Ευχές Για Μια Καλή Χρονιά Το 2013!

Η Ιστοσελίδα Εύχεται Σε Όλους...

Καλά Χριστούγεννα!

Η Ιστοσελίδα Εύχεται Σε Όλους...

Κώστας Καρυωτάκης - Χαμόγελο

Παίρνοντας αφορμή απ' το κλείσιμο του συνοπτικού αφιερώματος στον Κωστή Παλαμά πριν από λίγες μέρες οδηγηθήκαμε στο σονέτο της σημερινής ανάρτησης (με την οποία η ιστοσελίδα κλείνει 4 χρόνια παρουσίας στα δικτυακά λογοτεχνικά δρώμενα).

Διαβάζοντας το παρακάτω 14στιχο ο μυημένος αναγνώστης πλήττεται από ένα περίσσευμα αρνητικού συναισθήματος! Κυρίως από μια ανείπωτη πίκρα που απορρέει απ' την οδυνηρή απορία: Γιατί ο δημιουργός αυτού του ποιήματος να "φύγει" τόσο νωρίς...

Το αριστούργημα αυτό της Ελληνικής Λογοτεχνίας έχουμε την ευκαιρία να το ακούσουμε στο audio που ακολουθεί (απ' το προσωπικό μου αρχείο)...


Χαμόγελο

Απόψε είναι σαν όνειρο το δείλι.
Απόψε η λαγκαδιά στα μάγια μένει.
Δε βρέχει πια κι η κόρη αποσταμένη
στο μουσκεμένο ξάπλωσε τριφύλλι.

Σα δυο κεράσια χώρισαν τα χείλη.
Κι έτσι βαθιά, γιομάτα ως ανασαίνει,
στο στήθος της ανεβοκατεβαίνει
το πλέον αδρό τριαντάφυλλο τ’ Απρίλη.

Ξεφεύγουν απ’ το σύννεφο αχτίδες
και κρύβονται στα μάτια της. Τη βρέχει
μια λεμονιά με δυο δροσοσταλίδες

που στάθηκαν στο μάγουλο διαμάντια
και που θαρρείς το δάκρυ της πως τρέχει
καθώς χαμογελά στον ήλιο αγνάντια.

Κωστής Παλαμάς - Οι Δρόμοι

Στο τελευταίο μέρος του μικρού αφιερώματος στον Κωστή Παλαμά διάλεξα άλλο ένα δείγμα της εκπληκτικής ποιητικής του δεινότητας! Αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε μ' ένα εντυπωσιακό σονέτο!







Οι Δρόμοι

Στο πλάι σου να 'μαι!
Οι δρόμοι! Οι δρόμοι!
Ω γλύκα! Ω τρόμοι!
Και περπατάμε.

Θεός κυβερνά με,
μιας μάγισσας γνώμη,
του κόσμου οι νόμοι.
Πάμε; Πετάμε!

Του ονείρου η χώρα,
στο πλάι σου τώρα.
Όλα τ' άλλα, ξένα.

Και δε γνωρίζω
πού πάω, τι ορίζω.
Το φως ή εσένα!

Κωστής Παλαμάς - Ανατολή

Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου 1859 από γονείς που κατάγονταν απ' το Μεσολόγγι. Πέθανε στην Αθήνα, στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια, λίγες μέρες μετά το θάνατο της συζύγου του (τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή κι η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση).

Η κηδεία του (Κυριακή 28.02.1943) έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Στον επικήδειο εκείνης της μέρας, ο ομότεχνος του Παλαμά, Άγγελος Σικελιανός, διακατεχόμενος από δέος κι απόλυτο σεβασμό, είχε αναφωνήσει: «Ηχήστε Σάλπιγγες... Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα!...»...

Το ποίημα που ακολουθεί το ακούμε και πάλι απ' τη φωνή του μεγάλου Ποιητή...

Ανατολή

Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά,
πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!
Eίναι χυμένη από τη μουσική σας
και πάει με τα δικά σας τα φτερά.

Σας γέννησε και μέσα σας μιλάει
και βογγάει και βαριά μοσκοβολάει
μια μάνα. Καίει το λάγνο της φιλί,
κι είναι της Mοίρας λάτρισσα και τρέμει,
ψυχή όλη σάρκα, σκλάβα σε χαρέμι,
η λαγγεμένη Aνατολή.

Mέσα σας κλαίει το μαύρο φτωχολόι,
κι όλα σας, και η χαρά σας, μοιρολόι
πικρό κι αργό.
Μαύρος, φτωχός και σκλάβος κι ακαμάτης,
στενόκαρδος, αδούλευτος, διαβάτης
μ' εσάς κι εγώ.

Στο γιαλό που του φύγαν τα καΐκια,
και του μείναν τα κρίνα και τα φύκια,
στ' όνειρο του πελάου και τ' ουρανού,
άνεργη τη ζωή να ζούσα κι έρμη,
βουβός, χωρίς καμιάς φροντίδας θέρμη,
με τόσο νου,

όσος φτάνει σα δέντρο για να στέκω
και καπνιστής με τον καπνό να πλέκω
δαχτυλιδάκια γαλανά.
Και κάποτε το στόμα να σαλεύω
κι απάνω του να ξαναζωντανεύω
τον καημό που βαριά σάς τυραννά

κι όλο αρχίζει, γυρίζει, δεν τελειώνει.
Kαι μια φυλή ζει μέσα σας και λυώνει
και μια ζωή δεμένη σπαρταρά,
γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά.

Κωστής Παλαμάς - Ο Τάφος

Καταγόμενος από ηρωικούς προγόνους, ζώντας στο Μεσολόγγι, μετά το θάνατο των γονιών του, γεγονός που σημάδεψε τη ζωή του, ο Παλαμάς εμπνέεται απ' τη λιμνοθάλασσα του τόπου του αλλά κι απ' τη θλίψη της ψυχής του.

Το έργο του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο όμως και με την ιστορία της πατρίδας μας. Εμπνευσμένος απ' την Κρητική επανάσταση, δημιουργεί την ποιητική του συλλογή «Ίαμβοι Κι Ανάπαιστοι», επηρεασμένος απ' το Μακεδονικό Αγώνα γράφει το «Δωδεκάλογο Του Γύφτου» και τη «Φλογέρα Του Βασιλιά» και με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 γράφει τον «Ύμνο των Αγώνων».

Ως κύριος εκπρόσωπος της Νέας Αθηναϊκής Σχολής, δημιούργησε μεγάλες ποιητικές συλλογές όπως «Η Ασάλευτη Ζωή» καθώς και πεζογραφήματα, όπως «Ο Θάνατος Του Παληκαριού»... Ο θάνατος του γιου του ήταν η αφορμή για τη δημιουργία της εξαιρετικής ποιητικής του σύνθεσης «Ο Τάφος».

Απόσπασμα απ' τ' ομώνυμο ποίημα ακούμε στο audio που ακολουθεί απ' τη φωνή του ίδιου του Ποιητή.

Ο Τάφος

Ήσυχα και σιγαλά,
διψώντας τα φιλιά μας,
απ' τ' άγνωστο γλιστράς
μέσα στην αγκαλιά μας.

