Αναμφίβολα, τα έτη 2010 -2011 θα λάβουν ξεχωριστή θέση στη νεότερη Ιστορία της Ευρώπης, είτε ως χρονιές που σηματοδότησαν την αρχή νέων δεινών της ανθρωπότητας είτε ως χρονιές που συνειδητά την εμπόδισαν। Το πώς θα εγγραφούν στη συλλογική μνήμη, είναι (ακόμα) στο χέρι μας. Τώρα που η Ευρώπη ως Ενωση αλλά και ως μεμονωμένα κράτη, δοκιμάζονται όχι μόνο οικονομικά αλλά κυρίως πολιτειακά, αλλά και κοινωνικά και ηθικά (με την πολιτική έννοια του όρου), και η ως τώρα κραταιά πεποίθηση της γενιάς μου ότι είναι η πρώτη γενιά δίχως πολέμους και μαζικές οδύνες, μοιάζει να κλονίζεται, ίσως να ήταν χρήσιμο να βάζαμε ένα κόμμα στην παρόρμηση, μια σκέψη λίγο πριν το λόγο. Τώρα που οι βεβαιότητες της νεωτερικότητας και τα κεκτημένα μοιάζουν να αμφισβητούνται, ίσως θα πρέπει να αμφισβητήσουμε κι εμείς οι ίδιοι τα όσα πιστεύουμε πως είμαστε και κάνουμε. Θα ήταν, ίσως, χρήσιμο να ξανανοίγαμε σκονισμένα βιβλία ιστορίας, να θυμηθούμε πώς έγιναν τα μεγάλα εγκλήματα- άνθρωποι ήταν κι αυτοί, κανονικοί, σαν εμάς.
Θα ήταν, ίσως, καλό να θέτουμε τις ακριβείς ερωτήσεις πριν αποδεχθούμε τις έτοιμες, στερεοτυπικές απαντήσεις। Και μια από αυτές τις ερωτήσεις είναι και η περί των μεταναστών κι άλλων απόκληρων. Είναι αλήθεια το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης, οι μετανάστες; Οι Μετανάστες! Αλήθεια, ποιά άλλη κοινωνική ομάδα, λέξη ή ιδέα έχει αυτή τη δύναμη να συνιστά το αέναο αίτιο για πάσης φύσεως προβλήματα- ατομικά, κοινωνικά, εθνικά; Μολονότι αποτελεί αρχή μου να μην αναφέρομαι σε νούμερα, γιατί οι αριθμοί δίνουν τη ψευδαίσθηση της αντικειμενικότητας αλλά η ερμηνεία αυτών είναι συχνά αυθαίρετη, κατ’ εξαίρεση, θα τολμήσω μια αριθμητική εκτίμηση του «προβλήματος»: ο αριθμός των αλλοδαπών που παρουσιάζεται ως ετήσιες αφίξεις (πχ το 2009, 125.000) είναι το σύνολο των συλληφθέντων στα σύνορα αλλά και στην ενδοχώρα. Δεδομένου δε ότι δεν υπάρχει κάποιο σύστημα καταγραφής ώστε ο αλλοδαπός χωρίς έγγραφα που συλλαμβάνεται μια φορά να μην επανά-καταγράφεται σε επόμενη σύλληψή του, αντιλαμβάνεστε ότι το νούμερο είναι ψευδές, καθώς κάθε αλλοδαπός δίχως νομιμοποιητικά έγγραφα συλλαμβάνεται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη χώρα. Η πρακτική αυτή είναι παν-ευρωπαϊκή! Συνεπώς, αν εξαιρέσουμε τους αλβανούς υπηκόους δίχως νομιμοποιητικά έγγραφα, από τα στοιχεία της Frontex προκύπτει ότι ο αριθμός των εισερχομένων δεν πρέπει να ξεπερνά τους 20.000 –30.000 ετησίως. Δεδομένου δε ότι η Ελλάδα είναι η βασική πύλη της ΕΕ, … θα λέγαμε ότι τουλάχιστον δεν είναι ένας πληθυσμός ανθρώπων που μπορεί να χαρακτηριστεί ως εισβολή (sic). Υπό τον όρο, βέβαια, να διαμοιράζεται τόσο μεταξύ κρατών μελών όσο και εντός κάθε κράτους.
Επιπλέον, όσον αφορά στη χώρα μας, η διαχείριση των μεταναστών δίχως νομιμοποιητικά έγγραφα είναι ο μόνος τομέας της χώρας μας για τον οποίο η ΕΕ δεν φείδεται χρηματοδοτήσεων। Και με τα κονδύλια αυτά, εκτός των άλλων, δημιουργούνται και νέες θέσεις εργασίας. Το μόνο που απαιτεί η ΕΕ είναι την εφαρμογή των πολιτικών που εμείς οι ίδιοι προτείναμε. Και επειδή ο υπό μία έννοια ορθός ευρωσκεπτικισμός μας, μας εμποδίζει να αποδεχθούμε την πληροφορία ως έχει, θα ήταν χρήσιμο να θυμηθούμε τη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά στις μαζικές απελάσεις των Ρομά. Υπάρχουν άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ένας από αυτούς είναι σίγουρα η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα. Viviane Reding που δημοσίως εγκάλεσε τη Γαλλία για υιοθέτηση πρακτικών που προσομοιάζουν σε αυτές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και με αυτό τον τρόπο ενεργοποίησε τη μνήμη και τα αντανακλαστικά της Γαλλίας, η οποία έσπευσε να δηλώσει ότι είναι η μήτηρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και φυσικά σταμάτησε τις απελάσεις. Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν την αναγωγή και διαβάζουν τα σημεία των καιρών: οικονομική ανασφάλεια, απογοήτευση από τους δημοκρατικούς θεσμούς, κρίση ταυτότητας, … και έπειτα, κατασκευή ταυτότητας με δημιουργία εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών, εθνικιστικός λόγος, απαξίωση της δημοκρατίας. Αυτά δεν είναι τα χαρακτηριστικά της σημερινής περιόδου (μόνο). Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της περιόδου πριν από την άνοδο του Φασισμού και Ναζισμού, τότε. Και πράγματι η ΕΕ την παρούσα περίοδο δίνει ιστορικές μάχες ώστε να μην επαναληφθούν τα εγκλήματα του τότε. Και η οικονομική υποστήριξη της Ελλάδας όσον αφορά στα ζητήματα των μεταναστών, σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται. Ομως δεν αρκεί να υπάρχουν λίγοι που αντιλαμβάνονται. Θα πρέπει όλοι μας να είμαστε σε εγρήγορση. Και πολύ φοβάμαι ότι η Ελλάδα, ακριβώς λόγω διαφόρων ιστορικών βεβαιοτήτων, έχει ισχυρές πιθανότητες να σταθεί πρωτοπόρα την παρούσα περίοδο, με την αρνητική έννοια.
Αυτή η ανησυχία εκπηγάζει και από τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών: το υψηλό ποσοστό αποχής και την, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θεσμική εκπροσώπηση ενός εθνικιστικού/ακροδεξιού κόμματος στο Δήμο Αθηναίων.Αλήθεια, αυτό που πραγματικά θέλαμε ήταν να δώσουμε λόγο σε ένα κόμμα με ρητορική και πρακτική μίσους; Σε ένα κόμμα που τα μέλη του φοράνε τον αγκυλωτό σταυρό (ελαφρώς παραποιημένο) και χαιρετούν ναζιστικά; Ή μήπως η ψήφος μας οφείλεται στην κραταιά πεποίθηση ότι ο έλληνας δεν ήταν ποτέ φασίστας, άρα δεν είναι και τώρα; Αλήθεια, δεν ήταν ποτέ; … δεν ξέρω.Δεν θα μιλήσω για ρατσισμό. Δεν θα μιλήσω για ξενοφοβία. Αυτά είναι ψυχολογικές διαδικασίες που δεν μας βοηθούν. Θα μιλήσω, όμως, για διαμόρφωση φοβικών κοινωνιών, για κοινωνίες που σπαράσσονται από εμφυλιακές συγκρούσεις, για πολίτες που παραδίδουν την ιδιότητα του πολίτη και αναλώνονται σε υποτιθέμενες μάχες με υποτιθέμενους εχθρούς για φαντασιακά και φανταστικά ιδεώδη. Και μετά τον πένητα μετανάστη … θα έρθει ο άστεγος, κι έπειτα ο χρηστής ναρκωτικών… κι όσο θα τους πολεμάμε τόσο θα πληθαίνουν γιατί δεν είναι τα προβλήματα τους ατομικά, αλλά κοινωνικά και εν πολλοίς κατασκευασμένα για να εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα. Φυσικά και τα πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας και ο καθένας μας ατομικά, δεν οφείλονται μήτε στους πολιτικούς της Ελλάδας, μήτε στους μετανάστες (δεν είναι εντυπωσιακό ότι είναι οι δύο ενοχοποιημένες ομάδες;)
Ο «εχθρός» που είναι σχεδόν άυλος με διαστάσεις μεταφυσικές σχεδόν θεολογικές, δεν είναι άλλος από το καταρρέον χρηματοπιστωτικό σύστημα της Δύσης που για να σωθεί θα κάνει ότι μπορεί। Και δεν υπάρχει καλύτερη συνθήκη για την επιβίωση του συστήματος από το να στραφούμε όλοι εναντίων όλων -να δαιμονοποίησουμε το διαφορετικό, να αμφισβητήσουμε την ικανότητα των εκλογικών θεσμών και των αιρετών προσώπων να υπερασπιστούν τους πολίτες τους, να προτάξουμε την ασφάλεια έναντι της ελευθερίας και των δικαιωμάτων. Είναι περισσότερο από ποτέ ανάγκη να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, με τις όποιες ατέλειες του. Εχει η δημοκρατία μας προβλήματα; Φυσικά έχει. Και μάλιστα αν αναλογιστούμε δύο τρανταχτά παραδείγματα, της Ελβετίας (που μια ομάδα ακροδεξιών συγκεντρώνει υπογραφές και φέρνει νόμους που καθόλου δεν συνάδουν με τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό) και της Μεγάλης Βρετανίας (που οι προφανείς για την Ιστορία της κινητοποιήσεις των φοιτητών καθόλου δεν εμπόδισαν την κυβέρνηση να φέρει νόμο που αφαιρεί από τη μεσαία τάξη το δικαίωμα στην παιδεία).
Για αυτό και θα πρέπει να είμαστε ενωμένοι και σε επιφυλακή. Με αυτές τις σκέψεις αποχαιρετώ τη χρονιά και καλωσορίζω τη νεα .... Γιατί η Ιστορία μπορεί να επαναλαμβάνεται ως φάρσα αλλά πάντα με τα ίδια ολέθρια αποτελέσματα…
