Σε
προηγούμενη ανάρτηση είχα παρουσιάσει, υπό μορφή γραφημάτων κάποια στατιστικά στοιχεία για το προφίλ της Ισραηλινο-Παλαιστινιακής διένεξης. Ένα από αυτά αναφερόταν και στον αριθμό των Παλαιστινίων φυλακισμένων από το 2000 έως την περίοδο πριν την έναρξη των πρόσφατων επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας. Μου έκανε εντύπωση ο μεγάλος αριθμός κρατουμένων, γύρω στους 11,000 και εξ αιτίας αυτού του γεγονότος αποφάσισα να κοιτάξω το θέμα από πιο κοντά.
Στην προσπάθειά μου αυτή, και επειδή στερούμαι πρόσβασης σε οποιαδήποτε προνομιακή πηγή πληροφόρησης, στράφηκα στο Internet, επιστρατεύοντας επί πλέον και την υπομονή μου για να ξετρυπώσω και να ξεδιαλέξω χρήσιμα στοιχεία. Για να αποφύγω δε, τις παγίδες κακής και κατευθυνόμενης πληροφόρησης, που δεδομένων των συνθηκών, είναι φυσικό να υπάρχουν απευθύνθηκα σε πληροφοριακό υλικό τόσο διεθνών οργανισμών, όπως το site της
Διεθνούς Αμνηστίας [
1] και το site του
Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού [
2], όσο και επισήμων παλαιστινιακών αρχών, όπως το
al Zaytouna Center for Studies and Consultations in the Ministry of Prisoners’ Affairs [
3], το
PLO Negotiations Affairs Dept., [
4], και το
Palestine Monitor [
5], ομάδα πληροφόρησης αποτελούμενη από παλαιστινίους εγκατεστημένους στη Ραμάλα.
Παρά τις προσπάθειές μου να αντλήσω στατιστικά στοιχεία από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, το μόνο σχετικό που κατάφερα να βρω ήταν το
Newsletter “Focus on Detention” [
2], του
2004, σχετικά με τους σκοπούς και τις πολύ σημαντικές δραστηριότητες του Οργανισμού, τόσο στο Ισραήλ, όσο και στις κατεχόμενες παλαιστινιακές περιοχές, κυρίως όμως στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Ισραήλ, με ελάχιστα, όμως συγκεντρωτικά στοιχεία.
Συγκεκριμένα στην έκθεση [
2], αναφέρεται ότι
μέχρι το Σεπτέμβριο του 2004, εκρατούντο από τις Ισραηλινές Αρχές
10,575 παλαιστίνιοι, εκ των οποίων
7,787 ήταν
πολιτικοί κρατούμενοι για λόγους ασφαλείας,
“security detainees” και
871 ανήκαν στην κατηγορία των
“administrative detainees”. Οι υπόλοιποι ήταν παλαιστίνιοι του κοινού ποινικού δικαίου. Επίσης στις φυλακές βρίσκονταν
119 γυναίκες και 466 παιδιά.
Ένα από τα πλέον σημαντικά έργα του Ερυθρού Σταυρού στην περιοχή είναι και η
πλήρης καταγραφή των φυλακισμένων παλαιστινίων, και η παρακολούθησή τους στις μετακινήσεις τους από φυλακή σε φυλακή, ώστε να αποφεύγονται τυχόν
μυστηριώδεις εξαφανίσεις, καθώς επίσης και η διευθέτηση των
επισκέψεων των συγγενών, κυρίως των μητέρων και παιδιών. Ενδεικτικά
για το 2004, πάνω από
62,000 άτομα από τα κατεχόμενα μπόρεσαν να επισκεφτούν τους συγγενείς τους σε φυλακές του Ισραήλ.
