8.000.000.000

Ναι, οκτώ δισεκατομμύρια – σωστά μετρήσατε τα μηδενικά σας. Οι άνθρωποι που μας μετρούν (υπάρχει και αυτή η ειδικότητα) κατέληξαν στον αριθμό αυτό. Τόσοι άνθρωποι ζουν τώρα επάνω στη Γή.

Θυμάμαι πως όταν πήγαινα σχολείο πλησιάζαμε τα έξη δις. Μου ήταν αδύνατο να φανταστώ αυτόν τον αριθμό και τον ξέχασα γρήγορα.

Και τώρα είμαστε στα οκτώ!

Αλλά βέβαια ποτέ δεν είμαστε ακριβώς στα οκτώ. Κάθε δευτερόλεπτο γεννιούνται άνθρωποι, πεθαίνουν άνθρωποι… και ο αριθμός μειώνεται και μεγαλώνει με αστραπιαία ταχύτητα. Το μόνο σίγουρο είναι πως τελικά, αυξανόμαστε. Παρ όλους τους λιμούς, τις επιδημίες, τους πολέμους (κάνουν ό,τι μπορούν) τα οκτώ δις θα γίνουν κάποτε εννέα και πάει λέγοντας. Κι αν δεν γίνει κάποια πλανητική καταστροφή (ο αναιδής αστεροειδής κρυβόταν πίσω από τον ήλιο και μας παραφύλαγε!) η αύξηση θα συνεχιστεί. Εκτός εάν…

«Δήμου. έχεις ήδη ξεπεράσει κατά πολύ το προσδόκιμο ζωής! Κλέβεις χρόνια από άλλους! Και δεν είναι μόνο αυτό: εξακολουθείς να ρυπαίνεις οδηγώντας αυτοκίνητο, τρώγοντας κρέας… Ευτυχώς που πριν πενήντα χρόνια έκοψες το κάπνισμα!»

Να αισθάνεσαι ενοχές που παραμένεις ζωντανός… Να βλέπεις τις βλακείες, τις ηλιθιότητες που κάνουν οι συνάνθρωποί σου και να μην έχεις καμία δυνατότητα να τους σταματήσεις. Να αντιμετωπίζεις πολέμους που γίνονται χωρίς λόγο, να μετράς τα θύματα και να καταρρέεις κάτω από τους αριθμούς των πτωμάτων, τις δολοφονίες, τα βασανιστήρια, τους βιασμούς.

Τώρα πέστε μου, τι λόγο είχε ο Πούτιν να επιτεθεί στην Ουκρανία; Για να δοξαστεί και να αναγραφεί το όνομά του στην Ιστορία με χρυσά γράμματα; (Πάντως, μέχρι στιγμής, άλλου το όνομα δοξάζεται…).

Οκτώ δισεκατομμύρια! Έξυπνοι, ηλίθιοι, μορφωμένοι, αγράμματοι, πλούσιοι, φτωχοί, νέοι, γέροι, ωραίοι, άσκημοι…  Μαύροι, λευκοί, κίτρινοι.. Κάθε άνθρωπος και ένας μικρός κόσμος, ένα απειροελάχιστο σύμπαν. Που έχει κι αυτό τις συγκρούσεις του, τις περιδινήσεις του, τις χαοτικές στιγμές του…

Πού πάμε οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι, χαμένοι στο διάστημα; Ανάμεσα σε δισεκατομμύρια γαλαξίες, περνάμε μπροστά  σε μαύρες τρύπες… Εδώ στο πλανητάριο πας και ζαλίζεσαι. Που δεν δείχνει ούτε το 10% του Σύμπαντος..

 Οκτώ δισεκατομμύρια. Είμαστε πολλοί περισσότεροι από ότι αντέχει αυτός ο πλανήτης.

Μόνο ένα θαύμα μας σώζει!

Θαύμα;

Και καλά όσοι από μας έχουν πίστη σε κάποιον Ιεχωβά, Θεό, Αλλάχ, ή άλλο δημιουργό και κυβερνήτη του σύμπαντος; Αυτοί που δεν πιστεύουν; Η προσκυνάνε ξόανα, που καμία δυνατότητα δεν έχουν να βοηθήσουν…

Οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι. Αφαιρέστε τους γέροντες και τα μικρά παιδιά Και τι μένει;

Μία συνεχής διαφωνία! Ακόμα και για το θαύμα:

Ο δικός μας ο θεός σταυρώθηκε για μας!

Ο δικός μας είναι ο πατέρας του δικού σας!

Ο δικός μας έχει τους περισσότερους πιστούς!

Διαμάχη και στην πολιτική: Το κόμμα μας είναι Δημοκρατικό!

Το ίδιο και το δικό μας. Το όνομά μας είναι το δικό σας, μεταφρασμένο στα λατινικά. (Ρεπουμπλικάνοι)

Σαν τις μέλισσες στο μελίσσι βουίζουν οι γνώμες και οι διαφωνίες πάνω από την ανθρωπότητα. Κι όσο μιλάμε για το καλύτερο – πάει καλά. Αλλά όταν έρθουν στο χειρότερο, τότε ξεσπάει διαμάχη, διένεξη, πόλεμος!

Ο «Πύργος της Βαβέλ» υπάρχει ακόμα. Αδύνατη η συνεννόηση. Μάταια οι λίγοι σοφοί και γνώστες προσπαθούν να εισακουστούν. Η Γη κινδυνεύει! Οι πάγοι λιώνουν – τα ύδατα φουσκώνουν. Τα οκτώ δισεκατομμύρια μπορεί να αφανιστούν πιο γρήγορα από ότι φαντάζεστε.

Και από όλα τα επιτεύγματα του ανθρώπου να μείνει ένας νεκρός πλανήτης  που θα βουίζει μέσα στο κενό διάστημα. Χρειάστηκαν οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι για να το πετύχουν αυτό… 

Ρέκβιεμ για το «Μάτι»;

Η ιστορία μου με το «Μάτι» αρχίζει όταν παντρεύεται η (ετεροθαλής) αδελφή μου. Ο γαμπρός μου, μαζί με τον αδελφό του, έχουν ένα μεγάλο οικόπεδο επάνω στη θάλασσα, στο Μάτι, στη θέση «Ζούγκλα». (Δίπλα στην ομώνυμη ταβέρνα). Στο σπίτι που χτίστηκε εκεί, πέρασα τα εφηβικά και φοιτητικά μου καλοκαίρια, από το 1948 ως το 1960. Πριν 70 χρόνια…

Τρία πράγματα σημάδευαν τότε εκείνη την περιοχή: η απόλυτη ερημιά (ένα σπίτι – παραθαλάσσιο – κάθε δύο χιλιόμετρα), το εντελώς «τροπικό» πυκνό πευκοδάσος (παιδιά, τρυπώναμε μέσα σαν εξερευνητές) και οι ανελέητοι βοριάδες που μαστίγωναν όλη την ακτή – από τον Άγιο Ανδρέα ως τη Ραφήνα. Μετακινούσαν ακόμα και βαριά έπιπλα στις βεράντες.

Αναμνήσεις: Χωματόδρομοι με λεπτό κοκκινόχωμα όπου άφηναν τα ίχνη τους τα λάστιχα του ποδηλάτου μου. Πρωινό ξύπνημα για ψάρεμα με πετονιά, ή (άκαρπο) κυνήγι στο δάσος. Βουτιές στο Κόκκινο Λιμανάκι και, τα βράδια, τραγούδι στα βραχάκια κάτω στη θάλασσα. Τα πρώτα πάρτι, οι πρώτες επαφές. Μουσικό μοτίβο: Moonlight Serenade (Glenn Miller). Στην αρχή με …γεννήτρια. Άργησε η ΔΕΗ…

Πολλά χρόνια μετά έγραφα:

Τη λέγαμε αμμουδιά, αλλά δεν ήταν. Μικροί τόποι άμμου ανάμεσα σε βράχους. Ίσα που χώραγε να καθίσει ένας άνθρωπος, με τα πόδια του μέσα στο νερό.

Οι πέτρες ήταν άσχημες. Δεν υπήρχαν ωραία βότσαλα γυαλισμένα από το κύμα. Παντού συμπαγή κοκκινωπά πετρώματα άμορφα, με ενσωματωμένους μέσα τους βράχους, κροκάλες, κοχύλια. Σκληρό τοπίο. Σαν τη βρεγμένη, γλιστερή ξέρα που πατούσες μπαίνοντας στη θάλασσα.

Ο βοριάς φύσαγε αδιάκοπα. Από τις εξήντα μέρες των διακοπών οι μισές ανήκαν στο μελτέμι. Ούτε να σταθείς δεν μπορούσες.

Όταν ξαναπήγα, μετά από 30 χρόνια, δεν αναγνώρισα τίποτα. Ξαφνικά η ακτή είχε γίνει τείχος πολυκατοικίες. Από τον παράλιο δρόμο (άσφαλτος βέβαια πια) ούτε που υποψιαζόσουν τη θάλασσα. Την έβλεπες μόνο από το μπαλκόνι της τελευταίας παραθαλάσσιας σειράς. Η αν έπαιρνες ένα από τα στενά μονοπάτια ανάμεσα στις πολυκατοικίες που υποτίθεται ότι εξασφαλίζουν την «πρόσβαση προς τη θάλασσα». Οι περισσότερες φραγμένες ή ασφαλισμένες.

Τον λαβύρινθο με τα αυθαίρετα μέσα στο δάσος, ανάμεσα στη λεωφόρο Μαραθώνος και την ακτή, τον είδα με τα χρόνια να στήνει τις παγίδες του.

Το σπίτι όμως πάντα εκεί. Μονώροφο, χαμηλό ανάμεσα σε μεγαθήρια. Πήγαινα για προσκύνημα. Στάθηκε σημαντικό για μένα. Έζησα πολύ όμορφα καλοκαίρια κοντά στη θάλασσα - τα πιο ανέμελα και ξέγνοιαστα της ζωής μου.                                                                            ./.

Άνεμος πήρε τα σπίτια που αγάπησα. Το σπίτι στο Μάτι, πρώτα χωρίστηκε στα δύο σαν το Βερολίνο (όταν οι διαφορές δύο αδερφών αποδείχθηκαν αγεφύρωτες) και μετά πουλήθηκε.  Τελευταία φορά το είδα πριν πέντε χρόνια. Υπήρχε ακόμα, χαμηλό, λευκό, μονώροφο, ανάμεσα σε τεράστιες πολυκατοικίες, να κοιτάζει την θάλασσα.

Και μετά ήρθε η φωτιά. Ήταν σαν να καιγόταν όλη μου η νιότη. Και τώρα διαβάζω μεγάλους τίτλους, ότι ενδέχεται να παραγραφεί η δίκη για το Μάτι. Δεν υπάρχει (λέει) κατάλληλη αίθουσα και στα τέσσερα χρόνια αναμονής δεν μπόρεσε να βρεθεί ή να οικοδομηθεί.  104 νεκροί και άλλοι τόσοι βαριά τραυματίες θα μείνουν αδικαίωτοι και οι υπεύθυνοι για την πραγματική αυτή εκατόμβη, ατιμώρητοι; Γιατί έχει ήδη αποδειχθεί ότι η τραγωδία αυτή οφειλόταν σε απανωτά ανθρώπινα σφάλματα.

Τέσσερα χρόνια! Τόσο απίθανο μου φαίνεται που καταλήγω σε μία τερατώδη θεωρία συνομωσίας. Μήπως το «βαθύ κράτος» (ένα είναι αυτό, δεξιό και αριστερό) ήθελε να αποφύγει αυτή τη δίκη και συνωμότησε για να παραγραφεί;

Υ.Γ. Ένα τμήμα από αυτό το κείμενο το δανείστηκα από την αυτοβιογραφία μου («Οι δρόμοι μου»). Το τέλος θα το γράψει η ζωή. 

Ακαδημία χωρίς ποιητές…

Ένα από τα πράγματα για τα οποία φημίζεται η  χώρα μας είναι οι ποιητές της. Δεν πρόκειται μόνο για τα δύο Νόμπελ που πήραμε – αλλά και η ποσότητα και ποιότητα των ποιητών μας και πριν καθιερωθεί το Νομπέλ και μετά.

Σολωμός, Κάλβος, Παλαμάς, Σικελιανός, Καβάφης, Καζαντζάκης, Βάρναλης, Καβάφης, Καρυωτάκης, Σεφέρης, Ελύτης, Εμπειρίκος, Παπατζώνης, Τέλλος Άγρας, Αναγνωστάκης, Σαχτούρης, Λειβαδίτης, Πατρίκιος, Ρίτσος, Βρεττάκος, Καρούζος, Δημουλά, Αγγελάκη-Ρουκ, Ζωή Καρέλλη, Γκάτσος, Βαγενάς, Γκανάς, (και, γιατί όχι; ισάξιος του Ντύλαν!) Σαββόπουλος; Σίγουρα θα έχω ξεχάσει κάποιον/αν καλό/ή – καμία ανθολογία δεν τους έχει όλους – αλλά αυτοί που παραθέτω ήταν όλοι σημαντικοί ποιητές και άξιοι να γίνουν μία μέρα ακαδημαϊκοί, εφόσον στα χρόνια τους υπήρχε ήδη η Ακαδημία.

Από όλους αυτούς μόνο δύο σημαντικοί έγιναν ακαδημαϊκοί: ο Κωστής Παλαμάς (ιδρυτικό μέλος) και η Κική Δημουλά – και για ελάχιστο χρόνο – ο Βρεττάκος. Έγιναν και κάτι άσχετοι – π.χ. γνωρίζετε τον ακαδημαϊκό ποιητή Σωτήρη Σκίπη;

Στην δικτατορία του Μεταξά πολλοί συγγραφείς και ποιητές βρέθηκαν εξόριστοι, μετά ήρθε η Κατοχή και ύστερα ο εμφύλιος.  Αρκετοί ποιητές ήταν αριστεροί και αντίθετοι στο «ακαδημαϊκό κατεστημένο. Στην εποχή της εμφύλιας διαμάχης (όπου ακόμα και ο Σικελιανός και ο Καζαντζάκης θεωρήθηκαν κομμουνιστές!) οργίασε η συκοφαντία. Τον καιρό της Χούντας η Ακαδημία ήταν το αγαπημένο της   ενδιαίτημα – εκεί  έβγαζε ο Παπαδόπουλος τους περίφημους πανηγυρικούς του.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες οι περισσότεροι αριστεροί συγγραφείς και ποιητές, δεν ήθελαν φυσικά να υπογράψουν «δηλώσεις μετανοίας». Ακόμα κι όταν έπεσε η Χούντα ήταν λίγο περίεργο να πείσεις τον Ρίτσο και να τον φέρεις από το ξερονήσι για να τον εγκαταστήσεις στην… έδρα της Ακαδημίας.