Ώς κι η βαρυχειμωνιά,
μ' αιφνίδια καλοσύνη,
ήσυχη και σιγαλή
σε δέχτηκε κι εκείνη.

Ήσυχα και σιγαλά
σε χάιδευεν ο αέρας,                
της νυχτός ηλιόφεγγο
κι ονείρεμα της μέρας.

Ήσυχα και σιγαλά
μας γέμιζες το σπίτι,
γλύκα του κεχριμπαριού
και χάρη του μαγνήτη.

Ήσυχα και σιγαλά,
ζούσε από σε το σπίτι,
ομορφιά τ' αυγερινού
και φως του αποσπερίτη.         

Ήσυχα και σιγαλά,
φεγγάρια, ω στόμα, ω μάτι,
μιαν αυγούλα σβήσατε
στο φονικό κρεβάτι.

Ήσυχα και σιγαλά,
και μ' όλα τα φιλιά μας,
γύρισες προς τ' άγνωστο
μέσ' απ' την αγκαλιά μας.

Ήσυχα και σιγαλά,
ω λόγε, ω στίχε, ω ρίμα,          
σπείρετε τ' αμάραντα
στ' απίστευτο το μνήμα!

Κωστής Παλαμάς - Στον Ποιητή Που Έγινε Κριτικός Μου

Χαρισματικός Έλληνας, άνθρωπος του Πνεύματος, των Γραμμάτων και των Τεχνών, υψηλού διαμετρήματος! Όντας παράλληλα πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας, θεωρείται, κυρίως, ένας απ' τους σημαντικότερους Έλληνες Ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη κι ανανέωση της νεοελληνικής Ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με το Νίκο Καμπά και το Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής... Με τον Κωστή Παλαμά θ' ασχοληθούμε και στις επόμενες 3 αναρτήσεις...

Στον Ποιητή Που Έγινε Κριτικός Μου

Ό,τι κι αν κάμεις,
όπου να δράμεις,
απ' όποιο γένος,
δικός μου ή ξένος,

του κάκου! Εμπρός σου
πάντα θα μ' έχεις,
πίσω μου τρέχεις.
Tο τρέξιμό σου

να μην το βιάζεις
και λαχανιάζεις.

Να με θυμάσαι,
τέτοιος ο νόμος:
Ο πεζοδρόμος
μιας έγνοιας θα 'σαι

κι εγώ μιας χάρης
ο καβαλλάρης!

Ηλίας Σιμόπουλος - Ιερή Μνήμη

Πατέρα μου αγρότη
πώς τα ήξερες όλα.

Ν' ανασταίνεις παιδιά,
να φυτεύεις, να σπέρνεις,
να ποτίζεις τη γη,
να μιλάς με τ' αρνιά, με τα δέντρα,
ν' ακούς την ανάσα του χόρτου,
να γυρνάς φορτωμένος τα βράδια στο σπίτι,
να σκορπάς τη χαρά και το γέλιο.

Δεν έγραψες στίχους εσύ.
Και ποτέ μου δε θ' άλλαζα εγώ
με τ' αλέτρι την πέννα.

Μ' απ' τους δυο μας πατέρα
Ποιητής μόνο εσύ 'σουν!

Ηλίας Σιμόπουλος - Ο Θρήνος Της Μάνας (ΙΙ)

...συνέχεια απ' την προηγούμενη ανάρτηση...

Ο Ηλίας Σιμόπουλος έχει δώσει σειρά διαλέξεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχει δημοσιεύσει πλήθος μελετήματα σ' ελληνικά και ξένα περιοδικά. Έχει πάρει μέρος και σε πολλά διεθνή συνέδρια. Βιβλία του μεταφράστηκαν και κυκλοφόρησαν σε Γαλλία, Ιταλία, Βουλγαρία, Σουηδία, Τσεχία και Σλοβακία, και ποιήματά του περιέχονται και σε πολλές ξένες ανθολογίες. Πολλά από τα έργα του έχουν μελοποιηθεί από Έλληνες και ξένους συνθέτες... Το 2011 η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών τον πρότεινε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας...

Όποιος ενδιαφέρεται να διαβάσει ένα επαρκές συνοπτικό βιογραφικό του Ποιητή, μια διεύθυνση που μπορεί να επισκεφτεί είναι εδώ...

Ο Θρήνος Της Μάνας (ΙΙ)

Μεγάλωσες. Δε μ' άκουγες. Έφευγες όλη μέρα.
Κι όταν τα βράδια μου 'λεγες «Η Λευτεριά μητέρα
θα 'ρθεί» μ' αγγίζαν την καρδιά τα λόγια σα φοβέρα.

Σα μου 'φευγες πρωί πρωί, προτού να φέξει, μόνος
κι αργοκυλούσαν οι ώρες μου, κάθε στιγμή ένας χρόνος,
το 'ξερα πως θα γύριζες κι ήταν γλυκός ο πόνος.

Μα τώρα στο παραγώνι μας κουβαριασμένη ρέβω.
Σαν αστραποκαμένη ελιά και πια δε σε γυρεύω
κι είναι ψηλός ο ανήφορος και δε μπορώ ν' ανέβω.

Γιατί δεν άκουες γιόκα μου, τη μάνα που σ' εγέννα;
Κι αν έρθει τώρα η Λευτεριά πουν' όλα ρημαγμένα
τι να την κάνω αγόρι μου γλυκό χωρίς εσένα;

Ηλίας Σιμόπουλος - Το Πρώτο Άκουσμα (ΙΙΙ)

Ο Ποιητής Ηλίας Σιμόπουλος έχει μια εβδομηντακονταετή συνεχή παρουσία στα Ελληνικά Γράμματα! Γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1913 στον Κραμποβό (σήμερα Καστανοχώρι) Αρκαδίας. Τελείωσε την Νομική Σχολή, και το Γαλλικό Ινστιτούτο. Μιλάει Γαλλικά, Αγγλικά και Ρώσικα. Από μαθητής στο γυμνάσιο είχε αρχίσει να γράφει ποιήματα και κείμενά του δημοσιεύονταν στη "Διάπλαση Των Παίδων", την "Παιδική Χαρά" κι άλλα έντυπα. Στο διάστημα 1934 - 1936 ήταν Γραμματέας της Καλλιτεχνικής Επιτροπής στην "Ενωτική Συνομοσπονδία Των Εργατών Ελλάδας" και σκηνοθέτης στο Εργατικό της Θέατρο.

Το 1946 δημοσιεύτηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή. Συνολικά εξέδωσε 18 ποιητικές συλλογές, 2 τόμους με δοκίμια, μια ανθολογία και πολλά δημοσιεύματα σ' εφημερίδες και περιοδικά. Έγινε μέλος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών το 1959, και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών το 1960. Διετέλεσε Πρόεδρος επί σειρά ετών και στα δυο Λογοτεχνικά Σωματεία. Το 2011 η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών τον πρότεινε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας... συνέχεια στην επόμενη ανάρτηση...

