Καλό ταξίδι…

« Ο Χρήστος Γιανναράς πέθανε, έλεγε η πληροφορία, στα αγαπημένα του Κύθηρα, βράδυ, μιλώντας με φίλους, έχοντας από ώρα στρέψει τη συζήτηση στον Δ. Κουτρουμπή (το Καταφύγιο Ιδεών που διάβασα το 1987 γεμάτο ένταση και συγκίνηση για τον «ερημίτη της Βουλιαγμένης») που σφράγισε ανεξίτηλα και τη δική του πνευματική διαδρομή. Μιλούσε λοιπόν γι' αυτόν όταν ξαφνικά σιώπησε, σήκωσε το χέρι του, έκανε το σταυρό του και έσβησε ανάμεσα στους φίλους.»

*Της Όλγαw Ντέλλα, η αναδημοσίευση από το ιστολόγιο του Νωντα Τσίγκα: Xartokptis.blogspot.com

Η Κοίμηση και η μετάσταση της Θεοτόκου - τραγούδι

 Το πρώτο Πάσχα άνοιξη και τ’ άλλο Καλοκαίρι,

το 'να Ανάσταση του Γιου, κι εκείνης που το χέρι

του κράταγε στα πρώτα του τα βήματα παιδάκι

έρχεται η Ανάσταση μες στο καλοκαιράκι.

Οι ουρανοί αγάλλονται, ευφραίνεται η γη μας

οι δίκαιοι χορεύουνε γιατί είναι δική μας

Μητέρα και Αρχόντισσα, του κόσμου η Κυρία

που διώχνει κακοδαίμονες, μερώνει τα θηρία.

Τρεις μέρες πριν την Κοίμηση, πάει στο φτωχικό της

ο Γαβριήλ Αρχάγγελος που ’ταν παλιός γνωστός της

και μάννα την ετάιζε σαν ήτανε παιδάκι

εις των Αγίων τα Άγια στ’ όμορφο εκκλησάκι

κι ένα κρίνο της έφερε να της ευαγγελίσει

εκ Πνεύματος τη σύλληψη Υιού που θα γεννήσει,

αυτός με φοινικόκλαδο και πάλι κατεβαίνει

σαν Άγγελος ειδήσεων καλών, και μεταβαίνει

μ' αθανασιάς σύμβολο και νίκης, να μηνύσει 

στη Μάνα πως το σπλάχνο της πάει να συναντήσει.

Η Παναγιά με το κλαδί του φοίνικα στο χέρι

στο Όρος τρέχει βιαστική, στων Ελαιών τα μέρη

που απ' όταν αναλήφθηκε εκεί ψηλά ο Γιός της

πήγαινε να προσευχηθεί στο σπλάχνο και Θεό της.

Έχει λύπη, της έλειψε, κι έχει χαρά μεγάλη.

Το οριστικό τους σμίξιμο στου ουρανού τα κάλλη

είναι κοντά, κι η θέρμη της ποτάμι ανεβαίνει,

φλογίζονται οι ουρανοί, κι όταν πια κατεβαίνει

το πόδι αλαφροπατά ωσάν να μην πατάει,

σαν Ελαφίνα πρόσχαρη και σαν πουλί πετάει

και χαμηλώνουν τα βουνά, σκύβουν τα κυπαρίσσια, 

τ' άνθη ριγούν και προσκυνούν τη χάρη την περίσσια

της άγιας Μητέρας τους κι όλου του κόσμου Μάνας

το καύχημα του Ιωακείμ και της αγίας Άννας 

κι εκείνη η τρυφερότατη συγκίνηση γεμίζει

και φτάνει στο σπιτάκι της κι αρχίζει συγυρίζει.

Το σπίτι της το χαμηλό που 'ναι του Ιωάννη

του μαθητή, που ως αυτή την ώρα που προφθάνει,

τη φρόντισε, τη στήριξε, σαν μάνα του δική του

Σεισμός μεγάλος γίνεται μπαίνοντας στην αυλή του,

σημάδι πως ο Κύριος έρχεται, πλησιάζει

Πιάνει η Κυρά τη σκούπα της κι όλα καλά τα σιάζει,

να είναι όλα καθαρά, όλα σε μία τάξη

πριν μεγάλος άγγελος, να φύγει, της προστάξει.

Αγαπημένους της καλεί και φίλους για να 'ρθούνε

τα νέα της Κοιμήσεως να γνωστοποιηθούνε

σε όσους τη φροντίσανε χρόνια και χρόνια τώρα.

Ξεσπούν αυτοί σε κλάματα και θρήνους για την μπόρα.

Και πώς να αποχωριστούν τ' άνθος του Παραδείσου

που τη ζωή τους γλύκαινε και πώς μες στης αβύσσου 

να ζήσουν τώρα τη ζωή χωρίς παραμυθία;

Εκείνη όμως χαίρεται κι είναι η χάρα της Θεία

μείζονα των δακρύων τους, του πόνου πιο μεγάλη.

Σαν ήλιος λάμπει, θα βρεθεί σε λίγο στην αγκάλη

Εκείνου που εκράτησε πρώτη στην αγκαλιά της

και γάλα τον βυζάξανε τα στήθη τα δικά της.

"Μη μου χαλάτε τη χαρά, σ’ αυτό το πανηγύρι,

κι εγώ είμαι η μέλισσα κι Εκείνος είν’ η γύρη.

Πάσχα είναι το δεύτερο και πρέπει να χαρείτε,

μαζί σας θα ´μαι πάντοτε κι όταν δε θα μπορείτε

στον πόνο και στη συμφορά, στις θλίψεις, στους καημούς σας

αρκεί να με φωνάζετε καθώς τους βοηθούς σας.

Και ορατά κι αόρατα, εγώ θα παραστέκω

σε όλους όσους μ´ αγαπούν και σαν κερί θα στέκω 

στις νύχτες τις αδιάβατες", τους λέει και δακρύζει, 

τη νεκρική την κλίνη της πηγαίνει κι ευπρεπίζει.

Τότε νεφέλες έρχονται ουράνιες στο σπίτι

Κάθε νεφέλη μαθητής, μιας κι η νεφέλη, ήτοι

το Άγιο Πνεύμα, έφερε από της οικουμένης

τα πέρατα, τους προσφιλείς τής Κεχαριτωμένης

Απόστολους και κήρυκες και μαθητές Εκείνου

να ´ναι εκεί στο ξόδι της και πλάι της να μείνουν.

Ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης

ο άγιος Ιερόθεος, Τιμόθεος, μαζί της.

Όλοι μαζί την προσκυνούν κι όλοι μαζί ρωτούνε

"Γιατί μας φέρνει ο Χριστός; Πώς τα βουνά σκιρτούνε;

Σαν τι μεγάλο γίνεται και σείεται η πλάση;

Δεν ξέρει το χειλάκι μας, να κλάψει, να γελάσει;"

"Για τη χαρά σάς έφερε" λέει η Παναγία

"Είναι η χαρά του γάμου μου κι ειναι στιγμή αγία.

