Για το άνοιγμα των σχολείων μετά το lock down και την τηλεκπαίδευση

Μετά την τραγική αποτυχία των προγραμμάτων τηλεκπαίδευσης με voucher της κατάρτισης επιστημόνων, υπάρχει μια διάχυτη αίσθηση ότι έχει αποτύχει η η τηλεκπαίδευση-γενικά. 

Read more »

COVID-19. Social distance, κεφαλαιοποίηση του φόβου και προοπτικές

1. Εισαγωγή 

Το επικοινωνιακό άλμα, η δημιουργία της γλώσσας, η πύκνωση των κοινωνικών διεργασιών και η επαφή των ανθρώπων ήταν αυτή που δημιούργησε τον πολιτισμό. Οι πυκνώσεις αυτές μπορεί να πει κανείς ότι είναι ένας δείκτης ανάπτυξης του πολιτισμού. Δείκτης της πολιτισμού στην σύγχρονη εποχή είναι τα φώτα των πόλεων όπως αυτά απεικονίζονται από δορυφόρους [1]. Εξετάζοντας αντίστοιχες εικόνες (Εικόνα 1) βλέπουμε με την πάροδο του χρόνου δημιουργούνται συσσωματώματα που είναι ένας υποκειμενικός δείκτης ανάπτυξης και πύκνωσης.

Read more »

To μέτωπο Pareto του Κορωνοϊού

Του Γιώργου Καραβοκυρού

Το ερώτημα που ακούγεται ολοένα και εντονότερα σε σχέση με την εξέλιξη της πανδημίας είναι αν και σε ποιο βαθμό θα αρθούν τα περιοριστικά μέτρα ώστε να επανέλθει μια κανονικότητα και να περιοριστεί το πλήγμα στην οικονομία. Όπως έδειξε η πρώτη φάση της κρίσης, δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τη βέλτιστη στρατηγική για την αντιμετώπιση αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης. Τα κράτη φαίνεται να διαφοροποιούν τη στρατηγική τους, πότε επιλέγοντας να είναι προς την πλευρά της ασφάλειας, πότε υπέρ της οικονομίας. Το υγειονομικό σύστημα κάποιων χωρών είναι κάπως καλύτερα προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει μια πανδημία από άλλες, ενώ οι πολιτικές ηγεσίες αντέδρασαν με διαφορετικούς βαθμούς ετοιμότητας και αποτελεσματικότητας. Εντούτοις, οι δυο ανταγωνιστικές τάσεις που φαίνεται να ορίζουν την προσέγγιση των χωρών στην αντιμετώπιση της κρίσης έως τώρα και στο μέλλον, όσο δεν υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα ή/και εμβόλιο κατά του Κορωνοϊού, είναι οι εξής:

Read more »

Παράπλευρα οφέλη του COVID-19

 Του Γιώργου Καραβοκυρού

Εν καιρώ ειρήνης οι κοινωνίες αλλάζουν αργά. Η τεχνολογία επιταχύνει τις εξελίξεις. Κρίσεις και πόλεμοι αλλάζουν τις κοινωνίες πολύ πιο γρήγορα. Εχθές βράδυ, για να μη μου τη βαρέσει στο σπίτι, έκατσα και έγραψα τα παρακάτω με μια διάθεση να φτιάξω λίγο το κέφι μου. Όσοι θέλετε να ονειρευτείτε μαζί μου, διαβάστε. Πρόκειται για μια απαρίθμηση από «παράπλευρα οφέλη» της κρίσης. Δικές μου προβλέψεις, εκτιμήσεις, ελπίδες και... ευσεβείς πόθοι.

1. Οι λαϊκιστές θα χάσουν επιρροή. Κοινά γνωρίσματα των λαϊκιστών είναι οι εύκολες λύσεις, η άρνηση της πραγματικότητας όταν δεν τους ευνοεί και η αποστροφή στη λήψη δύσκολων αποφάσεων που έχουν κόστος. Κανένα από τα παραπάνω δεν τα ευνοεί η παρούσα κατάσταση που αναπόφευκτα θα περάσουμε όλοι.
2. Θα υπογραμμιστεί το γενικότερο κοινωνικό συμφέρον και ο επιτελικός και ρυθμιστικός ρόλος του κράτους. Η αντίληψη ότι υποχρέωση του κράτους είναι να επιβάλει κανόνες και ρυθμίσεις, κόντρα σε οικονομικά και συντεχνιακά συμφέροντα θα παραμείνει δυνατή και μετά την κρίση.
3. Η επιστήμη θα κερδίσει σε κύρος. Οι περιπτώσεις στις οποίες ο επιστημονικός λόγος θα έχει την ίδια βαρύτητα με ψευδοεπιστημονικές θεωρίες ή συμφεροντολογικά ψέματα θα περιοριστούν. Όταν τα πράγματα είναι σοβαρά και οι αποφάσεις έχουν επίπτωση σε όλους (στην υγεία, στην τσέπη), όλοι αναζητούν τις σοβαρές ειδήσεις, τις εμπεριστατωμένες στατιστικές αναλύσεις, τους αναγνωρισμένους επιστήμονες. Όλα τα άλλα δεν έχουν τύχη γιατί αργά ή γρήγορα αποδεικνύονται μπούρδες και ψεύδη με επιπτώσεις. Ο αξιόπιστος λόγος που για ιατρικά θέματα καθιερώνεται λόγω πανδημίας θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις και σε άλλους τομείς της κοινωνίας.
4. Το αντιεμβολιαστικό κίνημα θα υποχωρήσει. Όταν όλος ο κόσμος παρακαλά για την ανακάλυψη του εμβολίου, όταν αυτό τελικά θα είναι διαθέσιμο και εντωμεταξύ θα έχουν πεθάνει μερικά εκατομμύρια άνθρωποι, θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να υποστηρίξει κανείς μια αρνητική στάση.
5. Θα εξαλειφθούν ασθένειες στον 3ο κόσμο και θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για την επόμενη πανδημία. Ο κίνδυνος αυτός είχε υποτιμηθεί και οι αναγκαίοι πόροι είχαν περιοριστεί. Το έργο του ΟΗΕ δεν υποστηριζόταν από τα κράτη για πολιτικοοικονομικούς λόγους και εθνικά προγράμματα είχαν περιοριστεί για την εξοικονόμηση σχετικά λίγων χρημάτων και για εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. Τώρα που θα την πληρώσουμε όλοι μας μερικά τρις για να ορθοποδήσουμε, δεν θα λείψουν σχετικά λίγα δις για να γίνει πραγματική πρόοδος σε αυτόν τον τομέα.
6. Προκαταλήψεις, ιδεολοληψίες, ανορθολογισμός θα υποχωρούν στο βαθμό που προβλέψεις της επιστήμης θα επιβεβαιώνονται.
7. Όταν θα λέμε ότι εργαζόμαστε θα σημαίνει ότι παράγουμε κάτι και όχι ότι βρισκόμαστε σε κάποιον χώρο. Οι τηλεδιασκέψεις, η τηλεεργασία, που για τους λίγους ήταν γνωστή και για ακόμα λιγότερους καθημερινότητα, τώρα για πολλά επαγγέλματα είναι ήδη απαραίτητη και δεν θα υποχωρήσει ποτέ πια στα παλιά επίπεδα. Αυτό έχει πολλά πλεονεκτήματα (και αρκετά μειονεκτήματα). Ως βασικότερο όμως θεωρώ ότι θα βοηθήσει σε μια άλλη αντίληψη της εργασίας που θα ευνοεί την παραγωγικότητα.

Περίληψη από τα πεπραγμένα του COVID-19

Υπάρχουν (μάλλον ελάχιστες) φωνές που λένε πως δεν χρειάζεται ο πανικός.

Η Ε.Ε. τα έχει σκατώσει και αυτό που λέμε "ευρωπαϊκή αλληλεγγύη" δεν φαίνεται πουθενά.

Οι Κινέζοι και η Ρώσοι βοηθάνε! Η Κούβα που έχει εμπάργκο ~50 χρόνια, με λίγο μικρότερη έκταση από την Ελλάδα και λίγο περισσότερο πληθυσμό, στέλνει γιατρούς σε όλο τον κόσμο για να βοηθήσει!

Η αριστερά λέει ότι καλά τα λέγαμε, αλλάξτε σύστημα αλλά τοποθετείται σαν να είχαμε πέρυσι 10.000 ΜΕΘ και ισχυρότερο σύστημα υγείας (που δεν είχαμε). Όμως τουλάχιστον ιδεολογικά θα το ήθελε.

Οι νεοφιλελεύθεροι λένε πως sorry, είπαμε μερικές βλακείες παραπάνω, είναι καλό να έχουμε λίγο κράτος, ενώ άλλοι βρίσκουν σε αυτόν τον πανικό μια νέα ευκαιρία.

Η κρίση βοήθησε να φανεί μια άλλη, καλύτερη πλευρά της δημόσιας διοίκησης. Πιο γρήγορη και αποτελεσματική από ό,τι την ξέραμε. Αντίθετα η ιδιωτική επιχείρηση φάνηκε να δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις ταχύτητας και αποτελεσματικότητας που επιβάλλει η πανδημία.

