Πέμπτη 19 Μαΐου 2011
Το Φαντασιακό της Αυτοργάνωσης και το Πραγματικό του Αίματος
Απλά λοιπόν, ο χώρος έχει μείνει πίσω από την πραγματικότητα και δεν τρέχει καν να προλάβει. Πολλές κουβέντες για τα φαινόμενα και όχι για την ουσία. Η τάδε πορεία ήταν γαμάτη, λέει κάποιος, γιατί "είχε πολύ κόσμο". Και; "Συζητήσαμε και για την αυτοργάνωση και παίζει κόσμος που γουστάρει". Να κάνει τι; Αυτοργάνωση για τη γκάβλα της;
Μήπως να ξεκολλάμε και να δούμε ότι η πρόσφατη θανατηφόρα ρατσιστική (και όχι φασιστική που λένε μερικοί) επίθεση στους πρόσφυγες της Αθήνας ήταν αυτοργανωμένη; Μήπως να δούμε ότι είχε όλα τα εργατο-αντικαπιταλο-αυτοργανωτικά χαρακτηριστικά; Και ότι ήταν "επιτυχημένη" (τι καταντήσαμε να γράφουμε σ'αυτόν τον κόσμο...) στο βαθμό που τάχιστα μαζεύτηκε τόσος κόσμος με λοστούς και μαχαίρια και δεν κατέβηκαν παρά ελάχιστοι να τους σταματήσουν; (Καλά που κατέβηκαν και αυτοί οι λίγοι και δικαιολογούμε την ύπαρξή μας ως είδος...)
Εσύ παραπονιέσαι για τη μείωση μισθού σου και δίπλα σου σκοτώνουν τον άνεργο συμπολίτη σου και δε βγάζεις τσιμουδιά, συνήθως. Τι να αυτοργανώσεις; Δείτε αλλού τα νούμερα που παραθέτουμε για τους νεκρούς πρόσφυγες στο Αιγαίο εδώ και πόσα χρόνια για να καταλάβετε που ζούμε. Έχουν πνιγεί πολλές χιλιάδες και ακούγονται ελάχιστες φωνές αντίδρασης. Ο καθένας για το πορτοφόλι του μόνο νοιάζεται, ούτε καν για το πορτοφόλι του διπλανού του. Για αυτό και μέχρι στιγμής ο όποιος αντι-μνημονιακός αγώνας είναι εξόχως και βαθύτατα καπιταλιστικός.
Αν ο σκοπός μας είναι η θέσμιση μιας αμεσοδημοκρατικής κοινωνίας που θα συμπεριλαμβάνει τις γυναίκες, τους ομοφυλόφιλους, τις λεσβίες, τους πρόσφυγες, τις πόρνες, τους φυλακισμένους, τα παιδιά, τις γλωσσικές ή θρησκευτικές μειονότητες, τους άθεους, ως τέτοιους και άνευ όρων, τότε άντε, να χρησιμοποιήσουμε και την αυτοργάνωση ως ένα από τα μέσα. Όχι να το κάνουμε αυτοσκοπό.
Άμα περιμένουμε πρώτα να διώξουμε το κακό μνημόνιο και μετά να τα κάνουμε όλα αυτά, χαθήκαμε. Όσοι είμαστε στους δρόμους, με κάθε ευκαιρεία να δώσουμε φωνές σε αυτές που δεν ακούγονται. Δεν ξέρουν κάτι παραπάνω οι λευκοί, έλληνες, μουσάτοι, γυαλάκηδες αριστεροαναρχοπατέρες από όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Την επόμενη φορά ας επιμείνουμε παραπάνω. Και ας τσακωθούμε με παλιά "συντρόφια", δεν πειράζει, αξίζει τον κόπο, θα κάνουμε νέα.
Για να το κάνουμε λιανά: η άμεση δημοκρατία δεν απαιτεί μόνο δράσεις που γίνονται με δημοκρατικό τρόπο, αλλά και δράσεις που έχουν δημοκρατικό περιεχόμενο.
Η δημοκρατία είναι άμεση ή δεν είναι τίποτα.
Αυτά. Εκτός απρόοπτης επικαιρότητας (Ισπανία;) το Spilt Milk θα μείνει ανενεργό για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα επαναπροσδιορίζοντας τη δράση των σκόρπιων συμμετεχόντων, όπου και όποτε βρίσκονται. Ευχαριστούμε που μας διαβάσατε, ειδικά τον αναγνώστη που έψαχνε στο γκουγκλ πώς "να μην σπάσουν τα αυγά" (;!) και έπεσε πάνω μας.
Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011
Ο Alain Badiou για την Τυνησία, τις εξεγέρσεις και την επανάσταση
http://radicaldesire.blogspot.com/2010/06/badiou.html
Μετάφραση από το:
http://wrongarithmetic.wordpress.com/2011/02/02/alain-badiou-on-tunisia-riots-revolution/
Δημοσίευση πρωτοτύπου:
2 Φεβρουαρίου, 2011
Σημ. Wrong Arithmetic: Αυτή είναι μια πρόχειρη μετάφραση της απομαγνητοφώνησης του Daniel Fischer από την ομιλία στις 19 Γενάρη 2011 του σεμιναρίου του Alain Badiou με τίτλο Τι σημαίνει να "αλλάξει ο κόσμος";. Δεν είναι ένα γραπτό κείμενο του Badiou. Παρόλ' αυτά, παρουσιάζονται τα, προφανώς αυθόρμητα, σχόλιά του για την Τυνησία, τις εξεγέρσεις και την επανάσταση. Φαίνεται ότι ο Badiou ορθά (;!) τοποθετεί την εξέγερση στις πύλες τις επανάστασης και, καλώντας την Τυνησία τον "πιο αδύναμο κρίκο" (βλέπε Lenin για τη Ρωσία το 1917), σωστά σημειώνει την αρχή μιας τεράστιας αλλαγής στη Μέση Ανατολή. Οι έξοχες σημειώσεις του Daniel Fischer είναι μια σπουδαία πηγή υλικού για την εξελισσόμενη σκέψη του Badiou.
Ευχαριστίες στον Charles T. Wolfe για τη βοήθεια στη μετάφραση.
Σήμερα θα σας μιλήσω για την εξέγερση στην Τυνησία. Δεν θα αφήσουμε το θέμα του φετινού σεμιναρίου — Τι σημαίνει "να αλλάξει ο κόσμος"; — μια έκφραση της οποίας έχω ήδη επισημάνει τον αμφίσημο χαρακτήρα.
