Szwajcaria - fakty i mity #7 - dalsze kształcenie

Dzisiejszym postem zakończę temat szwajcarskiej edukacji. Jeśli jeszcze nie czytałaś/-łeś poprzednich części i zupełnie nie wiesz, o co tutaj chodzi, zapraszam do kliknięcia w etykietę CH - Fakty i mity u góry strony (dla bardziej leniwych – LINK).

Jesteśmy obecnie na etapie, w którym szwajcarski uczeń ma około 17-19 lat i rozpoczyna on dalszą naukę. Ten okres nazywany jest Tetriärstufe (pol. trzeci poziom edukacji). Ciekawostką jest fakt, że w Szwajcarii, którą zamieszkuje ponad 8 milionów ludzi, tylko 170 tys. zakończyło w zeszłym roku studia. Czynników takiego stanu rzeczy jest wiele: od kwestii finansowej, poprzez ograniczenia dla obcokrajowców, aż po promowanie kariery i większe możliwości pracy po skończeniu szkoły zawodowej.

Postaram się opisać Wam każdy szczebel nauki z uwzględnieniem, kiedy może być on realizowany. Patrząc na wykres, ułatwi Wam jego zrozumienie wiadomość, że pomarańczowe strzałki dają bezpośredni dostęp do szkoły, a niebieskie oznaczają, iż do tej szkoły dostać się można po zdaniu egzaminów lub odbywając wcześniej praktykę zawodową.

Zertifikate von Schulen und Organisationen (certyfikaty szkół i organizacji) 
są dostępne dla osób, które ukończyły szkołę zawodową (2-, 3-, lub 4-letnią). Tego rodzaju dokument jest wystawiany przez szkoły niezależne, czyli takie, które nie mają narzuconych reguł przez gminę czy kanton. Głównym zadaniem kursów jest pogłębienie wiedzy w konkretnym temacie np. mechanik wybrać może kurs o samochodach hybrydowych, po którego ukończeniu otrzyma wyżej wspomniany certyfikat, a sprzedawca może zająć swój czas na kursie z cateringu (przykład takiego dyplomu poniżej).

Berufsprüfung (egzamin zawodowy)
jest to możliwość dalszego kształcenia dla uczniów, kończących szkołę zawodową oraz absolwentów Gymnasium. Jest to jednakże rodzaj szkoły, który nie jest kontynuowany we wszystkich kierunkach, jakie dostępne są w szkole zawodowej. Często wymagana jest również praktyka w zawodzie (minimum 5 lat). By podejść do egzaminu zawodowego należy uczęszczać do szkoły przez 1 – 3 lat (w zależności od kierunku). Przedmioty związane są tylko z odpowiednią specjalizacją. Kierunki dostępne w Szwajcarii to: handlowiec, technik, projektant, przyrodnik, kierunek związany z gospodarką oraz zdrowiem i socjologią.

Po zdaniu egzaminu zawodowego mamy szansę podejść do 
egzaminu specjalizującego (Höhere Fachprüfung/Diplom). 
Jest to dokument bardziej wartościowy niż zwykły egzamin zawodowy. Szkoła przygotowująca trwa 3 do 4 semestrów, a kierunek jest jeszcze ściślej specjalizujący. Główny egzamin odbywa się tylko raz (nie istnieją poprawki ani zaliczenia w innym terminie), tworzony jest przez grono ekspertów, a jego poziom jest bardzo wysoki. Z dyplomem w ręku dostaje się bardzo istotną możliwość, a mianowicie można założyć własną działalność.

Höhere Fachschulen (wyższe studia zawodowe)
to najwyższy stopień kształcenia zawodowego w Szwajcarii. Również w tym przypadku wszystko zależy od wybranego kierunku. Wiedza, którą można tam posiąść, jest bardziej tematyczna i dostosowana do branży. Nie wyklucza się jednak przedmiotów ogólnych. Na pierwszym planie stawia się tam problemy, jakie prawdopodobnie napotka się w codziennym życiu zawodowym i omawia się sposoby ich rozwiązania. W Szwajcarii istnieje 400 rożnych kierunków. Ten rodzaj szkoły trwa z reguły kolejne 3 lata i jest zakończony egzaminem (tzw. dyplomem). Składa się on z części teoretycznej, przeprowadzanej w szkole oraz części praktycznej, na której sprawdzane są: praca/praktyka zawodowa, praca semestralna oraz praca dyplomowa. Absolwenci cieszą się bardzo dobrą opinią na rynku pracy i często obsadzani są (nawet bez doświadczenia) na stanowiskach kierowniczych.

