Πέρασαν κιόλας περίπου δέκα ημέρες από το κάζο των τελευταίων εκλογών (ομολογώ πως ακόμα δεν έχω συνέλθει από το σοκ) και το μόνο που βλέπω στα social που κυκλοφορώ, είναι η γκρίνια των ηττημένων. Όχι γκρίνια για τον νικητή: μεταξύ τους.
Ας κάνουμε ένα πείραμα. Ας πούμε πως, όλοι μαζί, αποφασίσαμε ότι για τέσσερα χρόνια θα τρώμε ένα μόνο φαγητό. Ας πούμε πως είμαστε εκατό νοματαίοι όλοι κι όλοι, μία ψήφο ο καθένας.
Σε ένα τραπέζι, κάθε υποψήφιος σεφ, δείχνει την πρότασή του. Καμιά τριανταριά προτάσεις, δεν είναι όλες ίδιες φυσικά, κάποιες καλές, κάποιες κακές, στην διάθεση όλων για να διαλέξουν. Κάποιες είναι περιποιημένες, κάποιες είναι τσαπατσούλικες. Κάποιες έχουν υψηλή διατροφική αξία, κάποιες είναι μόνο νοστιμιά. Κάποιες έχουν πολύ ζάχαρη, κάποιες πολύ αλάτι. Κάποιες άνοστες μα σου κάνουν καλό, κάποιες σου δίνουν απλώς πρόσκαιρη ευχαρίστηση. Κάποιες έχουν ξηρούς καρπούς και κάποιοι είναι αλλεργικοί σ’ αυτές, κάποιες άλλες είναι σχεδόν ωμές σου ζητάνε να τις μαγειρέψεις μόνος σου. (Έχει και κάτι ακροδεξιές κουράδες για φαγητά, αλλά ας μην ασχοληθούμε μ’ αυτά, κανείς δεν πρέπει να τα διαλέξει ο,τι και να γίνει).
Το θέμα είναι πως, σε όσα μοιάζουν έστω με φαγητά, υπάρχουν για όλα τα γούστα. Τώρα, ο κόσμος επιλέγει κατά πως θέλει, και συνήθως όλοι τελικά διαλέγουν πέντ’ έξι από αυτά μόνο, τα πιο συνηθισμένα, αλλά όλα εκεί είναι. Ο καθείς με τις ορέξεις του.
Ο κόσμος λοιπόν, οι εκατό νοματαίοι που λέγαμε, επιλέγουμε κατά βούληση. Κάποιοι, δεν επιλέγουν καθόλου, δεν δέχονται να συμμετάσχουν σ’ αυτό το παράλογο πανηγύρι – ο,τι αποφασίσουμε οι υπολοιποι βέβαια θα φάνε, αλλά δεν θέλουν να το νομιμοποιήσουν. Καλώς, δικαίωμά τους. Οι υπόλοιποι κοιτάμε προφανώς κυρίως τι αρέσει σε μας, και όχι τόσο τι αρέσει σε όλους τους άλλους. Λογικό είναι – εμένα μ’ αρέσουν τα μακαρόνια, θα διαλέξω τις φακές του αλλουνού; Τέσσερα χρόνια είναι αυτά, δεν παίζουμε. Και κάπως έτσι, βγαίνει το φαγητό της τετραετίας.
Στις προηγούμενες εκλογές του 2019 είχαμε διαλέξει. Επί τέσσερα χρόνια τρώγαμε, όπως είχαμε συνεννοηθεί και συμφωνήσει, το ίδιο φαγητό όλοι. Αυτό που επιλέξαμε οι περισσότεροι.
Σ’ εκείνες τις εκλογές, το 2019, ο σεφ έμοιαζε νέος. Το φαγητό απ’ έξω μπορεί να φαινόταν περιποιημένο και καλοφτιαγμένο – αλλά κάποιοι από μας ήξεραν καλά ότι μάλλον δεν θα μας έβγαινε σε καλό. Πράγματι, τέσσερα χρόνια τώρα όσοι ανησυχούσαμε πέσαμε μέσα στις δυσοίωνες προβλέψεις μας – και με το παραπάνω.
