για τον ταλαντούχο κ. Θάνο Μικρούτσικο

ή πώς φτάσαμε να τραγουδάμε και Καββαδία

 
Κάποτε ο ποιητής Νίκος Καββαδίας είχε πει: "Είναι καλύτερο να ονειροποιείς τα πράγματα σου παρά να πραγματοποιείς τα όνειρά σου...". Ωστόσο ο Θάνος Μικρούτσικος μάλλον δεν τον άκουσε και έκανε πραγματικότητα το όνειρό του να μελοποιήσει τα ποιήματά του που μιλούσαν για μακρινούς ωκεανούς και εξωτικά λιμάνια. ( απο το περιοδικό δίφωνο )

Έχω την τύχη να παρακολουθώ τον Θάνο Μικρούτσικο από τα πρώτα του μουσικά βήματα.Από τότε που μαζί με τον αδελφό του ήταν τα παιδιά του Μικρούτσικου. Τον μπαμπά ξέραμε, τον μαθηματικό, τον ειδικευμένο στην στερεομετρία. Λίγο μουσικός και αυτός. Τα παιδιά του έγιναν μουσικοί και λίγο μαθηματικοί. Βέβαια ο εκ των δύο ακατονόμαστος, έγινε και πολλά άλλα μετά , αδικώντας και ξεθωριάζοντας την μουσική του αφετηρία. 

Εγώ θα ασχοληθώ μόνο με τον Θάνο. 
Δεν είμαι ο περί τα μουσικά ειδικός. Σχέση τακτικού ακροατή έχω και αυτή όχι πάντα με συνέπεια. Δύσκολα λοιπόν να βρω τις λέξεις που να περιγράφουν την μουσική του η καλύτερα το πως την ακούω εγώ.Πολύμορφη σίγουρα .Όταν ακόμη και μετά από πολλά ακούσματα συνεχίζεις να ανακαλύπτεις , φτιάχνεις την εικόνα του συνθέτη που βασανίζει το έργο του. Το ίδιο δείχνει να βασανίζεται κι ο ίδιος .Με διαρκείς πειραματισμούς και με μία σισύφεια εικόνα ημιτελών κύκλων και νέων ξεκινημάτων.Αλλά αυτή η άρνησή του να στρογγυλοκαθήσει σε προηγούμενες πετυχημένες του φόρμες,είναι ταυτόχρονα και η κινητήρια δύναμη.

Το κυριότερο βέβαια είναι ότι γενικά μου αρέσουν οι δουλειές του . Τις απολαμβάνω. Ξεχωριστή ιστορία σ' αυτή την πολύχρονη διαδρομή είναι η μελοποίηση ποιημάτων του Νίκου Καββαδία . Ο " σταυρός του νότου " και οι "γραμμές των οριζόντων" είναι σήμερα από τις πλέον εμπορικές και αναγνωρίσιμες δουλειές του συνθέτη.

Όμως πόσο απλό είναι το να συνεχίζουμε να ταξιδεύουμε με αυτούς τους "δύσκολους" στίχους και να τους τραγουδάμε ακόμη;Πόσο εύκολο είναι ένα τσούρμο πιτσιρίκια να τραγουδάει Καββαδία γύρω από μία ξεκούρδιστη κιθάρα ; Καθόλου μάλλον.

Μας φαίνεται απλό και εύκολο επειδή έγινε,γίνεται και ελπίζω να γίνεται για πολλά χρόνια ακόμη. Όμως αν πάρουμε τα πράγματα από την αρχή θα δούμε ότι καθόλου απλά και εύκολα δεν ήταν. Κάθε άλλο.

Στα τέλη των 70'ς ο συνθέτης είχε αφήσει αποτυπώματα (προσφιλής έκφραση του αδελφού του). Γράφοντας κυρίως πολιτικά τραγούδια , κατά το πνεύμα της εποχής , τολμούσε και απρόβλεπτες επιλογές. Μελοποίησε λοιπόν ανάμεσα στα άλλα και στίχους του "αντικαθεστωτικού" Ανατολικογερμανού, τότε, Βόλφ Μπίρμαν και Μαγιακόφσκι. Για αυτή την πρώτη του περίοδο , θα μπορούσα χαλαρά να κάνω τουλάχιστον ένα post ακόμη.Αλλά ο χρόνος μου εσχάτως είναι πολύ κρίμα.Θα έχω στο μέλλον ελπίζω την ευκαιρία και τον χρόνο...