Διευκρινιστικά, σαν “
security detainees” ορίζονται όσοι κατηγορούνται για
παραβιάσεις των στρατιωτικών οδηγιών-εντολών ασφαλείας που εκδίδονται κατά καιρούς από τις ισραηλινές στρατιωτικές αρχές ξεχωριστά για τη Δυτική Όχθη και ξεχωριστά για τη Λωρίδα της Γάζας. Μέχρι σήμερα υπάρχουν πάνω από 1500 τέτοιες οδηγίες για τη Δυτική Όχθη και άλλες τόσες περίπου για τη Γάζα, [
5]. Στην πραγματικότητα, οι οδηγίες αυτές υπόκεινται σε συχνές αλλαγές, τις οποίες οι κάτοικοι των κατεχομένων, στις περισσότερες των περιπτώσεων αδυνατούν να παρακολουθήσουν και όπως συμβαίνει συχνά τις παραβαίνουν για το λόγο και μόνο ότι τις αγνοούν, αλλά και διότι η έννοια της ασφάλειας την οποία οι παραπάνω οδηγίες προτίθενται να εξασφαλίσουν, είναι τόσο ελαστική, ώστε να μπορεί να περιλαμβάνει το ο,τιδήποτε. Για παράδειγμα, υπάρχουν στρατιωτικές εντολές οι οποίες απαγορεύουν τη συγκέντρωση πλήθους άνω των 10 ατόμων, απαγορεύουν τις διαδηλώσεις και τις πορείες, την πολιτική έκφραση, τη διανομή πολιτικών άρθρων, κ.α. [
4]. Οι κρατούμενοι της κατηγορίας αυτής μπορεί να κρατηθούν χωρίς δίκη για 90 ημέρες, ενώ μπορεί να περάσει και μήνας χωρίς να έλθουν σε επαφή με το δικηγόρο τους. Επί πλέον, επειδή δικάζονται από στρατιωτικά δικαστήρια, δεν τους επιτρέπεται να ασκήσουν έφεση.
Οι “
administrative detainees” αναφέρονται σε κρατούμενους στους οποίους
δεν έχει απαγγελθεί κατηγορία, οπότε και δεν πρόκειται να περάσουν από δίκη, και των οποίων η κράτηση γίνεται για
προληπτικούς και μόνο λόγους. Ενώ το ανώτατο όριο κράτησής τους έχει ορισθεί στους 6 μήνες, συχνά η προθεσμία καταστρατηγείται και η εντολή ανανεώνεται αυθαίρετα και επ’ αόριστον, [
4]. Κάτω από τις συνθήκες αυτές οι κρατούμενοι δεν γνωρίζουν τους λόγους της κράτησής τους, αλλά ακόμα και αν παραπεμφθούν σε δίκη, δεν θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν στοιχεία για να ανασκευάσουν τις κατηγορίες που τους βαραίνουν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παλαιστινιακής Αρχής, [
4], από το 1967 και εντεύθεν έχουν φυλακιστεί γύρω στους
700,000 Παλαιστινίους, ποσοστό που αγγίζει το
20% του σημερινού γενικού πληθυσμού και το
40% του ανδρικού. Η εκτίμησή τους για το συνολικό αριθμό κρατουμένων και ειδικά, για τον αριθμό των
πολιτικών κρατουμένων, (9,000), συμπίπτει με αυτή του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, [
2].
Από την αρχή της δεύτερης Ιντιφάντα, (29 Σεπτεμβρίου 2000) μέχρι σήμερα, έχουν συλληφθεί περισσότερες από
500 γυναίκες και 5000 παιδιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης [
3], ο αριθμός των γυναικών και παιδιών που εκτίουν σήμερα ποινές σε ισραηλινές φυλακές είναι ο ίδιος με αυτόν που έχει δώσει και ο Ερυθρός Σταυρός, μετά από πλήρη και αναλυτική καταγραφή. Φυσικά οι συνθήκες κράτησης των παιδιών δεν είναι αυτές που υπαγορεύουν οι διεθνείς νόμοι και συνθήκες. Η πλειοψηφία των παιδιών αυτών υφίσταται σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια που καταλήγουν σε μόνιμες και σοβαρές σκελετικές βλάβες. Στο site του
Ειδικού Παρατηρητηρίου Παιδιών μπορείτε να βρείτε πολλές περισσότερες πληροφορίες, [
7].
Το Ισραήλ επίσης έχει υπό κράτηση
36 παλαιστίνιους βουλευτές και 4 υπουργούς, [
3].
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει παλαιστινιακή οικογένεια που κάποια στιγμή να μην είχε κάποιο μέλος της σε φυλακή. Σε άλλες περιπτώσεις, γυναίκες νέες και ηλικιωμένες συλλαμβάνονται μόνο και μόνο σαν μέσο πίεσης προς τους άρρενες συγγενείς τους και προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι κατεδαφίσεις σπιτιών. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που συλλαμβάνονται γείτονες ή φίλοι με το μόνο λόγο ότι είναι απλώς γείτονες ή φίλοι, [
3].
Συλλήψεις μπορεί να συμβούν οπουδήποτε. Στο σπίτι, στο δρόμο, ή στα ισραηλινά φυλάκια ελέγχου. Στις περισσότερες των περιπτώσεων ισραηλινοί στρατιώτες εφορμούν σε σπίτια παλαιστινίων, συνήθως κατά τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς λόγο ή ένταλμα. Συνήθως ανοίγουν πυρ και χρησιμοποιούν συγγενείς σαν ασπίδα προστασίας, [
5].