Άλλωστε οι «μεγάλοι» μας ποιητές (Σεφέρης, Ελύτης,) δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ ούτε καν να υποβάλλουν υποψηφιότητα. Είναι και η διαδικασία πολύ άβολη: να επισκέπτεσαι ένα-ένα μέλος για να το πείσεις να σε ψηφίσει..

Έτσι φτάσαμε στην περίπτωση να έχουμε μία Ακαδημία χωρίς ποιητές.

Γιατί και  πάλι, στις προχθεσινές εκλογές, ανάμεσα σε τρεις υποψήφιους (Βαγενά, Γκανά και Πατρίκιο, κανένας δεν συγκέντρωσε αρκετές ψήφους για να εκλεγεί.

Εδώ φταίει και ένα βασικό ελάττωμα της δικής μας Ακαδημίας. Οι Γάλλοι, που προηγήθηκαν πολύ, έχουν χωρίσει την ακαδημία τους σε πέντε τμήματα (που μαζί αποτελούν το «Ινστιτούτο της Γαλλίας») και μόνον ένα από αυτά, που ονομάζεται «των Γραμμάτων» (des Belles Lettres) ασχολείται με την λογοτεχνία. Αλλιώς θα συνέβαινε αυτό που γίνεται σε μας: Καλούνται άσχετοι επιστήμονες: αστροφυσικοί, γιατροί, μηχανικοί, βιολόγοι κλπ., να εκλέξουν λογοτέχνες – και μάλιστα ποιητές!

Για διαφορετικούς λόγους και οι τρεις υποψήφιοι θα άξιζε να εκλεγούν. Κατά τη γνώμη μου ο καθένας από τους τρεις εκπροσωπούσε ένα άλλο είδος ποίησης και λογοτεχνικής επάρκειας. Ο Γκανάς είναι σαφώς ο πιο πηγαίος, δυνατός και άμεσος δημιουργός. Ο Βαγενάς ο πιο λόγιος (έχει και σημαντικότατο κριτικό και σατιρικό έργο). Ο Πατρίκιος στα 94 χρόνια του παράγει ακόμα ποίηση – ενώ η ιστορία του ποιητικού του έργου ταυτίζεται με την Ελληνική λογοτεχνική ιστορία των τελευταίων 60 χρόνων. Ένας λόγος να προτιμηθεί (κι ας είναι άνισος και λόγω των αλλαγών στην ιστορία της χώρας του – και της γραφής του).

Αλλά τέλος πάντων πρέπει η Ακαδημία μας να  αποκτήσει ποιητές! Η χώρα που γέννησε την ποίηση και τους πρώτους ποιητές στον κόσμο: Όμηρο, Ησίοδο, Πίνδαρο, Σαπφώ και τους τραγικούς, (σκεφθείτε μόνο τα χορικά τους!) να μην έχει ΈΝΑ ποιητή στην Ακαδημία της;

Γενικά η Ακαδημία μας χρειάζεται μία ριζική αναμόρφωση και ανακαίνιση. Ιδρύθηκε το 1926 ως «Επιστημών, Γραμμάτων και Καλών Τεχνών». Μήπως θα ήταν σωστό να χωριστεί σε τρία μέρη; Ώστε οι ποιητές να μην εκλέγονται από μαθηματικούς;

Υ. Γ. Σημείωση: Δεν δημοσιεύω εκκλήσεις βοήθειας, αλλά κάνω εξαίρεση για μία μοναδική – παγκόσμια – περίπτωση. Περισσότερα στη διεύθυνση: https://www.theodoresmiracle.org/

Όφις έρπων…

Προσωπικά, γνώρισα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα στα τέλη του 1974, αν θυμάμαι καλά, ύστερα από τις εκλογές που είχαν επισφραγίσει με 54% την απόλυτη κυριαρχία του και το οριστικό τέλος της δικτατορίας. Η επαφή μας έγινε μέσω του Τάκη Λαμπρία υφυπουργού Προεδρίας και στενότερου συνεργάτη του. Με κάλεσε στο υπουργείο να μου πει πως ο Πρόεδρος ήταν ενθουσιασμένος με το βιβλίο μου, πως έδινε εντολές να αγοράζονται κάθε μέρα δεκάδες αντίτυπα τα οποία μοίραζε ή έστελνε σε γνωστούς και φίλους.

Το βιβλίο ήταν «Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας», που το έγραφα σε όλη την διάρκεια της δικτατορίας. Είχε κυκλοφορήσει αμέσως μετά την πτώση της Χούντας και ανατυπωνόταν κάθε τρεις μέρες. Ο Καραμανλής το είχε καταλάβει σωστά – πως ήταν «η σάτιρα ενός πληγωμένου εραστή», όπως έγραψε αργότερα μία Γερμανίδα κριτικός – και, χτυπώντας με στην πλάτη μου έλεγε: «Εσύ, με αυτό το βιβλίο, τελείωσες. Δεν χρειάζεται να γράψεις τίποτα άλλο».

Είχαμε πολλές συναντήσεις – πότε με καλούσε στο Μαξίμου, πότε στην Πολιτεία. Πάσχα πηγαίναμε όλοι μαζί στην Κέρκυρα. Κυριακές στη Βαρυμπόμπη ή στην Γλυφάδα. Όποτε είχε διάθεση να μιλήσει με καλούσε. Συνήθως – ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια – μου επαναλάμβανε τα ίδια πράγματα – αλλά με πάθος, σαν να ήταν καινούργια.

Κάποια φορά, που μιλούσαμε για εκλογές, του εξομολογήθηκα ότι δεν τον είχα ψηφίσει ποτέ. Το είχε ήδη ψιλο-καταλάβει και απάντησε: «Αδιόρθωτος Κεντρώος, ε; Μα κι εγώ Κέντρο θα ψήφιζα – αν υπήρχε».

Δεν είχε και άδικο. Εκείνη την εποχή Κέντρο ήταν Μαύρος, Ζίγδης, Πεσμαζόγλου κλπ. «Οι Γερμανοί σε πήραν στο λαιμό τους» μου έλεγε. «Η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία! Αλλά αυτή είναι πραγματική». Όσο για τον Ανδρέα ούτε να τον ακούσει δεν ήθελε. Από το στόμα του πρωτάκουσα τη λέξη: «λαϊκιστής».

Έγραψα αυτό το κείμενο για να ξοφλήσω ένα παλιό χρέος. Πραγματικά. Τόσα χρόνια, τόσες εκλογές κι εγώ δεν είχα ποτέ ψηφίσει Νέα Δημοκρατία. Μέχρι που ήρθε η στιγμή και την ψήφισα.

Γιατί άλλαξα γνώμη;  Όταν έμαθα πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ΔΕΝ ψήφισε τον Παυλόπουλο για Πρόεδρο της Δημοκρατίας – τον υποψήφιο του δικού του κόμματος! Επιτέλους, είπα, κάποιος είχε το θάρρος της γνώμης του – να πάει κόντρα στο ίδιο του το κόμμα! Κάποιος έλαβε υπόψη του τις τεράστιες ζημιές που αυτός ο άνθρωπος έκανε στο τόπο του. Κάποιος έκρινε δίκαια έναν άνθρωπο που κολακεύοντας, γλύφοντας, κατάφερε να φτάσει στην κορυφή. Έτσι, στις επόμενες εκλογές, ψήφισα Νέα Δημοκρατία.

Αν μιλήσετε με τους συναδέλφους του Προκόπη, που τον έζησαν στο Πανεπιστήμιο, θα μάθετε πολλά. Η αναρριχητική του φιλοδοξία, δεν έχει όριο – με κάθε κόστος. Τώρα τρύπωσε στην Ακαδημία. Ημιθανής είναι – μπορεί και να την αποτελειώσει. Αντί του εκλεκτού Πατρίκιου… ο Γουλιμής!

Γιατί βέβαια δεν του αρκεί να γίνει μέλος. Θα επιδιώξει την προεδρία. Και μετά ίσως ακολουθήσει την μέθοδο που γνωρίζει καλά – αυτή που οδήγησε την Ελλάδα στην χρεοκοπία. Αθρόες προσλήψεις, αθρόα ρουσφέτια – με άδεια ταμεία. Και πλήρης αδράνεια και αδιαφορία για το αν η Αθήνα καίγεται και καταστρέφεται.

Μακάρι να βγω ψεύτης – και να μην συμβεί τίποτα από όλα αυτά. Αλλά αυτό το κείμενο όφειλα να το γράψω. Στην μνήμη του Κωνσταντίνου Καραμανλή, (ναι, πρόεδρε, τελικά ψήφισα Νέα Δημοκρατία!) Και νομίζω πως, αν ζούσες, θα μου έδινες συγχαρητήρια για τον λόγο.

Εξαγωγή ευγνωμοσύνης

Υπάρχουν αρκετά πράγματα που με κάνουν να ντρέπομαι που είμαι Έλληνας.

Θέλω να σας γράψω για ένα από αυτά που δεν φανταζόμουν πως θα με πείραζε τόσο πολύ.

Βλέποντας την περασμένη εβδομάδα μία τηλεοπτική εκπομπή που δεν χάνω ποτέ: «Πλάνα με ουρά», ΕΡΤ2 δημιουργός Τασσούλα Επτακοίλη. (Κάθε Κυριακή, στις 18 ώρες)

Η εκπομπή ασχολείται με τα ζώα που ζουν μαζί μας σε αυτή τη χώρα. Ζώα συντροφιάς, αλλά όχι μόνο.

Η συγκεκριμένη εκπομπή είχε γυριστεί στην Δανία.

Στη χώρα αυτή υπάρχουν σύλλογοι που ασχολούνται με τα αδέσποτα (κυρίως σκυλιά) των ελληνικών δρόμων!

Ψάχνουν να βρουν, είτε με επιτόπια επίσκεψη, είτε με αλληλογραφία, ζώα κακοποιημένα, άρρωστα, υπέργηρα, πεινασμένα και βασανισμένα.

Προκειμένου να τα πάρουν στο σπίτι τους και να τους δώσουν έστω και λίγα χρόνια θαλπωρής, αγάπης, ευτυχίας.

«Όχι δεν θέλουμε νέα και υγιή ζώα από τον εκτροφέα – θέλουμε ταλαιπωρημένα, για να τους δώσουμε αυτό που τους λείπει. Και ξέρουμε ότι στην Ελλάδα υπάρχουν άφθονα».

Τι άφθονα; (σκέφθηκα) Έτσι είναι όλα τα αδέσποτα μας.

Έχουν λοιπόν φτιάξει συλλόγους με Δανό-ελληνικά ονόματα, που συστηματικά ασχολούνται με την ανεύρεση και την εξαγωγή τους.

Στην εκπομπή υπήρχε και μία συγκέντρωση ενός τέτοιου συλλόγου όπου μάθαμε το ιστορικό όλων αυτών των σκυλιών. Μερικά ήταν πολύ καταβεβλημένα, σχεδόν ετοιμοθάνατα. Όταν ρωτούσε η δημιουργός της εκπομπής τι θα κάνουν όταν το ζώο πεθάνει – η απάντηση ήταν άμεση. «Θα φέρουμε άλλο».

-«Από την Ελλάδα;»

«Πάντα από την Ελλάδα!»

Γιατί; Διότι ήταν πάντοτε τα πιο βασανισμένα και γιατί οι Δανέζικες οικογένειες ήθελαν να χαρούν μαζί τους την αποκατάσταση και την νέα τους ευτυχία.

Να λοιπόν ένα σπουδαίο ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν: ευγνωμοσύνη. (Των αδέσποτων).

Σαν δεν ντρεπόμαστε λέω εγώ!

Δεκάδες σκυλιά σε κάθε φόρτωμα. Απλούστατη και εύκολη η εισαγωγή στην Δανία – δύσκολη και καχύποπτη η εξαγωγή από την Ελλάδα. (Είχα μία γνωστή που νόμιζε ότι τα κάνουν παπούτσια ή τσάντες. Σε αυτή την κατάσταση!)

Και δεν εξάγουμε μόνο στην Δανία. Ανάλογοι σύλλογοι υπάρχουν και σε άλλες χώρες.

Ίσως έτσι θα λυθεί το πρόβλημα των αδέσποτων σκύλων.

Οι γάτες όμως; Γεννάνε περισσότερο και δύσκολα πιάνονται.

Εκεί προτείνω να αναθέσουμε το θέμα στο καθηγητή, (και ποιητή!) που τον συνέλαβαν οι κάμερες να ποδοπατάει και να λιώνει ένα νεογέννητο γατάκι.

Τι σκοτάδι μαύρο και άραχλο πρέπει να έχει μέσα του ένας τέτοιος άνθρωπος! Τι είναι πιο αθώο, πιο χαριτωμένο, πιο τρυφερό, από ένα νεογέννητο γατάκι;

Το έλιωσε κάτω από το παπούτσι του!

Θα τον καταδίκαζα να τον λιώσει μία μπουλντόζα για να καταλάβει τι έκανε. Αλλά η θανατική ποινή για δίποδα ζώα έχει καταργηθεί. Έστω, λοιπόν, το πρόστιμο: 30.000€.

Από τότε που ήμουν φοιτητής στο εξωτερικό πριν 60 χρόνια, μου είχε κάνει εντύπωση πως στην Αγγλία, στην Γερμανία, δεν είχα συναντήσει στο δρόμο ούτε ένα αδέσποτο. Εδώ όμως…

Τι κάνω τώρα; Έχω το πορτ-μπαγκάζ του αυτοκινήτου μου γεμάτο κονσέρβες. Όπου βρω αδέσποτα, σταματάω και ταΐζω. Σταγόνες στον ωκεανό…

Η κυβέρνηση έχει θεσπίσει σωστά μέτρα για την ταυτοποίηση και την διαχείριση των αδέσποτων. Κυριότερο η στείρωση. Αλλά πόσοι τα τηρούν, εδώ, σε μας;

Οι Δανοί φίλοι μας τα τηρούν σχολαστικά.