Το φαγητό που επιλέξαμε όλοι μαζί, ήταν τοξικό και επικίνδυνο. Τόσο μουχλιασμένο, ώστε όσο μένει στο τραπέζι μολύνει και τα διπλανά φαγητά. Τόσο τοξικό που όσοι τρώνε αρρωσταίνουν – όχι όλοι βέβαια γιατί επί τέσσερα χρόνια το στριφογύριζε ο σεφ όταν το σέρβιρε, και σε λίγους τύχαιναν νοστιμιές, στους περισσότερους όμως επειδή ήταν μουχλιασμένο, τους έπιανε το στομάχι τους. Κάποιοι, πέρασαν και πολύ χειρότερα από έναν απλό στομαχόπονο. Πολύ, πολύ χειρότερα.
Αλλά, η συμφωνία – συμφωνία: κάθε τέσσερα χρόνια, δίκαια, δημοκρατικά, ξανααποφασίζουμε για το φαγητό της επόμενης τετραετίας. Και έτσι, καμια δεκαριά μέρες πριν, μαζευτήκαμε πάλι στον μπουφέ.
Πάνω κάτω τα ίδια φαγητά, πάνω κάτω και οι ίδιοι οι άνθρωποι να αποφασίσουν. Φαινόταν πως είχαμε συμφωνήσει πως το φαγητό της τελευταίας τετραετίας ήταν απαράδεκτο, αλλά κατα πως φαίνεται, εκεί που δεν το περιμέναμε, οι ίδιοι από μας που το είχαν επιλέξει πριν, το ξαναεπέλεξαν.
Δεν θα ασχοληθώ με την επιλογή τους αυτήν την στιγμή – αυτό ήθελαν, αυτό διάλεξαν. Δικαίωμά τους.
Οι υπόλοιποι όμως, αυτοί που ξέρουμε πια καλά ότι το φαγητό που επιλέχθηκε είναι τοξικό και εν πολλοίς επικίνδυνο, επιλέξαμε κάτι άλλο – αλλά δεν είμαστε αρκετοί. Είκοσι επέλεξαν το ένα, μία ντουζίνα το άλλο, καπου οκτώ από μας το τρίτο. Όχι το πρώτο, όχι το τοξικό, όχι αυτό που θα κάνει την ζωή μας χάλια. Ο καθένας το δικό του, σύμφωνα με το κέφι του. Μα επέλεξαν πάλι οι περισσότεροι που ψήφισαν αυτό που τρώγαμε, οπότε, άλλα τέσσερα χρόνια το ίδιο.
Επειδή όμως είχαμε κάνει μία συμφωνία για μία και μοναδική φορά να χρειάζονται πάνω από πενήντα, καλούμαστε να ξανααποφασίσουμε.
Και όσο έρχεται εκείνη η ώρα, τρωγόμαστε μεταξύ μας.
Οι υπόλοιποι – όχι οι σαράντα. Οι σαράντα ξέρουν τι θέλουν, ξερουν για ποιον λόγο το θέλουν, μπορεί να είναι γι’ αυτούς θρεπτικό, να έχουν ανοσία, μπορεί να μη τους νοιάζει, μπορεί να ξαφνιαστούν μετά – δεν έχει σημασία, δεν αλλάζουν γνώμη, μπετον αρμέ, αυτό θέλουν. Με γειά τους, με χαρά τους.
Εμείς οι υπόλοιποι;
Και κάπου εδώ ξεκινάει το ποστ. Γιατί εμείς οι υπόλοιποι τσακωνόμαστε μεταξύ μας. “Όχι, το φαγητό σου δεν είναι υγιεινό”. “Όχι, το δικό σου δεν είναι νόστιμο”. “Όχι, το δικό σου έχει πολλές θερμίδες και θα το πληρώσουμε μετά”.
Φυσικά, ΦΥΣΙΚΑ, όλοι έχουν δίκιο: Όντως, το ένα έχει πολύ ζάχαρη, το άλλο είναι άνοστο, το τρίτο είναι δεν είναι εντελώς υγιεινό αν το τρώμε επι τέσσερα χρόνια. ΦΥΣΙΚΑ. ΟΛΟΙ έχουν ΑΠΟΛΥΤΟ ΔΙΚΙΟ, και έχει βάση η κριτική τους.