Δεν είναι μυστικό ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί τους φυλακισμένους και ως διαπραγματευτικό χαρτί, είτε για να πετύχει πολιτικούς στόχους είτε για να τους ανταλλάξει με δικούς του κρατουμένους. Για παράδειγμα στις 25 Αυγούστου του 2008, απελευθέρωσε 198 φυλακισμένους υποστηρικτές του Προέδρου Abbas, με σκοπό να πετύχει διάλογο με την μετριοπαθή παλαιστινιακή πτέρυγα, [
5]. Παρά ταύτα, την ίδια περίοδο συνέλαβε άλλους 338 Παλαιστίνιους. Άλλο παράδειγμα: ο 2005, το Ισραήλ απελευθέρωσε γύρω στους 900 φυλακισμένους, αλλά τον ίδιο χρόνο συνέλαβε άλλους 1000, [
5]. Τα στοιχεία αυτά είναι βασισμένα σε εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Το
85% των φυλακισμένων παλαιστινίων προέρχεται από τη
Δυτική Όχθη, το 8% από τη Γάζα, το 5% από την Ιερουσαλήμ, ένα
1.4% από το ίδιο το Ισραήλ και το
0.5% είναι Άραβες διαφορετικής εθνικότητας, από Συρία, Ιορδανία και Λίβανο, [
3]. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κρατουμένων εκτίει ποινές από
1-10 χρόνια (
64%), ενώ υπάρχει και ένα σημαντικό ποσοστό (12%) με επιβληθείσες ποινές μεγαλύτερες των 50 χρόνων, [
3]. Το
69% δε αυτών δεν είναι παντρεμένοι.
Σήμερα στο Ισραήλ υπάρχουν 30 κέντρα κρατουμένων, συγκεκριμένα, 21 φυλακές, 5 στρατόπεδα, 5 ανακριτικά κέντρα, εκ των οποίων το ένα μυστικό και αρκετοί αστυνομικοί σταθμοί, [
5].
Τα στοιχεία που δίνουν
επίσημες Ισραηλινές πηγές, [
5,
6] κάνουν λόγο (2006), για
9,500 παλαιστινίους φυλακισμένους σε ισραηλινές φυλακές, εκ των οποίων οι
750 είναι υπό το καθεστώς του “administrative” κρατούμενου,
350 είναι παιδιά και
75 γυναίκες. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι τα
τρία τέταρτα των κρατουμένων έχουν βάψει τα χέρια τους με αίμα. Σχετικά με την πολιτική τους ταυτότητα, ένα
44% ανήκει στη Φατάχ, ένα
26% στη Χαμάς, ένα 14% στην Ισλαμική Τζιχάντ, το 5% στο Λαϊκό Μέτωπο και το 1% στο Δημοκρατικό Μέτωπο.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να τονίσω ότι οι ισραηλινές στατιστικές δεν έχουν μεγάλη απόκλιση από τις παλαιστινιακές σχετικά με τον αριθμό των φυλακισμένων.
Πάρα την απαγόρευση των
βασανιστηρίων διεθνώς, η πρακτική αυτή συνεχίζει να εφαρμόζεται στις ισραηλινές φυλακές πολλές φορές με νομικό κάλυμμα. Σύμφωνα με την έκθεση [
3], οι κρατούμενοι μαστιγώνονται, αναγκάζονται να στέκονται όρθιοι στο ίδιο σημείο για πολλή ώρα, τους βάζουν μέσα σε ψυγεία, τους στερούν τον ύπνο και την τροφή, τους χτυπούν σε ήδη πληγωμένα σημεία και στα γεννητικά όργανα, συλλαμβάνουν συγγενείς και τους βασανίζουν ενώπιον των κρατουμένων και πολλά άλλα. Δεκάδες δε εξ αυτών έχουν
πεθάνει κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων, από απ’ ευθείας δολοφονία μετά τη σύλληψη, ή από ελλιπή ιατρική φροντίδα. Συνολικά
183 ψυχές. Ενώ, άλλοι τόσοι έχουν πεθάνει μετά τη απελευθέρωσή τους λόγω σοβαρού κλονισμού της υγείας τους.
Επίσης, διαβάστε και την πολύ αναλυτική έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας με πάρα πολλές προσωπικές μαρτυρίες σχετικά με τον τρόπο σύλληψής τους, για τις συνθήκες κράτησης και τα βασανιστήρια που υπέστησαν και η οποία έκθεση πιάνει τα γεγονότα από τη δεύτερη Ιντιφάντα μέχρι τον Μάιο του 2002, [
1].
[1] Διεθνής Αμνηστία: