Επτά συνολικά δημοψηφίσματα έχουν γίνει στην Ελλάδα, και όλα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας για τη χώρα. Ο Γιώργος Παπανδρέου, προκαλώντας πραγματικό «πανικό» αποφάσισε να προχωρήσει στη διενέργεια του 8ου δημοψηφίσματος με αφορμή την δανειακή σύμβαση, «εκβιάζοντας» ουσιαστικά το λαό, τον οποίο όπως δήλωσε θα καλέσει να πει ναι ή όχι στην Ευρώπη και στο ευρώ, τα οποία ταυτίζει με την πολιτική της κυβέρνησής του. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα προηγούμενα δημοψηφίσματα είχαν να κάνουν με το πολίτευμα της χώρας, και όχι με δημοσιονομική πολιτική.
Όμως ας δούμε πως λειτούργησαν τα επτά δημοψηφίσματα που πραγματοποιήθηκαν στην ιστορία της Ελλάδας.
Το δημοψήφισμα του 1920
Το δημοψήφισμα αυτό διενεργήθηκε από την κυβέρνηση του Δ. Ράλλη στις 22 Νοεμβρίου / 5 Δεκεμβρίου 1920. Στο δημοψήφισμα δεν πήραν μέρος οι Φιλελεύθεροι.
Με την έκδοση του αποτελέσματος, στις 6 / 19 Δεκεμβρίου ξαναγύρισε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α'. Τότε, οι συμμαχικές δυνάμεις παύουν να υποστηρίζουν την Ελλάδα και δίνουν την υποστήριξή τους στην Τουρκία κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα την Μικρασιατική καταστροφή.
Το δημοψήφισμα του 1924
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή αποφασίστηκε να γίνει δημοψήφισμα το 1924, και πραγματοποιήθηκε στις 13 Απριλίου από την Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση που είχε συγκροτηθεί στις 2 Ιανουαρίου του ίδιου έτους. Τότε, η Μοναρχία καταργήθηκε, στις 25 Μαρτίου 1924, και προκηρύχθηκε δημοψήφισμα για την επικύρωση της απόφασης της Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης.
Μία μερίδα των βασιλοφρόνων, με επικεφαλής τον Π. Τσαλδάρη, αρνήθηκε την εγκυρότητα του αποτελέσματος και δεν αναγνώρισε το νέο πολίτευμα, γιατί, όπως ισχυριζόταν, είχαν γίνει νοθείες. Το αναγνώρισε, όμως, ο Ιωάννης Μεταξάς και δήλωσε ότι θα πολιτευθεί μέσα στα πλαίσια του νέου πολιτεύματος με το κόμμα του, των Ελευθεροφρόνων, γεγονός που επέτεινε τη διάσπαση της φιλομοναρχικής μερίδας. Από την άλλη πλευρά, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το δέχτηκε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Το δημοψήφισμα του 1935
Το επόμενο δημοψήφισμα έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1935 και έμεινε στην ιστορία σαν Νόθο δημοψήφισμα. Διενεργήθηκε από την δικτατορική κυβέρνηση του Γεωργίου Κονδύλη που συγκάλεσε την Ε΄ Εθνική Συνέλευση για να καταργήσει το πολίτευμα της Αβασίλευτης δημοκρατίας. Τα βενιζελογενή κόμματα με την αποχή τους συνέβαλαν στην προώθηση της καθεστωτικής αλλαγής.
Στο Δημοψήφισμα καλούνταν ο λαός να εγκρίνει ή να απορρίψει την αλλαγή του πολιτεύματος. Υπέρ της Βασιλευομένης Δημοκρατίας ψήφισε το 97,88%, και υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας το 2,12%. Ο Γεώργιος Β’ ξαναγύρισε την Ελλάδα στις 25 Νοεμβρίου 1935. Χορήγησε γενική αμνηστία και ανάθεσε το σχηματισμό κυβέρνησης στον Κ. Δεμερτζή, καθηγητή του αστικού δικαίου, που σχημάτισε την Κυβέρνηση Δεμερτζή, ορκίστηκε στις 30 Νοεμβρίου 1935 και έκανε τις βουλευτικές εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936.
