Επανάσταση κατά της θεολογικής πολιτικής και σκέψης Ι

Πολλές φορές ισχυρίζομαι ότι το μείζον πρόβλημα στην Ελλάδα σήμερα είναι η …θεολογική της σκέψη. Το ότι δηλαδή το σημερινό αδιέξοδο οφείλεται στο γεγονός ότι και οι πολιτικοί μας αλλά και ο κόσμος σκέπτεται και αντιδρά θεολογικά. Πριν από λίγο ήμουν στο Δημαρχείο της Αγίας Παρασκευής, για κάποιο θέμα τοπικό θέμα, και ο θεολογικός τρόπος σκέψης και δράσης της κ. αντιδημάρχου με έκανε ακόμα μια φορά να σκεφτώ ότι γεννήθηκα σε λάθος τόπο…

Δεν μου είναι όμως ξεκάθαρο, αν γίνεται καθαρό τι σημαίνει για μένα θεολογική σκέψη, ούτε το γιατί χρησιμοποιώ αυτόν τον όρο και όχι κάποιον άλλο. Στις σχετικές λοιπόν αναφορές, που είναι ξεκάθαρα όχι θεολογικές, με το όρο θεολογική σκέψη εννοώ μια στάση, ένα τρόπο σκέψης και αντίδρασης απέναντι στα πράγματα. Δεν αναφέρομαι με κανένα τρόπο σε θεολόγους διανοούμενους ή εκκλησιαστικούς ούτε σε θεολογικά ζητήματα. Τα ζητήματα που με απασχολούν είναι καθαρά πολιτικά, όπως π.χ. οι επικείμενες εκλογές. 

Γιατί όμως χρησιμοποιώ τον όρο θεολογική σκέψη; Η απάντηση έρχεται από την ιστορία. Το μοτίβο σκέψης που κυριαρχεί στην ελληνική κοινωνία σήμερα, ιστορικά αναπτύχθηκε από τους χριστιανούς θεολόγους  -δεν έχω γνώσεις για να συγκρίνω τις άλλες θεολογικές παραδόσεις-  και στην συνέχεια η ορθόδοξη θεολογική παράδοση απετέλεσε καθοριστικό παράγοντα στην εξέλιξη του νεοελληνικού πολιτισμού. Στην ανάλυση που έκανα σχετικά με τα μιμίδια εξήγησα αναλυτικά, τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αυτό, αν και το θέμα αυτό απαιτεί περισσότερη μελέτη.

Ταυτόχρονα, παραδείγματα από την χριστιανική διδασκαλία φανερώνουν ανάγλυφα τον τρόπο με τον οποίο είναι δομημένο αυτό το μοτίβο. Βεβαίως κάποιοι ασπάζονται την θεολογική σκέψη, όσον αφορά θεολογικά ζητήματα. Αυτό δεν το κατακρίνω. Αυτό που κατακρίνω είναι η μεταφορά αυτού του μοτίβου σε μη θεολογικά ζητήματα, την μεταφορά της θεολογικής δομής της σκέψης σε μη θεολογικά ζητήματα.

Να μερικά από τα μοτίβα της θεολογικής σκέψης: Η πίστη σε άνωθεν αποκεκαλυμμένες αλήθειες ακόμα και αν αυτές προσκρούουν εμφανώς και προφανώς στην άμεση εμπειρία των ανθρώπων. Π.χ. η διδασκαλία ότι ο Θεός είναι αγάπη, αν και η καθημερινή εμπειρία αποδεικνύει το αντίθετο. Για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο η θεολογία έχει αναπτύξει μια ποικιλία στρατηγικών και μεθόδων με τις οποίες φανερώνει ότι το μαύρο είναι άσπρο. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο σύγχρονος πολιτικός λόγος που ακούω σήμερα ακολουθεί ακριβώς τις ίδιες τακτικές και μεθόδους προκειμένου να αποδείξει το όποιο ζητούμενο που συνήθως είναι το αντίθετο από την κοινή εμπειρία. Και δεν αναφέρομαι μόνο στον λόγο των πολιτικών, αλλά και των απλών πολιτών…

Για τις μεθόδους αυτές έχω μιλήσει αλλού αναλυτικά, τώρα θα πω επιγραμματικά ότι πρόκειται για κυριολεκτικό βιασμό του λόγου και της λογικής με ένα συνδυασμό μερικών αληθειών και πολλών ψεμάτων και ένα σοφιστικέ παιχνίδι με το νόημα των λέξεων. Π.χ. όπως η λέξη ελευθερία στην χριστιανική θεολογία έχει μαγικές ιδιότητες και διαστάσεις, κάτι το εντελώς ανάλογο συμβαίνει σήμερα με την λέξη ανάπτυξη. 

