Τα «συμπαθή νεκρά παιδιά»*

του Γιώργου Κορδομενίδη

Η γιαγιά Ελένη Κορδομενίδου (η θρυλική «Μπαρμπούναινα», καθότι κοκκινοτρίχης ο παππούς Γιώργος Κορδομενίδης, εξ ου κι εγώ κάποτε «το Μπαρμπουνάκι»!) έφτασε με τον άντρα της και τα παιδιά της από την Κωνσταντινούπολη στην Αιδηψό. Εκεί έθαψε το νεογέννητο, τελευταίο της παιδί, τη Σοφούλα, που δεν άντεξε τις κακουχίες του ταξιδιού. Ο πατέρας μου πέθανε με τον καημό της Σοφούλας, που δεν την είδε να μεγαλώνει.

Στο πρόσωπο καθενός από τα νεκρά παιδιά που ξεβράζει το Αιγαίο βλέπω τη Σοφούλα, που θα είχε γίνει θεία μου, αν είχε προλάβει να ζήσει και να μεγαλώσει.

Ο συνονόματος παππούς μου, μεγαλοτσιφλικάς στον Πύργο, στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, όταν τριγυρνούσε στο κτήμα καβάλα στο άλογο και με μπότες ψηλές ίσαμε το γόνατο, δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα έρθει μια μέρα που θα μπει, με την κυρά του και τα παιδιά τους, σ' ένα καράβι για να φτάσει στην Ελλάδα, ν' αναγκαστεί να δουλεύει ως οικοδόμος και να πεθάνει από πνευμονία, αμάθητος σε τέτοια ζωή, λίγο καιρό αργότερα. Τον σκέφτομαι, κι αυτόν και την τέως αρχόντισσα γιαγιά μου, κάθε ώρα, κάθε στιγμή, βλέποντας τους πρόσφυγες που εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους ελπίζοντας σε μια καλύτερη ζωή, όχι τόσο για τους ίδιους όσο για τα παιδιά τους.

* «Είναι κροκοδείλια τα δάκρυα για τα νεκρά παιδιά στις ακτές του Αιγαίου. Τα νεκρά παιδιά έχουν τη συμπάθεια όλων, όμως τα ζωντανά παιδιά που έρχονται κατά δεκάδες χιλιάδες και στοιβάζονται στο δρόμο της προσφυγιάς δεν τα συμπαθεί κανείς.» 

Αλέξης Τσίπρας, στην Ώρα του Πρωθυπουργού, 30.10.2015

Σαν σήμερα, το 1909, γεννήθηκε ο ζωγράφος Φράνσις Μπέικον

Ο Φράνσις Μπέικον στο μετρό του Λονδίνου, στη γραμμή Πικαντίλι, το 1980

φωτογραφία: Johnny Stiletto

1909, 28 Οκτωβρίου. 

Γεννιέται στο Δουβλίνο από Εγγλέζους γονείς ο Φράνσις Μπέικον. Πατέρας του ο Έντ­ου­­αρντ Μπέικον· αυστραλιανής καταγωγής, πρώην λοχαγός, εργαζόταν ως εκπαιδευτής αλόγων για ιπποδρομίες, σε μια φάρμα. Μητέρα του η Ουίνι Φερθ, κληρονόμος γνωστής οικογένειας βιομηχάνων από το Σέφιλντ της Αγγλίας. Εξωστρεφής χαρακτήρας και διαφορετική από τον δύστροπο πατέρα του. Η ανατροφή του Φράνσις ανατίθεται στην Τσέσι Λάιτφουτ, η οποία θα παραμείνει κοντά του.

Eυκαιρία να "ανακαλύψτε" το αφιέρωμα στον Φράνσις Μπέικον, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 86 του Εντευκτηρίου, με τη φροντίδα του Κώστα Μαρίνου.