Το Πρώτο Άκουσμα (ΙΙΙ)

Τότε το δρόμο ως έπαιρνα, στερνός κι εγώ, μου εφάνη
σπαρακτική καθώς του αρνιού που κόπηκε απ' τη στάνη,
βαθιά απ' το χώμα μια φωνή σαν προσταγή να φτάνει:

«Δίπλα σου οι τάφοι το στρατί σού δείχνουνε, προχώρα.
Μεγάλη η χάρη σου αδελφέ κι ευλογημένη η ώρα
που τις θυσίας μας θα γευτείς τα μύρια πλούσια δώρα.

Τι αν σ' αντισκόβουν οι σταυροί που γιόμισαν οι κάμποι.
Τι κι ο δικός σου πλάι σ' αυτούς με τη σειρά του αν θα 'μπει.
Φτάνει ο καιρός που πάνω τους του Ήλιου το φως θα λάμπει.»

Ξαφνιάστηκα από τ' άκουσμα. Κοιτώ δεξά - ζερβά μου,
πυκνό το δάσο των σταυρών κι απέραντο μπροστά μου.
Κι όθε γυρίσω για να δω, διαβάζω τ' όνομά μου!

Τάκης Σινόπουλος - Η Γιορτή

Τώρα ανασαίνεις στο μισόφωτο,
διακρίνω τον αυχένα σου, το πρόσωπό σου.

Ύστερα όλα σβήνουν.
Μένει ο διάδρομος, η πόρτα με τις σανίδες.

Πιο πέρα η φωνή σου αμύνεται για το βράδυ.
Και δεν υπάρχουν πουλιά.

Σκουπίζεις τις αράχνες απ' τη σκοτεινή γιορτή.

Τάκης Σινόπουλος - Περί Προσώπου

Τι σκέφτεσαι;

Τι σκάβεις συνέχεια το πρόσωπό σου στον καθρέφτη;
Όπως η μέρα φεύγει
ή κάποτε στη μνήμη
ακούς τον ήχο των παρωχημένων.

Τόσα χρόνια περπατάς, ονειρεύεσαι στο ίδιο κορμί.
Στο ίδιο σκοτάδι τη νύχτα χωνεύεις.

Μα απόψε, τα σημάδια που ψάχνεις και βρίσκεις,
απ' το πρόσωπο πέφτει ο ασβέστης

και το πρόσωπο τρίζει...

Κώστας Στεργιόπουλος - Τα Κλειστά Σχήματα

Τόσες φορές γύρισα πίσω,
που πια κουράστηκα.
Δεν ωφελεί.

Όσοι κύκλοι κι αν κλείνουν,
ξαναγυρίζω στο στεγνό μου πηγάδι,
στην άνυδρη στέρνα μου.

Χωρίς φωτιά το χειμώνα.
Χωρίς σκιά το καλοκαίρι.

Καμιά μάταιη ελπίδα.

Τα κλειστά σχήματα με πνίγουν.
Δεν μπορώ.

Διάττων Αβρός - Παρακμή (III)

ΙΙΙ

Βλέπω τους ανθρώπους να παίρνουν φόρα, να τρέχουν και να πέφτουν μέσα στη λάσπη. Το να προσπαθήσεις να τους αποτρέψεις, η απλώς, να τους πεις να μην το κάνουν, είναι σα να τους απειλείς την ίδια τους τη ζωή!

Άλλοτε πάλι κάνουν άλλο, λίγο διαφορετικό. Σπρώχνει ο ένας τον άλλο να πέσει μέσα κι ύστερα τον περιμένει ανυπόμονα να βγει για να τον σπρώξει να πέσει κι ο ίδιος στη λάσπη. Αφού μείνουν για πολλή ώρα μέσα στο «φυσικό τους περιβάλλον», στο τέλος βγαίνουν όλοι μαζί έξω και με μικρά πηδηματάκια χαίρονται τον ήλιο, τη φύση, τη ζωή. Κινήσεις αέναες, αναλλοίωτες, μα πάντα, πάντα ταυτισμένες με την ίδια τους την ύπαρξη.

Τους εμπνέουν τα μεγάλα θέματα. Μοχθούν πώς να εξυψώσουν κάθε τι συμβατικό απ' την καθημερινότητα και να εξαλείψουν κάθε μορφής διέξοδο κι ανάταση προς την ποιότητα. Συνειδητά ρηχοί, μένουν στην επιφάνεια που τους προσφέρει το αποτέλεσμα, κι εντυπωσιάζουν με την ανικανότητά τους, κυρίως την αδιαφορία τους, να προσεγγίσουν την αιτία.

Τους αρέσει να τραγουδούν. Και ν' αλλάζουν τραγούδια. Κάθε φορά κι άλλο τραγούδι, άλλο τραγούδι, τα λόγια μόνο αλλάζουν, μα το τραγούδι ακούγεται πάντα φτηνό... φτηνό, ασήμαντο κι απαίσιο, με όλη την απέχθεια και την αηδία που μπορεί να αντληθεί απ' το εννοιολογικό περιεχόμενο των λέξεων αυτών.

Για να συννενοηθώ μαζί τους θα πρέπει να ταπεινώσω την ύπαρξή μου όπως κι αν εκφράζεται αυτή. Για να συννενοηθώ μαζί τους θα πρέπει πρώτα να μιλήσω στη δική τους γλώσσα, θα πρέπει πρώτα να βελάσω!... συμπεριφορά απ' την οποία με χωρίζουν χιλιομετρικές αποστάσεις. Καθώς λοιπόν μου είναι αδύνατο να ταιριάξω μαζί τους, αλλά και να κάνω οτιδήποτε άλλο, ρίχνω διαρκώς τα φύλλα μου, αντιμετωπίζοντας τη χλεύη του εαυτού μου!...


                                                                                                                                 Δεκέμβρης 1988

Διάττων Αβρός - Αντί Προλόγου (Παρακμή I και II)

Ι

Η παρακμή έχει απλώσει τα δίχτυα της και τώρα τα μαζεύει σιγά σιγά. Ο εκφυλισμός των πάντων υφίσταται ήδη. Οι λέξεις «Ιδανικά» και «Αξίες» μόνο στα λεξικά μπορούν να αναζητηθούν ως έννοιες ακαδημαϊκές. Η καθημερινότητα χτυπά αδίστακτα. Η έλλειψη πνευματικής υγείας και ποιότητας ζωής ίσως είναι το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό σήμερα. Μια εντελώς νοσηρή κατάσταση που παρουσιάζεται με διάρκεια και που διογκώνεται υπερβολικά καθώς συναινεί σ' αυτό η - χρόνια πλέον - οξυμένη πολιτική σήψη.

ΙΙ

Στην εποχή μας, τα πάντα τρέχουν με ασύλληπτη ταχύτητα. Άλλωστε, αυτό αποτελεί κοινωνική επιταγή. Ο ανταγωνισμός έχει θέσει ήδη τους στόχους του. Οι άνθρωποι να σκέφτονται σα μηχανές κι οι μηχανές σαν άνθρωποι. Η αποθέωση του ανθρώπινου προορισμού! Λοιπόν, δεν οφείλουμε παρά μόνο υποταγή στην Τεχνολογία, σ' αυτό το θηλυκό επιβήτορα που γεννά παιδιά με οθόνες υπολογιστών αντί μάτια και με πληκτρολόγιο αντί συναισθήματα. Αυτή η γεννιά των τερατογεννέσεων είναι που πρόκειται να επικρατήσει. Άτομα «ελάσσονας» απόδοσης δεν έχουν καμιά θέση σ' αυτόν τον κόσμο «της προόδου». Κρίνεται σκόπιμο λοιπόν να εκλείψουν.

Δεν έχω προσβάσεις σ' ένα τέτοιο κόσμο. Μου είναι αδύνατο να ακολουθήσω ένα τόσο εξουθενωτικό ρυθμό. Πριν κατέβει η αυλαία, αποφάσισα να αφήσω έκθετη την παράσταση και να αποχωρήσω απ' αυτό το θέατρο του παραλόγου. Ας πάρει κάποιος άλλος τη θέση μου και το ρόλο μου...


                                                                                                                                Δεκέμβρης 1988

Διάττων Αβρός - Εσωτερικά

Μες στο κεφάλι μου διεξάγεται ένας αγώνας
αυτοκινήτων ταχύτητας. Θορυβώδεις κινητήρες
κι αυτοκίνητα που μουγκρίζουν πάνω στην πίστα.
Ένταση κι ανταγωνισμός. Στο τέλος
θ' ανακοινωθούν τα ονόματα των νικητών.

Μες στο κεφάλι μου παίζει
μια ορχήστρα τυμπάνων. Καταπιεσμένοι τυμπανιστές
χτυπούν τα τύμπανα με λύσσα για να ξεσπάσουν.
Χωρίς παρτιτούρες, χωρίς αρμονία, απλώς,
πώς να παίζουν όλο και πιο δυνατά!

Κάποιος σκάβει διαρκώς
μες στο κεφάλι μου
(έχει προχωρήσει αρκετά μέχρι τώρα).
Επιτέλους, πέστε του να σταματήσει.
Τουλάχιστον, πέστε του να μου πάρει το κεφάλι!

                                                            
                                                                         1985

Γιάννης Ρίτσος - Πιο Πέρα

Μπορεί και να 'ταν ένα πρόσχημα, μπορεί
- του χρειαζόταν πάντως. Έπρεπε κάθε τόσο να διαλέγει,
όπως φτιάχνεις μιαν ανθοδέσμη απ' τα λουλούδια τα υπάρχοντα
στον περιορισμένο κήπο ή στις γλάστρες του διαδρόμου
ή σ' αυτές πλάι στη σκάλα. Κι αυτή του η εκλογή
κι η τοποθέτηση στ' ανθοδοχείο, είχαν γι' αυτόν
μια σημασία ολότελα προσωπική, πέρα απ' τα υπάρχοντα,
πέρα απ' το σύντομο μαρασμό των λουλουδιών,
καθώς, τη νύχτα, στεκόταν μια στιγμή στο παράθυρο
κι έριχνε κάτω στο δρόμο τα περιττά ανθοπέταλα,
κοιτάζοντας ψηλά τ' αστέρια, κοιτάζοντας
τη βιτρίνα του φτωχού γαλατάδικου, με τις μπουκάλες το γάλα,
με τα πέντε πιατάκια παγωμένο ριζόγαλο πιτσιλισμένο κανέλα,
να μεταφέρεται από δυο μεγάλα, αόρατα φτερά
προς την αθανασία...

Γιάννης Ρίτσος - Αποσπάσματα Απ' Τα Χάρτινα (Μέρος Β)

Μες στον καθρέφτη
στη δεξιά γωνιά
πάνω στο κίτρινο τραπέζι
άφησα τα κλειδιά.
Πάρ' τα.

*

Αλήθεια, είχες γράμμα;
Σκισ' το.
Ύστερα μαζεύουμε
χαρτάκι το χαρτάκι
το κολλάμε
και το διαβάζουμε.
Ακούς τους πυροβολισμούς;

*

Μην ξεχάσεις τα πουλιά στο μπαούλο
και το σκυλί στο κλουβί.
Τι παράξενος καιρός!
Πώς να συμφωνήσω;
Μόνο με το Θάνατο μπορώ -
πρώτο φίλο, πρώτο εχθρό.

*

Σαλεύει το κλαδί.
Εσένα χαιρετάει.
Κι εμένα.
Δεν κάνει διάκριση.
Καταλαβαίνεις;
Γιατί λοιπόν μας είπαν όχι;

Γιάννης Ρίτσος - Αποσπάσματα Απ' Τα Χάρτινα (Μέρος Α)

Τις γλάστρες να τις βάλεις
γύρω γύρω στο πηγάδι
σε ωραία διάταξη
όπως τα ποιήματα
γύρω στο τίποτα.
Δεν έχει σημασία
που είναι άδειες -
αυτή 'ναι η πρώτη μας ευγένεια
κι η τελευταία.

*

Βγάλε τα χέρια σου απ' τις τσέπες.
Στάσου ίσιος.
Τ' άγαλμά σου το κρυψες
βαθιά μες στη ντουλάπα
έτσι να μη φαίνεται
πως το μιμείσαι.

*

Μες στο σπίτι φύτρωσε ένα δέντρο.
Απ' τα παράθυρα βγαίνουν τα φύλλα.
Στο πιο ψηλό κλαδί
κοιμάται η όμορφη γυναίκα -
δυο ποτήρια στα στήθη της
ο τρίφτης κάτω απ' τα μαλλιά της.

*

Τα στενά σιδερένια παπούτσια.
Δρόμος και δρόμος.
Η Δόξα. Ύστερα
οι τρύπιες παντόφλες στο τραπέζι,
οι σημαίες στη ναφθαλίνη.

Γιάννης Ρίτσος - Το Ανέκφραστο

Το χειμώνα, σαν έβγαινε ο ήλιος,
καθόμαστε στο απάγκιο της μάντρας.
Τότε ήταν η ώρα να μιλήσουμε. Δε βρίσκαμε λόγια.
Απ' το βουνό μάς κοίταζε το μαύρο σύννεφο.
Η κόψη του αλετριού ψευτόφεγγε πλαγιασμένη
στο χώμα - ήταν, δεν ήταν απόκριση.
Ένα δείλι ο Λευτέρης
πήδησε στ' άλογό του κι εχάθη κατ' ανέμου.
Νύχτες και νύχτες ακούγαμε
τα πέταλα τ' αλόγου του πάνω στις πέτρες.
Ξαγρυπνούσαμε - μην ήταν τάχα τα δικά μας λόγια
που δεν τα 'χαμε ειπωμένα;

Γιώργος Σταυρόπουλος - Κρυφά Μηνύματα

Μας θλίβουνε τα πράγματα που σβήνουν
σαν άνθος που σκορπούν τα πέταλά του.
Μας θλίβουν με τα δάκρυά τους που κλείνουν
τον πόνο και τη σκέψη του Θανάτου.

Το κοκκινάδι, το κροκάτο ξέφτι
σβήνουν στο φλούδι, αργά τα φύλλα ρεύουν.
Κίτρινος ο καρπός, μια νύχτα πέφτει.
Τα υγρά, γαλάζια μάτια βασιλεύουν.

Λίγο πάντα χαιρόμαστε τα τόσα
πλάσματα όπου η γης κι ο αιθέρας βγαίνει
και βγαίνουν με τα θλιβερά, τα εφήμερα, όσα
μοίρα πικρή, ακατάλυτη βαραίνει.

Κι όμως απ' τα φύλλα που σαπίζουν,
κι απ' το νεκρό πουλί μες στη φωλιά του,
δεν είναι κάποια πράγματα π' αγγίζουν
βαθύτερα απ' τη σκέψη του Θανάτου;

Γιώργος Σταυρόπουλος - Παλιά Γειτονιά (VIII)

...συνέχεια απ' την προηγούμενη ανάρτηση...

Ο Γιώργος Σταυρόπουλος έβγαλε επτά βιβλία: το "Λαμπρό Πορφύρα", προσωπογραφικό σχεδίασμα του Ποιητή (1932 και 1949), τον "Πλήθωνα" μελέτη (1963), τις "Νύχτες Με Τον Ντάντε" δοκίμια (που περιέχουν και πολλά αποσπάσματα της "Θείας Κωμωδίας" μεταφρασμένα απ' τον δοκιμιογράφο, 1964), και τον "Βαν Γκόνγκ", ένα βιβλίο με άρθρα ξένων για τον καλλιτέχνη μεταφρασμένα απ' τον Ποιητή κι ένα δοκίμιο του ίδιου του μεταφραστή (1952). Δύο βιβλία του είναι μεταφράσεις: το μυθιστόρημα του Μπούλβερ Λύτον "Αι Τελευταίαι Ημέραι Της Πομπηΐας" (1924) και πέντε κείμενα του Στέφαν Τσβάϊχ με τίτλο: "Οι Διανοούμενοι Μπροστά Στη Δύναμη" (1953). Δύο ιστορικά έργα του, ο "Κολοκοτρώνης" κι ο "Νικηταράς", που αγόρασε ο οίκος Ι. Καμπανά, δεν εκδόθηκαν. Κι υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο μέρος του έργου του - άρθρα, δοκίμια, μελέτες, μεταφράσεις - σκόρπιο στα περιοδικά και τις εφημερίδες, όπου έδινε εργασίες του.

Μετά το 1980 οι εκδόσεις "Πρόσπερος" συγκέντρωσαν τα ποιήματά του και τα κυκλοφόρησαν σε δυο τόμους, Α' (1981-2) και Β' (1985)...

Παλιά Γειτονιά (VIII)

Μπρος απ' το σπίτι το παλιό περαστικός αν τύχω,
μια θύμησή μου θλιβερή ξανάρχεται να μ' εύρει,
ως βλέπω βέργες άφυλλες πίσω απ' τον ρέπιο τοίχο,
η νοτερή καταχνιά που τις μουσκεύει του Δεκέμβρη.

Η στέγη του χορτάριασε, ξεθώριασε απ' τα χρόνια
το πράσινο παράθυρο, που πίσω απ' τις γρίλλιες
κρεμόντουσαν γλυκόφωνα τα μαύρα χελιδόνια
και το 'ντυναν οι ρουμπινιές του Απρίλη βουκαμβίλιες.

Εδώ παιδί σα μ' έριχνε μι' αρρώστια στο κρεβάτι,
χλωμό τον ήλιο την αυγή χωρίς καμιά ακτίνα
μεσ' απ' το τζάμι κοίταζα με τ' άρρωστό μου μάτι
ή πίσω απ' τ' άφυλλα κλαδιά κι απ' τη λευκή κουρτίνα.

Εδώ μεθούσε η νιότη μου με την ασπροντυμένη
του Απρίλη αγριοροδωνιά, που σκέπαζε το φράχτη,
προτού να μάθω απ' τη ζωή πως τίποτα δε μένει,
προτού να δω σε μια νεκρή της ομορφιάς τη στάχτη.

Γιώργος Σταυρόπουλος - Μια Χειμωνιάτικη Ώρα

Ο Γιώργος Σταυρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1898 κι ήταν το νεώτερο παιδί απ' τα πέντε παιδιά του Θεόδωρου Σταυρόπουλου που επέζησαν. Φοίτησε επί τέσσερα χρόνια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν έδωσε τελικά εξετάσεις για να αποκτήσει το πτυχίο. Το 1917 μπήκε στο δημοσιοϋπαλληλικό κλάδο, όπου υπηρέτησε ως το 1954 κι έφυγε με το βαθμό του διευθυντού β'. Το Νοέμβριο του 1969 αρρώστησε ξαφνικά και, πριν συμπληρωθούν τρεις μέρες, πέθανε τα ξημερώματα της 30ής Νοεμβρίου 1969.

Έγραφε στίχους από μαθητής. Στα ελληνικά γράμματα πρωτοεμφανίστηκε ως ποιητής το 1918 απ' τις σελίδες του λογοτεχνικού περιοδικού "Βωμός" και συνέχισε να δημοσιεύει εργασίες του στα λογοτεχνικά περιοδικά εκείνης της εποχής: "Λύρα" (1918-1919), "Μούσα" (1920-1922), "Νουμά" (1923-1930) κ. ά. Απ' το 1935 ως το 1969 συνεργάστηκε με τη "Νέα Εστία" δημοσιεύοντας ποιήματα, μεταφράσεις Γάλλων ποιητών και κυρίως του Μορεάς, μελέτες και δοκίμια. Παράλληλα συνεργαζόταν και με άλλα λογοτεχνικά περιοδικά. Επίσης δημοσίευσε, κυρίως σ' εφημερίδες του Πειραιά, χρονογραφήματα, κριτικές επιφυλλίδες κι αισθητικά κι ιστορικά άρθρα... Συνέχεια στην επόμενη ανάρτηση...

Μια Χειμωνιάτικη Ώρα

Δε λάμπουνε ούτε φύλλα, ούτε νερά.
Άχρωμοι απόψε οι κάμποι είναι ως τα βάθη.
Ούτε κι η σκέψη απόψε έχει φτερά
κι ότι κι αν τη φλόγιζε, έσβησε κι εχάθη.

Ούτε η βαθιά μου ερωτική χαρά
σκιρτά στα σπλάχνα. Μέσα μου ότι εστάθη
πηγή δακρύων, κι ότι μια φορά
μού κόστισαν τ' ανθρώπινά μου λάθη

σβήσαν όλα μες στον απέραντο χρόνο.
Ούτε στιγμή απ' τον έρωτα, απ' τον πόνο
δε μπόρεσε η ψυχή μου να κρατήσει.

Τι κι αν υπάρχουν όλα; Ότι μας δένει
στον έρωτα, τη φύση ότι ομορφαίνει,
φλόγα είναι της ψυχής κι αλίμονο όταν σβήσει!