Το δημοψήφισμα του 1946
Το δημοψήφισμα διενεργήθηκε από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη την 1 Σεπτεμβρίου 1946, σύμφωνα με το από 27/30 Ιουνίου 1946 Δ’ Ψήφισμα της Βουλής. Οι επιλογές ήταν τρεις: υπέρ ή κατά της επανόδου του Βασιλιά και υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το ΚΚΕ αν και απείχε από τις βουλευτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946, συμμετείχε στο δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα διεξήχθη με ομαλότητα σε όλη τη χώρα. Το αποτέλεσμα ήταν 69% των ψήφων υπέρ της επανόδου του Γεωργίου Β’. Η αποχή δεν υπερέβη το 15%.
Το δημοψήφισμα του 1968
Το Δημοψήφισμα του 1968 ήταν το πρώτο από τα 2 δημοψηφίσματα που διενήργησε η Χούντα. Διεξήχθη στις 29 Σεπτεμβρίου του 1968 και το εκλογικό σώμα κλήθηκε να εγκρίνει με «Ναι» ή «Όχι» ένα σχέδιο συντάγματος το οποίο είχε νωρίτερα δημοσιοποιηθεί. Κυρίαρχη στη διαφημιστική εκστρατεία της χούντας ήταν η λέξη «ΝΑΙ», η οποία προωθήθηκε από όλα τα μέσα της εποχής, όπως αφίσες, έντυπο υλικό, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές και εφημερίδες. Σύμφωνα με το αποτέλεσμα ναι ψήφισε το 92,21% και όχι το 7,79%.
Το δημοψήφισμα του 1973
Το Δημοψήφισμα του 1973 υπήρξε το δεύτερο δημοψήφισμα που διενέργησε η Χούντα. Διεξήχθη στις 29 Ιουλίου του 1973 και αποσκοπούσε στο να εγκριθεί από το εκλογικό σώμα σχέδιο ψηφίσματος με τον τίτλο «Περί τροποποιήσεως του από 15ης Νοεμβρίου 1968 Συντάγματος», η εκλογή προέδρου και αντιπροέδρου της Δημοκρατίας για θητεία 8 ετών, να εγκριθεί η πολιτειακή αλλαγή, δηλαδή να εγκριθεί η κατάργηση της μοναρχίας που είχε αποφασιστεί και εκτελεστεί δύο μήνες νωρίτερα. Για τα τρία ερωτήματα μαζί, οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να επιλέξουν με «Ναι» ή «Όχι». Σύμφωνα με το αποτέλεσμα ναι ψήφισε το 78,43% των εκλογέων και όχι το 21,57%.
Το δημοψήφισμα του 1974
Στις 8 Δεκεμβρίου 1974 έγινε το τελευταίο δημοψήφισμα στην Ελλάδα για τη μορφή του πολιτεύματος για την επιλογή βασιλευόμενη ή αβασίλευτης δημοκρατίας. Σημειώνεται ότι την 1η Ιουνίου 1973, η Χούντα κατήργησε τη Βασιλεία στην Ελλάδα και εγκαθίδρυσε Προεδρική Δημοκρατία. Κανένα κόμμα δεν αναγνώρισε το δημοψήφισμα που ακολούθησε τον Ιούλιο του 1973 και δεσμεύτηκαν, μαζί με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, στη διενέργεια άλλου, όταν αποκατασταθεί η Δημοκρατία. Μετά την πτώση της Χούντας τον Ιούλιο του 1974,ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υιοθέτησε την Συντακτική Πράξη της 1ης Αυγούστου 1974 και επανέφερε σε ισχύ το Σύνταγμα της 1 Ιανουαρίου 1952, χωρίς τις βασικές θεμελιώδεις διατάξεις, δηλαδή αυτές που αφορούσαν την βάση και τη μορφή του πολιτεύματος, ως Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Η αναστολή των διατάξεων περί Αρχηγού Κράτους θα κρινόταν με Δημοψήφισμα που θα γινόταν εν καιρώ. Μέχρι το Δημοψήφισμα, χρέη Αρχηγού Κράτους εκτελούσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (του Στρατιωτικού καθεστώτος) Φαίδων Γκιζίκης. Στο δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου, η αβασίλευτη δημοκρατία έγινε αποδεκτή από το 69,18% των εκλογέων, και η βασιλευόμενη από το 30,82%. Η αποχή άγγιξε το 25,5%. Στις 15 Δεκεμβρίου υποβάλει παραίτηση, ο Φαίδων Γκιζίκης και στις 18 Δεκεμβρίου εκλέγεται από τη Βουλή και ορκίζεται ως προσωρινός πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Μιχαήλ Στασινόπουλος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου