Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2022
ΑΝΘΡΩΠΕ ΑΓΑΠΑ
Η ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΕΙ ΚΟΠΟ
ΑΓΑΠΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΙΑ ΑΠΕΡΑΝΤΗ ΚΑΛΟΣΥΝΗ
Η ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΕΙ ΚΟΠΟ
ΑΓΑΠΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΙΑ ΑΠΕΡΑΝΤΗ ΚΑΛΟΣΥΝΗ
Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2022
ΟΆγιος Θεοφύλακτος Επίσκοπος Αχρίδος
Κυριακή Α’ Λουκά
25 Σεπτεμβρίου 2022«Τον εστρίμωχναν τα πλήθη, για ν’ ακούσουν το λόγο του Θεού κι αυτός στεκόταν κοντά στη λίμνη Γενησαρέτ. Είδε δυό βάρκες αραγμένες στην ακρολιμνιά· οι ψαράδες πιο κεί έπλυναν τα δίχτυα τους. Μπήκε σε μια απ’ αυτές που ήταν του Σίμωνα και τον παρακάλεσε να ξεμακρύνη λίγο από τη στεριά. Κι αφού κάθισε άρχισε να διδάσκη τον κόσμο μεσ’ από τη βάρκα. Όταν τέλειωσε είπε στο Σίμωνα· Γύρισε στ’ ανοιχτά και ρίξετε τα δίχτυα για ψάρεμα.
Του αποκρίθηκε ο Σίμωνας και του είπε· Δάσκαλε, όλη τη νύχτα κοπιάσαμε και δεν πιάσαμε τίποτα. Θα ρίξω όμως το δίχτυ αφού το ορίζεις. Έκαμαν έτσι κι έπιασαν τόσο μεγάλο πλήθος ψάρια που άρχισε το δίχτυ να σπάζη. Φώναξαν τους συνεταίρους τους της δεύτερης βάρκας να παν να τους βοηθήσουν. Πήγαν και γέμισαν και οι δύο βάρκες σε σημείο να βουλιάζουν. Όταν το είδε αυτό ο Σίμωνας πέφτει στα γόνατα του Ιησού και τον παρακαλεί. Έβγα απ’ τη βάρκα μου, Κύριε, γιατί είμαι αμαρτωλός. Τον είχε γεμίσει θάμπος κι αυτόν κι όλους τους συντρόφους του για τα ψάρια που είχαν πιάσει μ’ αυτό τον τρόπο. Όμοια είχαν ξαφνιαστή κι ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, γιοί του Ζεβεδαίου που ήσαν συνέταιροι του Σίμωνα. Γι’ αυτό ο Ιησούς είπε στον Σίμωνα· Μη φοβάσαι, από τώρα θα ψαρεύης ανθρώπους. Κι αφού έσυραν τα πλοία στη στεριά, τα παράτησαν όλα και τον ακολούθησαν».
Αποφεύγει ο Κύριος τη φήμη, κι αυτή τόσο περισσότερο τον καταδιώκει. Ερχόταν ο κόσμος, κι εκείνος ανεβαίνει στο πλοίο. Για να μιλάη από το πλοίο σ’ αυτούς που στέκονταν στην αμουδιά· όλοι απέναντί του. Κι αφού μίλησε στο πλήθος, δεν άφησε χωρίς αμοιβή τον κύριο του πλοίου. Τον ευεργετεί διπλά: του χάρισε πλήθος ψάρια και τον κάμει μαθητή του.
Θαυμάστε τον τρόπο του Κυρίου, πως προσελκύει καθένα με τα δικά του και τους συντρόφους του. Προσέξετε και την ηπιότητα του Χριστού πως παρακαλεί τον Πέτρο ν’ απομακρύνη το πλοίο από τη γη. Τη λέξη ηρώτησε πρέπει να την πάρωμε στη θέση της λέξης παρακάλεσε. Αλλά ο Πέτρος πόσο βολικός ήταν ώστε να δεχθή στο πλοίο του άνθρωπο που δε γνώριζε και να τον ακούη σε όλα. Όταν του είπε να πάνε ανοιχτά, δεν αρνήθηκε. Μπορούσε να πη. Όλη τη νύχτα κοπίασα και δεν εκέρδισα τίποτα και τώρα να σε ακούσω και να υποβληθώ σε νέους κόπους; Δεν είπε τίποτα απ’ αυτά. Αλλά το αντίθετο. Αφού με συμβουλεύεις θα ρίξω το δίχτυ στη θάλασσα. Τόσο θερμή ήταν η πίστη του και προτού πιστέψη. Γι’ αυτό και πιάνει τόσα ψάρια, που δεν μπορεί να τα τραβήξη και κάμει νόημα στους συντρόφους του, στους συνεργάτες στο άλλο πλοίο.
Με νοήματα τους προσκαλεί γιατί η έκπληξή του από την ψαριά δεν τον άφηνε ούτε να μιλήση.
Με πολύ σεβασμό έπειτα ο Πέτρος ζητεί από το Χριστό να μη μείνη στο πλοίο του, χαρακτηρίζοντας αμαρτωλό τον εαυτό του κι ανάξιο να μείνη μαζί του.
Ερμηνεύσετέ τα αν θέλετε και αλληγορικά. Το πλοίο είναι η Συναγωγή των Ιουδαίων. Ο Πέτρος δίνει τον τύπο των δασκάλων του Νόμου. Όλη τη νύχτα κοπίασαν οι δάσκαλοι πριν από το Χριστό και δεν έπιασαν τίποτε. Νύχτα· ο καιρός πριν από την έλευση του Χριστού.
Κι όταν ήλθε ο Χριστός και έγινε ημέρα, αφού πήραν τη θέση των νομοδιδασκάλων οι απόστολοι στο λόγο εκείνου δηλαδή στην προσταγή του, ρίχνουν το δίχτυ του Ευαγγελίου και συλλαμβάνουν πλήθος ανθρώπους.
Μόνος του ο καθένας δεν μπορή οι απόστολοι να τραβήξουν το δίχτυ με τα ψάρια αλλά κάμουν νόημα στους συντρόφους και συνεργάτες τους και συνεργάζονται μαζί τους. Αυτοί είναι οι κατά τις διάφορες εποχές ποιμένες και διδάσκαλοι των Εκκλησιών, που εξηγούν και ερμηνεύουν την αποστολική διδασκαλία και συνεργάζονται με τους αποστόλους για να συλλάβουν τους ανθρώπους.
Προσέξετε και τη φράση ρίχουν τα δίχτυα. Το Ευαγγέλιο είναι το δίχτυ, λέξη ταπεινή και συνηθισμένη που ταιριάζει με την ασημότητα εκείνων που την ακούν και γι’ αυτό και ο λόγος να ριχτή στη θάλασσα. Κι αν κανένας έλεγε ότι φανερώνεται το βάθος των νοημάτων με την έκφραση ρίχουν το δίχτυ στη θάλασσα, κι αυτό δεν θα ήταν αταίριαστο.
Εκπληρώθηκε ο λόγος του προφήτου που είπε· Ιδού, εγώ θα στείλω πολλούς ψαράδες, λέγει ο Κύριος. Κι έπειτα θα στείλω πολλούς κυνηγούς και θα τους συλλάβουν. Και ψαράδες εννοεί τους αγίους αποστόλους, ενώ κυνηγούς τους κατά τις διάφορες εποχές προισταμένους και διδασκάλους των Εκκλησιών.
Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022
ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ Η σημασία του Τιμίου Σταυρού στη ζωή της Εκκλησίας μας
Η μεγάλη εορτή της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού είναι ένας ακόμα σημαντικός εορτολογικός σταθμός της Εκκλησίας μας. Οι πιστοί την ημέρα αυτή καλούνται να τιμήσουν και να προσκυνήσουν τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου ώστε να αντλήσουν δύναμη και χάρη από αυτόν. Η μεγάλη αυτή Δεσποτική εορτή δίνει επίσης την ευκαιρία σε όλους μας να σκεφτούμε ορισμένες βασικές αρχές και αλήθειες της πίστης μας, οι οποίες είναι συνυφασμένες με τη θεολογία του Σταυρού.
Η Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησίας μας, η οποία διασώζει μόνη Αυτή ανόθευτη την βιβλική και πατερική διδασκαλία, αποδίδει την προσήκουσα τιμή στο Σταυρό του Χριστού, ως το κατ εξοχήν όργανο και σύμβολο της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους. Σε αντίθεση με την ποικίλη ετεροδοξία, η οποία, είτε αδιαφορεί να αποδώσει τιμή στο Σταυρό (Προτεσταντισμός), είτε πολεμά ευθέως Αυτόν, ως ειδωλολατρικό σύμβολο (Mάρτυρες του Ιεχωβά). Η Εκκλησία μας θέσπισε πολλές φορές προσκύνησης και τιμής του Σταυρού καθ όλη τη διάρκεια του έτους, με αποκορύφωμα τη μεγάλη εορτή της Παγκοσμίου Υψώσεως, στις 14 Σεπτεμβρίου.
Ο Σταυρός του Κυρίου αποτελεί για τη χριστιανική πίστη κορυφαίο σύμβολο θυσίας και αγιασμού, διότι η σημασία του είναι πραγματικά τεράστια. Ο Σταυρός μαζί με την Ανάσταση λειτουργούν ως δυο βασικοί άξονες πάνω στους οποίους κινείται η ζωή των πιστών χριστιανών. Η Ανάσταση έπεται του Σταυρού και προϋποθέτει το Σταυρό και ο Σταυρός προμηνύει την Ανάσταση. Χωρίς Σταυρό δεν γίνεται Ανάσταση. Πάνω σε αυτές τις αρχές στηρίζεται η θεολογία του Σταυρού και η σπουδαία σημασία του για τη ζωή της Εκκλησίας.
Ο μέγας απόστολος των Εθνών Παύλος, ο κατ εξοχήν θεολόγος του Σταυρού, τονίζει συχνά στις θεόπνευστες επιστολές του ότι ο Σταυρός του Χριστού είναι γι αυτόν και για την Εκκλησία καύχηση. «εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Γαλ.6:13), διότι «ο λόγος γαρ ο του σταυρού τοις μεν απολλυμένοις μωρία εστί τοις δε σωζομένοις ημίν δύναμις Θεού εστι,»(Α΄Κορ. 1:17», επιεδή ο Ιησούς Χριστός «εγενήθη εν σοφία από Θεού, δικαιοσύνη τε και αγιασμός και απολύτρωσις» (1 Κορ.1:30) ως ο «Εσταυρωμένος» (1 Κορ.1:23). Ο Κύριος της δόξης «υπό χειρών ανόμων» καρφώθηκε επάνω στο ξύλο του Σταυρού, για να υποστεί το επώδυνο μαρτύριο της σταυρώσεως και να πεθάνει ως έσχιστος κακούργος. Αλλά όμως η ανθρώπινη αυτή κακουργία, εξ αιτίας της άμετρης θείας αγάπης, λειτούργησε ευεργετικά για το θεοκτόνο ανθρώπινο γένος, «συνίστησι δε την εαυτού αγάπην εις ημάς ο Θεός, ότι αμαρτωλών όντων ημών Χριστός υπέρ ημών απέθανε. Πολλώ ουν μάλλον δικαιοθέντες νυν εν τω αίματι αυτού σωθησόμεθα δι αυτού από της οργής. Ει γαρ εχθροί όντες κατηλλάγημεν τω Θεώ διά του θανάτου του υιού αυτού, πολλώ μάλλον καταλλαγέντες σωθησόμεθα εν τη ζωή αυτού» (Ρωμ.5:8-10).
Ο Σταυρός πριν τη μεγάλη σταυρική θυσία του Χριστού ήταν έχθιστο φονικό όργανο εκτέλεσης κακούργων. Όποιος πέθαινε δια της σταυρώσεως χαρακτηρίζονταν «επικατάρατος» (Γαλ.3:1). Αφότου όμως ο σαρκωμένος Θεός πέθανε ως κακούργος πάνω στο εγκάρσιο ξύλο, αυτό κατέστη πηγή απολυτρώσεως. Από μέσο θανατώσεως μεταβλήθηκε σε ακένωτη πηγή ζωής, από αποκρουστικό και απαίσιο όργανο των δημίων έγινε φωτεινό σύμβολο και δίαυλος ευλογιών, από ξύλο πόνου και ωδίνων κατέστη καταφύγιο ανάπαυσης και χαράς.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας έχοντας υπόψη τους αυτή τη μεγάλη αλήθεια διατύπωσαν την περίφημη θεολογία του Σταυρού. Το ιερότατο αυτό σύμβολο είναι πια συνυφασμένο με τον Κύριο Ιησού Χριστό. Από Εκείνον αντλεί την ανίκητη δύναμή του, τον αγιασμό και τη χάρη. Γι αυτό και δεν είναι ειδωλολατρία να προσκυνείται από τους πιστούς, διότι προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού, σημαίνει προσκύνηση του ιδίου του Χριστού, του Οποίου είναι το σημείο και η ενθύμηση της απολυτρωτικής Του θυσίας.
Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί πλέον την ενοποιό δύναμη της ανθρωπότητας. Αν το ξύλο της γνώσεως του καλού και του κακού στην Εδέμ (Γεν. γ΄ κεφ.) έγινε πρόξενος κακού και έχθρας του ανθρωπίνου γένους, το ξύλο του Σταυρού έγινε σημείο επανένωσης των ανθρώπων στο Σώμα Του Κυρίου Ιησού Χριστού. Τα δύο εγκάρσια ξύλα, που συνθέτουν το σύμβολο του Σταυρού, συμβολίζουν την ένωση των ανθρώπων με το Θεό (κάθετο ξύλο) και την ένωση των ανθρώπων μεταξύ τους (εγκάρσιο ξύλο). Φυσικά η ένωση των ανθρώπων περνά αναγκαστικά από τη σχέση τους με το Θεό. Το εγκάρσιο ξύλο παριστά, επίσης, τα δύο χέρια του Εσταυρωμένου Λυτρωτή μας, τα οποία είναι ανοιγμένα για να αγκαλιάσουν ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μέσα σε αυτή τη θεώρηση η νέα εν Χριστώ ανθρώπινη κοινωνία έχει διαφορετική υφή από τις προχριστιανικές και εξωχριστιανικές κοινωνίες. Η ενοποιός δύναμη του Σταυρού του Χριστού αδελφοποιεί τους ανθρώπους, δημιουργώντας την κοινωνία της αγάπης, της αδελφοσύνης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης.
Το σύμβολο του Τιμίου Σταυρού είναι ακόμα η φοβερή δύναμη κατά των αντίθεων δυνάμεων. Μέχρι το σταυρικό θάνατο του Χριστού, ως όργανο του κακού, χρησιμοποιούνταν για την καταστροφή και το θάνατο. Αφότου ο Θεός καταδέχτηκε να καρφωθεί και να πεθάνει πάνω σ αυτόν μεταβλήθηκε σε όπλο εναντίων εκείνων που το χρησιμοποιούσαν. Η Εκκλησία μας ψάλλει θριαμβευτικά: «Κύριε όπλον κατά του διαβόλου τον σταυρόν Σου ημίν δέδωκας, φρύττει γαρ και τρέμει μη φέρων καθοράν αυτού την δύναμιν, ότι νεκρούς ανιστά και θάνατον κατήργησεν». Το σύμβολο του Τιμίου Σταυρού είναι το θαυμαστό φυλακτήριο των πιστών. Δεν υπάρχει αγιαστική πράξη της Εκκλησίας μας που να μην σταυρώνονται οι πιστοί, δεν υπάρχει στιγμή προσευχής που να μην ποιούμε το σημείο του Σταυρού, δεν υπάρχει δύσκολη στιγμή που να μην αγιάζουμε το σώμα μας με το σημείο του Σταυρού για να θωρακιζόμαστε έτσι κατά των δυνάμεων του κακού. Ο Τίμιος Σταυρός αντικατέστησε όλα τα δεισιδαίμονα και αναποτελεσματικά φυλακτήρια του παρελθόντος. Οι πιστοί πλέον φέρουν με καμάρι Αυτόν ως πολύτιμο και αποτελεσματικό φυλακτήριο κατά του κακού, αλλά και ως ομολογία της πίστης τους στην μεγάλη απολυτρωτική θυσία του Χριστού.