Αν ως "εξέγερση" εννοούμε τη δράση στον δρόμο ανθρώπων που θέλουν να ανατρέψουν την κυβέρνησή τους με μέσα διαφόρων βαθμών βίας, πρέπει αμέσως να δώσουμε έμφαση στο στοιχείο που κάνει την Τυνησιακή εξέγερση σπάνια: υπήρξε νικηφόρα. Ένα καθεστώς έμοιαζε σταθερά ακλόνητο για 23 χρόνια, και να που ανατράπηκε από μαζικές δράσεις, οι οποίες, ipso facto, αναδρομικά το καθιστούν “τον πιο αδύναμο κρίκο”. Γιατί να αναλύσουμε το φαινόμενο, ενώ θα μπορούσαμε απλά να αράξουμε και να γουστάρουμε να χαιρόμαστε; Βλέπουμε μια αόριστη ενόχληση να υπάρχει στον απαραίτητα ευχαριστημένο χαρακτήρα, ας τον ονομάσουμε συναινετικό χαρακτήρα, που πρέπει να επιδεικνύεται παρά την εγγενή παρανομία των γεγονότων. Σήμερα δεν είναι εύκολο να πεις: "Αγαπώ Ben Ali, λυπάμαι που πρέπει να εγκαταλείψει την εξουσία." Όποιος το πει αυτό βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Ο λόγος που πρέπει να τιμήσουμε την υπουργό Alliot-Marie, που δημοσίως μετάνιωσε για την καθυστέρησή της να παραδώσει το "know-how" της γαλλικής αστυνομίας στην υπηρεσία του Ben Ali, είναι ότι εξέφρασε δυνατά αυτό που οι συνάδελφοί της μόνο ψιθύριζαν. Δίπλα της ο Sarkozy είναι υποκριτής και δειλός. Όπως και όλοι οι άλλοι, Δεξιοί και Αριστεροί, που πριν λίγες βδομάδες αλληλοσυγχαίρονταν που είχαν τον Ben Ali ως ένα ισχυρό ανάχωμα ενάντια στον Ισλαμισμό και εξαίρετο μαθητή της Δύσης, και σήμερα αναγκάζονται λόγω της κοινής γνώμης να παριστάνουν ότι χαίρονται που φεύγει, με την ουρά στα σκέλια.
Το 'πα και το ξαναλέω Επαναλαμβάνω: η ανατροπή μιας κυβέρνησης από τη βία των μαζών (και κυρίως από τους νέους που πρωτοστάτησαν) είναι ένα σπάνιο γεγονός. Πρέπει να πάμε 30 χρόνια πίσω για να βρούμε ένα συγκρίσιμο συμβάν, δηλαδή στην Ιρανική Επανάσταση (1979)*. Τριάντα χρόνια κατά τα οποία η κυρίαρχη αντίληψη ήταν ότι τέτοια γεγονότα δεν ήταν πλέον δυνατά. Η θέση του "τέλους της ιστορίας" ισχυρίζεται ακριβώς αυτό. Αυτή η θέση δεν σημαίνει ότι τίποτα πλέον δεν θα συνέβαινε: το "τέλος της ιστορίας" σήμαινε "το τέλος των γεγονότων στην ιστορία [l'événementialité historique]", το τέλος μιας στιγμής όπου η οργάνωση της εξουσίας θα μπορούσε να ανατραπεί υπέρ των, όπως το είπε ο Τρότσκι, "μαζών που μπαίνουν στη σκηνή της ιστορίας". Η φυσιολογική ροή των πραγμάτων ήταν η συμμαχία της οικονομίας των αγορών με την κοινοβουλευτική δημοκρατία, μια συμμαχία που ήταν η μόνη διατηρήσιμη νόρμα της γενικής υποκειμενικότητας. Τέτοιο είναι το νόημα του όρου "παγκοσμιοποίηση": αυτή η υποκειμενικότητα έγινε παγκόσμια υποκειμενικότητα. Επιπροσθέτως, αυτό δεν ήταν ασύμβατο με τιμωρητικούς πολέμους (Ιράκ, Αφγανιστάν), εμφύλιους (σε δυσλειτουργικά Αφρικανικά κράτη), καταστολή της Παλαιστινιακής αντίστασης, κλπ. Οπότε αυτό που είναι πιο συναρπαστικό απ' όλα στα γεγονότα της Τυνησίας είναι η ιστορικότητά τους, δείχνουν ότι η ικανότητα δημιουργίας νέων μορφών συλλογικής οργάνωσης έχει μείνει ανέπαφη.
Το συνοθύλευμα σύνολο που σχηματίστηκε από την οικονομία των αγορών και την κοινοβουλευτική δημοκρατία, ένα σύνολο δοσμένο ως αξεπέραστη νόρμα, προτείνω να το ονομάσουμε "η Δύση" – έτσι αυτοαποκαλείται έτσι κι αλλιώς. Ανάμεσα στα άλλα ονόματα που κυκλοφορούν, βλέπουμε τα "διεθνής κοινότητα", "ο πολιτισμός" (όπου αντιτίθεται στις διάφορες μορφές βαρβαρότητας, βλ. "ο πόλεμος πολιτισμών"), "Δυτικές δυνάμεις"… Θυμηθείτε ότι πάνω από τριάντα χρόνια πριν η μόνη ομάδα που διεκδικούσε το όνομα "Δύση" — “Occident” — ως σήμα κατατεθέν τους ήταν μια μικρή ομάδα φασιστών με σιδερολοστούς (με τους οποίους αναμετρήθηκα στα νειάτα μου). Το γεγονός ότι πού αναφέρεται μια λέξη μπορεί να αλλάξει τόσο δραστικά μπορεί μόνο να σημαίνει ότι έχει αλλάξει ο ίδιος ο κόσμος. Ο κόσμος δεν έχει πλεόν το ίδιο υπερβασιακό [pdf].
Είμαστε σε μια εποχή εξεγέρσεων;
Θα μπορούσατε να συμφωνήσετε με αυτό, βλέποντας τα πρόσφατα συμβάντα στην ελλάδα, την Ισλανδία, την Αγγλία, την Ταϋλάνδη (τα κόκκινα χρωματιστά πουκάμισα), της εξεγέρσεις για τροφή στην Αφρική, τις κάποιοες εργατικές εξεγέρσεις στην Κίνα. Επίσης στη Γαλλία, υπάρχει κάτι σαν προεξεγερσιακή ένταση: μέσω φαινομένων όπως οι καταλήψεις εργοστασίων, ο κόσμος είναι στο μεταίχμιο της αποδοχής των εξεγέρσεων.
