Dietla, siódma z minutami

Mniej więcej kwadrans po siódmej mój tramwaj wjeżdża na ulicę Dietla. O tej porze roku to całkiem ładny widok. Szeroka miejska arteria z pasem zieleni pośrodku i kamienicami noszącymi ślady dawnej świetności. Niektórym nawet ową świetność przywrócono, inne godnie i dostojnie niszczeją.

Zasypane koryto Starej Wisły… Kazimierz, żydowski Kazimierz, ale inny - zamożny i zasymilowany.

Nie przetrwał sklep, przetrwała reklama.

Kamienica Mojżesza i Róży Ohrensteinów.

Kamienica Nachema i Hindy Jacobsonów.

Kamienica Jacobsonów. Ślad po mezuzie.

Zakład Wychowawczy Sierot Żydowskich.

Zakład Wychowawczy Sierot Żydowskich. Zachowany fragmentarycznie, dwujęzyczny napis na fasadzie budynku.

Remont. Czy napis przetrwa?

Piękne stare drzwi.

Planty Dietlowskie. Ślad po mezuzie.

Gdy jadę tramwajem ulicą Dietla zawsze myślę o Dzidziolkach i ich dzielnej Mamie. Moja “siódma z minutami” to dla niej środek dnia ;)  

Tabliczka

Tylko tyle żydowskości... 

 

ul. Berka Joselewicza, Oświęcim

Szpital

Nowoczesny.

Wspaniale wyposażony.

Zatrudniający najlepszych specjalistów.

Zapewniający koszerne posiłki i modlitwę w niewielkiej bóżnicy.

Dostępny także dla chrześcijan.

Szpital żydowski w Krakowie. Istniał w latach 1866 - 1941.

Upamiętniony tablicą.

Niedawno.

Nareszcie.

 

  
Umieszczona z prawej strony schodów wejściowych tabliczka głosi: Zrekonstruował w r. 1923 inż. M.Lebenheim.

W czasie I wojny światowej budynek szpitala użytkowało wojsko. Odzyskany przez Gminę Żydowską w 1921 roku obiekt wymagał remontu. Czuwał nad nim Marian Lebenheim, który m.in. przebudował portal wejściowy i umieścił na nim hebrajski napis: Bejt Chaholim (Dom Chorych).

Portal wejściowy. Lata 30-te XX wieku. Źródło

Słowa dwa

Robię sobie mądre listeningi. Mądre, czyli łączące naukę z pasją, co w moim przypadku oznacza jedno - tematykę żydowską. W opowieści ocalonej - Helen Fagin pada słowo ‘gentile’. Nie znam, ale kontekst bezspornie wskazuje na chrześcijan. Przez moment łudzę się, że to może dziwnie wymawiane ‘gentle’. Z całą pewnością nie, o czym świadczy… ten sam kontekst.

Zaglądam do słownika.

‘Gentile’ - goj, nieżydowski. W zestawieniu z ‘gentle’ (delikatny, łagodny, miły) zjawisko rzadkie, choć możliwe.

Niezłe ziółko!

Jest takie miejsce na Kazimierzu…

gdzie parzą ziółka

gdzie serwują oryginalne ciasta

gdzie sprzedają naturalne świece

gdzie muzyka, wystrój i szum wody z małej, gustownej fontanny koją zmysły

gdzie w kamiennym wejściowym portalu widnieje ślad po mezuzie

Ów ślad nareszcie doczekał się godnych Gospodarzy!

Ja też! 
 

Synagogi pełne kobiet

Synagogi pełne kobiet... Tak było podczas tegorocznej Nocy Synagog. Dosłownie i w przenośni.

Pod rozgwieżdżonym niebem… Noc Synagog czas zacząć!

A w środku… Starotestamentowe bohaterki na rysunkach Patryka Pufelskiego. Synagoga Stara.

Dwie Estery. Piękne twarze z… nasion. Synagoga Poppera.

Taniec i multimedia. Opowieść o jedynej kobiecie - premier Izraela - Goldzie Meir. Synagoga Wysoka.

 

 

Kobiety mówią w jidysz. Teatr, kino, książka, poezja. Synagoga Izaaka.

Krótkie wykłady - biogramy mądrych, dzielnych, ciekawych kobiet. Dr Edyta Gawron z IJ UJ wspomina Zofię Ameisen i Różę Jakubowicz. Synagoga Kupa.

  

Żeńskie bohaterki kina jidysz z muzyką na żywo. Galicia Jewish Museum.

Krakowskie Noce Synagog mają tylko jeden minus. Nie można się rozdwoić (ani potroić), by być wszędzie. A warto!

Katzensprung

Dzisiaj mija 73 rocznica śmierci Mordechaja Gebirtiga.

"Huljet huljet kinderlech
Kolsman ir sent noch jing
Wajl fun friling bis tsum 
Winter is a katsenszpring..."

"Używajcie, używajcie dzieci
Póki jesteście młode
Bo od wiosny do zimy 
Tylko koci skok..."