Nachdiplomstudien, czyli studia podyplomowe 
pozwalają na dalszą specjalizację i zgłębienie tajników wiedzy fachowej. Po ukończeniu tej szkoły oraz zaliczeniu egzaminu dyplomowego absolwent szkoły otrzymuje tytuł dipl. (dyplomowany). Egzamin końcowy jest podobny do egzaminu w wyższym studium zawodowym. Do tej szkoły mają bezpośredni dostęp zarówno uczniowie ze zdanym egzaminem zawodowym, egzaminem specjalizacyjnym, jak i dyplomem.

Kolejną ciekawostką jest fakt, iż zawodem, którego uczy się w szkole zawodowej jest nie tylko mechanik czy stolarz, ale także farmaceuta, informatyk czy technik dentystyczny.

Absolwenci najwyższego szczebla edukacji zawodowej, którzy w dalszym ciągu chcą się kształcić, jak i osoby, które zdały maturę zawodową lub fachową, mają możliwość uczęszczania do 
Fachhochschule, czyli wyższej szkoły zawodowej. 
Jest to pierwszy stopień studiów na wyższej uczelni. Szkoła ta pomaga w przyswojeniu wiedzy podstawowej. Istnieją dwie drogi kształcenia: pełnowymiarowa, trwająca 6 semestrów lub berufsbegleitend (dosłownie: towarzysząca pracy), która trwa 8 semestrów i można pogodzić ją z wykonywaną pracą codzienną. W wyższej szkole zawodowej mamy do wyboru kilka dróg edukacji, m.in. psychologia, budownictwo i architektura, konstrukcja i sztuka, nauki przyrodnicze, muzyka, pedagogika, socjologia, technika czy gospodarka. Nauka zakończona jest egzaminem, który nosi nazwę Bachelor (odpowiednik naszego licencjatu), za który zdobyć można 180 pkt. ECTS.

 

Bardzo podobną drogę zawodową wybrać mogą absolwenci liceum (Gymnasium). Ci jednak będą realizować program nauczania na uniwersytecie. Skutek jest taki sam: skończą oni szkołę z licencjatem w ręku, jednak będą oni bardziej poważani w społeczeństwie oraz na rynku pracy. Ważną informacją jest to, że uczęszczając do liceum i przystępując do matury, należy pomyśleć o tym, na jaki uniwersytet chcemy się wybrać oraz dobrać sobie takie przedmioty dodatkowe, które są wymagane przez uczelnię. Jeśli nie zrobimy tego w wyznaczonym czasie, należy przystąpić do kursu przygotowawczego, który trwa z reguły 2 do 3 semestrów lub zdać z dobrym skutkiem egzamin wstępny.

Dochodzi do ciekawego rozwidlenia: Osoby z licencjatem, zdanym w wyższej szkole zawodowej, mogą podejść do nauki w kolejnej wyższej szkole, która będzie tym razem zakończona egzaminem Master (upraszczając: nasz rodzaj magistra). Nauka trwa od 2 do 4 semestrów i skoncentrowana jest na pogłębieniu wiedzy z konkretnej specjalizacji. Wraz ze skończeniem szkoły i zdaniem pracy magisterskiej otrzymuje się odpowiedni tytuł naukowy:

• M. Sc. = Master of Science (dotyczy kierunków tj. matematyka, informatyka, nauka, gospodarka czy nauki inżynieryjne),
• M. A = Master of Arts (dotyczy nauk humanistycznych, socjologicznych, sztuki i teologii).

Za obronę pracy magisterskiej można otrzymać 90 – 120 pkt ECTS. Ukończenie tego rodzaju szkoły umożliwia dostęp do programów doktoranckich na zagranicznych uniwersytetach. 

Osoby, które ukończyły licencjat na uniwersytecie nie mogą jednak pójść do wyżej opisanej szkoły. Muszą one kontynuować naukę na swojej uczelni wyższej. Zasady organizacji zarówno uniwersytetu, jak i wyższej szkoły zawodowej są bardzo podobne. Czas trwania jest taki sam. Nauka również zakończona jest pracą magisterską. Główną różnicą jest różnorodność kierunków, a tym samym zwiększona ilość tytułów, które można uzyskać. Poza dwoma już wspomnianymi tytułami, istnieją jeszcze:

• M. Eng = Master of Engineering (magister – inżynier)
• LL. M = Master of Laws (magister prawa)
• M. F. A = Master of fine Arts (magister sztuki)
• M. Mus = Master of Music (magister muzyki)
• M. Ed = Master of Education (magister edukacji)

Drugą istotną różnicą jest fakt, iż na uniwersytecie (po obronie pracy magisterskiej) istnieje możliwość przedłużenia nauki. W tym czasie uzyskać można tytuł doktorski. Tutaj każdy uniwersytet ma swoje reguły i wszystkie one dostosowane są indywidualnie do każdego potencjalnego doktora. Doktorat to najwyższy tytuł naukowy, jaki otrzymać można w toku akademickiego uczenia.