Είναι η ωραιότερη ημέρα της ζωής μου,

ημέρα της κοιμήσεως και της μετάστασής μου"

Ανοίγουν τότε οι κρουνοί των τρυφερών ματιών τους,

ποτάμια αναβλύζουνε στα όρη των καρδιών τους.

Κλαίνε απαρηγόρητοι, μα βλέπουν τη χαρά της

και λίγο λίγο χαίρονται που ήρθε η σειρά της.

Κι έτσι τη συμμερίζονται, και τη δική τους λύπη

στην άκρη την αφήνουνε κι ας ξέρουν πως θα λείπει

σε λίγο η Πανάχραντη από τη συντροφιά τους

που ήτανε το κάλλος τους κι ήταν η ομορφιά τους.

Τον εαυτό τους λησμονούν, παινέματα αρχίζουν,

επεφημίες ψέλνουνε και δόξες της χαρίζουν:

"Ήσουν εσύ το καύχημα και η παρηγοριά μας!

Εσύ την πίκρα γλύκανες, μέρευες τα άγριά μας!

Δώσε τα χαιρετίσματα στον Γιο σου και Θεό μας,

πήγαινε την αγάπη μας ατόφια στον Χριστό μας!

Όλοι μας σε ζηλεύουμε και στη δική σου θέση

θα θέλαμε να ήμασταν η νύχτα πριν να πέσει.

Πώς να χωρέσει η καρδιά όλον τον έρωτά  μας;

Ν’ αντέξει τέτοιο χωρισμό δεν  ημπορεί η χαρά μας."

"Εγώ Χριστό δε γνώρισα" λέει ο μέγας Παύλος

"με σώμα όταν ήτανε, εγώ ήμουνα Σαύλος.

Μου λείπει περισσότερο απ' όσους Τον γνωρίσαν

κι ήσουνα εσύ η μάνα μου σαν μάνα του που ήσαν.

Άχραντη δεν τον πρόλαβα, τον Γιο σου δεν τον είδα.

Μα πήγαινε Κυρία μου. Μέσα απ' την καταιγίδα

αυτής της πρόσκαιρης ζωής κι εγώ ποθώ να φύγω

στ' απάνεμο λιμάνι Του ποθώ να καταφύγω.

Μα η ώρα μου δεν έφτασε, γι' αυτό πανηγυρίζω

στην ώρα σου, Κυρία μου, γιορτάζω κι ας δακρύζω."

Και ανεβαίνει η Παναγιά στη νεκρική της κλίνη,

σταυρώνει τα χεράκια της, την κεφαλή της κλίνει

κι αφού τους πάντες χαιρετά κι ορίζοντες βλογάει,

το Σπλάχνο της παρακαλεί όλους να τους φυλάει.

Να δίνει ειρήνη και χαρά, αγάπη μες στην πλάση

και να φρουρεί τον κόσμο Του ωσότου να γεράσει. 

Ανοίγουν τότε ουρανοί κι αγγέλοι προχωρούνε,

ξοπίσω τους οι δίκαιοι όλοι ακολουθούνε.

Η γη της Ιερουσαλήμ απ' άκρη σ' άκρη τώρα

με παρουσίες τ’ ουρανού γεμίζει. Είναι ώρα.

Έφτασε ο Μονογενής Υιός της και Θεός της

όπως της υποσχέθηκε με τον αρχάγγελό της.

Φτάνει μ' αγίους, μάρτυρες και τους καλούς γονείς της,

στα Θεϊκά χεράκια Του κρατάει την ψυχή της.

Την αγκαλιάζει στοργικά, μ' αγάπη που δε φτάνει

ο νους ανθρώπου να σκεφτεί γιατί δεν τον προφτάνει. 

Άφωνοι οι Απόστολοι κι οι παρευρισκομένοι

δοξολογούνε και θρηνούν στο σκήνωμα που μένει

δίχως πνοή στην κλίνη του. Αρχίζουν ξεσυνέρια

στον άλλον ποιος τη θέση του, μ' άφατη αγάπη πλέρια

θα δώσει για να πορευθεί πρώτος από τους άλλους.

Ο Πέτρος και ο Παύλος τους, πρώτοι απ' τους μεγάλους,

διαφωνούνε σαν παιδιά, μα ο Παύλος τότε πείθει

τον Πέτρο να προπορευθεί κι έτσι, Χριστού τα ήθη

που κουβαλούν κι οι δυο τους, τον Πέτρο οδηγούνε

να υπακούσει ταπεινά κι αρχίζουν περπατούνε

στον κήπο της Γεθσημανή και μέσα στην κοιλάδα

του Ιωσαφάτ που λέγεται, έφθασε η ομάδα

με σκήνωμα που έφερε πανάγιο στους ώμους.

Οι ύμνοι τους συμπλέκονται διασχίζοντας τους δρόμους

με των αγγέλων τις φωνές. Μα ξάφνου Ιουδαίους

πάνω στο δρόμο απαντούν που 'ταν απ' τους χυδαίους

εκείνους που δε σέβονται τα ιερά και όσια.

Μόλις, αυτοί μαθαίνουνε πως κάτω από τα κρόσσια

της κλίνης, κείτεται νεκρή η του Χριστού Μητέρα,

εκείνου που τον σταύρωσαν οι ίδιοι μία μέρα

ορμούνε προς το λείψανο, πάνε ν' απλώσουν χέρι

μα τους τυφλώνει ο Θεός, το πόδι τους, τα μέρη

όπου πατά, δεν τα θωρεί κι ο ένας που αγγίζει

το σκήνωμα, ο Κύριος, τα χέρια τ’ αφοπλίζει

κι από τη ρίζα κόβονται. Τρομάζουν οι καημένοι

μετανοοούνε και θρηνούν ευθύς οι πλανεμένοι.

Δεν τους αφήνει ο Χριστός κι η Μάνα να αποκάνουν,

τα μάτια θεραπεύονται, μα και τα χέρια γειάνουν.

Τρέχουν στην Ιερουσαλήμ κι απανταχού φωνάζουν,

ομολογούνε τον Χριστό και κλαίνε και σπαράζουν.

Πόσοι δε συγκινήθηκαν και πόσοι δεν πιστέψαν,

πλήθη μεγάλα τρέχξανε, το ξόδι συνοδέψαν.

Έτσι η Παναγία μας τα θαύματα αρχίζει

από την ώρα της θανής και σ' όλους τα χαρίζει

ωσότου να 'ρθει η στιγμή Δευτέρας Παρουσίας 

εκεί πάνω απ' το μνήμα της. Ο λόγος της ουσίας 

είναι πως από κει θ' αναστηθεί και από κει θ' ανέβει

τρεις μόνο μέρες ύστερα, ωσότου να κατέβει

στο πλάι του Μοναχογιού ωσάν μεσίτριά μας.

Τότε για ύστατη φορά, στα αμαρτήματά μας

θα υψώσει ικετευτικά τα χέρια της στον Γιο της

να σπλαχνιστεί τα πάθη μας θα πει εις τον Θεό της.

 Ο τάφος ήταν λαξευτός, την βάλαν  και τον κλείσαν

Τρεις μέρες οι Απόστολοι στιγμή δεν τον αφήσαν

κι ύστερα πήγαν σπίτι της να φαν λίγο ψωμάκι.