Τυχερά τα σκυλιά που ταξιδεύουν…

Υ. Γ. Το blog της περασμένης Κυριακής κόπηκε στη μέση από μία απρόσεκτη σελιδοποίηση. Δημοσιεύτηκε μόνο το πρώτο μέρος. Όσοι θέλουν να το διαβάσουν ολόκληρο, θα το βρουν στην διεύθυνση: doncat.blogspot.com. Για τους πολλούς που με ρώτησαν: ναι, η γατούλα επέστρεψε. Ευτυχώς.

Ένα δείγμα μπλογκ

Τι περίεργοι αναχρονισμοί υπάρχουν στην δημοσιογραφία. Γράφω την Δευτέρα 3 Οκτωβρίου. Το όριο της αποστολής κειμένου για μένα, είναι η Τετάρτη. Και θέλω κάτι να γράψω για τα γενέθλιά μου, που είναι στις 8.10, δηλαδή το Σάββατο.

Αλλά πώς να γράψω την Δευτέρα για το Σάββατο; Μπορεί κάτι να γίνει και το Σάββατο να μην υπάρχω. Ή να μην γιορτάσω. (Κάθε νύχτα βλέπω στον ύπνο μου δύο δικτάτορες!)

Επιπλέον εσείς θα το διαβάσετε την Κυριακή, οπότε τα γενέθλια θα έχουν περάσει. Ευχές «κατόπιν εορτής»; Παρακαλώ – μην μου ευχηθείτε καθόλου. Ή, τουλάχιστον, αντί για «χρόνια πολλά» ευχηθείτε «χρόνια καλά». Τι να τα κάνω τα πολλά αν δεν είναι καλά. Ίσα ίσα που, όσο περισσότερα είναι τα κακά χρόνια, μακραίνουν και τα βάσανα. Δεν θέλω να γίνω ο νέος Τιθωνός!

Ξέρετε τον μύθο του Τιθωνού; Αν ναι, πηδήξτε την επόμενη παράγραφο. Αν όχι, προσέξτε την.

Τον καιρό των αρχαίων θεών, ο Τιθωνός, γιος του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα και της Στρυμούς, ήταν ο ωραιότερος θνητός επί γης. Τον ερωτεύθηκε μία νύμφη, η Ηώς και παρακάλεσε τον Δία να τον κάνει αθάνατο, όπως ήταν και η ίδια. Ξέχασε όμως να ζητήσει γι αυτόν και αιώνια νιάτα. Έτσι ο Τιθωνός με τα χρόνια έγινε γέρος-ξεκούτης, κουρέλι και παρακαλούσε τους Θεούς για να πεθάνει.

Όχι χρόνια πολλά λοιπόν – αλλά χρόνια καλά. Και να επιστρέψει η γάτα μου διότι τώρα έχω φοβερό άγχος. Επί χρόνια, κάθε πρωί βγαίνει στο κήπο, τρώει χορταράκι και επιστρέφει. Οι έξοδοί της κρατάνε το πολύ ένα τέταρτο. Τώρα λείπει δυόμιση ώρες! Έχουμε αλωνίσει τον κήπο αλλά ούτε ίχνος. Φοβάμαι απαγωγή… (Είναι πολύ ωραία γάτα).

Οι αναγνώστες θα απορούν. Τόσα σοβαρά γεγονότα συμβαίνουν στον κόσμο – κι εσύ μας απασχολείς με την γάτα και τα γενέθλιά σου!

Ήθελα να σας δώσω μία ιδέα του τι είναι μπλογκ. Δεν είναι χρονογράφημα, ούτε άρθρο. Ούτε καν επιφυλλίδα. Είναι προσωπικό ημερολόγιο. Ο μπλόγκερ γράφει για τα πράγματα που τον απασχολούν και τον ενδιαφέρουν, τώρα.

(Διακοπή για έρευνα γάτας).

Η γάτα δεν βρέθηκε. Απουσιάζει πάνω από τρεις ώρες. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει. Έχουμε σοβαρό πρόβλημα.

Παύση.

Ξαφνικά, σαν να μην συνέβαινε τίποτα, η γάτα εμφανίζεται και μπαίνει από το ανοιχτό παράθυρο. Από ότι μου είπαν, όλη αυτή την ώρα που την φωνάζαμε, και την ψάχναμε σε όλο το οικοδομικό τετράγωνο, ήταν δύο μέτρα μπροστά μας, κρυμμένη μέσα σε ένα μικρό θάμνο.

Αύριο, 4 Οκτωβρίου, είναι η διεθνής μέρα για τα ζώα. Θα γίνει εκδήλωση στο δημαρχείο μας και μου έχουν ζητήσει να διαβάσω ποιήματα από το «Βιβλίο των γάτων». (Σκεφθείτε να μην είχε επιστρέψει – εγώ, αντί να διαβάσω, θα πενθούσα).

Εφημερίδα: Ας δούμε και τα διεθνή: ο αδηφάγος Πούτιν, αφού επιτέθηκε στην Ουκρανία και αντί να φάει ολόκληρη την χώρα, έφαγε τα μούτρα του, τώρα άρχισε να την τρώει λίγο-λίγο. Αυτά τα ψεύτο-δημοψηφίσματα κάτω από το αυστηρό βλέμμα των Ρώσων αξιωματικών δεν τα πιστεύουν ούτε οι ίδιοι.

Με πήραν τηλέφωνο από ένα σοβαρό σωματείο, που το στηρίζω με μία μικρή συνδρομή κάθε χρόνο και μου είπαν ότι επειδή θέλουν να αυξήσουν την δραστηριότητά τους, αν θα μπορούσα να αυξήσω το ποσό της συνδρομής. Τους απάντησα: έτσι που διαγράφεται ο επόμενος χειμώνας, να είστε ευτυχείς αν θα είμαι σε θέση να στείλω και τα λίγα που στέλνω. Όπως τον βλέπω να πλησιάζει, μπορεί να σας τα ζητήσω και πίσω…

Να λοιπόν: διαβάσατε ένα αυθεντικό μπλογκ. Φύρδην-μίγδην όλα τα συμβάντα και οι σκέψεις μιας ημέρας, αλλά με το ρυθμό και την αμεσότητα της καθημερινότητας.

Βεβαίως υπάρχουν και άλλα μπλογκ, μονοθεματικά. Με θέμα την μόδα, την κουζίνα, τους αγώνες αυτοκινήτου, το ποδόσφαιρο ή την ποίηση.

Αν σας άρεσε, μπορεί και να το επαναλάβω… Αν όχι – θα συνεχίσω όπως  πριν.

(Το κείμενο αυτό στην εφημερίδα κόπηκε στη μέση - φαντάζομαι λόγω έλλειψης χώρου. Εδώ δημοσιευεται ολόκληρο).

 

Αχ! αυτοί οι θεοί!

Έτσι λοιπόν. Ο Αλλάχ δεν θέλει να ξεπροβάλλουν τα μαλλιά μιας γυναίκας κάτω από την μαντήλα της. Η «Αστυνομία Ηθών» την συλλαμβάνει, την προπηλακίζει και τελικά την δολοφονεί.

Άκου να φαίνονται τα μαλλιά της!

Ο Αλλάχ λέει: Τίποτα από το σώμα της δεν επιτρέπεται να είναι ακάλυπτο – εκτός από τα μάτια της. (Για να βλέπει μπροστά της).

Λίγο πιο κάτω, στην Ασία, στην Αφρική ο εκάστοτε Θεός απαγορεύει στις γυναίκες να νιώθουν ηδονή. Επιβάλλει στους λειτουργούς του, ήδη από την παιδική ηλικία, να τους κόβουν με ένα ξυραφάκι την κλειτορίδα. Βέβαια οι γυναίκες νιώθουν κι από αλλού ηδονή – αλλά η κλειτορίδα είναι η κύρια πηγή της.

Κλειτοριδεκτομή λοιπόν. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) υπολογίζει ότι αυτή τη στιγμή ζουν στον κόσμο πάνω από 200 εκατομμύρια γυναίκες που έχουν υποστεί αυτόν τον ακρωτηριασμό.

Άκου, να νιώθουν ηδονή και οι γυναίκες!

Είναι τόσες οι απαγορεύσεις και τα ταμπού που αφορούν το γυναικείο φύλο, που η εύλογη ερώτηση είναι: Γιατί δεν τις έπλασαν από την αρχή αλλιώς οι παντοδύναμοι θεοί;

Ή, μήπως, δεν έχουν καμία σχέση οι θεοί με τα ταμπού και τις απαγορεύσεις;

Ή μήπως δεν υπάρχουν θεοί;

Εδώ σταματάνε οι πολλές μερικές απορίες – και γίνονται μία μεγάλη απορία. Που στους περισσότερους ανθρώπους γεννιέται στο σχολείο, στο μάθημα των θρησκευτικών. (Αν ήμουν η Ιερά Σύνοδος θα το απαγόρευα. Κάνει περισσότερο κακό στην θρησκεία παρά καλό. Τα νέα παιδιά είναι από την φύση τους «πνεύματα αντιλογίας», το βιβλίο είναι περισσότερο κατήχηση παρά συγκριτική θεολογία. Η αμηχανία του εκάστοτε θεολόγου, μπροστά στα ερωτήματα των μαθητών, βλάπτει το μάθημα που διδάσκει).

Η κλασική απορία που διατυπώνεται σε κάθε τάξη επί αιώνες:

«Μα Κύριε! Κύριε! Αφού ο θεός είναι παντοδύναμος και πανάγαθος γιατί επιτρέπει τις πανδημίες, τους πολέμους, τις αρρώστιες και τα βάσανα των ανθρώπων;»

Το ερώτημα αυτό δεν έχει απάντηση. (Η συνηθισμένη: «για να μας δοκιμάσει» ακυρώνει το κύρος κάθε Θεού).  Ας αφεθεί ο κάθε νέος να το παλέψει μέσα του και να δώσει την δική του απάντηση (αν τελικά μπορέσει).

Το θέμα μου δεν είναι ο Θεός. Δεν ξέρω αν υπάρχει ή δεν υπάρχει – και ακολουθώ την γνώμη ενός σοφού ανθρώπου, του Πρωταγόρα:   «Περί μεν θεών ουκ έχω ειδέναι, ουθ’ ως εισίν, ουθ’ ως ουκ εισίν ουθ οποίοι τίνες ιδέαν• πολλά γαρ τα κωλύοντα ειδέναι η τ’ αδηλότης και βραχύς ων ο βίος του ανθρώπου». Και για όσους έχουν ξεχάσει τα αρχαία τους: «Για τους θεούς δεν ξέρω τίποτα. Ούτε αν υπάρχουν, ούτε αν δεν υπάρχουν, ούτε ιδέα έχω ποιοι είναι. Διότι είναι πολλά αυτά που εμποδίζουν τη γνώση και η αβεβαιότητα και η συντομία της ζωής του ανθρώπου».

Το θέμα μου είναι η εκμετάλλευση και η καπήλευση της ιδιότητας του ιερέα, αρχιμανδρίτη, επισκόπου, μητροπολίτη, σε θέματα άσχετα με την θρησκεία. Είναι απίθανη η αμορφωσιά, το τι ακούγεται από το στόμα λειτουργών του Υψίστου. Ας θυμίσω το περί ανυπαρξίας της δυνατότητας βιασμού, από σεβάσμιο μητροπολίτη…

Η θρησκεία είναι περίεργο πράγμα. Μπορεί να αποτελεί μία παρηγοριά για τις δυστυχίες ενός λαού, αλλά μπορεί να κρατήσει τον ίδιο λαό μέσα στην άγνοια και την δεισιδαιμονία. (Δες τε τα θαύματα του Λυκαβηττού!) Μπορεί να οδηγήσει φανατικούς στο έγκλημα. (Ρωτήστε τον Ρούσντι).  Μπορεί να προκαλέσει συρράξεις, διωγμούς και πολέμους. (Και σήμερα γίνονται πόλεμοι θρησκευτικοί).

Όσο για την Ελληνορθόδοξη εκκλησία είναι καταφανές ότι έχει γεράσει. Ο κόσμος αλλάζει, όμως οι δικοί μας, δύο χιλιάδες χρόνια, χωρίς ανανέωση. Δεν θα την έβλαπτε μία ριζική μεταρρύθμιση. Αλλά ο δικός μας Λούθηρος δεν έχει φανεί ακόμα και κάθε σκέψη αλλαγής αντιμετωπίζεται εχθρικά.

Μετά την καταστροφή…

Τότε

που η μισή Ελλάδα συνάντησε

την άλλη μισή.

Δεν ξέρω άλλο λαό που να έζησε χωρισμένος σε δύο τόπους, σχεδόν δύο πατρίδες, αιώνες ολόκληρους.

Μία γλώσσα, μία πίστη, μία ιστορία. Χώματα πατρογονικά πολλές γενιές πίσω.

Και ξαφνικά διατάθηκε να αλλάξει χώρα ο μισός λαός και να γίνουν ένας.

Έγινε αυτό σαν κεραυνός και μούδιασαν όλοι.

Και τώρα εμείς διαβάζουμε τις αφηγήσεις όσων πρόλαβαν να φύγουν. «Η Έξοδος», έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Δώδεκα τόμοι επάνω στο γραφείο μου, από κάθε γωνιά της Μικρασίας, της Ανατολικής μας Πατρίδας.

Από όλες αυτές τις χιλιάδες σελίδες, ελάχιστες δεν περιέχουν πόνο, βασανιστήρια και θάνατο.

Κάθε χωριό και άλλη τύχη. Κάθε επαρχία και άλλη μοίρα. Σχεδόν τρεις χιλιάδες σελίδες χαμοί, χωρισμοί, μαρτύρια και οδύνες.

Διαβάζω όμως και αναπάντεχα πράγματα: «Και έκλαψαν οι Τούρκοι και οι Έλληνες μαζί. Και βλαστήμησαν αυτούς που έκαναν την Ανταλλαγή».