Rozmieszczenie uniwersytetów w Szwajcarii.

Certificate of Advanced Studies (CAS) 
to pierwsza możliwość dalszego kształcenia po ukończeniu szkoły wyższej. Jest to swego rodzaju kurs, który trwa jedynie jeden semestr. Omawiany jest na nim konkretny dział z dziedziny, w której uczestnik jest już wyspecjalizowany. Przykład: Osoba z tytułem Master of Education, która dodatkowo zajmuje się nauką języków obcych, może uczestniczyć w kursie, jak uczyć w Szwajcarii języka niemieckiego obcokrajowców, którzy nie znają nawet słowa w tym języku. Za udział w kursie otrzymuje się oprócz certyfikatu, 10 – 15 pkt. ECTS.

Diploma of Advanced Studies (DAS)
jest to kolejny rodzaj dokształcenia po uczelni wyższej. Trwa on z reguły 2 lub 3 semestry. Na ten rodzaj kursu uczęszcza się w trybie zaocznym lub indywidualnym, ze względu na pogodzenie kształcenia z pracą. By uzyskać dyplom należy napisać pracę dyplomową. Przy zakończeniu kursu otrzyma się 30 pkt ECTS.

Master of Advanced Studies (MAS)
to kierunek dalszego kształcenia na uczelni wyższej dla specjalistów, którzy ukończyli cały przebieg szkoły zawodowej (ukończyli Höhere Fachschule). Jest on również dostosowany do pracujących osób. Może on być zamiennikiem dla studiów podyplomowych. Rożnicą pomiędzy tymi dwoma rodzajami szkół jest możliwość uzyskania tytułu magistra, kończąc MAS. Nauka trwa 4 semestry. Po jej ukończeniu otrzymuje się 60 pkt ECTS. Ten rodzaj szkolenia występuje tylko w Szwajcarii.

Master of Business Administration (MBA) 
– rodzaj szkolnictwa wyższego, który został zapożyczony z USA i Wielkiej Brytanii. Przeznaczony jest dla młodych osób, robiących karierę, którzy chcieliby objąć stanowiska kierownicze w kadrze, jednak nie posiadają żadnych umiejętności ekonomicznych.

 Exekutive Master of Business Administration (EMBA) 
to rodzaj wykształcenia dla menagerów, którzy posiadają już wiedzę na ten temat, a często także już pracują na takim stanowisku.

_________________________________________________________

Ciekawostka

W poprzednim poście padło pytanie, jak może wyglądać egzamin ustny z matematyki. Popytałam, poszperałam i mogę odpowiedzieć :)

PRZEBIEG EGZAMINU USTNEGO Z MATEMATYKI

Czas trwania: 15 min – przygotowanie, 15 min – egzamin

Pomoce naukowe: Wyciąg wzorów i kalkulator

Egzamin składa się z 2 części:

• Część 1. - Analiza zadania z listy zadań, która omówiona jest na lekcjach przygotowujących (LINK). Zadanie jest losowane przez ucznia i uważa się je za wykonane, jeśli uczeń bez pomocy egzaminatora wpadnie na jego rozwiązanie w ciągu 3 minut.
• Część 2. - Odpowiedz na wylosowane pytanie z listy pytań, która dostępna jest TUTAJ. Istnieje możliwość otrzymania dodatkowych pytań, sprawdzających wiedzę teoretyczną przez komisję. Przykładowe pytanie: Wyjaśnij na przykładzie sens logarytmu i podaj jego przykład w życiu codziennym.

_________________________________________________________

I takim sposobem dobrnęliśmy do końca tego skomplikowanego tematu. Mam nadzieję, że teraz wiecie troszkę więcej na temat systemu edukacji w Szwajcarii. Czy jest coś, co szczególnie przypadło Wam do gustu i chcielibyście, by pojawiło się to także w polskich szkołach? A może dostrzegliście jakieś błędy?

Na koniec chciałabym Was poprosić, byście w komentarzach napisali, o jakich sferach życia chętnie poczytalibyście w tym dziale. Pozdrawiam Was gorąco!

