Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

Παναγιώτης Κονδύλης: Η παλιά και νέα θεότητα

 



Στο περιοδικό "Σημειώσεις" διεξήχθη ένας σημαντικός διάλογος ανάμεσα στον Παναγιώτη Κονδύλη από την μια πλευρά και από την άλλη πλευρά τον Μάριο Μαρκίδη, τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο και τον Στέφανο Ροζάνη. Με αξιοζήλευτη γλωσσική σαφήνεια, που προυποθέτει όχι μόνο ένα άρτιο γλωσσικό αισθητήριο αλλά και μια ολοκληρωμένη φιλοσοφική παιδεία, θέτουν κρίσιμα ερωτήματα και αποτολμούν να δώσουν απαντήσεις ο καθένας βέβαια από την δική του οπτική. Είναι κρίσιμες οι παρατηρήσεις του Π.Κονδύλη για την δομή της σκέψης και το εννοιολογικό περιεχόμενο, τις μεταμορφώσεις της θεολογικής σκέψης και την σύνδεση ανάμεσα στο νόημα, τις αξίες και την κυριαρχία.
Μεταξύ άλλων ο Π.Κονδύλης σημειώνει:
"Η διαστολή ανάμεσα στην εννοιολογική δομή μιας κοσμοθεωρίας και στο περιεχόμενο της γίνεται εύκολα αντιληπτή, όταν αναλογιστούμε δυο αντιμαχόμενες θρησκείες. Μολονότι η κάθε μια θεωρεί την άλλη σφαλερή -ως προς το περιεχόμενο- και την καταπολεμά, ωστόσο και οι δυο τους, σαν εννοιολογικές δομές, παρουσιάζουν τα γνωρίσματα εκείνα που χαρακτηρίζουν το φαινόμενο "θρησκεία" γενικά: χωρισμός του κόσμου σε αόρατο Εκείθεν και ορατό Εντεύθεν, υποταγή του δεύτερου στο πρώτο, δικαίωση των εκάστοτε πράξεων των εκπροσώπων της θρησκείας διαμέσου της αναφοράς στο πρώτο κτλ. κτλ. (σελ.32,33).
Ο Κονδύλης προσθέτει: "Ο Θεός εκθρονίζεται και ενθρονίζεται ο Άνθρωπος, η Ιστορία γίνεται Σύμπαν κι ο Άνθρωπος Δημιουργός. Αυτή είναι η δραστικότερη απάντηση των Νέων Χρόνων στο ερώτημα που, όπως είπαμε, τους παίδεψε από την αρχή τους ως τον 19ο αι.: πως είναι δυνατό να παραμεριστεί ο Θεός χωρίς να προκύψει απ' αυτό μηδενισμός"(σελ.42).
Ο Κυρίαρχος οφείλει να καθορίζει δεσμευτικά το Νόημα: "Κυρίαρχος είναι όποιος σε κάθε δεδομένη στιγμή είναι αρκετά ισχυρός, ώστε να αποφασίζει δεσμευτικά, τι σημαίνει συγκεκριμένα η Ιδέα του Ανθρώπου για τον εμπειρικό άνθρωπο δηλαδή τι υποχρεώσεις και καθήκοντα του επιβάλλει. Η δραστική απόρριψη του σκεπτικισμού-μηδενισμού, δηλαδή η έξαρση του νοήματος της ζωής και η κλίμακα αξιών μετατρέπονται εδώ, σε βάσεις της κυριαρχικής νέας κοσμοθεωρίας. Ο Άνθρωπος είναι η κατασκευή εκείνη που δίνει στις αποφάσεις των νέων κυρίαρχων υπερπροσωπικό, ακλόνητο κύρος, το ίδιο όπως στους παλιούς η κατασκευή του Θεού. Ο Άνθρωπος γίνεται για τον άνθρωπο λύκος"(σελ.49,50). Νομίζω ότι δεν θα ήταν αυθαίρετο να συγκρίνουμε τα συμπεράσματα αυτά με τα αντίστοιχα του Στίρνερ.
Περισσότερο γλαφυρός ο Π.Κονδύλης στο φιλοσοφικό του αριστούργημα "Ισχύς και Απόφαση" συμπεραίνει: "από τη στιγμή που η ορμή της αυτοσυντήρηησης μέσα στον πολιτισμό υψώνεται στο επίπεδο του ιδεατού και μετατρέπεται σε πίστη προς το νόημα της ζωής, όποιος εγείρει αξιώσεις κυριαρχίας είναι υποχρεωμένος να τονίζει το νόημα της ζωής, γιατί η έλλειψη νοήματος στη ζωή θα σήμαινε ότι και κάθε αξίωση κυριαρχίας στερείται νόημα, και έτσι θα αφαιρούσε κάθε δεσμευτικότητα από την παρότρυνση παροχής θυσιών. Άπο την άποψη αυτή οφείλουν όλοι-εξουσιαστές, υπήκοοι και επαναστάτες να είναι εξ ίσου ηθικιστές(σελ.92).