Το τεύχος αποστέλλεται με αντικαταβολή 12,00 ευρώ (περιλαμβάνονται έξοδα συσκευασίας και αποστολής). Πληροφορίες - παραγγελίες: entefkti@otenet.gr

Στη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του (28 Οκτωβρίου 2009), το «Εντευκτήριο» δημοσίευσε ένα εκτενές αφιέρωμα με αφηγηματικά (και όχι μόνο τεχνοκριτικά) κείμενα για τη ζωή και το έργο αυτού του σπουδαίου όσο και ιδιόρρυθμου εικαστικού δημιουργού, έκθεση του οποίου δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ στην Ελλάδα ούτε κυκλοφορούν μονογραφίες ή άλλα βιβλία γι’ αυτόν (με την εξαίρεση ενός τομιδίου στη σειρά τέχνης της «Καθημερινής» και του φημισμένου βιβλίου με τις συνεντεύξεις του στον Ντέιβιντ Συλβέστερ, που επανεκδόθηκε πρόσφατα από την «Άγρα»).

Το αφιέρωμα φιλοδοξεί να παρουσιάσει τον ζωγράφο αλλά και τον άνθρωπο Μπέικον. Δύο όψεις ενός ατόμου που ρούφηξε τη ζωή και την αντιμετώπισε με θάρρος, κοίταξε τις πιο σκοτεινές γωνίες του μυαλού του και τις φώτισε, κάνοντας τους εφιάλτες του έργο. Όμως ταυτόχρονα, εικονοποίησε τους εφιάλτες και την απελπισία του ανθρώπου του 20ού αιώνα, του χαμένου μέσα στις αντιφάσεις του. 

Είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει ότι κάτω από το προσωπείο που του έχει φορέσει ο πολιτισμός ζει ένα άγριο θηρίο. Ακούει τα ουρλιαχτά του και τρομάζει καθώς συχνά νιώθει ότι οι δονήσεις του κακού μπορούν να τον παρασύρουν. Ο Μπέικον αφέθηκε και ακολούθησε το εντός του άγριο ζώο. Γύρισε φέρνοντας μαζί του καθρέφτες που τους έχουμε απέναντί μας, για να βλέπουμε το πρόσωπό μας όπως ακριβώς είναι.

Το εργαστήριό του

 Με τον εραστή του, John Edwards

Το αφιέρωμα επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος Κώστας Μαρίνος, ο οποίος επιπλέον συνέταξε μικρό όσο και σύντομο χρονολόγιο του Μπέικον, μετέφρασε τα περισσότερα από τα ξενόγλωσσα κείμενα και γράφει για τα κομβικά πρόσωπα της ζωής του μεγάλου ζωγράφου (φίλες και φίλους, εραστές κτλ.).

Η συγκινητική ποιητική γραφή της αθωότητας

του Δημήτρη Αθηνάκη

πηγή: http://www.kathimerini.gr

Το πρώτο βιβλίο ενός νεαρού ποιητή κρύβει μια κάποια συγκίνηση για τον αναγνώστη. Τα ποιήματα του Ενο Αγκόλλι (γενν. 1994), υπό τον τίτλο «Ποιητικό αίτιο» (εκδ. Εντευκτηρίου, 2015), επαναφέρουν τη λεγόμενη γραφή της αθωότητας: ανυποψίαστα –από φόρμες, σχολές και κριτική–, δυναμικά και γεμάτα από τον ενθουσιασμό της νιότης.

Ο Ενο Αγκόλλι προσφέρει μια εκδρομή σε έναν κόσμο που σιγά σιγά εξαφανίζεται και ο ποιητής αναλαμβάνει το καθήκον να τον διατηρήσει ζωντανό, ακμαίο. Ο κόσμος αυτός, ένα σύμπαν απροϋπόθετης αγάπης για τη ζωή στο τώρα και μελαγχολικής αναμονής για τη ζωή στο μέλλον, επισημαίνει το δημιουργικό μπλέξιμο του παρόντος και του μέλλοντος, ακυρώνοντας τον διαχωρισμό τους: πραγματικότητα και προσδοκία γίνονται ένα τρένο που καλύπτει το δρομολόγιο της καθημερινότητας κάθε ανθρώπου.

Ο ποιητής, εδώ, με τις φιλοσοφικές και ψυχολογικές του αναφορές, επισκευάζει τον χαλασμένο από την πολλή αλήθεια εαυτό και τον παραδίδει ως ένα όλον που αποτελείται απ’ όσα ήδη υπάρχουν και απ’ όσα είναι να ’ρθουν. Η γραφή της αθωότητας υπογραμμίζει, σχεδόν εν αγνοία του αναγνώστη, την ομορφιά που ξεχνιέται στη βιβλιοθήκη της γνωριμίας με τη δύσκολη ζωή: ανάμεσα στα ράφια της, κάπου χωμένη στη σκόνη του καιρού, αναδύεται η ξεχασμένη από καιρό λαχτάρα για πάθος και πάθη.

