Οι μπαρούφες του κ. Βαρουφάκη για «Σχέδιο Β’»

Το χρόνιο έλλειμμα ορθολογισμού της χώρας είναι τόσο γνωστό, όσο είναι επιζήμιο. Όταν λ.χ. καίγονται τα δάση ή παραβιάζεται η ασφάλεια συστημάτων, η ρουτινώδης αντίδραση της πολιτικο-κρατικής «γραφειοκρατίας» είναι να διατάξει γελοίες ΕΔΕ, όχι να εντοπίσει τα αίτια, να μάθει, και να χαράξει αξιόπιστες πολιτικές. Έτσι και τώρα, που αποκαλύφθηκε το κρυφό «Σχέδιο Β’» του πρώην υπουργού Οικονομικών κ. Βαρουφάκη, η ενστικτώδης αντίδραση της αντιπολίτευσης και των ΜΜΕ είναι να αναζητηθούν ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες, όχι να συζητηθεί ορθολογικά το υποτιθέμενο Σχέδιο Β’.

Η τέχνη του οικονομικού πολέμου

Αν και εξηγείται, δεν παύω να εκπλήσσομαι όταν το βλέπω: ευφυείς άνθρωποι να παίρνουν κακές αποφάσεις. Ο κ. Βαρουφάκης, ειδικός στα στρατηγικά παίγνια, χειρίστηκε τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές εξόχως βλαπτικά για τη χώρα: σε 25 δισ. ευρώ ανέρχεται το επιπλέον κόστος από τις συνέπειες της προσφυγής στο δημοψήφισμα, εκτιμά το ΔΝΤ! Ο κ. Τσίπρας, με τεράστια λαϊκή αποδοχή, διαχειρίστηκε την καθολική επιθυμία για παραμονή στην ευρωζώνη με ταυτόχρονο τερματισμό της λιτότητας λαϊκιστικά, δηλαδή αναπαράγοντας την επιθυμία, δίχως στρατηγική επεξεργασία.

Αν διέθεταν εκλεπτυσμένη στρατηγική σκέψη θα ενεργούσαν διαφορετικά. Θα γνώριζαν τι μπορούν να πετύχουν και τι όχι, σε ποια συγκυρία. «Θα νικήσει αυτός που ξέρει πότε να πολεμήσει και πότε να μην πολεμήσει» , λέει ο Σουν Τζου. Δυστυχώς, οι ηγέτες μας έμαθαν να συνθηματολογούν ή να ακκίζονται, όχι να σχεδιάζουν. Συνήθισαν να είναι ηγέτες των απερίσκεπτων υποσχέσεων, όχι των σκληρών επιλογών. 

Greek-Eurozone crisis: Problem solved?

The third bail-out agreement between Greece and its creditors has averted, for the time being, a catastrophic outcome for Greece and a deeply traumatic one for the Eurozone - a Grexit. The agreement keeps Greece in the Euro but at great cost to the country, while having important implications for the Eurozone.

First, the agreement is yet another version of "extend and pretend". More help (mainly in the form of loans) is extended by creditors, while pretending that the Greek crisis is being addressed. What is still not conceded is that Greece cannot get itself out of its current plight without debt restructuring. Economic history shows that highly indebted countries cannot move forward without significant debt write-downs of the “classic” kind Chancellor Mrs. Merkel refuses to consider. Greek debt is simply too high for it to be paid back by an economy that has lost 25% of its GDP in the last five years and keeps shrinking. Austerity will continue and Greeks will see their incomes further reduced. Unemployment is unlikely to come down once recessionary measures, like the ones agreed, are enacted.

Το ευρώ συνεπάγεται θυσίες

Είναι ενδιαφέρον να διαβάζει κανείς το παρόν αναδρομικά. Έχει την ευκαιρία να εστιάζει στη διαδρομή που οδήγησε στην παρούσα κατάσταση - στις δυνατότητες που υπήρχαν, τα σημεία διακλάδωσης στη λήψη αποφάσεων, τις επιλογές που έγιναν. Η αναδρομική ανάγνωση διαυγάζει το πεδίο επιλογών της τρέχουσας δράσης.

Θυμάστε την υπεροπτική δήλωση του φρέσκου τότε υπουργού Οικονομικών κ. Βαρουφάκη στους New York Times (30/1/2015); «Δεν θέλουμε τα 7 δισ. ευρώ», είπε. «Θέλουμε να […] επανεξετάσουμε ολόκληρο το πρόγραμμα. Στόχος μας δεν είναι να πάρουμε την επόμενη δόση του δανείου». Κάτι τέτοιο, ανέφερε, θα ήταν απλώς μια μετάθεση του προβλήματος. Η στρατηγική του απέβλεπε σε αλλαγή «παραδείγματος» - να αναθεωρηθεί η λογική του προγράμματος διάσωσης, όχι απλά κάποιες πτυχές του. Όλες οι κινήσεις του κ. Βαρουφάκη περιστρέφονταν γύρω από αυτή τη στρατηγική επιλογή: να επιμείνει στην πολιτικοποίηση, όχι στην «τεχνικοποίηση» του ελληνικού προγράμματος διάσωσης. Γι αυτό ουσιαστικά ποτέ δεν έκανε «τεχνική» διαπραγμάτευση με τους δανειστές, επιδόθηκε κυρίως σε αλλαγές φραστικού-προπαγανδιστικού τύπου, και χρονοτρίβησε ελπίζοντας ότι ο φόβος των δανειστών για διάλυση της ευρωζώνης μετά από ένα Grexit, θα τους καθιστούσε ενδοτικούς στα ελληνικά αιτήματα.

Half-truths in the Greek crisis conceal the big picture

If in war truth is the first casualty, in conflict half-truths are each side’s ammunition. Consider the recent debate on the Greek crisis in the European Parliament.

Closing his speech, Greek Prime Minister Tsipras referred to Sophocles’ classical tragedy Antigone. “I respect the EU laws”, he said, “but [Sophocles] taught us that there are moments when the supreme right is the right of the people”. Strictly speaking, it was not an accurate rendition of Antigone. The eponymous heroine referred to the “law of Gods” as being superior to the “laws of men”. But we get the Prime Minister’s point: respect for laws cannot be elevated as the supreme behavioral criterion in a conflict.

Eurozone - Brace for impact

Greece is on the way out of the eurozone and may be of the European Union. Trusting the Prime Minster Tsipras’ assurances, Greek voters overwhelmingly voted for two contradictory choices in last week’s referendum: against austerity and for Greek membership of the euro. However, the two parts of this mandate, rightly or wrongly, have turned out to be incompatible. Membership of the euro demands sacrifices (i.e. austerity and structural reform) for an uncompetitive economy operating in a badly designed single currency with no common fiscal policies, nor common political institutions. Excruciating austerity made the Greeks identify the euro with economic misery, while the political system and organized interests have either opposed or at best grudgingly accepted reforming a clientelist state and a protectionist economy.