Δεν ήταν απλό πράγμα η Ανταλλαγή. Υπήρχαν βέβαια νικητές και νικημένοι αλλά μέσα στο χάος δεν τους ξεχώριζες. Αγριεμένοι Τουρκοκρητικοί ήρθαν να παραλάβουν τα χωράφια και τα αμπέλια των Ελλήνων – που όμως τα καλλιεργούσαν ντόπιοι Τούρκοι. Που τα υπερασπίστηκαν. Κι έγινε εμφύλιος…

«Ν’ αδειάσουν τους Χριστιανούς από την Ανατολή; Ούτε είκοσι χρόνια δεν τους φτάνουν». (Μαρτυρία της Ιωάννας του Γωστούρ, στον τρίτο τόμο των μαρτυριών).

Τόσα, στην πράξη, τους χρειάστηκαν, Ιωάννα.

Πόσες ιστορίες περιέχουν αυτά τα βιβλία. Που μιλάνε για το ξερίζωμα. Αλλά εμείς εδώ ζήσαμε και το ρίζωμα. «Τα Προσφυγικά» ήταν ένα παράρτημα, μία απόληξη κάθε συνοικίας της Αθήνας. Στην αρχή παράγκες. Μετά συγυρισμένες μικρές κατοικίες. Γλάστρες παντού έδειχναν την ανάγκη της καλαισθησίας.

Θα μπορούσαν να γίνουν φαβέλες αλλά δεν έγιναν. Πέρασαν από τη φάση της παραγκούπολης, αλλά δεν έμειναν εκεί. Και έφεραν μαζί τους πράγματα ωραία που πλούτισαν τη ζωή μας.

Μαζί με την φτώχια και την ορφάνια τους, έφεραν πολλά αγαθά μαζί τους οι πρόσφυγες. Πρώτα την καλαισθησία και την καθαριότητα. Ναι, οι «παστρικές» που τις κουτσομπόλευαν οι γεροντοκόρες της γειτονιάς, επειδή πλενόντουσαν συχνά, έφεραν μία άλλη αντίληψη και λατρεία του γυναικείου σώματος. Οι μυρωδιές που ξεχύνονταν από τις κουζίνες τους έδειχναν μία γαστρονομική κουλτούρα που δεν γνωρίζαμε. Το «Λαρούς» λέει κάπου ότι οι «μεγάλες κουζίνες της υφηλίου» είναι τρεις: Η Γαλλική (φυσικά!) η Κινεζική (της Νότιας Κίνας) και η Τουρκική. Βέβαια την παραμορφώσαμε την Ανατολίτικη κουζίνα και την βαρύναμε. Όποιος φάει μία απλή μελιτζανοσαλάτα στην Πόλη, θα με θυμηθεί.

Και μετά η μουσική. Δεν ήρθε βέβαια «ο Μπάτης από την Πόλη το εικοσιδυό», Διονύση. Από τα Μέθανα ήρθε. Αλλά η μουσική τους έφτασε κοντά μας. Την έφεραν πολλοί. Και ξεφύγαμε από τις νερόβραστες καντάδες και τις γιαλαντζή οπερέτες.

Όλα αυτά έγιναν με πολύ πόνο και πολλές θυσίες. Ναι, η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν η μεγαλύτερη πληγή στην ιστορία μας. Την κλάψαμε και την θρηνούμε. Αλλά τώρα είναι καιρός να δούμε και την άλλη πλευρά της τραγωδίας. Και ίσως να τραγουδήσουμε το καινούργιο που γίναμε. Χάρη σε αυτούς. 

Μία σημαντική διαμαρτυρία

Αγαπητοί αναγνώστες του blog. Αντί κειμένου υιοθετώ και αντιγράφω μία επιστολή που έλαβα. Αποστολέας: Ν.Ι. ΜΕΡΤΖΟΣ Νυμφαίον, Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2022

Το ακριτικό Νυμφαίον Φλωρίνης, σε υψόμετρο 1.360 μ. στο Βίτσι, καλεί σε βοήθεια σωτηρίας όλες τις αρμόδιες Αρχές διότι ο Δήμος Αμυνταίου απεφάσισε να το καταστρέψει. Παραχωρεί σε ιδιώτες – με τι αντάλλαγμα; – 52 στρέμματα παρθέναςγης στην βουνοπλαγιά που άμεσα υπέρκειται του οικισμού προκειμένου κάποιοι ιδιώτες να ανεγείρουν ένα τεράστιο ξενοδοχείο 52 δωματίων και μάλιστα με ευρωπαϊκά κονδύλια.

Το εν λόγω αποτρόπαιο έργο ανατρέπει την αρμονική ισορροπία του οικισμού, καταστρέφει την παρθένα φύση και διαλύει τον παραγωγικό κοινωνικό ιστό διότι αφαιρεί τους επισκέπτες από τους υφιστάμενους δέκα παραδοσιακούς ξενώνες ισαρίθμων τοπικών κοινωνιών.

Το Νυμφαίον έχει κηρυχθεί αρμοδίως διατηρητέος ιστορικός τόπος. Τα μακρόβια αρχοντικά σπίτια του διασώζουν τα ύστατα ζωντανά αποτυπώματα της πατρώας αρχιτεκτονικής. Το θαυμάζουν χιλιάδες επισκέπτες Έλληνες και ξένοι. Ανήκει στην ευρωπαϊκή ζώνη Natura που προστατεύει την παρθένα φύση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το έχει κατατάξει στα δέκα ωραιότερα χωριά της Γηραιάς Ηπείρου.

Με απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης αντιπροσώπευσε την Ελλάδα σε δύο διεθνή συνέδρια ανάπτυξης ηπίου τουρισμού στην Σικελία και στην Ισπανία.

Υπήρξε επί αιώνες εστία ελληνικής παιδείας, εθνικών αγώνων, υψηλής αργυροχρυσοχοΐας και διεθνών εμπόρων καπνού. Υπήρξε ένα από τα ακροπύργια του μακεδονικού ελληνισμού που χτύπησαν οι κομιτατζήδες μαζί με το Κρούσεβο και την Κλεισούρα κατά την εξέγερση του Ίλιντεν το 1903. Ο Παύλος Μελάς το όρισε Διευθύνον Κέντρον του Μακεδονικού Αγώνα. Τον έσωσαν στο δάσος Νυμφαιώτες και γι’ αυτό αργότερα η χήρα του Ναταλία προσήλθε και ευχαρίστησε το Νυμφαίον θερμά.

Το Νυμφαίον επισκέφθηκαν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος και ο διάδοχός του Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Επίσης οι Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης, Κάρολος Παπούλιας, Κωστής Στεφανόπουλος και Κατερίνα Σακελαροπούλου και οι Πρωθυπουργοί Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Κώστας Α. Καραμανλής, Αντώνης Σαμαράς, Γεώργιος Παπανδρέου και Κυριάκος Κ. Μητσοτάκης.

Δυστυχώς παρά την ομόθυμη άρνησή του, εντάχθηκε στον Δήμο Αμυνταίου που ευθύς αμέσως εξεδήλωσε έμπρακτα την εχθρότητά του. Έτσι:

1. Εισπράττει κάθε χρόνο υψηλά κονδύλια από την υλοτομία του πατρώου μας δάσους αλλά αποδίδει τα ελάχιστα στο Νυμφαίον.

2. Έκλεισε τον κοινοτικό ξενώνα.

3. Έκλεισε τον κοινοτικό στάβλο και πώλησε τα ευγενή χάφλιγκεν άλογα

ιππασίας.

4. Έκλεισε το τριώροφο Μουσείο Ιστορίας και Αργυροχρυσοχοΐας με σπάνια κειμήλια.

5. Έκλεισε την κοινοτική βιβλιοθήκη, την αίθουσα συνεδρίων και την έκθεση ιστορικών φωτογραφιών.

6. Έκλεισε το μοναδικό Πάρκο Άγριας Φύσης και οδήγησε σε εξόντωση τα δεκάδες πανέμορφα ελάφια και ζαρκάδια του.

7. Εγκατέλειψε το μοναδικό στον Νομό λαμπρό υπαίθριο θέατρο «Ρήγας Φεραίος» και τον άρτιο ηλεκτρονικό εξοπλισμό του.

Τώρα ακόρεστος ο Δήμος Αμυνταίου απεφάσισε να καταφέρει το τελευταίο και θανάσιμο πλέον πλήγμα του στον ιστορικό και παραδοσιακό οικισμό του Νυμφαίου, που, σημειωτέον φιλοξενεί το μοναδικό κέντρο προστασίας της καφέ αρκούδας υπό τον «Αρκτούρο» και το μεγάλο Κατασκηνωτικό Κέντρο Νέων της ΧΑΝ Θεσσαλονίκης.

Καλούνται όλες οι αρμόδιες Αρχές να σώσουν αυτό το μοναδικό Νυμφαίον.

Ν.Ι. Μέρτζος *

* Δημοσιογράφος, συγγραφέας, Πρόεδρος της Κοινότητας Νυμφαίου επί 12 έτη 1994 – 2006 και Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών τα επόμενα εννέα έτη.

Σημείωση Ν.Δ. Επειδή έχω επισκεφθεί συχνά το Νυμφαίο (παλιό όνομα Νέβεστα) και το αγάπησα, θεώρησα καθήκον μου να αντιγράψω και να διαδώσω αυτή την επιστολή. Η ιδέα ότι θα γεμίσει με Τσερόκι και κομψές κυρίες με απρέ-σκι, μου γυρίζει το στομάχι!

Στο μυαλό του Πούτιν…

Εδώ και αρκετόν καιρό προσπαθώ να μπω στο μυαλό του Πούτιν. Να καταλάβω τι θέλει, γιατί το θέλει, τι φοβάται – (σίγουρα κάτι θα φοβάται κι ας δείχνει εντελώς ψύχραιμος και ασύσπαστος). Και – κυρίως, γιατί φέρεται όπως φέρεται.

Προχθές αποφάσισε να ρίξει στην φωτιά και άλλα εκατομμύρια ανθρώπους. Τι σημαίνει αυτό; Οικογένειες που διαλύονται, παιδιά χωρίς πατέρα, γυναίκες χωρίς άνδρες… Εθελοντές, λέει. Μα τι εθελοντές μπορεί να υπάρχουν σε μία χώρα όπου η θέληση του απλού πολίτη δεν μετράει για τίποτα.

Ξεκίνησε ένα πρωί να κατακτήσει την Ουκρανία. Δεν του φτάνει που διοικεί κατά το κέφι του την μισή υφήλιο, θέλει κι άλλη μία χώρα, άλλη μία μερίδα γης, κι άλλα εκατομμύρια υπηκόους που θα τον καταριούνται κάθε μέρα για την σκλαβιά στην οποία τους καταδίκασε και δεν θα βλέπουν την ώρα να πεθάνει, να εξαφανιστεί μήπως αυτό σημάνει περισσότερη ελευθερία γι αυτούς.

Τι χρειάζεται ένας άνθρωπος; Εκτός από τα καθημερινά: ύπνο, τροφή, οικογένεια – παιδιά, γυναίκα, σεξ, διασκέδαση, παρέα. Γι όλα αυτά χρειάζεται χρήματα. Αν είναι φιλόδοξος πολλά, αμέτρητα χρήματα. Γιατί τα χρήματα είναι δύναμη, είναι εξουσία.

Φτάσαμε στην λέξη κλειδί. Εξουσία. Ένας δικτάτωρ, ένας τύραννος, χρειάζεται τεράστια, άπειρη εξουσία. Εξουσιάζει με πολλούς τρόπους. Πρώτα – και κύρια – με την βία. Οι υπήκοοί του δεν έχουν δική τους θέληση. Ακολουθούν την δική του. Μετά, με την εξαγορά: όλοι αυτοί οι ολιγάρχες ποιον νομίζετε πως βοηθάνε;

Ο Πούτιν τα έχει όλα αυτά και πολλά άλλα (οι κρυφές χαρές της παντοδυναμίας). Τον φτάνουν; Προφανώς όχι. Γι αυτό επιτίθεται και πολεμάει και έξω από τα σύνορά του. Τι τον νοιάζει αυτόν αν με τις αποφάσεις του φέρνει κάθε μέρα πόνο και σπαραγμό σε χιλιάδες ανθρώπους. Η θέλησή του ας γίνει – αυτό τον ικανοποιεί.

Κι ας πούμε πως τελικά πετυχαίνει τον στόχο του. Θα υποδουλώσει ένα περήφανο λαό που θα τον καταριέται κάθε μέρα. Εμένα θα με χάλαγε αν ήξερα ότι υπάρχει ένας άνθρωπος που με καταριέται, ακόμα και σπάνια, όποτε με θυμάται. Θα ήθελα να τον βρω κα να του ζητήσω συγγνώμη, γιατί, έστω κα άθελά μου, τον πλήγωσα.

Τον δικτάτορα δεν του ταράζει τον ύπνο ο πόνος και η οδύνη που έφερε στον κόσμο. Δεν νιώθει ενοχές, δεν έχει τύψεις στη συνείδησή του; Αλλά μάλλον δεν έχει καν συνείδηση. Κάπως ο ψυχικός του μηχανισμός είναι διαφορετικός από του κοινού ανθρώπου.

Το μέλλον του δεν τον τρομάζει. Όσο δυνατός και πλούσιος κι αν είναι ένας άνθρωπος, δεν θα μπορέσει να αποφύγει το γήρας, την αρρώστια, τον θάνατο. Αλλά μάλλον όλα αυτά, που για μας είναι σκιάχτρα, γι αυτόν μπορεί να είναι προκλήσεις, να βιαστεί, να κάνει περισσότερα. Τώρα! Για το μέλλον δεν τον νοιάζει – το έχει σβήσει από την σκέψη του, όπως σβήνει τις κατάρες και τις ενοχές. Το βλέπει μόνο ως υστεροφημία.

Τι τον τρέφει; Η εξουσία και η δύναμη σήμερα – και σίγουρα η δόξα, η φήμη, η υστεροφημία για αύριο. Πηδάει πάνω από τον θάνατο (αφού δεν μπορεί να τον αποφύγει) και ταξιδεύει στο μέλλον όπου οραματίζεται μνημεία και πορτρέτα. Λεωφόρος Πούτιν στην Πετρούπολη, την Μόσχα και άλλες εκατό πόλεις. Αγάλματα και ανδριάντες. Ο Μέγας Πέτρος, η Μεγάλη Αικατερίνη, ο Μέγας Πούτιν…

Ο Μέγας Πούτιν;

(Συζήτηση μετά 80 χρόνια: Τι έκανε αυτός; Κατέκτησε την Κριμαία και την Ουκρανία. Μα καλά δεν ελευθερώθηκαν μετά αυτοί οι τόποι; Βέβαια. Ε… δεν βλέπεις που ένας-ένας ξηλώνονται οι ανδριάντες του; Πάνε στα χυτήρια όπου έλιωσαν παλιότερα τον Λένιν, τον Στάλιν και τον Μπρέζνιεφ…).