Στο υπόβαθρο όλων είναι η συστηματική απουσία της κοινής λογικής, του μόνου εδάφους στο οποίο μπορεί να ανθήσει η συνεννόηση των ανθρώπων. Έτσι λοιπόν όπως ακριβώς υπάρχει μια απίστευτη πολυδιάσπαση στον χώρο της θεολογίας και της Εκκλησίας, ο καθένας λέει και πιστεύει ότι θέλει, έτσι υπάρχει και η ακραία πολυδιάσπαση στον πολιτικό χώρο. Γιατί απλά δεν υπάρχει ένα κοινό σημείο αναφοράς και ένα κοινό σημείο ελέγχου. 

Αυτές τις σκέψεις τις έκανα ακούγοντας για την καινοφανή διάσπαση του εκλογικού σώματος μπροστά σε προβλήματα ζωής ή θανάτου για τον τόπο μας. Είπα: μονάχα σε μια θεολογική χώρα μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο…

Μια κοινωνία στα πρόθυρα της αυτοκτονίας...

Αυτές τις μέρες σκέφτομαι ξανά και αναρωτιέμαι: πως είναι δυνατόν να πήρα, στο παρελθόν, στα σοβαρά και κυριολεκτικά τον χριστιανικό μύθο… Πως είναι δυνατόν να υπήρξα τόσο …ανόητος.

(Ας κάνω μια σημαντική διευκρίνιση. Ο μύθος αυτός είναι εξαιρετικά πλούσιος και σημαντικός, αλλά ως μύθος δηλαδή μια συμβολική καταγραφή του ανθρώπινου ψυχισμού, των φόβων του, των επιδιώξεών του, των ελπίδων του, αλλά και των μεθόδων που χρησιμοποιεί το κοινωνικό σύνολο για την χειραγώγηση των μελών του. Το απίστευτο είναι ότι πίστευα ότι δεν είναι μύθος, αλλά ότι είναι η μόνη αντικειμενική αλήθεια για τον κόσμο, τον άνθρωπο και τον Θεό.)

Έχω πολύ καλή ανάμνηση του τρόπου και των αιτίων ένεκα των οποίων φέρθηκα ανόητα, αλλά όλες αυτές οι σκέψεις με οδήγησαν στο να ξανασκεφτώ με ένταση το παρόν, το σύγχρονο ελληνικό δράμα. Ένα σχετικά σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας είναι ευνοϊκά διακείμενο απέναντι στον μύθο, για λόγους διαμετρικά αντίθετους από τους “δικούς” μου. Και ο μύθος αυτός, για λόγους ιστορικούς, είναι πυρηνικό στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας και η επίδρασή του στο παρόν είναι κατά την γνώμη μου καταλυτική. Η ελληνική κοινωνία σήμερα πελαγοδρομεί γιατί αδυνατεί να κατανοήσει και να επεξεργαστεί αυτήν την επίδραση. Γράφω λοιπόν μερικές ακόμα σκέψεις:

Ο χριστιανικός μύθος, όταν προσφέρεται απλουστευτικά, και σήμερα μόνο έτσι καταναλώνεται, είναι η αποθέωση του λαϊκισμού και της απάτης που συνοδεύει αναπόφευκτα τον κάθε λαϊκισμό. Πραγματικά τι μπορεί να είναι πλέον …χαϊδευτικό για τα αυτιά του ανθρώπου από την διδασκαλία ότι ο Θεός έπαθε-σταυρώθηκε για χάρη του, για την σωτηρία του; Και ότι αυτή η σωτηρία προσφέρεται δωρεάν σε όλους, δεν έχουν παρά να την θελήσουν και να …πάνε να την πάρουν! Περάστε κόσμε, δωρεάν γεύμα! Η απάτη, μια από τις απάτες, γιατί υπάρχουν και άλλες, είναι αυτό το δωρεάν. Μόλις κάποιος τσιμπήσει, αρχίζει και πληρώνει δια βίου ένα χρέος που δεν τελειώνει ποτέ.