Ως εξήγηση, υπάρχει φυσικά η συστημική κρίση του καπιταλισμού που φανερώθηκε πριν δύο ή τρία χρόνια (και έχει ψωμί ακόμα και δεν φαίνεται να τελειώνει σύντομα) με τη συνέχεια του κοινωνικού αδιεξόδου, τη φτώχεια, και το αυξανόμενο αίσθημα ότι το σύστημα δεν είναι βιώσιμο και τρανό όπως λεγόταν. Η κενότητα των πολιτικών καθεστώτων έχει καταστεί πρόδηλη, έχοντας μόνο σκοπό την εξυπηρέτηση του οικονομικού συστήματος (το "σώστε τις τράπεζες" ήταν ιδιάιτερα χαρακτηριστικό), το οποίο συμβάλει πολύ στην αναξιοποίησή τους. Την ίδια περίοδο, και ακριβώς επειδή είναι τελεστές λειτουργοί της συστημικής επιβίωσης, τα κράτη έχουν λάβει δραματικά αντιδραστικά μέτρα σε όλο και περισσότερους τομείς (σιδηροδρόμους, ταχυδρομεία, σχολεία, νοσοκομεία…).
Θα ήθελα να τοποθετήσω αυτά τα φαινόμενα στο πλαίσιο της ιστορικής περιοδικότητας. Κατά τη μεταφυσική γνώμη μου, η τάση για εξεγέρσεις αυξάνεται σε ενδιάμεσες περιόδους [périodes intervallaires]. Τι είναι μια ενδιάμεση περίοδος; Υπάρχει μια αλληλουχία στην οποία η επαναστατική λογική αποκρυσταλλώνεται και παρουσιάζεται ρητά ως εναλλακτική, ακολούθως όμως υπάρχει μια ενδιάμεση περίοδος όπου η επαναστατική ιδέα δεν έχει διαχυθεί [déshérence], και στην οποία δεν έχει σχηματιστεί ακόμα κάποια εναλλακτική. Κατά τη διάρκεια τέτοιων περιόδων οι αντιδραστικοί μπορούν να πουν, ακριβώς επειδή η εναλλακτική είναι αδύνατη, ότι τα πράγματα έχουν επιστρέψει στο κανονικό. Χαρακτηριστικά, αυτό έγινε το 1815 με τους επανιδρυτές της Ιερής Συμμαχίας. Στις ενδιάμεσες περιόδους, η δυσαρέσκεια υπάρχει αλλά είναι αδόμητη επειδή αδυνατεί να αντλήσει τη δύναμή της από μια κοινή ιδέα. Η δύναμή της είναι ουσιαστικά αρνητική (“να φύγουν όλοι”). Γι αυτό η μορφή της μαζικής συλλογικής δράσης σε μια ενδιάμεση περίοδο είναι η εξέγερση. Πάρτε την περίοδο 1820-1850: ήταν μια περίοδος έντονων εξεγέρσεων (1830, 1848, η εξέγερση των Canuts στη Lyon), αλλά δεν ήταν στείρες, ήταν χύμα ανοργάνωτες [aveugle] αλλά πολύ γόνιμες. Οι μεγάλες πολιτικές κατευθύνσεις που αποτέλεσαν τα θεμέλια [vertébré] του επόμενου αιώνα αναδύθηκαν από εκείνη την περίοδο. Ο Μαρξ το λέει καλά: τα κινήματα των Γάλλων εργατών ήταν μια από τις πηγές του (εκτός της γερμανικής φιλοσοφίας και της αγγλικής πολιτικής οικονομίας).
Ποια είναι τα κριτήρια για να αξιολογήσουμε τις εξεγέρσεις;
Το συγκεκριμένο πρόβλημα με τις εξεγέρσεις, όσο και να αμφισβητεί την κρατική εξουσία, είναι ότι εκθέτει μεν το κράτος σε πολιτική αλλαγή (στην δυνατότητα κατάρρευσής του), αλλά δεν ενσωματώνει αυτή την αλλαγή: αυτό που θα αλλάξει στο κράτος δεν διαφαίνεται προϋπάρχει στην εξέγερση. Αυτή είναι και η κύρια διαφορά με μια επανάσταση, η οποία καθεαυτή προτείνει μια εναλλακτική. Γι αυτό, διαχρονικά, οι εξεγερμένοι παραπονούνταν ότι το νεό καθεστώς είναι ίδιο με το παλιό (το μοντέλο του, μετά την πτώση του Ναπολέωντα III, είναι το σύνταγμα της 4ης Σεπτέμβρη του καθεστώτος που στελεχώθηκε από παλιούς πολιτικούς). Σημειώστε ότι το κόμμα, του τύπου [concept] που δημιουργήθηκε από το RSDLP και μετά από τους Μπολσεβίκους, είναι μια δομή ρητά σχεδιασμένη ώστε να αυτοθεσμίζεται ως εναλλακτική εξουσία στη θέση του κράτους. Όταν η φιγούρα του εξεγερμένου γίνεται πολιτική φιγούρα, δηλαδή όταν έχει καθεαυτή το πολιτικό σώμα που χρειάζεται και η υποστήριξη μιας χρόνιας και πάγιας πολιτικής [aux vieux chevaux de la politique] καθιστάται άχρηστη, μπορούμε να πούμε ότι εκείνη τη στιγμή τελειώνει η ενδιάμεση περίοδος.