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΚΙ ΕΓΩ

Πριν προχωρήσω στην συγγραφή αυτού του άρθρου πρέπει να ξεκαθαρίσω μερικά πράγματα για μένα.

Από την πρώτη στιγμή που ασχολήθηκα με την πολιτική ήμουν Κεντρώος, που στην Ευρωπαϊκή ορολογία σήμαινε «σοσιαλδημοκράτης».

Μετά την Δικτατορία συνεργάστηκα με την «Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις» στις πρώτες εκλογές μετά την Χούντα, αναλαμβάνοντας (αμισθί) την ευθύνη της διαφημιστικής εκστρατείας, σαν σύμβουλος του Γεώργιου Μαύρου. Το ίδιο έγινε και στις επόμενες εκλογές όπου δυστυχώς ο Μαύρος δεν εισάκουσε τις προτάσεις των συμβούλων του, με αποτέλεσμα την συρρίκνωση και τον τελικό αφανισμό του κόμματος. Ερχόταν και ο Ανδρέας με όλους τους προβολείς αναμμένους…

Απογοητευμένος αποσύρθηκα. Ωστόσο άρχισα να ελπίζω στον «εκσυγχρονιστή Ανδρέα» όταν ξεκίνησε τις συνομιλίες με την Εκκλησία για τον πολιτικό γάμο – που όμως κι αυτός κουτσουρεύτηκε. (Η πρόταση του Γιώργου Κουμάντου ήταν: υποχρεωτικός ο πολιτικός, προαιρετικός ο θρησκευτικός, όπως σε όλη την Ευρώπη). Ακολούθησε η «σκηνοθεσία του σοσιαλισμού» του Ανδρέα, που δεν έμοιαζε καθόλου με αυθεντικό σοσιαλισμό.

Τον Ιανουάριο του 1983 εξέδωσα ένα βιβλίο με τίτλο: «Η Χώρα του Εδώ και Τώρα» (εκδόσεις Νεφέλη). Είχε μεγάλη επιτυχία, πούλησε 20.000 αντίτυπα. Ήταν μία ειρωνική  κριτική του ΠΑΣΟΚ, που είχε αθετήσει όλα τα βασικά του συνθήματα: «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ – το ίδιο συνδικάτο» ή «Έξω οι Βάσεις του Θανάτου», είχε εγκαινιάσει τις μαζικές προσλήψεις οπαδών του στο Δημόσιο Τομέα (οι περίφημοι «πρασινοφρουροί») που συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της θητείας του, δημιουργώντας το υδροκέφαλο κράτος, που τελικά κατέληξε στην χρεοκοπία του 2001.   

Ο επίλογος του βιβλίου άρχιζε με την φράση «Στις 18 Οκτωβρίου οι Έλληνες ψήφισαν δημοκρατικό σοσιαλισμό – και εισέπραξαν αυταρχικό λαϊκισμό».

Φοιτητής είχα ζήσει έξη χρόνια στην Γερμανία και είχα παρακολουθήσει από κοντά την «κοινωνική οικονομία της αγοράς» (soziale Marktwirtschaft) του Ludwig Erhard που έστησε τη χώρα στα πόδια της, μέχρι την «κοινωνική οικονομία» του Willy Brand και ήξερα πολύ καλά τι σημαίνει σοσιαλδημοκρατία και πόσο διαφέρει από αυτό που προωθούσε στην Ελλάδα ο Ανδρέας. Και το βιβλίο μου προσπαθούσε να δείξει γιατί η πολιτική του Ανδρέα ήταν show (παράσταση) και όχι πραγματικότητα.

Τι θυμάμαι…

Λαοθάλασσες από την Ομόνοια μέχρι τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, τα Carmina Burana στο διαπασών, (πού να ήξεραν, όσοι τα άκουγαν, τι μαυρίλα και δυστυχία εξέπεμπε το λατινικό κείμενο) ολόκληρη η Αθήνα μεθυσμένη-μαγεμένη από την φωνή του γητευτή. Ειδικοί σκηνοθέτες φρόντιζαν η οθόνη της τηλεόρασης να δείχνει ακόμα πιο συγκλονιστική την παράσταση.

Καντάφι, Αραφάτ, και άλλοι υψηλοί τριτοκοσμικοί προσκεκλημένοι. Υστερόγραφα με παρατηρήσεις κάτω από κάθε απόφαση της ΕΟΚ (νυν Ε.Ε) για «να διαχωρίζουμε τη θέση μας» αλλιώς «για την τιμή των όπλων». Ουδείς τους έδινε σημασία.

Να γιατί οι «3 του Σεπτέμβρη» όχι μόνο δεν με συγκινούν, αλλά με καταθλίβουν. Αν εξαιρέσουμε την διακυβέρνηση Σημίτη, η όλη θητεία του ΠΑΣΟΚ έβλαψε την Ελλάδα όσο η σπάνια ιδιοφυία ενός ευφυούς λαϊκιστή θα μπορούσε να βλάψει ένα ασταθές, και ανώριμο έθνος.  

Πρωταθλητές στα Νόμπελ

Νέα παιδιά με είχαν περιτριγυρίσει μετά το γάμο και το πάρτι. Κάποιος μου έκανε μία ερώτηση για την ποίηση:

«Δεν είναι αλήθεια πως οι Έλληνες είναι πρώτοι στην ποίηση;» Ρώτησε. «Έχουμε πάρει και δύο Νόμπελ!» συμπλήρωσε ένας άλλος.

«Αν πάμε με τα Νόμπελ, χάσαμε», απάντησα. «Πρώτα πρέπει να σκεφθούμε την αναλογία πληθυσμού. Υπάρχουν μικρά και μεγάλα κράτη. Π. χ. οι Ιρλανδοί είναι πέντε εκατομμύρια και εμείς είμαστε δέκα. Έχουν πάρει  τέσσερα Νόμπελ και εμείς δύο. Ας αφήσουμε που κανονικά θα έπρεπε να έχουν πάρει έξη Νόμπελ – έχασαν τα δύο για λόγους σεμνοτυφίας».

«Σεμνοτυφίας;»

«Ναι, δεν ήταν δυνατόν να δοθεί εκείνη την εποχή βραβείο στον Όσκαρ Ουάιλντ, λόγω ομοφυλοφιλίας, ούτε αργότερα στον «Οδυσσέα» του Τζαίημς Τζόυς λόγω πολλών τολμηρών αποσπασμάτων. Εκείνη την εποχή το βιβλίο ήταν απαγορευμένο σε πολλές χώρες. Κι ας θεωρείται σήμερα ίσως το διασημότερο βιβλίο του 20^ου αιώνα».

«Και τι άλλα Νόμπελ έχουν πάρει οι Ιρλανδοί;» Ρώτησε μία κοπέλα.

Ο μεγαλύτερός τους ποιητής ήταν ο Γαίητς (William Butler Yeats) που πέθανε το 1939 και το άλλο Νόμπελ ήταν για τον Seamus Heaney (2013). Και οι δύο έχουν γράψει για την Ελλάδα –ιδιαίτερα ο Γέητς για το Βυζάντιο, που είχε γι αυτόν μία συμβολική αξία. Ο Ηeany μετέφρασε αρχαίους Έλληνες δραματουργούς – π. χ. τον «Φιλοκτήτη», του Σοφοκλή.

«Και ποιοι άλλοι Ιρλανδοί πήρανε Νόμπελ;»

«Δύο θεατρικοί συγγραφείς: Ο πολύ γνωστός σε όλους Μπέρναρντ Σω και ο πολύ σημαντικός, σχεδόν σύγχρονός μας Samuel Beckett. (Περιμένοντας τον Γκοντό). Ο Μπέκετ, εκτός από θέατρο, έχει γράψει και υπέροχα πεζά».

«Άρα μας κερδίζουν 4-2!»

Ναι αλλά τα Νόμπελ δεν είναι ποδόσφαιρο. Ούτε έχουν την ίδια αξία. Ο πρώτος που βραβεύθηκε ήταν τόσο ασήμαντος που τον έχουν ξεχάσει και οι Γάλλοι συμπατριώτες του. Μόνο ένα ποίημα του επιζεί, σε ανθολογίες, το «Ραγισμένο βάζο».

«Και το όνομά του;»

«Sully Prudhomme».

Είχαμε εντωμεταξύ προχωρήσει προς τον μπουφέ. Αλλά οι επίμονοι νεαροί φίλοι της ποίησης (ελπίζω) δεν το έβαζαν κάτω. Και ξαφνικά πετάχτηκε ένα όνομα:

«Και ο Καβάφης;»

«Α» είπα, «ο Καβάφης σίγουρα θα άξιζε ένα Νόμπελ. Αλλά άργησε να μεταφραστεί και πέθανε. Προϋπόθεση να πάρεις Νόμπελ, είναι να είσαι ζωντανός. Η καημένη η Κική Δημουλά κρατιόταν στη ζωή γιατί το περίμενε. Και το άξιζε. Ωστόσο της έτυχε και μεγάλη αντίπαλος, η Πολωνή Syborska».

«Έτσι φτάσαμε στο να πάρει ο Καβάφης το Νόμπελ του κοινού. Κανένας Έλληνας ποιητής δεν έχει μεταφραστεί και κυκλοφορήσει τόσο πολύ. Σε όποια χώρα και να πας, σε όποιο βιβλιοπωλείο, κάτι του Καβάφη θα βρεις».

«Ώστε καταλήγουμε ότι είναι ο σημαντικότερος Έλληνας ποιητής;»

«Κατά την δική μου γνώμη, ο σημαντικότερος Έλληνας ποιητής είναι ο Ελύτης. Αλλά δεν μεταφράζεται με τίποτα! Ενώ πιο ευκολομετάφραστοι ποιητές, όπως ο Ρίτσος, κερδίζουν στην μετάφραση. Ο Aragon τον θεωρούσε πρώτο στον κόσμο. Θυμάμαι στο Παρίσι με είχαν πρήξει με τον «Ριτσός», όπως τον τονίζανε αυτοί».(Οι Γάλλοι τονίζουν όλα τα ξενόγλωσσα ονόματα στη λήγουσα)

Οπότε το συμπέρασμα είναι…»

«Ότι αν δεν σπεύσουμε αμέσως στον μπουφέ… θα μείνουμε νηστικοί. Πάντως στην Ελλάδα έχουμε πολλή καλή ποίηση. Από τις τρεις ξένες γλώσσες που παρακολουθώ, πρέπει να είμαστε πρώτοι. Αλλά, όπως είπε ένας Αμερικανός ποιητής: «Ποίηση είναι αυτό που χάνεται στην μετάφραση». Γι αυτό οι Γερμανοί την μετάφραση της ποίησης την ονομάζουν «Nachdichtung» δηλαδή «επαναποίηση». Που σημαίνει ότι το καλά μεταφρασμένο ποίημα πρέπει κι αυτό να είναι ποίηση, ισάξια του πρωτότυπου».

Και προχωρήσαμε στον μπουφέ…

ΠΡΟΣΟΧΗ: η Κίνα είναι πολύ μακριά!

Τον Δεκέμβριο του περασμένου χρόνου αποφάσισα να χαρίσω στην γυναίκα μου ένα νέο κινητό. Έχοντας διαβάσει στο Διαδίκτυο πολύ θετικές κριτικές για ένα καινούργιο top μοντέλο της ΧΙΑΟΜΙ (11 Τ PRO) το προμηθεύτηκα από το κατάστημα ΜΙ που πουλάει αποκλειστικά προϊόντα ΧΙΑΟΜΙ στο Golden Hall.

Πράγματι, το τηλέφωνο ήταν πολύ καλό. Όμως λίγους μήνες μετά (έχει δύο χρόνια εγγύηση) το μικρό συρταράκι όπου μπαίνουν οι κάρτες SIM διαλύθηκε εις τα εξ ων συνετέθη. Σίγουρος ότι είναι απλό θέμα να αντικατασταθεί το πήγα στο κατάστημα από όπου το είχαμε αγοράσει.

Αυτό έγινε στις αρχές Αυγούστου. Φτάσαμε στο τέλος του μήνα και το τηλέφωνο δεν έχει επισκευασθεί. Η τελευταία πληροφορία που πήραμε ήταν ότι έχει παραγγελθεί το ανταλλακτικό.

Μιλάμε για ένα αντικείμενο μεγέθους μικρότερο από ένα τετραγωνικό εκατοστό και πολύ εύθραυστο, όπως διαπίστωσα όταν διαλύθηκε μόλις το έβγαλα. (Η αλλαγή κάρτας SIM είναι κάτι που έχω κάνει δεκάδες φορές σε κινητά, χωρίς κανένα πρόβλημα).

Σε ένα κουτάκι με σπίρτα θα χωρούσαν 50 κομμάτια. Και να μην υπάρχει εδώ ούτε ένα!

Έρχεται όμως, μου λένε. Προφανώς από την Κίνα, για να χρειάζεται ένα μήνα. Δεν έχει η ΧΙΑΟΜΙ κέντρο ανταλλακτικών στην Ευρώπη;

Έγραψα αυτό το κείμενο για να προειδοποιήσω πιθανά άλλα θύματα… Θα φτάσει και στην Γραμματεία Προστασίας Καταναλωτή…

Υ.Γ. Μετά από σχεδόν ένα μήνα (και με την βοήθεια του Facebook) μας τηλεφώνησαν να πάμε να παραλάβουμε το τηλέφωνο. Δύο χρόνια εγγύηση έχει η συσκευή - παρολα αυτά μας χρέωσαν κάτι δεκάρες γιατί τα συρταράκια των sim δεν είναι μέρος του τηλεφώνου...

Η πλεκτάνη

 Ο φίλος μου ο δαίμονας, (πνεύμα αντιλογίας) έχει μία δική του ανάποδη θεωρία για κάθε τι.. Προφανώς και για την τοποθέτηση του «επισυνδέσμου» (κοινώς «κοριού») στο κινητό του Νίκου Ανδρουλάκη.

«Αφού το έψαξα από όλες τις πλευρές, δεν βρήκα άλλη λύση» μου λέει.

