Συνολικές προβολές σελίδας

Σάββατο 20 Αυγούστου 2016

Επιτέλους! Πανσέληνος στην Επίδαυρο

 

Μια μαγική παράσταση είδαμε απόψε στην Επίδαυρο που δίκαια θα  συγκαταλέγεται στις αρτιότερες των τελευταίων ετών. Ο παππούς Αριστοφάνης πρέπει να είναι πολύ ευχαριστημένος αυτό το βράδυ γιατί και η ποίηση του διασώθηκε και η διδαχή του κατέστη πάλι επίκαιρη- ο πολιτικός, υπαρξιακός του λόγος - και το θέατρο του με αλώβητο το χιούμορ του , διαπέρασε επιτυχώς την κρούστα του χρόνου και προσθαλασσώθηκε αρτιμελές στο αξιοθρήνητο πέλαγος της ελληνικής κρίσης. Καλύτερα, της ελληνικής παρακμής. Ο Καραθάνος διέσωσε την μελαγχολία για την απραγματοποίητη ουτοπία και το ανέφικτο της ιδανικής πολιτείας. Ήταν μια παράσταση σύνολου, με εκείνη την χημεία που ενοποιεί τα επιμέρους. Ξεχώρισαν ο Σερβετάλης Μπάστερ Κήτον, ο Καραθάνος εμπνευσμένος ινδαλγός και ο Παπαδημητρίου ως περσόνα του εαυτού του πέρα από φύλα.
Ο Καραθάνος δούλεψε τους Όρνιθες από κάτω με βιωματικά, εμπειρικά υλικά και κέρδισε όλα τα στοιχήματα. Χωρίς παραχωρήσεις σε εύκολα αστεία ή βωμολοχίες. Η παράσταση του είχε πνευματικότητα, συγκίνηση, ανθρωπιά, ιερά μανία (!), σουρεαλιστικόν οίστρο ενώ τα ευρήματα του δεν εξαντλούνταν επ ' ουδενί στο εύρημα. 
Η εμπνευσμένη, σκηνική οργάνωση του χώρου υπήρξε  εφάμιλλη της  ιστορικής πρότασης του γλύπτη Τάκι στην Ηλέκτρα του Κακογιάννη με την Ειρήνη Παππά πριν μισόν αιώνα! 
Η Νεφελοκοκκυγία απόψε ήταν μια εξωτική ατόλη στον Ειρηνικό με βροχές επί σκηνής και το φεγγάρι  (;) του Ιούλιου Βερν να ίπταται σαν θαύμα του ουρανού. Χωρίς αιτία όπως όλα τα αληθινά θαύματα. 
Ο Καραθάνος και η παρέα του ξεπέρασαν όλα τα στερεότυπα, τα κλισέ που δυναστεύουν αυτό το έργο από την εποχή των Κουν -Χατζιδάκι -Τσαρούχη - Ρώτα και δημιούργησαν μια παράσταση απαλλαγμένη από οποιοδήποτε μιμητικό φολκλόρ ή ελληνοκαφρική αφέλεια. Ξεπέρασαν τον φόβο και το δέος. Ουσιαστικά επρόκειτο για  μια σπονδή στον έρωτα και την επανάσταση που χλευάζει τον μικροαστισμό και τις πόζες του.  Οι αναφορές του ήταν στον Μπάστερ Κήτον,τον Σαρλώ,  τους Εστραγκόν και Βλαντιμίρ του Μπέκετ, στον Καραγκιόζη της Κοκκίνου και του Αβδελιώδη κλπ. Εικόνες καταιγιστικές που όμως δεν κουκούλωναν τον θεατρικότατο λόγο με κορυφαία την βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας, περιφερόμενο ξόανο εξουσίας. 
Η στιβαρή μουσική υπομνημάτιζε σοφά τις σκηνές και ανήγγελλε τις κορυφώσεις. Αυτοσχεδιασμός και σοφία. Μόνη ένσταση ή παρουσία της Μποφίλιου που το διασκέδαζε μεν αλλά δεν έπειθε. Φαντάζομαι πως μια λυρική τραγουδίστρια σαν λ.χ την Ειρήνη Καράγιαννη θα ήταν πολύ πιο ενδεδειγμένη. 
Τι να πω για την εκπληκτική νάνο, την βγαλμένη από τις Μενίνας του Βελάσκεθ ή τον ΑΜΕΑ  Δία που έτρεχε πάνω σε τεχνητές κνήμες; Ο Καραθάνος δούλεψε το σοκ και το μεταμόρφωσε σε  άδολο ανθρωπισμό. Δύσκολα πράγματα ακόμα και για το θέατρο με τα κατά συνθήκην ψεύδη του!

Πέμπτη 4 Αυγούστου 2016

Ένας νεκρός στον καθρέφτη λάμπει!



HENRI CARTIER - BRESSON
GREECE. Piraeus. 1953. Zeibekiko dancer in a café.

Ο φακός μαγεύεται, είναι φυσικό, από τον σκυμμένο χορευτή στο πρώτο επίπεδο. Διαθέτει το προφίλ φιγούρας του θεάτρου σκιών και μπριγιαντίνη στο μαλλί. Είναι αποσκελετωμένος έφηβος της Κατοχής και του Εμφυλίου. Είναι μαγκίτης αλλά όχι μάγκας. Κρατάει κομπολόγι και χαμηλώνει για να ακουμπήσει το πάτωμα. Πλακάκια; Από την γη παίρνει δύναμη σε αυτό το κατά μόνας ταξίδι. Η επιτήδευση στην κίνηση του, παρά την σεμνότητα της, αποκαλύπτει μίμηση παλαιότερων προτύπων. Τον έχει καταλάβει η τραγουδίστρια με τον χρυσό (!) σταυρό και χαμογελάει. Κρατάει το τέμπο με τα δάχτυλα. Το αιώνιο θήλυ. Ο μπουζουξής είναι πιο αυθεντικός ενώ ο μουσικός πίσω του βρίσκεται σε έκσταση. Με ακορντεόν!
Προσέξτε τον καθρέφτη και την λειτουργία του : Διπλασιάζει τον χώρο δημιουργώντας μία νεκρή φύση με το πήλινο ανθοδοχείο. Χους εις χουν. Επιθυμία, ντέρτι, ερωτισμός, κοινωνικοί ρόλοι, ιεραρχία αλλά και η αβάσταχτη παρουσία του θανάτου. Ανάμεσα στα μαύρα και τα γκρίζα. Στα μάτια που κοιτάνε χωρίς να βλέπουν.
Και βέβαια όλοι καταλάβατε σε ποιόν ανήκει το φαλακρό πρόσωπο του καθρέφτη. Τι ακούει, ποιον περιμένει. Γιατί γύρω του το φως έγινε μαύρο. Η μουσική υπάρχει, κατά τ ' άλλα, μέσω της σιωπής.
Σύνθεση - μάθημα που παραπέμπει στα καλύτερα κινηματογραφικά πλάνα του '50. Ροσελίνι και Κούνδουρος. Κακογιάννης και Φελίνι. Τότε που οι αστοί ιχνηλατούσαν τον θαμμένο κόσμο των λούμπεν προλετάριων. Την ιερή λαϊκότητα πριν καταντήσει φολκλόρ. Νεορεαλισμός και μαγικά υπονοούμενα. Τέχνη ... Με χωμάτινα υλικά.