 

Szwajcaria - fakty i mity #6 - wykształcenie

Dziś przejdziemy do kolejnego etapu szwajcarskiej edukacji (fragment zaznaczony czerwoną ramką). Poprzednie posty, opisujące ten temat, znajdziecie TUTAJ i TUTAJ.

Sekundarstufe II, czyli szkoła średnia drugiego stopnia to kolejny etap szkolnictwa. Nie jest on obowiązkowy, a długość jego trwania ściśle związana jest z rodzajem szkoły. Najczęściej trwa ono 3 – 4 lata. W tym miejscu młodzież dokonuje już ostatecznego wyboru, co do swojej przyszłości. Chcąc kontynuować naukę, młodzi ludzie mają dwie drogi: Berufliche Grundbildung (kształcenie zawodowe) lub Allgemein bildende Schulen (szkoły ogólnokształcące).

Berufliche Grundbildung (kształcenie zawodowe) - mamy tutaj dwie możliwości:

Eidgenössisches Berufsattest - szkoła, trwająca 2 lata i zakończona atestem zawodowym. Jest to bardziej ograniczona wersja szkoły zawodowej. W szkole wymagana jest mniejsza ilość materiału, a płaca po jej ukończeniu jest stosunkowo niższa. 

Eidgenössisches Fähigkeitszeugnis - pełnowymiarowa szkoła zawodowa, trwająca 3 lub 4 lata, zakończona egzaminem zawodowym, złożonym z części teoretycznej i praktycznej.

Uczniowie obu szkół posiadają taki sam harmonogram zajęć: przez 1,5 dnia w tygodniu uczęszczają oni do szkoły, gdzie wykładane są przedmioty tj. j. niemiecki, gospodarka, życie społeczne i drugi język obcy (najczęściej j. angielski lub francuski), które odbywają się jednego dnia. Pół dnia poświęcone zostaje na zajęcia zawodowe. Kolejne 3,5 dnia pozostają w pracy, ucząc się umiejętności praktycznych. Dodatkowym urozmaiceniem są kursy ü. K., które odbywają się raz w miesiącu przez cały dzień i uczą dogłębnej fachowej wiedzy. Miejsce pracy, w którym odbywane są praktyki, również wysyła ucznia na przeróżne kursy i szkolenia. Często należy przejechać połowę Szwajcarii, by dostać się na taki kurs. 

Atrakcyjną opcją dla 15 - 17-latków jest wynagrodzenie za pracę. Nie ma minimalnej stawki, którą powinni otrzymywać młodzi ludzie, jednak najczęściej jest to kwota 600 do 800 franków w pierwszym roku i zwiększa się co 200 franków w dalszym okresie nauki. Dla osób, które jeszcze mieszkają z rodzicami i nie mają większych wydatków, taka kwota jest na pewno bardzo zachęcająca.

Nauka w trzy (cztero-) letniej szkole umożliwia zdanie matury zawodowej, dzięki której istnieje szansa na kształcenie w wyższej uczelni. By przystąpić do matury należy w ostatnim roku nauki zdobyć odpowiednia średnia ocen. Uczniowie, którzy spełniają wszystkie warunki, muszą uczestniczyć w dodatkowych zajęciach, przygotowujących do matury. W Szwajcarii nie istnieje jednak jedna (ogólna) matura, tak jak ma to miejsce u nas.

Istnieje 6 rodzajów matury zawodowej:

 - Kierunek techniczny - kładzie nacisk na przedmioty tj. matematyka, chemia i fizyka.

- Kierunek handlowy - kładzie nacisk na język (w tym także na takie umiejętności jak negocjacje) oraz zdolności w dziedzinie gospodarki.

- Kierunek gospodarczy - sprawdza wiedzę z rachunkowości oraz wykorzystania informacji.

- Kierunek twórczy - pośredniczy pomiędzy szkołą zawodową a wyższą szkołą artystyczną. Sprawdza podstawowe wiadomości.

- Kierunek przyrodniczy - Zdawane przedmioty to biologia, ekologia i chemia lub fizyka (dwa ostatnie do wyboru).

- Kierunek zdrowotny i społeczny - Bada zdolności w dziedzinie nauk społecznych oraz przyrodniczych.