«Η μνήμη. Ο νευρώνας που εκτελεί τον οργασμό κι ο ίδιος που παγιδεύει τον χρόνο. Η φωτογραφία. Δειλή, επιφανειακή, σχεδόν τυχαία. Σχεδόν. Η σκουριά, η καρδιά και μια εσπέρα: Μη-με-λησμόνει», λέει ο Αγκόλλι, και ξεσκονίζει, ίδιο πανί, τις «ακαθαρσίες» που προκαλεί η πολλή εμπειρία της πραγματικότητας.

Το «Ποιητικό αίτιο» είναι η πρώιμη υπαρξιακή αναμέτρηση με την παιδικότητα, που δεν έχει να κάνει με την ηλικία· είναι η άχρονη παιδικότητα που σωματοποιεί το φαντασιακό και το μεταφράζει σε κορμί έτοιμο να γευτεί τις ατέλειες της πραγματικής ζωής.
Μένει να δούμε πώς το αίτιο της ποίησης θα γίνει –αν γίνει– αιτιατό. Και πώς, ακόμη πιο απλά, αυτή η αθωότητα θα συγκεραστεί με την ωρίμανση.

Το απόλυτο μυθιστόρημα για το τέλος του εικοστού αιώνα

του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

πηγή: http://www.lifo.gr

Με το μυθιστόρημα Κινηματογραφικά δεινά, ο Θωμάς Λιναράς γράφει το τρίτο μέρος μιας σημαντικής τριλογίας

  

1.

Οι Ήρωες. Είναι αλάνια, φευγάτοι, περιπλανώμενοι. Αλλά και συγκροτημένοι. Αγαπάνε τη μουσική, τα τραγούδια, και τα μυθιστορήματα. Είναι ξένοι στο ίδιο τους το σπίτι, είναι στην εμπειρία ανοιχτοί, είναι αθώοι, είναι αγνοί και ανεξέλεγκτοι, ξέρουν να μετουσιώνουν την εσωτερική τους εξορία σε κυνήγι της Ουτοπίας μιας άλλης ζωής, ακούγοντας τα τζουκ-μποξ των πανδοχείων, τρέχοντας να χωθούν και να χαθούν, για να βρεθούν πιο πλήρεις, σε σινεμάδες, στο Λιλά, στο Εκράν, στην Αελλώ, στο Studio, στην Αλκυονίδα, στην Ηλέκτρα, τρυπώνοντας στα παράλληλα δυνητικά σύμπαντα. Διασχίζουν τις πόλεις οι ήρωες, ακούγοντας αίφνης το τραγούδι «Memphis» του Τσακ Μπέρι. Οι ήρωες ταξιδεύουν, ο ένας, Φίλιπ το όνομά του, με μόνες αποσκευές ένα σημειωματάριο και μια πολαρόιντ, η άλλη, Αλίκη τη λένε, κρατάει μια βαλίτσα με τα απολύτως απαραίτητα. Ένας άλλος, ο Βίλχελμ, λέει και ξαναλέει: «Περιμένω την εμπειρία όπως οι άλλοι το θαύμα». Και κάποιος, ανάμεσά τους, επιμένει (και αποτυγχάνει, αλλά αποτυγχάνει με τρόπο μεγαλειώδη, έντιμο, σωστό) να αναδημιουργήσει τον κόσμο μέσα από την εικόνα, να κατακτήσει τα όνειρα και να τα καταγράψει ως την τελική εικόνα, μέσα στην οποία «χύνονται» όλες οι άλλες, να επανακτήσει το αθώο και παρθένο βλέμμα της παιδικής ηλικίας της ανθρωπότητας, να αντιστρέψει την πορεία εκμηδένισης του βλέμματος από την αδηφάγα διαφημιστική εικόνα, χρησιμοποιώντας το όνειρο, αυτή την ύστατη σανίδα σωτηρίας.

2.

