του Γιάννη Παπαδόπουλου
πηγή: www.tanea.gr
Από 300 έως και 1.000 ευρώ καλούνται κάποιες φορές να πληρώσουν αλλοδαποί προκειμένου να μην «ξεχαστεί» το αίτημά τους. Ερευνα των «ΝΕΩΝ» παρουσιάζει πώς η διαφθορά έχει απλώσει τα πλοκάμια της και σε αυτό το κομμάτι του Δημοσίου
Εχουν περάσει οκτώ χρόνια από εκείνη την ημέρα στα γκισέ του Τμήματος Αλλοδαπών του Δήμου Ζωγράφου. Ο Ιρακινός Α.Α. θυμάται ότι ήταν απελπισμένος. Ο φάκελός του ήταν ελλιπής. Βγαίνοντας από την υπηρεσία τον πλησίασε ένας άντρας. Είπε πως ήξερε κάποιον υπάλληλο. Του ζήτησε 300 ευρώ για να τακτοποιήσει την υπόθεσή του. Με τη μίζα ο μετανάστης εξασφάλισε την μπλε βεβαίωση παίρνοντας παράταση παραμονής ενός έτους. Δεν απέκτησε όμως την άδεια διαμονής. Παρά τις υποσχέσεις του μεσάζοντα, χωρίς τα κατάλληλα δικαιολογητικά το αίτημά του ήταν καταδικασμένο.
«Δεν ήμουν ο μόνος που τον είχε λαδώσει. Τουλάχιστον άλλα 100 αιτήματα είχαν απορριφθεί τότε μαζί με το δικό μου», είπε στα «ΝΕΑ» ο Ιρακινός, ζητώντας να μη δημοσιοποιηθεί το όνομά του. Βάζοντας δικηγόρο και έχοντας συγκεντρώσει τα απαραίτητα έγγραφα κατάφερε να πάρει αργότερα την άδεια. Τώρα προσπαθεί να την ανανεώσει. Τον συναντήσαμε πρόσφατα έξω από τα γραφεία της Διεύθυνσης Αλλοδαπών στην οδό Πέτρου Ράλλη. Βρισκόταν εκεί από τις 5.30 το πρωί για να εξυπηρετηθεί τελικά το μεσημέρι. «Και ένας γνωστός μου από τη Γεωργία πλήρωσε πάνω από 1.000 ευρώ για να πάρει την μπλε βεβαίωση» είπε ο Α.Α.
Πρόσφατη έρευνα της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ. αποκάλυψε κύκλωμα δημοσίων υπαλλήλων που χρηματίζονταν για να διεκπεραιώσουν έγκαιρα αιτήσεις πολιτογράφησης αλλοδαπών. Τέσσερις υπάλληλοι της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής κατηγορούνται για δωροδοκία, ενώ τον ρόλο του μεσάζοντα φέρεται να είχε ένας 44χρονος Αλβανός. Την περασμένη εβδομάδα 49χρονος αρχιφύλακας της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής τέθηκε σε διαθεσιμότητα κατηγορούμενος για πλαστογραφία αδειών διαμονής και εκβιασμό μεταναστών προκειμένου να ανανεώσει έγγραφά τους. Η ανασφάλεια των αλλοδαπών αλλά και πολυάριθμα περιστατικά αδράνειας και καθυστερήσεων στην έκδοση αδειών διαμονής επέτρεψαν από το 2005 και μετά να αναπτυχθεί ένα σύστημα μεσαζόντων μέσα και έξω από το Δημόσιο. Οποιος φοβάται ότι θα κολλήσει το αίτημά του ίσως αναγκαστεί να πληρώσει.
Ενδεικτικά της αδράνειας του Δημοσίου είναι περιστατικά που απασχόλησαν το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης. Οταν ο αλβανικής καταγωγής A.S. πήρε τελικά στα χέρια του την άδεια διαμονής, τον Μάρτιο του 2011, ήταν αργά. Είχαν περάσει 13 μήνες από τη λήξη της. Τόσο καιρό έμενε ξεχασμένη σε κάποιο συρτάρι του Δήμου Σαρωνικού. Η αίτηση του Ζ.Ι. από το Μπανγκλαντές αγνοούνταν επί πέντε χρόνια. Η αρμόδια υπάλληλος της πρώην Κοινότητας Συκαμίνου δεν είχε ενημερώσει ότι ο φάκελός του Ζ.Ι. είχε κλαπεί μαζί με άλλες βεβαιώσεις αλλοδαπών από το ΚΕΠ, παρότι όφειλε να το κάνει και να ετοιμάσει νέο φάκελο. Τον ρόλο του ενδιάμεσου για την επίσπευση των διαδικασιών νομιμοποίησης έχουν αναλάβει κατά καιρούς εταιρείες-βιτρίνες, κέντρα ελευθέρων σπουδών αλλά και δικηγόροι. «Η μετανάστευση κουβαλάει πολύ χρήμα, από την παράνομη διακίνηση μέχρι και τη νομιμοποίηση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περιστατικά διαφθοράς», λέει στα «ΝΕΑ» στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών.