Και αναλύει:

«Ο Ανδρουλάκης είναι ένας συμπαθής άνθρωπος – αλλά δεν είναι πολιτικός. Το μόνο που τον συνδέει με την πολιτική, είναι ότι σπούδασε πολιτικός μηχανικός…»

Άσε τα καλαμπούρια!

«Δεν έχει ούτε την ευφράδεια, ούτε την ρητορική δεινότητα για να πείσει και να ξεσηκώσει ένα πλήθος. Δεν έχει την ικανότητα να «πουλήσει» μία καινούργια ιδέα. Αυτοί που τον εξέλεξαν, τον διάλεξαν γι αυτόν τον λόγο. Ότι είναι σοβαρός και μετριοπαθής. Από την άποψη αυτή, κάνει για κεντρώος

Όμως η σοβαρότητα και μετριοπάθεια δεν έχουν εκλέξει κανέναν. Πρέπει ο πολιτικός να έχει μία λάμψη που να διεγείρει και να γοητεύει».

Οπότε;

«Οπότε η θεωρία μου για τον «κοριό» βασίζεται στον εξής συλλογισμό: Όλοι πιστεύουν ότι τον «κοριό» τον τοποθέτησε κάποιος εχθρός ή αντίπαλος του Ανδρουλάκη, κάποιος που ήθελε να τον υπονομεύσει και να τον βλάψει. Εγώ πιστεύω το αντίθετο. Ήταν κάποιος φίλος του – ενδεχομένως και συνεργάτης του. Άλλωστε, την εποχή που έγινε η επισύνδεση ο Ανδρουλάκης ήταν ακόμα σκέτος ευρωβουλευτής. Ούτε χειριζόταν κανένα σημαντικό θέμα που έπρεπε οπωσδήποτε να κρατηθεί μυστικό. Και μπορεί ακόμα να μην είχε καν αποφασίσει αν θα θέσει υποψηφιότητα για αρχηγός του ΠΑΣΟΚ».

«Κάντε τώρα μία σύγκριση. Σκεφθείτε λοιπόν την θέση του Ανδρουλάκη τότε – και την θέση του τώρα. Τώρα είναι πρωτοσέλιδος σε όλες τις εφημερίδες. Με το «μυστικό» του ασχολούνται όλοι οι Έλληνες (λατρεύουν τα κρυφά  και τα συνωμοτικά) και έχει καταφανώς ξεπεράσει σε δημοσιότητα όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους. Είναι πρώτο θέμα ακόμα και στο στόμα του Τσίπρα και του Μητσοτάκη… Γιατί; Για μία δήθεν υποκλοπή; Στοιχηματίζω πως ποτέ δεν θα μάθουμε το θέμα της – διότι μάλλον δεν υπήρξε θέμα – αλλά μόνο μία επισύνδεση».

«Οπότε ο φίλος του – στοιχηματίζω ότι ήταν φίλος του – του έκανε δώρο. Το μεγαλύτερο δώρο. Ένα ολόκληρο αστυνομικό μυθιστόρημα! ΚΥΠ, Γραφείο Ερευνών της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης, κατάσκοποι και υπόγειοι δίαυλοι, ο Τζέημς Μποντ αυτοπροσώπως. Συμφωνείς;»

Συγχωρήστε τον φίλο και συνομιλητή μου. Ο Σατανάς αυτός μεγάλωσε διαβάζοντας Κόναν Ντόυλ και ακολουθώντας τις μεθόδους του Σέρλοκ Χόλμς. Η ανατροπή των υποθέσεων, ήταν μία αγαπημένη μέθοδος του τζέντλεμαν με την πίπα. Έτσι ένα σοβαρό θέμα ασφάλειας γίνεται παιχνίδι στα χέρια του.

Το κακό με την ανατροπή είναι ότι σπάνια μαθαίνει κανείς την αλήθεια. Είμαι έτοιμος σαν  Άγγλος μπούκης να στοιχηματίσω ότι δεν θα μάθουμε ποτέ το θέμα και το περιεχόμενο του επισυνδέσμου.

Δεν συμφέρει κανέναν.

Άλλωστε γνωρίζω καλά το «κατασκοπείον». (Έτσι το λέγαμε). Πέρασα δύο χρόνια από την νεανική μου ζωή – την στρατιωτική μου θητεία – δουλεύοντας και μεταφράζοντας σε ένα γραφείο της ΚΥΠ. Δεν έχω ποτέ, πουθενά, συναντήσει τέτοιο χάος. Πέρασαν 60 χρονιά και μοιάζει να μην άλλαξε τίποτα.

Το μόνο καλό:  επιβεβαιώσαμε πάλι πόσο άχρηστες και κούφιες είναι οι μυστικές μας υπηρεσίες. Το να σε ειδοποιούν από τις Βρυξέλλες ότι σε ένα ελληνικό κινητό υπάρχει μία επισύνδεση, είναι απλώς θλιβερό.

Όσο για την θεωρία του φίλου μου, πως όλη η ιστορία έγινε από ένα υποστηρικτή του Ανδρουλάκη για να τον ανεβάσει στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας, προτιμώ να μην την πιστέψω. Ο Ανδρουλάκης είναι σοβαρός άνθρωπος.

Ένα βιβλίο απαραίτητο

Συνηθίζουμε – όλες οι χώρες – όταν διδάσκουμε την ιστορία μας (ιδιαίτερα στα σχολεία) να δίνουμε έμφαση και έκταση στις επιτυχίες μας, στις στιγμές της δόξας και του ενθουσιασμού. Αντίθετα τις αποτυχίες μας, τις «ντροπές» μας, τις θάβουμε όσο μπορούμε πιο βαθιά.

Κι όμως αυτό είναι ολέθριο.

Από τις αποτυχίες μαθαίνεις. Από τους «θριάμβους» δεν μαθαίνεις τίποτα. Για να μην πούμε πως σε παρασύρουν προς καινούργια λάθη.

Ένα νέο βιβλίο ρίχνει άπλετο φως στην πιο σκοτεινή στιγμή της σύγχρονης ιστορίας μας. Το βιβλίο έχει τίτλο: «Η Δίκη των Έξη». Το έχει γράψει ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Θανάσης Διαμαντόπουλος. Στο οπισθόφυλλο παραθέτει μια φράση του Ουίνστον Τσώρτσιλ:

…«με τόσα που τους έκαναν… Και τόσα που [οι ίδιοι] έκαναν στον εαυτό τους… Πώς επιβίωσαν οι Έλληνες;»

Και σε ένα από τα επίμετρα που παραθέτει ο συγγραφέας, ο συνταγματολόγος Κώστας Μποτόπουλος γράφει:

«Οι έξη που ήταν οκτώ και η δίκη που δεν ήταν η Νυρεμβέργη μας».

Φαντάζομαι πως οι αναγνώστες μου έχουν κάτι ακούσει για την περίφημη «Δίκη των Έξη».  Όπου καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν οι κυριότεροι στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες της Μικρασιατικής εκστρατείας. Φέτος, που συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την μελανή αυτή σελίδα της Ελληνική ιστορίας, ήταν καιρός να κυκλοφορήσει ένα τέτοιο βιβλίο.

Μέσα στα στενά περιθώρια μίας στήλης εφημερίδας είναι αδύνατον να χωρέσει ακόμα κι η πιο περιληπτική αφήγηση όλων των γεγονότων που οδήγησαν σε αυτή τη δίκη. Γιατί πρέπει να προηγηθεί η εξιστόρηση του Μεγάλου Διχασμού, που υπήρξε η απώτερη αιτία της.

Ναι, υπήρξε ένας καιρός όπου οι Έλληνες χωρίστηκαν στα δύο και μισούσαν ο ένας τον άλλο. Τόσο που δεν το είχαν σε τίποτα να σκοτώνουν ο ένας τον άλλο. (Κορυφαία η δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη).  Ήταν ένας περίεργος καιρός δόξας και μιζέριας – που ξεκίνησε με την παραμυθένια επέκταση  της Ελλάδας, που κάποια στιγμή άγγιξε τους μύθους της «Κόκκινης Μηλιάς» και τελείωσε με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το κάψιμο της Σμύρνης και την προσφυγιά. Ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες, στην φτωχή πια και ρημαγμένη Ψωροκώσταινα.  

Και οι έξη; Αυτοί υπήρξαν τα εξιλαστήρια θύματα. Δεν επρόκειτο για κανονική δίκη, και εκτέλεση, αλλά για σφαγή. Πλήρωσαν για τα λάθη, τις ανοησίες (και τις δικές τους) και κυρίως: το μίσος.

Είμαστε ένας λαός που λατρεύει την αντιπαράθεση και  το μίσος. Και μέσα στην επανάσταση του 21, πιο πολύ πολεμούσαν οι Έλληνες μεταξύ τους, παρά με τους Τούρκους. Γι αυτό και κοντέψαμε να χάσουμε τα πάντα και χρειάστηκε να μας σώσουν οι Μεγάλες Δυνάμεις στο Ναβαρίνο. Αρχίσαμε την ελεύθερη ζωή μας με μία δολοφονία: του Καποδίστρια. Μετά αρπαχτήκαμε οι αυτόχθονες με τους ετερόχθονες…

Αλλά το κορύφωμα του μίσους ήταν οι Βενιζελικοί με τους Βασιλόφρονες. Δύο κράτη έγινε η Ελλάδα, για πάνω από πέντε χρόνια. Καλέσαμε τους ξένους για να μας βάλουν σε τάξη. Και από την δόξα της χώρας «των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών», βουλιάξαμε κυνηγημένοι στα νερά της Μικρασίας.

Γι αυτό και τώρα, όταν βλέπω μέσα στις πολιτικές μας διαφωνίες να εμφανίζεται ξαφνικά το μίσος, ο φθόνος, η κακία – τρομάζω. Δεν έχουμε περιθώρια για τέτοιες πολυτέλειες. Είμαστε μία μικρή και αδύναμη χώρα και πρέπει να επιζήσουμε.

Η «Δίκη των Έξη» ως τώρα ήταν ένα φάντασμα. Αξίζει να γίνει ένα μάθημα.

«Μας έπιπτεν πολύς…»

Τα λόγια αυτά γράφτηκαν για τον Χαρίλαο Τρικούπη. Ήταν ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που ξεπερνούσε πολύ το όριο του λαού του. (Σύμφωνοι: και ο Κοραής. Αλλά δεν θέλησε να γίνει πολιτικός).

Με τα ίδια λόγια αποχαιρέτισε αργότερα ο Παλαμάς τον Εμμανουήλ Ροΐδη, προσθέτοντας ακόμα την φράση: «ο σκαιότερον υβρισθείς εκ των συγγραφέων της νεωτέρας Ελλάδος».

Ο καημένος ο Ροίδης, αυτό-σατιριζόμενος, είχε κατατάξει τον εαυτό του ειρωνικά στους «διορθωτές του ρωμαίικου».

(Αλίμονο, πόσο μας χρειάζονται ακόμα, αυτοί οι «διορθωτές!»)

Το ξαναζήσαμε πρόσφατα όταν η Πρόεδρός μας έδωσε ένα πλήρες μάθημα νομικής σκέψης. Όπου κονιορτοποίησε την λαϊκίστικη έννοια  «του κοινού περί δικαίου αισθήματος».

Είπε: «Ο λαϊκισμός ριζώνει στις αντιφάσεις και τις ανισότητες, αμφισβητώντας ανοικτά τις βασικές αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Υπονομεύει τη διάκριση των εξουσιών και την ισορροπία του πολιτεύματος. Τα θεσμικά αντίβαρα, όμως, είναι θεμέλια του Κράτους Δικαίου και δεν υποτάσσονται στις πλειοψηφίες και τους εφήμερους συσχετισμούς. Η δικαιοσύνη δεν απονέμεται με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα, αλλά σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους».

Και εκεί, μέσα μου, ψιθύρισα: Άλλη μία φορά που κάποιος ηγέτης μας πέφτει πολύς. Είναι δύσκολο για τους «νομικούς των κοινωνικών δικτύων» ακόμα και να καταλάβουν αυτή τη φράση. Κι ας ισχύει από την εποχή του Μοντεσκιέ.

Είχα την τύχη να χαρώ την φιλία και την συντροφιά του κατά την γνώμη μου πιο  σοφού και πιο έντιμου Έλληνα νομικού. Αναφέρομαι στον Γιώργο Κουμάντο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν μιλούσαμε για πρόσωπα που και τώρα διαπρέπουν στην λαϊκίστικη αντίδραση και φτάσαμε σε μία από τις κορυφαίες μορφές της, πως μου σφύριξε, σχεδόν ψιθυριστά: «Μεγάλη λέρα».

Έμεινα άναυδος γιατί ο Γιώργος έπρεπε να έχει πολύ βαρύ φορτίο για να ξεσπάσει έτσι.

Ανήκοντας κι εγώ από χρόνια αναγκαστικά στην παράταξη των «διορθωτών του ρωμαίικου», έγραψα αυτό το μπλογκ για να συστήσω προσοχή και υπομονή. Το ρωμαίικο δεν θα διορθωθεί σύντομα. Του λείπουν αιώνες  πείρας και παιδείας. Αναγέννηση, Μεταρρύθμιση, Διαφωτισμός, Ανθρώπινα Δικαιώματα..  Αλλά ο αγώνας συνεχίζεται.

Είναι αργός. Και ένας πολύτιμος Πιερρακάκης δεν φέρνει την άνοιξη – ούτε βέβαια την Τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.

Γι αυτό χαίρομαι τόσο που η Προεδρίνα μας,  μας… πέφτει πολύ. Ένας άνθρωπος τρυφερός, και ευαίσθητος, που έχει ήδη γυρίσει όλη την Ελλάδα, έχει φοιτήσει σε όλα τα ερημονήσια, μιλάει άνετα με απλούς ανθρώπους του μόχθου και αγαπάει τον λαό. Αλλά σε θέματα αρχών, είναι γρανίτης. Τέλεια. Μόνον έτσι θα μπορέσουμε «να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα…»

Το αυγό του Κολόμβου

Όλοι συζητάνε για τον χειμώνα που έρχεται. Θα πρέπει να κόψουμε το 15% της κατανάλωσης αερίου, όπως μας το ζητάει η Ευρωπαϊκή επιτροπή (δηλαδή η Γερμανία); Αλλά αυτή η διαφορά, του15%, είναι η απόσταση μεταξύ άνεσης και ταλαιπωρίας στο σπίτι – και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην παραγωγή.

