κήπο με την θεσπέσια και μυστική ανθοφορία, τέλος, του οποίου δεν μπορούμε πλέον να είμαστε θαμώνες.

4.2.2022

Ποιός έρωτας;

14η Φεβρουαρίου

Τρύπιοι τοίχοι, χάρτινοι

σε διάφανα διαμερίσματα

για ν' ακούει ξεκάθαρα

τον πόνο ή τη χαρά του άλλου.

Λυγμούς, ψιθύρους, βογγητά.

Αναφιλητά μέσα στη νύχτα

κι έρωτες πνιχτούς. Τα άσε με

και τα μη σταματάς. Τα σσσς και τα μη.

Κι όσο για τον πόνο, λίγο τον νοιάζει.

Η χαρά όμως...Α, η χαρά των άλλων

τον πονάει βαθιά.

Ερώτηση : Μπορεί ο έρωτας να ζει στην καρδιά ενός κόσμου που πεθαίνει; Κι άλλη ερώτηση :

Μπορεί ο έρωτας να είναι και κάτι άλλο εκτός από ανάμνηση;

ΥΓ. Άνθρωποι που δεν αγαπούν τίποτε και δεν πιστεύουν πουθενά, μπορούν ν' αγαπήσουν την τέχνη και να πιστέψουν στους εργάτες της;

Ο πίνακας είναι του Μιχάλη Μανουσάκη

(Συλλογή Γιώργου Κωστόπουλου)

Για τον έρωτα και τα φιλιά του

Φίλα με! (Μονόπρακτο - λόγω της ημέρας)

Είπε εκείνη : Τι ωραία που φιλάς. Πόσο ωραία. Φίλα με στα χείλη, φίλα με πάλι, φίλα με στο λαιμό, φίλα με στα μάγουλα. Φίλα με στα μάτια. Φίλα μου τα μάτια. Φίλα με παντού. Φίλα με κι άλλο. Φίλα με στα μαλλιά και το λοβό του αυτιού. Πρώτα το αριστερό κι έπειτα το δεξί. Και πάλι από την αρχή...Μα πάνω απ' όλα φίλα μου τα χείλη σαν να είναι η πρώτη φορά...

Είπε εκείνος : Τι ωραία που τα χείλη σου, που ο λαιμός σου, που τα μάτια σου, που οι λοβοί των αυτιών σου οδηγούν τα δικά μου χείλη. Που οδηγούν τα φιλιά μου. Τι ωραία, τι ζεστά τα μάγουλα σου! Που με μαθαίνουν πως να τα φιλάω. 

Εκείνη : Φίλα με λοιπόν, φίλα με κι άλλο. Με όλα τα φιλιά που 'χεις στο στόμα. Πεινάω για τα φιλιά σου. Διψάω για τα φιλιά σου. Φίλα με και κάνε να ξεχάσει το κάθε τελευταίο φιλί το προηγούμενο του. Μην επιτρέψεις στο μυαλό μου να θυμάται τίποτα άλλο παρά το στόμα σου. Κάψε τώρα κάθε άλλη ανάμνηση.

 Σ'ολόκληρο τον κόσμο δεν υπάρχουν άλλα χείλη εκτός από τα δικά σου. Άλλο στόμα. Φίλα με σαν να είναι η πρώτη φορά.

Εκείνος : Μα είναι η πρώτη φορά.

Εκείνη : Μη μιλάς, χάνουμε χρόνο. Αυτόν τον χρόνο που δεν έχουμε. Φίλα τώρα ως το τέρμα των φιλιών.

Εκείνος : Δεν ξέρω πως. Δείξε μου εσύ. Δίδαξε με εσύ με τα δικά σου τα φιλιά... Μάθε με πως να σε φιλάω και να μη χορταίνω. Ως το τέλος των φιλιών.

Εκείνη : Μα τα ξέρεις ήδη όλα. 

Εκείνος : Ίσως, αλλά μόνο αν εσύ δεν έχεις κάτι άλλο, περισσότερο να μου μάθεις. 

Εκείνη : Φίλα με κι άλλο. Φίλα με έτσι σαν να είναι η τελευταία φορά.

Εκείνος : Μα είναι η τελευταία  φορά. Κάθε φορά είναι η τελευταία φορά.

Εκείνη  ...

Εκείνος ... 