Εκεί λοιπόν που έτρωγαν, αφήνουν σε πιατάκι

και τη μερίδα του Χριστού όπως το συνηθίζαν.

Στο τέλος την μερίδα Του υψώνοντας ψελλίζαν:

"Αγία μας Τριάδα μας, μέγα το όνομά Σου

και Ιησού βοήθα μας με όλη την καρδιά Σου".

Μοιράζονταν τον άρτο Του όλοι για ευλογία 

κι όπως το κάνουν σήμερα την ώρα την αγία

μετά την πρώτη φράση τους και πριν να πουν την άλλη,

η Θεοτόκος σώματι έρχεται η μεγάλη:

"Χαίρετε" λέει "μαθητές κι Απόστολοι του Γιου μου!

Με σώμα με ανέστησε η Χάρις του Θεού μου!

Θα 'μαι μαζί σας πάντοτε έως της συντελείας

να ευλογώ της  άκτιστης τα τέκνα Εκκλησιάς"!

Απ' τη χαρά τους τα 'χασαν οι έντεκα Αποστόλοι

κι αντί "Χριστέ βοήθα μας", φώναξαν μαζί όλοι

"Βόηθα Υπεραγία μας, βόηθα μας Θεοτόκε"

κι η ύψωσίς της έμεινε έτσι και από τότε

να τη μοιράζουν σ' εκκλησιές και μες στα μοναστήρια.

Πάλι ο απόστολος Θωμάς, -ω, πράγματα μυστήρια-

έλειπε απ’ τους δώδεκα κι ήρθε με μια νεφέλη

μετά τρεις μέρες και αυτόν τον έφεραν αγγέλοι.

Δεν πρόλαβε την Παναγιά, τα νέα της μαθαίνει,

θέλει τον τάφο της να δει κι όταν πια μέσα μπαίνει

το Θεοδόχον σκήνωμα είδε καλά πως λείπει.

Όλοι το καταχαίρονται, η απιστία εκλείπει

αφότου βεβαιώνονται για την Ανάστασή της,

για την Ανάληψη αυτής και την Μετάστασή της.

Περνούνε χρόνοι και καιροί ωσότου η αγία

Ελένη στη Γεθσημανή κτίζει μιαν εκκλησία 

κι ύστερα ο Μαυρίκιος, τον έκτο τον αιώνα,

θα βρει όλα τα σπάργανα, τη ζώνη, τον χιτώνα

και θα τα πάει στον ναό της Παναγιάς Βλαχέρνας

εκεί που το αγίασμα απ' την καρδιά μιας στέρνας 

πηγάζει ιαματικό. Νέα Γεθσημανή της

βρίσκει η Παναγία μας, στην Πόλη της στοργής της.

 

β.ν

Σταυροπροσκυνήσεως

Σταυροπροσκυνήσεως σήμερα στον άη Νικόλα τον Ορφανό κι ένας σταυρός πνιγμένος στην οδύνη και στα ανοιξιάτικα άνθη…

Η Λειτουργία τελειώνει, οι ψάλτες ψέλνουν το «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» και μια μικρομάνα βαστά στο μάρσιπο που φορά το δυο μηνών βρέφος της. 

Το βρέφος πανευτυχές χτυπά παλαμάκια ακούγοντας το ελπιδοφόρο μέλος, αλλά το τέλος του τού προκαλεί δυσφορία και αρχίζει τη γκρίνια. 

Η μανούλα το πλησιάζει στην εικόνα του άη Νικόλα και το μωρό ενώ στην αρχή χαϊδεύει την εικόνα και γελάει, μετά από λίγο ξεκινά να τη βαράει όλο και πιο δυνατά ωσάν να ξυλοφορτώνει τον άγιο. 

Η μανούλα του δεν το απομακρύνει. 

Βαθιά μέσα της ξέρει πως μια μυστική συνομιλία ή κάποιο ιερό παιχνίδι εκτυλίσσεται εκείνη την ώρα. 

Δεν τους χωρίζει μέχρι να ησυχάσει και πάλι το χιλιοτρισέγγονο του αγίου…

Βοήθειά μας ο Σταυρός, χρόνια πολλά σε όλους και με το καλό να φτάσουμε στην Ανάσταση.

Άνοιξη

Αλάτι χοντρό, αλάτι ψιλό, ξινό, κουκουνάρι, πιπέρια ανάμεικτα.

Ξηροκαρπάδικο, σούπερ μάρκετ, Επταπυργίου, 

δρόμος, γειτονιά, ουρανός.

Αλάτι χοντρό, αλάτι ψιλό, κουκουνάρι, 

αεράκι απαλό, ήλιος χαϊδευτής, άνοιξη.

Πιπέρια ανάμεικτα, σκέτο πουκαμισάκι κι ένα φουλάρι,

η γειτονιά είναι πιο όμορφη την άνοιξη.

Αλάτι χοντρό, αλάτι ψιλό, 

κι οι πωλητές στα μαγαζιά είναι πιο όμορφοι την άνοιξη.

Κουκουνάρι, αλάτι χοντρό, αλάτι ψυλό, 

ακόμα κι ο Θεός που έπλασε την ομορφιά

είναι ομορφοτερος την άνοιξη.

Καλημέρα, Κεμαλ!

Στην πατρίδα ξημερώνει Κυριακή του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Εδώ ξημερώνει Πάσχα των Καθολικών. Αλλού στον κόσμο αργεί να ξημερώσει κι αλλού έχει ξημερώσει ήδη. Κάπου αλλού ίσως να μην ξημερώνει πια.

Μένουμε στην καρδιά μιας γειτονιάς Αράβων προσφύγων. Η οικοδομή σαν στοιχειωμένη, λες πως την κατοικούνε φαντάσματα. Αλλά δεν είναι φαντάσματα. Άνθρωποι είναι με σάρκα και οστά, όνειρα ναυαγισμένα. Άνθρωποι που έφυγαν από την πατρίδα τους να γλιτώσουν από την κακιασμένη τους μοίρα κι εκείνη τους περίμενε ήδη στον τόπο του ονείρου τους μ’ ένα μαστίγιο στο χέρι. Τους τιμωρεί καθημερινά ανελέητα. Τους μεταμορφώνει από κυρίους σε επαίτες και από ανθρώπους σε γουρούνια. Τους θρέφει με αποφάγια χειρότερα απ’ αυτά που δίνει στα σκυλιά της. Κι όμως ακόμα κι έτσι οι πρόσφυγες προτιμούν αυτόν τον τόπο από την πατρίδα τους. Πόσο χειρότερα μπορεί να ήταν εκεί; Αυτοί μονάχα το ξέρουν. Η Γαλλία δέχθηκε περισσότερους μετανάστες από αυτούς που μπορούσε να σηκώσει. Κάτω από το βάρος τους λύγισε, όπως ήταν φυσικό. Η αρχόντισσα Μασσαλία, η πανέμορφη αριστοκράτισσα του παρελθόντος στέκεται ανήμπορη, γερασμένη. Σχεδόν απελπισμένη κλείνεται στον εαυτό της σαν γριά που βλέπει τη ζωή της να τελειώνει, το αρχαίο της κάλλος να αμαυρώνεται. Οι έφηβοι Άραβες κάτω από το μπαλκόνι μας φωνάζουν όλη τη νύχτα, παίζουν τάβλι, ακούν στο ζενίθ τα τραγούδια τους ανάμεικτα με γαλλικές επιτυχίες. Θέλουν να ζήσουν, να ξοδέψουν το αίμα τους που βράζει και δεν έχουν πού να το ξοδέψουν. Τρώνε τις σάρκες τους μέχρι να έρθει η ώρα που δεν θα τους χορταίνουν και θα φάνε τις σάρκες των άλλων. Μα ποιος μπορεί να ξέρει; Η ζωή είναι πολύ πιο ευφάνταστη από τις πολιτικές, τα συστήματα, τις οικονομίες. Κάνει την έκπληξη εκεί που δεν το περιμένεις.