Επιστρέφωντας στην Τυνησιακή εξέγερση, είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει — και να διασπαστεί — διακηρύττοντας ότι η νέα μορφή εξουσίας είναι τόσο αποσυνδεδεμένη από το κοινωνικό κίνημα που είναι επίσης ανεπιθύμητη. Τότε με ποια κριτήρια μπορούμε να αξιολογήσουμε την εξέγερση; Αρχικά πρέπει να έχουμε μια εμπάθεια με την εξέγερση, είναι απολύτως αναγκαία συνθήκη. Άλλο κριτήριο είναι η αναγνώριση της αρνητικής της εξουσίας, η μισητή εξουσία καταρρέει, τουλάχιστον συμβολικά. Αλλά τι αποφαίνεται σε τι καταφάσκει; Ο Δυτικός τύπος ήδη απάντησε λέγοντας ότι εκφράζεται μια επιθυμία για τη Δύση. Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι υπάρχει μια επιθυμία για ελευθερία και ότι μια τέτοια επιθυμία είναι αναμφισβήτητα νόμιμη, υπό ένα δεσποτικό και διεφθαρμένο καθεστώς όπως αυτό του Ben Ali. Πώς αυτή η επιθυμία αποτελεί επιθυμία για τη Δύση είναι πολύ αβέβαιο.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι η Δύση έχει δείξει ελάχιστα σημεία ενδιαφέροντος για την οργάνωση της ελευθερίας στα μέρη που παρεμβαίνει. Η πρόταση της Δύσης είναι: "θα περπατήσεις μαζί μας ή όχι;", δίνοντας στην έκφραση "περπάτα μαζί μας" μια σημασία που εσωτερικεύει την οικονομία των αγορών,** αν χρειαστεί ακόμα και σε συνεργασία με την ανθεπαναστατική αστυνομία. "Φιλικές χώρες" όπως η Αίγυπτος ή το Πακιστάν είναι τόσο δεσποτικές και διεφθαρμένες όσο ήταν η Τυνησία υπό τον Ben Ali, αλλά ακούσαμε λίγα σχετικά από αυτούς που παρουσιάστηκαν, στην περίπτωση της Τυνησίας, ως βαρβάτοι ρωμαλέοι υπερασπιστές της ελευθερίας.
Πώς μπορούμε να ορίσουμε ένα κοινωνικό κίνημα ως αναγώγιμο σε μια "επιθυμία για τη Δύση"; Μπορούμε να πούμε, και αυτός ο ορισμός ισχύει για κάθε χώρα, ότι συμπεριλαμβάνει ένα κίνημα που πραγματώνεται διαμέσω της φιγούρας του αντιδεσποτικού εξεγερμένου, του οποίου η αρνητική και κοινωνική εξουσία παίρνει τη μορφή του πλήθους, και του οποίου η καταφατική εξουσία έχει τη νόρμα που εγείρει η Δύση. Ένα κοινωνικό κίνημα που ικανοποιεί αυτόν τον ορισμό κατά πάσα πιθανότητα θα καταλήξει σε εκλογές και δεν υπάρχει λόγος να αναπτύξει άλλες πολιτικές προοπτικές. Ισχυρίζομαι ότι στο τέλος μιας τέτοιας διαδικασίας θα έχουμε γίνει μάρτυρες του φαινομένου της ενσωμάτωσης στη Δύση. Για τον Δυτικό τύπο, αυτό το φαινόμενο είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της εξέλιξης μιας εξέγερσης.
Αν αληθεύει, όπως προέβλεψε ο Marx, ότι ο χώρος που θα πραγματωθούν οι ιδέες της χειραφέτησης θα είναι παγκόσμιος (το οποίο, βασικά, δεν ίσχυσε για τις επαναστάσεις του 20ου αι.), τότε τα φαινόμενα της ενσωμάτωσης στη Δύση δεν μπρούν να είναι μέρος πραγματικής αλλαγής. Τι θα αποτελούσε πραγματική αλλαγή; Μια ρήξη με τη Δύση, μια "αποδυτικοποίηση", και θα έπαιρνε τη μορφή του αποκλεισμού. Όνειρο, σκέφτεστε, αλλά είναι ακριβώς ένα κλασσικό όνειρο ενδιάμεσης περιόδου σαν την δική μας.
Αν υπήρχε μια διαφορετική εξέλιξη από εκείνη της ενσωμάτωσης στη Δύση, τι θα μας βεβαίωνε; Καμμία κατηγορηματική απάντηση δεν μπορεί να δωθεί εδώ. Μπορύμε απλά να πούμε ότι δεν υπάρχει τίποτα στην ανάλυση της κρατικής λειτουργίας που, κατά εξαντλητική ανάγκη, να οδηγήσει τελικά σε εκλογές. Απαιτείται υπομονετική και προσεχτική έρευνα ανάμεσα στους ανθρώπους για να βρεθεί αυτό που, μετά από αναπόφευκτη διάσπαση (επειδή πάντα η Δυαδικότιτα φέρει αλήθεια, και όχι η Μονάδα), θα κουβαληθεί ενσωματωθεί από ένα κομμάτι του κινήματος, δηλαδή: διακηρύξεις [des énoncés]. Αυτό που διατυπώνεται δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να επιλυθεί μέσω της ενσωμάτωσης στη Δύση. Αν υπάρχουν εκεί, οι διακηρύξεις, θα είναι εύκολα αναγνωρίσιμες. Είναι αποτέλεσμα αυτών των νέων διακηρύξεων, το ότι μπορεί να γίνει αντιληπτή η ανάπτυξη της οργάνωσης των μορφών συλλογικής δράσης.
Επιστρέφουμε, συμπερασματικά, στην εμπάθεια. Το μάθημα που παίρνουμε από τα γεγονότα της Τυνησίας, το ελάχιστο μάθημα, είναι ότι κάτι που φαίνεται ως τελείως σταθερό μπορεί, τελικά, να καταρρεύσει. Και αυτό είναι ευχάριστο [plaisir], πολύ ευχάριστο [plaisir].
Ο A. B. τέλειωσε την ομιλία με την ανάγνωση του ποιήματος του B. Brecht "Εγκώμιο στη Διαλεκτική", με τελικό στίχο: Και το ποτέ έρχεται πριν τελειώσει η μέρα.
* Η πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης πριν 20 χρόνια δεν είναι συγκρίσιμη. Έπεσαν με τη συναίνεση της ΕΣΣΔ, συμβολικά με τη συνάντηση του Ανατολικογερμανού ηγέτη Honecker και των Ρώσσων φυλάκων του: όταν ζήτησε άδεια να πυροβολήσει το πλήθος (απαραίτητο βήμα γι αυτόν), του την αρνήθηκαν. Η αλλαγή στη κομμουνιστική δομή εξουσίας έγινε από τους ίδιους καρεκλοκένταυρους [apparatchiks] που στρογγυλοκάθησαν εγκαταστάθηκαν στην κεφαλή του εναπομείναντος συστήματος πριν καταρρεύσει.
** [μετάφρ.] Στα γαλλικά το 'περπατώ' είναι marcher και η οικονομία των αγορών είναι l’économie de marché, ο Badiou κάνει λογοπαίγνιο με το marcher και το marché.