Μπορούμε όμως να το ξεπεράσουμε αυτό;
Διότι αν δεν συννενοηθούμε, αν δεν επιλέξουμε όλοι ένα φαγητό στον μπουφέ, θα έχουμε διαλέξει ο καθένας το δικό του, ναι – μα θα φάμε άλλα τέσσερα χρόνια ένα φαγητό που συμφωνούμε όλοι μας ότι είναι επικίνδυνο. Και, αν είμαστε τυχεροί θα είναι το ίδιο: Ο σεφ που το σέρβιρε μέχρι τώρα, όχι μόνο δεν θα αλλάξει τίποτα προς το καλύτερο, μα θα το κάνει πολύ, πολύ χειρότερο – και είναι λογικό, αφού το ξαναεπιλέγουμε, αφού το εγκρίνουμε οι περισσότεροι άρα μας αρέσει τόσο χάλια κι άλλο τόσο!
Φυσικά, ΦΥΣΙΚΑ κανένας δεν θέλει να φάει ένα φαγητό που δεν του αρέσει. ΦΥΣΙΚΑ. Το καταλαβαίνω απόλυτα! Και μένα δεν μ’ αρέσουν πες πχ οι φακές, ούτε να τις βλέπω δεν θέλω. Αλλά αντί να φάω ένα μουχλιασμένο τοξικό πράγμα επι τέσσερα χρόνια, δέχομαι να φάω κάθε μέρα φακές. Τί να κάνω; Να αφήσω να κινδυνέψει η υγεία μου επειδή δεν είναι οι άλλες επιλογές ακριβώς όσο και όπως μ’ αρέσουν;
Είναι καιρός να είμαι εκλεκτικός;
Εγώ λοιπόν, κάνω πίσω. Δεν θα φάω αυτό που θέλω. Ό,τι θέλετε εσείς. Διαλέξτε μία από τις άλλες επιλογές, μην εστιάσετε πού διαφωνείτε, εστιάστε στο τι σας αρέσει στις άλλες προτάσεις που, εκ προοιμίου, συμφωνήσαμε, δεν σας αρέσουν. Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να βρούμε μία που να είναι ανεκτή, έστω και ελάχιστα, απ’ όλους. Το ξέρω ότι δεν θα σας αρέσει, το καταλαβαίνω ότι δεν είναι ακριβώς αυτό που ονειρεύεστε, αλλά εγώ – εγώ, μπορεί να κάνω και λάθος, όπως νομίζετε – επειδή έφαγα από την προηγούμενη πρόταση επί τέσσερα χρόνια, δεν ξέρω αν θα τ’ αντέξω. Οπότε, ο,τι άλλο θέλετε εσείς (*).
Και ας φάμε τέσσερα χρόνια φακές μετά.
Και ας τσακωθούμε σε εκείνο το διάστημα, φαγωμένοι και υγιείς όμως, τα τέσσερα χρόνια που ακολουθούν, για το ποια πρέπει να είναι, ή ποια πρέπει να γίνει η επόμενη καλύτερη πρόταση. Με ηρεμία, με διάλογο, με διαφωνίες αλλά χωρίς κραυγές. Άλλωστε είχαμε τις τελευταίες εκλογές για να ανησυχήσουν οι υπόλοιποι σεφ, και να καταλάβουν πως, αν τους επιλέξουμε, θα είναι λύση ανάγκης, και όχι επιδοκιμασίας για την πρότασή τους.
Εγώ δέχομαι να κάνω λοιπόν ένα βήμα πίσω: Ό,τι θέλετε εσείς. Θα φάω όποιο φαγητό επιλέξετε. Αρκεί να συννενοηθούμε όλοι σε ένα. Αρκεί, ωραία και δημοκρατικά, όπως είχαμε συνεννοηθεί εξαρχής, να γίνουμε περισσότεροι.
Μπας και γλυτώσουμε.
(*) Τα είπαμε, εκτός από τις ακροδεξιές κουράδες, αυτές δεν τρώγονται με τίποτα.
Εκλογές, κόμματα, με φρου φρου κι αρώματα. Ψηφοδέλτια σταύρωνα κι όλη νύχτα καύλωνα.