Το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα της πατρίδας μου κλυδωνίζεται σοβαρά για πρώτη φορά. Αρκούσε μία μονάχα μάνα να ορθώσει το χαροκαμένο της ανάστημα απέναντί του απαιτώντας Δικαιοσύνη. Η Μαρία Καριστιανού ζωντανεύει μπροστά μας την Αντιγόνη, την Κασσιανή, τις Σουλιώτιςες, τη Μπουμπουλίνα. Έρχεται από τα βάθη των ελληνικών αιώνων φωτεινή, θαρραλέα, ανίκητη επειδή είναι αληθινή. Και μας εμπνέει και μας ενθαρρύνει και μας ενώνει. Λοιπόν, Κεμάλ, καλημέρα… αυτός ο κόσμος μπορεί να αλλάξει και να γίνει καλύτερος.

ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ -Ἀρχιμανδρίτης Ἀνανίας Κουστένης

Mπήκαμε καὶ προχωροῦμε, σιγά- σιγά, σεβαστοί μου πατέρες καὶ ἀγαπημένοι ἀδελφοί μου, στὴν Ἁγία καὶ Mεγάλη Σαρακοστή μας, πού ’ναι ἡ Ἄνοιξη τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ Ἄνοιξη τῆς ψυχῆς μας, ἡ Ἄνοιξη τῆς πίστεως, μαζὶ μὲ τὴν Ἄνοιξη τῆς φύσεως. Μᾶς πῆρε, χεράκι–χεράκι ὁ Xριστός μας καὶ προχωροῦμε, ἀπὸ προχθές, τὴν πορεία αὐτὴ τῶν σαράντα ἡμερῶν, γιὰ νὰ φθάσομε στὴν Ἁγία καὶ Mεγάλη Ἑβδομάδα, στὴ Mεγάλη Παρασκευὴ καὶ στὴ Mεγάλη Kυριακὴ τοῦ Πάσχα. Εἶναι αὐτὸ μεγάλη εὐεργεσία τῆς Ἐκκλησίας μας. Καὶ μεγάλη προσφορὰ τοῦ Xριστοῦ μας, σὲ ὅλους καὶ στὸν καθένα. Καὶ ἰδιαίτερη ἀγάπη. Mακάρι ἡ χάρη Tου κι ἡ εὐχή Tου, μὲ τὶς ἱκεσίες καὶ τῆς Παναγίας μας καὶ ὅλων τῶν Ἁγίων Tου, νὰ μᾶς βοηθήσει νὰ βγοῦμε πέρα.

Ἡ Σαρακοστὴ εἶναι ἡ παρέα μας, ἰδιαίτερη παρέα καὶ συντροφιά μας αὐτὲς τὶς ἡμέρες τὶς ἅγιες, μὲ τὸν Xριστό μας. Περισσότερο ἀπὸ πρίν. Πιὸ πολύ. Kι αὐτὸ βοηθάει. Kι ἂς Τὸν ἔχομε στὴ σκέψη μας τὸν Xριστό. Στὸ στόμα μας. Στὴν καρδιά μας. Στὴ ζωή μας. Στὸν ἀγῶνα μας. Στὸν πόνο καὶ στὴ χαρά μας. Στὰ πάντα μας. Στὴν κοινωνία μας. Στὸ σπίτι μας. Στὴν πατρίδα μας. Στὴν αὐλή μας. Στὴν Οἰκουμένη. Kι ἂς Tοῦ λέμε νὰ πηγαίνει καὶ στοὺς κεκοιμημένους μας. Καὶ στοὺς δικούς μας καὶ στοὺς ἄλλους.

Ἔτσι, λοιπόν, "συντροφιὰ μὲ τὸν Xριστὸ λαχτάρησα νὰ ζήσω", ποὺ λέει κι ὁ ποιητής, ἂς κάνομε παραπάνω συντροφιὰ μὲ τὸν Xριστό μας, νὰ ξεπληρώσομε καὶ τὶς ὑπόλοιπες ἡμέρες τοῦ χρόνου, πού ’μαστε, λίγο ἢ πολύ, ἀμελεῖς, καὶ τὰ ὑπόλοιπα γνωστά. Καὶ μὲς στὴ βαρυχειμωνιὰ αὐτὴ τῆς κοινωνίας καὶ τῆς πατρίδος μας καὶ τῆς Οἰκουμένης, εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀσφάλεια καὶ ἡ σπουδαιότερη ἀγκάλη, ἡ ἀγκάλη καὶ στοργὴ τῆς Ἐκκλησίας μας.

Εὐχαριστοῦμε καὶ ξανά, καὶ πάλι εὐχαριστοῦμε τὸν Xριστό μας, γι’ αὐτὸ τὸ δῶρο. Καὶ τὴν Παναγία μας καὶ τοὺς Ἁγίους μας. Εἶναι ἡ πρώτη ἑβδομάδα αὐτὴ τῆς Mεγάλης Tεσσαρακοστῆς, ἡ λεγόμενη Kαθαρὰ Ἑβδομάδα, γιατὶ καθαρίζομε τοὺς ἑαυτούς μας ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ, σαρκὸς καὶ πνεύματος. Nηστεύομε καὶ πνευματικά, νηστεύομε καὶ σωματικά. Kι ὄντως εἶναι μία ἄνοιξη καὶ μία ὀμορφιά. Ἂς προσπαθοῦμε νὰ νηστεύομε κι ἀπὸ τὰ δυό. Kι ὅσοι ἔχομε προβλήματα ὑγείας, ἂς νηστεύομε λιγότερο. Ὅπως μᾶς ὁρίζουν οἱ Πνευματικοὶ κι οἱ γιατροί μας. Ὅλοι, ὅμως, ἂς νηστεύομε τὴν κακία, τὴν ἁμαρτία, τὴν παλιανθρωπιά. Mά, θὰ μοῦ πεῖτε, "Θὰ ἁγιάσομε;" Ὄχι. Ἀλλά, ἂς τὰ μειώσομε αὐτά. Γιὰ νὰ βλέπει κι ὁ Xριστός μας ὅτι κάτι κάνομε. Ὅτι κάτι καταλαβαίνομε κι ἐμεῖς ἀπ’ τὴ θυσία καὶ τὴν ἀγάπη Tου. Καὶ προσπαθοῦμε τί; Nὰ ἀνταποκριθοῦμε. Καὶ χαίρεται, καὶ τί κάνει; Μᾶς δίνει περισσότερη Χάρη. Καὶ μποροῦμε νὰ κάνομε πιὸ πολλὰ πράγματα. Nά ’μαστε λιγότερο ἁμαρτωλοί. Καὶ πιὸ πολὺ ταπεινοί. Καὶ συγκαταβατικοί. Καὶ νὰ συγχωρᾶμε καὶ ν’ ἀγαπᾶμε καὶ νὰ βοηθᾶμε καὶ νὰ καταλαβαίνομε, καὶ νὰ κατακρίνομε λιγότερο καὶ νὰ προσευχόμαστε καὶ γιὰ τοὺς ἄλλους, κι ἂν περισσεύει μιὰ μπουκιὰ μὲ τὴ νηστεία ποὺ κάνομε, νὰ τὴ δώσομε νὰ τὴ φάει καὶ κάποιος ἄλλος, ποὺ τό ’χει ἀνάγκη. Ἔτσι.