Συμπέρασμα :  Τα δυνατά φιλιά, τα φλογισμένα επειδή καίγονται από την δύναμη τους,  προοικονομούν μοιραία το τέλος και του πιο δυνατού πάθους.

Δίδαγμα : Μη βιάζεστε φιλώντας, κι όταν δεν γίνεται αλλιώς, φιλήστε αργά, φιλήστε τρυφερά. Όπως αγγίζει το κύμα του καλοκαιριού την άμμο. Φιλήστε σαν να είναι η πρώτη και η τελευταία φορά που τα χείλη σας αγγίζουν άλλα χείλη. Φιλήστε σαν να φιλάτε ένα σύννεφο. Προσέχοντας μην εξατμιστεί. Ή ένα λουλούδι. Προσέχοντας μη μαραθεί. Φιλήστε σαν να είναι η τελευταία σας ανάμνηση από τον κόσμο...

ΥΓ. Με τη ζωγραφική, περισσότερο από όλες τις άλλες οπτικές τέχνες, ηττάται ο φυσικός  χρόνος κι ενεστώς γίνεται μέλλων διαρκείας έτσι καθώς παγώνει, μαργώνει στην αιωνιότητα και αποκαλύπτεται στα μάτια του μυημένου θεατή ο υπεσχημένος Παράδεισος.

Τίποτε πιο μαγικό και πιο αποκαλυπτικό του αινίγματος της τέχνης από τον τρόπο με τον οποίο - αντιστρόφως - τα εκθέματα κοιτάζουν τους θεατές τους. Τόσο εκτεθειμένων εν τέλει στο βλέμμα της ομορφιάς. Εν προκειμένω ο τρόπος που οι πίνακες παρατηρούν στοχαστικά τα δύο παιδιά που φιλιούνται.

Η γλυκόπικρη αλήθεια είναι πάντως ότι όλοι μας, (ποιος λιγότερο, ποιος περισσότερο) υπήρξαμε κάποτε ερωτευμένα παιδιά που φιλιόντουσαν με απόγνωση. Αργότερο πάλι ως ενήλικες μάθαμε στο πετσί μας ότι υπάρχουν έρωτες που σε γεμίζουν για μια νύχτα. Κι άλλοι που σε γεμίζουν μια ζωή. Και με ηδονή και με οδύνη.

(Τέλος πάντων. Το βαρύναμε...

Χρόνια πολλά, ερωτικά σε όσους και όσες πιστεύουν ότι σήμερα γιορτάζουν. Χρόνια περισσότερα και ερωτικότερα σ' όσους δεν καταδέχονται τέτοιου είδους η ύφους γιορτές)

* Ο ομόθεμος πίνακας της αρχής φιλοτεχνήθηκε από τον Ρομαντικό φιλέλληνα Χαγιέκ. Ο άλλος από τον Παύλο Σάμιο το 1996 (Συλλογή Γιώργου Κωστόπουλου)

Ανοιχτή επιστολή προς τον ΠΘ

(Άρθρο μου στο Βήμα on line, 9/2/22)

Κύριε πρόεδρε
Είμαι ο καθηγητής από το ΕΚΠΑ του οποίου το όνομα αναφέρατε ως αρχηγός τότε της αξιωματικής αντιπολίτευσης μαζί με το όνομα του κ. Συρίγου στην συζήτηση για τη βία στα πανεπιστήμια που διεξήχθη στη Βουλή των Ελλήνων το 2018. Από τότε βέβαια άλλαξαν πολλά πράγματα. Ο κ. Τσίπρας δεν είναι πια πρωθυπουργός και ο κ. Συρίγος είναι πλέον βουλευτής και υφυπουργός Παιδείας. Εγώ πάλι είμαι ό,τι ανέκαθεν ήμουν. Ένας άνθρωπος που, παρά τις αδυναμίες του, προσπαθεί να βρεί το σωστό χωρίς κομματικές παρωπίδες ή πολιτικές εξαρτήσεις.
Με αυτή την ιδιότητα λοιπόν κ. πρωθυπουργέ του δάσκαλου που αγωνίζεται να είναι υπεράνω κομμάτων και σκοπιμοτήτων, θέλω να σας επισημάνω τρία σημεία τα οποία θεωρώ υψίστης σημασίας όχι μόνο για τα κακώς κείμενα στην παιδεία αλλά και γενικότερα για τη μοίρα του τόπου. Επειδή η παιδεία επ’ ουδενί επιτρέπεται να γίνεται πεδίο κομματικής αντιπαράθεσης ή εύκολη σπέκουλα μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων. Επειδή αυτή ακριβώς η παιδεία είναι η πιο πολύτιμη παρακαταθήκη πού μπορούμε να κληροδοτήσουμε στο μέλλον. Είναι θέμα εθνικής επιβίωσης.
1. Καταρχάς πιστεύω πως καμία, ουσιαστική μεταρρύθμιση στην παιδεία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ευρύτερη, πολιτική συναίνεση και χωρίς την ομόθυμη συνεργασία της ακαδημαϊκής κοινότητας. Και των καθηγητών και των φοιτητών. Μία τόσο βαρυσήμαντη, πολιτική παρέμβαση απαιτεί και την ανάλογη, πολιτική μεθόδευση. Αν επιθυμούμε ουσιαστικά αποτελέσματα. Έχω ως εκ τούτου την οδυνηρή αίσθηση ότι η υπουργός σας, η κ. Κεραμέως, οιστρηλατημένη από τον ενθουσιασμό νεοφωτίστου, είναι μάλλον ακατάλληλη, παρά την φιλοτιμία και τα λοιπά της προσόντα, να επιτύχει αυτή τη συναίνεση και να προωθήσει λύσεις που θα έχουν διάρκεια στο χώρο της παιδείας. Αυτή τη στιγμή, αν επιθυμείτε να επιτευχθεί ένα στοιχειώδες βήμα εξέλιξης, ο υπουργός Παιδείας πρέπει να είναι ένα πρόσωπο που να χαίρει τόσο της εμπιστοσύνης της ακαδημαϊκής κοινότητας τόσο του ευρύτερου, πολιτικού φάσματος. Αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας. Ας παίζουν άλλοι με την παιδεία κι ας προσπορίζονται θνησιγενή, ψηφοθηρικά οφέλη, μην το κάνετε κι εσείς. Η κ. Κεραμέως έχει δυσαρεστήσει όλους τους εργαζόμενους στην παιδεία, από την πρωτοβάθμια ως την τριτοβάθμια, έχει αφήσει ζητήματα λειτουργίας των σχολείων και των πανεπιστημίων να χρονίζουν, έχει πολιτευτεί φαβοριτικά μόνο για τον ιδιωτικό τομέα και έχει φερθεί απαξιωτικά προς τους έντιμους εκπαιδευτικούς οι οποίοι πάντως αποτελούν την πλειονότητα του κλάδου και αγωνίζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες ώστε να φέρουν εις αίσιο πέρας την αποστολή τους. Αντιτιθέμενοι συχνά προς το διαχρονικό σκάνδαλο που λέγεται ΟΛΜΕ.