Ευκαιρίας δοθείσης ας πούμε και μία καλή κουβέντα και για τον Πατσιφά , τον τότε διευθυντή της δισκογραφικής " ΛΥΡΑ ". Ένα ανήσυχο και καλλιεργημένο άνθρωπο που στέγασε για χρόνια πρωτοπόρες μουσικές αναζητήσεις. Ακόμη και αυτός όμως δίστασε όταν άκουσε τον Θάνο να του λέει , ότι σκέφτεται να μελοποιήσει Καββαδία για τις ανάγκες ενός τηλεοπτικού σήριαλ...

-"Αυτόν τον δίσκο θα σ' τον κάνω δώρο, επειδή σ' αγαπάω. Αλλά να το ξέρεις, δεν θα πουλήσει τίποτα!"
 
Είπε και έβαλε μπρος για τον δίσκο . Την συνέχεια την γνωρίζουμε.... Ο δίσκος με τίτλο " ο σταυρός του νότου " έγινε λαικό ακρόαμα.Αξίζει να θυμηθούμε όμως και μερικές από τις πρώιμες κριτικές:
"Αυτός ο σημαντικός συνθέτης που πρόσφερε τόσα πολλά, που έφερε καινούργια πράγματα στο τραγούδι, δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί έκανε έναν τόσο πληκτικό, έναν τόσο μονότονο, έναν τόσο απαράδεκτο δίσκο.Ελπίζουμε να είναι μια παρένθεση και να συνεχίσει" και το : "Τι πληκτική δουλειά! Τι έπαθε αυτός; Μήπως θα 'πρεπε να βάλει κι ένα μικρό λεξικό για να καταλαβαίνουμε το πόνημά του"

Δεν βαριέσαι! Ο Θάνος ήταν ένα κλικ μπροστά πάντα ! Αντιγράφω από συνέντευξή του στο "δίφωνο" για το ίδιο θέμα :

Τους είπατε τίποτα μετά την επιτυχία ;

"Όχι βέβαια. Από μια πλευρά, είχε δίκιο ν' ανησυχεί ο Πατσιφάς. Στα τέλη της δεκαετίας του '70, αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος της αγοράς παρέμενε το πολιτικό τραγούδι. Πώς ήταν δυνατόν να συγκινηθούν τα πλήθη από μια ποίηση τόσο ιδιότυπη και μελαγχολική, από ταξίδια σε μακρινούς ωκεανούς κι εξωτικά λιμάνια; Η χώρα θύμιζε ακόμη καζάνι που έβραζε. Ποιος είχε ανάγκη να «φύγει» ή να «νοσταλγήσει»; Οι φόβοι του, εντούτοις, διαψεύστηκαν πανηγυρικά. Ο «Σταυρός του Νότου» σφραγισμένος από τις ερμηνείες των Γιάννη Κούτρα, Αιμιλίας Σαρρή και Βασίλη Παπακωνσταντίνου, βρήκε αμέσως μαζική ανταπόκριση και μαζί με το «αδελφάκι» του, τις «Γραμμές των οριζόντων» που κυκλοφόρησαν πριν 15 χρόνια, έχουν ως τώρα ξεπεράσει, τα 700.000 αντίτυπα, κι ας μην επισημαίνεται πουθενά."

Και για κάτι τέτοια τον αγαπώ . Γενναιόδωρος , λιτός και σεμνός . Είχα την χαρά να του πω ένα αυθόρμητο σ' ευχαριστώ , καθώς μας χαιρετούσε έναν έναν , σε μία απ' αυτές τις όμορφες βραδιές που στήνει , συνήθως στον "σταυρό του νότου". Με αγκάλιασε σαν να με ήξερε χρόνια ...

" ας συνεχίσει να υπερασπίζεται τις προσωπικές του βροχές .Θα φροντίσουμε εμείς για τα περαιτέρω". έγραψε για τον συνθέτη ο Οδυσσέας Ιωάννου.

και τώρα τα δύσκολα .από τα τόσα τραγούδια του πρέπει να διαλέξω ένα.. 

"το καραντί" λοιπόν."Στο κορίτσι από το Βόλο" το αφιερώνει ο ποιητής στη συλογή "πούσι".

 

σύνδεσμος της ανάρτησης: απόψε σ’ άκουσα να λες απ’ τα ηχεία,...,χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία.
μικρό γλωσσάρι για το έργο του Νίκου Καββαδία