Allgemein bildende Schulen (szkoły ogólnokształcące) to drugi rodzaj kształcenia, który skierowany jest do osób, które chcą wybrać się w przyszłości na studia. Tutaj również mamy dwie drogi edukacyjne:

- Fachmittelschule - znalazłam tłumaczenie tej nazwy jako gimnazjum zawodowe, jednak nie do końca się ono pokrywa z rzeczywistością i może być mylnie rozumiane. Powiedziałabym raczej, ze jest to odpowiednik naszego liceum profilowanego – obok podstawowej wiedzy istnieje także ukierunkowanie zawodowe. Kierunek związany jest z konkretną klasą. 

Uczęszczając do tego rodzaju szkoły mamy do wyboru następujące pola zawodowe: zdrowie, nauki społeczne, pedagogika, komunikacja/informacja i sztuka. Wybierając tę szkołę oraz klasę, musimy być absolutnie pewni tego, co chcemy w życiu robić. Zarówno w trakcie trwania szkoły, jak i później nie ma możliwości zmiany. 

Szkoła trwa trzy lata i zakończona jest maturą fachową, która umożliwia studiowanie na uczelniach wyższych na jednym z w/w kierunków. Podczas matury sprawdzane są zarówno umiejętności fachowe, jak i (cytat) „samodzielność w myśleniu”. By zostać zakwalifikowanym do matury należy osiągnąć w całym etapie kształcenia średnią ocen powyżej 4.0. Egzaminowane są następujące przedmioty: j. niemiecki, angielski (lub francuski), matematyka, nauki przyrodnicze, składające się z biologii, chemii i fizyki, nauki społeczne i humanistyczne, składające się z historii i geografii.

Poniżej przedstawiam Wam rodzaje oraz czas trwania poszczególnych egzaminów, które tworzą egzamin maturalny:

1.	J. niemiecki	180 minut – egzamin pisemny	15 minut – egzamin ustny
2.	J. francuski lub angielski	120 minut – egzamin pisemny	15 minut– egzamin ustny
3.	Matematyka	120 minut – egzamin pisemny	15 minut– egzamin ustny
4.	Nauki przyrodnicze:
	a. Biologia		15 minut–  egzamin ustny
	b. Chemia		15 minut – egzamin ustny
	c. Fizyka		15 minut– egzamin ustny
5.	Nauki społeczne i humanistyczne:
	a. Historia		15 minut– egzamin ustny
	b. Geografia		15 minut– egzamin ustny

Jak widzicie, następuje tutaj kolejna różnica pomiędzy polskim a szwajcarskim egzaminem dojrzałości. W Polsce istnieje o wiele więcej egzaminów pisemnych. Ustnie egzaminowane są jedynie języki. W Szwajcarii jest z kolei odwrotnie. Wszystkie egzaminy są ustne, a jedynie nieliczne, to egzaminy pisemne. Zwróćcie uwagę, że nawet z matematyki istnieje egzamin ustny. 

Ważną rzeczą jest również ocena owych egzaminów. Otóż ocenę z j. niemieckiego, j. obcego oraz matematyki otrzymamy z wyliczenia zaokrąglonej średniej arytmetycznej ocen z egzaminu pisemnego i ustnego. Ocena z dziedziny nauk przyrodniczych będzie zaokrąglona średnia arytmetyczna ocen, uzyskanych z egzaminów z biologii, chemii i fizyki. I wreszcie ocena z nauk społecznych i humanistycznych to średnia ocen z historii i geografii. Oceny są zaokrąglane do całych cyfr lub ich połówek. Egzamin uważa się za zdany, gdy średnia wszystkich średnich wynosi minimum 4.0. By kontynuować naukę na wyższych uczelniach często należy przebyć roczną praktykę w miejscu, związanym z kierunkiem uczenia.

- Gymnasium (bardzo upraszczając tłumaczenie, można określić je miarą liceum ). Jest to druga możliwość edukacji ogólnokształcącej. Ten rodzaj szkoły posiada najwyższy stopień trudności. Stąd też zdziwienie i poważanie w oczach pracodawców i nauczycieli, którzy słyszą, że Polak ukończył gimnazjum. Musi on być naprawdę kimś! ;)

W każdym kantonie Szwajcarii funkcjonowanie i ogólne reguły, na których działa liceum różnią się od siebie. Jednak minimalny czas trwania tej szkoły to 4 lata.

Tutaj uczniowie sami wybierają sobie przedmioty, na które chcą chodzić. Z pomocą przychodzi im doradca, który proponuje, które przedmioty powinny znaleźć się w planie lekcji młodego człowieka (tak, by żadnych umiejętności nie zabrakło w jego życiu zawodowym). W pierwszym roku nauki jest to szereg przedmiotów ogólnych. Następnie wybierany jest przedmiot wiodący oraz przedmioty uzupełniające. Do tejże puli przedmiotów należą m.in.: języki obce, gospodarka, fizyka czy prawo.