Καὶ νά ’μαστε, ὅσο γίνεται, πιὸ ἁπαλοὶ καὶ νὰ ἐφαρμόζομε καὶ τὸ σύνθημα τῆς χρονιᾶς μας. "Mὴν κρίνετε. Ἀγαπᾶτε!" Εἶναι ἡ λύση τοῦ δράματος τῆς κοινωνίας μας. Καὶ τοῦ δράματος καὶ τῆς ζωῆς μας. "Mὴν κρίνετε. Ἀγαπᾶτε!"

Ἀρχιμανδρίτης Ἀνανίας Κουστένης

Βασίλειος Θερμός : «Βία: Ατομικό φαινόμενο ή ψυχοπαθολογία της κοινωνίας;»

Νῦν ἀπολύεις...

Νομίζω πως ήμουν στη β΄ γυμνασίου. Είχαμε στα θρησκευτικά καθηγητή έναν ιερέα, συγχωρεμένο πια, γνωστό του πατέρα μου και γείτονα. Μας έβαλε διαγώνισμα και μέσα στις ερωτήσεις είχε και μία που ζητούσε να γράψουμε τη φράση του προφήτη και Θεοδόχου Συμεών «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα…». Παρόλο που είχα προσπαθήσει πολύ να το μάθω απέξω δεν τα είχα καταφέρει. Πάντα αποστήθιζα δύσκολα. Η αποστήθιση για μένα απαιτούσε υπέρμετρη προσπάθεια που προφανώς δεν την είχα κάνει. Έτσι απάντησα: «Νυν απολεύεις κτλ. κτλ…». Ο καθηγητής μού έβαλε 18, βαθμός που μάλλον θεωρήθηκε ντροπιαστικός για τους γονείς μου στο μάθημα των θρησκευτικκών. Έτσι, η μαμά μου ήρθε στο σχολείο και ρώτησε τον ιερέα-καθηγητή γιατί μου έβαλε τέτοιο βαθμό. Εκείνος της απάντησε: Ε, παπαδιά μου, με το κτλ. κτλ. δεν παίρνεις 20…

Η στενάχωρη τότε αυτή ιστορία είναι απ’ αυτές που με τα χρόνια γίνονται χαριτωμένες και διασκεδαστικές. Τη θυμόμαστε καμιά φορά με τη μαμά και γελάμε. Τι χαζά πράγματα κάνουμε σαν παιδιά…

Χθες βράδυ πήγαμε αγρυπνία στον έξοχο ναό του Οσίου Δαυίδ, τη γνωστή μονή Λατόμου. Ακούγοντας την ευχή του προφήτη Συμεών που γιορτάζει σήμερα, συγκινήθηκα. Πρώτη φορά ένιωσα πόσο συγκλονιστική θα ήταν αυτή η στιγμή για τον ίδιο. Να βαστάς στην αγκαλιά σου βρέφος Αυτόν που βαστάει τα σύμπαντα. Τι άλλο μπορείς να πεις εκτός απ’ αυτό που είπε ο σεβάσμιος γέρων ιερεάς; Τώρα μπορείς να με πάρεις, Θεέ μου… είδα το σπλάχνο σου, τον Σωτήρα του κόσμου… Έτσι είναι… Αν αξιωθείς να ζήσεις τον Χριστό είσαι και έτοιμος να φύγεις απ’ αυτήν τη ζωή και να τρέξεις κοντά του, να είσαι πάντα κοντά Του… στην ατέλειωτη Άνοιξη, το Έαρ της ζωής…

Και θυμάμαι πάντα τέτοια μέρα και τον αείμνηστο π.Ανανία Κουστένη που μας έλεγε: να επικαλείστε τον προφήτη Συμεών, μην τον ξεχνάτε, έχει μεγάλη παρρησία στον Θεό, τον κράτησε στην αγκαλιά του…

Ας έχουμε τις ευχές και μεσιτείες του Θεοδόχου Συμεών και της προφήτιδος Άννης που ήταν κι αυτή εκεί παρούσα και αναγνώρισε το Θείο Βρέφος…

Τὴν 30η Ἰανουαρίου ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία τὴν μνήμη τῶν τριῶν μεγάλων Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.

Δὲν πρόκειται περὶ «μνήμης» μὲ τὴν κυρία ἔννοια τῆς λέξεως, δηλαδὴ ἐπετείου τοῦ θανάτου τῶν Πατέρων αὐτῶν, ἀλλὰ περὶ κοινῆς ἑορτῆς, «συνάξεως» κατὰ τὴν λειτουργικὴ ὁρολογία.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀπέθανε τὴν 1η Ἰανουαρίου τοῦ ἔτους 379 μ.Χ. καὶ ἡ μνήμη τοῦ ἑορτάζεται, ὡς γνωστὸν , τὴν 1η Ἰανουαρίου. 

Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τὴν 25η Ἰανουαρίου τοῦ ἔτους 389 μ.Χ, καὶ τὴν 25η Ἰανουαρίου ἐωρτάσαμε τὴν μνήμη του.

Τέλος ὁ Χρυσόστομος ἀπέθανε στὴν ἐξορία τὴν 14η Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 407 μ.Χ, κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ, ἡ μνήμη τοῦ ὅμως μετετέθη, λόγω τοῦ ὕψους τῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς τῆς ἡμέρας αὐτῆς, καὶ ἑορτάζεται τὴν 13ην Νοεμβρίου.

Ἡ ἑορτὴ τῆς 30ης Ἰανουαρίου εἶναι μεταγενεστέρα, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν τὴν συναντοῦμε στὰ παλαιὰ ἑορτολόγια. Καθιερώθη κατὰ τὸν ΙΑ΄ αἰώνα ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀλεξίου Κομνηνοῦ (1081 -1118 μ.Χ). Τὴν αἰτία τῆς συστάσεως τῆς κοινῆς καὶ γιὰ τοὺς τρεῖς ἑορτῆς μᾶς ἀφηγεῖται ἐκτενῶς τὸ συναξάριο τῆς ἡμέρας.

