Γεώργιος Αθάνας - Ο Τελευταίος Ιππότης

Λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ακαδημαικού Γεώργιου Αθανασιάδη Νόβα. Γεννήθηκε το 1893 στη Ναύπακτο (τον Έπαχτο όπως έλεγε) και πέθανε το 1987 στην Αθήνα. Η δικηγορία, το δημοσιογραφικό επάγγελμα και τα υπουργικά αξιώματα (διετέλεσε και πρωθυπουργός το 1965) καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της δράσης του.

Σαν πολιτικός, δεν μπορούμε να πούμε ότι είχε τις δημοκρατικότερες πεποιθήσεις. Το 1926 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με το κόμμα του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά. Στις 15 Ιουλίου 1965, ενώ το πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας δοκιμαζόταν λόγω της διαμάχης μεταξύ του Γεωργίου Παπανδρέου και των Ανακτόρων, ο Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας ορκίστηκε πρωθυπουργός, αίροντας τη στήριξή του στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Στιγματίστηκε, έτσι, ως ο πρώτος "Πρωθυπουργός της Αποστασίας".

Σα λογοτέχνης, είναι πηγαίος, απλός, μελωδικός, υμνεί ειδυλλιακά τα θέλγητρα της γενέθλιας γης, περιγράφει τα ήθη και την αγνή κι ειρηνική ζωή του χωριού, νοσταλγώντας τον ανέμελο τρόπο ζωής της υπαίθρου. Ένας αγέρας ρουμελιώτικης ευρωστίας και λεβεντιάς φυσάει μέσα στην ποίησή του, διανθισμένος ενίοτε μ' ένα παιχνιδιάρικο κυμάτισμα ερωτισμού αλλά και με μηνύματα χριστιανικής αγάπης.

Έργα του είναι: Ποιητικές Συλλογές: Πρωινό Ξεκίνημα, Αγάπη Στον Έπαχτο, Καιρός Πολέμου, Ειρμός, Δροσεροί Καυμοί, Τραγούδια Των Βουνών, Ευδοκία (αφιερωμένο στη μητέρα του), Τίμια Δώρα, Αστέγνωτο Δάκρυ. Αρκετά, μάλιστα, ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί. Διηγήματα: Το Πράσινο Καπέλο, Δέκα Έρωτες, Απλοικές Ψυχές, Βαθιές Ρίζες. Απ' το 1955 υπήρξε τακτικό μέλος της Ακαδημίας, φθάνοντας ως το αξίωμα του προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών, το 1965.


Ο Τελευταίος Ιππότης

Άμμος της θαλάσσης,
άστρα τ' ουρανού!
Φως, θα μου χαλάσεις
και καρδιά και νου!

Αχανή του Απείρου,
του Παντός μυχοί -
χάνει και του ονείρου
τον ειρμό η ψυχή!

Οτρηρός ο Αιώνας,
τάχος αστραπής -
μάταιος ο αγώνας
της αποτροπής!

Άσχημο τ' ωραίο,
το κακό αγαθό -
σκύβω στο μοιραίο!
Πως ν' αντισταθώ ;

Όμως, όχι! Πάλι
ζώνω το σπαθί,
ρίχνομαι στην πάλη.
Κάτι θα σωθεί!

Τέλλος Άγρας - 'Ηταν Μες Στον Κόσμο...

Βιογραφία Τέλλου Άγρα (του λογοτέχνη Κώστα Στεργιόπουλου)

Ποιητής απ' τους πιο χαρακτηριστικούς της νεορομαντικής και νεοσυμβολιστικής σχολής, και κριτικός απ' τους πιο αξιόλογους του μεσοπολέμου, ο Τέλλος Άγρας (το πραγματικό του όνομα ήταν Ευάγγελος Ιωάννου) γεννήθηκε στην Καλαμπάκα το 1899. Πήρε πτυχίο νομικής απ' το Πανεπιστήμιο Αθηνών, παρακολούθησε και μαθήματα φιλολογίας στη φιλοσοφική σχολή, εργάστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας και το 1927 διορίστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη, θέση που διατήρησε ως το τέλος. Εξαντλημένο απ' την πείνα και τις κατοχικές στερήσεις και με κλονισμένη την εύθραυστη πάντα υγεία του, τον βρήκε αδέσποτη σφαίρα στον αστράγαλο, την τελευταία μέρα της κατοχής και πέθανε από γάγγραινα στις 12 Νοεμβρίου 1944, αφού νοσηλεύτηκε ένα μήνα στον Ευαγγελισμό.

Εκτός από ποιητής και κριτικός, ο Άγρας υπήρξε κι ευαίσθητος μεταφραστής αρχαίων Ελλήνων και Λατίνων ποιητών, καθώς και γαλλόφωνων συμβολιστών. Έγραψε επίσης διηγήματα, καθώς και κείμενα για τα παιδιά. Όσο ζούσε, τύπωσε μια μετάφραση των "Στροφών" (1921) και μια μεταφραστική επιλογή απ' τα προηγούμενα ποιήματα του Moreas, την ποιητική ανθολογία "Οι Νέοι" (1922) και τις ποιητικές συλλογές "Τα Βουκολικά και τα Εγκώμια" (1934) και "Καθημερινές" (1939), αφήνοντας σκορπισμένο κι ασυγκέντρωτο το κριτικό και το υπόλοιπο έργο του κι ανέκδοτη την τρίτη και σπουδαιότερη ποιητική του συλλογή "Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας", που κυκλοφόρησε το 1966 με φιλολογική επιμέλεια Κώστα Στεργιόπουλου. Με φιλολογική φροντίδα του ίδιου επιμελητή, συγκεντρώθηκε σε τόμους και το κριτικό του έργο, με τίτλο "Κριτικά".


'Ηταν Μες Στον Κόσμο...

Ήταν, μες στον κόσμο, ένα παιδί
όλο δείλια κι όλο ανορεξιά.
Τα παλιά τα σπίτια, τη σπουδή
αγαπούσε, και τη μοναξιά.

Αγαπούσε οι άλλοι ν' αγαπούν,
τα όργανα αγαπούσε, από μακριά,
και τα μάτια που θαμποκοπούν
μια κρυφή, βαθιά παρηγοριά.

Τα κατάρτια επρόσεχε πολύ,
κάθε που έπιανε, ώρες, να φυσά
και μακριά, στο τζάμι, στην αχλύ,
χόρευαν, κομμένα τα μισά.

Μες στου κόσμου την οχλαγωγή,
τι ν' απόγινε τ' ωχρό παιδί,
δίχως μοναξιά και συλλογή,
όνειρα, ταξίδια, ούτε σπουδή ;