Τα ονόματα των ηρώων. Βιμ Βέντερς, Σταύρος Τορνές, Ρομπέρ Μπρεσόν, Μπέλα Ταρ, Μίκαελ Χάνεκε, Άκι Καουρισμάκι, Σεργκέι Λοζνίτσα, Γέρζι Σκολιμόφσκι, Κεν Λόουτς, Οτάρ Ιοσελιάνι, Βέρνερ Χέρτσογκ, Μάικ Λι, Καρλ Ντράγιερ, Αντρέι Ταρκόφσκι, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Γιασουχίρο Όζου, Άτομ Εκογιάν, Λουίς Μπουνιουέλ, Τζιμ Τζάρμους, Χαλ Χάρτλεϊ, Λουκίνο Βισκόντι, Κλιντ Ίστγουντ, Νάνι Μορέτι, Τακέσι Κιτάνο, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, Λαρς φον Τρίερ, Γουόνγκ Καρ-ουάι, Μάρκο Μπελόκιο, Μάρτιν Σκορτσέζε, Σάρα Ντράιβερ, Ρομπέρτο Μπενίνι, Αλεξάντρ Σοκούροφ, Τζων Κάρπεντερ, Γούντι Άλεν, Νάνι Μορέτι, Χρήστος Βακαλόπουλος, Γιώργος Τζώτζιος, Περικλής και Γιάννης Δεληολάνης, Μισέλ Δημόπουλος, Αχιλλέας Κυριακίδης, Θόδωρος Αγγελόπουλος, Σταύρος Τσιώλης. Είναι όλοι υπέροχοι, είναι όλοι μεγαλείο, μέγκλα, ατίθασοι και ωραίοι, παθιασμένοι, δουλευταράδες, πλάνητες, λάτρεις του αστικού τοπίου, μανιακοί με την εργασία τους, δεσμώτες του ιλίγγου που γέννησε αυτή η υπέροχη ιδιότητα του μυαλού, αυτό το θεσπέσιο ελάττωμα του οφθαλμού: το μετείκασμα.

3.

Η υπόθεση. Στα τέλη της δεκαετίας του Εβδομήντα, αλλόκοτοι τύποι, άλλοι με αμπέχονα και μπλουτζίν και άλλοι με σακάκια και κοτλέ, όπως ο Χρήστος Βακαλόπουλος, συχνάζουν στις σκοτεινές αίθουσες, στις βιβλιοθήκες, στα δισκάδικα, όπως το Pop Eleven, του αείμνηστου Τάσου Φαληρέα, και στα καφενεία. Συζητάνε, και οι συζητήσεις γίνονται ενίοτε ομηρικοί καβγάδες, χέρια χτυπάνε στα τραπέζια, ποτήρια ανατρέπονται και σπάνε, τσιγάρα ανάβουν ξανά και ξανά, τασάκια εκτοξεύονται όπου να 'ναι, καφέδες καταναλώνονται κατακορύφως, φιάλες από ουίσκι αδειάζουν με ρυθμούς φόρμουλας ένα και δύο, σχέσεις τινάζονται στον αέρα για να επανασυνδεθούν ύστερα από ένα εικοσάλεπτο. Στα γραφεία των ηρώων, πρωί, μετά την κραιπάλη, συντάσσονται, επίσης μανιωδώς, πάντα μανιωδώς, κείμενα για ταινίες που συγκλόνισαν τον κόσμο. Στα καταγώγια της καταγωγής μας ετοιμάζονται περιοδικά, συντονίζονται συντακτικές επιτροπές, πυρώνουν πάλι οι καβγάδες, εκτοξεύονται πάλι αντικείμενα, αλλά το τεύχος θα συνταχθεί, το τεύχος θα τυπωθεί και θα δεθεί, το τεύχος θα κρεμαστεί στα περίπτερα και θα πάει στα βιβλιοπωλεία, το τεύχος θα φτάσει σε φοιτητικές κάμαρες και σε στέκια αλλόκοτων τύπων με αμπέχονα και μπλουτζίν, με σακάκια και κοτλέ, και θα προκαλέσει ξέσπασμα κι άλλων ομηρικών καβγάδων, κι άλλων θυελλωδών συζητήσεων, κι άλλων ολονύκτιων συγκρούσεων και συμφιλιώσεων που άφησαν εποχή. Το μυθιστόρημα για το οποίο μιλάω εδώ, το Απόλυτο Μυθιστόρημα για το Τέλος του Εικοστού Αιώνα, έχει τον τίτλο Κινηματογραφικά δεινά - Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου (Εκδόσεις Εντευκτηρίου) και το υπογράφει ο Θωμάς Λιναράς. Είναι το τρίτο μέρος μιας σπουδαίας Τριλογίας. Το πρώτο μέρος φέρει την υπογραφή του Αχιλλέα Κυριακίδη και έχει τίτλο Η συνέχεια επί της οθόνης (εκδόσεις Ύψιλον, 1986) και απλωνόταν σε 149 σελίδες υψηλής θερμοκρασίας, ενώ το δεύτερο μέρος φέρει τον τίτλο Δεύτερη Προβολή και έχει την υπογραφή του Χρήστου Βακαλόπουλου (εκδ. Αλεξάνδρεια, 1990), και έπιανε 299 σελίδες. Όπως συμβαίνει στις τριλογίες, πολλοί ήρωες εμφανίζονται στις σελίδες και των τριών τόμων. Και είναι, βέβαια, συναρπαστικοί. Στα Κινηματογραφικά δεινά διακρίνουμε και μια μικρή διείσδυση στον νέο αιώνα, τον 21ο, και εμφανίζονται ήρωες που, το δίχως άλλο, θα μας συναρπάσουν και αυτοί. Απολαύστε ένα απόσπασμα: «Βλέποντας την Αλίκη και τον Φίλιπ να διασχίζουν τις πόλεις, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι κάποιο από τα πολλά μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούν θα μπορούσε να περνά από τη μία ταινία στην άλλη, χαράζοντας μια μοναδική κινηματογραφική γεωγραφία. Ας πούμε, ένα Φορντ Τάουρους ή ένα νοικιασμένο Ρενώ 4, που, εκτός από τους ήρωες, κουβαλάει πάντα τις ίδιες αποσκευές, χωρίς βάρος και όγκο: την περιπέτεια του βλέμματος, την αναζήτηση της ταυτότητας, το άγχος, την αβεβαιότητα για το μέλλον, την ανάγκη της αναχώρησης (και πολύ λιγότερο της άφιξης), τον φόβο του φόβου, το φάρμακο-πανάκεια της μουσικής».

Info:

Θωμάς Λιναράς

Κινηματογραφικά δεινά

Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου

Θεσσαλονίκη

Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2015

σελίδες: 464

λιανική τιμή: 20,00 ευρώ

Με το μυθιστόρημα "Κινηματογραφικά Δεινά", ο Θωμάς Λιναράς γράφει το τρίτο μέρος μιας σημαντικής τριλογίας Πηγή: www.lifo.gr

Η Δήμητρα Χριστοδούλου για το «Ποιητικό Αίτιο» του Ένο Αγκόλλι

πηγή: Facebook

Στο ταχυδρομείο οφείλω πολλά. Αργώ να ευχαριστήσω,βέβαια, αλλά προσπαθώ: [...]

Ένο Αγκόλλι, Ποιητικό Αίτιο [Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2015] 

Με δύναμη, πρωτοτυπία,πνοή και φαντασία, 
με λόγο σύγχρονο και προσωπικό, 
με γερή αίσθηση της σκηνοθεσίας του ποιήματος 
και μ' έναν πλούτο βιωματικό που φανερά 
 αρδεύεται από ποιητική παιδεία, 
ο Ε.Α. στην πρώτη (!) του αυτή 
ποιητική συλλογή πείθει, 
ίσως μάλιστα και ν' αφοπλίζει. 

Μπράβο του!

Θωμάς Λιναράς: Κινηματογραφικά δεινά (νέος τίτλος των Εκδόσεων Εντευκτηρίου)

ΜΟΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ

Θωμάς Λιναράς

Κινηματογραφικά δεινά

Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου

Θεσσαλονίκη

Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2015

468 σελ., λιανική τιμή 20,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.)