Po zakończeniu szkoły przystąpić należy do matury. Praca maturalna może być tworzona samodzielnie lub w grupie (w zależności od założeń szkoły) i ma ona charakter projektu. W skład matury wchodzą również egzaminy przedmiotowe (zarówno ustne, jak i pisemne), przeprowadzane w ostatnim kwartale nauki. Egzaminowane są: język niemiecki, angielski, francuski (tutaj nie ma już wyboru drugiego języka – uczy się dwóch języków obcych lub więcej) i matematyka. Egzamin przeprowadzany jest również z przedmiotu wiodącego oraz uzupełniającego. Do tego dochodzą oceny szkolne, czyli podsumowanie umiejętności zgromadzonych w ciągu całej nauki z zakresu 13 przedmiotów tj.: język niemiecki, francuski, angielski, matematyka, historia, geografia, chemia, fizyka, myślenie twórcze lub muzyka, ocena z przedmiotu wiodącego oraz uzupełniającego.

Absolwent Gymnasium, posiadający w dłoni egzamin maturalny ma bezpośredni dostęp do szkół wyższych. Nie musi również zdawać egzaminów wstępnych.

Mam nadzieję, że ten dość skomplikowany wykres przestaje powoli być zagadka i jest on w miarę bardziej czytelny. Jeśli jednak macie jakieś pytania uzupełniające chętnie na nie odpowiem, o ile tylko będę w stanie. Standardowo czekam na Wasze komentarze do tematu ;)

Szwajcaria - fakty i mity #5 - edukacja cd.

W ostatnim poscie szwajcarskich faktow i mitow (znajdziecie go TUTAJ!) rozpoczelam opowiesc o systemie edukacji, panujacym w tym kraju. Dzis przejde do kolejnych etapow szkolnictwa. Ponizej znajdziecie dosc skomplikowana grafike, ktora przedstawia mozliwosci potencjalnego ucznia. Wykres ten jest tak ciezki do zrozumienia, jak i sam system szkolnictwa. U nas ta kwestia wyglada dosc prosto: przedszkole, gimnazjum, nastepnie do wyboru - liceum, technikum, szkola zawodowa. Czesc osob decyduje sie pozniej pojsc na studia. W Szwajcarii istnieje duzo wiecej rodzajow szkol i czesto decyzja, podjeta juz na samym poczatku uczenia, jest wiazaca i ma swoje konsekwencje w przyszlosci. Patrzac na zamieszczona grafike pewnie rozumiecie juz, dlaczego podzielilam ten temat na kilka postow. Dzis zajme sie najnizszym szczeblem edukacyjnym, oznaczonym jako Obligatorische Schulzeit, czyli obowiazkowa edukacja. 

Mniej wiecej w wieku 6 lat dzieci rozpoczynaja obowiazkowa edukcje, ktora trwa 9 lat. W jej sklad wchodza Primarschule (szkola podstawowa), trwajaca 4 lata oraz Sekundarstufe I (szkola srednia I stopnia), trwajaca 5 lat. Kazda gmina pilnuje skrupulatnie, by kazde dziecko uczeszczalo do szkoly. Edukacja w tym okresie jest calkowicie bezplatna. W poszczegolnych kantonach Szwajcarii zasady szkolnictwa roznia sie. Rozne sa np. zajecia czy godziny, w ktorych sie one odbywaja. 

Ogolnym zalozeniem szkoly podstawowej jest rozwijanie intelektualnych i kreatywnych zdolnosci dziecka. Po zakonczeniu Primarschule nastepuje pierwszy wybor w zyciu ucznia, a czesciej jego rodzicow. 

Sekundarstufe I dzieli sie na: Bezirksschule (szkola rejonowa), Sekundarschule (szkola srednia), Realschule (szkola realna) i Oberstufenschule (wyzsze klasy szkoly podstawowej).

Bezirksschule (szkola rejonowa) reprezentuje wysoki poziom szkolnictwa. Moze ona trwac 4 do 6 lat w zaleznosci od klasy, poziomu i postepow ucznia. Konczy sie ona egzaminem koncowym, na ktorym sprawdzane sa umiejetnosci z zakresu jezyka niemieckiego oraz francuskiego (egzamin pisemny i ustny) oraz matematyki. Dodatkowo doliczane sa punkty za srednie ocen z ostatnich lat szkolnych z przedmiotow tj. j.niemiecki, j.francuski, matematyka, j.angielski, historia, chemia, biologia, muzyka i plastyka (informacje na podstawie mojego kantonu - Aargau).