Πέμπτη 10 Μαρτίου 2011
Καπνισμένα Δωμάτια, Αντισημιτισμός και Οικολόγοι-Πράσινοι
Το παρακάτω κείμενο είναι μετάφραση, και αρχικά αφορά τη Βρεττανία. Αφορά όμως κι εμάς, αφενός μεν επειδή οι Οικολόγοι-Πράσινοι είναι συγκοινωνούντα δοχεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφετέρου δε επειδή προειδοποιεί για το πώς ο ανισημιτισμός ανθίζει και εκεί που παίζουν ντεμέκ "σκεπτόμενοι" και ανοίγει την πόρτα στον οικο-φασισμό. Το πρωτότυπο κείμενο βρίσκεται εδώ:
http://modernityblog.wordpress.com/2011/02/09/smoke-filled-rooms-antisemitism-and-the-greens/
Οι παλιοί φοιτητές του Ιστορικού ή του Πολιτικού θα θυμούνται πώς φτιάχτηκε ο όρος καπνισμένα δωμάτια.
Σήμαινε ότι η πολιτική λήψη αποφάσεων γινόταν κεκλεισμένων των θυρών, ο κάθε Μητσάρας (ή Κατίνα) ήταν αποκλεισμένοι, ενώ οι μέσα στα πολιτικά πράγματα αποφάσιζαν διάφορα.Είναι κάτι που τα νεώτερα πολιτικά κόμματα προσπαθούν να μας πείσουν ότι τα βρίσκει αντίθετα.
Προσπαθούν να μας πείσουν ότι αντιπροσωπεύουν μια νέα μορφή πολιτικής, με περισσότερη διαφάνεια, πιο ανοιχτή, συμμετοχική, για όλους τους πολίτες, όχι μόνο για πολιτικούς σε (καπνισμένα) δωμάτια που αποφασίζουν πόσο κάνει ένα κι ένα, ή όπως το έθεσε μία πολιτικός αρχηγός:
“[έχουμε] προωθήσει ένα νέο στυλ πολιτικής, δίνοντας έμφαση στη διαφάνεια, στη λογοδοσία και σε συναινετικούς τρόπους εργασίας…”
Αυτά θα θέλαν να πιστέψουμε κάποια κόμματα, αλλά η αλήθεια είναι πιο πεζή. Αυτό γίνεται φανερό κι απ' τις συζητήσεις των Οικολόγων-Πρασίνων σχετικά με τον αντισημιτισμό.
Μέσα στις τελευταίες εβδομάδες μια επιτροπή των Πρασίνων αποφάσισε ότι το κόμμα τους δεν θα εφάρμοζε καμμία πολιτική σχετικά με τον αντισημιτισμό.
Η απόφαση αυτή αντιτίθεται με την απόφαση του συνεδρίου των Πρασίνων να εφαρμοστεί τέτοια πολιτική.
Μάλιστα μέχρι και ένα έγγραφο είχε γραφεί που, αν και ατελές, ήταν μια αρχή και τουλάχιστον έδειχνε ότι οι Πράσινοι παίρναν τον αντισημιτισμό στα σοβαρά.Ύστερα, αποσύρθηκε για “διορθώσεις”, και άλλες τέτοιες βλακείες.
Όσο το έγγραφο ήταν στην αφάνεια, όσοι διαφωνούσαν με οποιαδήποτε ρητή πολιτική των Πρασίνων ενάντια στον αντισημιτισμό έκαναν τις μανούβρες τους, θυμίζοντας τα παλιά καπνισμένα δωμάτια.Και να που τον Γενάρη του 2011, όταν το θέμα ξανάρθε στην επιφάνεια, αποφασίστηκε να απορριφθεί οποιαδήποτε συμπαγής/στέρεα πολιτική των Πρασίνων ενάντια στον αντισημιτισμό.
Το οποίο μάλλον δείχνει ότι η πολιτική σπάνια αλλάζει παρά τα ωραία λόγια.
Επίσης δείχνει ότι οι Πράσινοι θα πρέπει να δουλέψουν πολύ σκληρά για να πείσουν όσους δεν είναι μέλη τους ότι παίρνουν στα σοβαρά τον αντιρατσισμό και την εναντίωση στον αντισημιτισμό.
Το έργο το 'χουμε ξαναδεί. Ο Hugh Muir είχε δίκιο απ' την αρχή.
Update 1: Επειδή το θέμα του αντισημιτισμού έχει ιστορία μέσα και γύρω απ' το κόμμα των Πρασίνων, είναι χρήσιμο να θυμηθούμε μερικά παλιότερα posts:
The Green Party and antisemitism – Eve Garrard
Isca Stieglitz: Green Party and anti-semitism?
On the connection between anti-Israel sentiment and antisemitism
Update 2: Δεν είναι όλοι οι Πράσινοι ευχαριστημένοι με αυτή την κατάσταση, όπως δείχνει κάποιος στο the Daily (Maybe):
“Έχουμε τώρα μια κατάσταση που η [επιτροπή των Πρασίνων] GPRC έχουν επίσημα παραδεχτεί ότι υπάρχει πρόβλημα άλλα έχουν αποφασίσει να κάνουν μια γ*μημένη τρύπα στο νερό।”
Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011
Φόβος και Τρόμος
Φόβος
Ο Φόβος και η Ελπίδα είναι δύο από τις κινητήριες δυνάμεις της Φαντασίας. Τον τελευταίο καιρό διαπιστώνουμε ότι οι πράξεις μας καθορίζονται περισσότερο από το φόβο, παρά από την επιθυμία. Κατεβαίνουμε στο δρόμο επειδή φοβόμαστε ότι θα μας κάνουν το ένα ή το άλλο. Έχουμε σταματήσει να διεκδικούμε αυτά που επιθυμούμε (και ναι, ναι, προφανώς μιλάμε εδώ κατά βάση, υπάχουν και εξαιρέσεις, δεν είμαστε τυφλές).
Σε αυτή την κατάντια είμαστε συνένοχες. Τον καιρό που δεν είχαν ανοίξει οι ασκοί του Αιόλου, τα αιτήματά μας ως "χώρος" (ό,τι κι αν είναι αυτό) ήταν κυρίως συντεχνιακά. Και, πολύ φοβόμαστε, παραμένουν τέτοια και τώρα. Προφανώς και καλώς υπάρχει το "Δεν Πληρώνω". Ο λόγος όμως που υπάρχει, είναι ότι τόσο καιρό υπήρχε το "Πληρώνω".