Μέσα από κείμενά του δημοσιευμένα στη διάρκεια τριάντα χρόνων (1983-2013), τα οποία ο συγγραφέας έχει επιλέξει και τα οποία συνιστούν μέρος μιας διανοητικής και αισθητικής περιπέτειας, χαρτογραφείται μια κινηματογραφική γεωγραφία όπου, σε μια ενωτική χειρονομία, αξιολογούνται τόσο οι κλασικοί auteurs (Ντράγιερ, Μπρεσσόν, Αντονιόνι, Ταρκόφσκι, Όζου κ.ά.) όσο και οι νεότεροι, κυρίως Ευρωπαίοι, των τελευταίων δεκαετιών (Κισλόφσκι, Βέντερς, Σκολιμόφσκι, Καουρισμάκι, Μάικ Λη, Κεν Λόουτς, Μορέτι, Νταρντέν, Μπέλα Ταρ, Σοκούροφ, Χάνεκε, Λοζνίτσα κ.ά..)

Σημειώνει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Μισέλ Δημόπουλος: 

                 qui auront suivς διανοητικ chaud , parfois avec le recul du temps.eografie unifiee du cinema et qui auront suivΟ Θωμάς, φίλος και παλιός συνεργάτης από τη Θεσσαλονίκη, ανήκει σ’ αυτούς τους σκληροπυρηνικούς σινεφίλ παλαιάς κοπής, με ανήσυχο πνεύμα και ανοιχτό μυαλό. Το σινεμά έχει αλλάξει, ο κόσμος έχει αλλάξει, κι ο Λιναράς δεν έμεινε αδρανής, αλλά παρ-ακολούθησε αυτήν τη μεταβολή. Δεν είναι τόσο απλό να θέτεις στο καινούργιο τα σωστά ερωτήματα, να διεισδύεις στα νέα ρεύματα και να μπορείς να αμφισβητήσεις παλιότερες αντιλήψεις, ιδιαίτερα σήμερα που το τοπίο είναι θολό και τα κριτήρια αξιολόγησης ακατέργαστα και παρεξηγήσιμα.

Η λέξη δεινά στον τίτλο υποδηλώνει τα βάσανα της κινηματογραφικής γραφής, ενώ ο υπότιτλος σηματοδοτεί δύο μεγάλες αγάπες του συγγραφέα: την παθιασμένη σχέση με το σινεμά του Βιμ Βέντερς και του Γιασουχίρο Όζου, που είναι πρώτος στην προσωπική λίστα (που ο καθένας έχει) για τους μεγαλύτερους όλων των εποχών. Ακολουθούν, από κοντά, ο Καρλ Ντράγιερ και ο Ρομπέρ Μπρεσσόν. Να σημειωθεί ακόμα ότι υπάρχει μια κόκκινη γραμμή που συνδέει τον Βέντερς με τον Όζου, η οποία αποτελεί και τον κρυφό άξονα του βιβλίου (αρχή-τέλος), καθώς ο Γερμανός υπήρξε ένας από τους πρώτους που ανέδειξαν στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη το τεράστιο μέγεθος και τη μεγάλη αξία του Ιάπωνα δημιουργού.

Γιασουχίρο Όζου (αριστερά) και Βιμ Βέντερς (όρθιος, δεξιά)

οι δύο πιο αγαπημένοι σκηνοθέτες του Θωμά Λιναρά

Το βιβλίο δεν ακολουθεί μια προκαθορισμένη αφηγηματική γραμμή, αλλά υιοθετεί τη λογική μιας σινεφίλ περιπλάνησης στον κινηματογραφικό χάρτη. Τα κείμενα είναι ποικίλα και ετερογενή όσον αφορά τη δομή, τη μορφή και την έκτασή τους: μεγάλα εργοβιογραφικά κείμενα, κριτικές «παλαιού τύπου», κριτικά σημειώματα, τέσσερις «φάκελοι» αφιερωμένοι στο έργο του Βιμ Βέντερς, του Κριστόφ Κισλόφσκι, στην κινηματογραφία της Ιταλίας και σε κάποιες από τις σπουδαιότερες ταινίες της δεκαετίας του ’90, μια σύντομη αναφορά σε δύο βασικά κινηματογραφικά είδη (τρόμος και επιστημονική φαντασία), και μια εκτενέστερη σε δύο από τις κορυφαίες ταινίες της πρώτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε: την Επιστροφή του Αντρέι Σβιαγκίντσεφ και τη Λευκή κορδέλα του Μίκαελ Χάνεκε, το οποίο είναι και το μόνο ανέκδοτο κείμενο του βιβλίου.