Ναυσικά Γεωργοπούλου - Απουσία

Ο κόσμος μίκρυνε χωρίς εσένα.
Κάποτε μου ονομάτιζες αστέρια
κι άπλωνα το βλέμμα μου ως εκεί.
Τώρα με το κεφάλι σκυφτό μετρώ τα βήματά μου
τα όριά μου μίκρυναν τόσο πολύ,
ορίζοντας είναι ο τόπος που πατώ:
ένα μικρό τετράγωνο,
σκύβω και βρίσκω την απουσία
που αντί ν' ανοίξει το χώρο
τον στενεύει
το κενό: βάρος ασήκωτο,
η λύπη του τίποτα.


(απ' την Ποιητική Συλλογή "Μη Απειλούμενον Είδος", το 1993)

Ναυσικά Γεωργοπούλου - Σπασμένο Φεγγάρι

Έσπασα το φεγγάρι.
Τώρα με θλίψη προσπαθώ
να συγκολλήσω τα κομμάτια,
να το ξαναφτιάξω καινούργιο.
Στον αντικατοπτρισμό της ρυτιδωμένης λίμνης
τα κομμάτια τρεμουλιάζουν,
το φεγγάρι δεν ξανακολλιέται
τα θρύψαλα είναι κομμάτια πάγου
που τα δάχτυλα δεν μπορούν να κρατήσουν.


(απ' την Ποιητική Συλλογή "Μη Απειλούμενον Είδος", το 1993)

Ναυσικά Γεωργοπούλου - Γραμμή Μη Υπάρξεως

Κι όμως πέρασ' απ' εδώ.
Περπατώντας στην ακροθαλασσιά
έφτασα στο τέλος της παραλίας
πίσω μου βήματα δεν υπήρχαν
μόνο μια γραμμή εκεί που σπάει το κύμα.
Κι όταν ξεκίνησα να γυρίσω
πάλι πίσω μου δε βρέθηκαν ίχνη
επαναλαμβανόμενες κινήσεις εις το διηνεκές
απλωμένες μέρες πάνω στα χρόνια
γραμμή συνεχόμενη
ούτε ένα αναγνωρίσιμο σημείο
γραμμή καρδιογραφήματος ζωντανού
μη υπαρκτού προσώπου.


(απ' την Ποιητική Συλλογή "Μη Απειλούμενον Είδος", το 1993)

Μάκης Γαλάτης - Άπνοια

Άψυχο παίζει με τα ξάρτια το πανί
και μάταια προσμένω κάποιο θάμα.
Της άπνοιας που μ' έζωσε το κάμα
φλογίζει χρόνια τώρα το κορμί.

Ανώφελ' αγρυπνάει η ματιά
στη βάρδια της ελπίδας θαμπωμένη
κι η προσμονή ανώφελα πληθαίνει.
Το νιώθω για ελπίδες είν' αργά.

Δίχως να φέρει κάτι νέο στην ψυχή,
το αύριο θα 'ρθεί και θα περάσει.
Η νιότη μου άλλο λίγο θα γεράσει
στης νιότης σκλαβωμένη το κελί.

Το αύριο θα 'ρθεί και σαν το χτες
κοιτώντας με "τας χείρας του θα νείψει".
Ο κόσμος μου πεθαίνει από θλίψη,
τους ήχους σφιχτοδένουνε σιωπές.

Οι μέρες όμοιες φεύγουν στη σειρά.
Το ρώτημά μου ακούνε μα σωπαίνουν
κι οι άνεμοι πριν φτάσουνε πεθαίνουν.
Για όνειρα, το ξέρω, είν' αργά...

Μάκης Γαλάτης - Εξομολόγηση

Μάνα η νιότη γέρασε νωρίς μες στην καρδιά μου,
όλο μιλά για θάνατο η σκέψη μου θολή
και πια δεν είναι βολετό, μηδέ στη φαντασιά μου,
τ' αλλοτινό χαμόγελο στα χείλια μου να 'ρθεί.

Θυμάσαι που καθόμουνα αντίκρυ στ' αμμογιάλι
με τη ματιά ολόγεμη ξεσκλίδια φεγγαριού;
Νεράιδες τα μπράτσα τους μου δίναν προσκεφάλι,
ιππότες και ρηγόπουλα διαφέντευαν το νου.

Ήμουν παιδί. Καμάρωνες κι εγώ κρατούσα πάντα
ελπίδες και συνήθιζα στ' αστέρια να μιλώ.
Θυμάσαι μάνα; Τώρα πια τ' ονείρου η γιρλάντα
θανάτου βρόγχος έγινε. Μου σφίγγει το λαιμό.

Μάνα μου δεν ελπίζω πια. Η ώρα που σιμώνει
δεν έχει ήλιο, χάνεται στη λύπη της βροχής.
Στο χέρι πήρε ο καημός του νου μου το τιμόνι,
με σέρνει για τα πέλαγα που δεν υπάρχει γης.

Μάνα μισεύει τ' όνειρο μαζί με τη χαρά μου.
Μου 'χει σκοτώσει η ζωή τη σκέψη της ζωής.
Μου μένουνε οι θύμησες και κάπου κει, βαθιά μου,
πικρό σημάδι άσβηστο, τ' αχνάρι μιας πληγής.

Μάνα ο κόσμος πέθανε, ο κόσμος που 'χα χτίσει
στο πιο τρελό μου όνειρο από μικρό παιδί.
Μάνα ο κόσμος πέθανε. Μπάρκαρα για τη δύση
με τη γαλέρα που 'στριψε την πλώρη στη σιωπή.

Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος - Καρυωτάκης

Ο Ιωάννης Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος (23 Οκτωβρίου 1901 – 17 Απριλίου 1982) ήταν σημαντικός Έλληνας συγγραφέας, δοκιμιογράφος, ποιητής και κριτικός του 20ου αιώνα. Ανάπτυξε επίσης πλούσια εκπαιδευτική και πολιτισμική δράση, ενώ ασχολήθηκε ακόμα και με την πολιτική...

Για το ποίημα που επέλεξα να του παρουσιάσω (φέρει τον τίτλο "Καρυωτάκης"), δε νομίζω πως χρειάζεται να πω περισσότερα! Σημειώνω μόνο πως δημοσιεύτηκε στο Λογοτεχνικό Περιοδικό "Νέα Εστία" το 1928...

Καρυωτάκης

Έφυγες. Μένει η πόρτα ανοιχτή
καταντίκρυ στα ερέβη της αβύσσου.
Πίκρα και κούραση όλη σου η ζωή.
Η ποίηση; Ασχολία περιττή.
Κάθε προσπάθεια, τρέκλισμα μεθύσου.

Όλα χαμένα. Αργός απαυδημός
μαστιγώνει το νου, βαθιά πληγώνει
την άθλια σάρκα. Δίβουλος εχθρός -
γελοία φρεναπάτη ο στοχασμός,
ξεσκίζει και χτυπά και φαρμακώνει.

Κι ύστερα; Τίποτε. Άσκοπη φυγή,
άδεια από νόημα κι άγονη εφροσύνη.
Δίψα θανάτου μάς καταπονεί.
Η γη, πεζή φροντίδα. Κι οι ουρανοί -
χλεύη, που την οργή μας παροξύνει.