Sekundarschule (szkola srednia) reprezentuje nizszy poziom niz Bezirksschule. Dodatkowo posiada wewnetrzny podzial na Sekundarschule A, B, C itd., gdzie literka A oznacza najinteligentniejsza klase. Ten typ szkoly pod wzgledem materialu nauczania przyrownac mozna do naszego szkolnictwa w klasach 4 - 6. Tutaj takze ogromny wplyw ma kanton, w ktorym sie uczymy, np. w kantonie Zürich to Sekundarschule posiada najwyzszy stopien ksztalcenia i tylko po jej ukonczeniu ma sie dostep do kazdej wyzszej szkoly. W kantonie Aargau jednakze, by kontynuowac nauke np. w gimnazjum (wyzsza półka;)) nalezy zrobic dodatkowy rok w klasie uzupelniajacej lub zdac specjalny egzamin.

Realschule (szkola realna) w wielu kantonach jest najnizszym poziomem edukacyjnym. Okresla sie ja jako szkole dla uczniow slabych i przecietnych. Absolwenci tego rodzaju szkoly skazani sa na wybor szkoly zawodowej.

Oberstufenschule (wyzsze klasy szkoly podstawowej) jest to absolutne minimum edukacyjne, jakie przewidziane jest dla kazdego czlowieka. 

Przed rozpoczeciem Sekundarstufe II, czyli szkoly sredniej II stopnia istnieje dodatkowa oferta dla osob, ktore nie wiedza jeszcze sa chcialyby robic w zyciu lub ktore nie dostaly sie do szkoly. Nazywa sie to Brückenangebote. Wizualnie obrazujac jest to taki most pomiedzy szkoleniem podstawowym a dalszym ksztalceniem. W szkolach oferujacych takie rozwiazania znajduje sie caly szereg przygotowan do szkol wyzszych np. rok przygotowania do szkoly medycznej, w ktorym uczy sie podstaw pracy w zawodzie. Inna opcja jest intensywna nauka jezyka obcego, dla osob chcacych wyjechac za granice, czy tez pieknie nazwany Motivationssemester, czyli rozwiazanie dla osob, ktore nie dostaly sie do szkoly, nie moga znalezc pracy, a nie moga siedziec bezczynnie w domu.

W kolejnym poscie zajme sie wyzszymi szczeblami edukacji, ktore juz nie beda tak latwe do zrozumienia :P Jesli posiadacie jakies dodatkowe pytania, z checia na nie odpowiem. Pytania do tego tematu zostawiac mozecie pod tym postem, a na pytania dotyczace zycia w Szwajcarii czekam TUTAJ.

Co myslicie o tak wczesnym wyborze szkoly? Ktory system edukacyjny wydaje Wam sie lepszy?

Szwajcaria - fakty i mity #4 - edukacja wczesno-szkolna

Dzis odpowiem na kolejne pytanie od Was :)

>Jak wyglada system edukacji w Szwajcarii?<

Pytanie jest dosc skomplikowane i nie da sie odpowiedziec na nie kilkoma zdaniami. By w miare logicznie i zgodnie z prawda na nie odpowiedziec, musialam poszperac nieco w fachowej literaturze, gdyz temat ten znam dosc pobieznie. By zainteresowac Was tematem, a przy okazji nie zanudzic zdecydowalam sie podzielic go na czesci. W dzisiejszym poscie dowiecie sie, kiedy i w jaki sposob rozpoczyna sie swoja edukacje w Szwajcarii. Zapraszam do lektury ;)

Dzieci moga rozpoczac swoja przygode ze szkola tuz po ukonczeniu 3 miesiaca zycia. Trafiaja one do Kinderkrippe (=odpowiednik naszego zlobka). W tej placowce zostaja one az do momentu pojscia do szkoly podstawowej. Istnieja rozne warianty pobytu:

a) przedpoludnie - bez obiadu (7.00 - 11.30)

b) przedpoludnie - z obiadem (7.00 - 13.30)

c) popoludnie - bez obiadu (13.30 - 18.00)

d) popoludnie - z obiadem (11.30 - 18.00)

Niektore zlobki oferuja takze wersje calodniowa (7.00 - 18.00). 