Πρέπει να επισημάνουμε εδώ την φανερή αποστροφή, ακόμα και την έχθρα προς τον Σταυρό του Χριστού, πολλών αιρετικών χριστιανικών ομάδων. Στο σύνολό του, λοιπόν, ο προτεσταντικός κόσμος δεν αποδίδει καμιά τιμή στο Σταυρό. Είναι γνωστό πως οι προτεστάντες δεν κάνουν το σημείο του Σταυρού και χρησιμοποιούν αυτόν μόνο ως διακοσμητικό στοιχείο!. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μάλιστα, χειρότερα από αυτούς μάχονται με λύσσα το σημείο του Σταυρού. Δεν προφέρουν καν το όνομα Σταυρός και αντ αυτού τον ονομάζουν πάσαλο. Στην Καινή Διαθήκη έχουν αντικαταστήσει την ονομασία του Σταυρού με ξύλο! Και μόνο γι αυτό θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την οργάνωση αυτή σαφώς σατανική.
Η κατάσταση της κατάνυξης και της χαρμολύπης που δημιουργεί στην ψυχή μας η παρουσία και θέα του Τιμίου Σταυρού μας κάνει να υπομένουμε με καρτερία και υπομονή τα προβλήματα της ζωής, δηλαδή να υπομένουμε τον προσωπικό μας σταυρό (Ματθ.16:24), ελπίζοντας εξάπαντος στην επερχόμενη ανάσταση, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Αυτή η ακράδαντη πίστη μας δίνει δύναμη και μας κάνει να αντιμετωπίζουμε τη ζωή με αισιοδοξία, σε αντίθεση με την παποπροτεστατική Δύση, η οποία ζητά εναγωνίως την ευδαιμονία χωρίς τη θυσία, δηλαδή ζητά την ανάσταση χωρίς το σταυρό. Γι αυτό και δεν μπορεί να τη συναντήσει πουθενά. Η ελληνορθόδοξη παράδοσή μας έχει ως βάση την παύλειο αρχή «ει δε απεθάνομεν συν Χριστώ, πιστεύομεν ότι και συζήσομεν αυτώ, ειδότες ότι Χριστός εγερθείς εκ νεκρών ουκέτι αποθνήσκει, θάνατος αυτού ουκέτι κυριεύει»(Ρωμ.6:8-9). Αυτό μας κάνει να ξεχωρίζουμε από την αιρετική Δύση, η οποία όζει από απαισιοδοξία, εξαιτίας του πνευματικού της θανάτου, μη έχοντας ελπίδα αναστάσεως, διότι δεν πιστεύει στη δύναμη του Σταυρού του Χριστού και δεν έχει την ταπεινή διάθεση να συσταυρωθεί μαζί Του, για να μπορέσει έτσι να συναναστηθεί με Αυτόν. Για να μπορεί όμως ο άνθρωπος να λάβει τον θείο αγιασμό μέσω του Σταυρού είναι απαραίτητο να πιστέψει στο Λυτρωτή Χριστό και στην σταυρική απολυτρωτική Του Θυσία. Επίσης πρέπει να σταυρώσει και αυτός τον εαυτό του όπως και ο Χριστός, να συσταυρωθεί μαζί Του, όχι βέβαια κυριολεκτικά όπως κάνουν κάποιοι παπικοί, που κάθε χρόνο τη Μ. Παρασκευή σταυρώνονται σε ξύλο σταυρού, αλλά πρέπει να σταυρώσει ο άνθρωπος όχι το σαρκίο του, αλλά τον αμαρτωλό και κακό εαυτό του, «ταις του βίου ηδοναίς», όπως προτρέπει ο ιερός υμνογράφος της Μ. Εβδομάδος. «ίνα και συζήσωμεν αυτώ (τω Χριστώ)».
Η μεγάλη εορτή της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού είναι μια ακόμα ευκαιρία για όλους μας να σκεφτούμε τις άπειρες δωρεές του Θεού στη ζωή μας. Να στρέψουμε το βλέμμα μας στο εκθαμβωτικό φως του Σταυρού προκειμένου να διαλύσουμε το σκοτεινό έρεβος των αμαρτιών της ψυχής μας. Δεν έχουμε πολλές επιλογές, ή αποδεχόμαστε τη λυτρωτική δύναμη του Σταυρού του Χριστού και σωζόμαστε, ή παραμένουμε δούλοι της αμαρτίας και φορείς του κακού και χανόμαστε. Η κλήση προς τη λύτρωση είναι πάντα ανοιχτή, φτάνει να πάρουμε τη μεγάλη απόφαση και να την αποδεχτούμε. Ο Κύριος μας περιμένει.