«Στάσις», διένεξις, ὑπῆρχε στὴν Κωνσταντινούπολι μεταξὺ «τῶν ἐλλογίμων καὶ ἐναρέτων ἀνδρῶν». Ἀπὸ τοὺς τρεῖς Ἱεράρχας ἄλλοι ἐθεωροῦσαν σπουδαιότερο τὸν Χρυσόστομο, ἄλλοι τὸν Βασίλειο, καὶ ἄλλοι τὸν Γρηγόριο, καὶ ὑποτιμοῦσαν τοὺς ἄλλους δύο. Ἔτσι δημιουργήθηκαν τρεῖς διαμαχόμενες παρατάξεις: τῶν Ἰωαννιτῶν, τῶν Βασιλειτῶν καὶ τῶν Γρηγοριτῶν.

Στὴν ἔριδα ἔθεσε τέλος ὁ μητροπολίτης Εὐχαΐτων Ἰωάννης ὁ Μαυρόπους, λόγιος καὶ εὐλαβὴς κληρικός. Αὐτός, κατὰ τὴν διήγησι τοῦ συναξαριστοῦ, εἶδε σὲ ὀπτασία τοὺς τρεῖς ἁγίους, πρῶτα τὸν καθένα χωριστὰ καὶ ὕστερα καὶ τοὺς τρεῖς μαζί.

Αὐτοὶ τοῦ εἶπαν μὲ ἕνα στόμα: «Ἡμεῖς οἱ τρεῖς εἴμεθα ἕνα, καθὼς βλέπεις, κοντὰ στὸν Θεὸ καὶ τίποτε δὲν ὑπάρχει ποὺ νὰ μᾶς χωρίζη ἢ νὰ μᾶς κάνη νὰ ἀντιδικοῦμε… Πρῶτος δὲν ὑπάρχει μεταξὺ μας οὔτε δεύτερος… Σήκω λοιπὸν καὶ εἰπὲ σ’ ἐκείνους ποὺ μαλώνουν, νὰ μὴ χωρίζωνται σὲ παρατάξεις γιὰ ἡμᾶς.

Γιατί ἡμεῖς καὶ στὴν ζωή μας καὶ μετὰ τὸν θάνατό μας δὲν ἔχομε ἄλλη ἐπιθυμία, παρὰ νὰ εἰρηνεύη καὶ νὰ ὁμονοῆ ὅλος ὁ κόσμος». Σὰν σύμβολο καὶ ἔκφρασι τῆς ἑνότητος τῶν τοῦ συνέστησαν νὰ συστήση κοινὴ ἑορτὴ καὶ τῶν τριῶν. 

Ἔτσι ὁ Εὐχαΐτων ἀνέλαβε τὴν συμφιλίωσι τῶν διαμαχομένων μερίδων καὶ συνέστησε τὴν ἑορτὴ τῆς 30ης Ἰανουαρίου. Ἔκρινε τὸν Ἰανουάριο ὡς καταλληλότερο μήνα γιὰ τὸν ἑορτασμὸ των, ἀφοῦ κατ’ αὐτὸν ἑώρταζαν καὶ οἱ τρεῖς σὲ διάφορες ἡμέρες, τὴν 1η ὁ Βασίλειος, τὴν 25η ὁ Γρηγόριος καὶ τὴν 27η ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τοῦ Χρυσοστόμου.

Ἡ σύστασις τῆς ἑορτῆς ἐπέτυχε τοῦ σκοποῦ της. Ἀπετέλεσε τὸ ὁρατὸ σύμβολο τῆς ἰσότητος καὶ τῆς ἑνότητος τῶν μεγάλων διδασκάλων καὶ τῆς συμφιλιώσεως τῶν διισταμένων πρὶν μερίδων. Κοινὴ ἀκολουθία καὶ γιὰ τοὺς τρεῖς συνέθεσε ὁ Εὐχαΐτων, ἀνταξία τῶν τριῶν μεγάλων Πατέρων. Ἀπὸ τότε σὲ κοινὴ εἰκονογραφικὴ παράστασι περιλαμβάνονται καὶ οἱ τρεῖς, ντυμένοι τὰ ἀρχιερατικὰ τῶν ἄμφια, μὲ τὸ Ἱερὸ Εὐαγγέλιο στὸ ἕνα χέρι, εὐλογοῦν μὲ τὸ ἄλλο, σὰν νὰ παρευρίσκωνται ὄχι μόνον ἐν πνεύματι, ἀλλὰ καὶ ἐν σώματι μεταξύ μας. 

Καὶ εἶναι πράγματι οἱ αἰώνιοι καὶ ἀθάνατοι διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἐδίδαξαν μὲ τὸν ἅγιο βίο των, μὲ τὴν ἔξοχο δράσι των, μὲ τὰ σοφὰ των συγγράμματα. Σ’ αὐτοὺς ἐνεσαρκώθη τὸ τέλειο χριστιανικὸ ἰδεῶδες τοῦ «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ» πλασμένου καὶ ἐν Χριστῷ ἀναγεννημένου ἀνθρώπου.

Καὶ πρὸ πάντων στὰ πρόσωπα αὐτῶν τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν συνηντήθη ἡ παιδεία, ἡ μόρφωσις καὶ ἡ ἑλληνικὴ φιλοσοφικὴ κατάρτισις μὲ τὴν χριστιανικὴ ἀλήθεια. Ἦσαν οἱ σοφοὶ κατὰ κόσμον καὶ σοφοὶ κατὰ Θεόν. 

Ἁρμονικωτέρα σύζευξις ἑλληνισμοῦ καὶ χριστιανισμοῦ σ’ ὅλη τῶν τὴν τελειότητα δὲν παρουσιάσθηκε ποτὲ στὸν κόσμο. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἑορτὴ τῶν ἀπέβη ἑορτὴ τῆς ἑλληνοχριστιανικῆς παιδείας, τῆς ὁποίας διδάσκαλοι καὶ πρότυπα ὑπῆρξαν οἱ τρεῖς Ἱεράρχαι.

Καὶ τῆς χριστιανικῆς ὅμως λατρείας ὑπῆρξαν δημιουργικὰ στοιχεῖα οἱ τρεῖς Ἱεράρχαι. Ὄχι μόνο τὴν ἐτέλεσαν, ὡς ἱερεῖς καὶ ἀρχιερεῖς, ἀλλὰ καὶ συνέβαλαν στὴν διαμόρφωσι καὶ ἐξέλιξί της.

Δὲν εἶναι χωρὶς σημασία τὸ γεγονός, ὅτι μὲ τὰ ὀνόματα καὶ τῶν τριῶν ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοσις συνέδεσε τὴν συγγραφὴ τριῶν λειτουργιῶν: τῶν δύο γνωστῶν βυζαντινῶν λειτουργιῶν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καὶ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καὶ μίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀλεξανδρείας ποὺ φέρεται ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Γρηγορίου. 