Αχ, η Γερμανία! Όταν έγινε το ατύχημα της Φουκουσίμα, η κυρία Μέρκελ αποφάσισε εντυπωσιακά να κλείσει όλους τους Γερμανικούς πυρηνικούς σταθμούς, ενθουσιάζοντας τους Πράσινους, αλλά καθιστώντας την Γερμανία υποχείριο του Πούτιν (και του ολιγάρχη και πρώην καγκελάριου της Γερμανίας, Σρέντερ. Αυτός ο άνθρωπος έκανε φοβερή ζημιά στη χώρα του).).

Βέβαια όλοι ξέρουμε πως η τελική λύση του προβλήματος της ενέργειας θα είναι οι ανανεώσιμες πηγές που θα τις φορτίζουν ο ήλιος και ο άνεμος. Αλλά αυτές θέλουν χρόνο για να φτάσουν στην επάρκεια και να καλύψουν όλες τις ανάγκες μας.

Εντωμεταξύ η υφήλιος βολεύεται με τα πυρηνικά. Και όχι μόνο οι ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία – που καλύπτει το 100% των αναγκών της. Υποτιθέμενες υπανάπτυκτες χώρες όπως το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές κάνουν το ίδιο. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο πάνω από χίλιοι σταθμοί που παράγουν πυρηνική ενέργεια.

-          Ναι, αλλά είναι επικίνδυνοι!

-          Πόσα ατυχήματα έχουμε μετρήσει σε πενήντα χρόνια; Τσερνόμπιλ, Φουκουσίμα… Και το μεν Τσερνόμπιλ ανήκε στην προϊστορική εποχή της πυρηνικής ενέργειας, η δε Φουκουσίμα ήταν επιπόλαιη επιλογή τόπου από την αρχή.

Έστω ότι υπήρξαν μερικά ατυχήματα – τα οποία με τον καιρό και την πρόοδο των μέσων έχουν εξαφανιστεί. Ήδη οι αρμόδιες διεθνείς υπηρεσίες έχουν γνωματεύσει πως η πυρηνική ενέργεια είναι ασφαλής και δεν ρυπαίνει. Φυσικά υπάρχει και η πιθανότης ατυχήματος, αλλά από ότι λένε οι ειδικοί είναι απειροελάχιστη. Αρκεί αυτός ο λόγος για να περάσει όλη η Ευρώπη ένα χειμώνα ταλαιπωρίας και να προσκυνήσει τον νέο Τσάρο;

Ας πάρει η Γερμανική κυβέρνηση την απόφαση να άρει (προσωρινά) την διαταγή της κυρίας Μέρκελ και να θέσει σε ετοιμότητα τους πυρηνικούς της σταθμούς.

Γιατί να υποβληθεί σε θυσίες και ταλαιπωρίες όλη η Ευρώπη; Π. χ.  η Γαλλία, όταν ήδη όλη της η ενέργεια προέρχεται από πυρηνικούς σταθμούς; Γιατί και η πτωχή Ελλάς όταν έχει καταφέρει να συγκεντρώσει αρκετές ποσότητες LNG στην Ρεβυθούσα;

Αλίμονο! Μία ηγετική προσωπικότητα έχει η Ευρώπη αυτή τη στιγμή, που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον Πούτιν, και κινδυνεύει να μην διακριθεί ούτε στην ίδια του τη χώρα. Μιλάω για τον Ντράγκι. Έναν στιβαρό και δυναμικό πολιτικό και τεχνοκράτη. Οι άλλοι ηγέτες τις Ευρώπης είναι κούκλες για να παίζουν οι κόρες του Πούτιν.

Αλίμονο! Και στο θέμα της Ουκρανίας οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν έχουν εξηγήσει στους λαούς της Ευρώπης περί τίνος πρόκειται. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι νομίζουν ότι είναι μία εδαφική διαμάχη ανάμεσα σε δύο σλαβικούς λαούς, συγγενείς και γείτονες. Και δεν καταλαβαίνουν ότι είναι μία απόπειρα για τον έλεγχο όλης της Ευρωπαϊκής (και Δυτικής) ισχύος και παρουσίας. Αν πέσει η Ουκρανία, τότε θα ανοίξει η όρεξη του Πούτιν…

Είναι περίεργο πόσο κοντόφθαλμοι μπορεί να είναι οι πολιτικοί. Μετά την συνάντηση του Μονάχου. το 1938, πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο, ο Τσάμπερλαιην, πρωθυπουργός της Αγγλίας, δήλωσε ότι όλα πάνε καλά. «Ειρήνη στην εποχή μας» είπε. Δεν πρόσεξε πώς γυάλιζε το μάτι του Χίτλερ…

Άρα: το αυγό του Κολόμβου, στάθηκε όρθιο, επειδή ο Κολόμβος το χτύπησε πάνω στο πιάτο.

Κάποιος πρέπει να δείξει δύναμη…

Μία σοφή φράση

Αυτή η πόλη μυρίζει άσκημα.

Γυρίζοντας από τις διακοπές (όσο κι αν ήταν σύντομες και λειψές) με χτύπησε μία περίεργη μυρωδιά στα ρουθούνια. Δεν είχε καμία σχέση με τις συνηθισμένες μυρωδιές μιας μεγαλούπολης : σκουπίδια, καυσαέριο, καπνός. Οι οσμές που με ενόχλησαν είχαν - όσο κι αν φαίνεται περίεργο - ιδεολογικό χαρακτήρα:

Αγανάκτηση, ύβρεις, προσβολές, οξύτητα, διαμαρτυρία, οργή - και κυρίως τοξικότητα. Τα κυριότερα θέματα έχουν σχέση με την παιδεία, τα πανεπιστήμια, την ανεργία, την ποιότητα της μόρφωσης.

Εδώ υπάρχουν παρατάξεις ανθρώπων που πυροβολούν ο ένας τον άλλο με λέξεις. Αν υπήρχαν λέξεις από βιτριόλι θα ήταν περιζήτητες.

Εκλογές μου μυρίζουν, σκέφθηκα.

Αλλά και πάλι ο Πρωθυπουργός διαβεβαιώνει: “εκλογές στο τέλος της τετραετίας”.

Πάντα βέβαια η πολιτική στην Ελλάδα δεν φορούσε γάντια (εκτός κι αν ήταν του μποξ). Αλλά αυτό που συμβαίνει τώρα, μεταξύ παρατάξεων, νεολαιών, γκρουπούσκουλων, κλπ., είναι  μοναδικό. Διαβάζω στα περίπτερα τους τίτλους των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων και με καταλαμβάνει ναυτία. Σύμφωνοι, στην Ελλάδα υπήρχε πάντα πολιτική οξύτητα (αρκεί να διαβάσετε σήμερα τι έσερναν τότε στον Ελευθέριο Βενιζέλο - και θα φρίξετε).

Διαβάζω ένα άρθρο μιας σοφής γυναίκας, Τόσο σοφής που όταν κατάφερε να στήσει ένα σωστό σύστημα για την ανώτατη παιδεία, τρεις (ή και τέσσερεις) διάδοχες κυβερνήσεις ασχολήθηκαν συστηματικά για να το εξαρθρώσουν. Και φυσικά τελικά το κατόρθωσαν.

Και μόνον ο τίτλος του άρθρου, μου φέρνει ρίγος: «Παιδεία: η διαρκής άρνηση του μέλλοντος». (Άννα Διαμαντοπούλου: ΝΕΑ, (16-17 Ιουλίου) σελ 42.

Ναι – ναι, αυτό είναι: όποιος πολεμάει την παιδεία υπονομεύει το μέλλον της χώρας. Πώς την πολεμάει; Αδιάφορο. Με καταλήψεις. Με άρνηση της αξιολόγησης. Με συλλαλητήρια. Με αρνήσεις στην συμμετοχή μας στα Pisa.   Εκεί όπου αποκαλύπτεται ότι οι περισσότεροι Έλληνες μαθητές υστερούν στην κατανόηση κειμένου.

Ξέρετε τι είναι αυτοί οι μαθητές; Θα το γράψω με μία λέξη – αλλά με κεφαλαία γράμματα. ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΙ. Δεν καταλαβαίνουν τι διαβάζουν! Είναι συγκλονιστικό! Και αντί να παραιτηθούν οι δάσκαλοί τους, κατεβαίνουν σε απεργία!

Υπερηφανευόμαστε που με επικεφαλής τον υπουργό Πιερακάκη (ευτυχώς που υπήρξε και αυτός!) καταφέραμε να ψηφιοποιήσουμε μερικά κρατικά έγγραφα.

Αλλά για κάθε έγγραφο που ψηφιοποιούμε υπάρχουν δέκα ή και εκατό που δεν κατάλαβαν τίποτα. Σπουδαία η ψηφιακή υπογραφή αλλά τα ΚΕΠΑ δεν την δέχονται. Πρέπει (όπως παλιά) να πας αυτοπροσώπως να προσκυνήσεις την κυρία Γραφειοκρατία.

Και μέσα σε όλη την βαβούρα ατέλειωτοι καυγάδες για την παρουσία κάποιας Αστυνομίας στο χώρο του ακαδημαϊκού ασύλου, για ανέγερση μιας Βιβλιοθήκης εντός του πανεπιστημίου (ενώ ο χώρος έχει ένδοξη παράδοση καταλήψεων και ολονύχτιων πάρτι).

Παραμένω επίμονα στον χώρο της Ανώτατης Παιδείας, γιατί η μισή προκοπή του κράτους μας εξαρτάται από αυτήν. Αλλά και η άλλη μισή, εκείνη που δεν απονέμει πτυχία και διπλώματα, είναι πιθανόν να μας χρειάζεται ακόμα περισσότερο. Τεχνίτες και τεχνικούς, ειδικευμένους χειρώνακτες, μαστόρους και μαστορόπουλα χρειαζόμαστε. Αυτοί τώρα μας λείπουν πολύ περισσότερο.

Όμως, όταν εξετάζουμε πρόσφυγες που ζητούν την ελληνική υπηκοότητα, δεν τους ρωτάμε τι ξέρουν να κάνουν, αλλά τους βάζουμε ερωτήσεις-παγίδες από την αρχαία Ελληνική Ιστορία, που ούτε οι φιλόλογοι δεν μπορούν να απαντήσουν. Οπότε μόνο πέντε-δέκα περνάνε τις εξετάσεις κάθε χρόνο. Για να φτάσουμε στο 2050, όπου θα έχουμε μείνει οι μισοί..

Έτσι καταντήσαμε να έχουμε ήδη τόσους ανέργους όσες και κενές θέσεις εργασίας!  Οι επιχειρήσεις ζητούν προγραμματιστές και εμείς προσφέρουμε δικηγόρους ή αρχιτέκτονες. (Φτιάχνουμε νέα σχολή για άνεργους αρχιτέκτονες, στα Γιάννενα!)

Θα επαναλάβω την σοφή φράση της Άννας Διαμαντοπούλου: «Παιδεία: Η διαρκής άρνηση του μέλλοντος».

Η Μύκονός μας οδηγεί!

Όπως θα είχαν ήδη πληροφορηθεί οι αναγνώστες της στήλης από τον υπέρτιτλο των τελευταίων εβδομάδων: «Ο Νίκος Δήμου κάνει χρήση της θερινής του αδείας».

Πού να ήξερα όταν τον έγραφα (Μία άδεια στην πενταετία!) πώς θα εξελισσόταν η άδεια και τι χρήση θα έκανα… Ο δαίμων των διακοπών με κυνηγάει ακόμα. Ας είναι!

Είχα χρόνια να πάω διακοπές, και χρειάστηκε να έρθουν μακρινά ανίψια από τη Νέα Ζηλανδία για να με ξεκουνήσουν.  Αν δεν ήταν οι 27 ώρες πτήση, θα προτιμούσα να τους συναντήσω εκεί, στην δεύτερη πατρίδα τους, που από τις φωτογραφίες, τα ντοκιμαντέρ (αλλά και τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» – που γυρίστηκε εκεί) δείχνει πανέμορφη χώρα.

Αλλά 27 ώρες πτήση, στην ηλικία μου, ισοδυναμεί με καταδίκη σε θάνατο δια θρομβώσεως. Οπότε, μια και το βουνό δεν πάει στον Μωάμεθ, ήρθαν αυτοί. Μία γλυκύτατη οικογένεια. Δύο ενήλικες 40 και 35 ετών και δύο παιδιά πέντε και οκτώ.

Εδώ πρέπει να πω ότι ζηλεύω πολύ τον ανιψιό, διότι έχει καταφέρει να κρατήσει την επαφή του με όλους τους παιδικούς και εφηβικούς φίλους του και παρόλο που η παρέα αυτή έχει σκορπίσει σε μήκη και πλάτη δυσθεώρητα, ακόμα και στην σφαίρα της υδρογείου, σχεδόν όλοι καταφέρνουν να συντονιστούν έτσι που να συναντούνται τα καλοκαίρια στο νησί όπου μεγάλωσαν. Αν μάλιστα συμβαίνουν και έκτακτα γεγονότα (γάμοι, γεννήσεις, κλπ) εκτάκτως πάλι συνέρχεται η παρέα. Πώς τώρα το πετυχαίνουν αυτό, να φεύγουν έστω και για μερικές ημέρες από την δουλειά τους (και οι περισσότεροι είναι υψηλόβαθμα στελέχη σε μεγάλες πολυεθνικές) με κάνουν και απορώ. Ο τελευταίος γάμος έγινε στην Αργεντινή – και ήρθαν όλοι!

Λοιπόν: Το νησί των παιδικών ονείρων και των εφηβικών περιπετειών ήταν η Τζια. Έτυχε μερικές οικογένειες να έχουν εκεί εξοχικά, άλλες νοίκιαζαν δωμάτια, οι μεν φιλοξενούσαν τους δε. Έτσι και φέτος.

Είχα χρόνια να πάω και είδα μεγάλη πρόοδο. Ειδικά στις τιμές. Η ξαπλώστρα, σε καλή σειρά στον Κούνδουρο κοστίζει 70 Ευρώ (με υποχρεωτική κατανάλωση).  Στα «Ξύλα» - η ωραιότερη παραλία χωρίς κανένα σέρβις – 25. (Πού θα μας πας Μύκονος; – θα σε πιάσουμε!). Το φαγητό έχει βελτιωθεί αισθητά. Υπάρχουν καλαίσθητα σπίτια για ενοικίαση – αλλά όχι φθηνά. Υπάρχει ακόμα πολύς χωματόδρομος στο εσωτερικό του νησιού που ταλαιπωρεί οδηγούς και αυτοκίνητα.