Όλα τα κείμενα έχουν δημοσιευτεί στις εκδόσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς και στα κινηματογραφικά και λογοτεχνικά περιοδικά Σύγχρονος Κινηματογράφος, Οθόνη, Καθρέφτης, Εντευκτήριο, Δέντρο και στον Ετήσιο κινηματογραφικό οδηγό της Π.Ε.Κ.Κ.

Ομάδα παιδιών στη Λευκή κορδέλα του Χάνεκε

Ενδεικτικό απόσπασμα

[…] Η βαριά σκιά των τριών πυλώνων πέφτει επί δικαίων και αδίκων και είναι ο βλοσυρός πάστορας ο συνεκτικός τους ιστός· ο κύριος αγωγός του Κακού· η καρδιά του σκοταδιού της ταινίας: και πατέρας, και ιερέας, και δάσκαλος. Η οικογένειά του μια ξερή στέρνα χωρίς τους χυμούς της αγάπης, λάκκος με τα φίδια που δένει τα μέλη της στο κρεβάτι του ύπνου για μην "αμαρτήσουν", εχθρός κάθε χαράς της ζωής και λίκνο καταπίεσης, βίας και πόνου. Στην εκκλησία του, κοινωνός μιας θρησκείας που αρνείται τη συγχώρεση, στυγνός τοποτηρητής ενός άσπλαχνου και εκδικητικού Θεού που μεταμορφώνει την εν Χριστώ ζωή σε μια κοιλάδα του θανάτου. Στο σχολείο είναι αυτός που κατέχει την «οργανική θέση» (η μόνη διδασκαλία που βλέπουμε στην ταινία είναι αυτή της κατήχησης) και βασικός εκπαιδευτής στο μάθημα του φόβου και της υποταγής. Λίγο πιο κει, στη άλλη πλευρά του τριγώνου, ο ισχυρός βαρώνος-γαιοκτήμονας, εκπρόσωπος μιας συγκεκριμένης οικονομικής δομής και μακραίωνης εξουσίας, που θα ξεριζωθεί, βίαια κι αυτή (όπως ο λαχανόκηπος ) από το δρεπάνι της ιστορίας. Οι πυλώνες έχουν σηκωθεί με την άδειά του και σε δικό του έδαφος και ήρθε η ώρα να "πληρώσει" γι’ αυτό, με την κακοποίηση του μοναχογιού του. Και τέλος, στην κορυφή αυτού του τριγώνου που ορίζει και ελέγχει τα συνοριακά φυλάκια του χωριού (και της ταινίας), λάμπει σαν σκοτεινό αστέρι η φιγούρα του γιατρού: ένας πραγματικός δαίμονας-δόκτωρ Μένγκελε  του κάτω κόσμου, που ξέρει καλά το μονoπάτι που οδηγεί κατευθείαν στις πύλες της Κόλασης... δηλαδή στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου του χαμού 1.100.000 ανθρώπινων ψυχών.

Το μικρό χωριό με τα μικρά του πάθη και τα μικρά του εγκλήματα, κρεμάμενο στο χείλος της αβύσσου, βυθίζεται σιγά σιγά στο έρεβος μιας ανίερης νύχτας και μετατρέπεται σε μια τοπιογραφία  του τρόμου, βγαλμένη θαρρείς από τις σελίδες του Σελίν και του Γκομπρόβιτς. […]

 (Απόσπασμα από το κείμενο για την Λευκή κορδέλα του Μίκαελ Χάνεκε) 

Ο Θωμάς Λιναράς γεννήθηκε στον Κολινδρό Πιερίας. 

Σπούδασε κοινωνιολογία στο Τρέντο της Ιταλίας και εργάστηκε ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση. 

Υπήρξε μέλος της συντακτικής ομάδας του κινηματογραφικού περιοδικού Οθόνη και τα τελευταία 22 χρόνια είναι σταθερός συνεργάτης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ως επιμελητής των κινηματογραφικών του εκδόσεων. 

Κείμενα και μεταφράσεις του έχουν δημοσιευτεί σε κινηματογραφικά και λογοτεχνικά περιοδικά

Σημείωμα του εκδότη

Αρχίσαμε να δουλεύουμε, μαζί με τον συγγραφέα, το βιβλίο αυτό πριν από έναν χρόνο ― ακριβώς στα μέσα Οκτωβρίου.

     Σε μια από τις πρώτες μας συνεργασίες, είχα πει στον Θωμά (φίλο από χρόνια και κατά περιόδους συνεργάτη του περιοδικού Εντευκτήριο) ότι κάθε βιβλίο έχει τον δικό του χρόνο "ωρίμανσης". Δεν είμαι σίγουρος ότι αντιλήφθηκε εξαρχής τι ακριβώς εννοούσα.

     Στην 30χρονη πάλη μου με τα κείμενα και τις εκδόσεις, έχω διαπιστώσει πως όσο κι αν έχει επεξεργαστεί κάποιος στον κειμενογράφο του ένα κείμενο (και ένα βιβλίο), όσες φορές κι αν το έχει διαβάσει σε δοκίμιο τυπωμένο στον οικιακό εκτυπωτή σε Α4, κάτι περίεργο και ανερμήνευτο συμβαίνει όταν τελικά δει το κείμενο "στημένο" στο σχήμα του βιβλίου (ή του περιοδικού), με τις συνοδευτικές φωτογραφίες, τις λεζάντες κτλ.

     Έτσι, το ξανακοίταγμα του σελιδοποιημένου πλέον βιβλίου από τον συγγραφέα και η επιμέλειά του (+ διορθώσεις) από την Άννα Μηλώση και τον υπογραφόμενο κράτησαν πάνω από 11 μήνες. Μπορεί να φαίνεται μεγάλο διάστημα αλλά για ένα βιβλίο 470 σελίδων περίπου, σχήματος 27x17 εκατ., πιστέψτε με, δεν είναι. Κυρίως όταν το βιβλίο περιέχει ένα ανθολόγιο από την 30χρονη (και πάλι) ενασχόληση του συγγραφέα του με τον κινηματογράφο και κείμενα εύληπτα μεν πλην πυκνά· τόσο πυκνά που πότε πότε ο αναγνώστης αισθάνεται την ανάγκη να σταματήσει για λίγο το διάβασμα και να κοντοσταθεί σε μια φράση ―ή και σε μια λέξη―, όχι για να την κατανοήσει καλύτερα (τέτοιο θέμα, νομίζω, δεν υφίσταται) αλλά για να την αισθανθεί κυριολεκτικά, να της επιτρέψει να τον διαπεράσει και να τον κυριαρχήσει.

     Πέρα από τα (θεωρούμενα "εύκολα") βιογραφικά στοιχεία για τους σκηνοθέτες και την πλοκή των αναφερόμενων ταινιών (που ο Λιναράς αναφέρει με μεγάλη οικονομία, τόσο όσο επιβάλλει η κατανόηση των συμφραζομένων), ο συγγραφέας ρίχνει τη διεισδυτική, ανατομική θα έλεγα καλύτερα, και πάντως γεμάτη θέρμη και πάθος ματιά του πάνω στο έργο (ή και τη ζωή) των μεγαλύτερων, ίσως ―οπωσδήποτε πολύ σημαντικών―, σκηνοθετών του παγκόσμιου κινηματογράφου, βοηθώντας μας να "δούμε" πτυχές τους καθόλου προφανείς και φωτίζοντας σημεία τους που πιθανότατα διαφεύγουν της προσοχής του μέσου (και ανειδίκευτου) θεατή.

    Είμαι περήφανος για τον νέο αυτό τίτλο που προστέθηκε στις Εκδόσεις Εντευκτηρίου, ικανοποιημένος από τη δουλειά που κάναμε ο Λιναράς, η Μηλώση και το υποκείμενό μου, χαρούμενος που ο Λιναράς είναι ενθουσιασμένος από το αποτέλεσμα. 

     Ελπίζω ότι, παρά την οικονομική κρίση, που έχει αναγκάσει πολλούς βιβλιόφιλους να περιορίσουν τις δαπάνες τους για αγορά βιβλίων, η έκδοση αυτή θα προσεχθεί και θα εκτιμηθεί ― και όχι μόνο από τους φίλους της έβδομης τέχνης.

Γιώργος Κορδομενίδης