Warto wspomniec jednak, iz w Szwajcarii nie istnieja publiczne zlobki i przedszkola. Zlobek jest traktowany raczej jako kaprys rodzicow. Dlatego tez nalezy placic za kazdy dzien pobytu dziecka w zlobku. Przy takim sposobie platnosci rodzic zobowiazuje sie jeszcze przed podpisaniem umowy, ile razy w tygodniu dzieco bedzie uczeszczac na zajecia (minimum to 2 dni/poldnie). Ciekawia Was pewnie koszty takiego luksusu. Otoz wersja a) i c) to koszt okolo 42-45 frankow (ok. 160 zl), wersja b) i d) kosztuje z kolei 60 frankow (210 zl). Wersja calodniowa - 85 frankow lub wiecej (ponad 300 zl). Jest to wiec spory wydatek, ktory wcale nie ulatwia zycia. W Polsce na takie rozwiazanie decyduja sie najczesciej rodzice, ktorzy oboje pracuja. Tutaj (przy najtanszych wersjach) nie ma mozliwosci podjecia pracy. Zreszta godziny otwarcia zlobka nijak nie pokrywaja sie z przecietnymi godzinami pracy. Znam wielu rodzicow, ktorzy staja przed dylematem: poslac dziecko na caly dzien do zlobka, po czym jedno z rodzicow pracuje tylko i wylacznie, by ten pobyt oplacic, czy tez w ogole go nie posylac i zostac w domu. 

Ciekawostka jest fakt, iz zlobki tworzone sa w mieszkaniach w blokach, a jedna grupa sklada sie z maksymalnie 12 dzieci.

Zdjecia pochodza ze strony liliput.ch

Ciekawym dodatkiem dla najmlodszych obywateli jest tzw. Spielgruppe (grupa do zabawy). Uczestnictwo w niej nie jest powiazane ze zlobkiem i nawet dzieci, ktore nie uczeszczaja do Kinderkrippe, moga byc zapisane do Spielgrupy. Co to takiego? 

Spielgruppe to grupa, skladajaca sie z maksymalnie 10 osob, w ktorej sklad wchodza dzieci od 3 do 5 lat . Grupa spotyka sie raz do trzech razy w tygodniu na godzine lub dwie. Glownym celem jest szeroko pojeta zabawa: spiewanie, majsterkowanie, eksperymentowanie, malowanie, skladanie modeli, sluchanie bajek czy zabawa na swiezym powietrzu. W spotkaniach biora udzial dzieci wraz z rodzicami. Cena takiej przyjemnosci jest dosc rozpieta - od 1000 do 1500 frankow za miesiac (3500 - 5200 zl).

Warto wspomniec takze o ewentualnych nieobecnosciach dziecka. Nie trzeba byc geniuszem, by wiedziec, ze dzieci zwlaszcza te najmlodsze, majace kontakt z innymi dziecmi, czesto choruja, jak magnes przyciagaja do siebie wirusy. Zapewne dobrze znana nam sytuacja: dziecko boli brzuch, albo ma katar. Co robi mama? Oczywiscie mowi: zostaniesz dzisiaj w domu, zebys bardziej sie nie rozchorowal. Falsz! Nieposlanie dziecka do szkoly/przedszkola/zlobka itp jest karygodne i traktowane jak smiertelny grzech. By pozwolic dziecku na zostanie w domu trzeba miec powazne powody oraz zaswiadczenie od lekarza, ze jego stan wymaga rekonwalescencji w domu. Przytocze Wam historie mojej znajomej, ktora z powodu przeziebienia nie puscila swojej corki do zlobka. Niecala godzine po otwarciu placowki dzwonil do niej dyrektor z zapytanie, dlaczego dziewczynki nie ma na zajeciach. Gdy moja znajoma przedstawila mu sytuacje, zostala okropnie skrzyczana, ze "tak nie moze byc!", "co to za zwyczaje!", "jak dziecko jest chore (i ma zwolnienie od lekarza), trzeba natychmiast zadzwonic i to zglosic" itp. Moja kolezanka probowala sie przez moment tlumaczyc, przepraszac, bo na prawde tego nie wiedziala, a jako ze dyrektor wiedzial, ze pochodza oni z Polski, powiedziala, ze u nas sie tak po prostu nie robi. Reakcja owego mezczyzny do tej pory krazy w opowiesciach polonijnej grupy (uwaga, beda mocne slowa): "My nie jestesmy w jakiejs tam Polsce! My tu mamy zasady!".

Ot taka historyja. Jak widac na wagary nie ma szans ;)

Co sadzicie o takiej wczesno-szkolnej edukacji? Jak oceniacie pod tym wzgledem nasz kraj?