Φυσικά όλα αυτά δεν τα σκέπτομαι γιατί ανησυχώ για όλους όσους πιστεύουν στην μοναδική αλήθεια του χριστιανικού μύθου, αλλά γιατί συνειδητοποιώ το τραγικό αδιέξοδο της κοινωνίας μας. Μιας κοινωνίας βαθειά ζυμωμένη με τον μύθο αυτό, άρα βαθειά ζυμωμένη με τον λαϊκισμό και την ιδέα του τζάμπα γεύματος, φυσικά μόνο για εμάς, τους εκλεκτούς…

Μια κοινωνία που πολλές φορές στο παρελθόν αυτοκτόνησε, πιστεύοντας σε διάφορες παραλλαγές του χριστιανικού λαϊκισμού, νομίζω ότι η πρώτη ήταν το 1204, μετά 1453, μετά 1922, 1944, και φοβάμαι τώρα. Και πάλι η χώρα δείχνει να οδεύει στην αυτοκτονία για χάρη του ίδιου και απαράλλακτου μύθου. Θα μπορούσα να γράψω πολλά για να εξηγήσω πλήρως αυτήν την ερμηνεία. Το τελικό αποτέλεσμα είναι και πάλι το ίδιο. Και πάλι στον τόπο μας συγκροτείται ένα μέτωπο, αυτών που πιστεύουν στον μύθο, μιας άνωθεν δηλαδή σωτηρίας όπου κάποιος άλλος πληρώνει για τις αμαρτίες μας και αυτών που έστω και αργά, έστω και με παλινωδίες καταλαβαίνουν ότι πρέπει να πληρώσουμε για να σωθούμε.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι όλες τις φορές η αναζήτηση της τζάμπα σωτηρίας έχει ένα κοινό χαρακτηριστικό: αναδεικνύει ως εχθρό την δύση και τους δυτικούς. Τι ειρωνεία! Πάντα, σε όλες τις συγκυρίες που ανέφερα, από την δύση παίρναμε το γεύμα και μετά δεν θέλαμε να το πληρώσουμε… Δεν είναι τυχαίο. Οι δυτικές κοινωνίες είναι οι πρώτες και ίσως οι μοναδικές κοινωνίες στον πλανήτη που εδώ και αιώνες δεν αναζητούν άνωθεν την σωτηρία αλλά την κατακτούν με το σπαθί τους ή με την επιστήμη και τον πλούτο τους. Είναι οι κοινωνίες από τις οποίες όλοι οι λαϊκιστές ηγέτες του πλανήτη, οπαδοί του τζάμπα γεύματος, τρώνε χωρίς να θέλουν να πληρώσουν, με τραγικό αποτέλεσμα βέβαια στο τέλος οι δυτικοί να τους παίρνουν και τα …σώβρακα! (Βέβαια τον λογαριασμό τον πλήρωναν και συνεχίζουν να πληρώνουν οι λαοί. Οι ηγέτες συνήθως ξέρουν να την κάνουν…)

Είναι τρομακτικό το δίλλημα των τωρινών εκλογών. Ή θα αποποιηθούμε τον μύθο του τζάμπα γεύματος που το πληρώνει κάποιος άλλος, φτωχαίνοντας, ή θα μας πάρουν, ακόμα μια φορά, και τα σώβρακα.

Έτσι θέλαμε και τον φέραμε, φώναζε το πλήθος όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αποβιβαζόταν στον Πειραιά ικανοποιώντας τα αντιδυτικά αισθήματα της όχλου της εποχής, με αποτέλεσμα την τραγικότερη απώλεια του ελληνισμού, της αρχαίας κοιτίδας του…

Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω φωνάζουν οι σύγχρονοι δεξιοί και αριστεροί απόγονοι των καταστροφέων του ελληνισμού, και μας οδηγούν στην ολοκλήρωση των διαδοχικών καταστροφών που ξεκίνησαν το 1204.

Όσοι πιστεύουμε ότι η Ελλάδα δεν είναι μια ξοφλημένη υπόθεση πρέπει να ξεσηκωθούμε αντίθετα στον λαϊκισμό της άνωθεν ανέξοδης σωτηρίας, να αυξήσουμε την απόδοσή μας, την δουλειά μας, τις πληρωμές μας… Για την σωτηρία την δική μας και της χώρας μας!

Είναι δυνατόν να εμπιστευθούμε ξανά αυτούς που, χωρίς αμφιβολία, μας οδήγησαν εδώ; Να το τρομακτικό ερώτημα-δίλλημα. Η πείρα της ζωής, αλλά και των άλλων κοινωνιών που έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν τέτοιες κρίσεις χωρίς να τις μετατρέψουν σε καταστροφές, μας δείχνει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Πρέπει εμείς και αυτοί να αλλάξουμε έτσι ώστε να μην επικρατήσει το κύμα του αντιδυτικού λαϊκισμού και να χάσουμε και τα αβγά και τα πασχάλια.