Έφη Αιλιανού - Το Ανήλεο Μυστικό

Εγώ κι εσύ το ξέρουμε
το ανήλεο μυστικό:
φτερούγισαν τα όνειρα
κι η φλόγα της ματιάς όλο αργοσβήνει.
Τα χέρια μας ξεσφίχτηκαν
κι αλλού το βήμα σου οδηγεί
στο δρόμο που απομένει...

Θα 'ταν λιγότερο πικρή
αν άλλοι την αλήθεια μας μαντεύαν;
Πιο λίγα τα τριξίματα
στο πλοίο που βουλιάζει
αν άλλοι να ξεφύγουν γυρεύαν;

Εγώ κι εσύ το ξέρουμε
το ανήλεο μυστικό.
Σε λίγο θα το ξέρω μόνο εγώ
κι ύστερα πια κανένας...

Γεώργιος Αθάνας - Ματωμένο Φεγγάρι

Θαλασσόχαροι κουρσάροι
κυνηγήσαν το φεγγάρι,
κι είχε ματωμένο βγει...

Αναζήτησα τη χάρη
με βιολί και με δοξάρι
να του γιάνω την πληγή.

Μα μπορούν να γιάνουν άλλοι
τη δική μου τη μεγάλη
την πληγή τη μυστική;

Να σε ξανάβρω ήρθα πάλι
στο παλιό μας τ' ακρογιάλι,
κι αχ, όχι, δεν ήσουν εκεί!

Ποιο δελφίνι σ' έχει πάρει
στ' ανοιχτά που το φεγγάρι
τ' ακροπέλαγο φιλεί;

Έρωτά μου αναδρομάρη,
ας το σπάσω το δοξάρι
κι ας το κάψω το βιολί!

Κώστας Ουράνης - Αν Νοσταλγώ

Αν νοσταλγώ - δεν είναι εσάς, αγάπες περασμένες,
και τις στιγμές τις ευτυχείς μαζί σας που έχω ζήσει!
- Τα ρόδα σας τα μάρανα στα χέρια μου και τώρα
μέσα στης Μνήμης το παλιό βιβλίο τα 'χω κλείσει.

Μα είναι κάποιες άγνωστες, περαστικές γυναίκες,
που μια στιγμή σταυρώσανε το βλέμμα τους μαζί μου!
- Τέτοιες, που μείναν ο γλυκύς κι ανέφικτός μου πόθος,
ενώ - ποιος ξέρει! - θ' άλλαζαν για πάντα τη ζωή μου!...

Έφη Αιλιανού - Το Βλέμμα Της Μέδουσας

Το βλέμμα της Μέδουσας
σε κεραυνοβόλησε, αγάπη μου.
Σε βλέπω απ' την άλλη όχθη
σιγά σιγά να βουλιάζεις
ανήμπορη να σου απλώσω το χέρι.
Κουράστηκες όλο να πλέεις ενάντια
κι αφέθηκες, τέλος, να σε πάρει το κύμα.

Τι μάταιο πράγμα
που 'ναι η αγάπη, αγάπη μου!...

Γεώργιος Αθάνας - Πλανιέμαι Ασκόπως

Πλανιέμαι μόνος.
Χάνεται αγόνως,
ατμός ο Χρόνος...

Μην έχω εκλείψει;
Χαρά και θλίψη
τα 'χω συνθλίψει.

Μόνον την τύψη
παίρνω στα ύψη,
να με καλύψει.

Πλανιέμαι βράδυ...
Θαμπό σκοτάδι...
Στη Γη; Στον Άδη;

Βγήκε η Σελήνη.
Χρυσή γαλήνη!
Τι ξεδιαλύνει;

Ω, μάταιο βήμα,
τείνεις το νήμα
ίσια στο μνήμα!

Πλανιέμαι ασκόπως...
Άκαρπος κόπος!
Είν' άλλος τρόπος;

Κώστας Ουράνης - Άδεια Ζωή

Την άδεια, την ακίνητη ζωή μου
κοιτάω μ' ένα βλέμμα νυσταγμένο.
Είμαι σα μάταιη βάρδια σ' ένα πλοίο
από καιρό πολύ παροπλισμένο.

Σα βρώμικα νερά και λιμασμένα
με ζώνουν οι συνήθειες κι οι ρουτίνες.
Κι ούτε θυμάμαι πια να είχα ακούσει
να με καλούν στο πέλαγο Σειρήνες...

Ανώφελα - το ξέρω! - κι αν σαλεύουν
κάποτε πόθων, μέσα μου, φτερά,
δε μέλλεται ν' αστράψει στη ζωή μου
κανείς μεγάλος πόνος ή χαρά.

Άβουλος, με τους ίδιους τους ανθρώπους
τις ίδιες άδειες μέρες θε να ζήσω.
Μ' ένα σαράκι - πάντα - να με τρώει:
Νικήθηκα χωρίς να πολεμήσω...


ΣΧΟΛΙΟ: Δε μπορώ να πω τίποτα εγώ, δε θα είμαι αντικειμενικός. Απλά, είναι ο Ποιητής που οριοθέτησε χρονικά την Ποίηση του Μεσοπολέμου (και όχι μόνο)...

Διάττων Αβρός - Ένα Κομμάτι Γυαλί

Αλήθεια, τι παράξενο!
Είχ' ένα κομμάτι γυαλί
μες στο στόμα του!
Πρόσεχε, βέβαια,
να μην το καταπιεί.
Κατάπινε όμως το αίμα
γιατί το γυαλί
τού 'κοβε τη γλώσσα.

Βασανιζόταν πολύ.
Ειδικά όταν μιλούσε,
σταματούσε κάθε τόσο
για να τακτοποιεί
σωστά το γυαλί
μες στο στόμα του
και να μην τον κόβει.

Τι παράξενο, αλήθεια!
Είχ' ένα κομμάτι γυαλί
μες στο στόμα του!

Και γιατί δεν το 'φτυνε;


               Ιούλης 1997

Σπυρίδων Βασιλειάδης - Η Χαρά

Είναι ώρα, στιγμή Παραδείσου,
ότε φάσματα παύουν θολά,
και τα πάντα θεάται καλά
η ψυχή σου.

Φεύγει τότε ο νους και η κρίσις.
Η καρδία γλυκύθυμος ζει,
και μ' αυτήν εορτάζει μαζί
όλ' η φύσις.

Πλημμυρίς αισθημάτων ωραίων.
Αναπάλλει το στήθος γλυκύ,
και καλείσαι και είσαι εκεί
ανακρέων.

Η νεότης λαμπρά σε ποτίζει
θείον νέκταρ αφάτου χαράς,
και των πόθων ευώδης βορράς
παιανίζει.

Η ψυχή αναλύετ' εις μύρον.
Και θανάτους, θεούς λησμονείς,
και μεθύσκεις εντός ηδονής
ως ονείρων.

Πλην πριν έτι καλώς εννοήσω
ότι έχαιρον, φεύγ' η χαρά!
Φευ! Καθώς αστραπή τις περά...
Πώς θα ζήσω;

Η χαρά μας εδώ η βραχεία
αντανάκλασις είναι αυτής,
ην συ άνω, Θεέ μου, κρατείς;
Φαντασία...

Την χαράν θεωρώ ειρωνείαν.
Μετά μέλιτος γεύσιν πολλήν,
τα λοιπά ανευρίσκεις χολήν
και ανίαν.


ΣΧΟΛΙΟ: Για την Ποίηση του εξαίρετου Σπυρίδωνα Βασιλειάδη (1845 - 1874) τα έχουμε πει και σε προηγούμενες αναρτήσεις...Γιατί πρέπει να ξέρουμε πως η έλευση του (νεορομαντικού) Καρυωτάκη και της Ποίησης του Μεσοπολέμου, δεν έγινε τυχαία. Το έδαφος είχε προετοιμαστεί απ' τους ρομαντικούς. Κι ο Σπυρίδων Βασιλειάδης, μαζί με το Δημήτριο Παπαρρηγόπουλο (βραχύβιοι κι οι δύο) ήταν οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της ρομαντικής σχολής στην Ελλάδα...

Διάττων Αβρός - Το Κλειδί

Γύριζε,
γύριζε στους δρόμους συνέχεια.
Περπατούσε μ' ένα τρόπο
σα να τα αποκάλυπτε όλα.
Βάδιζε γρήγορα
και τοίχο τοίχο
σαν κάποιος που τον κυνηγάνε.
Κι όταν έστριβε ένα δρόμο
ήταν σα να 'θελε
κάτι να ξεχάσει.

Πήγαινε πάντα εκεί,
εκεί όπου έλλειπε.
Και κάθε φορά
που γύριζε στο σπίτι του,
πριν βάλει το κλειδί
στην πόρτα για ν' ανοίξει,
στεκόταν για λίγο αμήχανος
σαν κάποιος
που δε βρίσκει το λόγο
για να κάνει κάτι.

Μια μέρα το 'χασε το κλειδί... 
Μπορεί και να το πέταξε...


                               Ιούλης 1997

Μάκης Γαλάτης - Στερνό Όνειρο

Το όνειρο που πλέκαμε τις νύχτες του χειμώνα
το βρήκε και μάς το 'καψε τ' Αυγούστου η πνοή
και το θαμπό φθινόπωρο σαν μάρανε τα κλώνια
στα μάτια μας εστάλαξε την πρώτη του βροχή.

Το όνειρο που πλέκαμε - μας είχε μείνει ένα -
το θάψαμε, τ 'αφήκαμε στη στράτα της ζωής...
Ω, πόσο φτώχινες καρδιά! Δε σου 'μεινε κανένα
να σε ζεσταίνει όνειρο τις νύχτες της σιωπής.

Να ζούμε τώρα μείναμε μονάχα από συνήθεια,
μονάχα για να μη μας πουν πως είμαστε δειλοί,
βαθιά η θύμηση πληγή μάς τυραννά τα στήθια
και τις νυχτιές ο θάνατος με πείσμα μάς καλεί.

(απ' τη συλλογή "Μανή Θεκέλ Φάρες", το 1972)

Έφη Αιλιανού - Καινούργιο Αρμένισμα

Εκεί που κατοικούσεν ο Παράδεισος
σκέλεθρα τώρα κι ερημιά.
Στην άμμο κόκαλα σπαρμένα.

Δεν θέλω να κοιτάξω πίσω μου
τα προδομένα μου όνειρα.
Πρόσωπα στυγνά κι ανελέητα
οι ακρωτηριασμένοι μου σύντροφοι...

Εμπρός μου η θάλασσα και τ' ανοιχτά πανιά.
Άλλος απ' τις κορφές φυσάει αγέρας.
Οι πασχαλιές ανθίζουνε
ασημολάμπουν αψηλά κι οι λεύκες,
κατάρτια που σου γνέφουνε
για το καινούργιο αρμένισμα.

Κι έρχεται ύστερα των άστρων η ανταύγεια
βαλσαμική ευωδιά να σε τυλίξει
καθώς στην πρώρα ανέμελα
βυθομετράς την άβυσσο
ώσπου η ζωή κι ο θάνατος
τραγούδι ερωτικό να γίνουν...

Ρώμος Φιλύρας - Διαθήκη

Το πραγματικό όνομα του Ρώμου Φιλύρα ήταν Ιωάννης Β. Οικονομόπουλος. Γεννήθηκε στο Δερβένι Κορινθίας το 1888 κι έλαβε μόρφωση κατ' οίκον, απ' τον πατέρα του που ήταν εκπαιδευτικός. Στα 1912 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου εκείνος, αργότερα, εργάστηκε σε διάφορες εφημερίδες ως δημοσιογράφος. Παράλληλα άρχισε να γράφει ποιήματα αλλά και μερικά πεζά.

Στη ζωή του, δυστυχώς, είχε πολλές περιπέτειες, ώσπου το 1920, συνεπεία αφροδισιακού νοσήματος, πέρασε τα σύνορα της ουτοπίας και του δράματος, για να υποκύψει τελικά στη τρέλα! Το 1927, μάλιστα, κλείστηκε στο Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο απ' όπου δε βγήκε ποτέ. Εκεί συνέχισε να γράφει, άλλοτε καλά και στρωτά κι άλλοτε αλλοπρόσαλλα ποιήματα, τα οποία τα χάριζε στους επισκέπτες. Πέθανε μέσα στο ψυχιατρείο, στις 9 Σεπτεμβρίου του 1942.

Εξέδωσε το πεζογράφημα Ο θεατρίνος της ζωής (1919) κι έξι ποιητικές συλλογές: Ρόδα Στον Αφρό (1911), Γυρισμοί (1919), Οι Ερχομένες (1920), Κλεψύδρα (1921), Πιερρότος (1922) και Θυσία (1923). Τη συγκέντρωση των ποιημάτων του κι όλου του έργου του επιμελήθηκε ο ποιητής Τάσος Κόρφης με τη μελέτη του "Ρώμος Φιλύρας" που εξέδωσε το 1974. Χαρακτηριστικά της ποίησης του Φιλύρα είναι ο λυρισμός, κάποιοι φραστικοί νεοτερισμοί, η μουσικότητα, ο ρομαντισμός κι η απαισιοδοξία...


Διαθήκη

Εγώ παρήλθα, τραγουδώντας τη χαρά,
τις έμορφες, τα ρόδα και τ' αηδόνια.
Χορεύοντας και πίνοντας αδρά
ένιωσα απάνω στα μαλλιά τα χιόνια.

Στου κύπελλου το κατακάθι η συμφορά
κι η στάχτη, που αψηφούσα τόσα χρόνια.
Τώρα στο κύμα τα πετώ, μακριά,
τώρα με λιώνουν πόνοι και τριζόνια.

Σε νότα και ρυθμό, στίχο μεστό
σ' ένα τραγούδι επόθησα να κλείσω
μιαν αρμονία, νόημα σωστό.

Μα δεν κατόρθωσα θεία να μιλήσω,
παλμό να δώσω και να συγκλονίσω

την άπειρη ψυχή του κόσμου σε σεισμό.

 

Το audio προέρχεται απ' το προσωπικό μου αρχείο...