Γιατί πληρώναμε;
Γιατί μάλλον δεν μας ένοιαζε. Όσο υπήρχε ένα τάλιρο στην τσέπη, όλα ήταν καλά. Τώρα, θα βγούμε να ζητήσουμε να πέσει ο φιπιάς και να αυξηθεί ο μισθός μας, για να μπορέσουμε να αγοράσουμε περισσότερα προϊόντα και να πληρώσουμε περισσότερους τόκους στις τράπεζες. Και προφανώς σε λίγο καιρό θα βγει κάποιος σοσιαλιστής να αυξήσει τους μισθούς και να ρίξει τον φιπιά για να πλουτίσουν οι τράπεζες και οι έμποροι.
Γιατί πληρώναμε;
Γιατί είχαμε πιστέψει στην ορθολογική ανάπτυξη και κυριαρχία επί της φύσης. Οι επιχειρήσεις και η τεχνολογία ήταν ντεμέκ ουδέτερα ορθολογιστικά μέσα, που ανάλογα με τη χρήση τους γίνονταν καλά ή κακά. Βλέπουμε όμως τώρα ότι, ξες, τελικά κάτι πρέπει να προϋποθέτει την αλλαγή χρήσης του και ότι δεν μπορούμε να παρέμβουμε σε κλειστότητες. Και μάλλον δεν μπορούμε να κάνουμε παραγωγικά πράγματα με τα "ουδέτερα" μέσα. Μόνο αναπαραγωγικά άλλοθι δημοκρατικότητας.
Γιατί πληρώναμε;
Γιατί είχαμε κλειστεί στην εικονική πραγματικότητά μας. Και φοβηθήκαμε τον Άλλον. Τόσο, που τρομάξαμε.
Τρόμος
Ο τρόμος είναι κάτι βαθύτερο από το φόβο. Αν έχει σφυρίξει σφαίρα δίπλα σου, αν ήσουν σε παραλίγο θανατηφόρο τροχαίο, ξέρεις για τι μιλάμε. Τρόμος είναι να είσαι ο Άλλος.
Τρόμος είναι να είσαι πρόσφυγας, φυλακισμένη, πόρνη, αλλόθρησκος. Τότε η κρίση δεν σε χτυπά ως φτωχό, αλλά ως πρόσφυγα, φυλακισμένη κλπ.
Τρόμος είναι ο "χώρος" να σε βλέπει επίσης ως 'Αλλον, ως ένα εξωτικό επαναστατικό υποκείμενο. Αλλά ταυτόχρονα να μην ενδιαφέρεται για σένα, να ενδιαφέρεται μόνο για το πορτοφόλι του.
Τρόμος είναι τα παρακάτω να έχουν καταντήσει να είναι μια μετριοπαθής περιγραφή της νεοελληνικής πραγματικότητας ως προς το τι μπορεί να πει ένας πρόσφυγας στους ελληνεπαναστάτες αριστεροαναρχικούς:
Κρίση. Δεν έχετε τη παραμικρή ιδέα τη σημαίνει κρίση. Έχετε ένα χρόνο χωρίς δουλειά? Εμείς έχουμε τουλάχιστον πέντε που δουλεύουμε όποτε λάχει. Και αυτό δεν σημαίνει απλά το να μην έχω να πληρώσω τις δόσεις του δανείου, το φροντιστήριο του κανακάρη μου, τα εξοχικά και τις διακοπές μου. Σημαίνει να μη μπορώ να πληρώσω το νοίκι, τα ένσημα (τα οποία είναι απαραίτητα για να μπορώ να υπάρχω και να γράφω αυτές τις αράδες στη χώρα σου) και να βγάζω από το σχολείο τα παιδιά μου για να επιβιώσουμε. Κρίση δε σημαίνει να μη μπορώ να πληρώνω τα μπουζούκια, την αμαξάρα, τα περμανάντ μου και τον αλβανό και τον πακιστανό μου, οπότε κόβω τους τελευταίους. Σημαίνει να κάνεις, όπως πάντα όλες τις σκατοδουλιές, μέσα σε συνθήκες που ακόμα δεν καταδέχεσαι, για να μπορείς να με λες αλβανόφατσα.
Ρίχνουμε εμείς τα μεροκάματα? Χωρίς να έχετε ζήσει τον 1/10 αυτών που μας οδήγησαν στο να έρθουμε εδώ, χωρίς να έχετε να πληρώνετε κάθε χρόνο τουλάχιστον από 1000 € για το δικαίωμα παραμονής σε μια χώρα που σε μισούν, με τα σπίτια και τις δουλίτσες σας στο δημόσιο, ήδη δουλεύετε με 500 και 400 € ανασφάλιστοι και λέτε κι ευχαριστώ γιατί τουλάχιστον δεν καθαρίζετε τζάμια στα φανάρια.
Ταξική αλληλεγγύη? Η μόνη αλληλεγγύη που υπηρετείτε με συνέπεια σε αυτή τη χώρα είναι η εθνική και σε αυτή εμείς δεν θέλουμε να συμμετάσχουμε. Δεν μπορούμε να έχουμε αλληλεγγύη όταν δεν έχουμε καν τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα με τον έλληνα, κατά βάση προϊστάμενο κι αφεντικό μας. Δεν μπορούμε να έχουμε αλληλεγγύη με τον ντόπιο εργάτη, ο οποίος θα είναι ο πρώτος που θα πετάξει τη πέτρα εναντίον μας. Αν και καμιά φορά αυτή η πέτρα γύρισε και του έσπασε τα μούτρα... Δεν μπορούμε να έχουμε αλληλεγγύη με τους ανθρώπους που προσπαθούν χωρίς καμία τσίπα να μας πείσουν ότι τα προβλήματα μας είναι κοινά και μόνο μαζί μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε. Μιλάνε πάντα για τα δικά τους.
[...]
Έξω οι ξένοι από την ελλάδα. Αν ακολουθήσεις συγκεκριμένη ερμηνευτική προσέγγιση αυτό λένε και οι λεγόμενοι επαναστάτες. Έξω από εδώ, στη χώρα σας, για να πολεμήσετε τον εθνικό σας καπιταλισμό (διότι εδώ έχουμε πληθώρα επαναστατών και τον έχουμε στριμώξει τον ντόπιο καπιταλισμό) αλλιώς σας βάζουμε μπόμπες. Εννοείται ότι τις πρώτες τις βάλανε στα σπίτια των γονιών τους, για να μπορούν να κατηγορούν τους μετανάστες και πρόσφυγες για ενδείξεις μικροαστισμού.
Αυτό που αγνοούν, διότι μέσα στα Εξάρχεια και στο indymedia λίγο δύσκολο να έρθεις σε επαφή με την πραγματικότητα, είναι ότι όταν τόσοι μετανάστες είχαν παραβεί το μισό ποινικό κώδικα της χώρας σου, εσύ άντε να έπαιρνες καμιά αποβολή διότι βαριόσουν στη τάξη. Όταν οι ξένοι παίζανε με σφαίρες και νάρκες στα σύνορα της χώρας σου, εσύ άντε να έπαιζες καγγελάκι στο πολυτεχνείο, με τη μισή κοινωνία να ανησυχεί για το τι σε οδήγησε εκεί.
Δεν δεχόμαστε μαθήματα και διαταγές από κανέναν και αυτά που θέλουμε θα τα διεκδικήσουμε με τον ίδιο τρόπο που διεκδικήσαμε την είσοδο και παραμονή μας εδώ, με νύχια και με δόντια. Σε όλους αυτούς που βρίσκουμε σε μια τέτοια απόσταση απέναντι μας απαντάμε αξιοπρεπώς κάθε μέρα, και μόνο η παρουσία μας ακόμα εδώ είναι απόδειξη για αυτό. [1]
Φόβος και Τρόμος
Ο μεγαλύτερος φόβος και τρόμος μας είναι ότι πάλι θα περάσει και αυτή η κρίση, όπως και οι προηγούμενες, και δεν θα έχουμε μάθει τίποτα. Πάλι θα αποκοιμηθούμε μέσα στην πλασματική ευμάρεια και θα γράψουμε κανονικά τον Άλλον. Απλά ας μην το κάνουμε αυτό. Να μην νικήσει ο φόβος. Ούτε υπερεπαναστατικά συνθήματα χρειάζονται ούτε τίποτα. Είναι επιλογή μας.
Η σημερινή μέρα είναι αφιερωμένη στο Φόβο. Μπορείτε να βρείτε τις αναρτήσεις των άλλων βλογερες για την ημέρα αυτή εδώ. Παρακαλώ, αν τουητάρετε κείμενα, χρησιμοποιείστε το hashtag #grfear.
[1] Ανθελληνικές Ορδές Ξένων [Δεκέμβριος / 2010] Η σιωπή μας κρύβει μέσα της την οργή http://www.terminal119.gr/show.php?id=522
Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011
Έντιμος Αντισημιτισμός
Όλους τους αγαπάμε—και τους Εβραίους τους αγαπάμεΆνθιμος, Μητροπολίτης της ελληνορθόδοξης Θεσσαλονίκης, Κήρυγμα την Κυριακή 09/01/2011
Ο οποίος άγιος άνθρωπος θα μπορούσε να παραστεί στην παρακάτω εκδήλωση, όχι;
Ένας διεθνούς φήμης «έντιμος διανοούμενος», όπως τον αποκαλεί ο Νόαμ Τσόμσκι, φτάνει στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα. Ο αμερικανοεβραίος αντισιωνιστής διανοητής και συγγραφέας Norman Finkelstein θα παραβρεθεί σε εκδήλωση για την κατοχή και την αντίσταση στην Παλαιστίνη, καλεσμένος της Δικτύωσης Αλληλεγγύης στην Παλαιστινιακή Αντίσταση και του Συλλόγου Al-Awda*. O κ. Finkelstein μίλησε στο tvxs.gr για τις προοπτικές ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή, τα ισραηλινά σχέδια, αλλά και τη στάση της ελληνικής διπλωματίας.
*Η εκδήλωση στην οποία θα παραβρεθεί ο Norman Finkelstein έχει τίτλο «62 Χρόνια Κατοχή-62 Χρόνια Αντίσταση». Θα διεξαχθεί το Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011 στο Πολυτεχνείο (Πατησίων, αμφιθ. ΜΑΧ) στις 18.00.
http://tvxs.gr/node/75088
Εμείς δεν θα πάρουμε. Δεν θα πάμε να παριστάνουμε ότι ο φράχτης του Έβρου είναι λιγότερο φράχτης απ'το τείχος της παλαιστίνης. Δεν θα πάμε να παριστάνουμε ότι ένας Άραβας είναι λιγότερο πεθαμένος στον πάτο του Αιγαίου απ'ό,τι στην παλαιστίνη. Δεν θα πάμε να υποστηρίξουμε ένα εθνικ(ιστικ)ό κράτος για τους Άραβες της παλαιστίνης και να κουνήσουμε τις σημαιούλες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Και με τίποτα, με τίποτα όμως, δεν θα ανεχθούμε τον "έντιμο αντισημιτισμό" του Finkelstein. Ορίστε γιατί.
Αποσπάσματα από το "Norman Finkelstein: οι καλοί Ευρωπαίοι τον χρειάζονται. Πως χτίζουν οι αντισημίτες τη βιομηχανία του Ολοκαυτώματος", Τέρμιναλ 119, Τεύχος 2ο:
Ο Φίνκελσταϊν είναι για αυτούς τους «καλούς ευρωπαίους» ένας «καλός εβραίος». Τα βιβλία του αποτελούν το άλλοθι του ευρωπαϊκού αντισημιτισμού, ακροδεξιού ή ακροαριστερού. Εμείς δε θα θέλαμε να ασχοληθούμε με τον ίδιο τον Φίνκελσταϊν σε ένα τέτοιο κείμενο. Κάποιοι τον ονόμασαν ήρωα, κάποιοι self-hater, κάποιοι αντισημίτη, κάποιοι κάπως αλλιώς. Δεν είναι δική μας δουλειά να κρίνουμε τον Φίνκελσταϊν. Θα θέλαμε, όμως, να επεξεργαστούμε κάποια από τα επιχειρήματά του που συμμερίζεται πλήρως η εγχώρια αριστερά για να εκδηλώσει τους εξοντωτικούς σκοπούς της. Κι έχουμε πολλούς λόγους να το κάνουμε αυτό.