2. Αποτελεί κατά την άποψη μου πολιτικό και επικοινωνιακό σας λάθος η μεθόδευση της ασφάλειας – στην ουσία αστυνόμευσης – των πανεπιστημίων. Θα ήμουν ο τελευταίος που θα αρνιόταν την ύπαρξη του πολύ σοβαρού προβλήματος με τη βία στα ΑΕΙ. Φαντάζομαι εσείς, τουλάχιστον, το γνωρίζετε. Είναι κάτι που καταγγέλλω σταθερά και με στοιχεία από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα ως διδάσκων στο Πανεπιστήμιο. Όμως πιστεύω πώς η υπάρχουσα νομοθεσία είναι υπεραρκετή για να πατάξει τις έκνομες ενέργειες που σποραδικά συμβαίνουν, αρκεί βέβαια να εφαρμοστεί άμεσα και χωρίς εξαιρέσεις. Έχει ειπωθεί πολλές φορές κ. πρωθυπουργέ πως δεν είναι η έλλειψη των νόμων αλλά η μη εφαρμογή τους αυτή που δημιουργεί τα ποικίλα προβλήματα. Ήδη με το νόμο Διαμαντοπούλου αλλά και με τις δικές σας νομοθετικές παρεμβάσεις η προστασία του ασύλου, δηλαδή της ακαδημαϊκής ελευθερίας, έχει κατοχυρωθεί ώστε κάθε αξιόποινη ενέργεια  να πατάσσεται με αυτόματες διαδικασίες. Ο νέος νόμος έχει πολλά θετικά στοιχεία όπως το αυτονόητο ως προς τη βάση εισαγωγής και το ξεκαθάρισμα των λεγόμενων «αιωνίων» φοιτητών και των μεσοβέζικων λύσεων περί «ήσσονος προσπάθειας», «μεταφοράς μεταφερομένου» κλπ. όμως όλα αυτά είναι μάλλον διαδικαστικά ζητήματα και δεν υπεισέρχονται στον πυρήνα της βαθιάς κρίσης της ακαδημαϊκής μας εκπαίδευσης. Δηλαδή του εντελώς παρωχημένου πολλών από τα  επιστημονικά αντικειμένα που διδάσκονται σήμερα στα ΑΕΙ, της απόλυτης απαξίωσης των πτυχίων της μαζικής παραγωγής και της βιομηχανίας των διδακτορικών άνευ ουσίας. Κυρίως όμως της έλλειψης διεπιστημονικών και διασχολικών, ερευνητικών προγραμμάτων ώστε να προκύψουν νέες, επιστημονικές δυνατότητες – αυτό δηλαδή που συμβαίνει στα μεγάλα πανεπιστήμια του κόσμου – και ο ριζοσπαστικός εκσυγχρονισμός της ακαδημαϊκής έρευνας η οποία θα φέρει κοντύτερα τους πτυχιούχους μας και στην παραγωγική διαδικασία αλλά και στην επιστημονική πρωτοπορία (Παράδειγμα Φινλανδίας).
Ειλικρινά κ. πρωθυπουργέ είναι δυνατόν να πιστεύετε πώς ένα αστυνομικό σώμα ασφαλείας των πανεπιστημίων, ενταγμένο στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, μπορεί να έχει λόγο ύπαρξης στα ελληνικά ΑΕΙ με την γνωστή παράδοση τους και να μη δημιουργεί συνέχεια συγκρούσεις και αιτίες  ανατροπής της ομαλής, ακαδημαϊκής ζωής;  Είναι δυνατόν να αντιμετωπίζονται τα, υπαρκτά όντως, προβλήματα ασφαλείας με «αστυνομικά» μέτρα και με γραμμικό και άνωθεν τρόπο, χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψη οι ιδιαιτερότητες του κάθε ανώτατου, εκπαιδευτικού Ιδρύματος της χώρας; Μπορεί να εξισώνονται, ας πούμε, τα προβλήματα του Μετσόβιου με το Ιόνιο πανεπιστήμιο ή το Πανεπιστήμιο Κρήτης; Του Αριστοτελείου με το πανεπιστήμιο Πελοποννήσου που είναι διάσπαρτο σε μία σειρά πόλεων; Αν θέλετε κ. πρωθυπουργέ μια ακόμα ομάδα επικίνδυνων αργόσχολων όπως οι αλήστου μνήμης αγροφύλακες του κ. Πολύδωρα για ν’ αποσπάσετε το εύκολο χειροκρότημα ενός κομματικού ακροατηρίου, έχετε  επιτύχει απόλυτα. Συγχρόνως όμως θα έχετε αναστήσει, με άγνωστες συνέπειες, το «ρωμαλέο, φοιτητικό κίνημα» που θα έλεγε κι ο κ. Γαβρόγλου τερματίζοντας τελεσίδικα κάθε έννοια αυτοτέλειας των ΑΕΙ. Μόνο άνθρωποι που έχουν άγνοια του τι συμβαίνει στα ελληνικά πανεπιστήμια, μπορούν να προωθούν τέτοιες λύσεις. Και παράλληλα να οπλίζουν την προσώρας παροπλισμένη αριστερά με νέα επιχειρήματα ριζοσπαστικοποιώντας συγχρόνως τη μεγάλη μάζα των φοιτητών πού είναι – δυστυχώς – και αδιάφορη και απολιτική. Νομίζω ότι έτσι σπέρνουμε θύελλες και θέτουμε εν κινδύνω την ομαλότητα όχι μονάχα στην πρωτεύουσα αλλά και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας.  Μα δεν πρέπει να παταχθεί η βία στα πανεπιστήμια; Ασφαλώς και πρέπει και μάλιστα άμεσα αλλά όμως όχι χωρίς τη συνέργεια των πρυτανικών αρχών και των ακαδημαϊκών θεσμών. Εκτός και αν ξεχνάμε ότι τα ΑΕΙ είναι αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί. Κι αν υπάρχουν πρυτανικές αρχές κατώτερες των περιστάσεων, φροντίστε θεσμικά να εκλέγονται οι καταλληλότεροι. Εφαρμόστε δηλαδή εν τοις πράγμασι αξιοκρατία. Ένα σώμα προστασίας των ακαδημαϊκών ελευθεριών – δυστυχώς στην εποχή μας κ.Γιατί αυτό ακριβώς επιζητούσαν οι δυνάμεις της ανωμαλίας: μία ευκαιρία για να βρίσκονται καθημερινά στους δρόμους. Και τους την δίνουμε.
‌3. Μα δεν πρέπει να παταχθεί η βία στα πανεπιστήμια; Ασφαλώς και πρέπει και μάλιστα άμεσα αλλά όμως όχι χωρίς τη συνέργεια των πρυτανικών αρχών και των ακαδημαϊκών θεσμών. Εκτός και αν ξεχνάμε ότι τα ΑΕΙ είναι αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί. Κι αν υπάρχουν πρυτανικές αρχές κατώτερες των περιστάσεων, φροντίστε θεσμικά να εκλέγονται οι καταλληλότεροι. Εφαρμόστε δηλαδή εν τοις πράγμασι αξιοκρατία. Ένα σώμα προστασίας των ακαδημαϊκών ελευθεριών – δυστυχώς στην εποχή μας κ. πρωθυπουργέ οι λέξεις έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα – θα έπρεπε να υπάγεται αφενός στο υπουργείο Παιδείας και βέβαια να καθοδηγείται απολύτως από τις πρυτανικές αρχές. Διαφορετικά θα προκληθούν μικροί εμφύλιοι ακόμα και στα πιο ήσυχα ΑΕΙ της χώρας. Οι γνωστοί-άγνωστοι, οι οργανωμένες και αδίστακτες μειοψηφίες, καιροφυλακτούν για να δημιουργήσουν την πρώτη, σοβαρή αμφισβήτηση της κυβέρνηση σας. Αντιλαμβάνομαι ότι λόγοι περί ασφαλείας και περί πατάξεως της βίας στα ΑΕΙ ηχούν πολύ θετικά στα αυτιά των ψηφοφόρων σας από το Σουφλί ως στην Ιεράπετρα. Όπως και σε ένα μεγάλο μέρος της συντηρητικής, ελληνικής κοινωνίας. Κι αν πρέπει να σας εξομολογηθώ κάτι, όχι άδικα. Η ευθύνη ημών των πανεπιστημιακών είναι τεράστια, αυτό όμως δεν σάς απαλλάσσει από τις δικές σας. Άνθρωποι, βέβαια, που δεν έχουν ιδέα του τι είναι και πως δουλεύουν τα πανεπιστήμια, ενδεχομένως να σας χειροκροτήσουν για την πυγμή την οποία επιδεικνύετε και να σας προσφέρουν ψήφους. Όμως στην ουσία δεν θα έχετε λύσει κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως θα έχετε επισωρεύσει περισσότερα. Τί πρέπει να γίνει; Να διεκδικήσετε ευρύτατη συναίνεση, να επιμείνετε σ’ έναν διάλογο εφ’ όλης της ύλης και με τα κόμματα και με την ακαδημαϊκή κοινότητα προτάσσοντας τις αναγκαίες μεταβολές στην ουσία της ακαδημαϊκής λειτουργίας και την  ανανέωση τον πανεπιστημίων μας. Τα οποία λειτουργούν σήμερα περισσότερο υπέρ των καθηγητών και των τοπικών κοινωνιών και όχι υπέρ των φοιτητών και της επιστημονικής τους ανέλιξης. Η εξίσωση: πρόοδος, ανάκαμψη και υψηλού επιπέδου παιδεία, αποτελούν μονόδρομο. Αντί της αστυνομίας λοιπόν επιδιώξτε να φέρετε στα πανεπιστήμια την ανατροπή και τη δημιουργική ανανέωση. Τη σύγκλιση, τον διάλογο και τον εξορκισμό του φανατισμού από όπου κι αν προέρχεται. Την τέχνη ακόμα, γιατί όχι, όπως πράττουμε εμείς στην Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ ανοίγοντας το ίδρυμα στο ευρύτερο κοινό. Τότε η προσφορά σας στην πατρίδα θα είναι τεράστια.
‌
Φωτογραφία: Πολιτικό σκίτσο του Μιχάλη Κουντούρη με θέμα τη βία και τη νεολαία.