— Stefanos Manos (@StefanosManos) March 25, 2020

Η παραδοσιακή δεξιά είναι μάλλον πανικόβλητη που τα έκανε μπάχαλο και δεν έχει δημόσιες υποδομές (ούτε τις υποστηρίζει ιδεολογικά) την ώρα που η ιδιωτική υγεία παραπαίει και σηκώνει ψηλά τα χέρια (μολονότι της δίνουν ακόμα πεσκέσια). Προσπαθώντας να αποποιηθεί τις ευθύνες της (δεν έχω τεστ, δεν έχω ΜΕΘ, δεν έχω γιατρούς) ρίχνει τις ευθύνες στον πολίτη: "μένουμε σπίτι" και μην κάνεις κανένα αστείο και αρρωστήσεις.

Η λαϊκή δεξιά βάζει ψύχραιμα πρώτα την οικονομία, προσπαθεί να αποφύγει το "μένουμε σπίτι", ανακοινώνει οριζόντιες οικονομικές ενισχύσεις σε άγρια καπιταλιστικές δομές (που αν αρρωστήσεις πρέπει να πουλήσεις το σπίτι σου για να νοσηλευτείς) δλδ. αν αρρωστήσεις την πάτησες, αν επιβιώσεις παίρνεις μπόνους.

Λαγουδάκια της παγκόσμιας διακυβέρνησης χοροπηδάνε χαρούμενα γύρω-γύρω.

Αρχίζει να παίζει η διατροφική κρίση και εκεί θα κλάψουμε.

Ήρεμα ρωτάω

Στην παρούσα συγκυρία, που βρισκόμαστε στην φάση της καραντίνας και του περιορισμού της κυκλοφορίας λόγω του COVID-19 ομόψυχα υποκλινόμαστε στους γιατρούς και όλο το νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό που στη μάχη αυτή, βρίσκονται στο μέτωπο και δίνουν την ζωή τους παλεύοντας για χάρη μας.

Ωστόσο το πρόβλημα με την πανδημία, έχει τουλάχιστον άλλες τρεις παραμέτρους που γεννούν ορισμένα ερωτήματα:

Read more »

Και μετά τι?

Ένα πρόβλημα που σκέφτομαι αυτές τις μέρες είναι το πως οι ασχολίες μου θα είναι δημιουργικές και πως θα έχω ένα μεροκάματο μετά την κρίση του COVID-19 αν επιζήσω.

Δεν έχω κάποια εύκολη απάντηση. 

Ως εκπαιδευτικός βλέπω μία διέξοδο στο να κάνω κάτι που πιθανών να επιβιώσω και όσοι ασχοληθούμε με το e-learning μπορεί πράγματι να είμαστε δημιουργικοί και χρήσιμοι. 

Ως καλλιτέχνης έχω τον φόβο ότι θα περάσουν χρόνια μέχρι τα έργα μου να αποκτήσουν πάλι κάποιο ενδιαφέρον για άλλους, μιας και ο κόσμος θα κοιτάει να επιβιώσει και όχι να στολιστεί. 

Ως μηχανικός θεωρώ ότι πρέπει να σκεφτούμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο ή κάποιας μορφής διαφορετικές δομές. Με τα σημερινά δεδομένα το μηχανι-λίκι είναι νεκρό και αν δεν υπάρξει κάποια διαφορετική πρόταση ανάπτυξης, δεν υπάρχει περίπτωση να επενδύσει ο οποιοσδήποτε σε ένα μοντέλο που φαίνεται τόσο ευάλωτο και ασταθές.

Η επιστήμη και η τεχνολογία έσωσε πολλές φορές την ανθρωπότητα από προβλεπόμενες συντέλειες του κόσμου (βλ. τελευταίες διαφάνειες σχετικής παρουσίασης) και πρέπει να σκεφτούμε κάτι που να μπορέσει να φέρει μια νέα δημιουργική δυναμική. 

Ίσως με λιγότερη μετακίνηση (βλ. σχετικό άρθρο από την Wasington Post) ίσως πιο αποκεντρωμένο. Κάτι όμως που να δίνει προοπτικές ανάπτυξης, κάτι που αυτήν την στιγμή, για μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι εξαιρετικά ασαφές. 

Είμαι σίγουρος πως το ότι δεν ακούμε ακόμα τις κραυγές αγωνίας για δημιουργία-εργασία, είναι επειδή τις καλύπτουν οι κραυγές αγωνίας για επιβίωση.

Το format και reboot του κόσμου

Σε διάφορες εργασίες που έκανα  τα τελευταία χρόνια, σκόνταψα σε αυτό το διάγραμμα. 