Διαφωνούμε ισχυρά με τους ισχυρισμούς του Φίνκελσταϊν, πχ πως οι αποζημιώσεις για τα θύματα του Ολοκαυτώματος «δεν είναι απόπειρες απόδοσης δικαιοσύνης για τους επιζώντες αλλά κυνικές προσπάθειες των πανίσχυρων εβραϊκών ομάδων που θέλουν να κρατήσουν το Ισραήλ μακριά από την κριτική για τη λεγόμενη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων από μέρους του» [3]. Αυτά είναι κάποια από τα λεγόμενά του στη «Βιομηχανία του Ολοκαυτώματος», το βασικό του βιβλίο. Το 2005 ο συγγραφέας εξέδωσε ένα νέο βιβλίο, το «Beyond Chutzpah: On the Misuse of Anti-Semitism and the Abuse of History» [4]. Φανταζόμαστε πως κάποιος καλοθελητής θα βρεθεί να το μεταφράσει και αυτό. Και σε αυτό το έργο ο Φίνκελσταϊν παρουσιάζει την ιδέα πως «οι προσπάθειες των εβραϊκών οργανώσεων και άλλων ομάδων να αντισταθούν στον αντισημιτισμό στον κόσμο δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια προσπάθεια να «εκμεταλλευτούν» ή να «κατασκευάσουν» ισχυρισμούς περί μιας εβραϊκής οδύνης έτσι ώστε να «αποφύγουν την κριτική εναντίον του Ισραήλ» για τη «ρατσιστική» και ομοιάζουσα με των «Ναζί» μεταχείριση των Παλαιστινίων από μέρους του καθώς και για την άνευ προηγουμένου παραβίαση του διεθνούς δικαίου». Προσθέτει, δε, ότι «το τρέχον μίσος εναντίον των εβραίων συμβαδίζει με τη βάναυση καταπίεση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ». Γνωρίζουμε αρκετούς στην Ελλάδα που θα «ψήνονταν» με τέτοιους διατυπώσεις.
[3] Norman Finkelstein: An Obsessive Anti-Zionist Shows his Stripes By Abraham H. Foxman, National Director of the Anti-Defamation League October 31, 2005.
[4] University of California Press, 2005
Ο Postone αποδίδει αυτή τη μοναδικότητα της καταστροφής στο ότι «Το Ολοκαύτωμα χαρακτηρίστηκε από τον προγραμματικό και ολοκληρωτικό του χαρακτήρα: η εξαφάνιση των εβραίων θα έπρεπε να είναι ολική. Όλοι οι εβραίοι – και τα παιδιά τους – θα σκοτώνονταν. Επιπλέον, η εξολόθρευση των εβραίων σημαδεύτηκε από την προφανή έλλειψη λειτουργικότητάς της. Φαίνεται ότι δεν αποτελούσε μέσο για έναν άλλο σκοπό. Οι εβραίοι δε δολοφονούνταν, για παράδειγμα, για στρατιωτικούς λόγους ή λόγους ασφάλειας ούτε και συνεπεία δημογραφικών-οικονομικών σχεδιασμών. Ούτε και η στρατηγική των Ναζί απέναντι στους εβραίους ήταν παρόμοια με αυτή των μαζικών δολοφονιών των Ρώσων και των Πολωνών, οι οποίες στόχευσαν στο να εξαφανίσουν αυτά τα μέλη του πληθυσμού γύρω από τον οποίο θα μπορούσε αργότερα να συγκροτηθεί αντίσταση, ώστε να εκμεταλλευτούν αργότερα τους υπόλοιπους ως είλωτες. Στην πραγματικότητα, οι εβραίοι δε δολοφονήθηκαν για κάποιο «εξωγενή» σκοπό. Η εξολόθρευσή τους όχι μόνον είχε κριθεί να είναι ολικού χαρακτήρα, αλλά αποτελούσε και αυτοσκοπό – εξολόθρευση για χάρη της εξολόθρευσης – ένας σκοπός που απαιτούσε την απόλυτη προτεραιότητα» [7].
[7] Οι ιστορικοί και το Ολοκαύτωμα, Postone (Ισνάφι), σελ.17
Έτσι, στη διερώτηση της Ρίκας Μπενβενίστε για το αν είναι δηλωτικό το γεγονός ότι η ελληνόγλωσση βιβλιογραφία (για το Ολοκαύτωμα) παραμένει απίστευτα φτωχή ενώ το ζήτημα της διαχείρισης της μνήμης «απολαμβάνει εκδοτικά τη μετάφραση μιας από τις πιο χοντροκομμένες εκδοχές» [10], εννοώντας βεβαίως το βιβλίο του Φίνκελσταϊν, θα απαντούσαμε ξεκάθαρα πως είναι οι ανάγκες του ελληνικού εθνικισμού, αριστερού ή δεξιού, που απαιτούν μια τέτοια ελληνόγλωσση βιβλιογραφία.
[10] Ρίκα Μπενβενίστε, επίμετρο στο «Άουσβιτς, 60 χρόνια μετά» της Annette Wieviorka.
Για μας, η μοναδικότητα του Ολοκαυτώματος δεν πρέπει να καταλήξει σε έναν ανταγωνισμό ποσοτήτων της συμφοράς. Σε αυτή, δυστυχώς, τη συνθήκη οδηγούν οι αντισημιτικές προεκτάσεις των χρήσεων του λόγου περί «βιομηχανίας του Ολοκαυτώματος». Είναι ενδεικτικό αυτό από την ανάγκη που έχει το ελληνικό κοινό να αμφισβητήσει το Ολοκαύτωμα, καταναλώνοντας αυτά τα προϊόντα. Και είναι ενδεικτικό και από την αντίστροφη. Κανένας Έλληνας δεν τόλμησε να αμφισβητήσει την αρμένικη γενοκτονία, καθώς αυτό βόλευε πάντα και την καλλιέργεια των εγχώριων αντι-τουρκικών αισθημάτων. Κανείς δεν έβγαλε βιβλίο για να μας ρωτήσει γιατί πχ η Ανζέλ Κουρτιάν χρειάστηκε να γράψει τις μνήμες της από τη γενοκτονία των Αρμενίων 30 και 60 χρόνια μετά την καταστροφή εκείνη [15]. Και, φυσικά, κάτι τέτοιο θα ήταν γελοίο. Μιας και, όπως είπαμε, για τέτοια βιωματικά και ιστορικά γραπτά που αναφέρονται σε τραυματικές εμπειρίες (και κυρίως αυτά), στα οποία εμπλέκονται ψυχικές διαδικασίες απώθησης και άρνησης, δεν πρέπει να τίθενται ημερομηνίες υποβολής και ούτε βέβαια, με αυτό τον τρόπο, τα ίδια τα θύματα να κατηγορούνται για τη θυματοποίησή τους.
Η συζήτηση έχει μόνο μια βάση, τη μελέτη ακριβώς του «εγκλήματος των εγκλημάτων»:
Όπως εύστοχα έχει ειπωθεί...
“μάθετε αυτό που συνέβη, μην ξεχνάτε και, ταυτόχρονα, δεν θα μάθετε ποτέ”...
[15] Τα «Τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν», παρεπιμπτόντως, γράφτηκαν από το 1948 ως το 1978 και αναφέρονται στη γενοκτονία των Αρμενίων το 1915.