Ἐξ ἄλλου καὶ στοὺς τρεῖς, καὶ ἰδιαιτέρως στὸν Μέγα Βασίλειο, ἀποδίδονται σειρὲς ὁλόκληρες εὐχῶν, ποὺ κοσμοῦν τὰ λειτουργικά μας βιβλία. Εἶναι γνωστὴ καὶ ἀπὸ τὶς ἱστορικὲς πηγὲς ἡ συμβολὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου στὴν διαμόρφωσι τῶν «εὐκοσμιῶν τοῦ βήματος» καὶ τῶν διατάξεων τῶν εὐχῶν, καθὼς καὶ ἡ προσπάθεια τοῦ Χρυσοστόμου γιὰ τὴν ἀναζωογόνησι τῆς λειτουργικῆς ζωῆς μεταξύ τοῦ ποιμνίου του στὴν Κωνσταντινούπολι.

Ὁ Γρηγόριος ἦταν καὶ ποιητὴς καὶ οἱ ὕμνοι του, ἂν καὶ δὲν ἔχουν εἰσαχθῆ στὴν λατρεία μας, μποροῦν νὰ καταταγοῦν μεταξὺ τῶν καλλιτέρων καὶ ὡραιοτέρων προϊόντων τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ποιήσεως.

Μπορεῖτε νὰ ἰδῆτε στοὺς βυζαντινούς μας ναοὺς νὰ εἰκονίζωνται οἱ τρεῖς ἱεράρχαι στὴν κόγχη τοῦ ἁγίου βήματος, μὲ τὰ εἰλητάρια τῆς Θείας Λειτουργίας στὰ χέρια, νὰ περιβάλλουν τὸ θυσιαστήριο σὰν νὰ λειτουργοῦν ἀδιαλείπτως, ὄχι μόνο στὸ ὑπερουράνιο, ἀλλὰ καὶ στὸ ἐπίγειο θυσιαστήριο τοῦ Θεοῦ, μαζὶ μὲ τοὺς ἱερεῖς ποὺ τελοῦν τὰ μυστήρια σήμερα.

Σὰν νὰ παρακάθηνται μαζὶ μὲ ἡμᾶς στὴν ἴδια κοινὴ ἱερὰ τράπεζα καὶ νὰ μετέχουν τῆς ἰδίας πνευματικῆς τροφῆς.

Καὶ σὲ μία ἄλλη εἰκονογραφικὴ παράστασι θὰ συναντήσετε τοὺς τρεῖς Ἱεράρχας. Στὴν μεγάλη ἐξεικόνησι τῆς δευτέρας παρουσίας τοῦ Κυρίου, ποὺ ζωγραφεῖται ἀπὸ τοὺς βυζαντινοὺς ζωγράφους στοὺς νάρθηκας τῶν ναῶν ἐπάνω καὶ γύρω ἀπὸ τὴν κυρία πύλη τοῦ ναοῦ.

Στὴν ὁμάδα τῶν σεσωσμένων, ποὺ εἰσέρχονται στὸν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ, θὰ διακρίνετε εὔκολα τὶς τρεῖς σεβάσμιες μορφὲς των, ὅπως μᾶς τὶς διέσωσε ἡ εἰκονογραφικὴ παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ὅπως περιγράφονται στὸ συναξάριο τῆς ἑορτῆς των: «Ἦσαν δὲ τὴν θέσιν τοῦ σώματος καὶ τὴν μορφὴν οἱ ἅγιοι οὗτοι, ἔχοντες οὕτως:

Ὁ μὲν θεῖος Χρυσόστομος, τὴν ἰδέαν τοῦ σώματος ἦν βραχὺς πάνυ τὴν ἡλικίαν, μεγάλην κεφαλὴν τοῖς ὤμοις αἰωρῶν, ἰσχνὸς εἰς τὸ ἀκριβέστατον, ἐπίρρινος, εὐρύς τούς μυκτήρας, ὠχρότατος μετὰ τοῦ λευκοῦ, κοίλους τούς κόχλους τῶν ὀφθαλμῶν ἔχων καὶ βολβοῖς τούτων κεχρημένος μεγάλοις, ἐφ’ οἷς καὶ συνέβαινε, χαριέστερον, ταῖς ὄψεσιν ἀποστίλβειν, εἰ καὶ τῷ λοιπῷ χαρακτήρι τὸν ἀχθόμενον παρεδήλου· ψιλὸς καὶ μέγας τὸ μέτωπον καὶ πολλαῖς ταῖς βολίσι κεχαραγμένος· ὦτα περικείμενος μεγάλα καὶ τὸ γένειον μικρὸν καὶ ἀραιότατον, ὑποπολιαῖς ταῖς θριξὶν ἐξανθῶν, τὰς σιαγόνας πεπιεσμένας εἴσω ἔχων τῇ νηστείᾳ εἰς τὸν ἀκρότατον…

Ὁ δὲ μέγας Βασίλειος ἦν τὴν θέσιν τοῦ σώματος εἰς πολὺ μῆκος ἐπὶ τοῦ ὀρθίου σχήματος ἀναδραμῶν· ξηρὸς καὶ λιπόσαρκος, μέλας τὸ χρῶμα, ὠχρότητι τὸ πρόσωπον σύγκρατος· ἐπίρρινος, εἰς κύκλον τὰς ὀφρὺς περιηγμένος· τὸ ἐπισκύνιον συνεσπακῶς, φροντιστικῷ ἐοικῶς, ὀλίγαις τὸ πρόσωπον ἁμαρυγαῖς ρυτιδούμενος· ἐπιμήκης τὰς παρειᾶς· κοῖλος τούς κροτάφους, ἠρέμα ἔχων ἐν χρῷ κουρίας· τὴν ὑπήνην ἀρκούντως καθειμένος καὶ μεσαιπόλιος… 

Ὁ δὲ γὲ ἱερὸς Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, κατὰ τὸν τύπον τῆς ἡλικίας τοῦ σώματος ἐτύγχανε μέτριος· ὑπωχρὸς βραχὺ μετὰ τοῦ χαρίεντος· σιμός, ἐπ’ εὐθείας τὰς ὀφρὺς ἔχων· ἥμερον βλέπων καὶ προσηνὲς θάτερον, τῶν ὀφθαλμῶν, ὃς ἦν δεξιός, στυγνότερον κεκτημένος,ὅν καὶ οὐλὴ κατὰ τὸν κανθὸν συνῆγε· τὸν πώγωνα οὐ βαθύς, δασὺς δὲ ἐπ’ εὐθείας, ἱκανῶς φαλακρὸς ταῖς θριξί, τὰ ἄκρα τῆς γενειάδος ὡς περικεκαπνισμένα ὑποφαίνων».

Ἔτσι ἀκριβῶς μᾶς παρουσιάζει ἡ Ἐκκλησία μας τὰ τρία μεγάλα αὐτὰ τέκνα της. Σοφοὺς διδασκάλους καὶ Πατέρας, ποὺ μᾶς ἐδίδαξαν καὶ μᾶς διδάσκουν διαρκῶς μὲ τὴν θεία σοφία τῶν λόγων καὶ τῶν παραδειγμάτων τῶν· ἱερουργοὺς ἐνθέους τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας, συλλειτουργοῦντας μαζί μας καὶ συνδοξολογοῦντας τὸν Θεό· πολίτας τοῦ οὐρανοῦ καὶ οἰκήτορας τοῦ Παραδείσου τῆς τρυφῆς. Καὶ πρὸς τὸν σκοπὸ αὐτὸν ὑπηρετοῦν ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς λατρείας μας.

Τὸ ἑορτολόγιο, ποὺ φέρνει στὴν μνήμη μας τὰ ἱερὰ αὐτὰ πρόσωπα κατ’ ἔτος. Ἡ ὑμνογραφία, ποὺ μὲ τοὺς ὕμνους τῆς ἐγκωμιάζει τοὺς ἀγώνας καὶ τὴν δόξαν των. Τὰ συναξάρια, ποὺ μᾶς περιγράφουν τὸν βίο καὶ τὰς ἀρετᾶς των. Ἡ εἰκονογραφία ποὺ ἀνιστορεῖ τὶς ἱερὲς μορφὲς των καὶ μᾶς δίδει τὴν δυνατότητα νὰ βλέπωμε σὰν ζωντανὰ τὰ πνευματικὰ αὐτὰ ἀναστήματα.

Αὐτὸ εἶναι τὸ νόημα καὶ ὁ σκοπὸς τῆς τιμῆς τῶν ἁγίων στὴν Ἐκκλησία μας. Νὰ δείξη αὐτὴ τὴν ἀδιάλειπτο καὶ ἀδιάσπαστο κοινωνία τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Κοινωνία ζώντων ἐν Χριστῷ πιστῶν, εἴτε στὴ γῆ αὐτὴ εἴτε στὴν μακαρία κατάστασι τοῦ οὐρανοῦ.

Κοινωνία γιὰ τὴν ὁποία δὲν ὑπάρχουν νεκροί, ἀλλὰ μόνο ζῶντες, ἐφ’ ὅσον ὅλοι ὅσοι ἀποτελοῦν μέλη τῆς ἡνώθησαν διὰ τῶν μυστηρίων μὲ τὸν αἰώνιο καὶ ἀθάνατο χορηγό τῆς ζωῆς, τὸν Χριστό. 

Ὅλοι μαζὶ συνδοξολογοῦν καὶ συνυμνοῦν τὸν Θεὸ καὶ δέονται οἱ ζῶντες γιὰ τοὺς κεκοιμημένους καὶ οἱ κεκοιμημένοι γιὰ τοὺς ζώντας. Ὅλοι εἶναι πολίται τῆς Βασιλείας, μὲ τὴν σφραγίδα τῆς ἀθανασίας, μὲ τὰ ὀνόματα τῶν γραμμένα στὸ βιβλίο τῆς ζωῆς.

Ἡ ἀκολουθία τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν ἀποδίδεται ἀπὸ τὸν συντάκτη τοῦ συναξαρίου τῆς ἑορτῆς τῶν στὸν Ἰωάννη τὸν Μαυρόποδα, μητροπολίτη Εὐχαΐτων, ποὺ «τὴν ἑορτὴν ταύτην παρέδωκε τὴ Ἐκκλησία ἑορτάζειν Θεῷ» καὶ συνέταξε γι’ αὐτὴν κανόνες, τροπάρια καὶ ἐγκώμια. 

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὸν Μαυρόποδα συνέβαλαν καὶ ἄλλοι ὑμνογράφοι στὴν ὁλοκλήρωσι τῆς ὑμνογραφίας τῆς ἑορτῆς. Τὰ ἰδιόμελα τῆς λιτῆς καὶ τὰ στιχηρὰ τῶν ἀποστίχων τοῦ ἑσπερινοῦ ἀποδίδονται στὸν Νεῖλο Ξανθόπουλο, τὸ δὲ ἰδιόμελο στὸ «Καὶ νῦν» τῶν ἀποστίχων εἶναι ποίημα τοῦ πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Γερμανοῦ.

Ρητῶς στὸν Ἰωάννη ἀποδίδονται οἱ τρεῖς κανόνες. Θὰ παρατεθοῦν τὸ πρῶτο στιχηρὸ τοῦ ἑσπερινοῦ του δ΄ ἤχου, προσόμιό του «Ὡς γενναῖον ἐν μάρτυσι», «Τὰ τῆς χάριτος ὄργανα…». Τὸ πρῶτο τῶν ἀποστίχων τοῦ πλ. Α΄ ἤχου, προσόμοιό του «Χαίροις ἀσκητικῶν», «Χαίροις Ἱεραρχῶν ἡ τριάς…». 

Τὸ πρῶτο τῶν στιχηρῶν τῶν αἴνων τοῦ β΄ ἤχου, προσόμοιό του «Ποίοις εὐφημιῶν», «Ποίοις εὐφημιῶν στέμμασι στεφανώσωμεν τοὺς διδασκάλους…» καὶ τὸ δοξαστικὸ τῶν στιχηρῶν τοῦ ἑσπερινοῦ, ἰδιόμελο τοῦ πλ. Α΄ ἤχου, «Σαλπίσωμεν ἐν σάλπιγγι ἀσμάτων…».

Εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ χαρακτηριστικὰ τροπάρια τῆς ἑορτῆς.

Ἰωάννης Μ. Φουντούληςhttps://aerapatera.wordpress.com/

Μνήμη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Στις 3 Ιανουαρίου 1911 φεύγει από τούτη τη ζωή

ο χρυσαετός των Ελληνικών γραμμάτων σαν ένα ταπεινό σπουργίτι…

Στη μνήμη του σαν κερί αφήνω ένα μικρό απόσπασμα της διασκευής μας από την μουσική παράσταση πάνω στο διήγημά του «Στο Χριστό στο Κάστρο» που παρουσιάστηκε στο Μαλλιώτειο πνευματικό κέντρο της Βοστώνης την 1η Δεκεμβρίου της χρονιάς που αφήσαμε πίσω μας σε μουσική του Kyriakos Kalaitzidis.

«Δεκέμβρης μήνας με χιονιά και στου παπα Φραγκούλη

η παπαδιά, οι κόρες τους κι ο γιος, το στερνοπούλι,

όσπρια τρώγανε ενώ, το Μαλαμω, η χήρα

στα χέρια με μια λειτουργιά πρόβαλε μπρος στη θύρα.

Στην ώρα πάνω ο μαραγκός Πανάγος που διψούσε,

μπήκε να πιει μια δυο ρακιες καθώς το συνηθούσε.

«Ο Αργύρης», είπε ο παπάς με κάποια στεναχώρια

«κι ο Γιάννης, αποκλείστηκαν στου Κάστρου τ’ ανηφόρια…»

Η παπαδιά ανήσυχη, αν είχανε γεμάτα,

ρωτάει, τα ζεμπίλια τους, σαν πήρανε τη στράτα.

«Κουμπάνια θα ’χουν και θηλειές να πιάσουνε κοτσύφια»,

της απαντά ο μαραγκός -μ’ απάθεια είν αλήθεια...»

.........

Την ευχή του να έχουμε…

Της ψυχής μας μυστικά Ε43 Βασιλική Νευροκοπλή

Της ψυχής τα μυστικά Ε43 Βασιλική Νευροκοπλή

 https://youtube.com/watch?v=k7j8fgH9Dnw&si=HhBc13ve4ZZIJAga

https://youtu.be/k7j8fgH9Dnw?si=HhBc13ve4ZZIJAga