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2021

«Ἡ Φιλοσοφική Προσέγγιση τῆς Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας ἀπό τόν Χρῆστο Μαλεβίτση» , 24 Σεπτεμβρίου 2021, Σπυροπούλειο Πολιτιστικό Ἵδρυμα

 


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ὁ Σύνδεσμος Φίλων Χρήστου Μαλεβίτση, σέ συνεργασία μέ τόν Ο.Κ.Α.Π.Α. τοῦ Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικοῦ, σᾶς καλεῖ νά τιμήσετε μέ τήν παρουσία σας τήν ἐκδήλωση μέ θέμα «Ἡ Φιλοσοφική Προσέγγιση τῆς Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας ἀπό τόν Χρῆστο Μαλεβίτση» πού θά πραγματοποιηθεῖ στίς:

24 Σεπτεμβρίου 2021, ἡμέρα Παρασκευή καί ὥρα 18:00,

στό Σπυροπούλειο Πολιτιστικό Ἵδρυμα,

Ἁγίας Σοφίας 1 καί Κηφισίας, Νέο Ψυχικό.

Εἰσηγητές:

Μαρία Σπυροπούλου-Θεοδωρίδου: «Χρῆστος Μαλεβίτσης: Βλέμμα στοχαστικό στόν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη».

Σπύρος Κουτρούλης: «Χρῆστος Μαλεβίτσης: Σεφέρης καί Χάιντεγκερ».

Μιχάλης Ἀ. Μελετίου: «Ἡ φιλοσοφική διάσταση τοῦ δημοτικοῦ τραγουδιοῦ μέ ἀφετηρία τόν στοχασμό τοῦ Χρήστου Μαλεβίτση».

Χριστίνα Παπαγγελῆ: «Τό μυστικό στοιχεῖο στήν ποίηση τοῦ Διονυσίου Σολωμοῦ, κατά τόν Χρῆστο Μαλεβίτση».

Συντονιστής: Σπύρος Ἀ. Γεωργίου.

Σε αυτό τον σύνδεσμο εικόνες και στιγμιότυπα από την εκδήλωση:https://www.malevitsis.gr/sfxm/drastiriotites/ekdiloseis/24-9-21



Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021

Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης κατά των δημαγωγών και της πατριδοκαπηλίας

 


Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους στόχος του ήταν η απελευθέρωση του υπόδουλου ελληνισμού και για αυτό έγιναν προσπάθειες να υποκινηθούν επαναστάσεις την Μακεδονία και την Κρήτη. Όμως το ελληνικό κράτος ήταν εξαιρετικά ασθενές και δεν μπορούσε ούτε να αντέξει ένα νέο πόλεμο με την Τουρκία , αλλά ούτε και να προσφέρει τα μέσα στον τουρκοκρατούμενο ελληνισμό ώστε να δημιουργήσει κινήματα με πιθανότητες επιτυχίας. Συνεπώς θα έπρεπε να κερδίσει χρόνο ώστε να ενισχυθεί η οικονομία του και να οργανωθεί ο στρατός του. Το διάστημα αυτό ήταν η κατάλληλη στιγμή για να εμφανιστούν δημαγωγοί και οι δημοκόποι που θα εκμεταλλεύονταν το εθνικό ζήτημα. Ο Μακρυγιάννης καταγγέλει την φιλορώσική Φιλορθόδοξη Εταιρεία και τον Στέφανο Βαλλιάνο.
"Από τ' άλλο το κόμμα, της Φιλορθόδοξης Εταιρίας, ένας λεγόμενος Στέφανος Βαλλιάνος είχε κάμη μίαν εταιρίαν δια την μεγάλην ιδέαν, τα έξω, και βάνει όλους τους σουρτούκηδες· και τους γέλαγε και τους έλεγε έχει καράβια, όπλα, τζεπχανέδες πλήθος και στρατέματα και πεντακόσες-χιλιάδες τάλλαρα. Γέλαγε τους ανθρώπους, τους έπαιρνε χρήματα, τα 'τρωγε. Ύστερα πήγαινε και τους πρόδινε όλους εις την Κυβέρνηση και τον Βασιλέα. Με τοιούτον άνθρωπον και με τοιούτα μέσα θέλουν να κάμουν κίνημα δια την μεγάλη ιδέα, να πάνε εις την Κωσταντινόπολη. Σύναξαν ανθρώπους -τους " ρωτούσαν· "Ποιοι είναι οι αρχηγοί;" Τους έλεγαν πολλούς και το Μακρυγιάννη," εκείνους τους ανθρώπους οπού ήταν με γνώση, με πατριωτισμόν κι' αγαπούσαν το καλό της πατρίδας. Τους σουρτούκηδες τους γέλαγε ο Βαλλιάνος μ' ασκιά γιομάτα αγέρα κι' από το άλλο μέρος έπαιρνε χρήματα όπου εύρισκε κι' απάταγε πολλούς. Κ' έλεγε ύστερα εις την Κυβέρνηση και εις τον Βασιλέα αυτά τα μυστήρια. Τον είδα 'θουσιασμένον πριν την Τρίτη-Σεπτεβρίου, τον ήφερα εις το σπίτι μου· του είπα ότι όποιος φαντάζεται να κάμη καλό εις την πατρίδα πρέπει να συλλογέται ότι να κιντυνέψη ένα σπίτι το ματαφκειάνομεν- είναι πατρίδα· κ' έχομεν και δυνατούς οχτρούς κ' εμείς είμαστε αδύνατοι."( Απομνημονεύματα, εκδόσεις Μπάυρον, σελ.462,463)