Σε πιο λεπτομερή ανάλυση, βλέπει κανείς ότι αυτή η τάση μειώνεται (πανούκλα, κίτρινος πυρετός) ενώ προφανώς δεν μπορεί να διατηρηθεί αέναα. Η πύκνωση αλλά και η επιτάχυνση των κοινωνικών διαδικασιών κάποια στιγμή θα σταματήσει να συμβαίνει. Έχω όμως την ελπίδα ότι, όπως στο παρελθόν είχαμε αναπτύξει τα κατάλληλα εμβόλια που μας έχουν επιτρέψει να επιβιώσουμε, έτσι και τώρα ο άνθρωπος θα τα καταφέρει.  Όχι χωρίς απώλειες αλλά εύχομαι για τις μικρότερες.

Πηγή: https://www.popsci.com/

Όλη αυτή η περιπέτεια όμως έχει και κάτι θετικό. Αναδεικνύει την βλακεία του νεοφιλελεύθερου αφηγήματος που περιγράφεται σε αυτό το άρθρο και τα παρακάτω tweets. 

αυτές τις μέρες αρχίζει και καταλαβαίνει πολυς κόσμος ότι η υγεία είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί στους ιδιώτες. Μελλοντικά ίσως καταλάβουν ότι το ίδιο ισχύει για όλα τα κοινωνικά αγαθά, όπως η παιδεία, η ασφάλιση, η ενέργεια, η υδρευση, οι συγκοινωνίες κλπ.

— Eddie (@N0nServ1am) March 12, 2020

Όταν λέγαμε ότι είναι ηλίθιο να αφήνεις στον ιδιωτικό τομέα ένα προϊόν με ανελαστική ζήτηση όπως η περίθαλψη μας πετάγατε liberal βλακείες και τώρα δεν έχετε λεφτά για τεστ κορονοϊού. Μάλλον δεν είστε αρκετά παραγωγικοί.

— Byzantine Peasant (@vpapako) March 11, 2020

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι δεν υπάρχει μέρος του κόσμου που μπορεί κανείς να είναι ασφαλής και εξ αιτίας της εκρηκτικής δυναμικής που αναπτύσσεται λόγω της κατάρρευσης της παγκόσμιας οικονομίας και λόγω των νεοφιλελεύθερων πολιτικών οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να αποκόψουν μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού από το σύστημα υγείας.

Ο φίλος μου ο Αντρέας μας έγραψε σήμερα: "Και αφού περάσουν τα χειρότερα, θα έχουμε να λύσουμε (ως ανθρωπότητα) τον γρίφο του παγκόσμιου κραχ, τέτοιου που υποθέτω ότι το όχι τόσο μακρινό 2008 να μοιάζει με περίπατο στο λιβάδι."

Μακάρι να βγω ψεύτης αλλά σε τοπικό επίπεδο μου φαίνεται ακόμα πιο ζοφερό αυτό το μέλλον (βλ. σχετικό άρθρο). Η οικονομία μας και η οικονομία της γείτονος χώρας φαίνεται ότι θα καταρρεύσουν εξ αιτίας του COVID-19 λόγω της ελαχιστοποίησης του τουρισμού και του περιορισμού των μετακινήσεων. Αν υποθέσουμε ότι εμείς έχουμε ένα στοιχειώδη πολιτισμό και απλά θα πεινάσουμε, πιστεύω ότι ο γείτονας, σε μια προσπάθεια "αλλαγής του αιτίου" θα κλιμακώσει της συγκρουσιακή κατάσταση που επικρατεί τους τελευταίους μήνες στα σύνορά μας.

Το ίδιο φοβάμαι ότι θα γίνει σε ολόκληρη την παγκόσμια αγορά και αν εξελιχθεί με το δυσμενές σενάριο αυτή η πανδημία, θα δούμε ανθρωποφαγικές καταστάσεις με δικαιολογία τον COVID-19 (βλ. σχετικό άρθρο για την στάση πληρωμών της Deutsche Bank).

Ίσως να προκύψει ο απαραίτητος για την παγκόσμια αγορά νέου-τύπου πόλεμος, ένα γενικό ξεσκαρτάρισμα, το οποίο είχε ανάγκη για να κάνει ένα format.  Στο πλαίσιο αυτό, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε να είναι το να ευχόμαστε για ένα reboot το οποίο ίσως της πάρει λίγο χρόνο παραπάνω χρόνο για να το κάνει.

Συνεξέλιξη τεχνολογίας, επιστήμης και φιλοσοφίας στην παγκόσμια ιστορία

"Εργαστήριο Ανθρωπιστικών Σπουδών", το νέο μάθημα της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών.

Εδώ είναι η παρουσίαση που ετοιμάσαμε στα πλαίσια του μαθήματος

Προβολή παρουσίασης