Το πρώτο κεφάλαιο των διακοπών λοιπόν ήταν Τζιά. Το δεύτερο, πολύ πιο φιλόδοξο και πιο εκτεταμένο ξεκινούσε από την Κεφαλονιά (μία εβδομάδα Φισκάρδο και περίχωρα) περνούσε απέναντι (Λευκάδα) όπου μας περίμενε νοικιασμένο ιστιοπλοϊκό για τρεις εβδομάδες περιήγηση στα νησιά (και τις μικρές, πανέμορφες νησίδες) του Ιονίου. Αυτό, βέβαια ήταν για τους νεότερους στους οποίους είχαν προστεθεί φίλοι, δόκιμοι ιστιοπλόοι.

Τα νησάκια γύρω στην Λευκάδα είναι ονειρικά. Αυτή θα ήταν η κορύφωση των διακοπών. Δυστυχώς γι αυτήν δε θα σας γράψω τίποτα. Και διότι συνεχίζεται ακόμα – ενώ για μένα δεν ξεκίνησε ποτέ. Την παραμονή της αναχώρησης για Κεφαλονιά έπαθα μία «δυναμική ίωση του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος» (όχι, δεν ήταν covid – όλα τα τεστ αρνητικά) κι έτσι… επανήλθα στην στήλη μου, βήχοντας…

Κάποιος κακός δαίμονας με κυνηγάει για τις διακοπές. Ξέρει πως δεν τις χωνεύω και προσπαθεί να με δικαιώσει… Κάτι ξέρω εγώ που τις αποφεύγω… Τουλάχιστον, αυτή τη φορά, μου επέτρεψε το ένα τρίτο…

Μία άδεια σε πέντα χρόνια!

Ξανάρχισα την συνεργασία μου με το Βημα πριν πέντε χρόινα - το φθινόπωρο του 2017 (μετά από μία παύση 30 ετών). Συνέχισα χωρίς διακοπή μέρχι σήμερα. Αποφάσισα να ζητήσω άδεια. Η στήλη (στο blog) και την εφήμερίδα θα επανέλθει στο τέλος Ιουλίου. Καλό καλοκαίρι σε όλους μας!

1005 Blogs

Ο Blogger (είναι εκείνη η εφαρμογή της Google όπου ανεβάζουμε τα Blogs) ήδη εδώ και τέσσερεις εβδομάδες μου είχε επισημάνει ότι έγραφα το χιλιοστό μου κείμενο.

Χίλια blogs! Αυτό λοιπόν είναι το χιλιοστό πέμπτο. Σύνολο με όλα τα άλλα; Καλό θα είναι να μην αρχίσω τις προσθέσεις. Στην Lifo έγραφα επί επτά χρόνια ένα κείμενο την εβδομάδα. 52Χ7 μας κάνει 364. Στο «Επίκαιρα», στο παλιό ΒΗΜΑ, στους 4Τ, στο RAM, στο Protagon, πόσα; Έγραφα κάποτε και στο Status, στην Καθημερινή (δύο ξεχωριστές χρονιές) στο Έθνος άλλες δύο. Κουράστηκα να μετράω. Και το blog, από το 2005, συνέχεια. Μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια συγχωνεύθηκε με το «Βήμα».

Κουράστηκα να γράφω. Αν ήμουν επαγγελματίας δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ (δεν έγινα δεκτός όταν έκανα αίτηση, γιατί ήμουν ήδη 41 ετών – ένα χρόνο μεγαλύτερος από το όριο – και οι δημοσιεύσεις μου πριν, δεν μετρούσαν) θα είχα πάρει σύνταξη από καιρό.

Γιατί, μπορεί να ρωτήσει κάποιος, τόσες αλλαγές σε τίτλους και εργοδότες; Πολύ απλό. Στην σταδιοδρομία μου κατάφερα να γίνω πρωταθλητής παραιτήσεων. Αν διαβάσετε την αυτοβιογραφία μου («Οι Δρόμοι μου») θα μετρήσετε 11. Δεν έκανα καμία παραχώρηση. Έγραφα πάντα αυτά που σκεπτόμουν. Ή έφευγα.

Το χαριτωμένο συμβάν στην ζωή μου ήταν οι διευθυντές εφημερίδων που με παρακαλούσαν να συνεργαστώ μαζί τους ακριβώς λόγω της ιδιότητάς μου να κολυμπάω αντίθετα στο ρεύμα και να σοκάρω τους αναγνώστες. «Θέλω να τους ταράξεις και να τους ξυπνήσεις» μου έλεγε, μακαρίτης τώρα, διευθυντής. Όταν όμως έγινε αυτό, έγραψε ο ίδιος ένα σχεδόν ολοσέλιδο κείμενο …εναντίον μου, εξαναγκάζοντάς  με σε άλλη μία παραίτηση. Μοναδικό: διευθυντής εναντίον του αρθρογράφου του! Και να σκεφθεί κανείς ότι είχε λάβει την συνεργασία μου μία εβδομάδα πριν. Είχε όλο τον χρόνο να μου δηλώσει την διαφωνία του. Αλλά, από ότι έμαθα μετά, ο ίδιος συμφωνούσε απόλυτα μαζί μου. Επενέβη όμως η πολύ συντηρητική ιδιοκτησία και τον υποχρέωσε να πράξει ότι έπραξε.

Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι οι τηλεοπτικές μου εκπομπές («Διάλογοι» 1987 και «Περιπέτειες ιδεών» 1993) «κόπηκαν» και οι δύο από την κρατική τηλεόραση η μία επί ΠΑΣΟΚ και η δεύτερη επί Ν.Δ. Δεν με απέλυσαν. Αλλά ξαφνικά άλλαξαν τους όρους (και τις ώρες), έτσι που πάλι αναγκάστηκα να παραιτηθώ. (Μον(ότονο). Σήμερα βέβαια θεωρούνται «κλασικές» και προβάλλονται από τα αρχεία της ΕΡΤ. Οι άνθρωποι που είχαν εμφανιστεί σε αυτές τις εκπομπές δεν είχαν ξαναβγεί στην τηλεόραση - ούτε βγήκαν μετά.

Φέτος πάντως σκέπτομαι να κάνω κάτι πρωτότυπο. Να πάω διακοπές.  Σαράντα χρόνια τις δικαιούμαι. Βέβαια και πριν τις έπαιρνα, αλλά η στήλη συνεχιζόταν. Είχαν έρθει πια τα χρόνια του Ιντερνέτ και έγραφα από παντού – την πλαζ ή το βουνό. (Πιθανόν το ίδιο να γίνει και τώρα).

Αν κάποιος νοσταλγήσει να διαβάσει κείμενά μου στην απουσία μου, δεν έχει παρά να επισκεφθεί το δικτυακό μου σπίτι: www.ndimou.gr. Εκεί θα βρει και blogs και χρονογραφήματα, και επιφυλλίδες – ακόμα και 4 ολόκληρα βιβλία. Από τα 68 μου που έχουν κυκλοφορήσει.

Και πάντα κάποιο βιβλιοπωλείο θα έχει ένα τουλάχιστον βιβλίο μου. Π. χ. την «Δυστυχία του να είσαι Έλληνας» που έχει ανατυπωθεί 40 φορές και μεταφραστεί σε 10 γλώσσες. Η το αγαπημένο μου «Βιβλίο των Γάτων».

Πριν αποχαιρετήσω οριστικά (:) τον κόσμο των βιβλίων, έγραψα και το τελευταίο μου, δοξάζοντας τον έρωτα, που με συνοδεύει ολόκληρη ζωή. Θα κυκλοφορήσει μέσα στον Ιούνιο. Είναι πολύ μικρό – μην τρομάζετε.

Διαβάζεται σε ένα απόγευμα – αλλά περιλαμβάνει βίον ανθόσπαρτον.

Το ετήσιον άγχος με τις διακοπές

Ήρθε λοιπόν ο Ιούνιος και το μέγα πρόβλημα κάθε οικογένειας (αλλά και πολλών μοναχικών ανθρώπων) είναι οι διακοπές.

Τώρα δεν έχουμε ούτε πανδημία (ξου-ξου, ξορκισμένη να είναι!) ούτε άλλο λόγο να μην πάμε.

Αμέσως όμως εμφανίζονται άλλοι λόγοι:

α) Ο Ερντογάν (κάτι έχει αυτός εναντίον των διακοπών μας γιατί συνήθως θυμάται την «Γαλάζια Πατρίδα και άλλα παραμύθια», στις αρχές Ιουνίου.

β) ο πληθωρισμός (φέτος είναι άγριος…)

γ) ο τουρισμός (των ξένων – αλλά και των δικών μας) που κλείνει τις θέσεις και ανεβάζει τις τιμές.

Ξαφνικά διαπιστώνεις ότι στα δέκα μέρη που είχες καταγράψει στον κατάλογό σου και τα δέκα είναι ήδη κλεισμένα.

Που να πας τώρα; Στην τύχη;

Προσωπικά γράφω αυτό το κείμενο από καθήκον. Κάθε αξιοπρεπής χρονογράφος στις αρχές Ιουνίου πρέπει να θίξει αυτό το θέμα. Είναι στα καθήκοντά του όπως οι εθνικές εορτές, επέτειοι, κλπ.

Ποσώς με ενδιαφέρει προσωπικά αυτό το πρόβλημα. Εδώ και χρόνια δεν πάω διακοπές (δηλαδή τις κλασικές) και άρα δεν με απασχολεί.

Ξέρω όμως πως απασχολεί τους αναγνώστες.

Προσωπικά τις ωραιότερες διακοπές μου τις έκανα πριν πολλά χρόνια και αν θέλετε μία ωραία συνταγή – σας την δίνω.

Τίτλος: «Διακοπές, χωρίς πρόγραμμα, στην Ευρώπη με αυτοκίνητο».

Ξεκινάς ένα βράδυ από την Πάτρα και περνάς απέναντι. Μπρίντιζι ή Ανκόνα. Και μετά «αλητεύεις». Αρχίζεις την εξερεύνηση της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας και όποιας άλλης χώρας βρεθεί στο δρόμο σου. Έφτασα μέχρι Αγγλίας, Δανίας, Φινλανδίας, Ισπανίας. Αποφεύγεις τις μεγάλες πόλεις (εκτός αν υπάρχει λόγος). Έξω από αυτές θα βρεις πάντα ένα μικρό πανδοχείο ή ξενοδοχείο σε ωραίο τοπίο που θα σου δώσει ένα συμπαθητικό και φτηνό δωμάτιο. Εξερευνάς την γύρω περιοχή, είτε είναι οι Δολομίτες, είτε η Προβηγκία. Συναντάς συνήθως συμπαθητικούς και εξυπηρετικούς ανθρώπους που σε βοηθάνε στην εξερεύνησή σου. Μερικοί από αυτούς μπορεί αργότερα να γίνουν φίλοι σου.

Αυτές τις διακοπές έκανα επί δέκα χρόνια – μετά το 1968. Ήταν και ένας τρόπος να αναπνέεις καθαρό αέρα και όχι τον μολυσμένο της δικτατορίας. Κάθε Ιούλιο έκλεινα την εταιρία για ένα μήνα (αυτό θέλει καλό προγραμματισμό) και χανόμουν στην Ευρώπη.

Προϋποθέσεις για να πετύχουν οι διακοπές αυτού του τύπου. Α) γνώσεις ξένων γλωσσών, έστω μία – δηλαδή Αγγλικά. Β) Προμήθεια ενός ταξιδιωτικού οδηγού που θα εξηγούσε τα ενδιαφέροντα και αξιοθέατα της περιοχής (έχω ακόμα ένα ολόκληρο ράφι βιβλιοθήκης γεμάτο με οδηγούς Michelin – είναι οι καλύτεροι και κυκλοφορούν ανανεωμένοι κάθε τόσο σε διάφορες γλώσσες). Συνιστώ η ανάγνωση να αρχίζει μερικές εβδομάδες πριν – και όχι να τον φυλλομετρούμε μόλις φτάσουμε μπροστά στο αξιοθέατο. Άλλωστε οι οδηγοί αυτοί στην αρχή τους έχουν μία σύντομη ιστορία της περιοχής και πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για να καταλάβεις τις συνήθειες και τα ήθη του τόπου.

Από εκεί και πέρα η γοητεία μιας τέτοιας περιήγησης είναι οι εκπλήξεις και οι ανατροπές. Γι΄ αλλού ξεκινάς και αλλού φτάνεις. Μόλις ένιωθα πως είχαμε χαθεί φώναζα δυνατά: «Περιπέτεια! Περιήγηση!» Και ξεκινούσαμε να βρούμε το πρωτότυπο, το διαφορετικό και το παράξενο.

Μία δεκαετία περίπου κράτησαν αυτού του είδους οι διακοπές μου. Και άφησαν μεγάλο πλούτο στην καρδιά μου. Έτσι  ανακάλυψα τα σοκάκια του Σόχο στο Λονδίνο,  την υπέροχη Βρετάνη, τα παλαιοπωλεία στα γεφύρια του Άρνο, στην Φλωρεντία, το Δάσος του Μέλαινος Δρυμού, την Αλάμπρα και εκατό άλλα πράγματα που ο συνήθης τουρίστας δεν τα υποψιάζεται καν. Τι άλλο;

Αν προσθέσουμε και τα δεκάδες ταξίδια που έκανα τον καιρό που έγραφα στους 4Τροχούς για να οδηγήσω νέα μοντέλα αυτοκινήτων και να γράψω γι αυτά στο περιοδικό. Κρατούσαν συνήθως 4-5 μέρες, με έξοδα της εταιρίας και ήταν μικρές διακοπές.

Και τώρα μου προτείνετε, να πάω να βολευτώ σε μία ξαπλώστρα, να κοιτάω την θάλασσα και τα παλληκάρια που παίζουνε ρακέτες. Ε! δεν μου λέει τίποτα! Για εξερευνήσεις και περιπέτειες δεν έχω πια δυνάμεις. Κανένα κυκλαδονήσι – ίσως…