Το 2006 τέσσερις ναυτιλιακές εταιρείες παρουσίαζαν μετανάστες ως υπαλλήλους τους και ζητούσαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες τη νομιμοποίησή τους. Αποδείχθηκε όμως ότι οι εταιρείες δεν είχαν καν γραφεία. Είχαν συσταθεί στα χαρτιά μόνο για να λειτουργούν ως μηχανισμός διακίνησης μεταναστών. Την ίδια χρονιά αποκαλύφθηκε ότι κέντρα ελευθέρων σπουδών στην Αθήνα λειτουργούσαν ως δουλεμπορικά γραφεία. Εφερναν αλλοδαπούς εμφανίζοντάς τους ως σπουδαστές, αλλά τους διοχέτευαν παράνομα στη μαύρη εργασία. Στο επίπεδο των δήμων η άδεια διαμονής μπορεί να ήταν έτοιμη για παραλαβή, αλλά κάποιος υπάλληλος την κρατούσε συνήθως στο συρτάρι για μήνες και έλεγε στον μετανάστη ότι καθυστερούσε η έκδοση. Επειτα κάποιος τρίτος, σε συνεργασία με τον υπάλληλο, πλησίαζε τον μετανάστη και ζητούσε χρήματα υποσχόμενος ότι θα επέσπευδε τη διαδικασία. Με την πληρωμή ο φάκελος ήταν έτοιμος.
Σε μία από τις πιο πρόσφατες περιπτώσεις, τον περασμένο Οκτώβριο, επιβλήθηκε πειθαρχική ποινή προσωρινής παύσης έξι μηνών με πλήρη στέρηση αποδοχών σε υπάλληλο της Διεύθυνσης Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Δυτικής Αττικής και Πειραιά. Κατά τον πειθαρχικό έλεγχο διαπιστώθηκε ότι εξέδιδε σχέδια απόφασης αδειών διαμονής χωρίς να έχουν ελεγχθεί οι νόμιμες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης άσκησε ένσταση κατά της πειθαρχικής απόφασης θεωρώντας την ποινή ιδιαιτέρως επιεική.
Σε άλλη πρόσφατη υπόθεση εκκρεμεί ο πειθαρχικός έλεγχος υπαλλήλου του Δήμου Σαρωνικού για χορήγηση της μπλε βεβαίωσης σε τέσσερις αλλοδαπούς «υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες». Ελεγκτής από το Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης διαπίστωσε ότι για καμία από αυτές τις βεβαιώσεις δεν είχε συνταχθεί σχετικός φάκελος, ούτε είχαν σταλεί τα δικαιολογητικά στην αρμόδια Διεύθυνση Αλλοδαπών.
Οι εικονικοί γάμοι. Οι υπάλληλοι του υπουργείου Εσωτερικών αντιλήφθηκαν πριν από λίγους μήνες ότι κάτι δεν πάει καλά με τις αιτήσεις που είχε καταθέσει στις υπηρεσίες τους ένας δικηγόρος. Είχε παρουσιαστεί με πακέτο 67 αιτήσεων αλλοδαπών για άδεια διαμονής λόγω γάμου. Οι γάμοι εμφανίζονταν να έχουν τελεστεί στον Δήμο Δυτικής Αχαΐας. Το υπουργείο κατέθεσε σχετική καταγγελία στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Πάτρας και η έρευνα είναι σε εξέλιξη. Μέχρι στιγμής έχει διαπιστωθεί ότι τουλάχιστον τρεις Ελληνίδες παρουσιάζονταν ως δίγαμες, παντρεμένες με δύο αλλοδαπούς. Μία μάλιστα φαίνεται πως παντρεύτηκε δύο φορές την ίδια ημέρα. Πηγές του υπουργείου Εσωτερικών αναφέρουν ότι αυτές οι αιτήσεις θα απορρίπτονταν στα επόμενα στάδια της διαδικασίας, όταν οι αλλοδαποί θα καλούνταν να αποδείξουν σε επιτροπή ότι όντως είναι παντρεμένοι.
Η απεμπλοκή των Δήμων αντίδοτο στη διαφθορά
Ο χρόνος έκδοσης μιας άδειας εξαρτάται από τη στελέχωση κάθε υπηρεσίας. Σε περιοχές με μικρό φόρτο εργασίας οι μετανάστες μπορεί να εξυπηρετηθούν σε λίγες ημέρες. Στα μεγάλα αστικά κέντρα όμως μπορεί να χρειαστούν μήνες.
Από φέτος στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και στη Χαλκιδική οι δήμοι απαλλάσσονται από την ευθύνη παραλαβής των αιτήσεων, όπως συμβαίνει ήδη στην υπόλοιπη χώρα. Τα δικαιολογητικά κατατίθενται απευθείας στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Αυτή η αλλαγή είχε προταθεί από το 2005, αλλά δεν προχώρησε τότε.
Στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών εκτιμούν ότι η απεμπλοκή των δήμων θα περιορίσει τις καθυστερήσεις, αλλά και τα κρούσματα διαφθοράς. Αρκετοί δήμοι δεν διέθεταν επαρκές προσωπικό και απαιτούνταν μήνες μόνο για τη διαβίβαση του φακέλου, συχνά δεν παραλαμβάνονταν δικαιολογητικά, ενώ έπρεπε να γίνει και διπλή πρωτοκόλληση. «Αυτό δημιουργούσε μια χρονοβόρα, βασανιστική διαδικασία» παρατηρεί στέλεχος στο υπουργείο Εσωτερικών. Οι αρμόδιες υπηρεσίες που αναλαμβάνουν το έργο πρόκειται να στελεχωθούν και με πρώην δημοτικούς αστυνομικούς, στο πλαίσιο της κινητικότητας στο Δημόσιο. «Ο φόρτος εργασίας στα τμήματα αλλοδαπών των δήμων ήταν μεγάλος, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης» λέει στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών. «Για αρκετούς υπαλλήλους αυτά τα τμήματα θεωρούνταν τόπος εξορίας».
Η απεμπλοκή των Δήμων αντίδοτο στη διαφθορά
Ο χρόνος έκδοσης μιας άδειας εξαρτάται από τη στελέχωση κάθε υπηρεσίας. Σε περιοχές με μικρό φόρτο εργασίας οι μετανάστες μπορεί να εξυπηρετηθούν σε λίγες ημέρες. Στα μεγάλα αστικά κέντρα όμως μπορεί να χρειαστούν μήνες.
Από φέτος στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και στη Χαλκιδική οι δήμοι απαλλάσσονται από την ευθύνη παραλαβής των αιτήσεων, όπως συμβαίνει ήδη στην υπόλοιπη χώρα. Τα δικαιολογητικά κατατίθενται απευθείας στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Αυτή η αλλαγή είχε προταθεί από το 2005, αλλά δεν προχώρησε τότε.
Στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών εκτιμούν ότι η απεμπλοκή των δήμων θα περιορίσει τις καθυστερήσεις, αλλά και τα κρούσματα διαφθοράς. Αρκετοί δήμοι δεν διέθεταν επαρκές προσωπικό και απαιτούνταν μήνες μόνο για τη διαβίβαση του φακέλου, συχνά δεν παραλαμβάνονταν δικαιολογητικά, ενώ έπρεπε να γίνει και διπλή πρωτοκόλληση. «Αυτό δημιουργούσε μια χρονοβόρα, βασανιστική διαδικασία» παρατηρεί στέλεχος στο υπουργείο Εσωτερικών. Οι αρμόδιες υπηρεσίες που αναλαμβάνουν το έργο πρόκειται να στελεχωθούν και με πρώην δημοτικούς αστυνομικούς, στο πλαίσιο της κινητικότητας στο Δημόσιο. «Ο φόρτος εργασίας στα τμήματα αλλοδαπών των δήμων ήταν μεγάλος, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης» λέει στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών. «Για αρκετούς υπαλλήλους αυτά τα τμήματα θεωρούνταν τόπος εξορίας».
